Poprzednia cz
ęść
normy
4. BADANIA GRUNTÓW
4.1. Zakres niezb
ę
dnych bada
ń
gruntów nale
ż
y ustala
ć
w zale
ż
no
ś
ci od:
a) wyników prac rozpoznawczych,
b) przewidywanej potrzeby sprawdzenia II stanu granicznego zgodnie z 3.4.1,
c) przewidywanej metody ustalania parametrów geotechnicznych dla poszczególnych warstw geotechnicznych
schematu obliczeniowego podło
ż
a wg 3.2.
Je
ś
li stosuje si
ę
metod
ę
C ustalania parametrów geotechnicznych wg 3.2 i nie sprawdza si
ę
II stanu granicznego
zgodnie z 3.4.1, a wykonane wst
ę
pne badania polowe w ramach prac rozpoznawczych daj
ą
dostateczne dane do
projektowania, wtedy mo
ż
na nie wykonywa
ć
dodatkowych bada
ń
gruntów.
Wiercenia badawcze nale
ż
y stosowa
ć
, gdy zachodzi konieczno
ść
ustalania parametrów geotechnicznych metod
ą
A
na podstawie bada
ń
próbek gruntów, przy czym liczb
ę
tych wierce
ń
mo
ż
na ograniczy
ć
do liczby potrzebnej do
pobrania niezb
ę
dnych próbek gruntów. We wszystkich innych przypadkach zaleca si
ę
stosowa
ć
sondowania.
Próbne obci
ąż
enia gruntu płyt
ą
sztywn
ą
lub
ś
widrem talerzowym nale
ż
y wykonywa
ć
w przypadku potrzeby
sprawdzania II stanu granicznego, gdy zgodnie z 3.4.5 nale
ż
y stosowa
ć
metod
ę
A ustalenia parametrów
geotechnicznych, a nie mo
ż
na zastosowa
ć
edometrycznych bada
ń
próbek gruntów.
4.2. Lokalizacja i gł
ę
boko
ść
wierce
ń
badawczych i sondowa
ń
. Liczba wierce
ń
lub sondowa
ń
i ich usytuowanie w
terenie powinny umo
ż
liwia
ć
wydzielenie na ich podstawie warstw geotechnicznych z dokładno
ś
ci
ą
odpowiadaj
ą
c
ą
wymaganiom obliczanie posadowienia. Zaleca si
ę
stosowanie nast
ę
puj
ą
cych zasad:
a) dla obiektów liniowych (drogi, koleje, ruroci
ą
gi itp), rozstaw wierce
ń
lub sondowa
ń
nie powinien przekracza
ć
100 m,
b) dla budowli o zwartym obrysie w planie, wiercenia lub sondowania powinny tworzy
ć
trójk
ą
t obejmuj
ą
cy ka
ż
d
ą
cz
ęść
budowli oddzielon
ą
dylatacjami,
c) nale
ż
y zwi
ę
kszy
ć
liczb
ę
wierce
ń
lub sondowa
ń
w celu u
ś
ci
ś
lenia lokalizacji warstw gruntów
ś
ci
ś
liwych,
decyduj
ą
cych o wielko
ś
ci odkształce
ń
podło
ż
a,
d) w przypadku konieczno
ś
ci obliczania przechylenia budowli nale
ż
y wykona
ć
co najmniej 5 sondowa
ń
pokrywaj
ą
cych regularnie obszar budowli,
e) wiercenia i sondowania powinny si
ę
ga
ć
do gł
ę
boko
ś
ci z
max
okre
ś
lonej wg wzoru (22); je
ś
li jednak na tej
gł
ę
boko
ś
ci wyst
ę
puj
ą
grunty bardzo
ś
ci
ś
liwe, to nale
ż
y bada
ć
te grunty a
ż
do ich sp
ą
gu, natomiast mo
ż
na
zmniejszy
ć
gł
ę
boko
ść
cz
ęś
ci wierce
ń
(sondowa
ń
) gdy układ warstw gruntów jest regularny.
4.3. Interpretacja wyników sondowa
ń
. Na podstawie sondowa
ń
oznacza si
ę
:
a) granice warstw geotechnicznych, przez porównanie wyników sondowa
ń
z wynikami analogicznych sondowa
ń
wykonanych w miejscu gdzie układ warstw jest znany, np. obok wierce
ń
badawczych,
b) cechy gruntów niezb
ę
dne do ustalania parametrów geotechnicznych metod
ą
B lub C.
Je
ż
eli dla okre
ś
lonych regionów lub gruntów nie istniej
ą
sprawdzone do
ś
wiadczalnie zale
ż
no
ś
ci korelacyjne do
interpretacji wyników sondowa
ń
, to mo
ż
na posługiwa
ć
si
ę
danymi zawartymi w tabl. 5.
Tablica 5. Zale
ż
no
ś
ci stanów gruntów od wyników sondowania sondami wbijanymi SL, SC i SPT
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 1
Stopie
ń
zag
ę
szczenia, I
D
0,33
0,66
0,85
Liczba uderze
ń
:
a) sondy lekkiej (SL) na 10 cm
wp
ę
du - N
10
5
20
60
b) sondy ci
ęż
kiej (SC) na 20 cm
wp
ę
du - N
20
8
25
45
c) sondy cylindrycznej (SPT) na
30 cm wp
ę
du - N
30
10
30
50
Stopie
ń
plastyczno
ś
ci I
L
0,00
0,25
0,50
Liczba uderze
ń
sondy cylindrycznej
(SPT) na 30 cm wp
ę
du - N
30
15
8
4
W interpretacji sondowa
ń
sondami wbijanymi nie nale
ż
y uwzgl
ę
dnia
ć
nast
ę
puj
ą
cych wyników:
a) sondowania w zakresie gł
ę
boko
ś
ci do 1,0 ÷ 1,5 m ppt,
b) sondowa
ń
w zakresie gł
ę
boko
ś
ci
ą
1,0 m w stosunku do poziomu zwierciadła wody gruntowej w gruntach
niespoistych,
c) znacznie zwi
ę
kszonej liczby uderze
ń
N na krótkich odcinkach gł
ę
boko
ś
ci, w gruntach mog
ą
cych zawiera
ć
kamienie, np. w utworach lodowcowych.
4.4. Interpretacja wyników próbnych obci
ąż
e
ń
. Na podstawie wyników próbnych obci
ąż
e
ń
gruntu płyt
ą
sztywn
ą
,
ś
widrem talerzowym lub za pomoc
ą
presjometru ustala si
ę
warto
ść
modułu odkształcenia pierwotnego E
0
. Nale
ż
y w
tym celu wyznaczy
ć
przemieszczenia u
i
powierzchni gruntu (odpowiadaj
ą
ce obci
ąż
eniom jednostkowym p
i
) w
odniesieniu do stanu odkształce
ń
, jaki wyst
ą
pił przy obci
ąż
eniu jednostkowym p
0
równym napr
ęż
eniu pierwotnemu
σ
z
ρ
na tej gł
ę
boko
ś
ci (odkształcenia przy mniejszych obci
ąż
eniach pomija si
ę
). Otrzyman
ą
zale
ż
no
ść
u
i
= f (p
i
)
aproksymuje si
ę
na jej pocz
ą
tkowym odcinku, metod
ą
najmniejszych kwadratów, przy u
ż
yciu linii prostej (rys. 13) o
równaniu
(23)
Rys. 13
Na podstawie obliczonej warto
ś
ci k = tg
α
(m
⋅
kPa
-1
) wyznacza si
ę
moduły odkształcenia E
0
wg wzorów:
a) przy obci
ąż
eniu płyt
ą
sztywn
ą
:
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 2
(24)
b) przy obci
ąż
eniu
ś
widrem talerzowym:
(25)
c) przy stosowaniu presjometru:
(26)
w których:
E
M0
- moduł presjometryczny, kPa,
B -
ś
rednica płyty sztywnej lub jej mniejszy bok, albo
ś
rednica
ś
widra talerzowego, m,
R - promie
ń
otworu, w którym znajdowała si
ę
sonda presjometru, poszerzonego ci
ś
nieniem p
0
, m,
ω
- współczynnik kształtu płyty sztywnej, wynosz
ą
cy 0,79 dla płyty kołowej i 0,84 dla płyty kwadratowej,
ν
- współczynnik Poissona wg tabl. 3,
α
- k
ą
t pochylenia prostej (rys. 13).
KONIEC
ZAŁ
Ą
CZNIK 1
SPRAWDZANIE I STANU GRANICZNEGO. METODY OBLICZANIA OPORU
GRANICZNEGO PODŁO
ś
A W POWSZECHNIE SPOTYKANYCH PRZYPADKACH
1. Podło
ż
e jednorodne. Dla przypadku fundamentu o podstawie prostok
ą
tnej, obci
ąż
onego mimo
ś
rodowo sił
ą
pionow
ą
N
r
oraz sił
ą
poziom
ą
T
rB
działaj
ą
c
ą
równolegle do krótszego boku podstawy B (rys. 2 normy),
posadowionego na podło
ż
u jednorodnym do gł
ę
boko
ś
ci równej 2B poni
ż
ej poziomu podstawy, je
ż
eli nie zachodzi
przypadek c) lub d) p. 3.3.6 normy, warunek (4) normy przyjmuje posta
ć
:
(Z1-1)
gdzie:
N
r
- obliczeniowa warto
ść
pionowej składowej obci
ąż
enia, kN,
m - współczynnik korekcyjny, wg p. 3.3.7 normy,
Q
fNB
- pionowa składowa obliczeniowego oporu granicznego podło
ż
a gruntowego, kN, obliczona ze wzoru
(Z1-2)
w którym:
e
B
, e
L
- mimo
ś
ród działania obci
ąż
enia, odpowiednio w kierunku równoległym do szeroko
ś
ci B i długo
ś
ci L
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 3
podstawy, (B
≤
L), m,
D
min
- gł
ę
boko
ść
posadowienia, mierzona od najni
ż
szego poziomu terenu, np. od podłogi piwnicy lub kanału
instalacyjnego (rys. Z1-1), m,
N
c
, N
D
, N
B
- współczynniki no
ś
no
ś
ci, wyznaczone w zale
ż
no
ś
ci od warto
ś
ci
Φ
=
Φ
u
(r)
(lub
Φ
=
Φ
'
(r)
), z nomogramu
na rys. Z1-1, lub z tabl. Z1-1, lub według wzorów
(Z1-3)
(Z1-4)
(Z1-5)
Rys. Z1-1
Tablica Z1-1. Warto
ś
ci współczynników no
ś
no
ś
ci
Φ
o
N
D
N
C
N
B
0
1,00
5,14
0,00
1
1,09
5,38
0,00
2
1,20
5,63
0,00
3
1,31
5,90
0,01
4
1,43
6,19
0,02
5
1,57
6,49
0,04
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 4
6
1,72
6,81
0,06
7
1,88
7,16
0,08
8
2,06
7,53
0,11
9
2,25
7,92
0,15
10
2,47
8,34
0,19
11
2,63
8,41
0,24
12
2,97
9,28
0,31
13
3,26
9,81
0,39
14
3,59
10,37
0,48
15
3,94
10,98
0,59
16
4,34
11,63
0,72
17
4,77
12,34
0,86
18
5,26
13,10
1,04
19
5,80
13,93
1,24
20
6,40
14,83
1,47
21
7,07
15,81
1,75
22
7,82
16,88
2,07
23
8,66
18,05
2,44
24
9,60
19,32
2,87
25
10,66
20,72
3,38
26
11,85
22,25
3,97
27
13,20
23,94
4,66
28
14,72
25,80
5,47
29
16,44
27,86
6,42
30
18,40
30,14
7,53
31
20,63
32,67
8,85
32
23,18
35,49
10,39
33
26,09
38,64
12,22
34
29,44
42,16
14,39
35
33,30
46,12
16,96
36
37,75
50,59
20,03
37
42,92
55,63
23,69
38
48,93
61,35
28,08
39
55,96
67,87
33,38
40
64,20
75,31
39,77
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 5
Φ
u
(r)
- obliczeniowa warto
ść
k
ą
ta tarcia wewn
ę
trznego gruntu zalegaj
ą
cego bezpo
ś
rednio poni
ż
ej poziomu
posadowienia, °,
c
u
(r)
- obliczeniowa warto
ść
spójno
ś
ci gruntu zalegaj
ą
cego bezpo
ś
rednio poni
ż
ej poziomu posadowienia, kPa,
ρ
D
(r)
- obliczeniowa
ś
rednia g
ę
sto
ść
obj
ę
to
ś
ciowa gruntów (i ew. posadzki) powy
ż
ej poziomu posadowienia, zgodnie
z rys. Z1-1, t
⋅
m
-3
,
ρ
B
(r)
- obliczeniowa
ś
rednia g
ę
sto
ść
obj
ę
to
ś
ciowa gruntów zalegaj
ą
cych poni
ż
ej poziomu posadowienia do
gł
ę
boko
ś
ci równej B, zgodnie z rys. Z1-1, t
⋅
m
-3
,
g - przy
ś
pieszenie ziemskie, m
⋅
s
-2
(mo
ż
na przyjmowa
ć
g = 10 m
⋅
s
-2
),
i
c
, i
D
, i
B
- współczynniki wpływu nachylenia wypadkowej obci
ąż
enia, wyznaczane z nomogramów na rys. Z1-2, w
zale
ż
no
ś
ci od
δ
B
i od
Φ
=
Φ
u
(r)
(lub
Φ
=
Φ
'
(r)
)
o
B
- k
ą
t nachylenia wypadkowej obci
ąż
enia, °,
(Z1-6)
gdzie:
T
rB
- siła pozioma działaj
ą
ca równolegle do krótszego boku B podstawy fundamentu, kN, (rys. Z1-3).
Rys. Z1-2
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 6
Rys. Z1-3
W przypadku gdy fundament jest obci
ąż
ony równie
ż
sił
ą
poziom
ą
T
rL
, działaj
ą
c
ą
równolegle do dłu
ż
szego boku
podstawy (rys. Z1-3), nale
ż
y dodatkowo sprawdzi
ć
, czy spełniony jest poza warunkiem (Z1-1), warunek
(Z1-7)
w którym:
(Z1-8)
gdzie:
i
c
, i
D
, i
B
- współczynniki wpływu nachylenia obci
ąż
enia, wyznaczone w zale
ż
no
ś
ci od
δ
L
i
Φ
=
Φ
u
(r)
(lub
Φ
=
Φ
'
(r)
) z
nomogramu na rys. Z1-2,
, zgodnie z rys Z1-3
- pozostałe oznaczenia, jak we wzorze (Z1-2)
Dla fundamentów o podstawie kołowej o promieniu R mo
ż
na przyjmowa
ć
: B = L = 1,77 R.
Dla fundamentów pasmowych (L > 5B) mo
ż
na przyjmowa
ć
:
.
2. Podło
ż
e warstwowane. Gdy w podło
ż
u wyst
ę
puje słabsza warstwa geotechniczna na gł
ę
boko
ś
ci mniejszej ni
ż
2B poni
ż
ej poziomu posadowienia fundamentu, wtedy warunek (4) normy nale
ż
y sprawdzi
ć
równie
ż
w podstawie
zast
ę
pczego fundamentu cd. wg rys. Z1-4.
Rys. Z1-4
We wzorach: (Z1-1) i (Z1-2) nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
:
- obci
ąż
enie
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 7
- wielko
ś
ci geometryczne
D'
min
= D
min
+ h; jak na rys. Z1-4
- parametry geotechniczne
Φ
u
(r)
, c
u
(r)
,
ρ
B
(r)
- dla słabej warstwy
ρ
D
(r)
-
ś
rednia g
ę
sto
ść
obj
ę
to
ś
ciowa gruntu ponad podstaw
ą
zast
ę
pczego fundamentu,
gdzie:
ρ
h
(r)
-
ś
rednia g
ę
sto
ść
obj
ę
to
ś
ciowa gruntu mi
ę
dzy podstawami fundamentów rzeczywistego i zast
ę
pczego, t
⋅
m
-3
przy czym:
- dla gruntów spoistych
- dla gruntów niespoistych
T
rB
i T
rL
- wg rys. Z1-3.
h - zagł
ę
bienie stropu słabszej warstwy, mierzone od poziomu posadowienia rzeczywistego fundamentu, m.
3. Ustalanie jednostkowego oporu obliczeniowego podło
ż
a. Dla prostych przypadków posadowienia, gdy nie
wyst
ę
puj
ą
warunki wymienione w p. 3.3.6 b), c), d) normy, oraz gdy mimo
ś
ród obci
ąż
enia wynosi e
B
≤
0,035,
dopuszcza si
ę
sprawdzenie I stanu granicznego według wzorów:
(Z1-9)
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 8
w których:
q
rs
-
ś
rednie obliczeniowe obci
ąż
enie jednostkowe podło
ż
a pod fundamentem, kPa,
q
r max
- maksymalne obliczeniowe obci
ąż
enie jednostkowe podło
ż
a pod fundamentem, kPa,
q
f
- obliczeniowy opór jednostkowy jednowarstwowego podło
ż
a pod fundamentem, kPa, obliczany według wzoru
(Z1-10)
w którym oznaczenie, jak we wzorze (Z1-2).
Przy obliczaniu q
rs
i q
r max
uwzgl
ę
dnia si
ę
składow
ą
pionow
ą
obci
ąż
enia N
r
, z pomini
ę
ciem składowej poziomej T
r
.
4. Ustalanie charakterystycznej warto
ś
ci oporu granicznego podło
ż
a Q
f
(n)
pod fundamentem pasmowym
posadowionym na gruncie niespoistym.
Charakterystyczn
ą
warto
ść
oporu granicznego podło
ż
a pod fundamentem pasmowym nale
ż
y ustala
ć
według
wzorów (Z1-2) lub (Z1-10), podstawiaj
ą
c charakterystyczne warto
ś
ci parametrów
Φ
u
(n)
,
γ
D
(n)
,
γ
B
(n)
, w miejsce
wyst
ę
puj
ą
cych w tych wzorach warto
ś
ci obliczeniowych
Φ
u
(n)
,
γ
D
(r)
,
γ
B
(r)
oraz przyjmuj
ą
c
ZAŁ
Ą
CZNIK 2
WYZNACZANIE NAPR
Ęś
ENIA
σσσσ
zq
W PODŁO
ś
U GRUNTOWYM OD OBCI
Ąś
ENIA
ZEWN
Ę
TRZNEGO
1. Zasady wyznaczania napr
ęż
e
ń
σσσσ
zq
. Zgodnie z p. 3.5 normy podło
ż
e gruntowe traktuje si
ę
jako półprzestrze
ń
spr
ęż
yst
ą
i do wyznaczania napr
ęż
enia
σ
zq
stosuje si
ę
wzory oparte na teorii spr
ęż
ysto
ś
ci.
Podstawowy wzór, wyprowadzony dla przypadku obci
ąż
enia podło
ż
a sił
ą
skupion
ą
Q, prostopadł
ą
do płaszczyzny
granicznej półprzestrzeni, słu
żą
cy do wyznaczania napr
ęż
enia
σ
z
w punkcie M (rys. Z2-1), ma posta
ć
(Z2-1)
w którym:
Rys. Z2-1
Przy obliczaniu napr
ęż
enia
σ
zq
w innych przypadkach obci
ąż
enia podło
ż
a stosuje si
ę
zasad
ę
superpozycji.
Napr
ęż
enie
σ
zq
w punkcie M podło
ż
a, wywołane siłami Q
1
, Q
2
...,Q
n
, działaj
ą
cymi w odległo
ś
ci r
1
, r
2
...,r
n
od punktu
M (rys. Z2-2) oblicza si
ę
według wzoru
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 9
(Z2-2)
w którym
(Z2-2a)
Rys. Z2-2
Warto
ś
ci współczynnika K
r
mo
ż
na przyjmowa
ć
z nomogramu na rys. Z2-10.
Napr
ęż
enie
σ
zq
w punkcie M podło
ż
a, wywołane obci
ąż
eniem ci
ą
głym równomiernie lub nierównomiernie
rozło
ż
onym na obszarze A (rys. Z2-3), oblicza si
ę
według ogólnego wzoru
(Z2-3)
Rys. Z2-3
w którym:
q
0
- przyj
ę
ta dowolnie (np.
ś
rednia) warto
ść
obci
ąż
enia jednostkowego q, działaj
ą
cego na obszarze A,
η
- współczynnik rozkładu napr
ęż
enia w podło
ż
u, zale
ż
ny od kształtu obszaru obci
ąż
onego A, sposobu
nierównomierno
ś
ci obci
ąż
enia ci
ą
głego q(K) w tym obszarze oraz od poło
ż
enia punktu M, obliczany ze wzoru
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 10
(Z2-4)
Napr
ęż
enie
σ
zq
w punkcie M, wywołane działaniem układu n obszarów obci
ąż
onych (pojedynczych fundamentów,
wydzielonych cz
ęś
ci fundamentów lub innych obci
ąż
e
ń
ci
ą
głych) oblicza si
ę
według wzoru
(Z2-5)
w którym oznaczenia jak we wzorze (Z2-3), przy czym dopuszcza si
ę
zast
ę
powanie obci
ąż
enia nierównomiernie
rozło
ż
onego na obszarze A
i
równowa
ż
nym obci
ąż
eniem równomiernie rozło
ż
onym na tym obszarze.
Je
ż
eli obszar obci
ąż
ony znajduje si
ę
w odległo
ś
ci R
0
≥
2a od punktu M (rys. Z2-4), zgodnie z zasad
ą
Saint-Venanta,
mo
ż
na obci
ąż
enie ci
ą
głe działaj
ą
ce na tym obszarze zast
ą
pi
ć
wypadkowym obci
ąż
eniem skupionym Q.
Rys. Z2-4
Napr
ęż
enie
σ
zq
w punkcie M dla dowolnego układu obci
ąż
enia, przy uwzgl
ę
dnieniu zasady superpozycji zasady
Saint-Venanta, oblicza si
ę
według ogólnego wzoru
(Z2-6)
Mo
ż
na przyjmowa
ć
,
ż
e wszystkie obci
ąż
enia działaj
ą
w jednej płaszczy
ź
nie, w poziomie posadowienia
rozpatrywanego fundamentu.
Inny ni
ż
prostok
ą
tny kształt obszaru obci
ąż
onego mo
ż
na zast
ę
powa
ć
prostok
ą
tem lub układem prostok
ą
tów o
równowa
ż
nym polu powierzchni, przy zachowaniu układu osi głównych i stosunku
ś
redniej długo
ś
ci do
ś
redniej
szeroko
ś
ci (rys. Z2-5).
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 11
Rys. Z2-5
2. Wyznaczanie napr
ęż
enia
σσσσ
zq
w podstawowych przypadkach obci
ąż
enia podło
ż
a. Napr
ęż
enie
σ
zq
od
obci
ąż
enia q równomiernie rozło
ż
onego na obszarze prostok
ą
tnym o wymiarach L×B (L - dłu
ż
szy bok prostok
ą
ta),
oblicza si
ę
ze wzorów:
- w punkcie M poło
ż
onym pod naro
ż
em prostok
ą
ta (rys. Z2-6)
(Z2-7)
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 12
Rys. Z2-6
Warto
ś
ci współczynnika
η
n
mo
ż
na przyjmowa
ć
z nomogramu na rys. Z2-11.
- w punkcie M poło
ż
onym pod
ś
rodkiem prostok
ą
ta (rys. Z2-7)
(Z2-8)
Rys. Z2-7
Warto
ś
ci współczynnika
η
m
mo
ż
na przyjmowa
ć
z nomogramu na rys. Z2-12.
- napr
ęż
enie
ś
rednie pod obszarem prostok
ą
tnym
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 13
(Z2-9)
Wzór (Z2-9) mo
ż
na wykorzysta
ć
jako wzór przybli
ż
ony do obliczania napr
ęż
enia pod doskonale sztywnym
fundamentem prostok
ą
tnym, przy czym
Warto
ś
ci współczynnika
η
s
mo
ż
na przyjmowa
ć
z nomogramów na rys. Z2-13.
Napr
ęż
enie
σσσσ
zq
pod
ś
rodkiem obszaru kołowego o promieniu R oblicza si
ę
według wzorów:
- obci
ąż
enie równomiernie rozło
ż
one q
(Z2-10)
- obci
ąż
enie sztywnym fundamentem kołowym
(Z2-11)
gdzie
Warto
ś
ci współczynników
η
0
i
η
sz
mo
ż
na przyjmowa
ć
z nomogramu na rys. Z2-14.
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 14
3. Wyznaczanie napr
ęż
enia
σσσσ
zq
metod
ą
punktów naro
ż
nych. Metod
ę
punktów naro
ż
nych stosuje si
ę
do
wyznaczania napr
ęż
enia
σ
zq
w punkcie M, spowodowanego działaniem obci
ąż
enia q równomiernie rozło
ż
onego na
obszarze prostok
ą
tnym ABCD, gdy punkt M jest poło
ż
ony wewn
ą
trz (rys. Z2-8a) lub na zewn
ą
trz (rys. Z2-8b) tego
obszaru.
Rys. Z2-8
Wykorzystuj
ą
c wzór (Z2-7) i zasad
ę
superpozycji, napr
ęż
enie
σ
zq
w punkcie M oblicza si
ę
jako sum
ę
napr
ęż
e
ń
wywołanych działaniem obci
ąż
enia q na obszarach prostok
ą
tnych maj
ą
cych wspólne naro
ż
e w punkcie M: HAEM,
EBFM, FCGM i GDHM dla przypadku według rys. Z2-8a) oraz EBFM i HDGM ze znakiem "+" oraz EAGM i HCFM ze
znakiem "-" dla przypadku według rys. Z2-8b).
Obliczenia te mo
ż
na przeprowadzi
ć
przy zastosowaniu ogólnego wzoru, pozwalaj
ą
cego wyznaczy
ć
σ
zq
w dowolnie
poło
ż
onym punkcie M, spowodowane działaniem obci
ąż
enia równomiernie rozło
ż
onego na obszarze prostok
ą
tnym
P
i
(rys. Z2-9)
(Z2-12)
w którym:
(Z2-13)
x, y - współrz
ę
dne punktu M, w którym wyznacza si
ę
σ
zq
,
x
i
, y
i
- współrz
ę
dne naro
ż
a N (lewe, dolne) prostok
ą
ta P
i
,
b
i
, a
i
- długo
ść
boków obci
ąż
onego prostok
ą
ta P
i
, przy czym
η
nj
- współczynnik rozkładu napr
ęż
enia
obliczany według wzoru (Z2-7) dla ka
ż
dego z czterech prostok
ą
tów P
j
, (j = I, II, III, IV), maj
ą
cych wspólne naro
ż
e w
punkcie M (na rys. Z2-9, P
I
- DNFM, P
II
- ABFM, P
III
- DEGM oraz P
IV
- ACGM). Długo
ś
ci boków prostok
ą
tów P
j
s
ą
równe warto
ś
ci czynników iloczynu w mianowniku ilorazu przy
η
nj
(np. długo
ść
boków prostok
ą
ta P
III
na rys. Z2-9
wynosi (x - x
i
- b
i
), (y - y
i
), przy czym za L we wzorze (Z2-7) nale
ż
y podstawia
ć
wymiar dłu
ż
szego boku
rozpatrywanego prostok
ą
ta P
j
.
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 15
Rys. Z2-9
Napr
ęż
enie
σ
zq
w dowolnym punkcie M, wywołane działaniem układu n prostok
ą
tnych obszarów obci
ąż
onych P
i
oblicza si
ę
według wzoru
(Z2-14)
W przypadku nierównomiernego rozkładu obci
ąż
enia (np. fundament obci
ąż
ony mimo
ś
rodowo), za q
i
mo
ż
na
przyjmowa
ć
ś
redni
ą
warto
ść
obci
ąż
enia jednostkowego działaj
ą
cego na rozpatrywanym obszarze prostok
ą
tnym.
Rys. Z2-10
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 16
Rys. Z2-11
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 17
Rys. Z2-12
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 18
Rys. Z2-13
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 19
Rys. Z2-14
INFORMACJE DODATKOWE
1. Instytucja opracowuj
ą
ca norm
ę
- Instytut Techniki Budowlanej.
2. Istotne zmiany w stosunku do PN-74/B-03020. Uaktualniono, uzupełniono i rozszerzono zakres normy,
wprowadzono jednostki SI (i inne uznane za legalne) oraz wydzielono z tekstu normy i zgrupowano w zał
ą
cznikach
materiały pomocnicze (wzory, nomogramy) do oblicze
ń
statycznych.
3. Normy zwi
ą
zane
PN-86/B-02480 Grunty budowlane. Okre
ś
lenia, symbole, podział i opis gruntów
PN-74/B-04452 Grunty budowlane. Badania polowe
PN-88/B-04481 Grunty budowlane. Badania próbek gruntu
4. Normy zagraniczne
CSRS
Č
SN 73 1001 Zakladova puda pod plosnymi zaklady
NRD TGL 11464 BI. i GR. 200 00 Erdstatische Berechnungsverfahren Setzungen 1972
TGL 11464 BI. 2 Erdstatische Berechnungsverfahren. Tragkraft von Flächenfundamenten 1972
TGL 11466 Gr. 700 Bauwerksgründungen. Mindestgründungstiefen
RFN DIN 4017 BI. 1 Baugrund. Grundbruchberechnungen von lotrecht mittig belasteten Flächgründungen 1974
DIN 4017 BI. 2. Baugrund. Grundbruchberechnungen von ausermittig und schräg belasteten Flächgündungen
Empfechlungen 1970
ZSRR
Ń
Í
čĎ
II-15-74 Î
ń
íîâ
ŕ
í
č
˙ çä
ŕ
í
č
é
č
ń
îî
ñ
ó
ćĺ
í
č
é
5. Autorzy projektu normy - doc. mgr in
ż
. Zdzisław Kowalewski i mgr in
ż
. Joanna Pogorzelska.
6. Wydanie 4 - stan aktualny: grudzie
ń
1993 - uaktualniono normy zwi
ą
zane i wprowadzono zmiany:
zmiana 1 - Biuletyn PKNMiJ nr 2/1988.
PN-81/B-03020
ASLAN - WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
www.aslan.com.pl
Cz
ęść
2 Strona 20