Projekt

USTAWA

z dnia … 2016 r.

o sprzedaży żywności przez rolników

oraz zmianie niektórych innych ustaw

Art. 1.

Ustawa dotyczy produkcji, przetwarzania oraz sprzedaży żywności, prowadzonej

przez rolnika.

Art. 2.

Sprzedaż żywności przez rolników jako końcowy etap procesu produkcji i

przetwarzania przez rolnika żywności jest naturalnym prawem, które przysługuje
rolnikowi z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Art. 3.

Ilekroć w ustawie mowa o:

1) „rolniku” –

należy przez to rozumieć osobę, o której mowa w art. 6 ustawy z dnia 11

kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r. poz. 803 ze zm.),

2) „gospodarstwie rolnym” – jest to gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy z dnia 23
kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) o obszarze nie
mniejszym niż 1 ha użytków rolnych,

3) „

sprzedaży żywności przez rolników” – należy przez to rozumieć sprzedaż

przetworzonych i nieprzetworzonych produktów żywnościowych pochodzących
bezpośrednio z własnej uprawy, chowu lub hodowli lub uzyskiwanych w ramach
pszczelarstwa lub pasterstwa, dokonywaną przez rolnika, jego najbliższą rodzinę lub
osoby zamieszkujące na stałe w gospodarstwie rolnym.

Art. 4.

1. Dopuszczone są w ramach sprzedaży żywności przez rolników wyłącznie

produkty żywnościowe:

1) przetworzone w sposób naturalny i tradycyjny,

2) bez sztucznych i identycznych z naturalnymi dodatków,

3) przetwarzane na terenie własnego gospodarstwa rolnego,
4) z oznaczeniem dotyczącym adresu gospodarstwa,
5) z podaniem przybliżonego składu produktu,
6) pochodzące z własnych upraw, chowu i hodowli z gospodarstwa rolnego.
2. Do przetwarzania żywności mogą być stosowane naturalne konserwanty oraz
przyprawy.

Art. 5.

1. Sprzedaż żywności przez rolników

następuje wyłącznie:

1) w miejscach, w

których produkty zostały wytworzone,

2) w miejscach zamieszkania sprzedającego lub kupującego, a w szczególności w
zakładzie detalicznym przy gospodarstwie rolnym,

3) na targowiskach oraz targach,

4) na festynach, wystawach, dożynkach, zlotach, koncertach i innych publicznych
wydarzeniach za zgodą organizatora,
5) w handlu obwoźnym i obnośnym,
6) wysyłkowo,

7) przy drogach na prowizorycznych stoiskach za odpowiednim zezwoleniem od
zarządcy dróg lub właściciela terenu,

8) bez nadzoru poprzez tzw. skrzynki zaufania.

2.

Sprzedaż żywności przez rolników

może być prowadzona na ternie całego kraju, bez

limitu odległości od gospodarstwa.

Art. 6.

1. Domniemywa się, że skoro rolnik jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo

żywności oraz zapewnić warunki higieniczne dla produktów do spożycia w ramach
własnego gospodarstwa domowego, to jest również w stanie w ten sam sposób
przygotować produkty przeznaczone do sprzedaży.
2. Przetwarzanie produktów żywnościowych przeznaczonych do sprzedaży przez
rolników

powinno odbywać się w pomieszczeniu kuchennym lub w innym odpowiednio

przystosowanym do tego celu pomieszczeniu.

3. Miejsce w którym przetwarzana i przechowywana jest

żywność powinno spełniać

zasady dobrych praktyk higienicznych.

Art. 7.

1. Za jakość wytworzonych produktów odpowiada rolnik.

2. Konsument ma prawo odwiedzić gospodarstwo po wcześniejszym umówieniu się, aby
poznać sposoby produkcji żywności na miejscu.

3.

Sprzedaż żywności przez rolników może odbywać się regularnie, sezonowo lub

okazjonalnie, w zależności od rodzaju oraz wielkości produkcji i sprzedaży.

Art. 8.

W ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

(Dz.U. z 2015 r. poz. 594 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 63 w ust. 2 dodaje się pkt 13 o treści:

„13) po

dmiotów dokonujących sprzedaży żywności przez rolników,

o której mowa w

przepisach ustawy z dnia … 2016 r. o sprzedaży żywności przez rolników”

Art. 9. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz.U. z 2012 r. poz. 361, ze

zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2 po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w następującym brzmieniu:
„2a. Działalnością rolniczą jest również działalność polegająca na przetwarzaniu i
sprzedaży produktów rolnych, pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu
niestanowiących działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli:
1) sprzedaż produktów odbywa się na rzecz konsumenta końcowego lub lokalnego
zakładu detalicznego bezpośrednio zaopatrującego konsumenta końcowego,
2) sprzedaż następuje na zasadach określonych w art. 5 ustawy z dnia … 2016 r. o
sprzedaży żywności przez rolników,
3) przetwarzanie produktów nie odbywa się przy zatrudnianiu osób na podstawie umów o
pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze,

4) przy

chód ze sprzedaży bezpośredniej nie przekroczył 75 000 złotych w roku

rozliczeniowym,

5) osoba prowadząca działalność rolniczą prowadzi ewidencje sprzedaży w celach
dowodowych.”

Art. 10.

W ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z

2015 r. poz. 584 ze zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3 na końcu skreśla się kropkę i dodaje się następujące zdanie:
„oraz do prowadzonej przez rolnika działalności powiązanej, o której mowa w art. 2 ust.
2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z

2012 r. poz. 361, ze zm.)”

Art. 11.

Ustawa wchodzi w życie w terminie 14 dni od ogłoszenia.

Uzasadnienie

Celem niniejszej ustawy jest stworzenie warunków do sprzedaży produktów

spożywczych wytwarzanych przez rolników w sposób tradycyjny, domowy, z własnego

gospodarstwa. Potrzeba takiego rozwiązania wynika z braku rozgraniczenia wytwarzania

żywności metodami przemysłowymi i tradycyjnymi. Regulacja ma przywrócić rolnikowi
naturalne prawo do wytwar

zania i sprzedaży żywności. Ustawa określa warunki na jakich

taka produkcja i sprzedaż ma się odbywać. Ustawa pozwoli rolnikom uzyskać wartość

dodaną z przetwarzania własnego surowca oraz umożliwi konsumentom lepszy dostęp
do naturalnie produkowanej i prz

etwarzanej żywności.

Obecne prawodawstwo pozwala rolnikom na wytwarzanie i sprzedaż produktów

nieprzetworzonych z własnego gospodarstwa. Produkcja i sprzedaż produktów

przetworzonych z własnych surowców wymaga spełnienia wymogów higieniczno-
sanitarnych takich,

jakie obowiązują wielkie zakłady przemysłu spożywczego.

Działalność ta wymaga nadto zgłoszenia do Urzędu Skarbowego, a sprzedaż może

odbywać się tylko we własnym gospodarstwie i na targowiskach, które nie są

usytuowane w budynkach ani w ich częściach. Takie uregulowanie powoduje, że

produkcja żywności przetworzonej w sposób naturalny i nieprzemysłowy z roku na rok
spada. Rolnicy - bezradni wobec tych restrykcyjnych i niekorzystnych dla nich przepisów
prawa -

nie decydują się na podjęcie takiej działalności. Dodatkowo produkcja i sprzedaż

została opodatkowana podatkiem ryczałtowym w wysokości 2% przychodów. (Ustawa z
dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

(Dz. U. z dn. 20 maja 2015 r., poz. 699 z późn. zm.).

Obecnie w ramach dostaw bezpośrednich dopuszcza się stosowanie takich

czynności jak, np. mycie warzyw, usuwanie liści; suszenie zbóż. Natomiast takie

czynności jak na przykład: obieranie ziemniaków; krojenie marchewek; pakowanie sałaty
w woreczki -

nie mogą być zaliczone do czynności wykonywanych w ramach produkcji

pierwotnej, ani za operacje związane z produkcją pierwotną. I nie mogą być sprzedawane
w ramach prowadzenia gos

podarstwa rolnego. Działania te muszą spełniać odpowiednie

wymagania określone w załączniku II do rozporządzenia nr 852/2004 w sprawie higieny

środków spożywczych.

Obecnie rolnicy muszą spełniać te same kryteria sanitarne dotyczące produkcji

żywności jak duże zakłady przetwórcze. Spowodowało to sytuacje, w której rolnicy

przestali przetwarzać żywność w swoich gospodarstwach i przestawili się jedynie na

produkcję surowca. Jest to główny powód upadków małych i średnich gospodarstw, które

nie mają szans na sprzedaż przetworzonych w gospodarstwie produktów. Natomiast małe

i średnie gospodarstwa są wstanie konkurować jakością i tradycyjnym podejściem do

wytwarzania żywności, która jest obecnie poszukiwana na rynku przez co raz bardziej

wymagającego konsumenta, dlatego w celu unormowania kwestii relacji producent –

konsument, zostają wprowadzone przepisy niemniejszej ustawy.

Ustawa wprowadza możliwość sprzedaży przez rolnika przetworzonych

produktów żywnościowych pochodzących z własnego surowca. Niniejszy projekt ma za

zadanie unormowanie przetwarzania i sprzedaży żywności przez rolnika na poziomie
ustawowym.

Projekt określa w art. 4, dokładnie zasady produkcji oraz sposób przetwarzania

żywności, przeznaczonej do sprzedaży. Dokładne określenie zasad ma na celu

postawienie na produkcje zdrowej żywności produkowanej przez rolnika, bez sztucznych

konserwantów, wzmacniaczy smaku i koloru. Żywność ma być produkowana tradycyjnie
i naturalnie z w

łasnego chowu, hodowli lub uprawy. Do przetwarzania żywności może

używać jedynie naturalnych konserwantów m.in. takich jak ocet, cukier, sól oraz

naturalne przypraw nie pochodzących z własnej produkcji jak np. pieprz, goździki, ziele
angielskie i inne.

Ustawa ma zobowiązać rolnika do dostarczania produktów

tradycyjnych, naturalnych, zdrowych.

Ustawa obejmuje również w art. 3 pszczelarstwo i pasterstwo dokonywane przez

rolnika jako produkcję rolną objętą możliwością sprzedaży w rozumieniu niniejszej

ustawy. Do tej pory kwestie sprzedaży bezpośredniej pszczelarzy regulowało
rozpor

ządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie

wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego

przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz.U. Nr 5, poz. 38 z 2007 r.).

W ustawie określone zostały zasady organizacyjne i sanitarne prowadzenia

przetwarzania i sprzedaży żywności przez rolników.

Powyższy projekt dopisuje do działalności rolniczej możliwość sprzedaży

żywności przetworzonej. W ustawie wprowadza się domniemanie higienicznego
przygotowania

produktów na wzór rozwiązań węgierskich, dodatkowo zastrzega się

wymóg higienicznego przygotowania żywności stosowany we Francji. Jednocześnie

wprowadza się odpowiedzialność rolnika za jakoś wytworzonych produktów.

W projekcie ustawy określone zostały wyłączenie przychody osiągane z tytułu

sprzedaży bezpośredniej przez rolnika z zakresu podatku dochodowego od osób

fizycznych tak jak ma to miejsce w przypadku przychodów osiąganych z prowadzenia

działalności rolniczej, co jest spójne ze stanem rzeczywistym. Sprzedaż bezpośrednia

produktów rolnych, jako proces powiązany z produkcją rolną, stanowi część aktywności

rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne. Brak jest możliwości prowadzenia sprzedaży

bezpośredniej, bez prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jeżeli zatem, zgodnie z aksjologią

przyjętą w podatku PIT, wyłącza się z tego podatku przychody osiągane z działalności

rolniczej, odpowiednio wyłączona (a nie zwolniona) z zakresu działania ustawy powinny

być przychody osiągane przez rolników ze sprzedaży bezpośredniej.

W ustawie określa się wyłączenie przychody osiągane z tytułu sprzedaży

bezpośredniej przez rolnika z zakresu PIT bez względu na osiągane przychody. W tym

przypadku, określenie limitu przychodów ustala się na 75 tyś. złotych, ponieważ sprzedaż

bezpośrednia z uwagi na warunki jej prowadzenia określone w projekcie nie może być

obiektywnie dokonywana na szeroką skalę oraz stanowi jedynie działalność dodatkową

rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne. Tym samym, zgodnie z projektem sprzedaż

bezpośrednia jest dokonywana wyłącznie w określonych miejscach (wymienionych w

projekcie) oraz wyłącznie przez podmioty wymienione w ustawie (rolnika oraz

domowników gospodarstwa rolnego). Ze względu na określone ograniczenia, brak jest

więc ryzyka, że sprzedaż bezpośrednia byłaby wykorzystywana przez większe

gospodarstwa do sprzedaży własnych produktów w istotnej skali.

Skutki społeczne i finansowe:

Ustawa dotyczy jednej z największych grup społecznych jaką są rolnicy, według

wnioskodawców na ustawie skorzysta około jednego miliona osób. Projekt przywraca

tradycyjną rolę rolnika jako wytwórcy i przetwórcy żywności, a jednocześnie otwiera

nowy rynek naturalnej i zdrowej żywności dla konsumentów. Poprawi budżety domowe

gospodarstw rolnych o dodatkowe dochody ze sprzedaży wyrobów, co jest istotne dla

małych i średnich gospodarstw przegrywających walkę cenową z dużym wytwórcami

żywności. Jednocześnie projekt likwiduje szarą strefę sprzedaży przetworzonych

produktów rolnych. Dodatkowo wpłynie na zahamowanie odpływu młodych ludzi z
gospodarstw rolnych. Projekt stwarza warunki dla zrównania szans polskich rolników z

tymi, które mają rolnicy z innych krajów UE.


Skutki prawne:

Projekt unormuje na poziomie ustawowym sytuację prawną rolników w kwestii

sprzedaży żywności z

własnych przetworzonych produktów. Projekt jednocześnie

zmienia ustawy:
-W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z
2012 r. poz. 361, ze zm.)
-

W ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r.

poz. 584 ze zm.)

Projekt ustawy wywołuje pozytywne skutki społeczno-gospodarcze i nie rodzi skutków

dla budżetu państwa i budżetów samorządu terytorialnego.

Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.