r

Z PRAKTYKI

16

okrêgów od najmniejszego do najwiêkszego

lub odwrotnie – S4 (kana³ prawy) i S6 (kana³

lewy), kierunek falowania wybierany S5 (kana³

prawy) i S7 (kana³ lewy), z mo¿liwoœci¹ zmian

czêstotliwoœci falowania potencjometrem R33

(oba kana³y)

q

szybkoœæ falowania w rytm tej muzyki –

R31 (kana³ prawy) i R34 (kana³ lewy),

kolejnych rys. 2 i 3 (czêœæ steruj¹ca), 4 i 5

(p³yty czo³owej) oraz 6 i 7 (p³ytki z diodami).

Do wejœcia uk³adu oznaczonego „ZAS” nale-

¿y do³¹czyæ napiêcie zmienne 6

÷

9 V z trans-

formatora sieciowego o mocy ok. 10 VA.

n

Andrzej Maksym

Rys. 6. P³ytka drukowana z diodami (skala 1:1)

Rys. 7. Rozmieszczenie elementów na p³ytce z diodami

q

ustawianie okrêgów w pozycji pocz¹tko-

wej, czyli œwiecenie wy³¹cznie diod œrodko-

wych – ³¹cznik S1.

Monta¿ i uruchomienie

Elementy uk³adu mieszcz¹ siê na czterech

p³ytkach drukowanych przedstawionych na

FotoprzekaŸnik mo¿e

spe³niaæ wiele ró¿nych

funkcji w urz¹dzeniach

automatyki

przemys³owej,

w gospodarstwie

domowym, jak równie¿

w urz¹dzeniach

alarmowych.

N

a rys.1 przedstawiono schemat

fotoprzekaŸnika zbudowanego

z wykorzystaniem uk³adu scalone-

go, który s³u¿y zwykle do stabiliza-

cji napiêcia. Zastosowano uk³ad scalony

LM137 (stabilizator napiêcia ujemnego o regu-

lowanym napiêciu wyjœciowym), ale mo¿na

równie¿ zastosowaæ regulowany stablilizator

napiêcia dodatniego LM117.

Napiêcie wyjœciowe stabilizatora jest zale¿ne

od wartoœci do³¹czonych rezystancji R1, R2

oraz R3 i wyra¿a siê zale¿noœci¹:

U

V

R

R

R

wy

=

⋅ +

+











125

1

3

1

2

,

FOTOPRZEKANIK

Jako R3 zastosowano fotorezystor. Jego rezy-

stancja w ciemnoœci mo¿e dochodziæ nawet do

kilkuset kiloomów. W tej sytuacji napiêcie na

wyjœciu stabilizatora jest blliskie napiêciu wej-

œciowemu, wynosi ok. 23 V i przekaŸnik P1

jest w stanie aktywnym.

Po oœwietleniu fototranzystora jego rezy-

stancja spada do poziomu pojedynczych

kiloomów, napiêcie wyjœciowe spada do war-

toœci pojedynczych woltów i jest zbyt ma³e by

podtrzymaæ stan aktywny przekaŸnika. Styki

przekaŸnika prze³¹czaj¹ odpowiednie

obwody.

Na rys. 2 przedstawiono p³ytkê drukowan¹

uk³adu, a na rys. 3 rozmieszczenie ele-

mentów.

(cr)

n

Rys. 2. P³ytka drukowana (skala 1:1)

Rys. 3. Rozmieszczenie elementów

Rys. 1. Schemat foto-przekaŸnika

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 1/2001