opis preparatow id 336962 Nieznany

background image

HISTOLOGIA

opisy preparatow histologicznych

rewrite 2008, by Nixon

_______________________________________

1

background image

Spis tre ci

ś

Rogówka oka............................................................................................................. 4

Tkanka czna w óknista zbita ( ci gnista)

łą

ł

ś ę

................................................................ 4

Tkanka t uszczowa ó ta i brunatna

ł

ż ł

........................................................................... 4

Kostnienie na pod o u cznotkankowym.................................................................. 5

ł ż łą

Kostnienie na pod o u chrz stnym............................................................................ 5

ł ż

ę

G owa szczura (ogólnie co jest na preparacie)...........................................................6

ł

Ko

blaszkowata (przekrój poprzeczny i pod u ny) .................................................6

ść

ł ż

Mi sie szkieletowy poprzecznie pr

kowany.......................................................... 6

ę

ń

ąż

Mi sie sercowy........................................................................................................ 7

ę

ń

Mi sie sercowy – uk ad przewodz cy..................................................................... 7

ę

ń

ł

ą

Pie nerwowy............................................................................................................ 7

ń

W ókna nerwowe osmowane..................................................................................... 7

ł

Wrzecionko mi

niowe (HE/AZAN)........................................................................... 8

ęś

Preparat z otrzewnej.................................................................................................. 8

Ludzka aorta.............................................................................................................. 8

Aorta zwierz ca......................................................................................................... 9

ę

Tchawica.................................................................................................................... 9

Tchawica barwiona PAS............................................................................................ 9

Tchawica z prze ykiem............................................................................................... 9

ł

P uco.......................................................................................................................... 9

ł

J zyk........................................................................................................................ 10

ę

Warga...................................................................................................................... 10

G owa szczura.......................................................................................................... 10

ł

linianka przyuszna................................................................................................. 11

Ś

linianka podj zykowa............................................................................................. 11

Ś

ę

linianka pod uchwowa........................................................................................... 11

Ś

ż

Z b ukszta towany.................................................................................................... 11

ą

ł

Prze yk...................................................................................................................... 11

ł

Przej cie prze yku w o dek (preparat z dna)......................................................... 11

ś

ł

ż łą

Przej cie o dka w 12-tnic .................................................................................... 12

ś

ż łą

ę

Dwunastnica............................................................................................................. 12
Jelito (reakcja PAS).................................................................................................. 12
Jelito grube............................................................................................................... 12

Wyrostek robaczkowy............................................................................................... 12

W troba zwierz ca....................................................................................................12

ą

ę

W troba ludzka..........................................................................................................13

ą

W troba nastrzykni ta...............................................................................................13

ą

ę

Trzustka.....................................................................................................................13

P cherzyk ó ciowy...................................................................................................13

ę

ż ł

2

background image

Kora mózgu – cytoarchitektonika............................................................................. 14
Kora mózgu – mieloarchitektonika........................................................................... 14

Mó d ek................................................................................................................... 14

ż ż

Rdze kr gowy........................................................................................................ 14

ń ę

W ze ch onny............................................................................................................15

ę ł

ł

ledziona....................................................................................................................15

Ś

Migda ek podniebienny...............................................................................................15

ł

Grasica p odowa.........................................................................................................16

ł

Grasica inwolucyjna....................................................................................................16

Przysadka...................................................................................................................16

Tarczyca.....................................................................................................................16

Tarczyca ludzka..........................................................................................................16

Przytarczyce...............................................................................................................17

Szyszynka..................................................................................................................17

Nadnercza..................................................................................................................17

Nerka..........................................................................................................................17

Nerka nastrzykni ta....................................................................................................18

ę

P cherz moczowy .....................................................................................................18

ę

Skóra nieow osiona....................................................................................................18

ł

Skóra ow osiona.........................................................................................................19

ł

Powieka......................................................................................................................19
Oko.............................................................................................................................19

Gruczo mlekowy........................................................................................................19

ł

Jajnikowych................................................................................................................20

Jajnik na cia ko ó te..................................................................................................20

ł

ż ł

Jajowód......................................................................................................................20

Macica........................................................................................................................21

o ysko......................................................................................................................21

Ł ż

J dro...........................................................................................................................21

ą

Naj drze.....................................................................................................................22

ą

Nasieniowód...............................................................................................................22

P cherzyki nasienne .................................................................................................22

ę

Gruczo krokowy.........................................................................................................22

ł

Pr cie.........................................................................................................................22

ą

3

background image

Opisy preparatów histologicznych – semestr I

Rogówka oka. Na przedniej powierzchni rogówki znajduje si nab onek

ę

ł

wielowarstwowy p aski, na tylnej - jednowarstwowy p aski. Jest 5 warstw komórek:

ł

ł

walcowate (1 warstwa)

wieloboczne (2 warstwy)

p askie (2 warstwy)

ł

Na przedniej powierzchni rogówki, pod komórkami nab onka znajduje si

ł

ę

nietypowa b ona podstawna - b ona bowmana - jest to jasnoró owe pasmo.

ł

ł

ż

Cala reszta to rogówka w a ciwa, zbudowana z w . kolagenowych; s tam fibrocyty

ł ś

ł

ą

(ciemne punkty pomi dzy w óknami kolagen. to ich j dra).

ę

ł

ą

Pomi dzy w óknami jest p yn - albowiem w rogówce nie ma naczy krwiono nych.

ę

ł

ł

ń

ś

Na tylnej powierzchni rogówki znajduje si b ona Descemata - na której jest

ę ł

nab onek jednowarstwowy p aski. Jest ona ciemniejsza od b ony Bowmana.

ł

ł

ł

Tkanka czna w óknista zbita o uk adzie regularnym

łą

ł

ł

(inaczej ci gnista) .

ś ę

Dominuj w ókna kolagenowe u o one regularnie. zabarwienie w ókien

ą ł

ł ż

ł

kolagenowych jest ja niejsze od zabarwienia w ókien mi

niowych z którymi to

ś

ł

ęś

mo na preparat pomyli - tkanka mi

niowa barwi si na kolor ciemnoró owy,

ż

ć

ęś

ę

ż

natomiast w ókna kolagenowe barwi si bladoró owy

ł

ą ę

ż

Poza tym jadra w ókien kolagenowych s ciemniejsze i bardziej sp aszczone od j der

ł

ą

ł

ą

komórek mi

niowych, poza tym j dra tych pierwszych le

pomi dzy w óknami (!) i mog

ęś

ą

żą

ę

ł

ą

uk ada si w bardzo charakterystyczne szeregi Ranviera (wygl daj tak: - - - -).

ł

ć ę

ą

ą

Do tego przy poruszaniu rub mikrometryczn nie wida charakterystycznego

ś

ą

ą

ć

dla mi

ni szkieletowych pr

kowania (oczywi cie przy przekroju pod u nym).

ęś

ąż

ś

ł ż

Tkanka t uszczowa ó ta

ł

ż ł

(wycinek z gr. mlekowego, ale nieczynnego-spoczynkowego)

Wszystkie ciemno wybarwione elementy na preparacie to elementy gruczo owe - i one

ł

nas nie interesuj . Komorki tkanki t uszczowej ó tej s cienko cienne, ze sk p cytoplazm i

ą

ł

ż ł

ą

ś

ą ą

ą

jedn du

kropl t uszczu.

ą

żą

ą ł

Wszystkie elementy komórkowe (w cznie z j drem) s zepchni te na obwód. Tkanka ta

łą

ą

ą

ę

jest wy ugowana - tzn. usuni to j dro za pomoc rozpuszczalnika organicznego

ł

ę

ą

ą

UWAGA: Pojedyncze komórki tej tkanki mo na pomyli z naczyniem

ż

ć

18b Tkanka t uszczowa brunatna

ł

.

Komorki troch mniejsze od komórek tkanki ó tej, cytoplazma piankowata (poniewa w tej

ę

ż ł

ż

tkance, w pojedynczej komórce, jest wiele kropel t uszczu). Jadra le

mimo rodkowo Tworzy si

ł

żą

ś

ę

drobna siateczka.

Tkanka t uszczowa brunatna jest te na preparacie z g ow szczura (szuka poni ej

ł

ż

ł

ą

ć

ż

ucha) przy grasicy i tarczycy mo e by jednym ze szczegó ów o które pyta egzaminator.

ż

ć

ł

4

background image

23b Kostnienie na pod o u cznotkankowym

ł ż łą

(lub kostnienie na pod o u b oniastym).

ł ż

ł

Pod o em na kostnienie jest tk. galaretowata dojrza a. Nie wida (przy tym

ł ż

ł

ć

barwieniu) kszta tu komórek tkanki galaretowatej, wida za to mnóstwo jader.

ł

ć

Tkanka galaretowata jest dobrze unaczyniona; s to naczynia na etapie budowy.

ą

cienko cienne; jednak mo emy tutaj ju ró nicowa :

ś

ż

ż

ż

ć

grubsza ciana - t tnica

ś

ę

cienka – y a

ż ł

Jest to preparat ko ci d ugow óknistej (p odowej). Jednostk strukturalna takiej

ś

ł

ł

ł

ą

ko ci jest beleczka kostna - jej komórki s silnie kwasoch onne (ciemnoró owy

ś

ą

ł

ż

kolor beleczek) maja mniej jader ni tkanka galaretowata. Jadra na beleczce to

ż

jadra osteocytów

Osteocyty s w jamkach, stad jasna obwódka jader.

ą

Osteoblasty natomiast znajduj si na powierzchni beleczek, sp aszczone, maja

ą ę

ł

uk ad nab onkowy (tzn. ci le do siebie przylegaj ). S ciemniej

ł

ł

ś ś

ą

ą

wybarwione.

Osteoklasty znajduj si równie na powierzchni beleczek, s du e, o nieregularnym

ą ę

ż

ą

ż

kszta cie, kwasoch onne, wieloj drowe (!). W jadrach mo na zauwa y

ł

ł

ą

ż

ż ć

j derko (ciemna kropka w j drze). Osteoklast znajduje si zatoce

ą

ą

ę

erozyjnej (howshipa) która sam wytrawi , jednak zatoka nie zawsze

ł

jest rozpoznawalna

Beleczki kostnej szukamy w obr bie tkanki galaretowatej (albowiem z niej

ę

powstaje). Beleczka ma wygl d ciemnoró owego pasma. Beleczki kostne wywodz

ą

ż

ą

si z osteoblastów rusztowaniem jest w ókno kolagenowe.

ę

ł

25 kostnienie

na pod o u chrzestnym

ł ż

(na chrz stce szklistej - s tzw klony

ą

ą

komórek)

Jest to fragment kostnienia ko ci d ugiej z granicy miedzy trzonem a

ś

ł

nasad Wyst puje tu

ą

ę

chrz stka nasadowa - regularny uk ad komórek (s upkowy uk ad chondrocytów). Od strony

ą

ł

ł

ł

trzonu chrz stka jest niszczona. Obecno

chrz stki nasadowej okre la preparat. Poszczególne

ą

ść

ą

ś

warstwy chrz stki od nasady:

ą

1) warstwa spoczynkowa (nieregularny rozk ad chondrocytów )

ł

2) warstwa proliferuj ca (uk ad s upkowy, komórki sp aszczone, j dra te , ma a ilo

ą

ł

ł

ł

ą

ż

ł

ść

cytoplazmy

3) warstwa komórek dojrzewaj cych ( bardziej owalne, j dra te )

ą

ą

ż

4) warstwa hipertroficzna (wapniej ca) - Przerastaj i wapniej komórki

ą

ą

ą

(warstwa od strony trzonu).

Niszczone s komórki, pozostaj pasma chrzestne, które stercz jako

ą

ą

ą

beleczki. Na

powierzchni tych beleczek s osteoblasty, które oblewaj beleczki wapniem.

ą

ą

Istot kostnienia jest twór chrz stno-kostny (beleczki maja takie w a nie

ą

ę

ł ś

pochodzenie - s chrz stno-kostne). Rusztowaniem jest tkanka chrzestna.

ą

ę

Beleczki s niszczone przez osteoklasty - tworzy si strefa osteogenna i

ą

ę

w a nie w tej

ł ś

strefie szukamy tak e osteocytów i osteoblastow (jak i osteoklastów oczywi cie), które

ż

ś

ró nicujemy jak przy preparacie 23b. Poszukiwane stercza do jamek szpikowych (komórki

ż

szpikowe s okr g e).

ą

ą ł

W preparacie jest tak e jama szpikowa, szpik mo e si ju zamienia z

ż

ż

ę ż

ć

czerwonego w

ó ty (stad obecno

tkanki t uszczowej ó tej) Wida tez nasad ko ci o budowie g bczastej.

ż ł

ść

ł

ż ł

ć

ę

ś

ą

Ostatecznie chrz stka pozostaje na powierzchni nasady - jest to typowa chrz stka

ą

ą

szklista stawowa

5

background image

14,53,86 G owa szczura

ł

.

Preparat ten jest jednym z najtrudniejszych szkie ek w zestawach egzaminacyjnych ze

ł

wzgl du na mnogo

szczegó ów.

ę

ść

ł

Na pocz tek nale y zorientowa g ow w przestrzeni. Istotne jest odnalezienie na

ą

ż

ć ł

ę

pocz tek j zyka, albowiem na jego górnej powierzchni s charakterystyczne brodawki.

ą

ę

ą

Na g owie mo na zobaczy :

ł

ż

ć

- tkank galaretowata (mezenchymatyczna)

ę

- kostnienie na pod o u cznotkankowym (wyrostki z bodo owe i ko ci)

ł ż łą

ę

ł

ś

nad mózgiem w obr bie mózgoczaszki

ę

- kostnienie na pod o u chrz stnym (w okolicy ucha i nosie)

ł ż

ę

- tkanka t uszczowa brunatna (poni ej ucha)

ł

ż

- mi

nie szkieletowe (w j zyku - wszelkie przekroje w wargach – mi

nie okr

ne ust) :

ęś

ę

ęś

ęż

- je eli jest wi kszy fragment szyi mo na zobaczy równie grasice, tarczyce

ż

ę

ż

ć

ż

23a ko

blaszkowata

ść

- przekrój poprzeczny.

Przekrój przez ko

d ug . Jama szpikowa ze szpikiem ó tym. Na obwodzie znajduje si okostna

ść ł ą

ż ł

ę

(barwi si jasnoró owo).

ę

ż

Pod ni s blaszki generalne wewn trzne i zewn trzne, na blaszkach systemowych s

ą ą

ę

ę

ą

osteocyty w jamkach.

S tak e blaszki mi dzysystemowe (rys. str 137 w Sawickim). W kana ach Haversa s ,

ą

ż

ę

ł

ą

resztki naczy i nerwów Kana y te z kolei cza si kana ami Volkmanna a ich rednica

ń

ł

łą

ę

ł

ś

mo e by równa rednicy kana ów Haversa.

ż

ć

ś

ł

Makroskopowo preparat wygl da jak pier cie - jest to mankiet kostny i na nim szukamy

ą

ś

ń

wszystkich elementów, rodek to jama szpikowa.

ś

23.Ko

blaszkowata

ść

- przekrój pod u ny

ł ż

Nie da si odró ni poszczególnych blaszek (tak e generalnych), poniewa uk adaj si one

ę

ż ć

ż

ż

ł

ą ę

równolegle Makroskopowo - dwie równoleg e linie

ł

29 mi sie szkieletowy poprzecznie pr

kowany.

ę

ń

ąż

Pomi dzy w óknami jest tkanka czna wiotka - ródmi sna. P czki w ókien s otoczone

ę

ł

łą

ś

ę

ę

ł

ą

omi sn . Na ca ym mi

niu jest tkanka zbita tworz ca nami sn . J dra znajduj si na obwodzie

ę ą

ł

ęś

ą

ę ą ą

ą ę

w ókna z jasna chromatyna pa eczkowate.

ł

ł

Nale y je odró nia od j der tkanki cznej (która znajduje si pomi dzy w óknami) oraz

ż

ż

ć

ą

łą

ę

ę

ł

od jader ródb onka naczy ,

ś

ł

ń

Tkanka czna jest jasnoró owa, mi

niowa - ciemnoró owa.

łą

ż

ęś

ż

przy poruszaniu rub mikrometryczn widoczne jest poprzeczne pr

kowanie

ś

ą

ą

ąż

UWAGA: Przy przekroju poprzecznym w ókna mi

niowego powinny by

ł

ęś

ć

widoczne pola Cohnheima (tworz je p czki miofibryli oddzielone od siebie

ą

ę

sarkoplazma). Niestety na powi kszeniu 10 (a nawet

ę

40) nie s widoczne. Je eli jednak

ą

ż

egzaminator nastawi strza k na pojedyncze w ókno przekrojone poprzecznie

ł ę

ł

to mo e chodzi o te pola, albowiem niektórzy widz wi cej.

ż

ć

ą

ę

UWAGA: Je eli na preparacie jest du o przekrojów poprzecznych przez

ż

ż

w ókna mi

niowe, to mo e to by preparat 30a lub inne na wrzecionko mi

niowe

ł

ęś

ż

ć

ęś

6

background image

32 Mi sie sercowy.

ę

ń

Jest to przekrój poprzeczny (raczej) przez cale serce gryzonia. Tutaj nie mówimy o

w óknach, ale o komórkach mi

nia sercowego.

ł

ęś

Charakterystyczne cechy tego mi

nia to rozga zienie komórek, 1 lub 2 jadra

ęś

łę

po o one centralnie, pa eczkowate, z jasn chromatyn (w odró nieniu od j der

ł ż

ł

ą

ą

ż

ą

ródb onka naczy , których chromatyna barwi si ciemno).

ś

ł

ń

ę

W przekroju poprzecznym przez mi sie wyst puje mniej regularne u o enie komórek,

ę

ń

ę

ł ż

j dra mog by niewidoczne.

ą

ą

ć

Cz sto wida fragment komory (która ma w asny ródb onek jest to najcz

ciej jama z

ę

ć

ł

ś

ł

ęś

krwinkami. Nale y wiec sprawdzi czy jama ta ma w asny ródb onek (je eli go brak to znaczy e

ż

ć

ł

ś

ł

ż

ż

jest to jaki przypadkowy otwór). W tym preparacie nie ma uk adu przewodz cego (na to s inne

ś

ł

ą

ą

preparaty)

32a. Mi sie

ę

ń

sercowy - uk ad przewodz cy.

ł

ą

Du o wi kszy ni poprzednio, jest du o jego fragmentów, które wygl daj jednak nieco inaczej

ż

ę

ż

ż

ą

ą

ni w 32ab. S to jasnoró owe pasma (jest ich du o!), w których wida komórki uk adu

ż

ą

ż

ż

ć

ł

przewodz cego Zwykle w pobli u wida du e naczynia t tnicze przekrojone

ą

ż

ć

ż

ę

pod u nie (maj ródb onek)

ł ż

ą ś

ł

UWAGA: Elementem, który mo e pomóc w rozpoznaniu tego preparatu s

ż

ą

takie ciemne znamiona (jakby plamy) - s to prawdopodobnie paso yty zaatakowane

ą

ż

przez limfocyty. (Egzaminator o to nie pyta)

32a przekrój poprzeczny przez uk ad przewodz cy

ł

ą

oraz 32.Przekrój pod u ny

ł ż

S to preparaty specyficznie barwione (hematoksylina elazista), co nale y

ą

ż

ż

powiedzie . S to

ć

ą

ciemne preparaty, pod mikroskopem zielonkawe (zgni a ziele ). Reszta jak wy ej.

ł

ń

ż

35 Pie Nerwowy.

ń

W du ych pniach w ókna tworz wi zki zespolone sródnerwiem (tkanka czna), otoczone

ż

ł

ą

ą

łą

onerwiem, wszystkie natomiast otacza nanerwie (w preparacie brak tego ostatniego, dlatego
wi zki mog by rozrzucone).

ą

ą

ć

W obr bie pnia mo na zró nicowa w ókna jednoos onkowe (mielinowe) i dwuos onkowe

ę

ż

ż

ć ł

ł

ł

- jadra komórek Schwanna (czyli lemocytów) maj jasn chromatyn

ą

ą

ę

(jadra fibrocytów tkanki

cznej tworz cej ródnerwie s ciemne).

łą

ą

ś

ą

W preparacie mog by tak e naczynia w osowate - wygl daj jak w ókna dwuos onkowe,

ą

ć

ż

ł

ą

ą

ł

ł

lecz nie maj kropki w rodku (kropk jest akson). Pod u ny przekrój to w ókna "faluj ce".

ą

ś

ą

ł ż

ł

ą

W innych preparatach pnie s mniejsze z widocznymi j drami komórkowymi.

ą

ą

33. W ókna nerwowe osmowane

ł

(barwione czterotlenkiem osmu).

Jest to przekrój pod u ny przez pie nerwowy. Mielina barwi si na kolor zielony. S

ł ż

ń

ę

ą

przew

enia Ranviera - ale uwaga - musz by symetryczne i regularne (mo na je pomyli z

ęż

ą

ć

ż

ć

obkurczeniami, które powstaj przy preparowaniu).

ą

7

background image

30a. Wrzeciono mi

niowe

ęś

(barwienie tradycyjne - HE).

Pojedyncze wrzecionko ma os onk cznotkankowa, która otacza w ókna mi

niowe

ł

ę łą

ł

ęś

intrafuzalne (sródwrzecionkowe) nazywane tak dla odró nienia od zwyk ych w ókien mi

niowych

ż

ł

ł

ęś

otaczaj cych wrzecionko - ekstrafuzalnych (pozawrzecionkowych).

ą

Wrzecionko najcz

ciej mylone jest z naczyniem lub pniem nerwowym. W przekroju

ęś

poprzecznym jest to okr g a struktura, w rodku malutkie w ókna mi

niowe

ą ł

ś

ł

ęś

intrafuzalne.

W przekroju pod u nym natomiast ma kszta t wrzeciona. Przekrój wrzeciona okre lamy

ł ż

ł

ś

po przekroju w ókien ekstrafuzalnych. Wrzeciono jest ma e – o du ym mówimy gdy ca e ma

ł

ł

ż

ł

rednic w ókna ekstrafuzalnego.

ś

ę ł

UWAGA: Wrzeciono mo e si znajdowa tak e w innych preparatach, gdzie

ż

ę

ć

ż

s mi

nie

ą

ęś

30a Wrzeciono mi

niowe

ęś

(barwienie azanem -zaznaczy ).

ć

tkanka czna przy tym barwieniu jest niebieska mi

nie s ró owe. Wrzeciona liczne i du e (o

łą

ęś

ą

ż

ż

wiele wi ksze ni w poprzednim preparacie).

ę

ż

30. Wrzeciono mi

niowe

ęś

(barwienie hematoksylin elazist ).

ą ż

ą

Preparat pod mikroskopem jest barwy ciemno bordowej Krwinki w naczyniach barwi si

ą ę

ciemno. Pnie nerwowe tworz siateczk (puste punkty z kropk w rodku, która j e s t

ą

ę

ą

ś

akson). Oczywi cie s wrzecionka.

ś

ą

37 preparat z otrzewnej (widok z góry).

Ogl damy drobne naczynia krwiono ne

ą

ś

arteriole (t tniczki),

ę

w o niczki,

ł ś

venule ( y ki).

ż ł

W o niczki maja grubo

krwinek mo na je widzie w postaci jader ródb onka: - - - - . Venule

ł ś

ść

ż

ć

ś

ł

maja wi ksza rednic Arteriole z kolei (w przekroju pod u nym) maja j dra ródb onka u o one

ę

ś

ę

ł ż

ą

ś

ł

ł ż

tak: - - - - (wzd u osi d ugiej), oraz prostopadle do nich jadra mi

niówki: | | | | | stad

ł ż

ł

ęś

charakterystyczne skrzy owanie jader.

ż

W przekroju poprzecznym arteriola ma jedna lub dwie warstwy mi

ni, których j dra s

ęś

ą

ą

wpychane do wiat a t tniczki. W tle preparatu jest mezotelium jednowarstwowy nab onek plaski

ś

ł ę

ł

tworz cy otrzewna.

ą

Mo na tez zobaczy przekroje przez naczynia limfatyczne - w nich nie ma krwinek,

ż

ć

limfa barwi si na ró owo, w przekroju pod u nym maj kszta t bardziej nieregularny

ę

ż

ł ż

ą

ł

ni y ki

ż ż ł

UWAGA: Mo na si pomyli i nale y uwa a , czy egzaminator nie wskazuje

ż

ę

ć

ż

ż ć

naczynia limfatycznego.

40I Ludzka aorta (barwienie orcein na w ókna spr

yste (elastyna) zaznaczy !).

ą

ł

ęż

ć

Od wewn trz znajduj si : endarteria ( cznotkankowa b ona wewn trzna), b ona

ą

ą ę

łą

ł

ę

ł

spr

ysta wewn trzna (dwublaszkowa), b ona rodkowa jest to kilkadziesi t pofa dowanych b on

ęż

ę

ł

ś

ą

ł

ł

spr

ystych, b ona zewn trzna.

ęż

ł

ę

Dalej znajduje si cznotkankowa przydanka - mo na w niej zobaczy naczynia naczynia

ę łą

ż

ć

naczy Charakterystyczn cech aorty jest brak mi

ni

ń

ą

ą

ęś

8

background image

40 Aorta zwierz ca

ę

- zasadnicza ró nica w wielko ci (ta jest mniejsza od ludzkiej).

ż

ś

tutaj dobrze wida ródb onek,ale zredukowana j e s t b ona wewn trzna. Bona

ć ś

ł

ł

ę

spr

ysta jest jednoblaszkowa. B ona rodkowa sk ada si z kilku (!) b on, brak

ęż

ł

ś

ł

ę

ł

b ony zewn trznej. Jest przydanka

ł

ę

11Tchawica

Nab onek jednowarstwowy walcowaty wielorz dowy migawkowy z

ł

ę

komórkami kubkowymi

(ja niejsze plamki w obr bie nab onka). Nab onek ten pokrywa b on luzow -w której mog by

ś

ę

ł

ł

ł ę ś

ą

ą

ć

widoczne gruczo y – g ównie p cherzykowe (chocia s mieszane) o ciemnych komórkach.

ł

ł

ę

ż ą

S tez cz sto grudki ch onne B ona pod luzowa to przede wszystkim chrz stka, spi ta

ą

ę

ł

ł

ś

ą

ę

mi

niem tchawicznym. Chrz stk

ęś

ą

ę

pokrywa ochrz stn z komórkami typu chondroblastów o

ę

ą

wyd u onych j drach. W obr bie chrz stki wyst puj tez wi zad a z w ókien kolagenowych. W b onie

ł ż

ą

ę

ą

ę

ą

ę

ł

ł

ł

pod luzowej tez mog by gruczo y.

ś

ą

ć

ł

W przydance s charakterystyczne struktury jak naczynia, pnie nerwowe.

ą

70 Tchawica barwiona metoda PAS

Jest to barwienie na mukopolisacharyd, barwi si : komórki kubkowe, substancja

ą ę

mi dzykomórkowa w chrz stce szklistej, gruczo y Preparat jest bardzo blady.

ę

ą

ł

Chrz stka barwi si na ró owo W nab onku wida komórki kubkowe - barwi si ich wydzielina.

ą

ę

ż

ł

ć

ę

W b onie luzowej s gruczo y jasno wybarwione (jasne pola, wydzielina wyp ukana).

ł

ś

ą

ł

ł

99 tchawica z

prze ykiem.

ł

W prze yku nab onek wielowarstwowy p aski, pod nim

ł

ł

ł

b ona luzow i pod luzowa oraz

ł

ś

ą

ś

dwuwarstwowa mi

niówka (warstwa okr

na i pod u na). Na obwodzie przydanka.

ęś

ęż

ł ż

Tuz pod b ona luzow znajduje si blaszka mi

niowa b ony luzowej (cz sty szczegó

ł

ś

ą

ę

ęś

ł

ś

ę

ł

egzaminacyjny). W tchawicy mog by gruczo y.

ą

ć

ł

UWAGA: We wszystkich preparatach na tchawic mo e by rozlana krew poza przydank – s tam

ę

ż

ć

ą

ą

widoczne erytrocyty i czarne j dra leukocytów.

ą

71 P uco

ł

Preparat ma wygl d siateczki, jak tworz p cherzyki. S drogi

ą

ą

ą ę

ą

oddechowe, naczynia, grudki

ch onne. Mo e by wida ko cowe odcinki oskrzeli ( w ich otoczeniu jest sporo p ytek chrz stnych) lub

ł

ż

ć

ć

ń

ł

ę

oskrzeliki mi dzyzrazikowe (1 lub co najwy ej 2 p ytki chrz stne) z nab onkiem wielorz dowym

ę

ż

ł

ę

ł

ę

walcowatym.

Pod nab onkiem jest b ona luzowa (a raczej jej pierwsza blaszka – b ona luzowa w a ciwa),

ł

ł

ś

ł

ś

ł ś

mi

niowa b ona Reisessena (druga blaszka b ony luzowej zbudowana z mi

ni g adkich

ęś

ł

ł

ś

ęś

ł

przeplecionych w óknami tkanki cznej), b ona pod luzowa (trzecia blaszka) oraz wymienione p ytki

ł

łą

ł

ś

ł

chrz stne.

ę

UWAGA:

W ksi

kach podaje si informacj , ze oskrzeliki mi dzyzrazikowe

ąż

ę

ę

ę

nie posiadaj ju p ytek chrz stnych oraz ze nast puje redukcja poszczególnych

ą ż ł

ę

ę

warstw b ony luzowej do rodkowej blaszki – b ony Reisessena. Jednak e

ł

ś

ś

ł

ż

egzaminator uwa a, ze w oskrzelikach mi dzyzrazikowych s jeszcze p ytki

ż

ę

ą

ł

chrz stne, dlatego ko cowe odcinki oskrzeli nale y odró nia od oskrzelików wg.

ę

ń

ż

ż

ć

powy szego klucza: zale nie od ilo ci p ytek chrz stnych.

ż

ż

ś

ł

ę

Dalej oskrzeliki mi dzyzrazikowe przechodz w zrazikowe ko cowe

ę

ą

ń

pofa dowana b ona,

ł

ł

nab onek staje si jednowarstwowym walcowatym, Wyeksponowana zostaje b ona Reisessena; nie

ł

ę

ł

ma p ytek chrzestnych. Dalej nab onek obni a si , zanika pofa dowanie w cianie oskrzelika

ł

ł

ż

ę

ł

ś

oddechowego pojawiaj

ą

si

ę

uwypuklenia, którymi s p cherzyki p ucne.

ą ę

ł

Te oskrzeliki przechodz z kolei w przewody oddechowe p cherzykowe- jego cian buduj

ą

ę

Ś

ę

ą

p cherzyki p ucne, które na ko cu tego przewodu tworz lejek

ę

ł

ń

ą

UWAGA: Cz sto w drogach oddechowych mog by krwinki. Ten preparat

ę

ą

ć

jest mylony z gruczo em krokowym.

ł

9

background image

54 J zyk

ę

– przekrój pod u ny

ł ż

Na górnej powierzchni znajduj si brodawki nitkowate (spiczaste jak z by rekiny), innych

ą ę

ę

brodawek raczej nie ma (s na to inne preparaty). Nab onek wielowarstwowy plaski, b ona

ą

ł

ł

luzow (na dolnej powierzchni tak e pod luzowa). Liczne naczynia i nerwy. W j zyku mog by

ś

ą

ż

ś

ę

ą

ć

gruczo y. Wpuklenia w b on luzow to brodawka wtórna, pierwotna j otacza (jakby obwód

ł

ł ę ś

ą

ą

wtórnej)

54a Brodawki grzybowate – kuliste (i pierwotna i wtórna). Mog by widoczne kubki smakowe

ą

ć

54A Brodawki li ciaste

ś

– brodawka wtórna tworzy charakterystyczny trójz b (lub dwuz b),

ą

ą

powierzchnia pierwotnej jest sp aszczona. Mog by widoczne kubki smakowe

ł

ą

ć

54b.Brodawka okolona - naiwniejsza ze wszystkich brodawek (cz sto nie mie ci si

ę

ś

ę

w polu widzenia). Otoczona rowem oko obrodawkowym. W nab onku rowu znajduj si kubki

ł

ł

ą ę

smakowe (jasne), podobne do beczu ki Do rowu uchodz gruczo y tylne (Ebnera), s wi c

ł

ą

ł

ą

ę

przewody wyprowadzaj ce z dwuwarstwowym (!) nab onkiem. S to gruczo y nietypowe (!)

ą

ł

ą

ł

albowiem cewki te wydzielaj surowiczo (!!!) i z tego powodu s ciemne. Oczywi cie rozró niamy

ą

ą

ś

ż

brodawk pierwotn i wtórn , s grudki ch onne. Mo e by gruczo luzowy rodkowy.

ę

ą

ą ą

ł

ż

ć

ł ś

ś

98. Warga

W cz

ci przedniej znajduje si skóra ow osiona z cienkim naskórkiem,

ęś

ę

ł

znajduj si tutaj przekroje przez w osy (tak e poprzeczne - wtedy rozró niamy

ą ę

ł

ż

ż

rdze i pochewk w osa).

ń

ę ł

S gruczo y ojowe przyw o ne, z du ymi, jasnymi komórkami, nak adaj cymi si na

ą

ł ł

ł ś

ż

ł

ą

ę

siebie na podobie stwo „rybich usek” (je eli przekrój zrobiono w pobli u k cika – to mog by

ń

ł

ż

ż

ą

ą

ć

samotne gruczo y k cikowe (gr. ojowy bez w osów) .

ł

ą

Ł

ł

Mo emy tak e zobaczy mi

nie napinaj ce w osy (m. G adkie), gruczo y potowe

ż

ż

ć

ęś

ą

ł

ł

ł

wys ane nab onkiem sze ciennym. W dalszej cz

ci liczne brodawki skórne, drobne naczynia

ł

ł

ś

ęś

krwiono ne, jest to czerwie wargowa. Wewn trzna cz

wargi = skóra zast piona b on

ś

ń

ę

ęść

ą

ł ą

luzow , nab onek staje si p aski.

ś

ą

ł

ę ł

We wszystkich warstwach naskórka s j dra. W wardze znajduje si szkieletowy mi sie

ą ą

ę

ę

ń

okr

ny ust.

ęż

G owa szczura

ł

Na tym preparacie pokazuje si rozwój

ę

z ba.

ę

Szczur nie ma k ów,

ł

s siekacze i z by

ą

ę

trzonowe (w preparacie mamy albo siekacz albo trzonowy, zale nie od tego jak poszed przekrój

ż

ł

- przy bocznym np nie ma j zyka) Z by trzonowe maja kilka g ówek

ę

ę

ł

W preparatach jest rozwój z ba na etapie dzwonu. rodek zawi zka to

ę

Ś

ą

brodawka z ba (tkanka mezenchymatyczna). Na obwodzie brodawki s walcowate

ę

ą

komórki - odontoblasty. Na ich powierzchni jest prez bina (jasna), dalej z bina i

ę

ę

fioletowa warstwa szkliwa.

Warstwa enameloblastow reprezentuje narz d

ą

szkliwotwórczy. Na nich komórki miazgi

lub p aski nab onek zewn trzny narz du szkliwotwórczego. Tkanka wokó zawi zka z ba to

ł

ł

ę

ą

ł

ą

ę

woreczek z bowy (tk. Mezenchymatyczna).

ę

Z by trzonowe - s enameloblasty lecz niekoniecznie odontoblasty (mog

ę

ą

ą

by tylko w pewnych miejscach). Dobrze wida brodawk i miazg narz du

ć

ć

ę

ę

ą

szkliwotworczego.

Wokó zawi zków z bów wyst puje kostnienie na pod o u tkanki cznej

ł

ą

ę

ę

ł ż

łą

(wyrostki z bodo owe).

ę

ł

10

background image

55 linianka przyuszna

Ś

gruczo surowiczy o budowie p cherzykowej P cherzyki s ciemno wybarwione.

ł

ę

ę

ą

Budowa zrazikowa (tkanka czna).

łą

S przewody wyprowadzaj ce - najmniejsze z nich to wstawki zbudowane z 4-6

ą

ą

kwasoch onnych komórek o ciemnych j drach. Wstawki przechodz ,w przewody pr

kowane

ł

ą

ą

ąż

(cewki Fligera) - s to przewody o wi kszej rednicy, wys ane nab onkiem walcowatym, jadra

ą

ę

ś

ł

ł

kwasoch onne z jasna chromatyna. Wstawki i przewody pr

kowane to przewody ródzrazikowe.

ł

ąż

ś

Przewody mi dzyzrazikowe wyst puj w obr bie tkanki cznej, nab onek

ę

ę

ą

ę

łą

ł

jednowarstwowy walcowaty.

Przewody g ówne tez znajduj si w obr bie tkanki cznej, lecz maja nab onek

ł

ą ę

ę

łą

ł

dwuwarstwowy (komórki walcowate i sze cienne).

ś

Mo e wyst powa zwój nerwowy – jest podobny do pnia, lecz nie wyst puj ,

ż

ę

ć

ę

ą

w ókna nerwowe (jak w pniu), ale komórki nerwowe. O splocie natomiast mówimy,

ł

gdy w ókna si krzy uj

ł

ę

ż ą

linianka podj zykowa

Ś

ę

- luzowo - surowicz

Ś

a (przewaga cewek).

Mo na ju tutaj odró nia pó ksi

yce Gianuzziego (tworz je ciemne komórki na ko cu

ż

ż

ż

ć

ł ęż

ą

ń

cewek) – ale trudno je wskaza nawet asystentom (jednak egzaminator mo e je „widzie ”). Brak

ć

ż

ć

przewodów ródzrazikowych (!). Do tej linianki wpukla si mi sie szkieletowy (!) co jest

ś

ś

ę

ę

ń

specyficzn cech preparatu.

ą

ą

Cewki - wydzielanie luzowe, jadra s przy podstawie, jasna

ś

ą

cytoplazma. Aby okre li jak , liniank mamy w preparacie nale y stwierdzi , których

ś ć

ą ś

ę

ż

ć

elementów wydzielniczych jest wi cej

ę

linianka pod uchwowa

Ś

ż

- Surowiczo - luzow (przewaga p cherzyków).

ś

ą

ę

Tutaj s bardzo wyra ne pó ksi

yce Gianuzziego. Przewody jak w przyusznej, jednak wstawki

ą

ź

ł

ęż

s krótsze i dlatego trudniej jest je zobaczy .

ą

ć

Z b – ukszta towany

ą

ł

wi ksz cz

stanowi z bina (fioletowo-niebieska)., szkliwa brak (zosta o wyp ukane).

ę

ą

ęść

ę

ł

ł

Na z binie znajduje si cement. W rodku komora (a nawet kana ) z miazg . Na granicy miazgi i

ę

ę

ś

ł

ą

z biny s odontoblasty.

ę

ą

Jest dzi s o pokryte nab onkiem wielowarstwowym p askim (w rowku ten nab onek jest

ą ł

ł

ł

ł

cienki). Wokó korzeni

ł

a wi zad a mocuj ce z b (jasne). Dalej wyrostek z bodo owy (ko

ę

ł

ą

ą

ę

ł

ść

z bodo owa)

ę

ł

Prze yk

ł

– nab onek wielowarstwowy p aski, b ona luzowa, blaszka mi

niowa b ony luzowej,

ł

ł

ł

ś

ęś

ł

ś

b ona pod luzowa. Dwuwarstwowa mi

niówka i przydanka na obwodzie (z jej elementami)

ł

ś

ęś

Przej cie prze yku w o dek

ś

ł

ż łą

– preparat z dna

pofa dowana luzówka. Wpuklony nab onek tworzy gruczo y. Na pó kach, w do kach, na

ł

ś

ł

ł

ł

ł

pocz tku gruczo ów znajduj si kom. luzowe, g biej ok adzinowe (kwasoch onne). W dnie

ą

ł

ą ę

Ś

łę

ł

ł

gruczo ów mo na zobaczy zasadoch onne komórki g ówne (mog by wymieszane z

ł

ż

ć

ł

ł

ą

ć

ok adzinowymi). Mi

niówka b ony luzowej jest dwuwarstwowa.

ł

ęś

ł

ś

Dalej mamy b on pod luzow i trój warstwow b on w a ciw mi

ni (warstwa sko na,

ł ę

ś

ą

ą ł ę ł ś

ą

ęś

ś

okr

na i pod u na). Na obwodzie b ona surowicza (otrzewna)

ęż

ł ż

ł

11

background image

Przej cie o dka w dwunastnic .

ś

ż łą

ę

W cz

ci od wiernikowej o dka s g bokie do ki, wysmuk e fa dy pokryte jasnymi

ęś

ź

ż łą

ą łę

ł

ł

ł

komórkami. Kosmki jelita s pokryte nab onkiem jednowarstwowym walcowatym. Kosmki s

ą

ł

ą

bardziej palczaste.

W luzówce od wiernika znajduj si gruczo y; w luzówce jelita s krypty Leiberkuhna.

ś

ź

ą ę

ł

ś

ą

W b onie pod luzowej o dka nie ma gruczo ów; w dwunastnicy mamy gruczo y Brunnera.

ł

ś

ż łą

ł

ł

W o dku mi

niówka jest gruba a w jelicie cienka (w obr bie przej cia jest mi sie

ż łą

ęś

ę

ś

ę

ń

zwieracz). Najpewniejszym miejscem przej cia jest wspomniana zmiana grubo ci mi

niówki. W

ś

ś

ęś

12tnicy cz sto wyst puj grudki ch onne.

ę

ę

ą

ł

63 Dwunastnica

wysokie kosmki utworzone przez nab onek walcowaty i bon luzow W nab onki s

ł

ę ś

ą

ł

ą

komórki kubkowe. W kosmkach znajdziemy naczynia limfatyczne i krwiono ne (pami taj – puste

ś

ę

lub ze mieciami to naczynia limfatyczne, z krwinkami – krwiono ne). Krypty Lieberkuhna –

ś

ś

nab onek wpukla si w luzówk .

ł

ę

ś

ę

Dalej jest blaszka mi

niowa b ony luzowej. W pod luzowej s oczywi cie gruczo y

ęś

ł

ś

ś

ą

ś

ł

Brunnera. Tutaj te znajdziemy sploty nerwowe b ony pod luzowej (Meissnera).

ż

ł

ś

W a ciwa mi

niówka sk ada si z dwóch warstw (mi dzy nimi liczne sploty nerwowe

ł ś

ęś

ł

ę

ę

b ony mi

niowej – Auerbacha). Przy tym preparacie zwykle jest widoczny fragment trzustki, s

ł

ęś

ą

tak e grudki ch onne.

ż

ł

Jelito (reakcja PAS).

Reakcja na mukopolisacharydy - wida wiec g ownie

ć

ł

glikokaliks i komórki kubkowe. Mo na

ż

rozró ni krypty Lieberkuhna i kosmki z nab onkiem, w obr bie którego s , komórki kubkowe.

ż ć

ł

ę

ą

Jelito grube

Nie ma kosmków, s fa dy utworzone przez b on luzowa i

ą ł

ł ę ś

pod luzowa, tzw. Haustracje. Uk ad

ś

ł

warstw typowy. Nab onek jednowarstwowy walcowaty z komórkami kubkowymi. W b onie luzowej

ł

ł

ś

krypty Lieberkuhna. B ona mi

niowa dwuwarstwowa - warstwa wewn trzna okr

na i zewn trzna

ł

ęś

ę

ęż

ę

pod u na, która tworzy ta my (lepiej powiedzie , ze jest to w a nie ta ma).

ł ż

ś

ć

ł ś

ś

Wyrostek robaczkowy

Nab onek

ł

jednowarstwowy walcowaty, nie ma kosmków. W luzówce krypty Lieberkuhna,

ś

grudki ch onne (grudki te mog , wchodzi w b on pod luzow ).

ł

ą

ć

ł ę

ś

ą

Grudki, które le

, najbli ej wiat a wyrostka, maja na

żą

ż ś

ł

powierzchni od strony wiat a taki sam

ś

ł

nab onek jaki wy ciela wiat o - nazywamy go nab onkiem limfoidalnym. Jasne przestrzenie pomi dzy

ł

ś

ś

ł

ł

ę

grudkami to zatoki limfatyczne. W a ciwie nie ma blaszki mi

niowej b ony luzowej

ł ś

ęś

ł

ś

(zosta a

ł

zredukowana). Jest dwuwarstwowa mi

niówka w a ciwa, b ona surowicza. Ze

ęś

ł ś

ł

wzgl du na obecne

ę

wiat o - nie powinien si myli ten preparat z jakimkolwiek narz dem limfatycznym.

ś

ł

ę

ć

ą

W troba zwierz ca ( wi ska)

ą

ę

ś ń

Poznajemy ja, po tym, ze zraziki s wyra nie

ą

ź

od siebie oddzielone tkanka czn . W rodku

łą

ą

ś

zrazika znajduje si y a centralna która ma bardzo cienk cian (w zasadzie wida tylko

ę ż ł

ą ś

ę

ć

ródb onek). Pomi dzy hepatocytami s naczynia zatokowe

ś

ł

ę

ą

(s

ą

to cz sto niewielkie przestrzenie z

ę

jedna lub kilkoma komórkami ródb onka - i po tym rozpoznajemy). W „rogach" zrazika s triady (a

ś

ł

ą

nawet tetrady). W obr bie tej struktury jest przewód ó ciowy

ę

ż ł

mi dzyzrazikowy (ma zasadoch onny, wysoki nab onek), y a mi dzyzrazikowa,

ę

ł

ł

ż ł

ę

t tnica

ę

mi dzyzrazikowa

ę

(cz sto dwie!).

ę

Mo e

ż

tak e wyst powa naczynie

ż

ę

ć

limfatyczne, które rozpoznajemy po nieregularnym kszta cie

ł

i absencji krwinek.

12

background image

Aby rozpozna , czy mamy do czynienia z triad musz by obecne przynajmniej 2 z

ć

ą

ą

ć

wymienionych elementów nale y zwróci uwag na fakt, ze naczynia triady s

ż

ć

ę

ą

do siebie bardzo

podobne (pod wzgl dem wielko ci) i trudno je ró nicowa Z y centralnych krew sp ywa do y y

ę

ś

ż

ć

ż ł

ł

ż ł

podzrazikowej (sko ni lub poprzecznie przekrojona) o grubej cianie: jest to najwi ksze naczynie

ś

ś

ę

preparatu. Jest to (podobnie jak y a centralna) samotne naczynie

ż ł

wiec aby wykluczy mo liwo

ć

ż

ść

pomy ki z naczyniami triady, sprawdzamy na obwodzie, czy nie ma tam jakiego innego elementu

ł

ś

triady.

W troba ludzka

ą

Nie ma tak du o tkanki cznej, trudniej (a cz sto jest to

ż

łą

ę

niemo liwe) wskaza granice zrazika.

ż

ć

W tym preparacie s ju du e ró nice miedzy naczyniami triady (a wiec inaczej ni w zwierz cej).

ą ż

ż

ż

ż

ę

Elementy jak wy ej

ż

W troba nastrzykni ta

ą

ę

Wida

ć

g ownie system krwiono ny w troby. Stosunkowo atwo wskaza y

ł

ś

ą

ł

ć ż łę

centralna oraz

promieni cie rozchodz ce si od niej naczynia zatokowe. Reszt naczy ( cznie z elementami triady)

ś

ą

ę

ę

ń łą

trudno zró nicowa albowiem nie wida (lub bardzo s abo) cian naczy - troch wiec zgadujemy czy

ż

ć

ć

ł

ś

ń

ę

jest to np. y a podzrazikowa, czy y a miedzyrazikowa.

ż ł

ż ł

Barwienie na glikogen. Jest to rodzaj reakcji PAS. Glikogen znajduje si w

ę

hepatocytach, w wielu komórkach barwnik zepchni ty jest na biegun komórki - nie

ę

naturalne zjawisko, powstaje na skutek b du preparowania (z e p ukanie).

łę

ł

ł

Barwienie na komórki Browicza - Kupffera.
Komórki te poch aniaj tusz s wi c widoczne w postaci ciemnych kleksów. Oczywi cie pozosta e

ł

ą

ą

ę

ś

ł

elementy w troby s obecne.

ą

ą

Trzustka

Podzielona na zraziki, sk ada si z dwóch cz

ci - egzokrynowej i

ł

ę

ęś

endokrynowej. Egzokrynowy gruczo p cherzykowy; ka dy p cherzyk jest

ł ę

ż

ę

dwubarwny - w rodku barwi si kwasoch onnie, na zewn trz zasadoch onnie.

ś

ę

ł

ą

ł

Przewody wyprowadzaj ce - wstawki (z p askim lub sze ciennym nab onkiem),

ą

ł

ś

ł

sródzrazikowe (z nab onkiem walcowatym).

ł

Przewody mi dzyzrazikowe znajduj . si

ę

ą

ę

w tkance cznej; mo e by przewód g ówny z

łą

ż

ć

ł

komórkami kubkowymi i wysokim nab onkiem.

ł

Cz

endokrynow stanowi zgrupowania jasnych komórek w obr bie

ęść

ą

ą

ę

ciemnego t a cz

ci gruczo owej - wyspy Langerhansa.

ł

ęś

ł

UWAGA : s pojedyncze komórki tkanki t uszczowej ó tej,

ą

ł

ż ł

które mog by

ą

ć

mylone z przewodami

P cherzyk ó ciowy

ę

ż ł

nab onek jednowarstwowy walcowaty, pod nim silnie pofa dowana b ona luzowa.

ł

ł

ł

ś

Najg bsze pofa dowania t

łę

ł

o uchy ki

ł

Luschki. Cech luzówki jest bogate unaczynienie (sploty

ą ś

ylne, liczne naczynia limfatyczne). Nie ma b ony pod luzowej, jest mi

niówka. Jest tzw. b ona

ż

ł

ś

ęś

ł

podsurowicza – tkanka czna z nab onkiem p askim.

łą

ł

ł

W niektórych mog by gruczo y (w obr bie szyjki). Naczynie limfatyczne mo e by

ą

ć

ł

ę

ż

ć

wype niony

ł

tak „powik an ” struktur – ten w a nie mietnik i brak krwinek wskazuje na fakt, e

ą

ł ą

ą

ł ś

ś

ż

jest to naczynie limfatyczne. Po nab onku p askim poznajemy, e jest b ona podsurowicza, a nie

ł

ł

ż

ł

przydanka.

13

background image

87 Kora mózgu - cytoarchitektonika

Na obwodzie mog by resztki opony mi kkiej, rozró niamy nast puj ce warstwy:

ą

ć

ę

ż

ę

ą

drobinowa – najbardziej zewn trzna, najmniej j der

ę

ą

ziarnista zewn trzna – bardzo cienka, j dra okr g e i trójk tne

ę

ą

ą ł

ą

piramidalna zewn trzna – ma e, piramidalne komórki

ę

ł

ziarnista wewn trzna – j dra okr g e

ę

ą

ą ł

piramidalna wewn trzna (zwojowa) – du e, trójk tne komórki

ę

ż

ą

warstwa kom wielokszta tnych – graniczy z istot bia , j dra tej warstwy s ciemniejsze od

ł

ą

łą ą

ą

j der istoty bia ej

ą

ł

W istocie bia ej znajduje si fragment komory trzeciej ze splotem naczyniówkowym, który

ł

ę

pokrywa ependymalny nab onek sze cienny. Komor równie wy ciela ependyma

ł

ś

ę

ż

ś

87a. Kora mózgu – mieloarchitektonika – barwienie metod Kajala

ą

barwienie ukazuj ce rozmieszczenie w ókien nerwowych. Równolegle do powierzchni

ą

ł

kory mózgu jest warstwa styczna – tangencjalna – ciemna kreska tu pod powierzchni . Czasami

ż

ą

mo e jej nie by . Nast pna kreska to warstwa nadpromienista. Dalej s dwie warstwy Baillargera

ż

ć

ę

ą

– zewn trzna i wewn trzna. Pi t warstw w ókien jest warstwa promienista – w ókna u o one

ę

ę

ą ą

ą ł

ł

ł ż

prostopadle do istoty bia ej. G biej jest istota bia a z wi zkami w ókien

ł

łę

ł

ą

ł

88I. Mó d ek ludzki

ż ż

Bardzo silnie pofa dowana powierzchnia i dlatego nale y uwa a , alby nie pomyli

ł

ż

ż ć

ć

kolejno ci warstw, mylnie zaczynaj c od istoty bia ej. Pod opon s 3 warstwy:

ś

ą

ł

ą ą

drobinowa

zwojowa – warstw t tworz pojedyncze, du e neurony – komórki Purkinjego i po tej

ę ę

ą

ż

warstwie poznajemy, gdzie jest powierzchnia a gdzie istota bia a mó d ku.

ł

ż ż

Ziarnista

W obr bie istoty bia ej s j dra mó d ku.

ę

ł

ą ą

ż ż

36 Rdze kr gowy

ń ę

Na obwodzie resztki opony twardej (mo e jej nie by ), nast pnie cienka ciemnoró owa

ż

ć

ę

ż

opona paj cza oraz jasnoró owa opona mi kka otaczaj ca bezpo rednio rdze .

ę

ż

ę

ą

ś

ń

Pomi dzy oponami mog znajdowa si poprzeczne przekroje w ókna wychodz ce z

ę

ą

ć ę

ł

ą

rdzenia. Istota szara znajduje si wewn trz rdzenia – ma charakterystyczny kszta t motyla. Istota

ę

ą

ł

bia a na obwodzie.

ł

W rodku istoty szarej jest kana centralny wys any emendym . W istocie tej wyró niamy

ś

ł

ł

ą

ż

rogi przednie (szerokie, zaokr glone, nie dochodz ce do brzegu, tutaj szukamy motoneuronów)

ą

ą

oraz rogi tylne (smuk e, dochodz ce do brzegów rdzenia).

ł

ą

Substancja bia a – s poprzecznie przekrojone nerwy, które ró nicujemy podobnie jak w

ł

ą

ż

pniu – wida aksony, os onki. W przedniej cz

ci rdzenia znajduje si bruzda po rodkowa.

ć

ł

ęś

ę

ś

14

background image

Opisy preparatów histologicznych – semestr II

16,45 W ze ch onny

ę ł

ł

- mo ne

ż

by jeden lub kilka.

ć

Otoczony jest torebka cznotkankow poni ej jest kora, pod ni rdz

łą

ą

ż

ą

ę

W korze (która jest ciemniejsza od rdzenia) s grudki ch onne. Od kory wpuklaj si do rdzenia

ą

ł

ą ę

beleczki tworz c nisze (krypty). W grudkach ch onnych wyró niamy o rodek

ą

ł

ż

ś

namna ania (w rodku ja niejszy) i o rodek zag szczenia.

ż

ś

ś

ś

ę

Przestrze pomi dzy grudk a torebk to zatoka brze na, mi dzy grudk a beleczk

ń

ę

ą

ą

ż

ę

ą

ą

promienist jest zatoka promienista.

ą

Cz

kory znajduj ca si pod grudkami ch onnymi to kora g boka- jest to strefa T-

ęść

ą

ę

ł

łę

zale na (w niej gromadz si limf. T z krwi). Tutaj szukamy venul postkapilarnych (ró owa, z

ż

ą ę

ż

sze ciennym nab onkiem), z których wydostaj si limfocyty T z krwi.

ś

ł

ą ę

Poni ej kory g bokiej zlokalizowany jest dwubarwny rdze . Ciemniejsze miejsca to

ż

łę

ń

sznury rdzeniowe (przed u enia o rodków zag szczania), ja niejsze to zatoki rdzeniowe

ł ż

ś

ę

ś

(przed u enia beleczek promienistych) Mo e by tak e beleczka promienista. Zr b w z a tworzy

ł ż

ż

ć

ż

ą

ę ł

tkanka czna siateczkowata (z komórkami dendrytycznymi). Je eli egzaminator nastawi miejsce

łą

ż

ł

gdzie "nic" nie ma, mo e chodzi o t tkank . W rdzeniu s liczne naczynia t tnicze, ylne i

ż

ć

ę

ę

ą

ę

ż

limfatyczne odprowadzaj ce.

ą

ledziona

Ś

Na obwodzie torebka cznotkankowa. Nie ma kory i rdzenia, jest natomiast miazga bia a

łą

ł

i czerwona. Przez ka d grudk przechodzi naczynie t tnicze – t tniczka rodkowa. Grudki to

ż ą

ę

ę

ę

ś

miazga bia a, ca a reszta jest miazg czerwon .

ł

ł

ą

ą

Grudki s porozrzucane chaotycznie. Zr b tworzy równie tkanka czna siateczkowata.

ą

ą

ż

łą

S zatoki ledzionowe z charakterystycznym ródb onkiem zbudowane z komórek pr cikowych

ą

ś

ś

ł

ę

(ich j dra wpuklaj si do wiat a zatoki – st d nazwa). W rodku zatoki mog by krwinki.

ą

ą ę

ś

ł

ą

ś

ą

ć

Dobrej zatoki szukamy w pobli u grudki ch onnej (szukaj jasnej przestrzeni, sprawd

ż

ł

ź

nab onek na obecno

komórek pr cikowych – nie s one atwo rozpoznawane i dlatego je li

ł

ść

ę

ą

ł

ś

egzaminator nastawi na tak przestrze

ą

ń

to mo na z du ym prawdopodobie stwem powiedzie

ż

ż

ń

ć

e jest to zatoka ledzionowa).

ż

ś

Torebka cznotkankowa wnika w miazg tworz c beleczki ledzionowe o uk adzie

łą

ę

ą

ś

ł

nieregularnym. W beleczkach s tt. Beleczkowa i miocyty. Grudki mog by wybarwione jak w

ą

ą

ć

w

le, rozró niamy o rodki. Grudki w ledzionie ró ni si od tych w w

le nieuporz dkowanym

ęź

ż

ś

ś

ż ą ę

ęź

ą

uk adem oraz tym e przechodzi przez nie naczynie.

ł

ż

Preparat ma charakterystyczn czerwon barw (w z y s fioletowe)

ą

ą

ę

ę ł

ą

Migda ek podniebienny

ł

Od strony wolnej pokryty nab onkiem wielowarstwowym p askim (najlepiej wida ten

ł

ł

ć

nab onek w miejscach po czenia przy brzegach). Nab onek wpukla si w g b migda ka

ł

łą

ł

ę

łą

ł

wytwarzaj c krypty (krypta jest wi c du ym wg bieniem pokrytym nab onkiem).

ą

ę

ż

łę

ł

Zr b nab onka tworzy tkanka czna siateczkowata, mo na tu zobaczy grudki ch onne,

ą

ł

łą

ż

ć

ł

które mog by dwubarwne.

ą

ć

Od wewn trz migda ek pokryty jest torebk cznotkankow w óknista.

ą

ł

ą łą

ą ł

Pod migda kiem jest typowy gruczo luzowo-cewkowy (nie myli z tkank t uszczow

ł

ł ś

ć

ą ł

ą

ó t !). Cewki stanowi cz

wydzielnicz .

ż ł ą

ą

ęść

ą

S przewody wyprowadzaj ce wy cielone nab onkiem (od sze ciennego po walcowaty,

ą

ą

ś

ł

ś

na ko cu nawet dwuwarstwowy walcowaty) zale nie od typu. Przewody te wygl daj jak wi ksze

ń

ż

ą

ą

ę

y y (du e wiat o) jednak maj fioletowy nab onek. Przewody uchodz poza kryptami, w pobli u

ż ł

ż ś

ł

ą

ł

ą

ż

gruczo u.

ł

Gruczo u luzowego nie ma w adnym innym narz dzie limfatycznym, nab onka te !

ł ś

ż

ą

ł

ż

Preparat mo e by fioletowy ale i czerwony

ż

ć

15

background image

Grasica p odowa

ł

S dwubarwne p aciki, które mo na pomyli z grudkami (nie ma grudek w grasicy!).

ą

ł

ż

ć

W p aciku jest cz

korowa i rdzenna (ja niejsza). Ka dy p acik jest otoczony torebk

ł

ęść

ś

ż

ł

ą

cznotkankow wpuklaj c si do kory – dzieli p acik na zraziki.

łą

ą

ą ą ę

ł

Zr b grasicy tworzy nab onek ENDOdermalny (nie ma tk. Siateczkowatej). Komórki tego

ą

ł

nab onka s do

du e, j dra z jasn chromatyn , mog le e w grupach. W grasicy s drobne

ł

ą

ść

ż

ą

ą

ą

ą ż ć

ą

naczynia krwiono ne, ale krwinki dobrze si barwi .

ś

ę

ą

Z przekszta conych komórek nab onkowych powstaje cia ko Hassala o

ł

ł

ł

charakterystycznym uk adzie innych komórek wokó jednej. Zewn trzne komórki ulegaj

ł

ł

ę

ą

sp aszczeniu, j dra komórek s ciemne. Cia ek Hassala szukamy w cz

ci rdzennej. W tym

ł

ą

ą

ł

ęś

preparacie cia ka (o ile s ), s bardzo ma e i mo na je pomyli z jakimi naczyniami (nale y wi c

ł

ą

ą

ł

ż

ć

ś

ż

ę

sprawdzi czy s sp aszczone komórki na obwodzie). Cia ka barwi si bladoró owo (podobnie

ć

ą

ł

ł

ą ę

ż

jak komórki nab onka), dlatego mo na je pomyli równie z nab onkiem endodermalnym.

ł

ż

ć

ż

ł

W okolicy grasicy znajdziemy równie tkank t uszczow brunatn która mo e ju

ż

ę ł

ą

ą

ż

ż

przerasta ó t

ć ż ł ą

G

rasica inwolucyjna

Zanika struktura p acikowa (mo e si wydawa e jest to preparat na tkank t uszczow

ł

ż

ę

ć ż

ę ł

ą

ó t !).

ż ł ą

W tej strukturze pozostaje cz

rdzenna, zanika korowa. W cz

ci rdzeniowej

ęść

ęś

powi kszaj si cia ka Hassala i jest ich coraz wi cej

ę

ą ę

ł

ę

Przysadka

Cze

gruczo owa barwi si ciemno, nerwowa jasno, dlatego ju

ść

ł

ę

ż

makroskopowo widzimy, ze preparat jest dwukolorowy.

W cz

ci gruczo owej rozró niamy

ęś

ł

ż

3 typy komórek: kwaso, zasado i oboj tnoch onne (w

ę

ł

tych ostatnich wida tylko jadro). Przysadka jest dobrze unaczyniona - wyst puj .

ć

ę

ą

naczynia w osowate zatokowe) i limfatyczne (które ró nicujemy po obecno ci

ł

ż

ś

limfy). S tez du e y y (poznajemy je porównuj c z mniejszymi naczyniami

ą

ż ż ł

ą

zatokowymi).

W granicy pomi dzy cz

ciami mog by jamy i torbiele (nie ró nicujemy

ę

ęś

ą

ć

ż

ich oddzielnie)

lub szczelina wype niona ró owym koloidem z nab onkiem

ł

ż

ł

W granicy znajduj si komórki inwazyjne – s to komórki zasadoch onne, które

ą ę

ą

ł

przechodz ze strony gruczo owej na stron nerwowa (mo na wiec zobaczy w tym miejscu jak

ą

ł

ę

ż

ć

wygl daj komórki zasadoch onne cz

ci gruczo owej - s ciemniejsze od kwasoch onnych - i na

ą

ą

ł

ęś

ł

ą

ł

podstawie poczynionych obserwacji zró nicowa komórki w cz

ci gruczo owej).

ż

ć

ęś

ł

Cze

nerwowa – ja niejsza, ciemne kropki w

ść

ś

jej obr bie

ę

to jadra pituicytów!

46 Tarczyca.

atwo ja rozpozna , poniewa ma budow p cherzykowa P cherzyki

Ł

ć

ż

ę ę

ę

otoczone s jedna warstwa komórek p cherzykowych (od p askich po walcowate).

ą

ę

ł

Wysoko

nab onka w p cherzyku wyst puje zgodnie z zale no ci - du y

ść

ł

ę

ę

ż ś ą

ż

p cherzyk niski nab onek, ma y – wysoki.

ę

ł

ł

Pomi dzy p cherzykami znajduje si tkanka

ę

ę

ę

czna wiotka silnie unaczyniona. W obr bie

łą

ę

tej tkanki, pomi dzy p cherzykami wyst puj , komórki C (ich cytoplazma si nie barwi, jadra

ę

ę

ę

ą

ę

okr g e lub owalne z jasna chromatyn - komórki C s ja niejsze od komórek p cherzykowych i

ą ł

ą

ą ś

ę

znajduj si w pobli u naczy ).

ą ę

ż

ń

W tarczycy nie wyst puj adne przewody wyprowadzaj ce (gruczo endokrynowy!). W

ę

ą ż

ą

ł

p cherzykach koloid mo e si s abo barwic, ale jest.

ę

ż

ę ł

46I Tarczyca ludzka
Posiada wi cej tkanki cznej od powy szej

ę

łą

ż

UWAGA: Niektórzy myl tarczyc z p cherzykami nasiennymi, jednak e

ą

ę

ę

ż

koloid w p cherzykach nasiennych barwi si intensywniej, a nablonek-ciemniej. S

ę

ę

ą

tak e inne ró nice

ż

ż

16

background image

93 Przytarczyce

Komorki kwasoch onne (oksyfilne) i komórki g ówne z bezbarwn cytoplazm

ł

ł

ą

ą

(najliczniejsze) Komorki kwasoch onne s wi ksze ni g ówne

ł

ą

ę

ż ł

, tworz , skupienia w postaci

ą

pseudop cherzyków (!).

ę

Brak przewodów wyprowadzaj cych, silnie rozwini ta torebka cznotkankowa z

ą

ę

łą

beleczkami, w których s liczne naczynia krwiono ne. Co mo e by pomocne przy

ą

ś

ż

ć

rozpoznawaniu przytarczyc:

- fragment tarczycy (wada preparatora)
- fragment grasicy (UWAGA: mo e mie wszystkie szczegó y cznie z

ż

ć

ł łą

cia kiem Hassala i o to egzaminator mo e tak e spyta )

ł

ż

ż

ć

Szyszynka

Jej obraz zmienia si z wiekiem – m ode maj cechy budowy zrazikowej, tkanka czna otacza

ę

ł

ą

łą

pinealocyty. Ulegaj c inwolucji wykazuje obecno

piasku szyszynkowego i pól glejowych.

ą

ść

Piasek szyszynkowy jest na ogó ciemno fioletowy i bardzo u atwia rozpoznanie preparatu. Pola

ł

ł

glejowe s to ró owe obszary o rzadkim, lu nym utkaniu komórkowym (j dra rozproszone);

ą

ż

ź

ą

komórki mog tworzy nawet drobn siateczk . Pola te przerastaj szyszynk ulegaj c

ą

ć

ą

ę

ą

ę

ą ą

inwolucji. W szyszynce mo e by widoczny (cho rzadko) zachy ek komory trzeciej wys any

ż

ć

ć

ł

ł

ependym . Poza tym w szyszynce wyst puje sporo naczy

ą

ę

ń

UWAGA: Na szyszynk i przytarczyce zwraca szczególn uwag

ę

ć

ą

ę

Nadnercze – barwienie HE

Na obwodzie znajduje si torebka cznotkankowa. Pod torebk jest gruba warstwa kory –

ę

łą

ą

rozró niamy w niej nast puj ce warstwy:

ż

ę

ą

1) k buszkowa – bezpo rednio pod torebk , du e zag szczenie j der

łę

ś

ą

ż

ę

ą

2) pasmowata – j dra tworz pasma (tak samo, to znaczy wzd u tej samej osi biegn

ą

ą

ł ż

ą

naczynia)

3) siateczkowata – graniczy bezpo rednio z rdzeniem

ś

Komórki rdzenia w przeciwie stwie do komórek warstwy siateczkowatej kory, s zasadoch onne,

ń

ą

ł

wi ksze, a ich j dra maj jasn chromatyn . W rdzeniu s du e naczynia ylne – najwi ksza to

ę

ą

ą

ą

ę

ą

ż

ż

ę

y a rodkowa.

ż ł ś

Barwienie na wykrycie rdzenia – rekacja chromoch onna (Henlego)

ł

Nerka

Mo e by zwierz ca (wtedy jest w ca o ci), a mo e to by tak e fragment ludzkiej (du y

ż

ć

ę

ł ś

ż

ć

ż

ż

trójk t). Najcz

ciej nie ma torebki (w preparacie oczywi cie), na obwodzie jest kora kory ( w niej

ą

ęś

ś

znajduj si przeci te poprzecznie kanaliki II rz du). Nie ma tutaj cia ek nerkowych.

ą ę

ę

ę

ł

Pod kor kory znajduje si kora w a ciwa, a w niej cia ka nerkowe – sk adaj si z

ą

ę

ł ś

ł

ł

ą ę

k buszka naczyniowego zawieszonego w mezangium i otoczonego torebk Bowmana.

łę

ą

W cia ku wyró nia si biegun naczyniowy (gdzie znajduje si t tniczka doprowadzaj ca i

ł

ż

ę

ę ę

ą

odprowadzaj ca) - wy tym biegunie jest mezangium zewn trzne. Po przeciwnej stronie mamy

ą

ę

biegun kanalikowy w którym rozpoczyna si kanalik I rz du. W obr bie kory w a ciwej, w pobli u

ę

ę

ę

ł ś

ż

cia ek nerkowych szukamy kanalików I, II rz du oraz plamki g stej.

ł

ę

ę

Kanalik I rz du

ę

– wida 4 do sze

j der, s abo widoczne granice mi dzy komórkami, wysoki

ć

ść ą

ł

ę

r bek szczoteczkowy

ą

Kanalik II rz du

ę

– rednio 8 j der, nab onek sze cienny, widoczne granice mi dzy komórkami,

ś

ą

ł

ś

ę

wiat o kanalika dobrze widoczne.

ś

ł

17

background image

Plamka g sta

ę

– na wysoko ci bieguna naczyniowego w kanaliku II rz du nast puje przej cie

ś

ę

ę

ś

nab onka sze ciennego w walcowaty

ł

ś

Od cz

ci rdzennej (z piramid nerkowych) w kierunku kory biegn pasmowate wypustki

ęś

ą

u o one promieni cie zwane promieniami Ferreina (rdzennymi). Cz

korowa nerki le

ca

ł ż

ś

ęść

żą

pomi dzy promieniami rdzennymi a podzielon przez nie na pod u ne klinowate odcinki tworzy

ę

ą

ł ż

labirynty nerkowe. Piramid pokrywa nab onek walcowaty, wy ciela tak e kielich mniejsze. Na

ę

ł

ś

ż

szczycie (brodawce) piramidy uchodz przewody brodawkowe.

ą

Na granicy kora-rdze znajduj si naczynia ukowate (s to w ogóle najwi ksze naczynia

ń

ą ę

ł

ą

ę

w preparacie). W korze s liczne t tnice mi dzyp acikowe, z których powstaj t tniczki

ą

ę

ę

ł

ą ę

doprowadzaj ce. W rdzeniu s tak e cewki cienkie – 3 lub 4 komórkowy nab onek. Mo na te

ą

ą

ż

ł

ż

ż

zobaczy (o ile jest to przekrój pod u ny) p tle nefronu w kszta cie rogalika.

ć

ł ż

ę

ł

Nerka nastrzykni ta

ę

Podany do serca tusz chi ski wype nia naczynia krwiono ne nerki. Rozró niamy cze

ń

ł

ś

ż

ść

korow ( c cia kami nerkowymi) i rdzeniow .

ą

ł

ą

Cz

korowa jest lepiej unaczyniona.

ęść

Na granicy kora – rdze s naczynia ukowate – t tnica pusta lub prawie pusta, w yle

ń ą

ł

ę

ż

krwinki i tusz (lub sam tusz). T tnic szuka w pobli u y ( y y s lepiej widoczne).

ę

ć

ż ż ł ż ł

ą

W korze wyst puj t tnice mi dzyzrazikowe (mi dzyp acikowe). Drobne to t tniczki

ę

ą ę

ę

ę

ł

ę

Ludwiga (jest to unaczynienie od ywcze), wida tak e naczynia doprowadzaj ce i

ż

ć

ż

ą

odprowadzaj ce do k buszków. T tniczka jest grubsza ale raczej s nierozró nialne.

ą

łę

ę

ą

ż

W korze wyst puj te k buszki prawie wype nione tuszem – wynika to z faktu e jest to

ę

ą ż łę

ł

ż

k buszek spoczynkowy. Pod torebk nerki wyst puj y y gwia dziste. W rdzeniu wyró niamy

łę

ą

ę

ą ż ł

ź

ż

naczynia proste.

74 P cherz moczowy

ę

Charakterystyczny nab onek przej ciowy (3-5 warstw).Komorki zasadoch onne, na

ł

ś

ł

powierzchni wyst puj komórki baldaszkowate

ę

ą

(szukamy ich w zachy kach) - jedno- lub

ł

dwuj drowe, z charakterystycznym zag szczeniem cytoplazmy (szczegó egzaminacyjny).

ą

ę

ł

Nab onek le y na silnie pofa dowanej b onie luzowej (fa dy mog przeci te poprzecznie,

ł

ż

ł

ł

Ś

ł

ą

ę

tworz wtedy zamkni t struktur Pod ni jest b ona pod luzowa bogato unaczyniona. Dalej

ą

ę ą

ę

ą

ł

ś

znajduje si 3-warstwowa mi

niówka. Warstwy: pod u na - okr

na – pod u na (granice mi dzy

ę

ęś

ł ż

ęż

ł ż

ę

nimi nieczytelne).

Czasami nie wyst puje b ona pod luzowa - w tym miejscu jest dobra mi

niówka i

ę

ł

ś

ęś

odwrotnie. Na obwodzie znajduje si przydanka z wszystkimi jej elementami. Mo e by widoczne

ę

ż

ć

uj cie moczowodu (z b on luzow , pod luzowa i mi

niow ) ale zdarza si to bardzo rzadko

ś

ł ą ś

ą

ś

ęś

ą

ę

(mo na pomyli ten element z poprzecznie przeci tym fa dem)

ż

ć

ę

ł

Skóra nieow osiona

ł

Bardzo gruby naskórek. Warstwa podstawna jest po o ona najg biej w naskórku –

ł ż

łę

tworz j walcowate komórki (zasadoch onne). Nast pnie, id c do góry, mamy warstw

ą ą

ł

ę

ą

ę

kolczyst , ziarnist , jasn (kwasoch onna, wyst puje tylko w grubym naskórku) oraz najgrubsz –

ą

ą

ą

ł

ę

ą

warstw zrogowacia .

ę

łą

W naskórku s kana y utworzone przez komórki naskórka – uj cia gruczo ów potowych.

ą

ł

ś

ł

Pod naskórkiem znajdujemy warstw brodawkow skóry w a ciwej – w brodawkach mog

ę

ą

ł ś

ą

znajdowa si cia ka Meissnera (owalne, z j drami u o onymi poprzecznie), rejestruj ce wibracje

ć ę

ł

ą

ł ż

ą

ma ej cz stotliwo ci.

ł

ę

ś

W tkance podskórnej jest du o tkanki t uszczowej ó tej, podzielonej przez tkank czn

ż

ł

ż ł

ę łą

ą

na zraziki nazywane rombami Langera (mówimy wi c romby a nie tkanka t uszczowa ó ta!).

ę

ł

ż ł

Znajdziemy tutaj tak e gruczo y potowe ma e (z nab onkiem walcowatym) oraz ich przewody

ż

ł

ł

ł

wyprowadzaj ce (nab onek dwuwarstwowy sze cienny). Poza tym cia ko Vatera-Paciniego,

ą

ł

ś

ł

rejestruj ce wibracje wi kszej cz stotliwo ci, zbudowane z cznotkankowych blaszek u o onych

ą

ę

ę

ś

łą

ł ż

jak s oje w drewnie, na blaszkach s j dra fibrocytów. Mo na oczywi cie dopatrze si pni

ł

ą ą

ż

ś

ć ę

nerwowych i naczy . S anastomozy t tniczo- ylne oraz k bki Hoyera. Anastomozy i k bki to

ń

ą

ę

ż

łę

łę

rodzaje po cze mi dzy naczyniami, struktury te wyst puj w obr bie tk.

cznej.

łą

ń

ę

ę

ą

ę

Łą

18

background image

Skóra ow osiona

ł

Cienki naskórek, przekroje przez w osy. S mi

nie napinaj ce w osy, gruczo y ojowe

ł

ą

ęś

ą

ł

ł ł

przyw o ne oraz potowe. W tk. podskórnej r by Langera (je eli egzaminator ustawi strza k na

ł ś

ą

ż

ł

ł ę

tk. t uszczow ó t ). Gruczo y potowe apokrynowe (wonne) s du e w porównaniu z potowymi

ł

ą ż ł ą

ł

ą

ż

ekrynowymi, nab onek sze cienny

ł

ś

Powieka

Sk ada si z 3 cz

ci. Szkielet powieki tworzy tarczka (z tkanki cznej).

ł

ę

ęś

łą

Cz

skórna (zewn trzna) o budowie skóry ow osionej. W pobli u rz s gruczo y Molla (potowe

ęść

ę

ł

ż

ę

ł

apokrynowe ze sze ciennym nab onkiem). Cz

wewn trzna – nab onek wielowarstwowy p aski

ś

ł

ęść

ę

ł

ł

nierogowaciej cy. Gruczo y Meiboma ( ojowe samotne, inaczej tarczkowe). Przewód

ą

ł

ł

wyprowadzaj cy tego gruczo u ma nab onek wielowarstwowy p aski. Znajduje si w pobli u

ą

ł

ł

ł

ę

ż

przej cia skóry w b on luzow . W powiece znajduje si mi sie okr

ny oka. Tylna

ś

ł ę ś

ą

ę

ę

ń

ęż

powierzchnia jest poryta spojówk .

ą

Oko

Twardówka (ró owa, w óknista) oraz naczyniówka (czarna) i siatkówka.

ż

ł

Siatkówka – mi dzy siatkówk a naczyniówk znajduje si nab onek barwnikowy. Nast pnie

ę

ą

ą

ę

ł

ę

warstwa ziarnista zewn trzna, wewn trzna i zwojowa. Mniej wi cej w osi optycznej ga ki ocznej

ę

ę

ę

ł

znajduje si nerw wzrokowy (tworz go zmielinizowane w ókna). W miejscu gdzie twardówka

ę

ą

ł

przechodzi w rogówk (czyli r bku) znajduje si kana Schlemma, czyli zatoka ylna. T czówka –

ę

ą

ę

ł

ż

ę

na jej tylnej powierzchni jest nab onek dwuwarstwowy sze cienny – nab onek barwnikowy, na

ł

ś

ł

przedniej – nab onek p aski. Pod tylnym nab onkiem znajduje si mi sie rozwieracz renicy

ł

ł

ł

ę

ę

ń

ź

(ró owe pasmo). Skupienie mi

ni g adkich blisko ko cówki to zwieracz

ż

ęś

ł

ń

Gruczo Mlekowy

ł

Zbudowany z p acików (=p cherzyki), s przewody wyprowadzaj ce.

ł

ę

ą

ą

P cherzyki

ę

- maj regularny obrys i niski nab onek.

ą

ł

Przewody ródp acikowe

ś

ł

– ciana pofa dowana, sze cienny nab onek

ś

ł

ś

ł

Przewód mi dzyp acikowy

ę

ł

– znajduje si w otoczeniu tkanki cznej, ma walcowaty

ę

łą

nab onek

ł

Przewód p atowy – ma nab onek jednowarstwowy walcowaty i dwuwarstwowy.

ł

ł

Ko cowy odcinek systemu przewodów wyprowadzaj cych to zatoka mlekono na której szukamy

ń

ą

ś

na obwodzie preparatu – wyra ne, du e wiat o oraz nab onek dwuwarstwowy. Jest to gruczo po

ź

ż ś

ł

ł

ł

rozbudowie, jaka nast puje w okresie ci

y. W tym gruczole mo e tak e znajdowa si w ze

ę

ąż

ż

ż

ć ę ę ł

limfatyczny.

19

background image

Jajnik

Jest to jajnik w fazie folikularnej, zawieraj cy wszystkie stadia rozwojowe p cherzyków.

ą

ę

Na powierzchni znajduje si nab onek p ciowy (jednowarstwowy o ró nej wysoko ci). Pod

ę

ł

ł

ż

ś

nab onkiem znajduje si b ona bia awa (s w niej w ókna kolagenowe st d ró owa barwa). W

ł

ę ł

ł

ą

ł

ą

ż

jajniku wyró niamy kor i rdze . W korze s ró na stadia rozwojowe p cherzyków jajnikowych, w

ż

ę

ń

ą ż

ę

rdzeniu natomiast – naczynia krwiono ne i limfatyczne.

ś

Na obwodzie kory wyst puj liczne

ę

ą

p cherzyki pierwotne

ę

– bardzo ma e, mog tworzy skupienia, jest j dro z jasn chromatyn ,

ł

ą

ć

ą

ą

ą

na obwodzie bardzo sp aszczone komórki. Je li widzimy, e komórki na obwodzie s wy sze

ł

ś

ż

ą

ż

to mówimy ju o p cherzyku wzrastaj cym.

ż

ę

ą

p cherzyku wzrastaj cym

ę

ą

– typowy ma nawet kilka warstw tych komórek. Wyst puje ju

ę

ż

os onka przejrzysta pokrywaj ca owocyt.

ł

ą

P cherzyk dojrzewaj cy

ę

ą

– mówimy o nim wtedy gdy w warstwie ziarnistej pojawiaj si

ą ę

wodniczki Call-Exnera z ró owo wybarwion folikulin . Zró nicowana jest ju os onka

ż

ą

ą

ż

ż

ł

zewn trzna na 2 warstwy – zewn trzna z w óknami kolagenowymi i wewn trzna komórkowa

ę

ę

ł

ę

P cherzyk dojrza y

ę

ł

– wodniczki zlewaj si w jedn du

, na obwodzie warstwa komórek

ą ę

ą

żą

ziarnistych. Te bezpo rednio otaczaj ce oocyt II rz du nazywamy wie cem promienistym.

ś

ą

ę

ń

Oocyt spoczywa na wzgórku jajono nym.

ś

W ka dym stadium rozwojowym p cherzyk mo e ulec atrezji – powstaje w tym miejscu

ż

ę

ż

czerwona plama. Je eli podejrzewamy e dojrza y p cherzyk ulega atrezji to nale y sprawdzi

ż

ż

ł

ę

ż

ć

czy wykazuje on du e odst pstwa od prawid owej budowy. Na skutek atrezji powstaje gruczo

ż

ę

ł

ł

ródmi

szowy. W tych preparatach gruczo y te b d liczne albowiem s to jajniki zwierz ce

ś

ąż

ł

ę ą

ą

ę

(cykle bardzo krótkie) – gruczo y przypominaj komórki paraluteinowe.

ł

ą

Mog by cia ka ó te – du e, mog nie mie ci si w polu widzenia mikroskopu.

ą

ć

ł

ż ł

ż

ą

ś ć ę

Rozró niamy

ż

komórki luteinowe – jasne
komórki paraluteinowe – ciemniejsze, na obwodzie, mog pasmami wnika w luteinowe

ą

ć

Rdze

ń

– brak p cherzyków, du o naczy , pozosta o

rozwojowe w postaci sieci jajnika (ciemne,

ę

ż

ń

ł ść

fioletowe komórki nab onka)

ł

UWAGA: cz sto w pobli u preparatu s przekroje jajowodu – silnie pofa dowana b ona luzowa

ę

ż

ą

ł

ł

ś

(im wy sze fa dy a mi

niówka cie sza, tym przekrój bli ej ba ki), jest b ona mi

niowa

ż

ł

ęś

ń

ż

ń

ł

ęś

Jajnik na cia ko ó te

ł

ż ł

( z fazy lutealnej – cia ko menstruacyjne lub z fazy ci

owej – czyli po

ł

ąż

uwolnieniu komórki jajowej)

Cia ko ó te krwotoczne

ł

ż ł

(w pocz tkowym stadium) – wewn trz s krwinki lub skrzep.

ą

ą

ą

Nast pne stadium to

ę

cia ko bia awe

ł

ł

- wnika do wn trza tkanka czna, cia ko bliznowacieje. W

ę

łą

ł

tym preparacie nie ma p cherzyków we wszystkich stadiach (brak dojrza ych)

ę

ł

Jajowód

Pofa dowana b ona luzowa jest pokryta nab onkiem jednowarstwowym walcowatym.

ł

ł

ś

ł

Fa dy ró nicuj si na I, II i III – rz dowe. III rz dowe mog przypomina gruczo y – nie myli bo

ł

ż

ą ę

ę

ę

ą

ć

ł

ć

w jajniku nie ma gruczo ów!!! W b onie luzowej znajduj si liczne sploty ylne (termostatuj

ł

ł

ś

ą ę

ż

ą

jajowód). Sploty te wygl daj tak, jakby jajowód pop ka , s w nich krwinki.

ą

ą

ę ł ą

Brak b ony pod luzowej – jest to charakterystyczna cecha jajowodu. Za to jest b ona

ł

ś

ł

mi

niowa, której grubo

zale y od miejsca po o enia.

ęś

ść

ż

ł ż

Ma dwie warstwy – okr

n i pod u n . Na obwodzie b ona surowicza (otrzewna z

ęż ą

ł ż ą

ł

nab onkiem jednowarstwowym p askim)

ł

ł

20

background image

Macica – przekrój poprzeczny macicy zwierz cej gryzonia z fazy proliferacyjnej.

ę

Fakt e jest to macica gryzonia jest bardzo wa ny, albowiem przy przekroju poprzecznym

ż

ż

mo emy widzie te jajowody (macica szczura jest dwuro na) jako zamkni te struktury (patrz

ż

ć ż

ż

ę

rysunek poni ej).

ż

Jajowód

p aszczyzna przekroju

ł

macica

S okr g e gruczo y cewkowe które nie wykazuj cech wydzielania. Jest cienka luzówka

ą

ą ł

ł

ą

ś

która nie wykazuje zró nicowania. W warstwie okr

nej mi

ni mo na znale

arteriole.

ż

ęż

ęś

ż

źć

Wyst puje nab onek walcowaty, du o naczy spiralnych. B ona mi

niowa (miometrium)

ę

ł

ż

ń

ł

ęś

oddzielona od luzówki

ś

UWAGA: Macic mo na pomyli z jajowodem. Macica ma jednak bardziej okr g awy przekrój

ę

ż

ć

ą ł

(jajowód jest raczej poszarpany na obwodzie)

o ysko

Ł ż

Szukamy nab onka owodni – oznacza on cz

p odow . Pod tym nab onkiem znajduje

ł

ęść ł

ą

ł

si p yta kosmówkowa. W obr bie p yty znajduje si ró owy koloid – fibrynoid Langhansa. Od

ę ł

ę

ł

ę ż

p yty kosmówkowej odchodz wypustki - kosmki ( s to kosmki III rz dowe, albowiem s w nich

ł

ą

ą

ę

ą

ju naczynia – aby stwierdzi na 100% e jest to kosmek III-rz dowy nale y znale

w rodku

ż

ć

ż

ę

ż

źć

ś

naczynie), a tak e pnie kosmkowe (s to kosmki wy szego rz du, w wyniku zag biania si

ż

ą

ż

ę

łę

ę

kosmków w doczesn ). Na obwodzie pni i kosmków znajduje si syncytiotrofoblast (mo e by

ą

ę

ż

ć

tak e na powierzchni p yty doczesnowej i kosmówkowej). Zr b wypustek (a wi c pni i kosmków)

ż

ł

ą

ę

tworzy mezoderma pozazarodkowa, w której s liczne naczynia.

ą

Pod syncytiotrofoblastem mo e znajdowa si cytotrofoblast. Jak rozró ni pnie i kosmki?

ż

ć ę

ż ć

Drobne przekroje to kosmki, pnie s wi ksze i maj du e naczynia krwiono ne

ą

ę

ą

ż

ś

Wokó kosmków znajduje si przestrze mi dzykosmkowa – w niej kr

y krew matczyna

ł

ę

ń

ę

ąż

omywaj c kosmki.

ą

Cz

matczyna o yska jest nazwana doczesn : Doczesna po zro ni ciu z pniem tworzy

ęść

ł ż

ą

ś ę

p yt podstawow . Fragmenty doczesnowe s podobne do pnia, te wyst puj naczynia, mniej

ł ę

ą

ą

ż

ę

ą

j der, mog by obecne resztki gruczo ów. Najcz

ciej w preparatach nie ma cz

ci matczynej,

ą

ą

ć

ł

ęś

ęś

mo e tak e nie by nab onka owodni

ż

ż

ć

ł

J dro

ą

Na obwodzie b ona bia awa zbudowana z w ókien kolagenowych. W rodku j dra s

ł

ł

ł

ś

ą

ą

kanaliki kr te, pomi dzy tkanka czna.

ę

ę

łą

ródj drze

Ś

ą

– wi cej tkanki cznej, z sieci j dra – powstaje w ten sposób, e kanaliki

ę

łą

ą ą

ż

kr te przechodz w proste (z nab onkiem walcowatym, rzadko widoczne bo s p askie), te

ę

ą

ł

ą ł

natomiast przechodz w kanaliki sieci j dra z nab onkiem jednowarstwowym sze ciennym

ą

ą

ł

ś

21

background image

Kanaliki kr te

ę

posiadaj w asn cian z komórkami mi

niowymi, wewn trz jest

ą ł

ą ś

ę

ęś

ą

nab onek plemnikotwórczy. Na obwodzie tego nab onka s spermatogonie (ciemne). Dalej

ł

ł

ą

rozró niamy spermatocyty I rz du (najwi ksze), spermatocytów II rz du nie wida . Nast pnie s

ż

ę

ę

ę

ć

ę

ą

spermatydy (okr g e j dra z ciemn chromatyn ). Z nich powstaj ostatecznie plemniki.

ą ł ą

ą

ą

ą

Komórki Sertolego nie s widoczne, ale wida ich j dra – le

na obwodzie, s

ą

ć

ą

żą

ą

wyd u one, z jasn chromatyn i ciemnym j derkiem.

ł ż

ą

ą

ą

W tkance cznej s liczne naczynia, na nich znajduj si komórki Leydiga,

łą

ą

ą ę

kwasoch onne, do

du e j dro.

ł

ść

ż ą

Naj drze

ą

Wyró niamy kanaliki odprowadzaj ce i przewody naj drza.

ż

ą

ą

Kanaliki s silnie pofa dowane, maj du y przekrój, grub warstw mi

ni pod

ą

ł

ą

ż

ą

ę

ęś

nab onkiem (jednowarstwowy o ró nej wysoko ci).

ł

ż

ś

Przewód ma mniejszy przekrój, cienk warstw mi

ni, dwurz dowy nab onek. Mo e by

ą

ę

ęś

ę

ł

ż

ć

preparat bez ró nic w przekrojach – nale y zwróci uwag na inne cechy (szczególnie na

ż

ż

ć

ę

nab onek)

ł

Nasieniowód

Nab onek walcowaty, pocz tkowo dwurz dowy. B ona luzowa tworzy pofa dowania, które

ł

ą

ę

ł

ś

ł

poprzecznie przeci te mog by zamkni te i uznane za gruczo y. Nie ma b ony pod luzowej, jest

ę

ą

ć

ę

ł

ł

ś

3-warstwowa mi

niówka (u szczura uk ad okr

na - pod u na - okr

na, u cz owieka

ęś

ł

ęż

ł ż

ęż

ł

odwrotnie!). Jest przydanka

P cherzyki nasienne

ę

Pofa dowana luzówka z nab onkiem walcowatym, wysoki, ciemne wybarwienie wyró nia ten

ł

ś

ł

ż

preparat. W rodku jednolity koloid. Jest dwuwarstwowa mi

niówka – warstwa okr

na i

ś

ęś

ęż

pod u na.

ł ż

UWAGA: preparat najcz

ciej mylony z tarczyc – W TARCZYCY NIE MA MI

NIÓWKI

ęś

ą

ĘŚ

Gruczo krokowy ludzki

ł

Makroskopowo wygl da jak nauszniki lub s uchawki do walkmana. Ró nicujemy odcinki

ą

ł

ż

wydzielnicze i wyprowadzaj ce. Jest du o tkanki cznej i liczne miocyty.

ą

ż

łą

W wietle

ś

odcinków wydzielniczych znajduje si wydzielina, nab onek sze cienny lub

ę

ł

ś

walcowaty. Kszta t cewkowo – p cherzykowy tych odcinków.

ł

ę

Kszta t

ł

przewodów wyprowadzaj cych

ą

jest bardziej regularny, nab onek bardziej p aski

ł

ł

(ale nigdy tak p aski jak w naczyniach wi c trzeba je ró nicowa ). Mog by kamyki sterczowe

ł

ę

ż

ć

ą

ć

Pr cie

ą

Skóra nieow osiona.

ł

Naskórek, pod nim warstwa brodawkowata i siateczkowata.

Po stronie grzbietowej znajduje si t tnica grzbietowa pr cia.

ę ę

ą

B ona bia awa otacza 2 cia a jamiste i tworzy pomi dzy nimi przegrod .

ł

ł

ł

ę

ę

W cia ach jamistych mog by widoczne t tnice g bokie (po jednej w ka dym). Poni ej cia

ł

ą

ć

ę

łę

ż

ż

ł

jamistych znajduje si cewka moczowa wys ana nab onkiem o ró nej wysoko ci (zale y od

ę

ł

ł

ż

ś

ż

miejsca przekroju). Cewk otacza cia o g bczaste. Je eli mamy pr cie królika, cewka moczowa

ę

ł

ą

ż

ą

znajduje si centralnie mi dzy cia ami jamistymi

ę

ę

ł

22


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
opis cwiczenia id 336864 Nieznany
opis techiczny id 337039 Nieznany
opis instalacje id 336913 Nieznany
Opis drogi id 336893 Nieznany
opis 11 id 336812 Nieznany
opis uml id 367372 Nieznany
opis techniczny id 400099 Nieznany
Opis zarowki id 337159 Nieznany
OPIS SWIATLA id 337030 Nieznany
PEK PB OPIS PZT id 354462 Nieznany
PEK PB OPIS ARCHITEKTURA id 354 Nieznany
3 Przykladowy opis obrazu id 34 Nieznany (2)
Opis techniczny 5 id 337061 Nieznany
opis pic id 336957 Nieznany
Opis projektu id 336985 Nieznany
Opis przypadkow id 336990 Nieznany
opis wpn id 337138 Nieznany
bioch poloz opis program id 860 Nieznany (2)
opis cwiczenia id 336864 Nieznany

więcej podobnych podstron