„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Mieczysław Janik

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń do produkcji
roślinnej, zwierzęcej i pasiecznej 321[04].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Urszula Malinowska
mgr inż. Ewa Walasek


Opracowanie redakcyjne:
mgr Edyta Kozieł



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 321[04].O1.03,

„Charakteryzowanie maszyn i urz

ą

dzeń do produkcji ro

ś

linnej”, zwierz

ę

cej i pasiecznej,

zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik pszczelarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Podstawowe części maszyn stosowane w technice

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Maszyny stosowane w gospodarstwach rolnych

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Mechanizacja podstawowych upraw polowych

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

17

7. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ć

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania, np. pokaz z objaśnieniem,
pokaz z instruktażem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych oraz metody projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].O1

Podstawy zawodu

321[04].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

321[04].O1.02

Charakteryzowanie produkcji roślinnej i zwierzęcej

321[04].O1.05

Stosowanie przepisów ruchu

drogowego

321[04].O1.03

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń do produkcji

roślinnej, zwierzęcej i pasiecznej

321[04].O1.06

Stosowanie technik kierowania

ciągnikiem rolniczym i wykonywanie

czynności kontrolno-obsługowych

321[04].O1.04

Posługiwanie się dokumentacją

techniczną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu statyki, dynamiki i kinematyki, takimi
jak: masa, siła, prędkość, energia,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

użytkować komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić podstawowe części maszyn,

−

scharakteryzować układy mechaniczne maszyn,

−

określić sposoby zabezpieczania przed uszkodzeniem połączeń sprzętu rolniczego,

−

scharakteryzować osie, wały, łożyska, sprzęgła oraz przekładnie stosowane w maszynach
i urządzeniach rolniczych, pasiecznych,

−

określić zasady obsługi pomp, sprężarek i układów hydraulicznych,

−

scharakteryzować instalację wodociągową i elektryczną w budynkach inwentarskich
i pasiecznych oraz określić sposoby ich zabezpieczania,

−

scharakteryzować

budowę,

zasady

działania,

obsługi

i konserwacji

silników

elektrycznych oraz spalinowych stosowanych w rolnictwie i pszczelarstwie,

−

scharakteryzować rodzaje, budowę i działanie siewników oraz sadzarek do ziemniaków,

−

scharakteryzować rodzaje maszyn stosowanych podczas zabiegów ochrony roślin,

−

scharakteryzować ogólną budowę i zasadę działania kombajnu zbożowego,

−

określić sposoby pozyskiwania energii z niekonwencjonalnych źródeł,

−

określić ekonomiczne i społeczne przesłanki korzystania z zasobów alternatywnych,

−

pozyskać informacje na temat- sposobu i warunków zakupu sprzętu rolniczego
i pasiecznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

S

cenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Podstawy zawodu 321[04].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń do produkcji
roślinnej, zwierzęcej i pasiecznej 321[04].O1.03

Temat: Identyfikacja połączeń stosowanych w częściach maszyn.

Cel ogólny: Charakterystyka połączeń stosowanych w częściach maszyn.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

omówić najważniejsze połączenia stosowane w maszynach,

−

dokonać rozróżnienia poszczególnych połączeń,

−

dokonać oceny i sposobu ich wykonania.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

−

pokaz z instruktażem,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Środki

dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy przedstawiające rodzaje połączeń,

−

film dydaktyczny dotyczący współpracy połączeń w maszynach,

−

modele połączeń,

−

różne części maszyn i mechanizmów z wykorzystaniem połączeń,

−

magnetowid, DVD, komputer z projektorem multimedialnym,

−

tablica, kreda

,

przybory do rysowania.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:

1. Faza wstępna

−

czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości uczniów
do zajęć,

−

podanie tematu zajęć,

−

podanie do zapisania w zeszycie przedmiotowym rodzajów połączeń i ich znaczenia
w budowie maszyn,

−

podział grupy uczniów na zespoły 2–4-osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

2. Faza właściwa

−

wykład nauczyciela z elementami pogadanki na temat połączeń stosowanych
w maszynach,

−

wspólne omawianie w trakcje oglądania filmu, poszczególnych rodzajów połączeń,

−

szczegółowe omówienie wszystkich rodzajów połączeń i narysowanie ich schematów
w zeszytach przedmiotowych,

−

prezentacja plansz i foliogramów przedstawiających rodzaje połączeń.

3. Realizacja ćwiczenia – Temat: Dokonaj podziału i rozróżnij połączenia zastosowane

w budowie układu korbowo-tłokowego silnika spalinowego.

Praca w grupach 2–4-osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

przydzielenie poszczególnym grupom mechanizmów do oceny,

−

nauczyciel wykonuje pokaz z instruktażem z jednoczesnym objaśnianiem sposobu
wykonywanego zadania,

−

uczniowie przystępują do wykonania zadania.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów zwracając uwagę na to czy uczniowie prawidłowo
wykonują ćwiczenia, rozróżniają połączenia, zachowują zasady BHP.
Udziela rad i wskazówek.

Praca indywidualna uczniów:

−

obserwują połączenia, rozróżniają je, robią notatki, wykonują schematy,

−

omawiają ćwiczenia, dzielą się uwagami i spostrzeżeniami.

4. Podsumowanie zajęć

−

uczniowie przedstawiają swoje uwagi,

−

dyskutują na forum klasy o swoich obserwacjach,

−

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy.

5. Ewaluacja osiągnięć ucznia

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas
dyskusji i podczas wykonywania ćwiczenia. Ocenia także aktywność i zaangażowanie
ucznia w wykonywane prace, jak również wykonane schematy i notatki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Podstawy zawodu 321[04].O1

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń do produkcji
roślinnej, zwierzęcej i pasiecznej 321[04].O1.03

Temat: Rodzaje i elementy robocze siewników.

Cel ogólny: Obsługa i charakterystyka siewników.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

omówić siew poszczególnych grup roślin,

−

określić rozmieszczenie nasion na jednostce powierzchni,

−

zaplanować siew na określonym obszarze,

−

prawidłowo sporządzać ilość wysiewu materiału siewnego na hektar.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

−

pokaz z instruktażem,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

metoda projektu,

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy przedstawiające różne siewniki,

−

dokumentacja obsługi siewników,

−

ś

rodki ochrony indywidualnej,

−

podstawowy sprzęt do siewu,

−

film szkoleniowy.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie podczas zajęć pracują w grupach 2

−

4-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:

1. Faza wstępna

−

czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości uczniów
do zajęć,

−

podanie tematu zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

2. Faza właściwa

−

wykład nauczyciela z elementami pogadanki na temat siewników,

−

szczegółowe omówienie poszczególnych rodzajów siewników,

−

prezentacja plansz, foliogramów przedstawiających poszczególne elementy siewnika,

−

omówienie sposobu przygotowania siewnika do pracy,

−

określenie ilości wysiewu,

−

przygotowanie siewnika do pracy.

3. Realizacja ćwiczenia – Temat: Rodzaje i elementy robocze siewników
Praca w grupach 2–4-osobowych:

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania,

−

przydzielenie poszczególnym grupom zadania do wykonania,

−

nauczyciel wykonuje pokaz z instruktażem z jednoczesnym objaśnianiem wszystkich
elementów wykonywanego zadania,

−

uczniowie przystępują do wykonania zadania,

−

uczniowie zapisują w zeszytach obserwacje i spostrzeżenia.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów zwracając uwagę na to czy uczniowie prawidłowo
wykonują ćwiczenia, zachowują zasady BHP.
Udziela rad i wskazówek.

4. Podsumowanie zajęć

−

uczniowie przedstawiają i omawiają wykonane ćwiczenia,

−

prezentują swoje wnioski,

−

dyskutują na forum grupy na temat swoich uwag i zgłoszonych wniosków,

−

nauczyciel ocenia pracę każdej grupy oraz indywidualnie.

5. Ewaluacja osiągnięć ucznia

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie każdego ucznia, na bieżąco podczas
dyskusji i podczas wykonywania ćwiczenia. Ocenia także aktywność i zaangażowanie
ucznia w wykonywane prace.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe części maszyn stosowane w technice

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj podziału i rozróżnij połączenia zastosowane w budowie układu korbowo-

tłokowego silnika spalinowego.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów,
5) wykonać szkic i schemat połączenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

model przedstawiający układu korbowo-tłokowy silnika spalinowego,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do rysowania,

Ćwiczenie 2

Porównaj połączenia spawane i nitowane na przykładzie wybranej konstrukcji.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment materiału na zadany temat,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze i zdjęcia,

−

poradnik dla ucznia,

−

ś

rodki ochrony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Maszyny stosowane w gospodarstwach rolnych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na przykładzie modelu silnika spalinowego wykonaj i opisz jeden cykl roboczy.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów,
5) wykonać szkic i schemat połączenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

model przedstawiający silnik spalinowy,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do rysowania i pisania.

Ćwiczenie 2

Porównaj pracę pomp tłokowych i wirowych na wybranych przykładach

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze i zdjęcia,

−

poradnik dla ucznia,

−

ś

rodki ochrony,

−

modele pomp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Mechanizacja podstawowych upraw polowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oceny stanu technicznego siewnika, oraz zaplanuj przygotowanie go do pracy.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić ćwiczenie poprzez rozpoznanie elementów,
5) wykonać szkic i schemat połączenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze,

−

zdjęcia,

−

model przedstawiający siewnik,

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory do rysowania.

Ćwiczenie 2

Dokonaj podziału i określ przeznaczenie głównych zespołów roboczych kombajnu

zbożowego.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment z podręcznika celem zapoznania się z problemem,

−

ć

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bhp i ergonomii pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

plansze i zdjęcia,

−

poradnik dla ucznia,

−

ś

rodki ochrony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Charakteryzowanie maszyn
i urządzeń do produkcji roślinnej, zwierzęcej i pasiecznej”

Test składa się z zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 13, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 1, 8, 10, 12, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. b, 7. c, 8. c, 9. b, 10. a, 11. b,

12. b, 13. a, 14. a, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b,
21. c, 22. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Dobrać i rozróżnić odpowiednie sposoby
napędzania zespołów roboczych maszyn
rolniczych.

C

PP

c

2

Określić sposoby smarowania silników
spalinowych.

A

P

d

3

Określić i ustawiać normę wysiewu nasion na
jednostkę powierzchni.

B

P

c

4

Wymienić sposoby przekazywania napędu na
zespoły w maszynach rolniczych.

B

P

c

5

Określić pojemność poszczególnych elementów
silnika spalinowego.

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6

Określić sposoby łączenia różnych elementów
w maszynach.

B

P

b

7

Ustalić sposoby połączeń w maszynach
w zależności od potrzeb.

B

P

c

8

Określić rodzaje i wpływ tarcia na działanie
maszyn oraz sposoby zapobiegania.

C

PP

c

9

Określić budowę i przeznaczenie
poszczególnych elementów silnika spalinowego.

B

P

b

10

Określić sposób pracy i rodzaje zespołów
tnących w maszynach rolniczych.

C

PP

a

11

Określić przydatność różnych paliw do zasilania
silników spalinowych.

A

P

b

12

Ocenić przydatność poszczególnych rodzajów
energii i ich wykorzystanie w technice.

C

PP

b

13

Określić przydatność poszczególnych
elementów opryskiwacza do pracy.

B

P

a

14

Wskazać, jakie są sposoby zapewnienia
odpowiedniego stanu technicznego
opryskiwacza.

C

PP

a

15

Wskazać, jakie są sposoby przenoszenia nasion
w różnych siewnikach.

A

P

d

16

Określić sposoby otrzymywania wysokiej
temperatury do łączenia metali.

A

P

c

17

Określić urządzenia do transportu różnych
rodzajów cieczy i ich przydatność.

B

P

a

18

Rozpoznać sposoby określania ilości nasion do
wysiewu.

C

PP

b

19

Określić elementy wykorzystywane do łączenia
części maszyn.

B

P

d

20

Określić sposoby łączenia części za pomocą
wysokiej temperatury.

B

P

b

21

Wskazać znaczenie napędów przy pomocy
ciśnienia cieczy.

A

P

c

22

Stosować metody zwiększające trwałość
elementów maszyn.

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 40 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Siewnik zbożowy napędzany jest od

a) koła jezdnego ciągnika.
b) hydraulicznie.
c) kół jezdnych siewnika.
d) od WOM.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

2. Smarowanie silnika wysokoprężnego odbywa się

a) samoczynnie.
b) nie ma smarowania.
c) mieszanka paliwową.
d) jest wymuszone.

3. Ilość wysiewu w siewniku zbożowym reguluje się poprzez

a) zmianę koła.
b) wymianę elementów roboczych.
c) zmianą szczeliny wysiewającej.
d) przez zmianę prędkości pracy.

4. Regulacja kierunku jazdy w kombajnie Bizon odbywa się

a) elektronicznie.
b) pneumatycznie.
c) hydraulicznie.
d) mechanicznie.

5. Pojemność silnika spalinowego to

a) pojemność tłoka.
b) pojemność wszystkich cylindrów.
c) pojemność jednego cylindra.
d) pojemność komory spalania.

6. Połączenie gwintowe składa się z

a) śruby.
b) śruby i nakrętki.
c) nakrętki.
d) trzpienia.

7. Nitowanie należy do połączeń

a) wciskanych.
b) nietrwałych.
c) nierozłącznych.
d) rozłącznych.

8. Korzystne oddziaływanie tarcia występuje w

a) maszynach.
b) kołach.
c) sprzęgłach.
d) łożyskach.

9. Wtryskiwacz jest elementem silnika

a) benzynowego.
b) wysokoprężnego.
c) iskrowego.
d) gazowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

10. Kombajn zbożowy ma zespół tnący typu

a) tarczowego.
b) listwowego.
c) rotacyjny.
d) bijakowy.

11. Paliwem w silniku z zapłonem iskrowym jest

a) olej napędowy.
b) benzyna.
c) olej roślinny.
d) nafta.

12. Wirnik jest elementem silnika

a) spalinowego.
b) elektrycznego.
c) hydraulicznego.
d) olejowego.

13. Opryskiwacz polowy wyposażony jest w

a) pompę.
b) sprężarkę.
c) wentylator.
d) dmuchawę.

14. Dla zapewnienia dobrego stanu technicznego opryskiwacza oraz ochrony środowiska

niezbędne jest wykonanie
a) przeglądów okresowych całego opryskiwacza.
b) przeglądów tylko opryskiwaczy zawieszanych.
c) przeglądów tylko opryskiwaczy przyczepianych.
d) przeglądów tylko dysz opryskiwaczy.

15. W siewniku pneumatycznym wykorzystywane jest zjawisko

a) ciśnienia.
b) przepływu.
c) wydmuchu.
d) podciśnienia.

16. Do spawania gazowego używa się mieszaniny

a) gazów szlachetnych.
b) CO

2

i tlenu.

c) acetylenu i tlenu.
d) acetylenu i azotu.

17. Do pomp wyporowych nie należy

a) pompa wirowa.
b) pompa zębata.
c) pompa tłokowa.
d) pompa przeponowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

18. Próba kręcona siewnika ma na celu

a) określenie jakości wysiewu.
b) określenie ilości wysiewu.
c) określenie równomierności wysiewu.
d) szerokości wysiewu.

19. Do nita nie należy

a) zakuwka.
b) łeb.
c) trzon.
d) nakrętka.

20. Zgrzewanie polega na

a) spawaniu.
b) nagrzaniu i dociśnięciu.
c) stopieniu.
d) klejeniu.

21. W napędzie hydraulicznym wykorzystywany jest

a) olej rzepakowy.
b) olej napędowy.
c) olej hydrauliczny.
d) woda.

22. Obsługa bieżąca kombajnu zbożowego powinna odbywać się

a) sezonowo.
b) codziennie.
c) raz w tygodniu.
d) można jej nie wykonywać.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...........................................................................................................................

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń do produkcji roślinnej, zwierzęcej
i pasiecznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Charakteryzowanie maszyn
i urządzeń do produkcji roślinnej, zwierzęcej i pasiecznej”

Test składa się z zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 13, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 1, 8, 10, 12, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. b, 7. c, 8. c, 9. b, 10. a, 11. b,

12. b, 13. a, 14. a, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b,
21. c, 22. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Dobierać i rozróżniać odpowiednie sposoby
napędzania zespołów roboczych maszyn
rolniczych.

C

PP

c

2

Określać sposoby smarowania silników
spalinowych.

A

P

d

3

Określać i ustawiać normę wysiewu nasion na
jednostkę powierzchni.

B

P

c

4

Wymienić sposoby przekazywania napędu na
zespoły w maszynach rolniczych.

B

P

c

5

Określać pojemność poszczególnych elementów
silnika spalinowego.

A

P

b

6

Określać sposoby łączenia różnych elementów
w maszynach.

B

P

b

7

Ustalić sposoby połączeń w maszynach
w zależności od potrzeb.

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

8

Określać rodzaje i wpływ tarcia na działanie
maszyn oraz sposoby zapobiegania.

C

PP

c

9

Określić budowę i przeznaczenie poszczególnych
elementów silnika spalinowego.

B

P

b

10 Określić sposób pracy i rodzaje zespołów tnących

w maszynach rolniczych.

C

PP

a

11 Określić przydatność różnych paliw do zasilania

silników spalinowych.

A

P

b

12 Ocenić przydatność poszczególnych rodzajów

energii i ich wykorzystanie w technice.

C

PP

b

13 Określić przydatność poszczególnych elementów

opryskiwacza do pracy.

B

P

a

14 Wskazać, jakie są sposoby zapewnienia

odpowiedniego stanu technicznego opryskiwacza.

C

PP

a

15 Wskazać, jakie są sposoby przenoszenia nasion

w różnych siewnikach.

A

P

d

16 Określić sposoby otrzymywania wysokiej

temperatury do łączenia metali.

A

P

c

17 Określić urządzenia do transportu różnych

rodzajów cieczy i ich przydatność.

B

P

a

18 Rozpoznać sposoby określania ilości nasion do

wysiewu.

C

PP

b

19 Określić elementy wykorzystywane do łączenia

części maszyn.

B

P

d

20 Określić sposoby łączenia części za pomocą

wysokiej temperatury.

B

P

b

21 Wskazać znaczenie napędów przy pomocy

ciśnienia cieczy.

A

P

c

22 Stosować metody zwiększające trwałość

elementów maszyn.

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 40 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Siewnik zbożowy starego typu napędzany jest od

a) koła jezdnego ciągnika.
b) hydraulicznie.
c) kół jezdnych siewnika.
d) od WOM.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

2. Smarowanie silnika dwusuwowego odbywa się

a) samoczynnie.
b) nie ma smarowania.
c) jest wymuszone.
d) mieszanka paliwową.

3. Ilość wysiewu w siewniku zbożowym zależy od

a) wielkości koła.
b) elementów roboczych.
c) szczeliny wysiewającej.
d) prędkości jazdy.

4. Regulacja kierunku jazdy w kombajnie Bizon odbywa się

a) elektronicznie.
b) pneumatycznie.
c) za pomocą tylnych kół.
d) mechanicznie.

5. Pojemność silnika spalinowego zależy od

a) wielkości tłoka.
b) pojemności wszystkich cylindrów.
c) pojemności jednego cylindra.
d) pojemności komory spalania.

6. Połączenie gwintowe należy do

a) stałych.
b) rozłącznych.
c) trwałych.
d) nierozłącznych.

7. Nitowanie to połączenie uzyskiwane za pomocą

a) wcisku.
b) śruby.
c) nita.
d) trzpienia.

8. Zmianę współczynnika tarcia uzyskuje się poprzez użycie

a) wody.
b) zmianę obciążenia.
c) smaru.
d) zmianę prędkości.

9. Wtryskiwacz jest elementem silnika

a) benzynowego.
b) z zapłonem samoczynnym.
c) iskrowego.
d) gazowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

10. Głównym zespołem roboczym kombajnu jest zespół

a) mechaniczny.
b) żniwny.
c) rotacyjny.
d) bijakowy.

11. Paliwem w silniku z zapłonem samoczynnym jest

a) olej roślinny.
b) olej napędowy.
c) benzyna.
d) nafta.

12. Silnik spalinowy zamienia energię

a) elektryczną.
b) paliw.
c) mechaniczną.
d) cieplną.

13. Głównym elementem opryskiwacza jest

a) pompa.
b) sprężarka.
c) wentylator.
d) dmuchawa.

14. Końcówki rozpylające posiadają opryskiwacze

a) wszystkie.
b) tylko niektóre.
c) tylko zawieszane.
d) tylko przyczepiane.

15. W siewniku pneumatycznym nośnikiem nasion jest

a) olej.
b) gaz szlachetny.
c) ciecz.
d) powietrze.

16. Do spawania elektrycznego potrzebny jest

a) gaz szlachetny.
b) CO

2.

c) spawarka.
d) acetylene.

17. Wydajność pompy wirowej zależy od

a) prędkości obrotowej.
b) rodzaju cieczy.
c) temperatury.
d) ciśnienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

18. Próba kręcona siewnika wykonywana jest w celu określenia

a) jakości wysiewu.
b) ilości wysiewu.
c) równomierności wysiewu.
d) szerokości wysiewu.

19. Elementem nitu jest

a) zakówka, łeb, trzon.
b) nakrętka.
c) śruba.
d) trzpień.

20. Lutowanie polega na

a) spawaniu.
b) łączeniu za pomocą spoiwa.
c) stopieniu.
d) klejeniu.

21. Jako paliwo odtwarzalne będzie stosowany

a) olej hydrauliczny.
b) olej napędowy.
c) olej rzepakowy.
d) woda.

22. Obsługa techniczna kombajnu zbożowego powinna odbywać się

a) co 50 godzin pracy.
b) według instrukcji.
c) raz w tygodniu.
d) można jej nie wykonywać.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

...............................................................................

Charakteryzowanie maszyn i urządzeń do produkcji roślinnej, zwierzęcej
i pasiecznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1. Buliński J., Miszczak M.: Podstawy mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996
2. Dąbrowski A.: Podstawy techniki w przemyśle spożywczym. WSiP, Warszawa 1999
3. Kozłowska D.: Podstawy mechanizacji. Warszawa 1998
4. Kozłowska D.: Mechanizacja rolnictwa cz. 1, cz. 2. Warszawa 1998
5. Majewski Z., Kuczewski J.: Podstawy eksploatacji maszyn rolniczych. WSiP, Warszawa

1995

6. Skrobacki A.: Pojazdy rolnicze. Warszawa 1996
7. Waszkiewicz Cz., Kuczewski J.: Maszyny rolnicze. Cz. 1. Maszyny i urządzenia do

produkcji roślinnej. WSiP, Warszawa 1998

Czasopisma:

−

Agrotechnika,

−

Farmer,

−

Pasieka,

−

Plon,

−

Pszczelarstwo,

−

Pszczelarz Polski,

−

Top Agrar Polska.