SPIS TRE

Ś

CI

Wokół dydaktyki

Krystyna Łuniewska – konsultant ds. j

ę

zyka niemieckiego w CEN

Projekty w nauczaniu j

ę

zyków obcych ......................................................................................................1

Anna Alicja Sosnowska – nauczyciel Przedszkola Samorz

ą

dowego nr 77 w Białymstoku

Zaburzenia rozwojowe jako przyczyny niepowodze

ń

szkolnych ............................................................3

Wychowanie i profilaktyka

Anna Alicja Sosnowska – nauczyciel Przedszkola Samorz

ą

dowego nr 77 w Białymstoku

Rola oddziaływa

ń

wychowawczych w kształtowaniu si

ę

obrazu własnej osoby i samooceny dzieci 8

Dyskusje, polemiki, kontrowersje

Jadwiga Czy

ż

ewska – konsultant ds. edukacji wczesnoszkolnej

Katarzyna Gagan – konsultant ds. informatyki
Technologia wspieraj

ą

ca rozwój małego dziecka...................................................................................11

Z

ż

ycia szkół i placówek

Beata Cylwik – nauczyciel Zespołu Szkół im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Juchnowcu Górnym
Wizyta w Weidenbergu z Uni

ą

Europejsk

ą

w tle .....................................................................................13

Barbara Dudzicz – nauczyciel Publicznego Gimnazjum w Narwi
Mobilno

ść

szkolnej kadry edukacyjnej ....................................................................................................15

Anna K

ę

dzio – nauczyciel Szkoły Podstawowej Nr 47 im. Jana Klemensa Branickiego w Białymstoku

Jolanta Wierzbicka - nauczyciel Szkoły Podstawowej Nr 47 im.

Jana Klemensa Branickiego w Białymstoku

Projekt „Comenius LLP” realizowany w Szkole Podstawowej Nr 47 ....................................................16
Beata

ś

och - nauczyciel Szkoły Podstawowej Im. Szarych Szeregów w Bielsku Podlaskim

Nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Literackim „Ojczyzn

ę

kocham bardziej ni

ż

własne serce” ....18

Nowo

ś

ci pedagogiczne

Jolanta Bakier – nauczyciel bibliotekarz w CEN
Zbiory Specjalne wzbogaciły si

ę

o kolejne filmy edukacyjne................................................................20

CEN informuje

Urszula Roman –konsultant ds. edukacji humanistycznej w CEN

Najlepsi młodzi poloni

ś

ci, uczestnicy etapu rejonowego

II Ogólnopolskiego Konkursu „Słowo daj

ę

” 21

Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy im. Hanki Bielickiej ....................................................................22
Alina Mikołajczuk – konsultant ds. edukacji matematyczno – przyrodniczej w CEN
Konkurs Kangur i Kangurek matematyczny 2008...................................................................................23
Komitet „Antica Fiera Santa Lucia di Piane” organizuje IV europejski konkurs „Opisz

ś

redniowiecze” ....24

IV Sesja Sejmu Dzieci i Młodzie

ż

y” ..........................................................................................................25

Wiesława Suchocka – konsultant ds. informatyki w CEN
Dodatkowy termin szkolenia w ramach projektu MEN „Pracownie komputerowe dla szkół” ............26
Artur Brzezi

ń

ski – konsultant ds. edukacji europejskiej

Je

ż

eli chcesz zrozumie

ć

, co naprawd

ę

dzieje si

ę

w umy

ś

le ucznia......................................................27

Wokół dydaktyki

Aspekty 1 (39)/2008

strona 1

Krystyna Łuniewska

Projekty

w nauczaniu języków obcych

Projekty w nauczaniu nie są

niczym nowym. Nauczanie projek-
towe znane jest w szkołach amery-
kańskich już od początków XX wie-
ku. W Polsce pierwsze próby pracy
tą metodą sięgają 1928 roku.
W ostatnich latach metoda projek-
tów cieszy się ogromną popularno-
ś

cią. Trudno wyobrazić sobie cieka-

we lekcje języka obcego bez projek-
tów. Wielu nauczycieli drugiego ję-
zyka, mimo, że najczęściej mają do
dyspozycji tylko dwie godziny
w tygodniu, decyduje się również na
tego typu działanie, widząc w tym
szansę

zwiększenia

motywacji

uczniów do nauki.

Co zrobić jednak, żeby praca

nad projektem nie tylko przyczyniła
się do poszerzenia wiedzy, wy-
kształcenia nowych umiejętności, ale
także

była

ź

ródłem

satysfakcji

uczniów i nauczyciela?

Od czego należy zacząć?

Zanim przystąpimy do pracy

uczniowie powinni zostać zapoznani
z przedsięwzięciem, zasadami dzia-
łania i współpracy. Dobrze, jeżeli
przyjmą na siebie zobowiązanie
w postaci kontraktu. Najlepsze rezul-
taty osiąga się na pewno wówczas,
gdy obie strony przekonane są

o wartości i użyteczności danego
projektu. Sensownym wydaje się
wspólne określenie celów, czasu
przewidzianego na realizacje po-
szczególnych etapów, podziału za-
dań, metod pracy, źródeł informacji,
kryteriów oceny oraz terminu reali-
zacji całego projektu.

Charakterystyczne dla pracy tą

metodą są następujące etapy:

1.

Przygotowanie projektu

Nauczyciel, przedstawia krót-

ko zarys projektu tak, aby zacieka-
wić uczniów i sprowokować ich do
samodzielnego działania.

2.

Planowanie działań

Na tym etapie określa się te-

mat i tworzy scenariusz działań. Za-
angażowany jest zarówno nauczyciel
jak i uczniowie.

3.

Działanie

Uczniowie wykonują zapla-

nowane działania. Rolą nauczyciela
jest czuwanie nad przebiegiem prac,
udzielanie porady i wsparcia.

4.

Prezentacja i ocena projektu

Uczniowie prezentują projekt,

oceniają pracę własną oraz zespoło-
wą. Nauczyciel również dokonuje

Wokół dydaktyki

Aspekty 1 (39)/2008

strona 2

oceny na podstawie wcześniej przy-
jętych kryteriów.

Temat projektu

Niezwykle istotnym wydaje

się być wybór tematu. Zazwyczaj
nauczyciel sam opracowuję listę te-
matów. Przedstawia ją uczniom,
a oni decydują, którym tematem się
zajmą. Możliwe jest też tworzenie
podczas dyskusji listy projektów
przez uczniów, a następnie podjęcie
decyzji o wyborze. Nauczyciel może
też określić temat projektu sam lub
przejąć go z podręcznika. Projekt
taki realizowany jest zazwyczaj
przez wszystkich uczniów w podzia-
le na grupy.

Jakie tematy projektów sprawdzą
się na lekcjach języków obcych?

Po wakacjach możemy zapro-

ponować projekty typu:

Zachęć do spędzenia wakacji

tam, gdzie byłeś/aś. Zrób to w for-
mie plakatu, albumu lub strony in-
ternetowej, opatrzonych komenta-
rzem. W razie potrzeby skorzystaj
z przewodników turystycznych lub
internetu.

Opiszcie swoje autentyczne

lub wymyślone przeżycie wakacyj-
ne. Przedstawcie je w ciekawej for-
mie np.: w postaci komiksu.

Przed świętem walentynko-

wym na pewno sprawdzi się projekt:

Wyszukajcie i odpowiednio

zilustrujcie najpiękniejsze cytaty o

przyjaźni i miłości. Uwzględnijcie
również rysunki satyryczne.

Wiadomości

realioznawcze

zdobywa się i zapamiętuje dużo
szybciej pracując nad projektem.

Szczególnie ciekawe wydają

się propozycje typu:

Twoja klasa przygotowuje

wycieczkę

do

…

(Berli-

na/Londynu/Paryża/ Moskwy ...) Nie
wszyscy są zdecydowani na wyjazd.
Przygotujcie reklamę tego miasta
mającą na celu zachęcenie niezdecy-
dowanych uczniów do odwiedzenia
tego miasta.

Wybierzcie jedną ze sławnych

postaci (określonego obszaru języ-
kowego) i przedstawcie jej sylwetkę
oraz dokonania w interesującej for-
mie (np.: „list gończy”, plakat, pre-
zentacja multimedialna.)

Szczególnie

lubiane

przez

uczniów są projekty, których efek-
tem są inscenizacje teatralne.

Napiszcie dialogi do bajki

i przedstawcie ja w formie insceni-
zacji teatralnej lub kukiełkowej. Mo-
ż

ecie tez zaproponować nowocze-

sną, dostosowana do dzisiejszych
realiów wersję tej bajki i zadbać
o odpowiednie dialogi i scenografię.

Uczniów bardziej zaawanso-

wanych językowo zainteresują na
pewno projekt typu:

Poszukajcie śladów globaliza-

cji w waszej szkole, waszym miejscu

Wokół dydaktyki

Aspekty 1 (39)/2008

strona 3

zamieszkania i regionie. Przedstaw-
cie wynik waszych poszukiwań
w formie np. prezentacji multime-
dialnej.

Młodzież będzie mogła wyka-

zać się kreatywnością realizując na-
stępujący projekt:

Wyobraźcie sobie, że jesteście

pracownikami towarzystwa ubezpie-
czeniowego. Przygotujcie ofertę wa-
szych produktów w ciekawej formie
(minibroszurki, plakaty, rekwizyty
itd...) Zaproponujcie nietypowe pro-
dukty, np.: ubezpieczenie od utraty
figury dla modelek, głosu dla pio-
senkarek.

Ocena projektu

Oceniając

projekt

należy

wziąć pod uwagę:

•

zgodność z tematem,

•

realizację wyznaczonych celów,

•

pomysłowość,

•

dynamikę,

•

wizualizację,

•

poprawność językową,

•

wykorzystywanie różnych źródeł,

•

wrażenie ogólne,

•

terminowość realizowanych za-
dań.

Myślę, że warto więc podjąć

trud związany z pracą nad projek-
tem. Nagrodą niewątpliwie będzie
nie tylko większą samodzielność na-
szych uczniów, ale również przejecie
współodpowiedzialności za proces
uczenia.

Literatura:

„Grundsatzerlass zum Projektunterricht“,
Rundschreiben Nr. 44 / 2001

„Unterrichtsprojekte“,

Fremdsprache

Deutsch, April 1991

„Sprawdzanie umiejętności w nauce języka
obcego”, Hanna Komorowska, Warszawa
2004

„Uczenie metodą projektów”, Barbara
Gołębniak, Warszawa, 2002

Anna Alicja Sosnowska

Zaburzenia rozwojowe

jako przyczyny niepowodzeń szkolnych

Znaczna grupa uczniów roz-

poczynających naukę w szkole napo-
tyka na trudności w przyswajaniu
wiedzy.

Trudności w uczeniu się to

niemożność

przyswojenia

przez

dziecko wiadomości i umiejętności
w określonym czasie.

Terminem uczenia się posłu-

gujemy się w sytuacjach zmierzają-
cych do przyswojenia określonego
zasobu wiadomości czy opanowania
pewnych umiejętności i sprawności,

Wokół dydaktyki

Aspekty 1 (39)/2008

strona 4

które prowadzą do nabycia pewnych
doświadczeń życiowych.

Uczenie się można traktować

dwojako: jako czynność i jako pro-
ces. Podłożem określenia uczenia się
jako czynności zmierzającej do
przyswojenia sobie czegoś (opano-
wanie wiedzy czy umiejętności po-
przez obserwację różnych rodzajów
aktywności uczącego się człowieka)
i jako proces psychiczny, wewnętrz-
ny (zachodzi w układzie nerwowym
i prowadzi do zmian w zachowaniu
się). Najogólniej mówiąc, proces
uczenia się polega na nabywaniu do-
ś

wiadczenia indywidualnego w toku

rozwoju

ontogenetycznego.

Do-

ś

wiadczenie to prowadzi do zmian w

zachowaniu się człowieka, a zmiana
ta jest właśnie rezultatem uczenia
się.

Jeżeli dziecko w swoim życiu

nie ma możliwości przyswajania
wiadomości i umiejętności w okre-
ś

lonym czasie, możemy powiedzieć,

ż

e pojawiają się trudności w procesie

uczenia się.

Istnieją trzy czynniki będące

przyczynami niepowodzeń szkol-
nych. Są to:

•

czynniki środowiskowo - kultu-
rowe,

•

wadliwa organizacja procesu dy-
daktyczno- wychowawczego,

•

czynniki wewnętrzne tkwiące
w dziecku.

W dużej mierze niepowodze-

nia szkolne mają swoje źródło w
dysharmoniach rozwojowych.

Przez lata badań nad zaburze-

niami rozwojowymi powstało wiele
teorii i koncepcji specyficznych
trudności w uczeniu się.

Koncepcja organiczna mówi

nam, że przyczynami zaburzeń roz-
wojowych są uszkodzenia centralne-
go układu nerwowego od poczęcia
poprzez ciążę, aż do porodu. Są to
opóźnienia w rozwoju poszczegól-
nych funkcji percepcyjno- moto-
rycznych: słuch, wzrok, ruch.

Teoria emocjonalna podkreśla,

ż

e zaburzona jest sfera uczuciowa z

powodu konfliktów w środowisku
lub rodzinie. Z kolei koncepcja lin-
gwistyczna przyczyn doszukuje się
w słabym rozwoju sprawności języ-
kowych.

Rzadko przyczyną zaburzeń

rozwojowych dziecka jest jeden
czynnik, często są to składowe róż-
nych czynników patogennych.

My skupmy się w swoich

rozważaniach na najczęściej spoty-
kanych trudnościach w uczeniu się.

Jeżeli napotykamy na trudności w

przyswajaniu wiedzy spowodowane
zaburzeniami spostrzeżeń wzroko-
wych, to mogą być one spowodowa-
ne:

•

wadliwą budową gałki ocznej,

•

zaburzeniami

spostrzegania

wzrokowego, które jest następ-

Wokół dydaktyki

Aspekty 1 (39)/2008

strona 5

stwem defektu korowej części
analizatora wzrokowego.

Dziecko, które ma zaburzoną

percepcję wzrokową nie potrafi od-
zwierciedlać kształtu liter, ma kło-
poty z zapamiętywaniem i odtwa-
rzaniem figur geometrycznych, liter.
Myli litery podobne, różniące się
drobnymi elementami graficznymi
(a-o, m-n, i-ł, u-w, e-c, h-k). Opusz-
cza litery lub cząstki wyrazów, robi
błędy ortograficzne, ma trudności w
zapamiętywaniu jak poprawnie zapi-
sać wyraz, myli litery asymetryczne
różniące się położeniem względem
osi pionowej (p-g, d-g) i poziomej
(w-m, u-n, b-p, d-g). Nie potrafi roz-
planować strony w zeszycie. Ogólnie
mówiąc są to kłopoty w pisaniu.
Prace plastyczne są wykonywane
mozolnie, zakłócone są proporcje i
stosunki przestrzenne. Zaburzona
percepcja wzrokowa ma również
wpływ na czytanie dziecka:

•

pojawiają się kłopoty w czytaniu
liter lub całych cząstek wyrazów,

•

przestawianie linijek,

•

przekręcanie końcówek wyrazów,

•

konfabulacje (dziecko zmyśla
treść),

•

trudności ze zrozumieniem czy-
tanego tekstu - wolne tempo czy-
tania,

•

męczliwość,

•

czytaniu towarzyszy duże napię-
cie mięśniowe.

Zaburzenia wzroku powodują

również kłopoty w dalszej nauce.
Utrudniona będzie orientacja na ma-
pie, pojawią się kłopoty w utrwala-

niu wzrokowym figur geometrycz-
nych i kątów. Brak jest wyobraźni
przestrzennej.

Słabsza

percepcja

wzrokowa wpływa niekorzystnie na
rozwój myślenia konkretno - obra-
zowego i na kształcenie orientacji
kierunkowo- przestrzennej. Na wyż-
szych etapach nauczania, gdy rozpo-
znawanie pojedynczych liter nie
sprawia już kłopotów, występują
trudności z automatyzacją procesu
myślenia.

Trudności w uczeniu się są

czasem spowodowane zaburzeniami
spostrzeżeń słuchowych, czyli nie-
możnością rozpoznawania i różni-
cowania bodźców słuchowych. Pro-
wadzi to do tego, że dzieci słyszą
poszczególne dźwięki, ale nie potra-
fią wyróżnić ich z toku słów. Przy
tego typu zaburzeniach słownik
dziecka jest ubogi, występują agra-
matyzmy, pojawiają się kłopoty w
formułowaniu wypowiedzi, rozu-
mieniu instrukcji i poleceń słow-
nych. Uczniowie mają wielkie trud-
ności w czytaniu;

•

przekręcają wyrazy,

•

uporczywie literują tekst,

•

odczytują część wyrazu, a część
zgadują,

•

zmieniają głoski,

•

opuszczają głoski lub wyrazy,

•

mylą wyrazy zbliżone artykula-
cyjnie (kora- koza),

•

czytają nierytmicznie,

•

zaburzona jest intonacja i akcent
zdaniowy,

•

wolne tempo czytania,

Wokół dydaktyki

Aspekty 1 (39)/2008

strona 6

•

cały wysiłek dziecko skupia na
technice czytania,

•

nie rozumie treści.

Problemy ze słuchem powo-

dują ogromne trudności w pisaniu ze
słuchu, uczeniu się na pamięć wier-
szy i piosenek. Dzieci mają kłopoty
z myśleniem słowno- pojęciowym,
wnioskowaniem, uogólnianiem na
materiale werbalnym. Przy głębo-
kich zaburzeniach percepcji słucho-
wej pojawiają się błędy ortograficz-
ne.

Trudności na jakie napotyka

dziecko czasami wynikają z powodu
zaburzeń lateralizacji. Lateralizacja
osłabiona daje opóźnienia rozwoju
ruchowego, zaburzenia orientacji
przestrzennej. Skrzyżowana prowa-
dzi do zaburzeń koordynacji wzro-
kowo- ruchowej, a leworęczna po-
woduje zakłócenia orientacji wła-
snego ciała, przestrzeni oraz rozu-
mienia poleceń słownych.

Trudności w nauce uwarun-

kowane opóźnieniem rozwoju ru-
chowego to:

•

trudności w pisaniu (obniżenie
poziomu graficznego pisma, pi-
smo brzydkie,

•

litery nierówne, nieprawidłowy
nacisk pióra brak wiązania liter,
wolne tempo,

•

pisania, zeszyt niestaranny),

•

trudności w rysowaniu (współru-
chy, wzmożone napięcie mię-
ś

niowe),

•

niepowodzenia

na

zajęciach

z wychowania fizycznego.

Mówiąc o przyczynach nie-

powodzeń szkolnych należy również
wspomnieć o zaburzeniach mowy.
Zanim omówię wpływ zaburzeń na
sukcesy w procesie nauczania, za-
trzymam się nad samym procesem
mówienia.

Mowa jest to akt w procesie

porozumiewania się słownego, w
którym są odbiorca i nadawca. Aby
nadawca mógł się porozumieć z od-
biorcą muszą znać ten sam język
(zbiór znaków i symboli) oraz zasa-
dy wg których te znaki i symbole
łączymy. W procesie rozwoju mowy
wyróżniamy następujące okresy:

•

okres melodii: od urodzenia do
pierwszego roku życia,

•

okres słowa do końca drugiego
roku życia (jest to czas, w którym
dziecko,

•

przyswaja podstawy i systemy
leksykalne, fonetyczne, morfolo-
giczne),

•

okres zdania od drugiego do trze-
ciego roku życia ( jest to najin-
tensywniejszy

rozwój

języka

biernego i czynnego). Dziecko
powinno wymawiać wszystkie
głoski oprócz dwuznaków i gło-
ski „r”,

•

okres spontanicznych wypowie-
dzi od trzeciego do siódmego ro-
ku życia.

Na prawidłowy rozwój mowy

największy wpływ ma dom rodzinny
oraz kontakty dziecka z innymi oso-
bami. Dziecko przejawia skłonności
do naśladowania mowy dorosłych,

Wokół dydaktyki

Aspekty 1 (39)/2008

strona 7

dlatego należy dawać mu prawidło-
wy przykład. Prawidłowa mowa
dziecka jest bowiem podstawą nauki
pisania i czytania. Zróbmy więc
wszystko, aby w życiu naszych
dzieci nie pojawiły się problemy
związane z nieprawidłowym wyma-
wianiem głosek. Starajmy się dawać
dobry przykład poprawnego mówie-
nia. Stwierdzono bowiem, że ponad
25% dzieci 6- letnich ma różnego
rodzaju problemy z mówieniem i
poprawnym wymawianiem głosek.
Jeżeli pomożemy dzieciom odpo-
wiednio wcześnie to mamy gwaran-
cję, że nie pojawią się trudności w
pisaniu i w czytaniu w szkole.

Rodzajem trudności w uczeniu

się może być też dysleksja. Jej przy-
czynami mogą być:

•

problemy z koncentracją,

•

nadpobudliwość psychoruchowa,

•

zaburzenie wzroku lub słuchu,

•

zaburzony rozwój mowy,

•

poważne uszkodzenie mózgu.

U dzieci podejrzanych o dys-

leksję często obserwuje się:

•

opóźniony rozwój mowy,

•

problemy z budowaniem zdań,

•

wady wymowy,

•

trudności w wymawianiu głosek
dźwięcznych,

•

trudności w odróżnianiu głosek
podobnych słuchowo i liter po-
dobnych graficznie.

Warto zatem dla dobra swoje-

go

dziecka

pokusić

się

o systematyczną pracę z nim. Pamię-
tajmy jednak, żeby unikać negatyw-

nych ocen i sformułowań związa-
nych działaniem czy zachowaniem
dziecka. Nie wypominajmy jego
niedociągnięć.

Nie

szczędźmy

dziecku pochwał, nie tylko podczas
nauki i ćwiczeń. Dajmy mu możli-
wość przeżywania sukcesu, że może
zdobyć potrzebne mu umiejętności.

Jeżeli jednak nasze starania

nie przyniosą oczekiwanych rezulta-
tów, należy skontaktować się ze spe-
cjalistą, który pomoże nam i nasze-
mu dziecku.

Wczesne wykrywanie zabu-

rzeń rozwojowych i podjęcie szero-
ko rozumianej pracy wyrównaw-
czej, to jedno z zasadniczych ogniw
oddziaływania pedagogicznego w
przygotowaniu dzieci do podjęcia
nauki w szkole. Bardzo istotną rze-
czą jest bowiem wyrównanie startu
szkolnego każdego dziecka, poprzez
stworzenie mu jak najkorzystniej-
szych

warunków

do

pełnego

i wszechstronnego rozwoju.

Literatura:

Brzezińska A., Gotowość dzieci w wieku
przedszkolnym do czytania i pisania, wy-
dawnictwo UAM, Poznań 1987.

Gordon T., Wychowanie bez porażek,
Warszawa 1991.

Spionek H., Zaburzenia rozwoju uczniów a
niepowodzenia szkolne, Warszawa 1985.

Wychowanie i profilaktyka

Aspekty 1(39)/2008

strona 8

Alicja Anna Sosnowska

Rola oddziaływań wychowaczych w kształ-

towaniu się

obrazu własnej osoby

i samooceny dzieci

Podstawową grupą, w której

kształtuje się obraz siebie danej jed-
nostki jest rodzina. W rodzinie bowiem
rozpoczyna się proces oceniania dziec-
ka za każde zachowanie. A ponieważ
samoocena jest w znacznym stopniu
uwarunkowana oceną otoczenia, więc
wpływ ocen i opinii członków rodziny
będzie najsilniejszy w okresie dzieciń-
stwa, kiedy to dziecko nie nauczyło się
jeszcze przeciwstawić autorytetom.

Rodzice obserwują zachowanie

dziecka w określonych sytuacjach
i oceniają je jako pozytywne lub nega-
tywne, budzące aprobatę lub sprzeciw,
co uczy dziecko oceny swojego za-
chowania w określonych sytuacjach,
a dziecko identyfikując się z zachowa-
niem rodziców nabywa określonych
cech obrazu siebie. Rodzice formułują
także oczekiwania co do pewnych za-
chowań dziecka. Spełniając je uczy się
ono obrazu siebie.

Niejednokrotnie rodzice, posia-

dający wysokie aspiracje związane
z dzieckiem, formułują wobec niego
zbyt wysokie wymagania, przekracza-
jące jego możliwości.

Zaniżona samoocena może wy-

kształcić się także u dziecka, które jest
kochane i akceptowane przez rodzi-
ców. Ma to miejsce wtedy, gdy rodzice
„ chronią” dziecko przed niebezpie-
czeństwami ograniczając jego swobodę
i doświadczenia. Dziecko czuje się
wtedy niepewne, niezdarne, lękliwe
i faktycznie w pewnych sytuacjach nie
dorównuje sprawnością i umiejętno-
ś

ciom rówieśnikom.

W przedszkolu czy szkole,

w otoczeniu pewniejszych i śmielszych
kolegów, czuje się jeszcze bardziej za-
grożone.

Nieadekwatnie pozytywna sa-

moocena wykształca się u dziecka, któ-
rego rodzice są w stosunku do niego
bezkrytyczni. Dziecko posiada infor-
macje jedynie o pozytywnych swoich
cechach. Uważa, że jest silne, mądre,
ż

e zawsze umie się zachować. Nie wie,

czego nie umie, nie zna swoich wad.
W takich warunkach wyrasta zwykle
dziecko zbyt pewne siebie i zarozumia-
łe. Początki nauki w szkole są dla niego
szokiem. Przy pierwszych niepowo-
dzeniach dziecko broni swej pozytyw-

Wychowanie i profilaktyka

Aspekty 1(39)/2008

strona 9

nej samooceny. Uważa, że przyczyną
jego trudności jest niesprawiedliwość
nauczyciela i kolegów. Wiąże się to z
narastaniem konfliktów z otoczeniem.

Na ukształtowanie się nieprawi-

dłowej oceny siebie ma też wpływ wy-
chowanie niekonsekwentne. Dziecko
nie ma możliwości nauczenia się umie-
jętności, jaką jest ocena własnego za-
chowania będącego złym lub dobrym.

Przy konsekwentnym postępo-

waniu rodziców, nawet gdy są oni zbyt
surowi, dziecko uczy się oceniać swój
czyn jako zły wtedy, gdy po jego speł-
nieniu zawsze następowała kara.

W wielu przypadkach rodzice

zajmują pozytywną postawę wobec
małego dziecka. W związku z tym
kształtuje się u niego pozytywny obraz
własnej osoby i związana z nim z regu-
ły wysoka samoocena. Ten poziom sa-
mooceny niejednokrotnie pozostaje na
całe życie.

W miarę zdobywania doświad-

czenia i kontaktów społecznych na te-
renie przedszkola czy szkoły dziecko
zaczyna się przekonywać, że nie zaw-
sze musi być podziwiane i nie wszyst-
ko co robi i co sobą prezentuje, musi
być nagradzane. Zaczyna więc stop-
niowo uświadamiać sobie, że obok po-
siadanych zalet ma też wady. Informa-
cje o sobie, o swoich możliwościach
dostarczają teraz dziecku wspólne za-
bawy z rówieśnikami, a także wyko-
nywanie wraz z innymi dziećmi pole-
ceń nauczyciela. Dziecko porównuje
wtedy swoje zachowanie z zachowa-

niem kolegi, swoje odpowiedzi z od-
powiedziami rówieśników, a poprzez
to kształtuje ocenę siebie samego.

Istotny dla kształtowania samo-

oceny dziecka jest też stosunek na-
uczyciela do niego. Dziecko, które od-
czuwa życzliwy, akceptujący stosunek
wobec siebie, łatwiej będzie akcepto-
wać samo siebie. Szczególnie ważne
jest to dla dzieci o zaniżonej samooce-
nie. Wobec tych wychowanków ko-
nieczne jest podejmowanie indywidu-
alnych oddziaływań, w których wska-
ż

emy ich osiągnięcia, wyrazimy swoją

aprobatę, zachęcimy do aktywności.

Sprzyjające kształtowaniu pra-

widłowego stosunku wobec siebie będą
również działania zespołowe. Dziecko
ma wtedy większe możliwości porów-
nywania siebie z innymi, jak też usta-
lenia adekwatnych kryteriów tej oceny.
W tym celu nauczyciel musi zwrócić
uwagę na skład zespołu. Sąsiedztwo
słabszych dzieci może spowodować, że
dziecko będzie rozwijać w sobie zawy-
ż

oną samoocenę. Dziecko przebywają-

ce wśród dobrych, lepszych od niego
rówieśników może mieć zaniżone
mniemanie o sobie. Z tego względu
wychowawca powinien tak dobrać ze-
spól dziecięcy, by znajdowały się w
nim dzieci o odmiennych zdolnościach
i możliwościach w różnych dziedzi-
nach.

Takie zróżnicowanie najbliższe-

go otoczenia dziecka w przedszkolu
czy szkole winno ułatwić mu obiek-
tywna i adekwatną ocenę siebie.

Wychowanie i profilaktyka

Aspekty 1(39)/2008

strona 10

Nauczyciel w swojej pracy wy-

chowawczej powinien pamiętać, że dla
ukształtowania prawidłowej samooce-
ny należy zadbać o to, aby w swoich
działaniach dziecko odnosiło sukcesy.
W tym celu stawia się przed nim wy-
magania na miarę jego możliwości, a
więc dostosowane do jego właściwości
psychofizycznych. Istotne jest, aby
sukcesy spotykały dziecko w różnych
dziedzinach, ponieważ warunkiem po-
zytywnej samooceny jest dodatnie
mniemanie o sobie pod wieloma róż-
nymi względami. Należy więc tak or-
ganizować życie przedszkolne czy
szkolne, aby dzieci miały okazję wy-
próbowania swoich sił i możliwości w
różnych dziedzinach, jak też, aby od-
nosiły w nich pozytywne efekty. Wa-
runki ku temu może dać dziecku to
przedszkole czy szkoła, których dzia-
łalność nie ogranicza się wyłącznie do
dydaktycznej, a także te, w których od-

działywania wychowawcze oparte są
na aktywnym uczestnictwie dzieci.

Wpływ na kształtowanie się

określonego rodzaju samooceny dziec-
ka, szczególnie w wieku młodszym, ma
ocena jego postępów w nauce i zacho-
wania przez nauczyciela. Informuje
ona dziecko jaką pozycję zajmuje
wśród grona kolegów w grupie, jaki
jest poziom i zakres jego wiedzy. Każ-
da taka ocena daje dziecku możliwość
sprawdzenia siebie, decyduje o przeko-
naniu jednostki o swojej wartości.

Literatura:

H. Kulas, Samoocena młodzieży, Warszawa,
1980;

T. Maciejewska, Samoocena dziecka a oddzia-
ływanie wychowawcze, śycie Szkoły , 1974 nr
12;

L. Niebrzydowski, O poznaniu i ocenie samego
siebie, Warszawa, 1976;

L. Niebrzydowski, Psychologia wychowawcza i
społeczna, Zielona Góra, 1995.

Dyskusje, polemiki, kontrowersje

Aspekty 1(39)/2008

strona 11

Jadwiga Czyżewska

Katarzyna Gagan

Technologia wspierająca rozwój małego

dziecka

Wykorzystanie

komputera

w edukacji małych dzieci jest proce-
sem nowym, który budzi jeszcze
wiele pytań związanych z zagroże-
niami współczesnego świata. Pamię-
tajmy jednak, że żyjemy w świecie
gwałtownego rozwoju technicznego.
Powinniśmy zatem przygotowywać
dzieci do zrozumienia tego świata i
aktywnego uczestnictwa w nim.

Ważne jest, by technologia

informacyjna była wprowadzana od-
powiednio opracowanymi i monito-
rowanymi metodami, które stopnio-
wo uświadamiają dzieciom rolę
komputerów i technologii w życiu
codziennym. Czy takie programy
istnieją?

Badania programu KidSmart

przeprowadzone w Uniwersytety
Cambridge i London University, po-
kazują jego pozytywny wpływ na
rozwój dziecka.

Czym jest KidSmart? Jest to mię-
dzynarodowy program edukacyjny,
który ma na celu wprowadzenie
technologii informatycznej i nowo-
czesnych sposobów uczenia się.

Przeznaczony jest dla dzieci od 3 do
7 lat.

Specjalnie przygotowane dla

dzieci komputery Young Explorer
znajdują się w charakterystycznej,
kolorowej obudowie. Są wyposażo-
ne w dotykowy 15-calowy ekran
LCD, wodoodporną klawiaturę z du-
ż

ymi przyciskami, myszkę dostoso-

wana do małej ręki dziecka. Kon-
strukcja komputera pozwala usiąść
przy nim dwójce dzieci, co zachęca
je do współdziałania. Każdy kompu-
ter wyposażony jest w programy
edukacyjne, które skonstruowane są
w taki sposób, aby uczyły współpra-
cy w grupie, podejmowania decyzji,
rozwiązywania problemów, a tym
samym logicznego myślenia, kon-
centracji i refleksu. Dostosowane do
potrzeb dziecka oprogramowanie
wspiera również naukę czytania, pi-
sania i liczenia.

Prowadzenie edukacji w wie-

ku przedszkolnym z wykorzystaniem
najnowszych osiągnięć techniki wią-
ż

e się przede wszystkim z dużą od-

powiedzialnością. Dlatego przygo-
towując placówki do wprowadzenia
programu KidSmart nie zapomniano

Dyskusje, polemiki, kontrowersje

Aspekty 1(39)/2008

strona 12

o nauczycielach i to oni jako pierwsi
zostali zapoznani z przeznaczeniem i
wykorzystaniem

oprogramowania

KidSmart.

W grudniu 2007r. Centrum

Edukacji Nauczycieli w Białymstoku
przeprowadziło szkolenie przezna-
czone dla nauczycieli z placówek,
które otrzymały sprzęt komputerowy
KidSmart.

Nauczycielki uczyły się jak

wykorzystać

możliwości

progra-

mów, a przede wszystkim jak pra-
widłowo

zastosować

program.

Szkolenie prowadzili trenerzy pro-
gramu KidSmart oraz konsultanci ds.
informatyki.

W lutym odbędzie się druga

część szkolenia. Poświęcone będzie
głównie

wymianie

doświadczeń,

dyskusji, wypracowaniu rozwiązań
metodycznych.

W trakcie szkolenia nauczycielki za-
poznały się z programami KidSmart:

•

Matematyczny domek Milusi

•

Naukowy domek Felka

•

Mania główkowania

•

Czas i przestrzeń w domku Anuli

Matematyczny domek Milusi – to
program, który składa się z siedmiu
zabawnych ćwiczeń pozwalających
poznać podstawowe koncepcje ma-
tematyczne. Dzieci wykonują

doda-

wanie i odejmowanie; uczą się o licz-
bach, kształtach, rozmiarach, ilości.

Program „ Naukowy domek Felka”
składa się z pięciu ciekawych ćwi-

czeń pozwalających dzieciom rozwi-
jać podstawowe umiejętności z za-
kresu nauk ścisłych. Poprzez wyko-
nywanie zadań dzieci uczą się o ro-
ś

linach, zwierzętach, porach roku,

pogodzie. Mają możliwość posze-
rzać zakres słownictwa.

Czas i przestrzeń w domku Anuli to
program, który pozwala dzieciom
wyrabiać umiejętność odczytywania
godzin i poznawania zagadnień
związanych z czasem. Zadania roz-
wijają orientację w przestrzeni oraz
umiejętność posługiwania się mapą.

Mania główkowania – to sześć cie-
kawych ćwiczeń, poprzez które
dzieci doskonalą różne umiejętności
umysłowe, takie jak: pamięć, logicz-
ne myślenie, rozwiązywanie pro-
blemów,

kreatywność.

Program

„Mania główkowania” umożliwia
nauczycielowi zaobserwowanie, któ-
re dziecko zgaduje rozwiązania, a
które eksperymentuje, które potrafi
wykorzystać wiedzę w nowych sytu-
acjach. Obserwowanie pokaże kto z
uczących się woli polecenia wypo-
wiadane, a kto pisane.

Wiadomym jest, że współpra-

ca rodziców, nauczycieli i dzieci nad
osiągnięciem celów prowadzi do
większej skuteczności procesu na-
uczania. Wobec tego warto, wzorem
innych krajów, uaktywnić rodziców
dzieci przedszkolnych umożliwiając
wspólną pracę rodzica i dziecka na
komputerze.

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aspekty 1(39)/2008

strona 13

Beata Cylwik

Wizyta w Weidenbergu

z Unią Europejską w tle...

Od kilku lat gmina Juchno-

wiec Kościelny współpracuje z nie-
miecką gminą Weidenberg. Jednym
z efektów tej współpracy są organi-
zowane przez stowarzyszenie Geme-
inde Partnerschafts Verein Weiden-
berg e.V. międzynarodowe obozy
młodzieżowe. Grupa ludzi, na co
dzień nie związanych z oświatą
(m.in. Bernd Eismann, Peter Kaul-
fuss, Enno Treutler, Bernadette
Willmitzer) przygotowuje projekty,
na których realizację pozyskują fun-
dusze z Enii Europejskiej. Dzięki
nim, na wspólnym wakacyjnym wy-
jeździe mogą spotkać się młodzi lu-
dzie z Niemiec (Weidenberg), Polski
(Juchnowiec

Kościelny),

Czech

(Smrzovka) i Francji (Plouhinec).

W czasie tegorocznych waka-

cji do Weidenbergu wyjechała pod
opieką nauczycieli 15-osobowa gru-
pa gimnazjalistów z Juchnowca
Górnego i Kleosina. Wyjazd był na-
grodą dla uczniów, którzy osiągnęli
najwyższe wyniki w nauce. Przejazd
uczestników

obozu

sponsorował

Wójt Gminy Juchnowiec Kościelny
– Czesław Jakubowicz.

Program pobytu był bardzo

atrakcyjny. Organizatorzy zadbali,

aby nie było czasu na nudę. Wśród
wielu atrakcji znalazły się:

•

zwiedzanie Weidenbergu,

•

strzelanie z łuków,

•

zwiedzanie Centrum Dokumen-
talnego III Rzeszy w Norymber-
dze,

•

wizyta w parku wodnym Palm
Beach Stein w Norymberdze,

•

wysokościowy tor przeszkód,

•

wycieczki górskie,

•

przejazd wyciągiem gondolo-
wym,

•

zjazd torem saneczkowym,

•

zwiedzanie miasta Bayreuth,

•

gra w kręgle,

•

pobyt na basenach termalnych w
Obernsees,

•

zwiedzanie Muzeum Szkła w
Weidenbergu,

•

spotkanie z władzami miasta We-
idenberg,

•

dyskoteka.

Młodzież miała do dyspozycji

szkolny basen i doskonale wyposa-
ż

oną wielką halę sportową. Wszyscy

zgodnie stwierdzili, że tego najbar-
dziej zazdroszczą Niemcom. W cza-
sie wspólnych wyjazdów, zabaw
i rozgrywek sportowych następowała
prawdziwa integracja. Można było

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aspekty 1(39)/2008

strona 14

usłyszeć języki wszystkich narodo-
wości i wiele śmiechu. Często też
widoczne były ręce, które pomagały
w tłumaczeniach. Dzięki wycieczce
do Norymbergi młodzi ludzie zdoby-
li mnóstwo informacji o III Rzeszy.
W Bayreuth zetknęli się z wielkimi
kompozytorami – Richardem Wa-
gnerem i Franciszkiem Lisztem.
Zwiedzając Muzeum Szkła w We-
idenbergu mieliśmy jedyną okazję
samodzielnego wykonania szklanego
koralika czy guzika. Zbiory malut-
kiego muzeum – pozostałości po
miejscowej hucie szkła – zachwyciły
wszystkich. Takich ilości szklanych
guzików i koralików chyba nie ma
nigdzie więcej. Przed spotkaniem z
miejscowymi władzami, na które
zaproszeni zostali przedstawiciele
prasy, trzeba się było przygotować.
Każda narodowość musiała zaśpie-
wać piosenkę, która jest charaktery-
styczna dla danego kraju. Z tym nie
było problemu – tylko Polacy biso-
wali!

Obóz w Weidenbergu był nie

tylko czasem odpoczynku. Młodzież
uczestniczyła w spotkaniu z nie-
mieckimi przedstawicielami organi-
zacji europejskich, sprawdzała swoją
wiedzę o Unii Europejskiej w trakcie
Quizu Europejskiego. Polacy tylko
jednym punktem ustąpili pierwszeń-
stwa Francuzom, ale przecież oni
znacznie dłużej są członkami UE. W
grupach międzynarodowych uczest-
nicy obozu szukali odpowiedzi na

pytanie: „Co dała nam Unia Euro-
pejska?”. Polacy jako jedyni do-
strzegli nie tylko plusy, ale też minu-
sy naszego przystąpienia do UE.
Ciekawie wyglądało tłumaczenie
wypisanych haseł i grupowanie ich
tematycznie. Na zakończenie spo-
tkania wszyscy otrzymali drobne
upominki z emblematami UE. Wiele
emocji przyniosła praca nad słowni-
kiem, który okazał się bardzo przy-
datny w codziennych kontaktach.

Przywieźliśmy z Weidenber-

gu wiele pięknych wspomnień, nowe
doświadczenia, przyjaźnie. Ucznio-
wie nawiązali kontakty z rówieśni-
kami z innych krajów europejskich,
mieli wspaniałą okazję rozwijać
swoje umiejętności językowe. Prze-
konali się, jak bardzo przydaje się w
ż

yciu znajomość języków obcych.

Nauczyciele porównywali wa-

runki pracy, obserwowali młodzież.
Doszliśmy do wniosku, że bez
względu na narodowość młodzi lu-
dzie są tacy sami – tak samo się ba-
wią i popełniają takie same głup-
stwa.

Czas w Weidenbergu minął

bardzo szybko. Wszyscy wrócili za-
dowoleni. I chociaż przy rozstaniu
popłynęły łzy, już za rok następne
wakacje i kolejny obóz. Może tym
razem w Polsce ???

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aspekty 1(39)/2008

strona 15

Barbara Dudzicz

Mobilność szkolnej kadry

edukacyjnej

Program Socrates Comenius

co roku proponuje bogata ofertę kur-
sów językowych, tematycznych
oraz językowo-metodycznych w ra-
mach doskonalenia zawodowego
nauczycieli, które odbywają się w
większości w krajach Unii Europej-
skiej. Oferowane kursy są doskonałą
okazją do podwyższenia swoich
kwalifikacji zawodowych dla na-
uczycieli wszystkich przedmiotów.
Problemem nie jest również bariera
językowa, gdyż program oferuje do-
finansowanie kursów językowych
dla kandydatów. W pierwszej kolej-
ności grant uzyskują nauczyciele,
którzy wcześniej nie wyjeżdżali na
szkolenia tego typu oraz pracują w
szkołach wiejskich. Pracuję w Pu-
blicznym Gimnazjum w Narwi.
Spełniałam oba te warunki więc mia-
łam większe szanse na uzyskanie
dofinansowania na wyjazd.

W styczniu 2007 podjęłam de-

cyzję o uczestnictwie w kursie do-
skonalenia zawodowego nauczycieli
języka angielskiego. Program Socra-
tes oferuje swoją bazę „sprawdzo-
nych” kursów, ale istnieje również
możliwość ubiegania się o dofinan-
sowanie kursu z tzw. wolnego rynku.
Wybrałam

kurs

rekomendowany

prze program Socrates, aby uniknąć
niespodzianek. Kurs miał się odbyć
w październiku 2007 w Plymouth,
Anglia i miał trwać trzy tygodnie.
Cała procedura rozpoczęła się od
wypełnienia wniosku, który w moim
przypadku miał być złożony do 31
maja 2007 roku. Wniosek dotyczył
moich danych osobowych, oczeki-
wań odnośnie kursu, spodziewanych
efektów oraz przewidywanego bu-
dżetu (czyli kwoty dofinansowania o
jaką się ubiegam). Program Socrates
oferuję finansowanie kosztów po-
dróży, utrzymania oraz opłatę za
kurs.

Pod koniec sierpnia 2007 roku

otrzymałam decyzję dotyczącą mego
wyjazdu. Okazało się, że otrzyma-
łam zgodę na wyjazd oraz dofinan-
sowanie w proponowanej przeze
mnie kwocie. W związku z tym mo-
głam rozpocząć przygotowania do
wyjazdu.

Kurs miał miejsce w Ply-

mouth, Anglia w Mayflower College
of English. Na miejscu okazało się,
ż

e moja grupa liczy 9 osób w skład

której wchodziło czterech nauczycie-
li z Polski, dwóch z Rumunii, dwóch
z Turcji i jedna nauczycielka z Ło-
twy.

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aspekty 1(39)/2008

strona 16

Kurs był formą praktycznych

warsztatów dla nauczycieli języka
angielskiego i obejmował m.in.: kul-
turę Wielkiej Brytanii, nauczanie
słownictwa, wymowy, pisania, czy-
tania, mówienia i gramatyki przy
wykorzystaniu ciekawych metod
oraz technologii informacyjnej. Za-
jęcia były prowadzone przez grupę
ośmiu profesjonalnych wykładow-
ców. Mieliśmy więc możliwość ze-
tknąć się z różną wymowa i akcen-
tem. Każdy z uczestników kursu był
zakwaterowany u angielskiej rodziny
więc mieliśmy na co dzień styczność
z angielską kulturą i obyczajami. W
weekendy mieliśmy zapewnione ca-
łodzienne wyjazdy do pobliskich
miejscowości,

gdzie

mogliśmy

zwiedzić m.in.: zamki, muzea oraz
inne ciekawe miejsca warte zoba-
czenia.

Jako grupa bardzo szybko się

zżyliśmy i praktycznie codziennie
spędzaliśmy wspólnie popołudnia i
wieczory.

Trzy tygodnie minęły bardzo

szybko i nadszedł czas rozstania.
Jeszcze przed wyjazdem wspólnie
przygotowaliśmy prezentację multi-
medialną opisującą cały kurs i pobyt
w Anglii. Wszyscy uczestnicy wy-
mienili się mailami. Obecnie niektó-
rzy z nich pracują wspólnie nad pro-
jektami m.in.: również w ramach
programu Socrates.

Wyjazd był dla mnie doskona-

łą okazją do zweryfikowania swojej
wiedzy oraz poznania nowych metod
nauczania języka angielskiego. Mia-
łam możliwość na co dzień używać
języka angielskiego w naturalnych
sytuacjach, czego bardzo mi brakuje
w Polsce. Nawiązałam także znajo-
mości, które w przyszłości mogą za-
owocować ciekawą współpracą na
szczeblu międzynarodowym.

Wszelkie informacje dotyczą-

ce programu Socrates można znaleźć
na

stronie

internetowej:

http://www.comenius.org.pl/

Anna Kędzio

Jolanta Wierzbicka

Prorojekt „Comenius LLP”

realizowany w Szkole Podstawowej nr 47

Comenius to jeden z czterech

programów sektorowych Programu
„Uczenie się przez całe życie” (Life-
long

Learning

Programme).

W zeszłym roku szkolnym nauczy-
ciele ze Szkoły Podstawowej nr 47,
pod kierunkiem Jolanty Wierzbic-
kiej, nawiązali kontakty z czterema

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aspekty 1(39)/2008

strona 17

partnerskimi szkołami z Bułgarii,
Grecji i Turcji. Nadrzędny cel, który
postawili sobie do realizacji, zakła-
dał partnerską współpracę europej-
skich placówek edukacyjnych. W
ramach dwuletnich działań zdecy-
dowano się zrealizować wspólny
projekt pod tytułem: „Szlaki mojego
miasta”.

Na czym ma polegać projekt?

Otóż uczniowie z Polski, Bułgarii,
Grecji i Turcji będą wspólnie praco-
wać nad swoimi rodzinnymi i part-
nerskimi miastami. Na rok szkolny
2007/2008 zaplanowano następujące
działania: po pierwsze – uformowa-
nie grup zainteresowań, w obrębie
których powstaną zespoły architek-
tów, pisarzy, historyków, fotografów
i malarzy. Po drugie – uczniowie, w
ramach swoich grup zainteresowań,
zajmą się „pracami w terenie”. Będą
one polegały na odwiedzaniu muze-
ów, bibliotek, wykonywaniu rysun-
ków, robieniu zdjęć, przeprowadza-
niu wywiadów ze sławnymi ludźmi i
wyszukiwaniu ciekawostek o ro-
dzinnym mieście. Po trzecie – zosta-
nie utworzona strona WWW, na któ-
rej znajdą się informacje dotyczące
projektu. Po czwarte – dzieci stwo-
rzą prezentacje multimedialne, w
których przedstawią swoje państwa,
szkoły i rodziny. Po piąte – ucznio-
wie wykonają kartki świąteczne, któ-
re prześlą swoim rówieśnikom. Po
szóste – zajmą się układaniem wier-
szy lub piosenek o Białymstoku. W

efekcie tych działań powstanie
przewodnik turystyczny, który bę-
dzie zawierał informacje o każdym
mieście, jego historii, interesujących
miejscach oraz formach spędzania
wolnego czasu. Po siódme – zostanie
opracowany test sprawdzający wie-
dzę uczniów o miastach partnerskich
oraz kwestionariusz dla rodziców.
Na zakończeniu działań zostanie
wykonany model „Miasto moich
marzeń”.

18 listopada 2007r. w Ha-

skovie (Bułgaria) rozpoczęło się
pierwsze spotkanie poświęcone pra-
cy nad projektem. W czasie wizyty
ustalono wiele istotnych spraw
związanych z realizacją zadań w
pierwszym roku pracy. Priorytetową
kwestią było omówienie formy, w
jakiej zostanie wydany przewodnik
turystyczny

prezentujący

miasta

partnerskie. Uzgodniono również
sposób realizacji innych działań, któ-
re zostały zaplanowane w roku
szkolnym 2007/2008.

Spotkanie pozwoliło lepiej

poznać szkoły biorące udział w pro-
jekcie. Koordynatorzy projektu –
Bułgarzy – przedstawili wiele cie-
kawych informacji o historii i teraź-
niejszości swojego miasta, zainspi-
rowali do poszukiwania źródeł buł-
garskiej kultury.

W pierwszym semestrze roku

szkolnego 2007/2008 uczniowie na-
szej szkoły z zapałem zabrali się do

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aspekty 1(39)/2008

strona 18

pracy. Powstały pierwsze produkty
projektu – prezentacje pt. „Moja oj-
czyzna, moja szkoła, moja rodzina”
oraz kartki świąteczne „Boże Naro-
dzenie w moim mieście”. Zostały
one zamieszczone na stronie interne-
towej utworzonej przez panią Anitę
Dudę

Strona

http://comenius.bialystok.eu.interia.pl

służy do komunikacji i wymiany
produktów pomiędzy partnerskimi
szkołami.

Po feriach rozpoczynamy ko-

lejne działania. Priorytetowym zada-

niem będzie utworzenie i wydanie
przewodnika turystycznego prezen-
tującego miasta wszystkich partne-
rów.

Beata śoch

Nagroda w Ogólnopolskim

Konkursie Literackim

„Ojczyznę kocham bardziej niż własne

serce”

„Ojczyzna”

Zamknę Cię w dłoniach
Ojczyzno moja!

Między palcami woda wypływa
- to wstęgi rzek i oka jezior…
W zawisłych dłoniach zieleń wybu-
cha
- to cisza lasów, tupot sarny
i świergot ptaków…

Coś mi trzepocze
w zamkniętych dłoniach…
- leć Orle Biały!

Dawid Krystosiuk kl. IVa

Uczeń Szkoły Podstawowej

nr 5 im. Szarych Szeregów w Biel-
sku Podlaskim – laureatem Ogólno-
polskiego Konkursu Literackiego
„Ojczyznę kocham bardziej niż wła-
sne serce”

Dnia 1 grudnia 2007 r. w Mu-

zeum Kolekcji im. Jana Pawła II w
Warszawie miała miejsce wspaniała
uroczystość patriotyczna połączona z
podsumowaniem

Ogólnopolskiego

Z życia szkół i placówek oświatowych

Aspekty 1(39)/2008

strona 19

Konkursu Literackiego pod hasłem
„Ojczyznę kocham bardziej niż wła-
sne serce”, zorganizowanego przez
Krajowy Instytut Akcji Katolickiej.

Konkurs odbywał się pod pa-

tronatem Jego Ekscelencji Księdza
Arcybiskupa Józefa Michalika –
Przewodniczącego Konferencji Epi-
skopatu Polski. Cieszył się ogrom-
nym zainteresowaniem dzieci i mło-
dzieży. Wzięło w nim udział około 9
tysięcy uczniów z różnego typu
szkół, którzy w pracach literackich
mieli rozwinąć piękną myśl o Oj-
czyźnie, autorstwa kardynała Stefana
Wyszyńskiego.

Z tym większą radością informuje-
my o sukcesie ucznia ze Szkoły Pod-
stawowej nr 5 im. Szarych Szeregów
w Bielsku Podlaskim – Dawida Kry-
stosiuka, pracującego pod kierun-
kiem pani Beaty śoch.

„Praca w szkole o tak za-

szczytnym imieniu – mówi nauczy-
cielka języka polskiego – zobowią-
zuje do krzewienia wśród młodych
ludzi idei patriotyzmu i rozwijania
poczucia tożsamości Narodowej.

„..Jestem szczęśliwa, że wiersz moje-
go ucznia zyskał uznanie wśród tak
dostojnego grona jury i, ze znalazł
się Dawid w gronie laureatów tego
konkursu. Z niecierpliwością czekam
na publikację jego pracy w pokon-
kursowym wydawnictwie”.

Nowości wydawnicze

Aspekty 1(39)/2008

strona 20

Zbiory Specjalne wzbogaciły się o kolejne

filmy edukacyjne

Fizyka

1.

Księżyc [Film] / prod. i reż. Ruth Whippman. - Warszawa, 2007. - 1 dysk
optyczny [DVD] (60 min) sygnatura CD 680

Jest to relacja z wielowiekowej fascynacji człowieka Księżycem. Od kultu
Srebrnego Globu w starożytności do naukowych badań przeprowadzonych w
ostatnich latach.

2.

Piorun: natura kontratakuje [Film] / scen. i reż. Mark Everest. - Warszawa,
2007. - 1 dysk optyczny [DVD] (60 min) sygnatura CD 681

Film przedstawia mechanizmy powstawania piorunów i niebezpieczeństwa
jakie one stwarzają dla człowieka.

3.

Słońce [Film] / prod. i reż. Michael Lachmann. - Warszawa, 2007. - 1 dysk
optyczny [DVD] (60 min) sygnatura CD 682

Przedstawiono najnowsze odkrycia dotyczące zarówno jądra gwiazdy jak i jej
powierzchni.

Geografia
1.

Wiedeń [Film] / prod. i reż. Lucy Gross. - Warszawa, 2007. - 1 dysk optycz-
ny [DVD] (50 min) sygnatura CD 677

Film przedstawia najpiękniejsze zabytki i miejsca Wiednia.

2.

Planeta Ziemia jakiej nigdy wcześniej nie widziałeś. Odc. 3, Woda / prod.
Alastair Forthergill. – Warszawa, 2007. – 1 dysk optyczny [DVD] (50 min)
sygnatura CD 675

Kolejny odcinek serialu przedstawia najcenniejszy skarb naturalny Ziemi -
wodę, jej źródła, zasoby i znaczenia dla wszystkich istot zamieszkujący naszą
planetę.

3.

Planeta Ziemia jakiej nigdy wcześniej nie widziałeś. Odc. 10, Lasy klimatu
umiarkowanego / prod. Alastair Forthergill . – Warszawa, 2007. – 1 dysk
optyczny [DVD] (50 min) sygnatura CD 676

Film pokazuje bogactwo fauny i flory strefy umiarkowanej.

Socjologia
1.

Blokersi [Film] / scen. I reż. Sylwester Latkowski. – Warszawa, 2001.
1 kas. wiz. (77 min) sygnatura KV 1193

Film o polskiej kulturze hip-hopowej, opowiada o młodych ludziach z wiel-
komiejskich blokowisk. Poza rapperami są tu grafficiarze i break dan-
ce’owcy.

Nowości wydawnicze

Aspekty 1(39)/2008

strona 21

opracowała Jolanta Bakier

CEN informuje

Aspekty 1(39)/2008

strona 21

Najlepsi młodzi poloniści,

uczestnicy etapu rejonowego

II Ogólnopolskiego Konkursu „Słowo daję”

9 stycznia 2008 r. w czytelni CEN odbył się etap rejonowy II Ogólnopol-

skiego Konkursu „Słowo daję”. 53 uczniów z białostockich szkół podstawo-
wych i z powiatu rozwiązywało test „To jest piękne”, składający się z 25 zadań
zamkniętych i 1 otwartego. Uczniowie pisali opowiadania fantastyczne, związa-
ne z miejscowością ucznia i czarodziejską chustą, dzięki której fabuła wpro-
wadzała w fantastyczny świat wydarzeń.

Najlepsi młodzi poloniści w regionie to:

Lp. Imię i nazwisko ucznia Liczba

punktów

Nazwa szkoły

Miejscowość

Imię i nazwisko

nauczyciela

1.

Agnieszka Ruczaj

37 (40)

SP Nr 19

Białystok

Bożena

Buraczewska

2.

Magdalena Topczewska 36 ( 40)

SP Nr 32 im. mjr.

Henryka Dobrzań-

skiego ps. Hubal

Białystok

Ewa Szewczyk

3.

Judyta Stepaniuk

35 (40)

SP im. Króla

Zygmunta Augusta

Wasilków

Agata Grybowicz

4.

Urszula Postołowicz

35 (40)

SP Nr 2

Czarna Biało-

stocka

Małgorzata

Siemiończyk

5.

Martyna Uziałło

35 (40)

SP Nr 4

Bielsk Podlaski Katarzyna

Chomicka - Sosna

Do Wrocławia, na spotkanie z profesorem Miodkiem, pojedzie Agnieszka Ru-
czaj ze Szkoły Podstawowej Nr 19 w Białymstoku.

koordynator rejonowy konkursu Urszula Roman

CEN informuje

Aspekty 1(39)/2008

strona 22

Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy

im. Hanki Bielickiej

W hołdzie wielkiej artystce teatralnej, filmowej i kabaretowej, a przede

wszystkim niezwykłej łomżance Hance Bielickiej parafia Krzyża Świętego w
Łomży organizuje Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy im. Hanki Bielickiej,
pod hasłem: „Radość spod kapelusza". To już druga edycja konkursu adresowa-
nego do uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski.

Cele jakie przyświecają organizatorom konkursu to przede wszystkim:

rozbudzanie wśród młodzieży zamiłowania do języka ojczystego, zwrócenie
uwagi na potrzebę jego pielęgnowania -dbałość o kulturę i czystość mowy pol-
skiej oraz przybliżenie sylwetki mistrzyni monologu.

REGULAMIN

ORGANIZATOR KONKURSU
Parafia Rzymskokatolicka pw. Krzyża Świętego
ul. Zawadzka 55, 18 - 400 Łomża,
tel. [phone],
kom. 502 517 707
www.krzyz.4lomza.pl e-mail: [e-mail]
Dyrektorem Konkursu jest proboszcz parafii Krzyża Świętego w Łomży.

TERMIN KONKURSU
Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy im. Hanki Bielickiej
odbędzie się dnia 8 marca 2008r,
w Centrum Katolickim im. Papieża Jana Pawła II w Łomży.

WSPÓŁORGANIZATORZY
Teatr Lalki i Aktora w Łomży
Publiczne Gimnazjum nr.2 w Łomży
Radio Nadzieja

WARUNKI UCZESTNICTWA
Konkurs jest ogólnopolskim przeglądem, w którym uczestniczyć mogą: uczniowie szkół gim-
nazjalnych i ponadgimnazjalnych. Szkoły winne wytypować w ramach eliminacji osoby, któ-
re będą reprezentowały szkołę na ogólnopolskim przeglądzie.

W KONKURSIE MOGĄ BYĆ PREZENTOWANE:
Teksty literackie /monolog, wiersz/ o tematyce dowolnej i piosenka kabaretowa, zawierające
treści optymistyczne, kabaretowe, komediowe. Mogą to być teksty prezentowane przez Hankę
Bielicką, bądź teksty autorstwa innych twórców.

CEN informuje

Aspekty 1(39)/2008

strona 23

WARUNKIEM UCZESTNICTWA W KONKURSIE JEST NADESŁANIE DO DNIA 1
LUTEGO 2008R.:
Karty Zgłoszenia, kasety VHS lub płyty DVD albo nagrania dźwiękowego zamieszczonego
na płycie CDR z zapisem zgłaszanego monologu lub piosenki kabaretowej.

Wyłonienia uczestników finałowego przeglądu dokona Rada Kwalifikacyjna powołana przez
Dyrektora Konkursu.

ORGANIZATORZY ZAPEWNIAJĄ UCZESTNIKOM:
Nocleg w przeddzień konkursu /należy zgłosić/
Obiad w dniu konkursu
kawa, herbata, w czasie trwania przeglądu
Zaproszone osoby na konkurs przyjeżdżają na koszt własny.

JURY I NAGRODY
Przegląd ma formę konkursu. Prezentacje oceniać będzie jury powołane przez Dyrektora
Konkursu.

Przewidziane są nagrody pieniężne za pierwsze trzy miejsca w każdej kategorii.

Jury ma prawo dowolnego podziału nagród pieniężnych.

Organizatorzy dopuszczają także możliwość przyznania dodatkowych nagród pozaregulami-
nowych ufundowanych przez instytucje, stowarzyszenia oraz sponsorów.

Uczestnicy Ogólnopolskiego Konkursu Krasomówczego im. Hanki Bielickiej oraz nauczycie-
le przygotowujący otrzymają pamiątkowe statuetki i dyplomy.

ZOBOWIĄZANIA UCZESTNIKÓW KONKURSU
Osoby uczestniczące w Konkursie zobowiązuje się do wyrażenia zgody na dokonanie przez
organizatorów i telewizję rejestracji fragmentów prezentowanych tekstów, zgody na bezpłat-
ne zamieszczenie w prasie i publikacjach konkursowych, materiałów informacyjnych.

POSTANOWIENIA DODATKOWE
Osoby, które zgłoszą udział w Konkursie, otrzymają listownie do dnia 15 lutego 2008r. za-
wiadomienie o wyniku kwalifikacji.

CEN informuje

Aspekty 1(39)/2008

strona 24

Konkurs Kangur i Kangurek

matematyczny 2008

Po raz piętnasty w naszym regionie organizowany jest

Międzynarodowy Konkurs „ KANGUR MATEMATYCZNY”.

Zapraszamy wszystkich do udziału w tej matematycznej przygodzie!

„KANGUR” w niezawodny sposób integruje młodzież świata, bowiem w tym
samym dniu uczniowie wielu krajów rozwiązują te same zadania, a laureaci ma-
ją możliwość wędrówek po świecie.

W zawodach mogą uczestniczyć wszyscy chętni z klas III-VI szkoły podstawo-
wej, klas I - III gimnazjum i wszystkich klas szkół ponadgimnazjalnych.

Zawody odbędą się 27 marca 2008 roku o godz. 8.30 w wyznaczonych szko-
łach.
Regulamin konkursu na stronie

www.cen.bialystok.pl

W skład lokalnego Komitetu Organizacyjnego konkursu „KANGUR”,

powołanego przez dyrektora Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku
wchodzą:
mgr Alina Mikołajczuk – konsultant CEN w Białymstoku
mgr Wiera Greczan, mgr Elżbieta Michałowska

Komitet „Antica Fiera Santa Lucia di Piane”

organizuje IV europejski konkurs

„Opisz średniowiecze”

Ogłoszenie o konkursie

1.

W konkursie mogą wziąć udział uczniowie do lat 19 ze wszystkich szkół
europejskich.

2.

Każda klasa powinna przedstawić studium historyczne na temat kraju,
regionu, okolicy za czasu wczesnego średniowiecza w połączeniu z opi-
sem XIV i XV wiecznych obyczajów i tradycji. Prace powinny być
przygotowane w języku niemieckim, włoskim, francuskim lub angiel-
skim.

3.

Termin nadsyłania prac: 30.06.2008 (będzie uwzględniona data stempla
pocztowego). Zgłoszenia zawierające dane klasy, szkoły, numer telefonu
oraz adres e-mail należy wysyłać na adres:

CEN informuje

Aspekty 1(39)/2008

strona 25

COMITATO ANTICA FIERA SANTA LUCIA

CASELLA POSTALE 21
I-31025 SANTA LUCIA DI PIAVE (TV)
ITALIEN

Nadesłane materiały nie będą odsyłane z powrotem.

4.

Uczestnictwo jest bezpłatne.

5.

8.11.2008 o 9:00 na terenie targów „Campo Fiera” w Santa Lucia (Trevi-
so) zostanie zrekonstruowany rynek średniowieczny, na który zostaną za-
proszeni wszyscy uczestnicy, gdzie zostaną wręczone nagrody.

6.

Nagrody:

1 miejsce: klasa zwycięska w każdej grupy wiekowej (6-10 lat, 11-13 lat, 14-19
lat) otrzyma nagrodę pieniężną o wartości 700 Euro. Klasy zwycięskie będą
mieć poza tym bezpłatny nocleg w terminie od 8 do 9 listopada, i wezmą udział
w zwiedzaniu miejsc związanych historycznie i tradycyjnie z tematem. Spośród
klas zwycięskich zostanie dodatkowo wylosowana klasa, która będzie mogła
wystąpić w średniowiecznych strojach na pochodzie historycznym „Antica Fiera
di Santa Lucia”.

7.

Każda klasa, która weźmie udział w rozdaniu nagród, otrzyma nagrodę za

uczestnictwo.

8.

Klasy zwycięskie będą zakwaterowane po maksymalnie 20 uczniów i 3
opiekunów.

9.

Werdykt Jury jest nieodwołalny.

Dalsze informacje: Biblioteka, tel: [phone]
Ceccon Aurelio tel: [phone] e-mail: [e-mail]
e-mail: [e-mail]

www.anticafierasantalucia.com

Agnieszka Gołębiewska
Urząd Marszałkowski Województwa Pod-
laskiego
Departament Informacji i Współpracy z
Zagranicą
Referat Współpracy z Zagranicą
Kard. S. Wyszyńskiego 1

15-888 Białystok
tel: [phone]
fax: [phone]

E-mail: [e-mail]
[e-mail]

IV Sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży

Zgodnie z tradycją, 1 czerwca br. odbędzie się XIV Sesja Sejmu Dzieci i Mło-
dzieży, której organizatorem jest Sejm RP we współpracy z Ministerstwem
Edukacji Narodowej oraz kuratoriami oświaty.

Niniejsze przedsięwzięcie jest adresowane do uczniów gimnazjów i szkół po-
nadgimnazjalnych – publicznych i niepublicznych na terenie wszystkich woje-
wództw.

CEN informuje

Aspekty 1(39)/2008

strona 26

Hasło wiodące planowanej sesji brzmi „Poseł naszych marzeń – szkic do portre-
tu”. Dzieci i młodzież ubiegający się o mandat posła, powinni przygotować pra-
cę, w której zostaną poruszone następujące zagadnienia:

1. „Poseł w wybranym okresie historycznym i współcześnie”.
2. „Kryteria, które powinien spełniać kandydat na posła”.
3. „Twoje wystąpienie poselskie w sprawie dla Ciebie najważniejszej”.

W terminie do dnia 14 kwietnia br. wojewódzkie zespoły organizacyjne Sejmu
Dzieci i Młodzieży, powołane przy kuratoriach oświaty, przekażą nazwiska po-
słów, wybranych na podstawie w/w pracy, na adres: Kancelaria Sejmu – Biuro
Korespondencji i Informacji, ul. Wiejska 4/6/8, 00-902 Warszawa.

W dniach 23-25 kwietnia br. zaplanowano wybór członków Komisji Proble-
mowych na podstawie przesłanych prac posłów. Kuratoria oświaty oraz woje-
wódzkie zespoły organizacyjne zostaną powiadomione o wyborze w/w człon-
ków do dnia 7 maja br.
Dnia 17 maja br. przewiduje się posiedzenie Komisji Problemowych oraz przy-
gotowanie dokumentów na plenarne posiedzenie Sejmu Dzieci i Młodzieży.
W dniu 1 czerwca br., w godz. 8.00-15.00 odbędzie się spotkanie z przedstawi-
cielami władz i obrady XIV Sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży.

Szczegółowych informacji nt. niniejszego przedsięwzięcia udzielają:
Kancelaria Sejmu – Biuro Korespondencji i Informacji, ul. Wiejska 4/6/8, 00-
902 Warszawa, tel. (0-22) 694 17 05 oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej –
Departament Młodzieży, Wychowania i Bezpieczeństwa w Szkołach, Al. Szu-
cha 25, 00-918 Warszawa, tel. [phone], jak również wszystkie kuratoria
oświaty.

Dodatkowy termin szkolenia

w ramach projektu MEN:

„Pracownie komputerowe dla szkół”

W związku z dużym zainteresowaniem szkoleniami modułu M "Technologie
informacyjne i edukacja multimedialna w praktyce szkolnej ", CEN w Białym-
stoku ogłasza nabór na kolejny termin szkolenia w 2008.

Po skompletowaniu grupy zawiadomimy niezwłocznie wszystkich zaintereso-
wanych.

Chętnych zapraszamy do wypełnienie arkusza zgłoszeniowego i przesłanie na
adres:

Wiesława Suchocka
Centrum Edukacji Nauczycieli

CEN informuje

Aspekty 1(39)/2008

strona 27

15-016 Białystok
ul. Złota 4

Jeżeli chcesz zrozumieć,

co naprawdę dzieje się w umyśle ucznia…

Jeżeli chcesz, aby zrobił to, czego oczekujesz

(lub nie robił tego, czego nie chcesz)…

Przyjdź

na cykl spotka

ń

warsztatowych

organizowanych w CEN.

Pierwsze spotkanie pod tytułem:

Kto decyduje o zachowaniu ucznia?

On, czy jego mózg?

odbędzie się 7 marca 2008 r. o godz. 15.00

Zgłoszenia prosimy nadsyłać drogą elektroniczną lub telefonicznie do sekretariatu

CEN do 5.03. 2008.

tel. [phone], [e-mail]