P R O J E K T Y Zdalnie sterowany włącznik oświetlenia energooszczędnego
Zdalnie sterowany
włącznik oświetlenia
energooszczędnego
AVT-568
WiÍkszośĘ zdalnie
sterowanych wÅ‚Ä…cznikÛw
oÅ›wietlenia umoÅ‚liwia rÛwnieÅ‚
regulacjÍ natÍÅ‚enia Å›wiatÅ‚a.
Jako element wykonawczy
takich regulatorÛw stosowane
są triaki. Układy z ich
ułyciem doskonale sprawdzają
siÍ przy wspÛÅ‚pracy ze
standardowymi Å‚arÛwkami,
jednak w przypadku
zastosowania Å‚arÛwek
energooszczÍdnych nie mogÄ…
byĘ stosowane.
ka jest wÅ‚Ä…czanie Å›wiatÅ‚a gÅ‚Ûwne-
Rekomendacje: uniwersalny
go w pomieszczeniu, jednak mołe
włącznik przeznaczony do
ØarÛwki energooszczÍdne majÄ… byĘ uÅ‚yty rÛwnieÅ‚ do wÅ‚Ä…czania
zdalnego sterowania wewnÍtrznÄ… przetwornicÍ napiÍ- np. lampki nocnej. Jego zaletÄ… jest
cia i zmiana natÍÅ‚enia emitowa- to, Å‚e obwÛd istniejÄ…cego juÅ‚
Å‚arÛwkami energooszczÍdnymi,
nego światła nie jest mołliwa włącznika światła pozostaje bez
a takłe innymi urządzeniami
z zewnątrz. Ponadto wymagane zmian i mołe nadal słułyĘ do
zasilanymi z sieci
jest, aby element załączający był zapalania i gaszenia światła.
energetycznej.
elementem mechanicznym (włącz-
nik stykowy). Zastosowanie wiÍc Budowa
włącznika elektronicznego jest nie- Schemat zdalnie sterowanego
mołliwe. Mołna jednak wykonaĘ włącznika przedstawiono na rys. 1.
elektroniczny wÅ‚Ä…cznik, w ktÛrym Elementem sterujÄ…cym jest mikro-
element wykonawczy bÍdzie po- kontroler typu PIC16F676. Zawiera
siadaÅ‚ styki. Opis takiego wÅ‚Ä…cz- on zarÛwno pamiÍĘ programu
nika przedstawiono w artykule. (Flash), jak rÛwnieÅ‚ pamiÍĘ danych
UmoÅ‚liwia on zdalnÄ… kontrolÍ za typu EEPROM. Mikrokontroler pra-
pomocÄ… pilota pracujÄ…cego w stan- cuje z zewnÍtrznym rezonatorem
dardzie RC5 lub SIRC. Ponadto, kwarcowym, a sygnał zerowania
mołna w nim zaprogramowaĘ in- przy włączeniu zasilania jest gene-
dywidualnie kod włączenia i wy- rowany wewnątrz układu. Do syg-
łączenia światła. Elementem wy- nalizacji stanu pracy włącznika
konawczym włącznika jest prze- słuły dwukolorowa dioda D1. Jako
kaünik, dziÍki czemu moÅ‚e byĘ odbiornik promieniowania podczer-
zastosowany do włączania oświet- wonego zastosowano układ typu
lenia zarÛwno z Å‚arÛwkami stan- TSOP1738. Jako ukÅ‚ad wykonawczy
dardowymi, jak i energooszczÍd- zostaÅ‚ zastosowany przekaünik,
nymi. WÅ‚Ä…cznik jest zasilany na- dziÍki ktÛremu uzyskano moÅ‚li-
piÍciem 220V i dlatego nie trzeba wośĘ przeÅ‚Ä…czania duÅ‚ych prÄ…dÛw
stosowaĘ dodatkowego zasilacza. (10 A). W celu zasilenia włącznika
GÅ‚Ûwnym zastosowaniem wÅ‚Ä…czni- bezpoÅ›rednio z sieci zastosowano
Elektronika Praktyczna 3/2004
25
Zdalnie sterowany włącznik oświetlenia energooszczędnego
Rys. 1. Schemat elektryczny zdalnego włącznika światła
zasilacz beztransformatorowy zbu- 2 V), rozÅ‚adowanie kondensatora do napiÍcia sieciowego (220 VAC).
dowany z elementÛw: C4, R4, R5, C8 nastÍpuje znacznie szybciej, Schemat wÅ‚Ä…czenia ukÅ‚adu do
MG i D3. Na wyjÅ›ciu tak zbudo- dlatego odÅ‚Ä…czenie na krÛtkÄ… chwi- instalacji oÅ›wietleniowej przedsta-
wanego zasilacza otrzymuje siÍ lÍ napiÍcia zasilania spowoduje wiono na rys. 3. WÅ‚Ä…cznik naj-
wyprostowane napiÍcie o wartoÅ›ci podanie poziomu niskiego na wej- lepiej jest zamontowaĘ przy Å‚a-
okoÅ‚o 15 V, ktÛre sÅ‚uÅ‚y do zasi- Å›cie RC1 procesora. W tym czasie rÛwkach, poniewaÅ‚ w tym miejs-
lania cewki przekaünika (okoÅ‚o 14 procesor zasilany z kondensatora cu dostÍpne jest wymagane do
V, przy wyÅ‚Ä…czonym przekaüniku C1 wykryje ten stan i zmieni stan pracy napiÍcie i nie ma koniecz-
i okoÅ‚o 12 V, przy przekaüniku wyjÅ›cia sterujÄ…cego tranzystorem T1 noÅ›ci modyfikacji istniejÄ…cej in-
załączonym) oraz jest stabilizowane na przeciwny. Ponowne włączenie stalacji elektrycznej.
w stabilizatorze, na wyjÅ›ciu ktÛrego zasilania spowoduje odpowiednie
otrzymuje siÍ napiÍcie o wartoÅ›ci wysterowanie przekaünika (stan
5 V słułące do zasilania przeciwny nił przed zanikiem na-
mikrokontrolera i odbiornika piÍcia). Taka zmiana stanu przekaü-
sygnału podczerwieni. Z wyjścia nika słuły do zapalania lub gasze-
mostka prostowniczego napiÍciejest nia Å›wiatÅ‚a poprzez istniejÄ…cy
kierowane na wejście procesora włącznik mechaniczny, zachowując
poprzez układ całkujący (R6, R7, jednocześnie mołliwośĘ zdalnego
C8). Rezystory ograniczają amplitu- włączania i wyłączania. Przycisk
dÍ napiÍcia podawanego na wejÅ›cie S1 umoÅ‚liwia zmianÍ stanu prze-
mikrokontrolera, a kondensator wy- kaünika oraz wprowadzenie wÅ‚Ä…cz-
gÅ‚adza to napiÍcie. UkÅ‚ad ten sÅ‚uÅ‚y nika w tryb programowania kodÛw.
do przeÅ‚Ä…czania stanu przekaünika
poprzez krÛtkotrwaÅ‚y zanik napiÍ- MontaÅ‚
cia zasilania. Po wyłączeniu na- Montał naleły wykonaĘ na
piÍcia zasilania naÅ‚adowany kon- pÅ‚ytce drukowanej, ktÛrej schemat
densator umołliwia jeszcze przez montałowy pokazano na rys. 2.
chwilÍ pracÍ procesora (do momen- Przy uruchamianiu ukÅ‚adu naleÅ‚y
tu, gdy napiÍcie zasilajÄ…ce procesor zachowaĘ szczegÛlnÄ… ostroÅ‚nośĘ,
Rys. 2. Schemat montażowy płytki
spadnie poniłej wartości około gdył jego elementy są dołączone
drukowanej
Elektronika Praktyczna 3/2004
26
Zdalnie sterowany włącznik oświetlenia energooszczędnego
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R1: 330&!
R2, R5: 220&!
R3: 4,7k&!
R4: 1M&!
R6: 20k&!
R7: 10k&!
Kondensatory
C1: 1000µF/16V
C2, C8: 100nF
C3: 100µF/16V
C4: 470nF/400V
C5, C6: 30pF
C7: 10µF/16V
Półprzewodniki
D1: LED dwukolorowa 5 mm
Rys. 3. Sposób włączenia zdalnego włącznika do istniejącej instalacji
D2, D4: 1N4007
oświetleniowej
D3: Dioda Zenera 12V
MG: mostek prostowniczy 1A/400V
Programowanie przekaünik naleÅ‚y podaĘ kod wy-
T1: BC547
Aby umoÅ‚liwiĘ zdalnÄ… pracÍ Å‚Ä…czajÄ…cy, naciskajÄ…c kolejny kla-
US1: PIC16F676 zaprogramowany
włącznika, naleły zaprogramowaĘ wisz na klawiaturze pilota. W tym
mikrokontroler do wÅ‚Ä…czenia i wy- przypadku rÛwnieÅ‚ dioda zostanie US2: TSOP1738
Å‚Ä…czenia przekaünika. W tym celu wyÅ‚Ä…czona, a po okoÅ‚o 2 s od US3: LM78L05
naleÅ‚y odÅ‚Ä…czyĘ napiÍcie zasila- zwolnienia klawisza na pilocie
Różne
nia, nacisnąĘ klawisz S1 i ponow- zostanie ponownie zapalona, koÒ-
CON1, CON2: ARK2(5mm)
nie włączyĘ zasilanie. Po tych cząc proces programowania. Ode-
JP1: Goldpin 1x2
czynnoÅ›ciach procesor znajdzie siÍ brane kody klawiszy zostanÄ… za-
X: rezonator kwarcowy 4MHz
w trybie programowania, sygnali- pisane w pamiÍci EEPROM. Aby
P: RM96P-12-W
zujÄ…c to Å›wieceniem diody w stan przekaünika byÅ‚ zmieniany
Podstawka DIP14
kolorze zielonym. Na klawiaturze po kaÅ‚dorazowym naciÅ›niÍciu tyl-
Mikrowłącznik h=10mm
pilota naleły nacisnąĘ klawisz, ko jednego klawisza, naleły jako
ktÛry bÍdzie powodowaÅ‚ zaÅ‚Ä…cze- kod wÅ‚Ä…czajÄ…cy i wyÅ‚Ä…czajÄ…cy prze-
nie przekaünika - po prawidÅ‚o- kaünik nacisnąĘ ten sam klawisz w kolorze czerwonym, jeÅ›li prze-
wym odebraniu tego kodu przez pilota. Po zaprogramowaniu wy- kaünik bÍdzie wyÅ‚Ä…czony, a bÍdzie
wÅ‚Ä…cznik dioda zgaÅ›nie, a proce- branych klawiszy naleÅ‚y wyÅ‚Ä…czyĘ wygaszona, gdy przekaünik bÍdzie
sor bÍdzie oczekiwaÅ‚ przez i ponownie wÅ‚Ä…czyĘ zasilanie. Od zaÅ‚Ä…czony.
okoÅ‚o 2 s na koniec transmisji, po tej pory stan przekaünika moÅ‚e Krzysztof PÅ‚awsiuk, EP
czym dioda zapali siÍ w kolorze byĘ zmieniony za pomocÄ… klawi- [e-mail]
czerwonym. Oczekiwanie na za- sza S1, włącznika mechanicznego
koÒczenie transmisji zabezpiecza wÅ‚Ä…czajÄ…cego Å›wiatÅ‚o lub zdalnie, Wzory pÅ‚ytek drukowanych w for-
przed kilkakrotnym zapisem tego wczeÅ›niej przypisanymi klawi- macie PDF sÄ… dostÍpne w Internecie
samego kodu w pamiÍci proceso- szami pilota. Dioda sygnalizujÄ…ca pod adresem: pcb.ep.com.pl oraz na
ra. Po podaniu kodu wÅ‚Ä…czajÄ…cego stan przekaünika bÍdzie Å›wieciÅ‚a pÅ‚ycie CD-EP4/2004B w katalogu PCB.
Elektronika Praktyczna 3/2004
27