podtrzymanie zestykami
S2 oraz w³¹czenie na-
piêcia zasilania pompy
zestykami S1.
Trzeba podkreliæ, ¿e za-
bezpieczenie tego typu
jest bardzo skuteczne,
gdy¿ do jego obejcia
musz¹ byæ spe³nione
dwa warunki:
_ nale¿y znaleæ przy-
cisk,
_ nale¿y wiedzieæ, jak
uruchamiaæ silnik.
W przypadku awarii uk³a-
du trzeba wyci¹gn¹æ
wtyczkê-bezpiecznik
i w to miejsce w³o¿yæ
sprawny bezpiecznik
15 A, co przywraca stan poprzedni. Mo¿na
pod³¹czyæ zabezpieczenie w trudniejszy ale
pewniejszy sposób, pozostawiaj¹c bez-
piecznik 28 nie uszkodzony i do³¹czaj¹c
zestyki S1 przekanika do przeciêtego prze-
wodu za bezpiecznikiem, od strony pompy.
Nie trzeba wtedy stosowaæ dodatkowego
bezpiecznika. Wi¹¿e siê to jednak z k³opo-
tliwym demonta¿em dolnej os³ony pulpitu.
Nale¿y pamiêtaæ o odpowiednim przekroju
przewodów zasilaj¹cych pompê, co naj-
mniej 2 mm
2
, oraz o obci¹¿alnoci zestyków
S1 przekanika. Mo¿na ³¹czyæ równolegle
U
k³ad przedstawiony na rysunku
jest odmian¹ zabezpieczenia ty-
pu dodatkowy wy³¹cznik i unie-
mo¿liwia uruchomienie silnika
samochodu przez odciêcie zasilania pompy
paliwa, nawet w przypadku zaboru kluczy-
ka i pilota autoalarmu. Zabezpieczenie w³¹-
cza siê automatycznie po ka¿dym zatrzyma-
niu silnika. Szczegó³owy opis po³¹czeñ do-
tyczy samochodu Skoda Octavia.
Sterownik silnika w³¹cza napiêcie zasila-
nia pompy przez bezpiecznik oznaczony
numerem 28, znajduj¹cy siê w skrzynce
bezpieczników, w nastêpuj¹cy sposób. Je-
¿eli zap³on zostanie w³¹czony, ale nie uru-
chomiono rozrusznika, napiêcie na bez-
pieczniku 28 zanika po kilku sekundach.
Uruchomienie rozrusznika powoduje w³¹-
czenie napiêcia zasilaj¹cego pompê i taki
stan zostanie podtrzymany w czasie pracy
silnika. Je¿eli z jakichkolwiek powodów sil-
nik siê zatrzyma, zanika równie¿ napiêcie
zasilania pompy na bezpieczniku 28.
Konstruuj¹c uk³ad zabezpieczaj¹cy, wyko-
rzystano bezpiecznik 28 jako wtyczkê, po
uprzednim jego przepaleniu, a do zabezpie-
czenia s³u¿y dodatkowy bezpiecznik 15 A,
umieszczony w oprawce, bezporednio
w przewodzie po³¹czeniowym.
Dzia³anie uk³adu polega na tym, ¿e przy
ka¿dym uruchamianiu rozrusznika nale¿y
na chwilê przycisn¹æ ukryty przycisk K, co
powoduje w³¹czenie przekanika P i jego
AUTOMATYCZNE ZABEZPIECZENIE SAMOCHODU
Przycisk K mo¿e byæ montowany w dowol-
nym miejscu. Warunkiem po¿¹danym jest
wygodne siêganie rêk¹. Z tego powodu
mo¿na go montowaæ nawet na widocznym
miejscu, maskuj¹c np. pod postaci¹ ³ba
wkrêtu, lub jakiej ozdoby.
W Octavii p³ytkê z przekanikiem najlepiej
zamontowaæ na dnie pulpitu od strony kie-
rowcy, tu¿ nad pó³eczk¹ na drobiazgi.
Uk³ad mo¿e byæ montowany w innych sa-
mochodach, oczywicie z uwzglêdnieniem
ró¿nic w instalacjach elektrycznych samo-
Schemat uk³adu zabezpieczaj¹cego
Piotr Zbysiñski, Jerzy Pasierbiñski
UK£ADY PROGRAMOWALNE, PIERWSZE KROKI
Wydawnictwo BTC. Warszawa 2002, str. 212 + CD-ROM,
cena 39 z³
Ksi¹¿ka jest przeznaczona przede wszystkim dla tych, którzy zaczyna-
j¹ stosowaæ uk³ady programowalne i chc¹ uzyskaæ podstawowe prak-
tyczne informacje na ten temat. Jednak z pewnoci¹ zainteresuje te¿ czy-
telników maj¹cych ju¿ praktykê w tej dziedzinie. Autorzy ksi¹¿ki s¹ wy-
bitnymi specjalistami w zakresie uk³adów programowalnych, autorami
m.in. obszernego podrêcznika Uk³ady programowalne w praktyce,
którego II wydanie niedawno ukaza³o siê w WK£.
Wstêpny rozdzia³ ksi¹¿ki powiêcono ogólnym informacjom o uk³adach
programowalnych (PLD _ Programmable Logic Devices) i ich w³aciwo-
ciach. Nastêpnie omówiono kolejne etapy realizacji projektów uk³adów
w strukturach PLD. Szczegó³owo opisano pakiet oprogramowania pro-
jektowego Max+Plus II firmy Altera oraz pakiet WebPack ISE firmy Xi-
linx bêd¹cy zestawem siedemnastu bezp³atnych programów narzê-
dziowych udostêpnionych przez firmê w Internecie. Najlepszym sposo-
bem szybkiego poznania w³aciwoci uk³adów programowalnych i zwi¹-
zanego z nimi oprogramowania jest na pewno samodzielne wykonanie
zestawu odpowiednio dobranych æwiczeñ. Dlatego w obszernym, koñ-
cowym rozdziale ksi¹¿ki zamieszczono kilkanacie przyk³adowych opi-
sów projektów uk³adów przygotowanych w trzech jêzykach HDL (AHDL,
ABEL i VHDL). Przedstawiono
te¿ zestaw laboratoryjny, za po-
moc¹ którego mo¿na te pro-
jekty samodzielnie przetesto-
waæ, po uprzedniej implemen-
tacji w wybranym uk³adzie PLD
i jego zaprogramowaniu.
Do ksi¹¿ki do³¹czono p³ytê za-
wieraj¹c¹ m.in. oprogramowa-
nie MAX+Plus II oraz WebPack
ISE, noty katalogowe wybra-
nych uk³adów scalonych, listin-
gi przyk³adów i dokumentacjê
zestawu laboratoryjnego.
Ksi¹¿ka jest napisana przy-
stêpnie i ma niew¹tpliwe walo-
ry dydaktyczne. Uk³ad treci
jest bardzo przejrzysty. Przy-
k³ady praktyczne oraz liczne
ramki z wypunktowanymi wa¿niejszymi informacjami u³atwiaj¹ przy-
swojenie prezentowanego materia³u. Tê publikacjê mo¿na poleciæ wszy-
stkim, którzy chc¹ uzyskaæ lub wzbogaciæ wiadomoci o uk³adach pro-
gramowalnych i ich zastosowaniach.
Informacje o zakupie: Wydawnictwo BTC, http://www.btc.pl.
(mn)
Sterownik
silnika
+ 12 V
15 V
bezp. 28
Pompa
paliwa
Ukryty
przycisk
K
P
S1 S2
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 7/2002