EKSPANSJA KOLONIALNA: 
Przyczyny: przemiany społ-gosp. w Europi (rynki zbytu, surowce, tania siła robocza), 
eksplozja demograficzna - rozwój osadnictwa, miejsce wywożenia kapitału, bazy 
wojskowe, wzrost prestiżu państwa. 
Sytuacja (przebieg): najwięcej kolonii posiadała Anglia (np. Indie czy Pd. Afryka) -II 
miejsce to Francja (np. Indochiny) -państwa te posiadały kolonie karne -koniec XIX w. 
to eksplozja kolonializmu co prowadzi do otwartych sporów -państwa które spóźniły 
się zaczęły tworzyć kolonie kosztem innych państw (np. Włochy, Niemcy, USA) -USA 
kasuje kolonie hiszpańskie (np.Filipiny) -Amerykanie chcieli połączyć O.Spokojny i 
Atlantycki przez Panamę lecz ta należała do Kolumbii więc Amerykanie dopr. do 
wybuchu powst. przeciw Kolumbii. To powod. że Panama w 1903 odrywa się od 
Kolumbii a to doprowadza do ugody Kolumbia i USA. -kanał otwarto w 1914r. -Włochy 
tworzą kolonie kosztem Turcji (w 1912 zagarniają Trypolitanię)  -Niemcy natomiast 
zajmują drugorzędne tereny jeszcze wolne -dochodzi do konfliktu Japonia i Rosja o 
kolonie:#Jap. miała być strefą wpływów, #przełamano jej izolację, #Japonia chce 
dogonić  w postępie inne państwa Europy #wchodzi w 1868 w okr. oświecenia tzw. 
meiji #cesarz przejmuje władzę od szoguna #pod koniec XIX w. Jap. staje do 
rywalizacji o kolonie #dochodzi do konf. Jap-Rosja o tereny w Chinach (tzn. o 
Mandżurię 
 i Koreę ; wojna trwa 1904-1905, Rosja ponosi klęskę i podpisano pokój w Portsmund: 
Jap. zdobywa Pd. Sahalin, Port Artur, wpływy w Koreii, podziel. Mandżurię na dwie 
str. wpływów). - zaczynają wybuchać powst. ludności kolorowej przeciw polityce 
kolonializmu (Sipajowie 1857-59 w Indiach, Mahdiego 1883-93 w Sudanie, bokserów 
1899-01 w Chinach, wojna bórska 1889-02). 
Skutki polityki kolonialnej: negatywne: podporządkowanie państw interesom innych, 
grabież surowców, rabunkowy handel, upadek krajowej twórczości, nierówność 
ludności białej i kolorowej, terror np. w Kongo, rozniecano antagonizmy, niszczenie 
kultury, upadek starych mocarstw, fizyczne unicestwianie ludów podbitych; 
pozytywne: budowa dróg i koleji, rozwój przem. wydobywczego, rozw. oświaty, 
unowocześnianie starych struktur społecznych i gospodarczych, stw. warstwę 
tubylczej inteligencji, wzrost świadomości i więzi wśród ludów uciskanych, 
zapoznawanie się z dorobkiem zach. cywilizacji.