Ćwiczenie 12

Badanie charakterystyki licznika Geigera - Müllera

1. Uruchomić program symulujący pracę licznika G-M przez dwukrotne kliknięcie na ikonie pro-

gramu znajdującej się na pulpicie komputera. Uwaga: należy wybrać ikonę z podpisem
“Licznik GM”.

2. Po uruchomieniu programu przełącznik zasilania (Power Switch) ustawić w pozycji

“on”.

3. Naciskając strzałkę

⇒ uruchomić program.

4. Rozpocząć symulację przez naciśnięcie “START SIMULATION”.
5. Przygotowanie aparatury do pracy:
• Wprowadzić źródło promieniowania β pod licznik klikając na znaku

“promieniotwórczość” znajdującym się na pojemniku z próbką.

• Odbezpieczyć potencjometr wieloobrotowy (wysokiego napięcia) przez kliknięcie na

zabezpieczeniu (“Lock”)

• Ustawić licznik czasu na 30 s (5 i 0.1 min na module licznika czasu)

6. Badanie charakterystyki licznika
• Ustawić potencjometr wysokiego napięcia na 120 V (1 w okienku górnym i 20 w dol-

nym) przez klikanie na strzałkach znajdujących się po lewej stronie potencjometru.

• Trzykrotnie dokonać pomiaru ilości zliczeń przez naciśnięcie przycisku “COUNT”. Do

tabeli wpisać wartość średnią z pomiarów.

• Zwiększając napięcie na liczniku co 10 V dokonywać kolejnych trzykrotnych pomia-

rów aż do wartości napięcia na liczniku 480 V. Średnie z wyników pomiarów zapisać
w tabeli jako ilość zliczeń.

7. Zakończenie pomiarów
• Wyjąć próbkę promieniotwórczą z licznika klikając na znaku

“promieniotwórczość” znajdującym się na pojemniku.

• Zatrzymać symulację przełączając zasilanie licznika na “off”

8. Opracowanie wyników
• Korzystając z tabeli pomiarowej na papierze milimetrowym wykreślić zależność szyb-

kości zliczeń od wartości napięcia na liczniku (szybkość zliczeń = ilość zliczeń na mi-
nutę).

• Na podstawie wykresu wyznaczyć napięcie pracy licznika i wpisać je do sprawozda-

nia.

Wymagane wiadomości teoretyczne:
1. Promieniotwórczość naturalna: promieniowanie alfa (α), beta (β), gamma (γ).
2. Prawo rozpadu ciał promieniotwórczych.
3. Budowa i zasada działania licznika G-M. Charakterystyka i punkt pracy licznika.

4. Jednostki aktywności promieniowania jonizującego.

5. Oddziaływanie promieniowania z materią: efekt Comptona, zjawisko fotoelektryczne,

tworzenie pary: pozyton-elektron .

6. Szeregi promieniotwórcze.

PROPONOWANA LITERATURA:
1. H.Szydłowski; Pracownia fizyczna.
2. I. Adamczewski; Fizyka medyczna i elementy biofizyki.
3. T. Dryński; Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki.

Akademia Medyczna we Wrocławiu

Katedra Biofizyki

Ćwiczenie 12

Badanie charakterystyki licznika

Geigera-Müllera

..................................................................

..................................................................

Imiona i nazwiska studentów

Podpis prowadzącego ćwiczenia

Wydział:

Data:

Grupa studencka:
Numer zespołu:

Ocena:

1. Postępując zgodnie z instrukcją wykonać pomiary ilości zliczeń w zależności od na-

pięcia przyłożonego do licznika. Wyniki pomiarów zapisać w tabeli. Szybkość zliczeń

Lp.

Napięcie

[V]

Ilość

zliczeń

Szybkość

zliczeń

Lp.

Napięcie

[V]

Ilość

zliczeń

Szybkość

zliczeń

1

120

20

310

2

130

21

320

3

140

22

330

4

150

23

340

5

160

24

350

6

170

25

360

7

180

26

370

8

190

27

380

9

200

28

390

10

210

29

400

11

220

30

410

12

230

31

420

13

240

32

430

14

250

33

440

15

260

34

450

16

270

35

460

17

280

36

470

18

290

37

480

19

300

2. Na podstawie tabeli na papierze milimetrowym wykreślić zależność szybkości zliczeń

od napięcia na liczniku

3. Na podstawie wykresu określić napięcie pracy licznika (U

p

).

U

p

= ........