Zast

ąpienia

UKD 624.131:001.4:003.62

POLSKI KOMITET

NORMALIZACJI,
MIAR I JAKO

ŚCI

P O L S K A

N O R M A

PN-86

B-02480

Grunty budowlane

Okre

ślenia, symbole, podziałiopis gruntów

Zamiast:

PN-74/B-02480

Grupa katalogowa

0730

Building soils

Nomenclature, symbols, classification

and description of soils

Sols de construction

Nomenclature, symbols, classification

et description de sols

Ńňđîčňĺ

ëüí

űĺăđóíňű

Íŕ

çâŕ

íč˙

, ńčěáîëű, ęëŕ

ńńčôčęŕ

öč˙

č îďčńü

ăđóíňîâ

1. WSTĘP

1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy sąnazwy, symbole i określenia oraz podziałiopis gruntów budowlanych.

1.2. Zakres stosowania normy. Normęnależy stosowaćprzy projektowaniu, wykonywaniu i odbiorze robót z zakresu
wszystkich rodzajów budownictwa naziemnego i podziemnego oraz budownictwa wodnego, a tak

że we wszystkich

przypadkach bada

ńgruntów i podł

o

ża gruntowego dla potrzeb budownictwa.

Norma nie ma zastosowania dla gruntów rozpatrywanych jako surowiec do produkcji materia

ł

ów budowlanych (np.

kruszyw do betonów, cementu, wyrobów ceramiki budowlanej itp.); dotyczy to równie

żgruntów wymieszanych z

dodatkami (np. spoiwa) zmieniaj

ącymi ich wł

a

ściwości mechaniczne.

2. NAZWY, SYMBOLE I OKREŚLENIA

2.1. grunt budowlany - częśćskorupy ziemskiej mogąca współ

dzia

ł

a

ćz obiektem budowlanym, stanowiąca jego

element lub s

ł

u

żąca jako tworzywo do wykonywania z niego budowli ziemnych; w dalszej części normy pod pojęciem

"grunt" rozumie si

ę"grunt budowlany".

Nazw

ągruntów określa sięrównieżsamąfazęstał

ą(szkielet mineralny i organiczny) gruntów.

2.2. grunt naturalny - grunt, którego szkielet powstałw wyniku procesów geologicznych na terenie Polski.
Frakcj

ęił

ow

ątworząw przeważającej mierze minerał

y ilaste, tzn. uwodnione glinokrzemiany warstwowe.

W sk

ł

adzie frakcji piaskowej przewa

żająminerał

y twarde, z przewag

ąziaren kwarcu.

2.3. grunt antropogeniczny - grunt nasypowy utworzony z produktów gospodarczej lub przemysł

owej dzia

ł

alno

ści

cz

ł

owieka (odpady komunalne, py

ł

y dymnicowe, odpady poflotacyjne itp.) w wysypiskach, zwa

ł

owiskach, budowlach

ziemnych itp.
Podany w rozdz. 3 podzia

łgruntów nie dotyczy gruntów antropogenicznych, z wyjątkiem 3.16.

Grunty te wymagaj

ąw każdym przypadku indywidualnej oceny ich budowlanej przydatności, w tym równieżoceny

trwa

ł

o

ści struktury, uwzględniającej również,np. wpł

yw zachodz

ących procesów chemicznych.

2.4. grunt rodzimy - grunt powstał

y w miejscu zalegania w wyniku procesów geologicznych (wietrzenie, sedymentacja

w

środowisku wodnym itp.); grunty rodzime sązawsze gruntami naturalnymi.

Rozró

żnia sięnastępujące grunty rodzime:

- skaliste,
- nieskaliste mineralne,
- nieskaliste organiczne.

2.5. grunt nasypowy - grunt naturalny lub antropogeniczny powstał

y w wyniku dzia

ł

alno

ści czł

owieka, np. w

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 1

wysypiskach, zwa

ł

owiskach, zbiornikach osadowych, budowlach ziemnych itp.

2.6. grunt skalisty - grunt rodzimy, lity lub spękany o nieprzesuniętych blokach (najmniejszy wymiar bloku > 10 cm),
którego próbki nie wykazuj

ązmian objętości ani nie rozpadająsię(rozmakają) pod dział

aniem wody destylowanej i

maj

ąwytrzymał

o

śćna ściskanie R

c

> 0,2 MPa.

2.7. grunt nieskalisty - grunt rodzimy lub autogeniczny nie speł

niaj

ący warunków wg 2.6.

2.8. grunt mineralny - grunt rodzimy, w którym zawartośćczęści organicznych I

om

(wg za

ł

ącznika 1 lp. 33) jest równa

lub mniejsza ni

ż2%.

2.9. grunt organiczny - grunt rodzimy, w którym zawartośćczęści organicznych I

om

jest wi

ększa niż2%.

2.10. grunt spoisty - nieskalisty grunt mineralny lub organiczny, wykazujący wartośćwskaźnika plastyczności I

p

> 1%

lub wykazuj

ący w stanie wysuszonym stał

o

śćkształ

tu bry

ł

ek przy napr

ężeniach > 0,01 MPa; minimalny wymiar brył

ek

nie mo

że byćprzy tym mniejszy niż10-krotna wartośćmaksymalnej średnicy ziaren. W stanie wilgotnym grunty spoiste

wykazuj

ącechęplastyczności.

2.11. grunt niespoisty (sypki) - nieskalisty grunt mineralny lub organiczny nie speł

niaj

ący warunków podanych w 2.10.

2.12. grunt jednorodny - grunt spoisty, którego cał

ąobjętośćpobranej próbki zaliczyćmożna do jednego rodzaju wg

3.13.

2.13. grunt niejednorodny - grunt nie speł

niaj

ący warunku podanego w 2.12; pojęcie gruntu niejednorodnego odnosi

si

ęjedynie do gruntów spoistych i spoistych z przewarstwieniami gruntów niespoistych.

Szczególnym przypadkiem gruntów niejednorodnych s

ągrunty warstwowe o widocznych cechach sedymentacji, w

których wyst

ępująrównoległ

e warstwy (laminacje) ró

żnych gruntów.

Obecno

śćpojedynczych kamieni lub konkrecji (np. wapiennych, pirytowych itp.) nie stanowi cechy niejednorodności;

przy opisie gruntów (rozdz. 4) traktowane s

ąone jako domieszki.

2.14. grunt pęczniejący - grunt wykazujący pod wpł

ywem wody ci

śnienie pęcznienia P

c

(wg za

ł

ącznika 1, lp. 53) nie

mniejsze ni

ż10 kPa (0,1 kG/cm

2

); kryterium orientacyjnym gruntów p

ęczniejących jest warunek

(1)

2.15. grunt zapadowy - grunt o strukturze nietrwał

ej ulegaj

ącej zmianie pod wpł

ywem zawilgocenia, bez zmiany

dzia

ł

aj

ącego obciążenia, speł

niaj

ący warunek

(2)

Kryterium orientacyjnym dla naturalnych gruntów zapadowych s

ąwarunki:

a)

(3)

b)

(4)

Wszystkie grunty zalegaj

ące poniżej zwierciadł

a wód gruntowych, z uwzgl

ędnieniem zmian jego poł

o

żenia, uważa się

za grunty o strukturze trwa

ł

ej, tzn. za grunty niezapadowe.

2.16. frakcje uziarnienia gruntów nieskalistych - wg. tabl. 1.

Tablica 1

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 2

Nazwa frakcji

Symbol procentowej zawarto

ści

frakcji w masie szkieletu gruntowego

Zakres

średnic zastępczych

d, mm

Kamienista

f

k

d



40

Żwirowa

f

ż

40

d 2

Piaskowa

f

p

2

d 0,05

Py

ł

owa

f





0,05

d 0,002

I

ł

owa

f

i

0,002

d

Zawarto

śćfrakcji ił

owej i py

ł

owej oznacza si

ęmetodąareometrycznąwg PN-75/B-04481.

Jako elementarne, sk

ł

adniki szkieletu mineralnego gruntów uwa

ża sięte skł

adniki, które w warunkach badania wg

PN-75/B-04481 zachowuj

ąswe wymiary i masę; rozróżnia sięprzy tym:

- cz

ąstki gruntowe speł

niaj

ące warunek d

0,05 mm,

- ziarna piaskowe: 0,05 <

d

2 mm,

- ziarna

żwirowe 2 < d

40 mm,

- kamienie

d > 40 mm.

Przy klasyfikacji gruntów spoistych stosuje si

ę"zredukowane" zawartości frakcji (odpowiednio f'

p

,

f'



,

f '

i

) obliczone wg

wzorów:

(5)

(6)

(7)

Podzia

łuziarnienia gruntów na poszczególne frakcje przedstawia rys. 1.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 3

Rys. 1

Rys. 2

2.17. Pozostał

e nazwy, symbole i określenia - wg zał

ącznika 1.

2.18. Symbole pochodzenia geologicznego gruntów - wg zał

ącznika 2 oraz instrukcji

1)

.

3. PODZIAŁGRUNTÓW

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 4

3.1. Podziałgruntów budowlanych (wg 2.1) podano na rys. 2.

3.2. Podstawowy podziałgruntów
- grunty naturalne wg 2.2,
- grunty antropogeniczne wg 2.3.

3.3. Podziałgruntów naturalnych
a) grunty rodzime wg 2.4,
- skaliste wg 2.6,
- nieskaliste wg 2.7,
- mineralne wg 2.8,
- organiczne wg 2.9.
b) grunty nasypowe wg 2.5,
- mineralne wg 2.8,
- organiczne wg 2.9.

3.4. Podziałgruntów skalistych

3.4.1. Podziałgruntów skalistych ze względu na wytrzymał

ość- wg tabl. 2.

Tablica 2

Nazwa gruntu

Symbol

Wytrzyma

ł

o

śćna ściskanie

1)

Skalisty twardy

ST

R

c

5 MPa

Skalisty mi

ękki

SM

R

c

5 MPa

1)

Wg za

ł

ącznika 1 lp. 58, wartości R

c

dotycz

ąpróbek niespękanych, o wilgotności naturalnej (nie poddanych

suszeniu).

3.4.2. Podziałgruntów skalistych ze względu na spękanie - wg tabl. 3.

Tablica 3

Nazwa gruntu

Symbol dodatkowy

Okre

ślenie

Ska

ł

a lita

Li

brak widocznych sp

ękań(szczeliny o szerokości nie

wi

ększej niż0,1 mm)

Ska

ł

a ma

ł

o sp

ękana

Ms

szczeliny wyst

ępująnie gęściej niżco 1 m i mają

szeroko

śćnie większąniż1 mm

Ska

ł

a

średnio spękana

Ss

szczeliny wyst

ępujągęściej niżco 1 m i mająszerokość

nie wi

ększąniż1 mm, lub szczeliny występująnie

g

ęściej niż1 m, lecz mająszerokośćwiększąniż1 mm

Ska

ł

a bardzo sp

ękana

Bs

szczeliny wyst

ępujągęściej niżco 1 m i mająszerokość

wi

ększąniż1 mm

3.4.3. Wymagania dodatkowe. W przypadku budownictwa wodnego podany podziałgruntów skalistych należy, w
zale

żności od potrzeb uzupeł

ni

ćuwzględniając:

- wodoprzepuszczalno

ść,

- wp

ł

yw wody i jej przep

ł

ywu na w

ł

a

ściwości gruntów skalistych.

3.5. Podziałgruntów nieskalistych mineralnych ze względu na uziarnienie - wg tabl. 4.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 5

Tablica 4

Nazwa gruntu

Symbol

Uziarnienie

1)

Kamienisty

K

d

50

40 mm

Gruboziarnisty

wg 3.8

d

50

40 mm oraz

d

90

2 mm

Drobnoziarnisty

wg 3.10, 3.13

d

90

2 mm

1)

Wg za

ł

ącznika 1, lp. 31.

3.6. Podziałrodzimych gruntów organicznych. Stosuje siępodziałnastępujący:
a) grunty próchniczne, H - grunty nieskaliste, w których zawarto

śćczęści organicznych (I

om

> 2%; za

ł

ącznik 1 lp. 33)

jest wynikiem wegetacji ro

ślinnej oraz obecności mikroflory i mikrofauny,

b) namu

ł

y, Nm - grunty powsta

ł

e na skutek osadzania si

ęsubstancji mineralnych i organicznych w środowisku wodnym;

rozró

żnia się:

- namu

ł

y piaszczyste, Nmp, maj

ące wł

a

ściwości gruntu niespoistego,

- namu

ł

y gliniaste, Nmg, odpowiadaj

ące gruntom spoistym,

c) gytie, Gy - namu

ł

y z zawarto

ściąwęglanu wapnia > 5%, który może wiązaćszkielet gruntu, nadając mu charakter

gruntu skalistego o niskiej warto

ści R

c

,

d) torfy T - grunty powsta

ł

e z obumar

ł

ych i podlegaj

ących stopniowej karbonizacji części roślin; torfy cechuje na ogół

warto

śćI

om

> 30%,

e) w

ęgle brunatne WB i kamienne WK - grunty skaliste, powstał

e na skutek silnej karbonizacji substancji ro

ślinnych.

3.7. Podziałgruntów kamienistych ze względu na miejsce występowania względem skał

y macierzystej - wg tabl.

5.

Tablica 5

Nazwa gruntu

Symbol

Uziarnienie

1)

Charakterystyka geologiczna

Zwietrzelina

KW

f '

i

2%

grunt wyst

ępuje w miejscu wietrzenia skał

y w

stanie nienaruszonym

Zwietrzelina gliniasta

KWg

f '

i

2%

Rumosz

KR

f '

i

2%

grunt wyst

ępuje poza miejscem wietrzenia skał

y

pierwotnej, lecz nie podlega

łprocesom

transportu i osadzeniu w wodzie

Rumosz gliniasty

KRg

f '

i

2%

Otoczaki

KO

-

grunt osadzony w wodzie

1)

Wg 2.16.

Klasyfikacj

ęrumoszy zaleca sięuzupeł

nia

ćpodaniem genezy gruntu (np. goł

oborza, piargi, zwietrzeliny zboczowe,

koluwia itd).

3.8. Podziałgruntów gruboziarnistych ze względu na uziarnienie - wg tabl. 6.

Tablica 6

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 6

Nazwa gruntu

Symbol

Uziarnienie

1)

Żwir

Ż

f '

i

2%

f

k

+

f

ż

50%

Żwir gliniasty

Żg

f '

i

2%

Pospó

ł

ka

Po

f '

i

2%

50%

f

k

+

f

ż

10%

Pospó

ł

ka gliniasta

Pog

f

'i

2%

1)

Wg p. 2.16.

3.9. Podziałgruntów drobnoziarnistych ze względu na spoistość- wg tabl. 7.

Tablica 7

Rodzaj gruntu

Symbol

Wska

źnik plastyczności

1)

Niespoisty

ns

I

p

1%

Spoisty:

ma

ł

o spoisty

ms

1%

I

p

10%

średnio spoisty

ss

10%

I

p

20%

zwi

ęzł

o spoisty

zs

20%

I

p

30%

bardzo spoisty

bs

30%

I

p

1)

Wg za

ł

ącznika 1 lp. 44.

3.10. Podziałgruntów drobnoziarnistych niespoistych ze względu na uziarnienie - wg tabl. 8.

Tablica 8

Nazwa gruntu

Symbol

Uziarnienie

Piasek gruby

Pr

zawarto

śćziaren o średnicy większej niż0,5 mm wynosi więcej niż

50% (

d

50

0,5 mm)

1)

Piasek

średni

Ps

zawarto

śćziaren o średnicy większej niż0,5 mm wynosi nie więcej

ni

ż50%, lecz zawartośćziaren o średnicy większej niż0,25 mm

wynosi wi

ęcej niż50% (0,5 mm

d

50

0,25 mm)

1)

Piasek drobny

Pd

zawarto

śćziaren o średnicy mniejszej niż0,25 mm wynosi więcej niż

50% (

d

50

0,25 mm)

1)

Piasek pylasty

P



f '

p

= 68 ÷ 90%

2)

f '



= 10 ÷ 30%

f '

i

= 0 ÷ 2%

1)

Wg za

ł

ącznika 1 lp. 31.

2)

Wg p. 2.16.

3.11. Podziałgruntów drobnoziarnistych niespoistych ze względu na zagęszczenie - wg tabl. 9.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 7

Tablica 9

Stan gruntu

Symbol

Stopie

ńzagęszczenia

1)

Lu

źny

ln

I

D

0,33

Średnio zagęszczony

szg

0,33

I

D

0,67

Zag

ęszczony

zg

0,67



I

D

0,80

Bardzo zag

ęszczony

bzg

I

D

0,80

1)

Wg za

ł

ącznika 1 lp. 51.

Ze wzgl

ędu na niskądokł

adno

śćoznaczeństopnia zagęszczenia I

D

jako miar

ęzagęszczenia gruntów na gł

ębokościach

z > 1,0 m można przyjmowaćwartości N

k

(za

ł

ącznik 1 lp. 77) wg danych tabl. 10.

Tablica 10

Stan gruntu

Symbol

Miarodajne warto

ści N

k

dla sond

SL

(

N

10

)

SC

(

N

20

)

SPT

(

N

30

)

Lu

źny

ln

5

3

3

Średnio zagęszczony

szg

5

N

10

22

3

N

20

13

3

N

30

20

Zag

ęszczony

zg

22

N

10

50 13 N

20

30 20 N

30

40

Bardzo zag

ęszczony

bzg

50

30

40

Podane warto

ści N

k

dotycz

ąpiasków o wskaźniku różnorodności uziarnienia U < 3 (zał

ącznik 1 lp. 32).

3.12. Podziałgruntów niespoistych ze względu na wilgotność- wg tabl. 11.

Tablica 11

Rodzaj gruntu

Symbol

Stopie

ńwilgotności

1)

Suchy

su

S

r

= 0

Ma

ł

o wilgotny

mw

0

S

r

0,4

Wilgotny

w

0,4

S

r

0,8

Nawodniony

nw

0,8

S

r

1

1)

Wg za

ł

ącznika 1 lp. 37.

Ka

żdy grunt niespoisty zalegający poniżej zwierciadł

a wód gruntowych mo

żna uważaćza nawodniony bez

wykonywania oznacza

ńS

r

.

Ka

żdy grunt niespoisty zawilgocony kapilarnie, którego próbka nie odsącza grawitacyjnie wody, można uważaćza

"ma

ł

o wilgotny", bez wykonywania oznacza

ń.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 8

3.13. Podziałgruntów spoistych ze względu na uziarnienie - wg tabl. 12.
Klasyfikacja dotyczy gruntów makroskopowo jednorodnych; w przypadku gdy w obj

ętości badanej próbki wyróżnić

mo

żna metodami wg

PN-74/B-04452

dwa lub wi

ęcej rodzajów gruntów, należy każdy z rodzajów zaklasyfikować

oddzielnie.

Tablica 12

Nazwa rodzaju gruntu

Symbol

Zawarto

śćfrakcji

1)

, %

f '

p

f '



f '

i

1

2

3

4

5

Piasek gliniasty

Pg

60 ÷ 98

0 ÷ 30

2 ÷ 10

Py

łpiaszczysty

p

30 ÷ 70

30 ÷ 70

0 ÷ 10

Py

ł



0 ÷ 30

60 ÷ 100

0 ÷ 10

Glina piaszczysta

Gp

50 ÷ 90

0 ÷ 30

10 ÷ 20

Glina

G

30 ÷ 60

30 ÷ 60

10 ÷ 20

Glina pylasta

G





0 ÷ 30

30 ÷ 90

10 ÷ 20

Glina piaszczysta zwi

ęzł

a

Gpz

50 ÷ 80

0 ÷ 30

20 ÷ 30

Glina zwi

ęzł

a

Gz

20 ÷ 50

20 ÷ 50

20 ÷ 30

Glina pylasta zwi

ęzł

a

G

z

0 ÷ 30

50 ÷ 80

20 ÷ 30

I

łpiaszczysty

Ip

50 ÷ 70

0 ÷ 20

30 ÷ 50

I

ł

I

0 ÷ 50

0 ÷ 50

30 ÷ 100

I

łpylasty

I



0 ÷ 20

50 ÷ 70

30 ÷ 50

1)

Wg p. 2.16.

Podzia

łgruntów spoistych przedstawiony jest na rys. 3 i 4.

Je

śli zawartośćfrakcji odpowiada na rys. 3 i 4 granicom między polami odpowiadającymi poszczególnym rodzajom

gruntów (wynosi np.

f '

i

= 10%, 20% lub 30%), to wówczas:

- w przypadku, gdy aktywno

śćA > 1, rozpatrywany grunt zaliczany jest do grupy poł

o

żonej na rys. 3 i 4 bardziej na

prawo lub do po

ł

o

żonej wyżej,

- w przypadku, gdy

A < 1 dany grunt zalicza siędo grupy poł

o

żonej niżej lub bardziej na lewo: np. przy f '

p

= 30% oraz

f '

i

= 15% przy

A > 1 grunt klasyfikujemy jako "glinępylastą", zaśprzy A < 1 jako "glinę". Aktywność- wg zał

ącznika 1 lp.

45.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 9

Rys. 3

3.14. Uzupeł

niająca klasyfikacja gruntów spoistych

3.14.1. Zasady klasyfikacji. Podstawąklasyfikacji sąnastępujące wł

a

ściwości gruntów:

- ca

ł

kowita powierzchnia w

ł

a

ściwa S

t

(za

ł

ącznik 1 lp. 46) oznaczana metodąsorpcji bł

ękitu metylenowego

1)

,

Zawarto

śćfrakcji o ziarnach d > 0,25 mm oraz d > 0,074 lub 0,071 mm, oznaczana metodąna mokro wg

PN-75/B-04481.

Rys. 4

Oznaczanie wska

źnika konsystencji I

C

(za

ł

ącznik 1 lp. 49) pozwala dodatkowo na podziałwg aktywności (p. 3.14.3).

Omawianej klasyfikacji nie nale

ży stosowaćw przypadkach, gdy zawartośćfrakcji d > 2 mm przekracza 10%.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 10

Podstawow

ąklasyfikacjągruntów spoistych pozostaje klasyfikacja podana w tabl. 12 oraz przedstawiona na rys. 3 i 4;

klasyfikacja wg 3.14, po jej pe

ł

nym wdro

żeniu, przyjęta będzie za klasyfikacjępodstawowąprzy następnej nowelizacji

niniejszej normy.

3.14.2. Podziałpodstawowy. Podziałgruntów wg zasad wymienionych w 3.14.1, przedstawiony zostałw tabl. 13.
Podane w tabl. 13 kol. 4 i 5 zawarto

ści frakcji odnosząsiędo sumy frakcji piaskowej, pył

owej i i

ł

owej; w przypadkach

rozbie

żności wnioskowania na podstawie danych kol. 4 i 5 jako miarodajne przyjmuje siędane kol. 5.

Klasyfikacje gruntów spoistych wg tabl. 12 i 13 oparte s

ąna odmiennych zasadach, co powoduje, że dla określonych

gruntów nazwy klasyfikacyjne nie zawsze mog

ąbyćjednakowe: z powyższych względów nazwy wg nowej klasyfikacji

nale

ży oznaczaćprzez dodanie symbolu N.

Grunty wg tabl. 13 lp. 1 ÷ 3 okre

śla sięjako mał

o spoiste (N).

Grunty wg tabl. 13 lp. 4 ÷ 6 okre

śla sięjako średnio spoiste (N).

Grunty wg tabl. 13 lp. 7 ÷ 9 okre

śla sięjako zwięzł

o spoiste (N).

Grunty wg tabl. 13 lp. 10 ÷ 12 okre

śla sięjako bardzo spoiste (N).

Tablica 13

Lp.

Nazwa klasyfikacyjna

Powierzchnia

w

ł

a

ściwa

gruntów

(

S

t

); m

2

/g

Zakres zawarto

ści frakcji, %

d > 0,25 mm

d > 0,074 mm

lub

d > 0,071 mm

1

2

3

4

5

1

Piaski gliniaste (N)

30

5

35,1

2

Py

ł

y piaszczyste (N)

5

20,1



35

3

Py

ł

y (N)

5

20

4

Gliny piaszczyste (N)

30,1 ÷ 65

-

35,1

5

Gliny (N)

-

20,1



35

6

Gliny pylaste (N)

-

20

7

Gliny piaszczyste zwi

ęzł

e (N)

65,1 ÷ 100

-

30,1

8

Gliny zwi

ęzł

e (N)

-

10,1



30

9

Gliny pylaste zwi

ęzł

e (N)

-

10

10

I

ł

y piaszczyste (N)

100,1

5

-

11

I

ł

y (N)

1,1



5

-

12

I

ł

y pylaste (N)

1

-

3.14.3. Dodatkowy podziałgruntów wg aktywności. Dla gruntów speł

niaj

ących warunek S

t

> 20 m

2

/g wprowadza si

ę

dodatkowy podzia

łwg aktywności, za miaręktórej przyjmuje sięwartośćwskaźnika A

s

, przy czym

(8)

Obja

śnienia symboli S

t

oraz

I

C

podane s

ąw zał

ączniku 1 lp. 46 i 49; wartośćI

C

przyjmuje si

ęw gramach wody na 100 g

suchej masy gruntu.
Stosuje si

ęnastępujący podziałgruntów:

- grunty o

A

s

< 3,0 okre

śla sięjako "mał

o aktywne" (symbol MA),

- grunty spe

ł

niaj

ące warunek: 3,0

A

s

5,5 określa sięjako "przeciętnie aktywne" (symbol PA),

- grunty o

A

s

> 5,5 okre

śla sięjako "bardzo aktywne" (symbol BA).

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 11

3.15. Podziałgruntów spoistych ze względu na stan gruntu - wg tabl. 14.
Klasyfikacja dotyczy gruntów makroskopowo jednorodnych; w przypadku gdy w obj

ętości badanej próbki wyróżnić

mo

żna metodami wg

PN-74/B-04452

dwa lub wi

ęcej rodzajów gruntów, należy każdy z rodzajów zaklasyfikować

oddzielnie.

Tablica 14

Stan gruntu

Symbol

Stopie

ńplastyczności

1)

Wilgotno

śćgruntu w

stosunku do granic

konsystencji

2)

Zwarty
Pó

ł

zwarty

zw

pzw

I

L

0

I

L

0

w

w

s

w

s

w w

p

Twardoplastyczny
Plastyczny
Mi

ękkoplastyczny

tpl

pl

mpl

0

I

L

0,25

0,25

I

L

0,50

0,50

I

L

1,00

w

p

w w

L

P

ł

ynny

p

ł

1,00

I

L

w

L

w

1)

Wg za

ł

ącznika 1 lp. 48.

2)

Wg za

ł

ącznika 1 lp. 34, 40, 42, 43.

3.16. Podziałgruntów nasypowych ze względu na przydatnośćdla budownictwa - wg tabl. 15.

Tablica 15

Rodzaj gruntu

Symbol

W

ł

a

ściwości

Nasyp budowlany

nB

nasyp, którego rodzaj i stan odpowiadaj

ąwymaganiom

budowli ziemnych lub pod

ł

o

ża pod budowle

Nasyp nie odpowiadaj

ący

wymaganiom budowlanym

nN

nasyp nie spe

ł

niaj

ący warunku jw.

Podzia

łdotyczy zarówno gruntów naturalnych, jak i antropogenicznych.

Kryterium podzia

ł

u stanowi

ąwł

a

ściwości nasypu, nie zaśsposób jego wykonania.

4. OPIS GRUNTÓW

Opis gruntów na mapach i przekrojach geotechnicznych obejmuje:
a) okre

ślenie rodzaju gruntów przez podanie odpowiedniego symbolu, zgodnie z danymi tabl. 2, 3, 4, 6, 8, 12, 15,

b) okre

ślenie stanu gruntów, przy czym:

- stan niespoistych gruntów drobnoziarnistych okre

śla wartośćI

D

lub

N

K

, zgodnie z danymi tabl. 9, 10 oraz wilgotno

ść

wg 3.12 lub odpowiednie symbole,
- stan gruntów spoistych okre

śla sięprzez podanie wartości I

L

lub odpowiedniego symbolu, zgodnie z danymi tabl. 14.

Je

żeli w gruntach drobnoziarnistych (np. w glinach) występująpojedyncze kamienie lub ziarna, uważa sięje za

domieszk

ęi klasyfikuje grunty wedł

ug ich zasadniczego uziarnienia przy

d < 2,0 mm; grunty takie opisuje się

dodatkowym okre

śleniem "domieszka kamieni" - Gp (+K) lub "domieszka ziaren żwirowych" - Gp (+Ż).

Grunty drobno uwarstwione opisuje si

ę, dając znak równoległ

o

ści między symbolem przeważającego gruntu, a

symbolem przewarstwie

ń, np. ił

y warstwowe opisa

ćmożna symbolem I



||

(iłpylasty przewarstwiony pył

em).

Grunty próchnicze (3.5) opisuje si

ęsymbolem gruntu z dodaniem litery H (humus), np. piasek drobny próchniczy

okre

śla sięsymbolem PdH.

Opis gruntów kamienistych nale

ży uzupeł

ni

ćodpowiednimi symbolami wg tabl. 5.

W wymaganych przypadkach nale

ży teżpodawaćsymbol pochodzenia geologicznego, zgodnie z zał

ącznikiem 2.

Grunty antropogeniczne (2.3) opisuje si

ępodając ich rodzaj (np. gruz ceglany, odpady poflotacyjne przemysł

u

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 12

miedziowego itp.).
Je

śli odpady komunalne lub przemysł

owe stanowi

ąw gruntach nasypowych (2.5) domieszkęnie zmieniającąich

w

ł

a

ściwości mechanicznych, to grunty takie opisuje siętak, jak grunty naturalne z dodaniem symbolu wg tabl. 1 oraz z

dodaniem rodzaju domieszek; np. nasyp nN z gliny piaszczystej z domieszk

ągruzu ceglanego określa sięsymbolem

nN (Gp + gruz ceglany). Zaleca si

ęnazwy domieszek uzupeł

ni

ćorientacyjnąich zawartościąw procentach, np. nN (Gp

+ 10% gruzu ceglanego).

KONIEC

ZAŁĄCZNIK 1

NAZWY, SYMBOLE I OKREŚLENIA DOTYCZĄCE CECH GRUNTÓW

Lp.

Nazwa

Symbol

Jednostka

Okre

ślenie

1

2

3

4

5

1

Masa szkieletu gruntowego

m

s

kg

g

masa próbki gruntu wysuszonej w temperaturze
105 ÷ 110°C do sta

ł

ej masy

2

Masa wody w porach gruntu

m

p

kg

g

masa wody usuni

ętej z próbki gruntu przez jej suszenie

do sta

ł

ej masy przy temperaturze 105 ÷ 110°C

3

Masa gruntu w stanie
wilgotnym

m

m

kg

g

masa próbki gruntu z okre

ślonąnp. naturalną

wilgotno

ścią

4

Obj

ętośćgruntu

V

m

3

cm

3

ca

ł

kowita obj

ętośćpróbki gruntu

5

Obj

ętośćszkieletu gruntowego

V

s

m

3

cm

3

obj

ętośćw próbce cząstek stał

ych

6

Obj

ętośćporów gruntu

V

p

m

3

cm

3

V

p

=

V - V

s

7

Obj

ętośćwody w porach

gruntu

V

w

m

3

cm

3

8

Porowato

ść

n

l

n = V

p

:

V = e : (1 + e)

9

Wska

źnik porowatości

e

l

e = V

p

:

V

s

=

n : (1 - n) =



s

:



d

- 1

10 Wska

źnik porowatości

naturalnej

e

n

l

jak lp. 9 lecz dla gruntu w stanie naturalnym

11 Wska

źnik porowatości przy

najg

ęstszym uł

o

żeniu

(maksymalnym
zag

ęszczeniu) ziaren

(cz

ąsteczek)

e

min

l

e

min

=



s

:



d max

- 1

12 Wska

źnik porowatości przy

najlu

źniejszym uł

o

żeniu

ziaren (cz

ąsteczek)

e

max

l

e

max

=



s

:



d min

- 1

13 Wska

źnik porowatości na

granicy p

ł

ynno

ści (wg

Wasilewa, poz. 32)

l

14 G

ęstośćobjętościowa gruntu



t

.

m

-3

g

.

cm

-3

= m

m

:

V = (m

s

+

m

w

) : (

V

s

+

V

p

)

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 13

15 G

ęstośćwody w porach

gruntu



w

t

.

m

-3

g

.

cm

-3



w

=

m

w

:

V

w

16 G

ęstośćwł

a

ściwa szkieletu

gruntowego



s

t

.

m

-3

g

.

cm

-3



s

=

m

s

:

V

s

17 G

ęstośćobjętościowa

szkieletu gruntowego



d

t

.

m

-3

g

.

cm

-3



d

=

m

s

:

V

18 G

ęstośćobjętościowa przy

ca

ł

kowitym nasyceniu porów

wod

ą



sr

t

.

m

-3

g

.

cm

-3



sr

= (

V

s

.



s

+

V

p

.



w

) :

V

19 Maksymalna g

ęstość

obj

ętościowa szkieletu

gruntowego



max

t

.

m

-3

g

.

cm

-3

maksymalna g

ęstośćobjętościowa szkieletu po jego

zag

ęszczeniu w określonych warunkach przy

wilgotno

ści optymalnej wg lp. 39

20 G

ęstośćnasypowa szkieletu

przy najg

ęstszym uł

o

żeniu

(maksymalnym
zag

ęszczeniu) ziaren i cząstek



d max

t

.

m

-3

g

.

cm

-3

g

ęstośćnasypowąstosuje siętylko do gruntów

niespoistych (sypkich); oznaczanie wg PN-75/B-04481

21 G

ęstośćnasypowa szkieletu

przy najlu

źniejszym uł

o

żeniu

ziaren i cz

ąstek



d min

t

.

m

-3

g

.

cm

-3

22 Naturalna g

ęstość

obj

ętościowa gruntu



n

t

.

m

-3

g

.

cm

-3

jak lp. 14, lecz dla gruntu w stanie naturalnym

23 Ci

ężar objętościowy gruntu



kN

.

m

-3

= 

.

g

24 Ci

ężar wł

a

ściwy wody w

porach gruntu





kN

.

m

-3





=



.

g

25 Ci

ężar wł

a

ściwy szkieletu

gruntowego



s

kN

.

m

-3



s

=



s

.

g

26 Ci

ężar objętościowy szkieletu

gruntowego



d

kN

.

m

-3



d

=



d

.

g =



s

: (1 +

e)

27 Ci

ężar objętościowy gruntu

przy ca

ł

kowitym nasyceniu

porów wod

ą



sr

kN

.

m

-3



sr

= (



d

+





)

.

n

28 Ci

ężar objętościowy gruntu z

uwzgl

ędnieniem wyporu wody

'

kN

.

m

-3

' = 

sr

-





29 Maksymalny ci

ężar

obj

ętościowy szkieletu

gruntowego



d max

kN

.

m

-3



ds

=



d max

.

g

maksymalny ci

ężar objętościowy szkieletu po jego

zag

ęszczeniu w określonych warunkach przy

wilgotno

ści optymalnej wg PN-75/B-04481

30

Średnica zastępcza ziarna
(cz

ąstki)

d

mm

średnice zastępcze ziarn (cząstek) oznacza sięwg
PN-75-/B-04481

31

Średnica zastępcza, poniżej
której w gruncie zawarty jest

x

% masy

d

x

mm

-

32 Wska

źnik różnoziarnistości

(niejednorodno

ści uziarnienia)

U

l

U = d

60

:

d

10

33 Zawarto

śćczęści

organicznych

I

om

l

stosunek masy domieszek organicznych zawartych w
próbce gruntu do masy szkieletu gruntu oznaczony
okre

ślonymi metodami

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 14

34 Wilgotno

ść

w

l

w = m

w

:

m

s

; w przypadku gruntów niespoistych poj

ęcie

wilgotno

ści nie obejmuje wody grawitacyjnej

35 Wilgotno

śćnaturalna

w

n

l

-

36 Wilgotno

śćw stanie

ca

ł

kowitego nasycenia porów

gruntu wod

ą

w

r

l

w

r

= (



w

:



d

) - (



w

:



s

)

37 Stopie

ńwilgotności

S

r

l

S

r

=

w : w

r

;

S

r

1

38 Stopie

ńkonsystencji

I

K

l

I

K

= (

w

L

-

w) : (w

L

-

w

p

)

I

K

= 1 -

I

L

39 Wilgotno

śćoptymalna

w

opt

l

wilgotno

śćodpowiadająca maksymalnej gęstości

obj

ętościowej szkieletu po jego zagęszczeniu wg

PN-75/B-04481

40 Granica p

ł

ynno

ści wg

Casagrande'a

w

L

l

wilgotno

śćna granicy pomiędzy konsystencjąpł

ynn

ąi

plastyczn

ągruntów spoistych; oznaczanie

przeprowadza si

ęwg PN-75/B-04481

41 Granica p

ł

ynno

ści wg

Wasilewa

l

42 Granica plastyczno

ści

w

p

-

wilgotno

śćna granicy pomiędzy konsystencją

plastyczn

ąi zwartągruntów spoistych; oznaczenie w

p

przeprowadza si

ęwg PN-75/B-04481

43 Granica skurczalno

ści

w

s

l

wilgotno

śćna granicy pomiędzy stanem pół

zwartym i

zwartym gruntów spoistych, oznaczana wg
PN-75/B-04481

44 Wska

źnik plastyczności

l
l

45 Aktywno

śćwg Skemptona

A

l

iloraz wska

źnika plastyczności I

p

i zawarto

ści w gruncie

cz

ąstek o średnicy zastępczej d

0,002 mm; A = I

p

:

f

i

46 Powierzchnia w

ł

a

ściwa

ca

ł

kowita

S

t

m

2

/g

suma powierzchni cz

ąstek i ziaren gruntowych

odniesiona do 1 g suchej masy, oznaczona w
okre

ślony sposób; jeśli nie zaznaczono inaczej to

przyjmuje si

ę,że wartośćS

t

oznaczona jest metod

ą

sorpcji b

ł

ękitu metylowego

47 Powierzchnia w

ł

a

ściwa

zewn

ętrzna

S

c

m

2

/g

jw., lecz z pomini

ęciem powierzchni

mi

ędzypakietowych minerał

ów ilastych

48 Stopie

ńplastyczności

I

L

l

I

L

= (

w - w

p

) : (

w

L

-

w

p

)

w uzasadnionych przypadkach dopuszcza si

ę

oznaczanie warto

ści I

L

na podstawie empirycznych

zale

żności I

L

=

f(w, I

C

)

49 Wska

źnik konsystencji

I

C

l

wilgotno

śćpasty gruntowej oznaczana w

znormalizowanych warunkach

50 Wska

źnik zagęszczenia

I

s

l

I

s

=



d

:



ds

(

I

s

stosuje si

ętylko do gruntów sztucznie

zag

ęszczonych)

51 Stopie

ńzagęszczenia

I

D

l

(

I

D

stosuje si

ętylko do gruntów niespoistych)

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 15

52 Stopie

ńzagęszczenia

zmodyfikowany

I

DM

l

53 Ci

śnienie pęcznienia gruntów

spoistych

P

C

kPa

jednostkowe obci

ążenie normalne, jakie należy

przy

ł

o

żyćna powierzchniępróbki gruntu w edometrze,

gdy znajduje si

ęona w kontakcie z wodą, aby jej

zmiany wysoko

ści (pęcznienie) był

y równe zeru

54 Wska

źnik osiadania

zapadowego

i

mp

l

i

mp

= (

h' - h'') : h

o

w którym:

h' - wysokośćpróbki nienaruszonej po

stabilizacji odkszta

ł

ce

ńprzy naprężaniu cał

kowitym



zt

odpowiadaj

ącym ciężarowi gruntu i budowli przed

nasyceniem wod

ą,h'' - wysokośćtej próbki przy tym

samym napr

ężeniu, ale po cał

kowitym nasyceniu,

h

o

-

wysoko

śćtej próbki po stabilizacji odkształ

ce

ńprzy

napr

ężeniu pierwotnym



zy

odpowiadaj

ącym ciężarowi

gruntu na rozpatrywanej g

ł

ębokości; oznaczenie i

mp

przeprowadza si

ęw warunkach jednoosiowego

(edometrycznego) stanu odkszta

ł

cenia

55 Pierwotna wysoko

śćpróbki

gruntu

h

cm

-

56 Zmiana wysoko

ści próbki

h

cm

przy zmniejszaniu si

ęwysokości próbki

h przyjmuje

si

ędodatnie

57 Wzgl

ędne odkształ

cenie

liniowe



l

przyjmuje si

ędodatnie przy ściskaniu; kierunek

odkszta

ł

ce

ńoznacza sięodpowiednimi indeksami

58 Wytrzyma

ł

o

śćna ściskanie

R



Mpa
kPa

najwi

ększe obciążenie jednostkowe przyjmowane

przez próbk

ęgruntu przy jednoosiowym ściskaniu

próbki lub warto

ści obciążenia jednostkowego

odpowiadaj

ąca określonej wartości



59 Napr

ężenie normalne



kPa

napr

ężenie normalne ściskające przyjmuje sięjako

dodatnie; kierunek napr

ężeńnormalnych oznacza się

odpowiednimi indeksami

60 Ci

śnienie wody w porach

(ci

śnienie porowe)

u

kPa

ci

śnienie w wodzie zawartej w porach gruntu

61 Efektywne napr

ężenie

normalne

'

kPa

' = - u

62 Napr

ężenie styczne



kPa

-

63 Wytrzyma

ł

o

śćna ścinanie



f

kPa

najwi

ększe naprężenie ścinające przejmowane przez

próbk

ęgruntu w idealnej pł

aszczy

źnie w danych

warunkach; przekroczenie wytrzyma

ł

o

ści na ścinanie

prowadzi do zniszczenia gruntu w tej idealnej
p

ł

aszczy

źnie

64 Spójno

ść

c

u

kPa

c

u

i



u

stosuje si

ę, gdy stan naprężeńokreśla się

napr

ężeniem normalnym

;wtedy



f

=

c

u

+

tg 

u

65 K

ąt tarcia wewnętrznego



u

r

stopnie

66 Spójno

śćefektywna

c'

kPa

c' i

' stosuje się,gdy stan naprężeńokreśla się

efektywnym napr

ężeniem normalnym

'; wtedy



f

=

c' +

'tg 

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 16

67 Efektywny k

ąt tarcia

wewn

ętrznego

'

r

stopnie

68 Wspó

ł

czynnik filtracji

k

cm

.

s

-1

pr

ędkośćfiltracji wody w gruncie przy gradiencie

hydraulicznym

i = 1 oraz przy temperaturze t = 10°C;

pr

ędkośćfiltracji przy temperaturze t

10°C wyróżnia

si

ęindeksem, który odpowiada tej temperaturze w °C,

np. "

k

20

" dla

t = +20°C

69 Gradient hydrauliczny

i

l

strata naporu hydraulicznego (

h) odniesiona do drogi

filtracji

s; i = h; s

70 Kapilarno

śćczynna -

wysoko

śćna jakąw

warunkach badania podnosi
si

ęwoda w gruncie na skutek

dzia

ł

ania si

łkapilarnych,

liczona od poziomu
swobodnego jej zwierciad

ł

a

H

Kc

m

cm

dotyczy tylko gruntów niespoistych

71 Kapilarno

śćbierna wysokość

jw. na jakiej utrzymuje si

ę

woda w gruncie przy
stopniowym obni

żaniu jej

zwierciad

ł

a

H

Kb

m

jw.: wielko

śćzależna od metody pomiaru

72 Presjometryczny modu

ł

ściśliwości

E

p

MPa

kPa

modu

łściśliwości oznaczany metodąpresjometryczną

73 Osiadanie elementu

pomiarowego (p

ł

yta,

świder

talerzowy itp.)

s

m

cm

przemieszczenie pionowe w wyniku obci

ążenia

74 Graniczne obci

ążenie

q

gr

MPa

w tym przypadku wielko

śćwyznaczana na podstawie

wyników próbnych obci

ążeń

75 Jednostkowy, graniczny opór

wciskania sto

żka sondy

wciskanej

q

c

MPa

kPa

wielko

śćobliczana na podstawie wyników badań

pod

ł

o

ża sondąwciskaną

76 Jednostkowy, graniczny opór

tarcia na pobocznicy tulei
ko

ńcówki sondy jw.

f

s

MPa

kPa

wielko

śćobliczona na podstawie wyników badań

pod

ł

o

ża sondąwciskaną

77 Liczba uderze

ńmł

ota sondy

niezb

ędna dla uzyskania

wp

ędu równego k, cm

N

K

l

warto

śćk wg PN-75/B-04452 równe 10, 20 lub 30

78 Dynamiczny opór sondowania

q

d

MPa

kPa

graniczny opór gruntu pod sto

żkiem sondy wbijanej:

wielko

śćobliczana na podstawie N

k

oraz parametrów

sondy

79 Modu

łpierwotnego

(ogólnego) odkszta

ł

cenia

gruntu

E

o

MPa

kPa

E

o

=

d

' : d

o

: w jednoosiowym stanie napr

ężeńw

warunkach umownej konsolidacji gruntu jest to
stosunek przyrostu efektywnego napr

ężenia

normalnego (+

d

') do przyrostu cał

kowitego

odkszta

ł

cenia wzgl

ędnego (+d





mierzonego w

kierunku dzia

ł

ania

'

80 Wspó

ł

czynnik Poissona



l

-

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 17

81 Modu

łpodatności gruntu

E

s

MPa

kPa

oznaczenie E

s

przeprowadza si

ęw podł

o

żu gruntowym

"in situ" w okre

ślonych warunkach

82 Modu

łwtórnego

(spr

ężystego) odkształ

cenia

gruntu

E

MPa

kPa

E = d

' : dczyli w przypadku jak w lp. 79 jest to

stosunek przyrostu efektywnego napr

ężenia

normalnego (+

d

') do przyrostu względnego,

spr

ężystego (odwracalnego) odkształ

cenia (+

d

)

mierzonego w kierunku dzia

ł

ania

'

83 Edometryczny modu

ł

ściśliwości pierwotnej
(ogólnej)

M

o

MPa

kPa

jak w lp. 79 lecz w jednoosiowym (edometrycznym)
stanie odkszta

ł

ce

ń:M = d

' : d

o

84 Edometryczny modu

ł

ściśliwości wtórnej (sprężystej)

M

MPa

kPa

jak w lp. 81 lecz w jednoosiowym (edometrycznym)
stanie odkszta

ł

ce

ń:

M = d

': d

85 Wska

źnik skonsolidowania

gruntu



l

= E

o

:

E = M

o

:

M

86 Wspó

ł

czynnik materia

ł

owy



m

l

wielko

śćcharakteryzująca jednorodnośćgruntów

danej warstwy geotechnicznej obliczona wg

PN-81/B-03020

W przypadku lp. 33, 34, 35, 36, 39, 40, 41, 43 i 44 wprowadza si

ęrównolegle miano: g/100 g (gramy wody na 100 g

suchej masy gruntu).

ZAŁĄCZNIK 2

SYMBOLE POCHODZENIA GEOLOGICZNEGO GRUNTÓW

Okres - system Epoka - oddzia

ł

Symbole

1

2

3

4

Czwartorz

ęd

Holocen

Q

Qh

Pleistocen

Qp

Trzeciorz

ęd

Pliocen

Trz

Pl

Miocen

M

Oligocen

Ol

Eocen

E

Paleocen

P

W przypadku gruntów czwartorz

ędowych, skonsolidowanych dział

aniem lodowca, odpowiednie symbole uzupe

ł

nia

ć

nale

ży przez dodanie "Ko".

W przypadku wyst

ępowania gruntów jednej genezy i litologii, lecz należących do różnych okresów glacjalnych, cykli

sedymentacyjnych lub facji, nale

ży uzupeł

nia

ćsymbole wskaźnikami 1, 2, 3 itd., zaczynając od gruntów najstarszych.

Pozosta

ł

e nazwy i symbole nale

ży przyjmowaćzgodnie z PN-78/G-09010.

INFORMACJE DODATKOWE

1. Instytucja opracowująca normę- Instytut Techniki Budowlanej. 00-950 Warszawa, ul. Filtrowa 1.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 18

2. Normy i dokumenty związane

PN-81/B-03020

Grunty budowlane. Posadowienie bezpo

średnie budowli

PN-75/B-04481 Grunty budowlane. Badania laboratoryjne

PN-74/B-04452

Grunty budowlane. Badania polowe

PN-76/M-94000 Sita i siatki. Sita tkane ogólnego przeznaczenia o oczkach kwadratowych
Instrukcja w sprawie opracowania i wydania szczegó

ł

owej mapy geologicznej Polski - za

ł

ącznik do Zarządzania

Prezesa Centralnego Urz

ędu Geologii z dnia 20 marca 1957 r.

3. Autor projektu normy - prof. dr hab. Antoni M. Piaskowski
4. Nowa metoda określania rodzaju gruntów spoistych (informacje dodatkowe do p. 3.14 normy). Podstawy nowej
klasyfikacji omówione zosta

ł

y w nr 7-8 "In

żynierii i Budownictwa" z roku 1985, a metodyka oznaczania powierzchni

w

ł

a

ściwej przedstawiona został

a w nr 3 "Archiwum Hydrotechniki" z roku 1984.

Zarówno oznaczanie powierzchni w

ł

a

ściwej S

t

, jak i wska

źnika konsystencji I

C

, omówione zosta

ł

y w projekcie

nowelizacji normy PN-75/B-04481 opracowanym w ITB.
Wska

źnik konsystencji I

C

(Za

ł

ącznik 1, lp. 49) równy jest wilgotności pasty gruntowej, w którąstożkowa końcówka (kąt

30° ±5') penetrometru pod dzia

ł

aniem si

ł

y 0,98 N (100 G) pogr

ąża sięprzy swobodnym spadku na gł

ębokośćrówną

14,0 mm; warto

ści I

C

oznacza si

ęmetodąinterpolacji, podobnie jak wartości granicy pł

ynno

ści w

L

W przypadku braku sit o oczkach 0,074 mm dopuszcza si

ęstosowanie sit o oczkach 0,071 mm, zgodnie z

PN-76/M-94000.
Znajomo

śćwartości wskaźnika I

C

oraz wilgotno

ści gruntów pozwala w określonych przypadkach na obliczanie wartości

stopnia plastyczno

ści I

L

(Za

ł

ącznik 1, lp. 48) bez potrzeby oznaczania granic pł

ynno

ści (w

L

) oraz plastyczno

ści (w

P

).

Nowy system klasyfikacji pozwala równie

żna rezygnacjęz wykonywania analiz areometrycznych; jego zaletami są:

- znaczne uproszczenie identyfikacyjne bada

ńgruntów,

- ca

ł

kowite pomini

ęcie badańpracochł

onnych (analiza areometryczna) lub trudnych do normalizacji (oznaczania

w

L

oraz

w

P

),

- stosunkowo znaczna dok

ł

adno

śćoznaczańoraz mał

y wp

ł

yw czynników instrumentalnych i subiektywnych.

PN-86/B-02480 Grunty budowlane Określenia, symbole, podziałiopis gruntów

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrze

ż

one.

INTEGRAM BUDOWNICTWO

Strona 19