USTAWA

z dnia 18 wrze nia 2001 r.

Kodeks morski.

(Dz. U. Nr 138, poz. 1545)

TYTU I

PRZEPISY OGÓLNE

Art. 1. § 1. Kodeks morski reguluje stosunki prawne zwi!zane z "eglug! morsk!.
§ 2. W stosunkach cywilnoprawnych zwi!zanych z "eglug! morsk! stosuje si' - w braku
odpowiednich przepisów Kodeksu morskiego - przepisy prawa cywilnego.
§ 3. Stosunki pracy na statkach morskich, sprawy bezpiecze.stwa morskiego, zapobieganie
zanieczyszczaniu morza przez statki oraz inne sprawy w zakresie nieuregulowanym przepisami
Kodeksu morskiego reguluj! odr'bne przepisy.
Art. 2. § 1. Statkiem morskim jest ka"de urz!dzenie p/ywaj!ce przeznaczone lub u"ywane do
"eglugi morskiej, zwane dalej "statkiem".
§ 2. Statkiem morskim w budowie jest statek, którego st'pk' po/o"ono lub wykonano
równorz'dn! prac' konstrukcyjn! w miejscu wodowania, a" do zako.czenia budowy.
Art. 3. § 1. Kodeks morski stosuje si' do morskich statków handlowych.
§ 2. Morskim statkiem handlowym jest statek przeznaczony lub u"ywany do prowadzenia
dzia/alno ci gospodarczej, a w szczególno ci do: przewozu /adunku lub pasa"erów, rybo/ówstwa
morskiego lub pozyskiwania innych zasobów morza, holowania, ratownictwa morskiego,
wydobywania mienia zatopionego w morzu, pozyskiwania zasobów mineralnych dna morza oraz
zasobów znajduj!cego si' pod nim wn'trza Ziemi.
Art. 4. Do statków morskich u"ywanych wy/!cznie do celów naukowo-badawczych, sportowych
lub rekreacyjnych stosuje si' Kodeks morski z wyj!tkiem przepisów o przewozie /adunku lub
pasa"erów oraz przepisów o awarii wspólnej.
Art. 5. § 1. Do statków morskich pe/ni!cych wy/!cznie specjaln! s/u"b' pa.stwow! stosuje si'
Kodeks morski z wyj!tkiem przepisów o przewozie /adunku lub pasa"erów, o awarii wspólnej i
o przywilejach na statku.
§ 2. Do statków pe/ni!cych specjaln! s/u"b' pa.stwow! zalicza si' w szczególno ci statki:
hydrograficzne, dozorcze, po"arnicze, telekomunikacyjne, celne, sanitarne, szkolne, pilotowe,
statki u"ywane wy/!cznie do ratowania "ycia na morzu lub do /amania lodów.
Art. 6. § 1. Z zastrze"eniem wyj!tków przewidzianych w ustawie, nie stosuje si' Kodeksu
morskiego do jednostek p/ywaj!cych Marynarki Wojennej, Stra"y Granicznej oraz Policji.
§ 2. Przepisów Kodeksu morskiego o przewozie /adunku lub pasa"erów nie stosuje si' do
transportów wojskowych morskimi statkami handlowymi, chyba "e strony umowy przewozu
morskiego postanowi! inaczej.
Art. 7. Armatorem jest ten, kto we w/asnym imieniu uprawia "eglug' statkiem morskim
w/asnym lub cudzym.
Art. 8. § 1. Terminy przedawnienia roszcze. ze stosunków regulowanych Kodeksem morskim
mog! by9 przed/u"ane umow! stron zawart! na pi mie po zaistnieniu zdarzenia, z którego
wynik/o roszczenie.
§ 2. Przepis § 1 nie dotyczy roszcze. stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem s!du lub
wyrokiem s!du polubownego, a tak"e ugod! zawart! przed tymi s!dami.

TYTU II

STATEK MORSKI

DZIA I

Polska przynale0no12 statku

Art. 9. § 1. :eglug' pod polsk! bander! mo"e uprawia9 tylko statek o polskiej przynale"no ci.
§ 2. Z zastrze"eniem § 3 sta/y przewóz pasa"erów lub /adunku pomi'dzy portami polskimi mo"e
uprawia9 tylko statek o polskiej przynale"no ci.

§ 3. Terenowy organ administracji morskiej, na którego obszarze dzia/ania znajduje si' port
rozpocz'cia podró"y, mo"e, w uzasadnionych przypadkach, zezwoli9 na wykonywanie przez
czas oznaczony sta/ego przewozu pomi'dzy portami polskimi przez statek o obcej
przynale"no ci.
Art. 10. § 1. Statkiem o polskiej przynale"no ci jest:
1) statek stanowi!cy polsk! w/asno 9, o którym mowa w art. 73 § 1 i 2,
2) statek uwa"any za stanowi!cy polsk! w/asno 9, o którym mowa w art. 73 § 3,
3) statek niestanowi!cy polskiej w/asno ci, który czasowo uzyska/ polsk! przynale"no 9, o
którym mowa w art. 13 § 1.
§ 2. Przepisy niniejszego dzia/u dotycz!ce statku stanowi!cego polsk! w/asno 9 stosuje si' do
statków uwa"anych za stanowi!ce polsk! w/asno 9.
Art. 11. § 1. Statek o polskiej przynale"no ci jest obowi!zany podnosi9 polsk! bander'.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej mo"e, w drodze rozporz!dzenia, zwolni9
niektóre rodzaje statków o polskiej przynale"no ci z obowi!zku podnoszenia bandery.
Zwolnienie nie mo"e dotyczy9 statków uprawiaj!cych "eglug' poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
Art. 12. § 1. Statek o polskiej przynale"no ci oznacza si' nazw! na dziobie, z ka"dej burty i na
rufie. Pod nazw! na rufie powinna by9 uwidoczniona nazwa portu macierzystego statku.
§ 2. W/a ciciel nadaje statkowi nazw' i wskazuje port morski jako port macierzysty statku.
Nazwa podlega zatwierdzeniu przez dyrektora urz'du morskiego w/a ciwego dla portu
macierzystego statku w drodze decyzji administracyjnej.
§ 3. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia, tryb
post'powania w sprawach nadawania i zatwierdzenia nazwy statku, uwzgl'dniaj!c konieczno 9
jego indywidualizacji.
§ 4. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej mo"e okre li9, w drodze rozporz!dzenia,
inny ni" wskazany w § 1 sposób oznaczania niektórych statków, maj!c na wzgl'dzie ich rodzaj,
przeznaczenie i rodzaj "eglugi.
Art. 13. § 1. Statek niestanowi!cy polskiej w/asno ci mo"e uzyska9 polsk! przynale"no 9 na
czas oznaczony, je"eli wnioskodawca /!cznie spe/ni nast'puj!ce wymogi:
1) jest osob! prawn! maj!c! w Rzeczypospolitej Polskiej siedzib' lub oddzia/ b!d@ jest osob!
fizyczn! zamieszka/! w Rzeczypospolitej Polskiej lub maj!c! w Rzeczypospolitej Polskiej
oddzia/,
2) przedstawi umow' najmu lub dzier"awy statku b!d@ inn! umow', na podstawie której b'dzie
móg/ uprawia9 "eglug' statkiem we w/asnym imieniu,
3) zobowi!"e si', "e b'dzie prowadzi/ dzia/alno 9 armatorsk! w Rzeczypospolitej Polskiej,
4) z/o"y urz'dowo po wiadczony odpis lub wyci!g ze sta/ego rejestru statków, zawieraj!cy opis
statku, oznaczenie w/a ciciela oraz inne dane z tego rejestru, a w szczególno ci wpisane prawa
zastawu i ograniczenia w rozporz!dzaniu statkiem,
5) przedstawi pisemn! zgod' w/a ciwych organów pa.stwa sta/ego rejestru statków, w/a ciciela
statku i wszystkich wierzycieli hipotecznych na nadanie statkowi polskiej przynale"no ci oraz
zapewnienie w/a ciwych organów pa.stwa sta/ego rejestru statku, "e w czasie trwania polskiej
przynale"no ci statek nie b'dzie uprawniony do podnoszenia bandery tego pa.stwa,
6) wska"e port macierzysty statku w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Statek niestanowi!cy polskiej w/asno ci uzyskuje czasow! polsk! przynale"no 9 przez wpis
do rejestru okr'towego, na podstawie postanowienia izby morskiej stwierdzaj!cego okres
przynale"no ci.
Art. 14. Armator prowadz!cy w Rzeczypospolitej Polskiej dzia/alno 9 za po rednictwem
oddzia/u podlega, w zakresie spraw zwi!zanych z uprawianiem "eglugi statkiem, który uzyska/
czasow! polsk! przynale"no 9, polskiemu prawu i jurysdykcji s!dów polskich w takim zakresie,
w jakim podlega im osoba maj!ca w Rzeczypospolitej Polskiej siedzib' lub miejsce
zamieszkania.

Art. 15. Armator, którego statek uzyska/ czasow! polsk! przynale"no 9, jest obowi!zany
obsadzi9 statek za/og! zgodnie z polskimi przepisami i podda9 statek polskim przepisom, w
szczególno ci w zakresie: pomiaru, bezpiecze.stwa morskiego, dokumentów statku i ochrony

rodowiska.

Art. 16. Nazwa statku, który uzyska/ czasow! polsk! przynale"no 9, mo"e by9 zmieniona tylko
za zgod! w/a ciwych w/adz pa.stwa sta/ego rejestru statku oraz jego w/a ciciela i wierzycieli
hipotecznych.
Art. 17. § 1. Statek niestanowi!cy polskiej w/asno ci traci uzyskan! czasow! polsk!
przynale"no 9, je"eli:
1) przestanie by9 spe/niany którykolwiek z wymogów wymienionych w art. 13 § 1,
2) up/ynie okres, na jaki uzyska/ przynale"no 9, i okres ten nie zostanie przed/u"ony,
3) wniesie o to armator statku,
4) armator statku nie przestrzega przepisów niniejszego dzia/u,
5) zostanie wydana decyzja w trybie art. 18.
§ 2. Utrata przez statek czasowej polskiej przynale"no ci nast'puje z dniem wykre lenia statku z
polskiego rejestru okr'towego, na podstawie postanowienia izby morskiej.
Art. 18. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej mo"e wyda9 decyzj' o utracie
czasowej polskiej przynale"no ci statku, je"eli wymaga tego interes pa.stwa, a w szczególno ci
interes polskiej gospodarki morskiej. Z tych samych wzgl'dów minister w/a ciwy do spraw
gospodarki morskiej mo"e wyda9 decyzj' sprzeciwiaj!c! si' uzyskaniu przez statek czasowej
polskiej przynale"no ci.
Art. 19. § 1. Polska przynale"no 9 statku stanowi!cego polsk! w/asno 9 mo"e by9 zawieszona
na wniosek w/a ciciela.
§ 2. W/a ciciel statku wskazuje we wniosku okres zawieszenia, rejestr, do którego statek b'dzie
wpisany, oraz przedstawia pisemn! zgod' wierzycieli hipotecznych na zawieszenie polskiej
przynale"no ci statku.
§ 3. Postanowienie o zawieszeniu wydaje izba morska, ustalaj!c okres zawieszenia.
§ 4. Wpis stwierdzaj!cy zawieszenie staje si' skuteczny z dniem zawiadomienia izby morskiej
przez w/a ciciela statku o uzyskaniu przez statek obcej przynale"no ci.
§ 5. W okresie zawieszenia polskiej przynale"no ci statek nie mo"e podnosi9 polskiej bandery.
Art. 20. Nazwa statku stanowi!cego polsk! w/asno 9, którego polska przynale"no 9 zosta/a
zawieszona, nie mo"e by9 zmieniona w okresie zawieszenia bez zgody jego w/a ciciela i
wierzycieli hipotecznych. Portem macierzystym takiego statku powinien by9 port pa.stwa
czasowej przynale"no ci statku.
Art. 21. § 1. Zawieszenie polskiej przynale"no ci statku stanowi!cego polsk! w/asno 9 ustaje po
up/ywie okresu zawieszenia lub, na wniosek w/a ciciela, przed up/ywem tego okresu albo na
skutek utraty przez statek czasowej przynale"no ci obcego pa.stwa, z zastrze"eniem § 2.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej mo"e, ze wzgl'dów okre lonych w art. 18,
wyda9 decyzj' o ustaniu zawieszenia polskiej przynale"no ci statku lub sprzeciwiaj!c! si'
zawieszeniu.
§ 3. Ustanie zawieszenia polskiej przynale"no ci statku stanowi!cego polsk! w/asno 9 nast'puje
z dniem wykre lenia w sta/ym rejestrze okr'towym wpisu o zawieszeniu, na podstawie
postanowienia izby morskiej.
Art. 22. Ilekro9 w przepisach niniejszego dzia/u mówi si' o sta/ym rejestrze statku, rozumie si'
przez to rejestr prowadzony w pa.stwie, do którego przynale"no 9 zosta/a zawieszona, w którym
wpisany jest w/a ciciel statku oraz prawa zastawu i ograniczenia w rozporz!dzaniu statkiem.

DZIA II

Rejestr okr7towy

Art. 23. § 1. Statek stanowi!cy polsk! w/asno 9 podlega obowi!zkowi wpisu do polskiego
rejestru okr'towego prowadzonego przez izb' morsk! w/a ciw! dla portu macierzystego statku,
z zastrze"eniem § 2 i 3.

§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia, rodzaje
statków stanowi!cych polsk! w/asno 9 niepodlegaj!cych obowi!zkowi wpisu do rejestru
okr'towego. Zwolnienie nie mo"e dotyczy9 statków uprawiaj!cych "eglug' poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Statek morski stanowi!cy polsk! w/asno 9, u"ywany wy/!cznie do celów sportowych lub
rekreacyjnych, o d/ugo ci kad/uba do 24 m, podlega obowi!zkowi wpisu do polskiego rejestru
jachtów prowadzonego przez w/a ciwy zwi!zek sportowy o zasi'gu krajowym.
§ 4. Statek, który nie podlega obowi!zkowi wpisu do rejestru okr'towego, a tak"e statek w
budowie, mo"e by9 wpisany do rejestru okr'towego na wniosek w/a ciciela.
§ 5. Statek, o którym mowa w art. 73, wpisuje si' do rejestru okr'towego na wniosek w/a ciciela
lub wszystkich wspó/w/a cicieli.
§ 6. Statek budowany w Rzeczypospolitej Polskiej mo"e by9 wpisany do rejestru okr'towego,
je"eli po/o"ona zosta/a jego st'pka lub wykonana zosta/a równorz'dna praca konstrukcyjna w
miejscu wodowania. Dotyczy to równie" statku w budowie niestanowi!cego polskiej w/asno ci.
Rejestr okr'towy statku w budowie prowadzi izba morska w/a ciwa dla miejsca budowy statku.
Art. 24. § 1. Statek niestanowi!cy polskiej w/asno ci ani nieuwa"any za stanowi!cy polsk!
w/asno 9 wpisuje si' do rejestru okr'towego, na wniosek armatora, po spe/nieniu wymogów
okre lonych w art. 13 § 1.
§ 2. Rejestr okr'towy statków, o których mowa w § 1, prowadzi izba morska w/a ciwa dla portu
polskiego wskazanego przez armatora jako port macierzysty statku.
Art. 25. Rejestr okr'towy sk/ada si' z ksi!g rejestrowych prowadzonych odr'bnie dla statków:
1) stanowi!cych polsk! w/asno 9 i uwa"anych za stanowi!ce polsk! w/asno 9 (rejestr sta/y),
2) które uzyska/y czasow! polsk! przynale"no 9 (rejestr tymczasowy),
3) w budowie (rejestr statków w budowie).
Art. 26. § 1. Za czynno ci rejestrowe, o których mowa w art. 23 § 1, pobiera si' op/aty
rejestrowe, które stanowi! dochód bud"etu pa.stwa, natomiast op/aty za czynno ci, o których
mowa w art. 23 § 3, stanowi! dochód w/a ciwego zwi!zku sportowego prowadz!cego rejestr
jachtów.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia, sposób i
tryb prowadzenia polskiego rejestru jachtów, z uwzgl'dnieniem odpowiednio przepisów art. 29.
Art. 27. § 1. Statek wpisany do rejestru sta/ego za granic! mo"e by9 wpisany do rejestru sta/ego
w Rzeczypospolitej Polskiej dopiero po wykre leniu z rejestru zagranicznego.
§ 2. Statek wpisany do rejestru sta/ego za granic! mo"e by9 wpisany do rejestru tymczasowego
w Rzeczypospolitej Polskiej dopiero po zawieszeniu jego dotychczasowej przynale"no ci.
§ 3. Wpis do rejestru zagranicznego statku stanowi!cego polsk! w/asno 9 lub statku uwa"anego
za stanowi!cy polsk! w/asno 9 nie wywo/uje skutków prawnych przed wykre leniem tego statku
z polskiego rejestru okr'towego.
§ 4. Czasowe nadanie statkowi, o którym mowa w § 3, obcej przynale"no ci nie wywo/uje
skutków prawnych przed dokonaniem w polskim rejestrze okr'towym wpisu zawieszaj!cego
polsk! przynale"no 9.
Art. 28. Rejestry, o których mowa w art. 23 i 39 § 1, s! jawne. Osoby zainteresowane mog!
"!da9 po wiadczonych wyci!gów i odpisów z rejestrów.
Art. 29. § 1. W rejestrze sta/ym wpisuje si':
1) kolejny numer rejestrowy statku i dat' dokonania wpisu,
2) nazw' lub oznaczenie identyfikacyjne i numer identyfikacyjny nadany przez mi'dzynarodow!
organizacj' morsk!, mi'dzynarodowy sygna/ wywo/awczy oraz rodzaj i przeznaczenie statku,
3) poprzedni! nazw' lub oznaczenie identyfikacyjne oraz dane dotycz!ce poprzedniego rejestru i
dat' wykre lenia z tego rejestru,
4) nazw' portu macierzystego statku,
5) rok, miejsce budowy i nazw' stoczni, je"eli dane te s! znane, oraz okre lenie g/ównego
materia/u kad/uba statku i rodzaju nap'du statku,

6) wymiary g/ówne (rejestrowe) oraz pojemno 9 statku,
7) oznaczenie i adres w/a ciciela lub wszystkich wspó/w/a cicieli statku z okre leniem ich
udzia/ów we wspó/w/asno ci oraz podstaw' nabycia w/asno ci statku,
8) oznaczenie i adres armatora statku,
9) hipotek' morsk! i ograniczenia w rozporz!dzaniu statkiem,
10) stwierdzenie przez izb' morsk! polskiej przynale"no ci statku,
11) stwierdzenie przez izb' morsk! zawieszenia polskiej przynale"no ci statku,
12) podstaw' i dat' wykre lenia statku z rejestru.
§ 2. W rejestrze tymczasowym, oprócz danych wymienionych w § 1 pkt 1-8, 10 i 12, wpisuje
si':
1) poprzedni! przynale"no 9 statku i dat' jej zawieszenia,
2) okres, na jaki statek uzyska/ polsk! przynale"no 9,
3) oznaczenie i adres przedstawiciela armatora w Rzeczypospolitej Polskiej, je"eli taki zosta/
ustanowiony.
§ 3. W rejestrze statków w budowie wpisuje si':
1) kolejny numer rejestrowy statku w budowie i dat' dokonania wpisu,
2) oznaczenie identyfikacyjne statku w budowie,
3) nazw' stoczni buduj!cej statek,
4) oznaczenie i adres w/a ciciela statku w budowie,
5) oznaczenie umowy o budow' statku,
6) hipotek' morsk!.
§ 4. Ka"da zmiana danych w rejestrze okr'towym podlega wpisowi.
Art. 30. § 1. Wpis do rejestru okr'towego nast'puje na podstawie zg/oszenia zainteresowanych,
chyba "e prawo przewiduje wpis na wniosek albo z urz'du.
§ 2. Do zg/oszenia zmian podlegaj!cych wpisowi w stosunku do statków stanowi!cych polsk!
w/asno 9 i statków uwa"anych za stanowi!ce polsk! w/asno 9, wpisanych do rejestru
okr'towego, obowi!zany jest w/a ciciel statku.
Art. 31. § 1. Wykre la si' z rejestru okr'towego statek, który:
1) zaton!/ lub uleg/ zniszczeniu,
2) zagin!/,
3) utraci/ polsk! przynale"no 9,
4) utraci/ charakter statku morskiego.
§ 2. W przypadkach okre lonych w § 1 wykre lenie statku z rejestru okr'towego wymaga zgody
wierzyciela hipotecznego wyra"onej na pi mie.
§ 3. Wykre la si' z rejestru statków w budowie statek, który:
1) uleg/ zniszczeniu w trakcie budowy albo którego budowa zosta/a zaniechana,
2) zosta/ wpisany do rejestru sta/ego w Rzeczypospolitej Polskiej lub za granic!.
§ 4. W przypadkach okre lonych w § 3 wykre lenie wymaga zgody wierzyciela wyra"onej na
pi mie, chyba "e statek w budowie zosta/ wpisany do rejestru sta/ego w Rzeczypospolitej
Polskiej, a ci!"!ca na nim hipoteka morska zosta/a wpisana do tego rejestru z urz'du.
Art. 32. Statek uwa"a si' za zaginiony, je"eli w ci!gu liczonego podwójnie okresu niezb'dnego
w normalnych warunkach do przej cia do portu przeznaczenia z miejsca, z którego nadesz/a
ostatnia wiadomo 9 o statku, nie zawin!/ on do tego portu ani nie nadesz/a "adna kolejna
wiadomo 9 o statku. Okres wymagany do uznania statku za zaginiony nie mo"e by9 krótszy ni"
miesi!c ani d/u"szy ni" 3 miesi!ce, licz!c od dnia nadej cia ostatniej wiadomo ci o statku, a
je"eli brak wiadomo ci o statku pozostaje w zwi!zku z dzia/aniami wojennymi - krótszy ni" 6
miesi'cy.
Art. 33. § 1. Zg/oszenie do rejestru okr'towego powinno by9 dokonane w ci!gu 6 tygodni od
dnia, w którym obowi!zany do zg/oszenia dowiedzia/ si' o okoliczno ci podlegaj!cej wpisowi
do rejestru.

§ 2. W razie niezg/oszenia statku lub okoliczno ci podlegaj!cych wpisowi do rejestru
okr'towego izba morska stosuje, w celu przymuszenia do zg/oszenia, przepisy o post'powaniu
przynaglaj!cym w zakresie prowadzenia ksi!g wieczystych.
§ 3. Je"eli obowi!zany nie dokona zg/oszenia pomimo wezwania, izba morska mo"e, po
przeprowadzeniu dochodzenia, dokona9 wpisu z urz'du, zaznaczaj!c to w osnowie wpisu.
Art. 34. Izba morska bada, czy:
1) zg/oszenie lub wniosek i do/!czone do nich dokumenty odpowiadaj! pod wzgl'dem tre ci i
formy obowi!zuj!cym przepisom prawa,
2) zg/oszone dane s! zgodne z rzeczywisto ci!, je"eli ma w tym wzgl'dzie uzasadnione
w!tpliwo ci.
Art. 35. § 1. Okoliczno 9 b'd!ca przedmiotem wpisu do rejestru okr'towego jest skuteczna
wobec osób trzecich. Okoliczno 9 taka, mimo braku wpisu do rejestru okr'towego, jest
skuteczna wobec osób trzecich, gdy o niej wiedzia/y.
§ 2. Do oceny skutków wpisu do rejestru okr'towego stosuje si' odpowiednio przepisy o
prawach jawnych z ksi'gi wieczystej.
Art. 36. § 1. Po wpisaniu do rejestru okr'towego statek otrzymuje certyfikat okr'towy, a statek
w budowie - certyfikat statku w budowie.
§ 2. Certyfikat okr'towy stanowi dowód polskiej przynale"no ci statku.
§ 3. Statkowi nabytemu za granic! polski urz!d konsularny mo"e wyda9 tymczasowe

wiadectwo polskiej przynale"no ci statku ( wiadectwo o banderze) wa"ne na okres nie d/u"szy

ni" 6 miesi'cy. O wydaniu wiadectwa polski urz!d konsularny zawiadamia w/a ciw! izb'
morsk!.
Art. 37. § 1. W razie wydania certyfikatu okr'towego statkowi, który uzyska/ czasow! polsk!
przynale"no 9, dokument wydany takiemu statkowi przez organ prowadz!cy jego rejestr sta/y
powinien zosta9 temu organowi zwrócony. O zwrocie dokumentu armator statku zawiadamia
izb' morsk! w terminie 30 dni, licz!c od dnia otrzymania certyfikatu okr'towego.
§ 2. W razie zawieszenia przez izb' morsk! polskiej przynale"no ci statku stanowi!cego polsk!
w/asno 9 lub uwa"anego za stanowi!cy polsk! w/asno 9 w/a ciciel statku obowi!zany jest
zwróci9 izbie morskiej certyfikat okr'towy w terminie 30 dni, licz!c od dnia wydania statkowi
odpowiedniego dokumentu przez zagraniczny organ rejestrowy.
§ 3. Izba morska zawiadamia w/a ciwe w/adze pa.stwa rejestru sta/ego o ustaniu czasowej
polskiej przynale"no ci statku.
Art. 38. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia,
sposób prowadzenia rejestru okr'towego i tryb post'powania rejestrowego, wzory ksi!g
rejestrowych, wzór certyfikatu okr'towego, certyfikatu statku w budowie i wiadectwa o
banderze, tryb ich wydawania oraz wysoko 9 op/at rejestrowych, maj!c na uwadze
przeznaczenie rejestru okr'towego.
Art. 39. § 1. Statek stanowi!cy polsk! w/asno 9, który nie podlega obowi!zkowi wpisu do
rejestru okr'towego lub polskiego rejestru jachtów i nie zosta/ wpisany do któregokolwiek z tych
rejestrów, rejestruje si' w urz'dzie morskim w/a ciwym dla swojego portu macierzystego.
§ 2. Dokument rejestracyjny wydany przez urz!d morski stanowi dowód polskiej przynale"no ci
statku niewpisanego do rejestru okr'towego.
§ 3. Za wydanie dokumentu rejestracyjnego urz!d morski pobiera op/at'. Op/ata stanowi dochód
bud"etu pa.stwa.
§ 4. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia, sposób
rejestracji statków morskich, o których mowa w § 1, tryb post'powania rejestrowego, wzór
dokumentu rejestracyjnego oraz tryb ustalania i wysoko 9 op/at rejestrowych, maj!c na uwadze
pojemno 9 i przeznaczenie statku.

DZIA III

Pomiar statku

Art. 40. § 1. Pomiar statku polega na ustaleniu jego pojemno ci brutto i netto oraz wymiarów
g/ównych (rejestrowych).
§ 2. Pomiaru statku dokonuje organ pomiarowy, wydaj!c na jego podstawie wiadectwo
pomiarowe.
Art. 41. § 1. Do pomiaru statków stosuje si' postanowienia Mi'dzynarodowej konwencji o
pomierzaniu pojemno ci statków, sporz!dzonej w Londynie dnia 23 czerwca 1969 r. (Dz. U. z
1983 r. Nr 56, poz. 247), zwanej dalej "Konwencj! o pomierzaniu", wraz ze zmianami
obowi!zuj!cymi od daty ich wej cia w "ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej,
podanymi do publicznej wiadomo ci we w/a ciwy sposób, oraz przepisy niniejszego dzia/u.
§ 2. Mi'dzynarodowym wiadectwem pomiarowym, w rozumieniu przepisów Kodeksu
morskiego, jest wiadectwo pomiarowe wydane na podstawie Konwencji o pomierzaniu b!d@
innej umowy mi'dzynarodowej w tym zakresie, której stron! jest Rzeczpospolita Polska.
Art. 42. § 1. Obowi!zkowemu pomiarowi podlega statek o polskiej przynale"no ci.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej mo"e zwolni9, w drodze rozporz!dzenia,
niektóre rodzaje statków o polskiej przynale"no ci z obowi!zkowego pomiaru. Nie dotyczy to
statków uprawiaj!cych "eglug' poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Statek o obcej przynale"no ci zawijaj!cy do portu polskiego, nieposiadaj!cy wiadectwa
pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2, mo"e by9, na mocy decyzji dyrektora w/a ciwego
urz'du morskiego, poddany pomiarowi.
Art. 43. § 1. Ka"dy statek mo"e by9 poddany pomiarowi na wniosek w/a ciciela, armatora lub
kapitana.
§ 2. Wpis do rejestru okr'towego danych o pojemno ci i wymiarach rejestrowych statku
nast'puje wy/!cznie na podstawie wiadectwa pomiarowego wydanego przez polski organ
pomiarowy b!d@ wiadectwa pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2.
Art. 44. § 1. Iwiadectwo pomiarowe wydawane jest bez okre lenia terminu jego wa"no ci,
chyba "e przepisy szczególne stanowi! inaczej.
§ 2. Iwiadectwo pomiarowe traci wa"no 9, je"eli statek, któremu zosta/o wydane:
1) zostanie tak zmieniony, "e nie odpowiada danym zawartym w wiadectwie w zakresie
pojemno ci i wymiarów rejestrowych,
2) zatonie lub ulegnie zniszczeniu, zaginie b!d@ utraci charakter statku morskiego,
3) zmieni przynale"no 9, z zastrze"eniem wyj!tków przewidzianych w umowach
mi'dzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stron!.
Art. 45. Statek podlegaj!cy obowi!zkowemu pomiarowi mo"e by9, w celu kontroli, poddany
ponownemu pomiarowi.
Art. 46. § 1. Kontrola statku zawijaj!cego do portu polskiego pod bander! pa.stwa b'd!cego
stron! Konwencji o pomierzaniu lub innej umowy mi'dzynarodowej o wzajemnym uznawaniu
dokumentów pomiarowych, której stron! jest Rzeczpospolita Polska, ogranicza si' do
sprawdzenia:
1) czy statek posiada wa"ne wiadectwo pomiarowe odpowiadaj!ce postanowieniom umowy
mi'dzynarodowej, na podstawie której zosta/o wydane,
2) czy zasadnicza charakterystyka statku odpowiada danym zawartym w tym wiadectwie.
§ 2. Kontrola, o której mowa w § 1, nie mo"e powodowa9 przetrzymania statku.
Art. 47. § 1. Za pomiar statku pobiera si' op/aty pomiarowe.
§ 2. Nie pobiera si' op/at pomiarowych za pomiar kontrolny, je"eli wynik pomiaru oka"e si'
zgodny z danymi zawartymi w wiadectwie pomiarowym.
Art. 48. § 1. Organami pomiarowymi s! dyrektorzy urz'dów morskich.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej mo"e, w drodze rozporz!dzenia,
powierzy9 zadania organu pomiarowego instytucji klasyfikacyjnej, uwzgl'dniaj!c specyfik' i
charakter zada. realizowanych przez t' instytucj'.
Art. 49. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia:
1) zakres dzia/ania organu pomiarowego,

2) sposób pomierzania, w tym tak"e statków, do których nie stosuje si' postanowie. Konwencji
o pomierzaniu,
3) tryb post'powania pomiarowego i kontrolnego,
4) wzory wiadectw pomiarowych oraz wysoko 9 op/at pomiarowych,
uwzgl'dniaj!c zasady praktyki mi'dzynarodowej w tym zakresie.

DZIA IV

Dokumenty statku

Art. 50. § 1. Statek o polskiej przynale"no ci obowi!zany jest prowadzi9 dzienniki i posiada9
dokumenty prawem przewidziane.
§ 2. Dokumenty, o których mowa w § 1, wymagane dla statku uprawiaj!cego "eglug'
mi'dzynarodow! powinny zawiera9 oznaczenia tak"e w j'zyku angielskim.
Art. 51. § 1. Wszystkie dokumenty wymagane dla statku powinny by9 przechowywane na statku
i okazywane na "!danie upowa"nionych w/adz.
§ 2. Za kompletno 9 i aktualno 9 dokumentów oraz prawid/owo 9 wpisów w dziennikach
odpowiada kapitan.
Art. 52. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej, okre li, w drodze rozporz!dzenia,
rodzaje, wzory i sposób prowadzenia dzienników oraz innych dokumentów statku,
uwzgl'dniaj!c rodzaje statków i dokumentów znajduj!cych si' na tych statkach, a tak"e okre li
sposób przechowywania tych dokumentów.

TYTU III

KAPITAN STATKU

DZIA I

Przepisy ogólne

Art. 53. § 1. Kapitan sprawuje kierownictwo statku i wykonuje inne funkcje okre lone
przepisami.
§ 2. Wszystkie osoby znajduj!ce si' na statku obowi!zane s! podporz!dkowa9 si' zarz!dzeniom
kapitana wydanym w celu zapewnienia bezpiecze.stwa i porz!dku na statku.
Art. 54. § 1. Kapitan statku jest z mocy prawa przedstawicielem armatora i zainteresowanych
/adunkiem w zakresie zwyk/ych spraw zwi!zanych z wykonywaniem "eglugi oraz zwyk/ym
zarz!dem statkiem i /adunkiem. W tych granicach kapitan mo"e w imieniu armatora i
zainteresowanych /adunkiem dokonywa9 poza portem macierzystym czynno ci prawnych oraz
zast'powa9 ich przed s!dem.
§ 2. Ograniczenie ustawowego umocowania kapitana dokonane przez armatora lub
zainteresowanych /adunkiem ma skutek prawny mi'dzy tymi osobami a kapitanem, za wobec
osób trzecich, je"eli ograniczenie to by/o im znane.
Art. 55. Kapitan statku mo"e zg/osi9 armatorowi sprzeciw odno nie do sk/adu i kwalifikacji
zawodowych osób wpisywanych na list' za/ogi.

DZIA II

Obowi<zki kapitana

Art. 56. Kapitan obowi!zany jest dochowa9 staranno ci sumiennego kapitana statku przy
wszystkich czynno ciach s/u"bowych.
Art. 57. Kapitan obowi!zany jest przed rozpocz'ciem i w czasie podró"y do/o"y9 nale"ytej
staranno ci, aby statek by/ zdatny do "eglugi, a w szczególno ci aby odpowiada/ wymaganiom
wynikaj!cym z przepisów i zasad dobrej praktyki morskiej co do bezpiecze.stwa, obsadzenia
w/a ciw! za/og!, nale"ytego wyposa"enia i zaopatrzenia.
Art. 58. Kapitanowi nie wolno opuszcza9 statku, który znajduje si' na morzu, z wy/!czeniem
postoju na redzie albo kotwicowisku, lub któremu zagra"a jakiekolwiek niebezpiecze.stwo,
chyba "e wymaga tego bezwzgl'dna konieczno 9.
Art. 59. § 1. Kapitan obowi!zany jest osobi cie prowadzi9 statek przy wchodzeniu do portów,
kana/ów i rzek, wychodzeniu z nich oraz w obr'bie portów, jak równie" w ka"dym przypadku
nasuwaj!cym szczególne trudno ci lub niebezpiecze.stwa.

§ 2. Kapitan obowi!zany jest korzysta9 z us/ug pilota lub holownika, gdy wymagaj! tego
przepisy lub bezpiecze.stwo statku. Kapitan mo"e równie" korzysta9 z tych us/ug, gdy uzna to
za wskazane; korzystanie z us/ug pilota nie zwalnia kapitana od obowi!zku wymienionego w §
1.
Art. 60. § 1. Kapitan jest obowi!zany nie 9 wszelk! pomoc ludziom znajduj!cym si' na morzu
w niebezpiecze.stwie, je"eli udzielenie tej pomocy nie nara"a na powa"ne niebezpiecze.stwo
jego statku i osób znajduj!cych si' na nim.
§ 2. Armator nie odpowiada za naruszenie przez kapitana obowi!zku okre lonego w § 1.
Art. 61. § 1. Kapitan jest obowi!zany przedsi'wzi!9 wszystkie rodki dla uchronienia statku
oraz znajduj!cych si' na nim osób i /adunku przed szkod!.
§ 2. Je"eli statkowi grozi zag/ada, kapitan obowi!zany jest w pierwszej kolejno ci zastosowa9
wszelkie dost'pne mu rodki dla ocalenia pasa"erów, a nast'pnie za/ogi. Kapitan opuszcza statek
jako ostatni, czuwaj!c nad ocaleniem, je"eli jest to mo"liwe, dzienników, dokumentów, map,
kosztowno ci i kasy statku.
Art. 62. § 1. Kapitan obowi!zany jest do/o"y9 nale"ytej staranno ci, aby /adunek by/ nale"ycie
za/adowany i zabezpieczony oraz wy/adowany, chocia"by czynno ci te powierzono osobom
trudni!cym si' zawodowo takimi czynno ciami.
§ 2. W czasie podró"y kapitan obowi!zany jest do/o"y9 nale"ytej staranno ci, aby /adunek nie
uleg/ uszkodzeniu lub utracie. Obowi!zany jest ponadto podejmowa9 dzia/ania konieczne dla
zabezpieczenia interesów osób zainteresowanych /adunkiem oraz w miar' mo"no ci
zawiadamia9 je o szczególnych zdarzeniach dotycz!cych /adunku.
Art. 63. W razie zagro"enia wojennego lub blokady portu przeznaczenia kapitan obowi!zany
jest zawin!9 do najbli"szego bezpiecznego portu - o ile to mo"liwe, do portu pa.stwa
zaprzyja@nionego - i przedsi'wzi!9 wszelkie rodki potrzebne do uchronienia statku oraz
znajduj!cych si' na nim osób, mienia i dokumentów przed zaw/adni'ciem przez nieprzyjaciela
lub przed innym niebezpiecze.stwem wojennym.
Art. 64. § 1. Je"eli statek, osoba na nim przebywaj!ca lub /adunek uleg/y wypadkowi
powoduj!cemu znaczn! szkod' albo istnieje prawdopodobie.stwo, "e szkoda taka nast!pi/a,
kapitan obowi!zany jest w ci!gu dwudziestu czterech godzin od chwili przybycia statku do
pierwszego portu albo w ci!gu dwudziestu czterech godzin od wypadku, który nast!pi/ w porcie,
zg/osi9 protest morski:
1) w kraju - izbie morskiej, a w porcie, w którym nie ma izby morskiej - s!dowi rejonowemu,
2) za granic! - polskiemu urz'dowi konsularnemu. Je"eli nie jest to mo"liwe, kapitan podejmuje
czynno ci niezb'dne dla ustalenia okoliczno ci wypadku i zabezpieczenia dowodów w trybie
przewidzianym prawem miejscowym.
§ 2. Kapitan obowi!zany jest przy zg/aszaniu protestu przed/o"y9 list' za/ogi, dziennik okr'towy
oraz po wiadczony przez siebie wypis z dziennika okr'towego ze szczegó/owym opisem
wypadku, a w razie zagini'cia dziennika okr'towego - szczegó/owy opis wszystkich
okoliczno ci wypadku.
§ 3. Organ przyjmuj!cy protest zawiadamia w miar' mo"liwo ci o dacie przyj'cia protestu osoby
zainteresowane.
§ 4. Organ przyjmuj!cy protest sporz!dza protokó/, w którym zamieszcza zeznania z/o"one
przez kapitana i cz/onków za/ogi wskazanych przez kapitana. W miar' potrzeby po ich
zeznaniach nale"y w protokole zamie ci9 dodatkowo zeznania innych cz/onków za/ogi,
przes/uchanych - wed/ug uznania organu przyjmuj!cego protest - na wniosek osób
zainteresowanych. O przyj'ciu protestu organ sporz!dzaj!cy go umieszcza wzmiank' w
dzienniku okr'towym.
§ 5. Za przyj'cie protestu morskiego pobiera si' op/at', która stanowi dochód bud"etu pa.stwa.
§ 6. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwo ci oraz ministrem w/a ciwym do spraw zagranicznych, okre li, w drodze

rozporz!dzenia, wysoko 9 op/at pobieranych za przyj'cie protestu morskiego, bior!c pod uwag'
wysoko 9 innych op/at tego rodzaju.
Art. 65. § 1. Kapitan obowi!zany jest:
1) okazywa9 bander' statku jednostkom p/ywaj!cym Marynarki Wojennej i Stra"y Granicznej,
2) podnosi9 bander' przy wprowadzaniu statku do portu.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia, sposób i
warunki okazywania bandery statku jednostkom p/ywaj!cym Marynarki Wojennej i Stra"y
Granicznej oraz oddawania honoru przez statki, z uwzgl'dnieniem zwyczajów
mi'dzynarodowych.
Art. 66. § 1. Kapitan obowi!zany jest niezw/ocznie po wypadku morskim zawiadomi9 o nim
kapitanat (bosmanat) pierwszego polskiego portu, do którego statek ma wej 9 po wypadku, a
tak"e w/a ciw! izb' morsk! zgodnie z przepisami ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. o izbach
morskich (Dz. U. Nr 58, poz. 320, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1989 r. Nr 33, poz. 175 i Nr 35,
poz. 192 oraz z 2000 r. Nr 120, poz. 1268).
§ 2. Kapitan obowi!zany jest, na "!danie izby morskiej lub kapitanatu (bosmanatu) portu,
udzieli9 wyja nie. o ka"dym wypadku morskim.

DZIA III

Uprawnienia kapitana

Art. 67. Kapitan statku znajduj!cego si' w niebezpiecze.stwie, po porozumieniu si' ze statkami,
które odpowiedzia/y na jego wezwanie o pomoc, ma prawo za"!da9, aby wskazany przez niego
statek lub statki udzieli/y mu pomocy.
Art. 68. § 1. Kapitan mo"e w czasie podró"y zatrzyma9 w osobnym pomieszczeniu osob', której
zachowanie si' na statku zagra"a bezpiecze.stwu statku, ludzi lub mienia. Zatrzymanie mo"e
trwa9 najd/u"ej do czasu przybycia statku do najbli"szego portu polskiego albo do portu
pa.stwa, którego obywatelem jest osoba zatrzymana.
§ 2. W razie zawini'cia statku do portu innego pa.stwa ni" okre lonego w § 1, kapitan
zawiadamia o zatrzymaniu polski urz!d konsularny i w/a ciwe w/adze miejscowe.
Art. 69. § 1. Kapitan statku b'd!cego poza portem macierzystym uprawniony jest do zaci!gania
w imieniu armatora po"yczek oraz dokonywania w jego imieniu czynno ci na kredyt tylko w
granicach nieodzownej potrzeby naprawy statku, uzupe/nienia za/ogi, zaopatrzenia statku lub
kontynuowania podró"y.
§ 2. W granicach uprawnie. okre lonych w § 1 kapitan mo"e nawet sprzeda9 zb'dne
przynale"no ci statku lub zb'dn! cz' 9 "ywno ci, je"eli oczekiwanie na zlecenie armatora lub na
fundusze od niego jest niemo"liwe lub niecelowe.
§ 3. Je"eli w czasie podró"y nie zdo/ano w inny sposób uzyska9 rodków koniecznych do jej
zako.czenia, kapitan - po uprzednim, je"eli to mo"liwe, zasi'gni'ciu wskazówek frachtuj!cego i
armatora - mo"e ustanowi9 na /adunku zastaw, a nawet sprzeda9 cz' 9 /adunku.
§ 4. Przy doborze rodków dla uzyskania funduszy potrzebnych do zako.czenia podró"y kapitan
obowi!zany jest kierowa9 si' tym, by strata wynik/a dla armatora i zainteresowanych /adunkiem
by/a jak najmniejsza.
Art. 70. § 1. Je"eli na statku znajduj!cym si' w podró"y wyczerpa/y si' zapasy "ywno ci,
kapitan ma prawo zarz!dzi9 - w celu równomiernego rozdzia/u - rekwizycj' znajduj!cego si' na
statku /adunku, który nadaje si' do spo"ycia.
§ 2. Warto 9 zarekwirowanego /adunku obowi!zany jest zwróci9 armator.

DZIA IV

Publicznoprawne funkcje kapitana

Art. 71. § 1. O ka"dym przypadku urodzenia lub mierci na statku w czasie podró"y kapitan
sporz!dza wzmiank' w dzienniku okr'towym oraz protokó/, a w przypadku mierci ponadto
zabezpiecza mienie pozosta/e po zmar/ym.
§ 2. Kapitan zg/asza urodzenie lub zgon na statku urz'dowi stanu cywilnego pierwszego portu
polskiego, do którego statek zawin!/, a za granic! polskiemu urz'dowi konsularnemu.

§ 3. Testament osoby zmar/ej na statku i akt zabezpieczenia jej mienia kapitan przekazuje
s!dowi rejonowemu w/a ciwemu dla pierwszego portu polskiego, do którego statek zawin!/, a za
granic! polskiemu urz'dowi konsularnemu.
Art. 72. § 1. W przypadku pope/nienia na statku przest'pstwa kapitan obowi!zany jest
sporz!dzi9 szczegó/owe zawiadomienie o pope/nieniu przest'pstwa, przedsi'wzi!9 odpowiednie

rodki dla zapobie"enia uchyleniu si' osoby podejrzanej o pope/nienie przest'pstwa od

odpowiedzialno ci karnej, zabezpieczy9 dowody i stosownie do okoliczno ci przekaza9 osob'
podejrzan! o pope/nienie przest'pstwa wraz z zawiadomieniem o przest'pstwie w/a ciwemu
organowi w pierwszym porcie polskim, do którego statek zawin!/, lub polskiej jednostce
p/ywaj!cej Marynarki Wojennej, Stra"y Granicznej lub Policji.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwo ci i ministrem w/a ciwym do spraw zagranicznych, okre li, w drodze
rozporz!dzenia, tryb post'powania kapitana odno nie do osób podejrzanych o pope/nienie
przest'pstw przeciwko bezpiecze.stwu "eglugi morskiej i sposoby przekazywania informacji
oraz dowodów odnosz!cych si' do takich przest'pstw w/adzom innych pa.stw, uwzgl'dniaj!c
umowy mi'dzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stron!.

TYTU IV

PRAWA RZECZOWE

DZIA I

W@asno12 statku

Art. 73. § 1. Statek stanowi polsk! w/asno 9, je"eli jest w/asno ci!:
1) Skarbu Pa.stwa,
2) osoby prawnej maj!cej siedzib' w Rzeczypospolitej Polskiej,
3) obywatela polskiego zamieszka/ego w Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Statkiem stanowi!cym polsk! w/asno 9 jest równie" statek wchodz!cy w sk/ad maj!tku
spó/ki osobowej wpisanej do polskiego rejestru przedsi'biorców.
§ 3. Statkiem uwa"anym za stanowi!cy polsk! w/asno 9 jest statek:
1) b'd!cy co najmniej w po/owie w/asno ci! podmiotów wymienionych w § 1, je"eli armator
tego statku ma w Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania albo siedzib' swojego zak/adu
g/ównego lub oddzia/u, a statek, na wniosek wszystkich wspó/w/a cicieli, zosta/ wpisany do
polskiego rejestru okr'towego w ksi'dze rejestru sta/ego,
2) b'd!cy w/asno ci! spó/ki kapita/owej maj!cej siedzib' za granic!, w której jeden z
podmiotów wymienionych w § 1 ma udzia/ kapita/owy, je"eli armator tego statku ma w
Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania albo siedzib' swojego zak/adu g/ównego lub
oddzia/u, a statek, na wniosek w/a ciciela, zosta/ wpisany do polskiego rejestru okr'towego w
ksi'dze rejestru sta/ego.
Art. 74. Umowa o przeniesienie w/asno ci statku, o którym mowa w art. 73 § 1, podlegaj!cego
obowi!zkowi wpisu do rejestru okr'towego, powinna by9 zawarta na pi mie, z podpisami stron
notarialnie po wiadczonymi. Dotyczy to równie" statku, o którym mowa w art. 73 § 3, oraz
statku w budowie, wpisanych do polskiego rejestru okr'towego.
Art. 75. Przepisy o przeniesieniu w/asno ci statku stosuje si' odpowiednio do przeniesienia
udzia/u we w/asno ci statku.

DZIA II

Zastaw na statku

Art. 76. § 1. Na statku wpisanym do rejestru okr'towego mo"na ustanowi9 zastaw wpisany do
tego rejestru (hipotek' morsk!). Do hipoteki morskiej stosuje si' odpowiednio przepisy prawa
cywilnego o hipotece, z uwzgl'dnieniem przepisów niniejszego dzia/u.
§ 2. Do powstania hipoteki morskiej niezb'dny jest wpis do rejestru okr'towego.
Art. 77. O wiadczenie woli w/a ciciela o ustanowieniu na jego statku hipoteki morskiej powinno
by9 z/o"one na pi mie, z podpisem notarialnie po wiadczonym, z zastrze"eniem art. 84 § 1.

Art. 78. § 1. Hipoteka morska mo"e by9 wyra"ona równie" w walucie obcej lub jednostkach
obliczeniowych okre lonych w art. 101 § 2.
§ 2. W celu zabezpieczenia tej samej wierzytelno ci mo"na ustanowi9 hipotek' morsk! na wi'cej
ni" jednym statku.
Art. 79. § 1. Hipoteka morska obci!"a, oprócz statku i jego przynale"no ci, tak"e wierzytelno ci
w/a ciciela statku powsta/e po ustanowieniu hipoteki z tytu/u:
1) odszkodowania za uszkodzenie lub strat' statku, /!cznie z odszkodowaniem
ubezpieczeniowym,
2) wynagrodzenia za ratownictwo w zakresie, w jakim wyrównuje ono szkody w statku
spowodowane ratownictwem,
3) udzia/u statku w awarii wspólnej,
4) op/at za najem lub dzier"aw' statku.
§ 2. Strony mog! rozszerzy9 zakres wierzytelno ci obci!"onych hipotek! morsk!.
Art. 80. Umowa o przeniesienie w/asno ci statku obci!"onego hipotek! morsk! na osob'
zagraniczn! w rozumieniu art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo dzia/alno ci
gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193 oraz z
2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679 i Nr 102, poz. 1115) wymaga uprzedniej zgody
wierzyciela hipotecznego wyra"onej na pi mie, z podpisem notarialnie po wiadczonym.
Art. 81. W przypadku wiadomego, znacznego zwi'kszenia ryzyka zwi!zanego z eksploatacj!
statku obci!"onego hipotek! morsk!, które powoduje istotne pogorszenie sytuacji wierzyciela
hipotecznego, mo"e on "!da9 niezw/ocznego zaspokojenia z przedmiotu hipoteki lub
dodatkowego odpowiedniego zabezpieczenia.
Art. 82. § 1. Hipotek' morsk! mo"na ustanowi9 na statku w budowie.
§ 2. Hipoteka morska na statku w budowie obejmuje materia/y, urz!dzenia i wyposa"enie
znajduj!ce si' na terenie stoczni buduj!cej obci!"ony hipotek! statek, które przez oznakowanie
lub w inny sposób zosta/y wyra@nie zidentyfikowane jako przeznaczone do budowy lub na
wyposa"enie tego statku.
Art. 83. § 1. Wierzytelno 9 zabezpieczona hipotek! morsk! podlega zaspokojeniu z przedmiotu
tej hipoteki z pierwsze.stwem przed innymi wierzytelno ciami, z wyj!tkiem wierzytelno ci
uprzywilejowanych, o których mowa w art. 91, kosztów egzekucyjnych, nale"no ci
alimentacyjnych oraz rent z tytu/u odszkodowania za wywo/anie choroby, niezdolno ci do pracy,
kalectwa lub mierci, jak równie" kosztów ostatniej choroby i zwyk/ego pogrzebu w/a ciciela
statku.
§ 2. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z przedmiotu hipoteki morskiej nast'puje w drodze
s!dowego post'powania egzekucyjnego, o ile przepisy niniejszego dzia/u nie stanowi! inaczej.
Art. 84. § 1. Umowa zawarta mi'dzy w/a cicielem statku a wierzycielem o ustanowieniu
hipoteki morskiej mo"e przewidywa9 przej'cie przez wierzyciela hipotecznego posiadania statku
obci!"onego hipotek!, /!cznie z upowa"nieniem do jego sprzeda"y, w celu zaspokojenia
zabezpieczonej wierzytelno ci z dochodu, jaki przynosi statek, lub z ceny uzyskanej z jego
sprzeda"y. Umowa powinna okre la9 warto 9 statku.
§ 2. Umowa, o której mowa w § 1, powinna by9 sporz!dzona na pi mie, z podpisami stron
notarialnie po wiadczonymi, i wpisana do rejestru okr'towego.
§ 3. Zawarcie umowy, o której mowa w § 1, wymaga uprzedniej zgody pozosta/ych wierzycieli
hipotecznych wyra"onej na pi mie, z podpisami notarialnie po wiadczonymi.
Art. 85. § 1. Przej'cie posiadania statku obci!"onego hipotek! morsk! ustanowion! na
podstawie umowy, o której mowa w art. 84 § 1, mo"e nast!pi9, je"eli w/a ciciel statku nie
zaspokaja zabezpieczonej tak! hipotek! wierzytelno ci lub w innych przypadkach
przewidzianych w umowie.
§ 2. Przej'cie posiadania statku wymaga z/o"enia przez wierzyciela hipotecznego o wiadczenia
w tej sprawie, z powo/aniem si' na okoliczno ci uzasadniaj!ce przej'cie posiadania.

§ 3. O wiadczenie, o którym mowa w § 2, powinno by9 z/o"one na pi mie, z podpisem
notarialnie po wiadczonym; podlega ono ujawnieniu w rejestrze okr'towym nie wcze niej ni" po
up/ywie 14 dni od dnia zawiadomienia w/a ciciela statku zgodnie z art. 87 § 1, chyba "e
w/a ciciel wyrazi/ zgod' na wcze niejszy termin.
§ 4. Wprowadzenie wierzyciela hipotecznego w posiadanie statku mo"e nast!pi9, na jego
wniosek, przy udziale komornika. Do wniosku nale"y do/!czy9 postanowienie izby morskiej
stwierdzaj!ce zgodno 9 o wiadczenia, o którym mowa w § 2, z tre ci! umowy, o której mowa w
art. 84 § 1.
§ 5. Wierzyciel hipoteczny, który przej!/ statek w posiadanie zgodnie z przepisami § 1-4, mo"e
odda9 go w posiadanie osobie trzeciej b!d@ te" wydzier"awi9 lub odda9 w najem w celu
zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelno ci z op/at za dzier"aw' lub najem statku. Umowa, o
której mowa w art. 84 § 1, mo"e przewidywa9, "e do oddania statku w posiadanie osobie
trzeciej, a tak"e zawarcia umowy dzier"awy lub najmu statku potrzebna jest zgoda w/a ciciela
statku.
Art. 86. § 1. Sprzeda" statku obci!"onego hipotek! morsk! zgodnie z art. 84 § 1 mo"e nast!pi9
na wniosek wierzyciela hipotecznego po up/ywie terminu zaspokojenia wierzytelno ci.
§ 2. Sprzeda" przeprowadza notariusz albo komornik w terminie 30 dni, licz!c od dnia z/o"enia
przez wierzyciela hipotecznego wniosku o dokonanie sprzeda"y. Wniosek taki powinien by9
z/o"ony na pi mie, z podpisem notarialnie po wiadczonym; podlega on ujawnieniu w rejestrze
okr'towym nie wcze niej ni" po up/ywie 14 dni od dnia zawiadomienia w/a ciciela statku i
organu rejestrowego zgodnie z art. 87 § 1, chyba "e w/a ciciel wyrazi/ zgod' na wcze niejszy
termin.
§ 3. Wierzyciel hipoteczny powinien na pi mie zawiadomi9 innych wierzycieli hipotecznych o
z/o"eniu wniosku o dokonanie sprzeda"y statku zgodnie z § 1 co najmniej na 7 dni przed dat!
sprzeda"y. W braku zawiadomienia ponosi on odpowiedzialno 9 za wynik/! st!d szkod'.
§ 4. Sprzeda" statku dokonana zgodnie z przepisami § 1 i 2 ma te same skutki prawne, co
sprzeda" dokonana w drodze s!dowego post'powania egzekucyjnego.
Art. 87. § 1. Przed podj'ciem przez wierzyciela hipotecznego czynno ci maj!cych na celu jego
zaspokojenie ze statku, o których mowa w art. 85 § 1 lub art. 86 § 1, powinien on na pi mie
zawiadomi9 w/a ciciela statku i organ rejestrowy o zamierzonym podj'ciu dzia/a. zmierzaj!cych
do zaspokojenia jego roszcze. wynikaj!cych z ustanowionej na tym statku hipoteki morskiej.
§ 2. W/a ciciel statku mo"e w ci!gu 14 dni od dnia zawiadomienia, o którym mowa w § 1,
zaspokoi9 wierzyciela hipotecznego b!d@ wyst!pi9 do s!du z powództwem o ustalenie, "e
wierzytelno 9 nie istnieje albo nie jest wymagalna w ca/o ci lub w cz' ci. Wniesienie tego
powództwa powoduje zawieszenie prawa wierzyciela hipotecznego do zaspokojenia si' zgodnie
z art. 85 § 1 lub art. 86 § 1 do czasu prawomocnego zako.czenia post'powania.
§ 3. Wniesienie do s!du powództwa, o którym mowa w § 2, wymaga ujawnienia w rejestrze
okr'towym.
§ 4. Je"eli wierzycielem hipotecznym jest bank zagraniczny lub zagraniczna instytucja
finansowa, jego wierzytelno 9 mo"e by9 zaspokojona w walutach obcych, je"eli hipoteka by/a
wyra"ona w tych walutach lub jednostkach obliczeniowych okre lonych w art. 101 § 2.
Zaspokojenie nast'puje za po rednictwem banku, który na podstawie odr'bnych przepisów jest
upowa"niony do skupu i sprzeda"y walut obcych, wskazanego przez wierzyciela hipotecznego.
Art. 88. Umowa o ustanowienie hipoteki morskiej zgodnie z art. 84 § 1 mo"e dotyczy9 tak"e
statku w budowie.
Art. 89. Do nieb'd!cego hipotek! morsk! zastawu na statkach stosuje si' przepisy prawa
cywilnego o zastawie na rzeczach ruchomych.

DZIA III

Przywileje na statku

Art. 90. § 1. Wierzycielom s/u"y na zabezpieczenie wierzytelno ci uprzywilejowanych
ustawowe prawo zastawu na statku z pierwsze.stwem przed innymi wierzytelno ciami, cho9by
zabezpieczonymi zastawem wynikaj!cym z umowy lub orzeczenia s!du.
§ 2. Przywilej s/u"y bez wzgl'du na zmian' osoby w/a ciciela lub armatora i dobr! wiar'
nabywcy statku.
Art. 91. Uprzywilejowane s! wierzytelno ci z tytu/u:
1) nale"nych pa.stwu kosztów s!dowych, nie wy/!czaj!c kosztów egzekucji s!dowej; wydatków
poniesionych we wspólnym interesie wierzycieli na zachowanie statku lub w celu sprzeda"y
statku i podzia/u uzyskanej ceny; op/at tona"owych, latarniowych lub portowych oraz innych
op/at i wiadcze. publicznych tego rodzaju; op/at pilotowych oraz kosztów nadzoru i
zachowania statku powsta/ych od chwili jego wej cia do ostatniego portu,
2) umów o prac' na statku zawartych z kapitanem, innymi cz/onkami za/ogi i osobami
zatrudnionymi w obs/udze statku,
3) wynagrodzenia za ratownictwo oraz udzia/u statku w awarii wspólnej,
4) wynagrodzenia szkody wyrz!dzonej zderzeniem statków lub innymi wypadkami morskimi,
jak równie" szkody wyrz!dzonej w portowych urz!dzeniach, dokach i drogach "eglugowych;
odszkodowania za mier9, uszkodzenie cia/a lub rozstrój zdrowia pasa"erów i cz/onków za/ogi;
odszkodowania za utrat' lub uszkodzenie /adunku b!d@ baga"u,
5) umów zawartych lub innych czynno ci prawnych podj'tych przez kapitana, w granicach jego
ustawowego umocowania, w czasie przebywania statku poza portem macierzystym, dla
rzeczywistych potrzeb konserwacji statku lub kontynuowania podró"y, bez wzgl'du na to, czy
kapitan jest równocze nie armatorem lub w/a cicielem statku oraz czy roszczenie przys/uguje
jemu samemu czy dostawcom, osobom naprawiaj!cym statek, po"yczkodawcom lub innym
kontrahentom.
Art. 92. § 1. Powództwo o zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu obci!"onego przywilejem
mo"e by9 dochodzone tak przeciwko w/a cicielowi, jak i armatorowi statku. Wyrok wydany
przeciwko armatorowi statku jest skuteczny przeciwko jego w/a cicielowi, a wydany przeciwko
w/a cicielowi jest skuteczny przeciwko armatorowi statku.
§ 2. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu obci!"onego przywilejem nast'puje w drodze
s!dowego post'powania egzekucyjnego.
§ 3. Wierzytelno ci uprzywilejowane wynikaj!ce z tej samej podró"y zaspokaja si' w kolejno ci
kategorii wyliczonych w art. 91.
§ 4. Wierzytelno ci wynikaj!ce z tej samej podró"y i nale"!ce do tej samej kategorii zaspokaja
si' proporcjonalnie do ich wysoko ci, je"eli suma podlegaj!ca podzia/owi nie wystarcza na
zaspokojenie ich w ca/o ci; jednak"e pó@niej powsta/e roszczenia wymienione w art. 91 pkt 3 i 5
zaspokaja si' w ka"dej z kategorii, przed wcze niej powsta/ymi.
§ 5. Wierzytelno ci wynik/e z tego samego zdarzenia uwa"a si' za powsta/e w tym samym
czasie.
Art. 93. § 1. Przywileje z ostatniej podró"y maj! pierwsze.stwo przed przywilejami z podró"y
poprzednich.
§ 2. Wierzytelno ci z tej samej umowy o prac' odnosz!ce si' do kilku podró"y zaspokaja si' na
równi z wierzytelno ciami z ostatniej podró"y.
Art. 94. § 1. Przywilej rozci!ga si' tak"e na:
1) fracht oraz zrównan! z nim op/at' za przewóz pasa"erów i ich baga"u z podró"y, podczas
której powsta/a wierzytelno 9 uprzywilejowana, a w odniesieniu do wierzytelno ci wynikaj!cych
z umów o prac' wymienionych w art. 91 pkt 2, ze wszystkich podró"y odbytych w czasie
trwania tej samej umowy o prac',
2) odszkodowania nale"ne statkowi za poniesione, a nienaprawione szkody w statku, jak i za
straty na frachcie,
3) nale"ny statkowi udzia/ w awarii wspólnej, o ile sk/adaj! si' na ni! nienaprawione szkody w
statku lub straty na frachcie,

4) nale"ne statkowi wynagrodzenie za ratownictwo, które nast!pi/o w czasie podró"y, po
odliczeniu jednak sum przypadaj!cych kapitanowi i innym osobom zatrudnionym w obs/udze
statku.
§ 2. Przywilej nie rozci!ga si' na nale"ne statkowi odszkodowania ubezpieczeniowe.
Art. 95. § 1. Przywileje wygasaj! z up/ywem roku, jednak"e przywileje wymienione w art. 91
pkt 5 wygasaj! z up/ywem 6 miesi'cy.
§ 2. Termin wyga ni'cia przywileju biegnie dla wierzytelno ci z tytu/u:
1) wynagrodzenia za ratownictwo - od dnia zako.czenia ratownictwa,
2) szkody wyrz!dzonej zderzeniem statków lub innym wypadkiem morskim albo wynik/ej
wskutek mierci, uszkodzenia cia/a lub rozstroju zdrowia - od dnia spowodowania szkody,
3) odszkodowania za utrat' lub uszkodzenie /adunku lub baga"u - od dnia wydania /adunku lub
baga"u albo od dnia, w którym powinny by9 wydane,
4) nale"no ci powsta/ych wskutek czynno ci okre lonych w art. 91 pkt 5 - od dnia powstania
wierzytelno ci,
5) innych zdarze. - od dnia wymagalno ci wierzytelno ci.
§ 3. Przywilej na nale"no ciach okre lonych w art. 94 § 1 wygasa z chwil! ich uiszczenia,
jednak"e przywilej pozostaje w mocy, dopóki uiszczona kwota znajduje si' w r'ku kapitana lub
innej osoby, która podj'/a t' kwot' na rzecz armatora lub w/a ciciela statku.
Art. 96. Je"eli statek, na którym ci!"y przywilej, nie móg/ by9 zaj'ty na polskich wodach
wewn'trznych lub polskim morzu terytorialnym na rzecz wierzyciela maj!cego w
Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania lub siedzib', terminy okre lone w art. 95 nie
mog! sko.czy9 si' wcze niej ni" z up/ywem jednego miesi!ca od dnia, w którym statek wszed/
do portu polskiego, nie pó@niej jednak ni" z up/ywem 3 lat od dnia powstania wierzytelno ci.

TYTU V

OGRANICZENIE ODPOWIEDZIALNOACI ZA ROSZCZENIA MORSKIE

Art. 97. § 1. Odpowiedzialno 9 d/u"nika za roszczenia morskie mo"e by9 ograniczona zgodnie z
postanowieniami Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno ci za roszczenia morskie,
sporz!dzonej w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 35, poz. 175), zwanej
dalej "Konwencj! o ograniczeniu odpowiedzialno ci", wraz ze zmianami obowi!zuj!cymi od
daty ich wej cia w "ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej
wiadomo ci we w/a ciwy sposób.
§ 2. Wobec wierzyciela zagranicznego maj!cego w chwili zg/oszenia roszczenia sta/e miejsce
zamieszkania lub g/ówn! siedzib' w pa.stwie, które ustanowi/o dla tego rodzaju roszczenia
granic' odpowiedzialno ci ni"sz! od okre lonej zgodnie z postanowieniami Konwencji o
ograniczeniu odpowiedzialno ci, d/u"nik odpowiada tylko do tej ni"szej granicy.
§ 3. Uprawnienie do ograniczenia odpowiedzialno ci na podstawie § 1 nie przys/uguje
d/u"nikowi zagranicznemu, który w chwili powo/ywania si' na nie ma sta/e miejsce
zamieszkania lub g/ówn! siedzib' w pa.stwie, którego prawo nie przewiduje ograniczenia
odpowiedzialno ci dla tego rodzaju roszczenia; je"eli prawo to przewiduje granic'
odpowiedzialno ci wy"sz! od okre lonej zgodnie z Konwencj! o ograniczeniu
odpowiedzialno ci, stosuje si' t' wy"sz! granic'.
Art. 98. § 1. D/u"nik mo"e powo/a9 si' na ograniczenie odpowiedzialno ci niezale"nie od
ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialno ci zgodnie z art. 11 Konwencji o
ograniczeniu odpowiedzialno ci, z zastrze"eniem § 2.
§ 2. S!d mo"e, w razie prawdopodobie.stwa ujawnienia si' kolejnych wierzycieli, uzale"ni9
ograniczenie odpowiedzialno ci od ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialno ci.
Art. 99. D/u"nik ponosi koszty procesu zwi!zanego z dochodzeniem roszczenia podlegaj!cego
ograniczeniu zgodnie z Kodeksem post'powania cywilnego i odpowiada za odsetki od tego
roszczenia ponad granic' odpowiedzialno ci okre lon! zgodnie z Konwencj! o ograniczeniu
odpowiedzialno ci, jednak"e je"eli d/u"nik utworzy/ fundusz ograniczenia odpowiedzialno ci

przez z/o"enie do depozytu s!du odpowiedniej sumy pieni'"nej, to sk/adaj!cy nie odpowiada za
odsetki powsta/e po z/o"eniu tej sumy.
Art. 100. Roszczenia z tytu/u szkód w urz!dzeniach i basenach portowych, drogach wodnych i
urz!dzeniach nawigacyjnych podlegaj! zaspokojeniu z pierwsze.stwem przed innymi
roszczeniami, z wyj!tkiem roszcze. z tytu/u mierci, uszkodzenia cia/a lub rozstroju zdrowia.
Art. 101. § 1. Je"eli odpowiedzialno 9 d/u"nika ustalona zgodnie z Konwencj! o ograniczeniu
odpowiedzialno ci powsta/a w zwi!zku z uprawianiem "eglugi statkiem o pojemno ci brutto
mniejszej ni" 300 ton, to granica jego odpowiedzialno ci wynosi:
1) 100.000 jednostek obliczeniowych - w odniesieniu do roszcze. z tytu/u mierci, uszkodzenia
cia/a lub rozstroju zdrowia,
2) 50.000 jednostek obliczeniowych - w odniesieniu do innych roszcze..
§ 2. Jednostk! obliczeniow! jest Specjalne Prawo Ci!gnienia (SDR), okre lone przez
Mi'dzynarodowy Fundusz Walutowy.
Art. 102. § 1. Je"eli d/u"nik jest osob! prawn!, to przez w/asne dzia/anie lub zaniechanie, o
którym mowa w art. IV Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno ci, rozumie si' dzia/anie lub
zaniechanie tego, kto wykonuje funkcje organu zarz!dzaj!cego tej osoby prawnej.
§ 2. Je"eli d/u"nikiem jest armator, który uprawia "eglug' przez sta/ego zarz!dc', to odpowiada
on za dzia/anie lub zaniechanie tego zarz!dcy jak za w/asne dzia/anie lub zaniechanie; je"eli
zarz!dca jest osob! prawn!, przepis § 1 stosuje si' odpowiednio.

TYTU VI

UMOWY

DZIA I

Przewóz @adunku

Rozdzia/ 1

Przepisy ogólne

Art. 103. Przez umow' przewozu /adunku przewo@nik podejmuje si', za wynagrodzeniem,
przewiezienia rzeczy drog! morsk!.
Art. 104. Umowa przewozu /adunku mo"e:
1) stanowi9, "e przewo@nik odda ca/! albo okre lon! cz' 9 przestrzeni /adunkowej statku pod
/adunek na jedn! lub wi'cej podró"y (umowa czarterowa), albo
2) dotyczy9 przewozu poszczególnych rzeczy lub /adunku okre lonego wed/ug rodzaju, ilo ci,
miary lub wagi (umowa bukingowa).
Art. 105. § 1. Umowa przewozu okre la stosunek pomi'dzy przewo@nikiem a frachtuj!cym
(czarteruj!cym lub bukuj!cym).
§ 2. Ka"da strona mo"e "!da9 potwierdzenia umowy przewozu na pi mie.
§ 3. W wykonaniu obowi!zku frachtuj!cego mo"e /adunek dostarczy9 przewo@nikowi inna
osoba (za/adowca). Przepisy odnosz!ce si' do za/adowcy maj! zastosowanie do frachtuj!cego,
który sam dostarcza /adunek przewo@nikowi.
Art. 106. Frachtuj!cy mo"e bez zgody przewo@nika odst!pi9 swoje prawa z umowy przewozu
osobie trzeciej, pozostaje jednak odpowiedzialny za wykonanie umowy solidarnie z osob!, której
swoje prawa odst!pi/.
Art. 107. § 1. Je"eli /adunek ma by9 wed/ug umowy czarterowej przewieziony okre lonym
statkiem, przewo@nik mo"e za/adowa9 go na inny statek tylko po uzyskaniu zgody
czarteruj!cego.
§ 2. Przy przewozie na podstawie umowy bukingowej przewo@nik ma prawo - w braku
wyra@nego zakazu w umowie - zast!pi9 okre lony w umowie statek innym statkiem tej samej
kategorii, zdatnym do przewozu bez opó@nienia; obowi!zany jest jednak podstawi9 statek
zast'pczy w umówionym terminie i zawiadomi9 o tym bukuj!cego.
Art. 108. § 1. Roszczenie z umowy przewozu przedawnia si' z up/ywem 2 lat od dnia jego
wymagalno ci.

§ 2. Roszczenia do przewo@nika zwi!zane z /adunkiem, wynikaj!ce z konosamentu,
przedawniaj! si' z up/ywem roku od dnia, w którym wydanie /adunku nast!pi/o lub mia/o
nast!pi9.
§ 3. Powództwo o odszkodowanie przeciwko osobie trzeciej w sprawach, o których mowa w § 2,
mo"e by9 wytoczone nawet po up/ywie roku w terminie okre lonym w przepisach o
przedawnieniu roszcze., nie d/u"szym jednak ni" 6 miesi'cy licz!c od dnia, w którym osoba
wyst'puj!ca z takim powództwem zaspokoi/a roszczenie lub otrzyma/a pozew wniesiony
przeciwko niej.
Art. 109. Przepisów niniejszego dzia/u nie stosuje si' do przewozu przesy/ek pocztowych.

Rozdzia/ 2

Za@adowanie na statek

Art. 110. Przewo@nik obowi!zany jest do/o"y9 nale"ytej staranno ci, aby przy rozpocz'ciu
podró"y statek by/ zdatny do "eglugi, w/a ciwie wyposa"ony, zaopatrzony i obsadzony za/og!, a
ponadto, aby jego /adownie, ch/odnie oraz wszelkie inne pomieszczenia, do których s! /adowane
towary, by/y przed rozpocz'ciem podró"y przygotowane i doprowadzone do stanu
odpowiedniego do przyj'cia, przewozu i zabezpieczenia /adunku, stosownie do jego
w/a ciwo ci.
Art. 111. Przewo@nik obowi!zany jest podstawi9 statek gotowy do /adowania w ustalonym
miejscu i czasie oraz pozostawi9 go tam na przewidziany okres /adowania, a gdy zosta/
umówiony przestój - tak"e na okres przestoju.
Art. 112. § 1. Je"eli nie umówiono miejsca /adowania, przewo@nik podstawi statek w
zwyczajowo przyj'tym miejscu /adowania lub wyczekiwania.
§ 2. Je"eli przewóz opiera si' na umowie czarterowej, przewo@nik obowi!zany jest podstawi9
statek wed/ug wskazania czarteruj!cego w miejscu odpowiednim, bezpiecznym i dost'pnym bez
trudno ci dla podej cia statku, dla jego pozostawania tam i wyj cia z /adunkiem bez przeszkód.
Je"eli jest kilku czarteruj!cych, którzy nie uzgodnili mi'dzy sob! miejsca /adowania, lub je"eli
odpowiednie miejsce /adowania nie zosta/o przewo@nikowi podane, przewo@nik post!pi zgodnie
z § 1.
§ 3. Czarteruj!cy mo"e niezale"nie od tego, czy miejsce /adowania zosta/o w umowie ustalone,
domaga9 si' od przewo@nika - za zwrotem wszelkich zwi!zanych z tym kosztów -
przeholowania lub przeci!gni'cia statku z jednego miejsca na drugie, chyba "e przewóz odbywa
si' statkiem obs/uguj!cym lini' regularn!.
§ 4. Je"eli przewóz opiera si' na umowie bukingowej, bukuj!cemu przys/uguj! uprawnienia
okre lone w § 3 tylko wtedy, gdy przewiduje je umowa lub zwyczaj przyj'ty w danym porcie.
Art. 113. § 1. Przewo@nik jest obowi!zany zawiadomi9 na pi mie czarteruj!cego o podstawieniu
gotowego do rozpocz'cia /adowania statku w miejscu, o którym mowa w art. 112 § 2, a je"eli
miejsce takie nie zosta/o przewo@nikowi wskazane - w miejscu, o którym mowa w art. 112 § 1
(nota gotowo ci). Je"eli czarteruj!cy wskaza/ za/adowc', przewo@nik zawiadamia za/adowc'.
§ 2. Zawiadomienie, które w chwili jego otrzymania nie odpowiada rzeczywisto ci, uwa"a si' za
niedokonane, a przewo@nik odpowiada za wynik/! st!d szkod'.
§ 3. Do okre lenia dnia oraz godziny, w których zawiadomienie uwa"a si' za skutecznie
dokonane, stosuje si' zwyczaje przyj'te dla tej czynno ci w danym porcie.
Art. 114. § 1. Okres /adowania okre la umowa czarterowa, a je"eli nie zawiera ona
postanowienia w tym przedmiocie - zwyczaj przyj'ty w danym porcie. Okres ten oblicza si'
wed/ug dni i godzin roboczych, poczynaj!c od nast'pnego dnia po z/o"eniu noty gotowo ci.
§ 2. Do okresu /adowania wlicza si' przerwy wywo/ane przyczynami zachodz!cymi po stronie
frachtuj!cego lub za/adowcy, jak równie" czas u"yty na przeholowanie lub przeci!gni'cie statku
z jednego miejsca na drugie stosownie do art. 112 § 3.
§ 3. Do okresu /adowania nie wlicza si' przerw wywo/anych przyczynami zachodz!cymi po
stronie przewo@nika, jak równie" przerw spowodowanych si/! wy"sz! albo warunkami
atmosferycznymi zagra"aj!cymi /adunkowi lub prawid/owo ci b!d@ bezpiecze.stwu /adowania.

Art. 115. § 1. Strony mog! w umowie czarterowej przewidzie9, "e statek pozostanie w porcie
ponad okres /adowania (przestój statku).
§ 2. Je"eli umowa nie ustala okresu przestoju statku, przyjmuje si', "e okres ten wynosi 14 dni.
Okres przestoju oblicza si' wed/ug bie"!cych dni i godzin. Do okresu przestoju nie wlicza si'
jednak przerw spowodowanych przyczynami zachodz!cymi wy/!cznie po stronie przewo@nika.
§ 3. Wynagrodzenie nale"ne przewo@nikowi za przestój (przestojowe) okre la umowa, a je"eli
nie zawiera ona postanowienia w tym przedmiocie - zwyczaj. W braku stawek zwyczajowych
przestojowe okre la si' sum! wydatków przewo@nika na utrzymanie statku i za/ogi przez okres
przestoju.
§ 4. Je"eli w umowie nie przewidziano przestoju, a statek po up/ywie okresu /adowania zostaje
przetrzymany w porcie z przyczyn zachodz!cych po stronie frachtuj!cego lub za/adowcy,
przewo@nik ma prawo do wynagrodzenia szkody wyrz!dzonej przetrzymaniem statku.
§ 5. Do odszkodowania przewidzianego w § 4 przewo@nik ma prawo równie" wtedy, gdy statek
z przyczyn zachodz!cych po stronie frachtuj!cego lub za/adowcy zostaje przetrzymany w porcie
ponad okres przestoju.
Art. 116. Przy przewozie na podstawie umowy bukingowej przewo@nik powinien w
odpowiednim terminie zawiadomi9 frachtuj!cego o czasie i miejscu /adowania statku.
Zawiadomienie takie jest zb'dne, gdy chodzi o statek obs/uguj!cy lini' regularn!, chyba "e
termin ustalony w rozk/adzie rejsów nie b'dzie móg/ by9 dotrzymany.
Art. 117. Frachtuj!cemu przys/uguje prawo dostarczenia w miejsce /adunku okre lonego umow!
- innego odpowiedniego /adunku, którego przewóz nie pogorszy po/o"enia przewo@nika i innych
frachtuj!cych. Fracht nale"ny przewo@nikowi za przewóz takiego /adunku nie mo"e by9 ni"szy
od frachtu umówionego.
Art. 118. § 1. Po up/ywie okresu /adowania i przestoju przewidzianego w umowie czarterowej
albo po up/ywie ustalonego w umowie bukingowej terminu dostarczenia /adunku przewo@nik
mo"e wed/ug swego uznania rozpocz!9 podró", cho9by nawet umówiony /adunek nie zosta/
dostarczony. Przewo@nik zachowuje prawo do frachtu przypadaj!cego równie" od /adunku
nieza/adowanego (martwy fracht).
§ 2. Nale"no 9 przewo@nika z tytu/u martwego frachtu ulega zmniejszeniu o sum' frachtu
uzyskanego przez przewo@nika za inny /adunek przyj'ty do przewozu w miejsce /adunku
niedostarczonego.
Art. 119. Je"eli wed/ug umowy czarteruj!cy rozporz!dza ca/! przestrzeni! statku, przewo@nik,
zachowuj!c prawo do ca/ego frachtu, jest na "!danie czarteruj!cego obowi!zany:
1) rozpocz!9 podró" nawet przed umówionym terminem, cho9by /adunek nie by/ jeszcze w
ca/o ci za/adowany,
2) przyj!9 do przewozu /adunek dostarczony mu przed up/ywem okresu /adowania lub przestoju,
cho9by nawet przyj'cie i za/adowanie /adunku mog/o spowodowa9 zw/ok' w rozpocz'ciu
podró"y, nie d/u"sz! jednak ni" 14 dni; nie narusza to przepisów art. 115 § 4 i § 5.
Art. 120. Je"eli wed/ug umowy czarteruj!cy rozporz!dza cz' ci! przestrzeni statku, przewo@nik
mo"e odmówi9 przyj'cia /adunku, którego za/adowanie po up/ywie ustalonego okresu /adowania
musia/oby wskutek zw/oki czarteruj!cego spowodowa9 przetrzymanie statku. Pomimo odmowy
przyj'cia /adunku przewo@nikowi nale"y si' ca/y fracht.
Art. 121. § 1. Czarteruj!cemu, cho9by wed/ug umowy rozporz!dza/ ca/! powierzchni! statku,
wolno swoim /adunkiem zajmowa9 tylko przestrzenie i powierzchnie przeznaczone do tego celu.
§ 2. Czarteruj!cy mo"e "!da9 stosownego obni"enia frachtu i wynagrodzenia szkody, je"eli
przewo@nik nie odda do jego rozporz!dzenia okre lonej w umowie przestrzeni statku.
Art. 122. § 1. Frachtuj!cy obowi!zany jest na swój koszt dostarczy9 /adunek do statku wzd/u"
jego burty w taki sposób, aby umo"liwi9 prawid/owe i odpowiednie za/adowanie.
§ 2. Na towarach /atwo zapalnych, wybuchowych lub w inny sposób niebezpiecznych
frachtuj!cy obowi!zany jest umie ci9 odpowiednie oznaczenie ich jako niebezpiecznych oraz
poda9 przewo@nikowi potrzebne informacje o w/a ciwo ciach towaru.

§ 3. Oddaj!c do przewozu rzeczy, z którymi nale"y obchodzi9 si' w szczególny sposób,
frachtuj!cy obowi!zany jest umie ci9 na nich odpowiednie oznaczenie i poinformowa9
przewo@nika o ich w/a ciwo ciach.
Art. 123. § 1. Frachtuj!cy obowi!zany jest dostarczy9 przewo@nikowi we w/a ciwym czasie
dokumenty dotycz!ce /adunku, potrzebne do jego przewozu.
§ 2. Frachtuj!cy odpowiada za szkody wynik/e ze zw/oki w dostarczeniu oraz z
nieprawid/owo ci lub niedok/adno ci dokumentów przewidzianych w § 1.
Art. 124. § 1. Frachtuj!cy odpowiada wobec przewo@nika, a tak"e wobec pasa"erów, za/ogi i
w/a cicieli innych /adunków za szkody spowodowane niedok/adnym lub nieprawdziwym
o wiadczeniem dotycz!cym rodzaju lub w/a ciwo ci /adunku.
§ 2. Odpowiedzialno 9 okre lon! w § 1 ponosi tak"e za/adowca, je"eli z/o"enie niedok/adnego
lub nieprawdziwego o wiadczenia dotycz!cego rodzaju lub w/a ciwo ci /adunku nast!pi/o z jego
winy.
Art. 125. Frachtuj!cy jest wolny od odpowiedzialno ci za szkody wyrz!dzone przez /adunek
przewo@nikowi lub statkowi z jakiejkolwiek przyczyny bez jego winy.
Art. 126. § 1. Przewo@nik obowi!zany jest do/o"y9 nale"ytej staranno ci przy za/adowywaniu
/adunku na statek oraz dostarczy9 odpowiednie podk/ady, przegrody, maty i inny materia/
konieczny do prawid/owego i odpowiedniego za/adowania oraz rozmieszczenia i zabezpieczenia
(zasztauowania) /adunku.
§ 2. adunek umieszcza si' na statku wed/ug uznania przewo@nika; umieszczenie /adunku na
pok/adzie wymaga zgody za/adowcy, chyba "e chodzi o /adunki przewo"one w kontenerach
zamkni'tych, przyjmowanych na statek przystosowany do takiego przewozu, lub o /adunki, które
zwyczajowo s! przewo"one na pok/adzie.
§ 3. Koszty za/adowania i zasztauowania /adunku na statku obci!"aj! przewo@nika.
Art. 127. § 1. Przewo@nik, zachowuj!c prawo do ca/ego frachtu, mo"e wed/ug swego uznania
wy/adowa9 /adunek ze statku, zniszczy9 go lub unieszkodliwi9 bez obowi!zku wynagrodzenia
szkody przez to powsta/ej, je"eli /adunek ten zawiera materia/y /atwo zapalne, wybuchowe lub w
inny sposób niebezpieczne, zosta/ fa/szywie zadeklarowany albo je"eli przewo@nik nie móg/,
przyjmuj!c /adunek, stwierdzi9 jego niebezpiecznych w/a ciwo ci na podstawie zwyk/ej
znajomo ci rzeczy, a nie zosta/ uprzedzony o tych w/a ciwo ciach. Za/adowca odpowiada za
szkod' powsta/! wskutek za/adowania i przewozu takiego /adunku.
§ 2. Je"eli przewo@nikowi by/y wprawdzie znane w/a ciwo ci /adunku okre lone w § 1 i /adunek
ten zosta/ za/adowany za jego zgod!, lecz nast'pnie zagrozi/ bezpiecze.stwu statku, osób na nim
si' znajduj!cych lub innych /adunków, przewo@nik mo"e - wed/ug swego uznania - /adunek
niebezpieczny wy/adowa9, zniszczy9 lub unieszkodliwi9. Za wynik/! st!d szkod' przewo@nik
odpowiada tylko w granicach odpowiedzialno ci z tytu/u awarii wspólnej. Przewo@nik
zachowuje prawo do frachtu dystansowego.
Art. 128. Na "!danie za/adowcy przewo@nik obowi!zany jest, w miar' post'puj!cego stopniowo
/adowania, wydawa9 mu odpowiednie pokwitowania /adunkowe na przyj'te na statek partie
towaru (kwity sternika), w których poza danymi okre laj!cymi rodzaj /adunku, jego miar', ilo 9
lub wag' oraz znaki i opakowanie mo"e zamie ci9 zastrze"enia dotycz!ce stanu zewn'trznego
/adunku i jego opakowania.

Rozdzia/ 3

Konosament

Art. 129. § 1. Przewo@nik obowi!zany jest po przyj'ciu /adunku na statek wyda9 za/adowcy na
jego "!danie konosament.
§ 2. Je"eli poprzednio zosta/y wydane na ten /adunek kwity sternika, przewo@nik mo"e uzale"ni9
wydanie konosamentu od ich zwrotu.
Art. 130. § 1. Przewo@nik mo"e wyda9 za/adowcy, przed przyj'ciem /adunku na statek,
dokument stwierdzaj!cy przyj'cie /adunku do przewozu (konosament przyj'cia do za/adowania).

§ 2. Po przyj'ciu /adunku na statek przewo@nik wyda za/adowcy, na jego "!danie, konosament
stwierdzaj!cy przyj'cie /adunku na statek za zwrotem dokumentu wymienionego w § 1 albo na
tym ostatnim umie ci wzmiank' o przyj'ciu /adunku na statek z podaniem nazwy statku i daty
za/adowania.
Art. 131. § 1. Konosament stanowi dowód przyj'cia /adunku w nim oznaczonego na statek w
celu przewozu i jest dokumentem legitymuj!cym do dysponowania tym /adunkiem i do jego
odbioru.
§ 2. Konosament wystawiony zgodnie z przepisami niniejszego dzia/u stwarza domniemanie
przyj'cia na statek przez przewo@nika okre lonego /adunku do przewozu w takiej ilo ci i stanie,
jak to uwidoczniono w konosamencie. Dowód przeciwny nie b'dzie dopuszczony w przypadku,
gdy konosament zosta/ przeniesiony na osob' trzeci! dzia/aj!c! w dobrej wierze.
§ 3. Konosament stanowi o stosunku prawnym pomi'dzy przewo@nikiem a odbiorc! /adunku.
Postanowienia umowy przewozu wi!"! odbiorc' tylko wówczas, gdy konosament do nich
odsy/a.
Art. 132. § 1. Dane dotycz!ce /adunku zamieszcza si' w konosamencie na podstawie pisemnej
deklaracji za/adowcy.
§ 2. Za/adowca odpowiada wobec przewo@nika za szkody i wydatki wynik/e z niedok/adno ci
lub nieprawdziwo ci o wiadczenia co do miary, obj'to ci, liczby sztuk, ilo ci i wagi /adunku
oraz jego znaków g/ównych; nie zwalnia to jednak przewo@nika od odpowiedzialno ci wskutek
niewype/nienia jego obowi!zków, wynikaj!cych z umowy przewozu, w stosunku do wszystkich
innych osób poza frachtuj!cym i za/adowc!.
Art. 133. Przewo@nik obowi!zany jest wyda9 za/adowcy konosament w tylu jednobrzmi!cych
egzemplarzach, ilu za"!da za/adowca, uwidoczniaj!c na ka"dym z nich liczb' wydanych
egzemplarzy.
Art. 134. § 1. Konosament mo"e by9 wystawiony:
1) na imiennie okre lonego odbiorc' (konosament imienny),
2) na zlecenie za/adowcy lub wskazanej przez niego osoby (konosament na zlecenie),
3) na okaziciela.
§ 2. Je"eli w konosamencie na zlecenie nie wskazano osoby, na której zlecenie konosament
zosta/ wystawiony, uwa"a si' go za wystawiony na zlecenie za/adowcy.
Art. 135. § 1. Konosament mo"e by9 przeniesiony na inn! osob', która przez przeniesienie
nabywa uprawnienia do dysponowania /adunkiem i do jego odbioru.
§ 2. Konosament przenosi si':
1) przez przelew wierzytelno ci (konosament imienny),
2) przez indos (konosament na zlecenie),
3) przez wydanie konosamentu (konosament na okaziciela).
Art. 136. § 1. Konosament zawiera:
1) oznaczenie przewo@nika,
2) oznaczenie za/adowcy,
3) oznaczenie odbiorcy lub stwierdzenie, "e konosament zosta/ wystawiony na zlecenie albo na
okaziciela,
4) nazw' statku,
5) okre lenie /adunku z podaniem jego rodzaju oraz - stosownie do okoliczno ci - jego miary,
obj'to ci, liczby sztuk, ilo ci lub wagi,
6) okre lenie zewn'trznego stanu /adunku i jego opakowania,
7) znaki g/ówne niezb'dne dla stwierdzenia to"samo ci /adunku, podane przez za/adowc' na
pi mie przed rozpocz'ciem /adowania, je"eli je wydrukowano lub w inny sposób utrwalono na
poszczególnych sztukach /adunku lub jego opakowaniu,
8) oznaczenie frachtu i innych nale"no ci przewo@nika albo wzmiank', "e ich zap/ata w ca/o ci
ju" nast!pi/a lub powinna nast!pi9 stosownie do postanowie. zamieszczonych w innym
dokumencie,

9) nazw' miejsca za/adowania,
10) nazw' miejsca wy/adowania albo okre lenie, kiedy lub gdzie nast!pi wskazanie miejsca
wy/adowania,
11) liczb' wydanych egzemplarzy konosamentu,
12) dat' i miejsce wystawienia konosamentu,
13) podpis przewo@nika albo kapitana statku lub innego przedstawiciela przewo@nika.
§ 2. Je"eli w konosamencie nie wymieniono przewo@nika, uwa"a si', "e przewo@nikiem jest
armator. Je"eli w konosamencie wystawionym zgodnie z § 1 wymieniono przewo@nika
niedok/adnie lub fa/szywie, armator statku, na który /adunek za/adowano, odpowiada wobec
odbiorcy /adunku za wynik/! st!d szkod', przy czym s/u"y mu roszczenie zwrotne do
przewo@nika.
Art. 137. § 1. Przewo@nik mo"e zamie ci9 w konosamencie odpowiedni! uwag', je"eli
zewn'trzny stan /adunku lub jego opakowania budzi zastrze"enia.
§ 2. Przewo@nik mo"e odmówi9 wpisania do konosamentu zadeklarowanych mu przez
za/adowc' danych dotycz!cych ilo ci, miary, wagi i oznakowania /adunku, je"eli ma powa"n!
podstaw' do podejrzewania, "e dane te nie odpowiadaj! dok/adnie stanowi faktycznemu w
chwili za/adowania, albo je"eli nie ma mo"liwo ci sprawdzenia tych danych.
§ 3. Przewo@nik mo"e odmówi9 wpisania do konosamentu danych dotycz!cych znaków /adunku,
je"eli znaki te nie s! utrwalone na poszczególnych sztukach /adunku lub jego opakowaniu w taki
sposób, "e w normalnych warunkach powinny pozosta9 czytelne do ko.ca podró"y.
§ 4. Je"eli /adunek dostarczono do przewozu w opakowaniu, przewo@nik mo"e zamie ci9 w
konosamencie wzmiank', "e zawarto 9 jest mu nieznana.
Art. 138. § 1. Z zastrze"eniem wyj!tków przewidzianych w ustawie przepisy o konosamencie
stosuje si' odpowiednio do konosamentu bezpo redniego wydanego przez przewo@nika
morskiego podejmuj!cego si' przewozu, który ma by9 dokonany na cz' ci trasy przez innego
przewo@nika (morskiego, rzecznego, l!dowego lub powietrznego).
§ 2. Do przewozu na cz' ciach trasy, które nie stanowi! drogi morskiej, stosuje si' prawo
w/a ciwe dla danego rodzaju przewozu. Je"eli nie mo"na ustali9, na jakiej cz' ci trasy nast!pi/o
zdarzenie, stosuje si' do oceny jego skutków przepisy Kodeksu morskiego.
Art. 139. § 1. Przewo@nik, który wystawi/ konosament bezpo redni, odpowiada za nale"yte
wykonanie obowi!zków przewo@nika na ca/ej trasie obj'tej tym konosamentem, a" do wydania
/adunku uprawnionemu odbiorcy. Ka"dy z pozosta/ych przewo@ników odpowiada za wykonanie
tych obowi!zków na obs/ugiwanej przez niego cz' ci trasy solidarnie z przewo@nikiem, który
wystawi/ konosament bezpo redni.
§ 2. Przewo@nik, który wystawi/ konosament bezpo redni, mo"e w nim ograniczy9 swoj!
odpowiedzialno 9 do obs/ugiwanej przez niego cz' ci trasy; nie zwalnia go to od obowi!zku
do/o"enia nale"ytej staranno ci, aby dalszy przewóz móg/ by9 prawid/owo wykonany.
§ 3. Przewo@nik, który na podstawie swej solidarnej odpowiedzialno ci z konosamentu
bezpo redniego zap/aci/ odszkodowanie, ma prawo "!da9 od ka"dego z pozosta/ych
przewo@ników, ponosz!cych odpowiedzialno 9 z tego konosamentu, zwrotu proporcjonalnie do
przypadaj!cego na niego frachtu. Wolny jest od obowi!zku zwrotu ten z przewo@ników, który
udowodni, "e nale"ycie wykona/ swoje obowi!zki przewo@nika.
§ 4. Ostatni przewo@nik powinien wykona9 znane mu prawa poprzednich przewo@ników, w
szczególno ci ich prawo zastawu.

Rozdzia/ 4

Wykonanie przewozu

Art. 140. § 1. Statek powinien wykona9 przewóz z nale"yt! szybko ci!, tras! umownie ustalon!,
a w braku umowy tras! normaln!.
§ 2. Zej cie z trasy w celu ratowania lub usi/owania ratowania "ycia lub mienia na morzu albo z
innej uzasadnionej przyczyny nie stanowi naruszenia umowy przewozu; przewo@nik nie
odpowiada za wynik/! st!d szkod'.

Art. 141. Przewo@nik obowi!zany jest sprawowa9 piecz' nad /adunkiem od jego przyj'cia do
wydania oraz dba9 o interesy osób zainteresowanych /adunkiem.
Art. 142. § 1. Je"eli statek nie mo"e przyby9 do portu przeznaczenia z powodu przeszkody nie
do pokonania, której ust!pienia nie mo"na oczekiwa9 w rozs!dnym terminie, przewo@nik
skieruje statek do najbli"szego bezpiecznego portu. O przeszkodach przewo@nik powinien
zawiadomi9 frachtuj!cego.
§ 2. Je"eli przewóz odbywa si' na podstawie umowy czarterowej, kapitan powinien, o ile to
mo"liwe, zastosowa9 si' do polece. czarteruj!cego. Je"eli w stosownym terminie polecenie
czarteruj!cego nie nadesz/o lub jego wykonanie jest niemo"liwe, kapitan mo"e wy/adowa9
/adunek albo powróci9 z nim do portu za/adowania zale"nie od tego - co jest wed/ug jego oceny
korzystniejsze dla czarteruj!cego.
§ 3. Czarteruj!cy jest obowi!zany w ka"dym przypadku zap/aci9 fracht dystansowy.

Rozdzia/ 5

Wy@adowanie i odbiór @adunku

Art. 143. § 1. Frachtuj!cy ma prawo dysponowania /adunkiem do chwili wydania go
uprawnionemu odbiorcy. Mo"e on w szczególno ci przed rozpocz'ciem podró"y "!da9 zwrotu
/adunku w porcie za/adowania, jak równie" nawet po rozpocz'ciu podró"y zmieni9 pierwotne
wskazania dotycz!ce osoby odbiorcy i miejsca wy/adowania - za zabezpieczeniem wszelkich
zwi!zanych z tym strat i kosztów. Je"eli /adunek przewo"ony jest na podstawie konosamentu,
prawo dysponowania /adunkiem przys/uguje ka"demu legitymowanemu posiadaczowi
konosamentu, a przewo@nik obowi!zany jest zastosowa9 si' do jego polece. tylko za zwrotem
wszystkich wydanych egzemplarzy konosamentu.
§ 2. Prawa okre lone w § 1 nie s/u"!, je"eli ich wykonanie spowodowa/oby znaczne opó@nienie
rozpocz'cia podró"y, chyba "e przewo@nik wyrazi na to zgod'.
Art. 144. § 1. W braku odmiennych zlece. udzielonych stosownie do art. 143 /adunek wydaje
si' w porcie przeznaczenia.
§ 2. Przewo@nik obowi!zany jest wyda9 /adunek w porcie przeznaczenia legitymowanemu
posiadaczowi cho9by tylko jednego egzemplarza konosamentu. Po wydaniu /adunku przez
przewo@nika na podstawie jednego egzemplarza pozosta/e egzemplarze konosamentu trac! moc.
§ 3. Legitymowanym posiadaczem konosamentu jest:
1) z konosamentu imiennego - odbiorca wskazany w konosamencie,
2) z konosamentu na zlecenie - ten, na czyje zlecenie opiewa konosament, który nie by/
przeniesiony przez indos, albo posiadacz konosamentu wykazuj!cy swoje prawo nieprzerwanym
szeregiem indosów, cho9by ostatni indos by/ in blanco,
3) z konosamentu na okaziciela - okaziciel konosamentu.
§ 4. Je"eli konosamentu nie wystawiono, /adunek wydaje si' w miejscu przeznaczenia odbiorcy
wskazanemu przez frachtuj!cego lub osob' przez niego upowa"nion!.
Art. 145. Do okre lenia sposobu i okresu wy/adowania oraz przestoju i przetrzymania statku, jak
równie" zwi!zanych z tym kosztów, stosuje si' odpowiednio przepisy o za/adowaniu. Koszty
wy/adowania ze statku wzd/u" burty ponosi przewo@nik, a wszystkie inne koszty odbioru ponosi
odbiorca.
Art. 146. § 1. Przez przyj'cie /adunku odbiorca zobowi!zuje si' do zap/aty przewo@nikowi jego
nale"no ci z tytu/u frachtu, przestojowego, odszkodowania za przetrzymanie statku i wszelkich
innych nale"no ci z tytu/u przewozu /adunku.
§ 2. Je"eli /adunek jest przewo"ony na podstawie konosamentu, odbiorca obowi!zany jest do
zap/acenia tylko nale"no ci wynikaj!cych z konosamentu lub z umowy przewozu, do której
postanowie. w tym przedmiocie konosament odsy/a.
§ 3. Przy przewozie /adunku na podstawie konosamentu przewo@nik nie mo"e dochodzi9 od
odbiorcy wynagrodzenia za przestój lub odszkodowania za przetrzymanie statku w porcie
za/adowania, chyba "e w konosamencie uwidoczniono czas przestoju lub przetrzymania statku.
Je"eli okres /adowania i wy/adowania by/ okre lony /!cznie jedn! liczb! dni lub godzin,

przewo@nik nie mo"e wobec odbiorcy powo/a9 si' na nadmiern! strat' czasu przy /adowaniu,
chyba "e zosta/a ona uwidoczniona w konosamencie.
Art. 147. § 1. Odbiorca lub przewo@nik mog! "!da9 dokonania przed odbiorem /adunku jego
ogl'dzin z udzia/em bieg/ych.
§ 2. Koszty zwi!zane z ogl'dzinami ponosi ten, kto "!da ogl'dzin. Je"eli jednak ogl'dziny
dokonane na "!danie odbiorcy wykaza/y ubytek lub uszkodzenie /adunku, koszty ogl'dzin
obci!"aj! przewo@nika, chyba "e za szkod' stwierdzon! ogl'dzinami nie ponosi
odpowiedzialno ci.
Art. 148. § 1. Domniemywa si', "e odbiorca odebra/ /adunek zgodnie z tre ci! konosamentu,
je"eli nie zawiadomi/ na pi mie przewo@nika o brakach lub uszkodzeniach najpó@niej w chwili
odbioru, a w razie szkód zewn'trznie niedostrzegalnych - najpó@niej w ci!gu trzech dni od
chwili odbioru danego /adunku. Zawiadomienie pisemne jest zb'dne, je"eli w chwili odbioru
przewo@nik i odbiorca zgodnie stwierdzili stan /adunku.
§ 2. Postanowienia umowne uci!"liwsze dla odbiorcy /adunku, ni" to przewiduje § 1, s!
niewa"ne.
Art. 149. § 1. Przewo@nik mo"e odmówi9 wydania /adunku i zatrzyma9 go a" do zap/aty lub
zabezpieczenia przez odbiorc' przypadaj!cych na niego nale"no ci z tytu/u przewozu danego
/adunku, a tak"e nale"nego od /adunku udzia/u w awarii wspólnej i wynagrodzenia za
ratownictwo.
§ 2. Przewo@nik, który wyda/ /adunek odbiorcy, traci prawo dochodzenia od frachtuj!cego
roszcze. wymienionych w § 1.
Art. 150. § 1. Je"eli odbiorca nie zg/asza si' lub odmawia przyj'cia /adunku albo opó@nia
wy/adunek tak, "e nie mo"na zako.czy9 wy/adowywania statku w stosownym terminie,
przewo@nik na koszt i niebezpiecze.stwo odbiorcy wy/aduje /adunek i odda go do przechowania
w domu sk/adowym lub w innym odpowiednim miejscu.
§ 2. W taki sam sposób przewo@nik post!pi z /adunkiem w przypadku zg/oszenia si' po jego
odbiór kilku posiadaczy konosamentu.
§ 3. Przewo@nik zawiadomi niezw/ocznie o przypadkach okre lonych w § 1 i 2 odbiorc', je"eli
mu jest znany, i za/adowc'.
§ 4. Za przetrzymanie statku spowodowane z/o"eniem /adunku na przechowanie nale"y si'
przewo@nikowi odszkodowanie jak za przetrzymanie statku przy za/adowaniu.
Art. 151. § 1. Je"eli w ci!gu dwóch miesi'cy od dnia przybycia statku do portu wy/adowania nie
podj'to z/o"onego na przechowanie /adunku i nie zap/acono przewo@nikowi wszystkich
nale"no ci przypadaj!cych mu od odbiorcy w zwi!zku z danym przewozem, przewo@nik mo"e
sprzeda9 /adunek.
§ 2. Niepodj'ty /adunek mo"e by9 sprzedany tak"e przed oddaniem na przechowanie i przed
up/ywem terminu dwumiesi'cznego, je"eli jest nara"ony na zepsucie lub je"eli jego
przechowanie wymaga kosztów, których wysoko 9 przekracza warto 9 /adunku.
§ 3. O zamiarze sprzeda"y /adunku zgodnie z postanowieniem § 1 przewo@nik zawiadamia
odbiorc' i frachtuj!cego na 7 dni przed dniem sprzeda"y.
Art. 152. § 1. Z kwoty uzyskanej ze sprzeda"y /adunku przewo@nik pokrywa nale"no ci
przypadaj!ce mu od odbiorcy w zwi!zku z danym przewozem oraz wydatki zwi!zane z
przechowaniem /adunku, jak równie" koszty przeprowadzenia sprzeda"y, a reszt' sk/ada do
depozytu s!dowego w miejscu sprzeda"y w celu wydania tej sumy uprawnionemu.
§ 2. Je"eli kwota uzyskana ze sprzeda"y /adunku nie wystarcza na ca/kowite zaspokojenie
nale"no ci przewo@nika okre lonych w § 1, przewo@nik ma prawo dochodzi9 reszty swoich
nale"no ci od frachtuj!cego.
§ 3. Dla zachowania roszcze. przewidzianych w § 2 przewo@nik jest obowi!zany zawiadomi9
frachtuj!cego o oddaniu /adunku na przechowanie i zamiarze sprzedania go w razie
nieotrzymania zap/aty lub odpowiedniego zabezpieczenia w stosownym czasie.

Rozdzia/ 6

Nale0no1ci przewoBnika

Art. 153. Wysoko 9 frachtu okre la umowa. W braku umowy fracht oblicza si' na podstawie
stawek stosowanych w miejscu i w czasie za/adowania.
Art. 154. § 1. Od /adunku utraconego w czasie przewozu wskutek jakiegokolwiek wypadku
fracht nie nale"y si', a zap/acony z góry podlega zwrotowi.
§ 2. Je"eli utracony /adunek, o którym mowa w § 1, ocala/ lub zosta/ odzyskany, przewo@nik ma
prawo do frachtu dystansowego, chyba "e osoba zainteresowana /adunkiem nie odnios/a "adnej
korzy ci z przebycia przez /adunek cz' ci podró"y.
§ 3. Frachtem dystansowym jest nale"no 9 za przewóz obliczona wed/ug stosunku, w jakim
cz' 9 podró"y rzeczywi cie przebyta przez /adunek pozostaje do ca/ej umówionej podró"y. Przy
obliczaniu frachtu dystansowego uwzgl'dnia si' nie tylko stosunek odleg/o ci, lecz tak"e
stosunek nak/adu kosztów i czasu, niebezpiecze.stwa i trudów, jakie s! przeci'tnie zwi!zane z
przebyt! cz' ci! podró"y, do przeci'tnego nak/adu przypadaj!cego na cz' 9 pozosta/! do
przebycia.
§ 4. Fracht nale"y si' w ca/o ci za przewóz /adunku utraconego wskutek jego szczególnych
naturalnych w/a ciwo ci, w szczególno ci zepsucia, ulotnienia si' lub normalnego wycieku, a
tak"e za przewóz zwierz!t, które pad/y w czasie przewozu.
Art. 155. § 1. Je"eli na statek za/adowano /adunek w ilo ci wi'kszej ni" przewidziana w
umowie, przewo@nikowi nale"y si' fracht równie" od tej nadwy"ki wed/ug stawek przyj'tych w
umowie.
§ 2. Od /adunku umieszczonego na statku bez wiedzy przewo@nika nale"y si' przewo@nikowi
podwójna suma frachtu przypadaj!cego za przewóz od portu za/adowania do portu wy/adowania
oraz wynagrodzenie szkód, jakie przewo@nik poniós/ wskutek umieszczenia tego /adunku na
statku. Przewo@nik mo"e /adunek taki wy/adowa9 w jakimkolwiek porcie.

Rozdzia/ 7

Przywileje na @adunku

Art. 156. § 1. Wierzycielom s/u"y na zabezpieczenie wierzytelno ci uprzywilejowanych
ustawowe prawo zastawu na /adunku z pierwsze.stwem przed innymi wierzytelno ciami,
cho9by zabezpieczonymi zastawem wynikaj!cym z umowy lub orzeczenia s!du.
§ 2. Uprzywilejowane s! wierzytelno ci z tytu/u:
1) nale"nych pa.stwu od /adunku kosztów s!dowych oraz kosztów egzekucji; wydatków
poniesionych na zachowanie lub w celu sprzeda"y /adunku i podzia/u uzyskanej kwoty; op/at i

wiadcze. publicznych,

2) wynagrodzenia przypadaj!cego od /adunku za ratownictwo oraz udzia/u w awarii wspólnej,
nale"nego od /adunku statkowi i innym /adunkom,
3) szkód spowodowanych przez /adunek,
4) nale"no ci przewo@nika z przewozu danego /adunku.
§ 3. Wierzytelno ci uprzywilejowane podlegaj! zaspokojeniu, wraz z odsetkami i kosztami
procesu, w kolejno ci wskazanej w § 2.
§ 4. Wierzytelno ci nale"!ce do tej samej grupy zaspokaja si' proporcjonalnie do ich wysoko ci,
je"eli suma podlegaj!ca podzia/owi nie wystarcza na zaspokojenie ich w ca/o ci.
Art. 157. § 1. Przywilej na /adunku rozci!ga si' na nale"ne /adunkowi odszkodowanie za
poniesione, a nienaprawione szkody w /adunku i na nale"ny /adunkowi udzia/ w awarii
wspólnej.
§ 2. Przywilej nie rozci!ga si' na nale"ne /adunkowi odszkodowanie ubezpieczeniowe.
Art. 158. § 1. Przywileje na /adunku gasn! z chwil! wydania /adunku osobie uprawnionej do
odbioru.
§ 2. Przywileje na nale"no ciach wymienionych w art. 157 § 1 gasn! z chwil! wyp/acenia tych
nale"no ci osobie uprawnionej do odbioru.

Rozdzia/ 8

Wyga1ni7cie umowy

Art. 159. § 1. Frachtuj!cy mo"e odst!pi9 od umowy przewozu, je"eli przewo@nik nie podstawi/
statku w porcie za/adowania w umówionym terminie lub nast!pi/o inne istotne opó@nienie w
przyj'ciu /adunku na statek lub rozpocz'ciu podró"y.
§ 2. Frachtuj!cy mo"e po za/adowaniu odst!pi9 od umowy do chwili rozpocz'cia podró"y i
domaga9 si' wy/adowania /adunku, jest jednak obowi!zany zap/aci9 ca/y fracht oraz koszty
spowodowane odst!pieniem od umowy. Prawo to nie s/u"y frachtuj!cemu, je"eli wy/adowanie
jego /adunku spowodowa/oby istotne opó@nienie rozpocz'cia podró"y.
§ 3. Frachtuj!cy mo"e w czasie podró"y odst!pi9 od umowy i domaga9 si' wy/adowania
/adunku, jest jednak obowi!zany zap/aci9 ca/y fracht oraz koszty przewo@nika spowodowane
odst!pieniem od umowy. Przewo@nik mo"e odmówi9 wy/adowania /adunku, je"eli
spowodowa/oby to istotne opó@nienie podró"y lub zmian' trasy.
Art. 160. § 1. Czarteruj!cy, który wed/ug umowy czarterowej rozporz!dza ca/! przestrzeni!
/adunkow! statku, mo"e przed rozpocz'ciem podró"y odst!pi9 od umowy, jest jednak
obowi!zany zwróci9 przewo@nikowi kwoty przez niego wydatkowane na /adunek, a niewliczone
do frachtu, i ponadto zap/aci9:
1) po/ow' frachtu - je"eli odst'puje od umowy jeszcze przed rozpocz'ciem biegu umówionego
okresu /adowania,
2) ca/y fracht - je"eli umowa by/a zawarta tylko na jedn! podró", a czarteruj!cy odst'puje od
umowy po rozpocz'ciu biegu umówionego okresu /adowania; w przypadku rozpocz'cia
przestoju lub przetrzymania statku czarteruj!cy obowi!zany jest ponadto zap/aci9 przestojowe
lub odszkodowanie za przetrzymanie statku.
§ 2. W razie odst!pienia od umowy przez czarteruj!cego w trakcie za/adunku przewo@nik jest
obowi!zany wyda9 /adunek ju" za/adowany, cho9by wy/adowanie mia/o zatrzyma9 statek na
czas d/u"szy od okresów /adowania i przestoju; zachowuje jednak prawo do przestojowego lub
odszkodowania za przetrzymanie statku.
§ 3. Przewo@nik ma prawo domaga9 si' od czarteruj!cego odszkodowania za rzeczywi cie
poniesion! szkod' spowodowan! odst!pieniem przez czarteruj!cego od umowy przewozu
zawartej na szereg kolejnych podró"y lub na przewóz okre lonej ilo ci /adunku. Odszkodowanie
to nie mo"e jednak przekracza9 wysoko ci frachtu, jaki przypada/by za anulowane podró"e. W
ka"dym przypadku przewo@nik jest obowi!zany d!"y9 do zmniejszenia szkody.
Art. 161. § 1. Przewo@nik mo"e przed rozpocz'ciem podró"y odst!pi9 od umowy, je"eli warto 9
dostarczonej ilo ci /adunku nie zabezpiecza frachtu i innych nale"no ci przewo@nika, a
frachtuj!cy nie zap/aci z góry ca/ego frachtu albo nie udzieli zabezpieczenia.
§ 2. W razie odst!pienia od umowy przez przewo@nika /adunek wy/adowuje si' na koszt
frachtuj!cego, a przewo@nik mo"e "!da9 zap/aty po/owy umówionego frachtu oraz wszelkich
kwot wydatkowanych na /adunek.
Art. 162. § 1. Ka"da ze stron mo"e odst!pi9 od umowy bez obowi!zku wynagrodzenia szkody
drugiej strony, je"eli przed odej ciem statku z miejsca za/adowania:
1) wybuch/a wojna gro"!ca niebezpiecze.stwem dla statku lub /adunku albo og/oszono blokad'
portu, w którym statek si' znajduje, lub portu przeznaczenia /adunku,
2) zatrzymano statek na zarz!dzenie w/adz z przyczyn niezale"nych od stron,
3) zaj'to statek dla potrzeb pa.stwowych,
4) wydano zakaz wywozu z miejsca za/adowania albo zakaz przewozu do miejsca przeznaczenia
danego /adunku.
§ 2. W razie odst!pienia od umowy z powodu okoliczno ci przewidzianych w § 1 koszty
wy/adowania ponosi strona, która od umowy odst'puje.
§ 3. Z powodu okoliczno ci przewidzianych w § 1 ka"da ze stron mo"e odst!pi9 od umowy
tak"e w czasie podró"y. W tym przypadku frachtuj!cy op/aca fracht dystansowy i ponosi koszty
wy/adowania.
Art. 163. § 1. Wzajemne zobowi!zania stron wygasaj!, je"eli po zawarciu umowy, a przed
odej ciem statku z miejsca za/adowania z przyczyn, za które "adna ze stron nie odpowiada:

1) statek oznaczony w umowie zagin!/, zosta/ zabrany jako /up albo uleg/ wypadkowi, wskutek
którego sta/ si' niezdatny do naprawy lub jej niewart, albo
2) /adunek indywidualnie oznaczony w umowie zagin!/.
§ 2. Je"eli okoliczno ci przewidziane w § 1 nast!pi/y w czasie podró"y, przewo@nik zachowuje
prawo do frachtu dystansowego, gdy wypadkowi uleg/ statek, a ca/y /adunek ocala/, prawo za
do cz' ci frachtu dystansowego przypadaj!cej od ocalonej cz' ci /adunku, gdy wypadkowi uleg/
/adunek.
Art. 164. Wyga ni'cie umowy przewozu nie zwalnia przewo@nika od obowi!zku pieczy nad
/adunkiem.

Rozdzia/ 9

Odpowiedzialno12 przewoBnika

Art. 165. § 1. Przewo@nik odpowiada za szkod' wynik/! z utraty lub uszkodzenia /adunku w
czasie od przyj'cia go do przewozu a" do wydania go odbiorcy.
§ 2. Przewo@nik jest wolny od odpowiedzialno ci, je"eli szkoda nast!pi/a wskutek:
1) dzia/ania lub zaniechania kapitana, innych cz/onków za/ogi, pilota lub osób zatrudnionych
przez przewo@nika w zakresie nawigacji lub administracji statku,
2) po"aru, o ile nie wynik/ z dzia/ania lub winy w/asnej przewo@nika,
3) niebezpiecze.stw lub wypadków na morzu lub na wodach "eglownych,
4) si/y wy"szej,
5) dzia/a. wojennych, dzia/a. wrogich dobru i porz!dkowi publicznemu, rozruchów lub
zaburze. wewn'trznych,
6) aktu lub przymusu ze strony w/adzy albo zaj'cia s!dowego,
7) ogranicze. wynik/ych z kwarantanny,
8) strajku, lokautu lub innej okoliczno ci wstrzymuj!cej lub ograniczaj!cej prac' ca/kowicie lub
cz' ciowo,
9) ratowania lub usi/owania ratowania "ycia lub mienia na morzu,
10) wady ukrytej, naturalnej w/a ciwo ci lub wadliwo ci /adunku powoduj!cych w nim ubytek
obj'to ci lub wagi albo inn! strat',
11) niedostateczno ci opakowania,
12) niedostateczno ci lub niedok/adno ci znaków /adunku,
13) wad ukrytych niedaj!cych si' zauwa"y9 pomimo zachowania nale"ytej staranno ci,
14) dzia/ania lub zaniechania frachtuj!cego, za/adowcy lub odbiorcy albo ich agenta lub innego
ich przedstawiciela,
15) jakiejkolwiek innej przyczyny wynik/ej bez winy przewo@nika, jego agentów i osób
zatrudnionych przez przewo@nika.
Art. 166. § 1. Odszkodowanie za utrat' /adunku okre la si' wed/ug zwyk/ej warto ci /adunku, a
odszkodowanie za uszkodzenie /adunku - wed/ug ró"nicy pomi'dzy zwyk/! warto ci! /adunku w
stanie nieuszkodzonym a jego warto ci! w stanie uszkodzonym.
§ 2. Dla ustalenia wysoko ci odszkodowania miarodajna jest warto 9 /adunku w miejscu i w
czasie, w którym zosta/ on lub powinien by/ zosta9 wy/adowany ze statku zgodnie z umow!
przewozu. Warto 9 t' okre la si' wed/ug ceny gie/dy towarowej, a w jej braku - wed/ug bie"!cej
ceny rynkowej; je"eli obu cen nie mo"na ustali9, warto 9 /adunku okre la si' przez porównanie
jej z warto ci! towarów takiego samego rodzaju i jako ci.
§ 3. Je"eli warto 9 /adunku zosta/a zadeklarowana przed jego za/adowaniem przez za/adowc' i
uwidoczniona w konosamencie lub innym dokumencie, na podstawie którego dokonywany jest
przewóz, odszkodowanie nie mo"e przekracza9 zadeklarowanej warto ci /adunku. Deklaracja
za/adowcy uwidoczniona w konosamencie co do rodzaju i warto ci towarów stwarza
domniemanie, które przewo@nik mo"e obali9 dowodem przeciwnym.
§ 4. Od sumy odszkodowania odlicza si' to, co odbiorca wskutek utraty lub uszkodzenia /adunku
zaoszcz'dzi/ na frachcie, na cle i innych kosztach.

Art. 167. § 1. Przy przewozie na podstawie konosamentu, w którym warto 9 /adunku nie zosta/a
uwidoczniona, odszkodowanie za utrat' lub uszkodzenie jednej sztuki /adunku lub innej
zwyczajowo w handlu przyj'tej jednostki /adunku nie mo"e przekracza9 kwoty obliczonej
wed/ug zasad ustalonych w tym przedmiocie w Konwencji mi'dzynarodowej o ujednostajnieniu
niektórych zasad dotycz!cych konosamentów, podpisanej w Brukseli dnia 25 sierpnia 1924 r.
(Dz. U. z 1937 r. Nr 33, poz. 258, wprow.: Dz. U. z 1936 r. Nr 15, poz. 139, z 1937 r. Nr 33, poz.
259), zmienionej Protoko/em sporz!dzonym w Brukseli dnia 23 lutego 1968 r. (Dz. U. z 1980 r.
Nr 14, poz. 48) oraz Protoko/em sporz!dzonym w Brukseli dnia 21 grudnia 1979 r. (Dz. U. z
1985 r. Nr 9, poz. 26).
§ 2. Wobec wierzyciela zagranicznego, którego pa.stwo ustanowi/o ni"sz! granic'
odpowiedzialno ci przewo@nika od okre lonej stosownie do § 1, przewo@nik odpowiada w
zakresie tej ni"szej granicy odpowiedzialno ci.
§ 3. Je"eli kontener, paleta lub jakiekolwiek podobne urz!dzenie jest u"ywane do zgrupowania
towarów, ka"da sztuka lub jednostka /adunku wymieniona w konosamencie jako za/adowana do
takiego urz!dzenia b'dzie uwa"ana za jedn! sztuk' lub jednostk' w rozumieniu § 1. W
przeciwnym razie takie urz!dzenie przewozowe b'dzie uwa"ane za jedn! sztuk' lub jednostk'
/adunku.
§ 4. Przewo@nik nie mo"e korzysta9 z ograniczenia odpowiedzialno ci przewidzianego w § 1,
je"eli zostanie udowodnione, "e szkoda wynik/a z dzia/ania lub zaniechania przewo@nika,
których dopu ci/ si' on albo z zamiarem wyrz!dzenia szkody, albo te" post'puj!c lekkomy lnie i
ze wiadomo ci!, "e szkoda prawdopodobnie nast!pi.
Art. 168. § 1. Przewo@nik wolny jest od odpowiedzialno ci za wszelk! szkod' w /adunku lub z
/adunkiem zwi!zan!, je"eli jego rodzaj lub warto 9 zosta/y przez za/adowc' wiadomie
nieprawdziwie zadeklarowane.
§ 2. Przy przewozie na podstawie konosamentu przepis § 1 stosuje si' tylko wówczas, gdy taka
deklaracja za/adowcy zosta/a wpisana do konosamentu.
Art. 169. § 1. Przy przewozie na podstawie konosamentu niewa"ne jest postanowienie umowne,
które wy/!cza lub ogranicza odpowiedzialno 9 przewo@nika wynikaj!c! z art. 110, 165 i 167.
§ 2. Je"eli konosament wystawiono na /adunek przewo"ony na podstawie umowy czarterowej,
przepis § 1 ma zastosowanie od chwili przeniesienia konosamentu na osob' trzeci!.
§ 3. Umowa stron mo"e okre li9 odpowiedzialno 9 przewo@nika odmiennie, ni" to wynika z § 1:
1) za czas od przyj'cia towaru do przewozu a" do rozpocz'cia /adowania go na statek i od
zako.czenia wy/adowania a" do wydania /adunku,
2) za przyj'te do przewozu zwierz'ta "ywe,
3) za /adunek przewo"ony zgodnie z umow! na pok/adzie statku.
Art. 170. § 1. Podw/adny przewo@nika oraz osoba nieb'd!ca samodzielnym kontrahentem, z
której pomoc! przewo@nik wykonuje zobowi!zanie, jak równie" osoba, której powierza
wykonanie zobowi!zania, mog! powo/ywa9 si' na przys/uguj!ce przewo@nikowi zwolnienia i
ograniczenia odpowiedzialno ci.
§ 2. Zwolnienia i ograniczenia, o których mowa w § 1, nie przys/uguj!, je"eli zostanie
udowodnione, "e szkoda wynik/a z dzia/ania lub zaniechania tych osób, których dopu ci/y si'
one albo z zamiarem wyrz!dzenia szkody, albo te" post'puj!c lekkomy lnie i ze wiadomo ci!,
"e szkoda prawdopodobnie nast!pi.
§ 3. !czna wysoko 9 odszkodowania obci!"aj!cego przewo@nika i osoby wymienione w § 1 nie
mo"e przekroczy9 kwoty przewidzianej w art. 167 § 1.
Art. 171. Zwolnienia i ograniczenia odpowiedzialno ci przewidziane w art. 165-170 stosuje si'
bez wzgl'du na to, czy roszczenie wynika z odpowiedzialno ci umownej, czy te" pozaumownej.

DZIA II

Przewóz pasa0erów

Art. 172. § 1. Przez umow' przewozu pasa"era przewo@nik podejmuje si' za op/at! przewie@9
drog! morsk! pasa"era i jego baga".

§ 2. Przewo@nik, który podj!/ si' przewozu pasa"era (przewo@nik umowny), mo"e powierzy9
wykonanie umowy w ca/o ci lub cz' ci innemu przewo@nikowi (przewo@nikowi faktycznemu).
§ 3. Op/ata obejmuje równie" przewóz podr'cznych rzeczy pasa"era przewo"onych zazwyczaj w
pomieszczeniu pasa"erskim.
Art. 173. § 1. Wydany bilet pasa"erski stanowi dowód zawarcia umowy przewozu i uiszczenia
op/aty za przewóz.
§ 2. Bilet pasa"erski mo"e by9 imienny lub na okaziciela.
§ 3. Pasa"er nie mo"e bez zgody przewo@nika przenie 9 na osob' trzeci! imiennego biletu
pasa"erskiego.
Art. 174. § 1. Warunki przewozu okre la umowa.
§ 2. Pasa"er obowi!zany jest przestrzega9 porz!dku obowi!zuj!cego na statku oraz wykonywa9
wszelkie zarz!dzenia porz!dkowe.
Art. 175. § 1. Pasa"er mo"e "!da9 zwrotu op/aty za przewóz, je"eli zawiadomi/ przewo@nika
przynajmniej na siedem dni przed zapowiedzianym terminem rozpocz'cia podró"y, "e odst'puje
od umowy. Przewo@nik mo"e zatrzyma9 cz' 9 op/aty nieprzekraczaj!c! 1/4, je"eli przed
rozpocz'ciem podró"y nie zdo/a/ sprzeda9 biletu innemu pasa"erowi.
§ 2. Pó@niejsze odst!pienie pasa"era od umowy albo jego nieprzybycie na statek w oznaczonym
czasie przed rozpocz'ciem podró"y, a w czasie podró"y - na oznaczony czas przed
zako.czeniem postoju, nie stanowi podstawy roszczenia o zwrot uiszczonej op/aty za przewóz.
Art. 176. § 1. Przewo@nik obowi!zany jest na "!danie zwróci9 w ca/o ci op/at' za przewóz w
przypadku mierci pasa"era przed rozpocz'ciem podró"y, je"eli przewo@nik zosta/ o mierci
pasa"era powiadomiony nie pó@niej ni" na 3 dni przed rozpocz'ciem podró"y.
§ 2. Je"eli mier9 pasa"era nast!pi/a w czasie podró"y albo je"eli choroba uniemo"liwi/a mu
kontynuowanie podró"y, zwrotowi podlega tylko cz' 9 op/aty za przewóz przypadaj!ca na
koszty utrzymania, z którego nie korzysta/.
Art. 177. § 1. Pasa"er mo"e odst!pi9 od umowy i "!da9 zwrotu op/aty za przewóz w ca/o ci,
je"eli statek pasa"erski nie wyruszy/ w drog' najpó@niej w ci!gu 3 dni, a inny statek w ci!gu 7
dni, licz!c od zapowiedzianego terminu rozpocz'cia podró"y.
§ 2. Je"eli statek nie mo"e w stosownym terminie kontynuowa9 rozpocz'tej podró"y lub
osi!gn!9 miejsca przeznaczenia z powodu przeszkód lokalnych, przewo@nik obowi!zany jest na
"!danie pasa"era i wed/ug jego wyboru zwróci9 mu cz' 9 op/aty za przewóz w stosunku do
nieodbytej cz' ci podró"y albo na swój koszt przewie@9 pasa"era do portu przeznaczenia
pierwszym stosownym statkiem lub innym rodkiem transportu.
Art. 178. § 1. Je"eli przewóz ma nast!pi9 statkiem innym ni" pasa"erski, przewo@nik mo"e
przed rozpocz'ciem podró"y odst!pi9 od umowy przewozu, gdy podró" bez jego winy nie
dochodzi do skutku; pasa"erowi nale"y si' zwrot ca/ej op/aty za przewóz.
§ 2. Z przyczyny przewidzianej w § 1 przewo@nik mo"e w czasie podró"y odst!pi9 od umowy
przewozu takim statkiem; art. 177 § 2 stosuje si' odpowiednio.
Art. 179. § 1. Ka"da ze stron mo"e odst!pi9 od umowy z powodu wybuchu wojny gro"!cej
niebezpiecze.stwem, blokady portu wyj cia lub przeznaczenia, zatrzymania statku na
zarz!dzenie w/adzy albo innych tego rodzaju przeszkód w rozpocz'ciu lub kontynuowaniu
podró"y.
§ 2. Bez wzgl'du na to, która ze stron odst!pi/a od umowy z przyczyn wymienionych w § 1,
nale"y si' pasa"erowi zwrot op/aty za przewóz w ca/o ci, je"eli odst!piono od umowy przed
rozpocz'ciem podró"y, a je"eli odst!piono w czasie podró"y - w cz' ci obliczonej w stosunku do
nieodbytej przez pasa"era cz' ci podró"y.
Art. 180. § 1. Umowa przewozu ulega rozwi!zaniu, je"eli z przyczyn, za które "adna ze stron
nie ponosi odpowiedzialno ci, statek zagin!/, zaton!/, zosta/ zabrany jako /up albo uleg/
wypadkowi, wskutek którego sta/ si' niezdatny do naprawy lub jej niewart.
§ 2. Do zwrotu op/aty za przewóz stosuje si' odpowiednio art. 177 § 2.

Art. 181. § 1. Przewo@nik ponosi odpowiedzialno 9 za szkody na osobie pasa"era oraz za
szkody w jego baga"u zgodnie z postanowieniami Konwencji ate.skiej w sprawie przewozu
morzem pasa"erów i ich baga"u, sporz!dzonej w Atenach dnia 13 grudnia 1974 r. (Dz. U. z 1987
r. Nr 18, poz. 108), zwanej dalej "Konwencj! ate.sk!", zmienionej Protoko/em sporz!dzonym w
Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 99, poz. 479).
§ 2. Postanowienia Konwencji ate.skiej stosuje si' do wszystkich umów przewozu pasa"erów i
ich baga"u, podlegaj!cych przepisom Kodeksu morskiego.
§ 3. Postanowienia Konwencji ate.skiej stosuje si' odpowiednio do przewozu osób, które za
zgod! przewo@nika odbywaj! podró" bez op/aty za przewóz albo na podstawie umowy innej ni"
umowa przewozu pasa"era.
Art. 182. § 1. Przewo@nik, który podejmuje si' przewozu pasa"era statkiem o polskiej
przynale"no ci, obowi!zany jest posiada9 ubezpieczenie od odpowiedzialno ci za szkody na
osobie lub w mieniu pasa"era do wysoko ci sum okre lonych przy zastosowaniu granic
odpowiedzialno ci przewo@nika przewidzianych w art. 7 i 8 Konwencji ate.skiej.
§ 2. Obowi!zek, o którym mowa w § 1, dotyczy równie" przewo@nika, który podejmuje si'
przewozu statkiem o obcej przynale"no ci, je"eli przewóz wykonywany jest na obszarze
Rzeczypospolitej Polskiej lub mi'dzy portami polskimi.
§ 3. Dowodem spe/nienia przez przewo@nika obowi!zku, o którym mowa w § 1 i 2, jest polisa
lub certyfikat ubezpieczeniowy stwierdzaj!cy zawarcie umowy ubezpieczenia. Dokument taki
powinien znajdowa9 si' na statku i by9 okazywany na "!danie organów inspekcji morskiej.
§ 4. Przewóz osób bez posiadania przez przewo@nika ubezpieczenia, o którym mowa w § 1, jest
zabroniony.
Art. 183. § 1. Przewo@nikowi s/u"y na baga"u, dopóki nie wyda/ go pasa"erowi, ustawowe
prawo zastawu na zabezpieczenie roszcze. z umowy przewozu.
§ 2. Przewo@nik mo"e zatrzyma9 baga" do czasu zaspokojenia lub odpowiedniego
zabezpieczenia swych roszcze..
Art. 184. Do baga"u niepodj'tego przez pasa"era lub przez uprawnionego odbiorc' stosuje si'
odpowiednio przepisy art. 150-152.
Art. 185. § 1. W razie uszkodzenia cia/a lub rozstroju zdrowia pasa"er obowi!zany jest, o ile to
mo"liwe, bezzw/ocznie zawiadomi9 przewo@nika o wypadku, który je spowodowa/. Pasa"er
obowi!zany jest ponadto zg/osi9 swe roszczenie wobec przewo@nika na pi mie najpó@niej w
ci!gu 15 dni od zej cia ze statku.
§ 2. Domniemywa si', "e pasa"er, który nie dope/ni/ obowi!zków przewidzianych w § 1,
uko.czy/ podró" zdrów i ca/y.
Art. 186. Roszczenia z tytu/ów innych ni" okre lone w Konwencji ate.skiej przedawniaj! si' z
up/ywem 2 lat od dnia wymagalno ci.
Art. 187. § 1. Osoba, która odbywa podró" bez zgody kapitana statku, jest obowi!zana ui ci9
podwójn! op/at' za odbyt! podró".
§ 2. Kapitan mo"e przy pierwszej nadarzaj!cej si' sposobno ci wysadzi9 t' osob' na l!d lub j!
przekaza9 na statek p/yn!cy do portu, w którym ta osoba dosta/a si' na statek; kapitan udzieli
zarazem w/a ciwej w/adzy wszelkich znanych mu informacji o obywatelstwie tej osoby, porcie,
w którym ukry/a si' na statku, oraz o okoliczno ciach odkrycia jej na statku.
§ 3. Czynno ci przedsi'wzi'te stosownie do § 2 nie zwalniaj! osoby odbywaj!cej podró" bez
zgody kapitana statku od obowi!zku uiszczenia podwójnej op/aty za odbyt! podró".

DZIA III

Czarter na czas

Art. 188. § 1. Przez umow' czarteru na czas armator zobowi!zuje si' za wynagrodzeniem odda9
czarteruj!cemu do dysponowania statek obsadzony za/og! na oznaczony czas albo na okres
jednej lub kilku nast'puj!cych po sobie podró"y w celu okre lonym umow!.
§ 2. Ka"da strona mo"e "!da9 potwierdzenia umowy czarteru na czas na pi mie.

Art. 189. § 1. W granicach uprawnie. okre lonych umow! czarteruj!cy mo"e zawrze9 umow'
czarteru na czas z osob! trzeci! (podczarter); nie zwalnia to jednak czarteruj!cego od obowi!zku
wykonania umowy zawartej przez niego z armatorem.
§ 2. W przypadku przewidzianym w § 1 przepisy niniejszego dzia/u okre laj!ce prawa i
obowi!zki armatora stosuje si' odpowiednio do osoby oddaj!cej statek w podczarter.
Art. 190. § 1. Zmiana w/a ciciela statku nie ma wp/ywu na umow' czarteru na czas.
§ 2. W razie zmiany armatora w okresie trwania czarteru na czas nowy armator wst'puje z mocy
prawa w stosunek czarteru na czas w miejsce poprzednika; poprzednik odpowiada jednak
solidarnie z nast'pc! za zobowi!zania wynikaj!ce z umowy czarteru na czas.
Art. 191. § 1. Armator, który zawar/ umow' czarteru na czas, obowi!zany jest na umówiony
termin odda9 czarteruj!cemu do dysponowania statek w stanie zdatnym do "eglugi, nale"ycie
wyposa"ony, obsadzony odpowiedni! za/og! oraz przystosowany do celów przewidzianych
umow!.
§ 2. Armator obowi!zany jest utrzymywa9 statek przez ca/y czas trwania czarteru w stanie
okre lonym w § 1, op/aca9 za/og' oraz zapewni9 nale"ne jej wiadczenia.
Art. 192. § 1. Czarteruj!cy jest wolny od obowi!zku p/acenia armatorowi op/aty czarterowej za
okres niezdatno ci statku do eksploatacji wskutek braków lub uszkodze. statku b!d@ wskutek
niedostatecznej za/ogi lub braków w jej zaopatrzeniu; w okresie tym czarteruj!cy jest wolny
tak"e od obowi!zku ponoszenia kosztów eksploatacji statku.
§ 2. Je"eli niezdatno 9 statku do eksploatacji wynik/a z przyczyn le"!cych po stronie
czarteruj!cego, armatorowi nale"y si' umówiona op/ata czarterowa niezale"nie od
wynagrodzenia szkody wynik/ej z winy czarteruj!cego.
Art. 193. § 1. Czarteruj!cy mo"e dysponowa9 ca/! przestrzeni! statku przeznaczon! do
przewozu /adunku i pasa"erów.
§ 2. Bez zgody czarteruj!cego nie wolno armatorowi w "adnej cz' ci statku, cho9by niezaj'tej
przez czarteruj!cego, przewozi9 na swój rachunek /adunku lub pasa"erów.
Art. 194. § 1. W okresie trwania umowy czarteru na czas kapitan i inni cz/onkowie za/ogi
pozostaj! podw/adnymi armatora i maj! obowi!zek stosowania si' do jego wskazówek.
§ 2. W zakresie eksploatacji statku kapitan jest z mocy prawa przedstawicielem czarteruj!cego i
powinien stosowa9 si' do jego polece..
§ 3. Za zobowi!zania zaci!gni'te przez kapitana w zakresie wskazanym w § 2 armator
odpowiada solidarnie z czarteruj!cym, chyba "e kapitan o wiadczy/ przy zaci!ganiu
zobowi!zania, "e dzia/a w imieniu czarteruj!cego.
Art. 195. Z wynagrodzenia nale"nego statkowi za ratownictwo w okresie trwania czarteru na
czas odlicza si' najpierw kwoty na pokrycie wszelkich szkód spowodowanych ratownictwem, a
nast'pnie udzia/ w wynagrodzeniu przypadaj!cy dla za/ogi. Reszt' wynagrodzenia dzieli si' w
równych cz' ciach pomi'dzy armatora i czarteruj!cego.
Art. 196. Czarteruj!cy mo"e odst!pi9 od umowy w razie zw/oki w oddaniu mu statku do
dysponowania. Czarteruj!cemu nale"y si' ponadto odszkodowanie, chyba "e armator udowodni,
"e zw/oka nast!pi/a z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialno ci.
Art. 197. Ka"da ze stron mo"e odst!pi9 od umowy czarteru na czas, je"eli wskutek wybuchu
wojny, zamieszek lub zarz!dzenia w/adz osi!gni'cie celu, dla którego zawarto umow', sta/o si'
niemo"liwe, a zmiana tych okoliczno ci w rozs!dnym czasie nie jest prawdopodobna.
Art. 198. § 1. Umowa czarteru na czas ulega rozwi!zaniu, je"eli statek zagin!/, zaton!/, uleg/
zniszczeniu lub wypadkowi, wskutek którego sta/ si' niezdatny do naprawy lub jej niewart.
§ 2. W przypadkach, w których umowa czarteru na czas ko.czy si' w dniu innym ni" umówiony,
op/ata czarterowa nale"y si' do dnia, w którym czarteruj!cy dysponowa/ statkiem. W razie
zagini'cia statku op/ata czarterowa nale"y si' do dnia, z którego pochodzi ostatnia wiadomo 9 o
statku.
Art. 199. Roszczenia wynikaj!ce z umowy czarteru na czas przedawniaj! si' z up/ywem dwóch
lat od dnia, w którym umowa wygas/a.

Art. 200. Przepisów niniejszego dzia/u nie stosuje si' do umów czarterowych o przewóz
/adunku, w których nale"no 9 przewo@nika jest ustalona wed/ug jednostki czasu.

DZIA IV

Us@ugi agencyjne

Art. 201. Przez umow' agencyjn! agent morski podejmuje si' za wynagrodzeniem sta/ego
przedstawicielstwa armatora w okre lonym porcie lub na okre lonym obszarze.
Art. 202. § 1. Agent morski jest uprawniony do podejmowania w imieniu armatora zwyk/ych
czynno ci zwi!zanych z uprawianiem "eglugi.
§ 2. W szczególno ci agent morski jest uprawniony do dzia/ania w imieniu armatora wobec
urz'dów i podmiotów zarz!dzaj!cych portami morskimi, do za/atwiania dla statku wszelkich
czynno ci i przyjmowania o wiadcze. zwi!zanych z przyj ciem, postojem i wyj ciem statku, do
zawierania w imieniu armatora umów przewozu, umów ubezpieczenia morskiego oraz umów
prze/adunku i sk/adu, do wystawiania konosamentów, do odbioru i zap/aty wszelkich nale"no ci
zwi!zanych z zawini'ciem statku do portu i przewozem /adunku lub pasa"erów oraz do
dochodzenia w imieniu armatora roszcze. wynikaj!cych z umów przewozu i wypadków
morskich.
§ 3. Przy zawieraniu umowy w imieniu armatora agent mo"e dzia/a9 równie" na rzecz drugiej
umawiaj!cej si' strony, je"eli armator wyrazi na to zgod'.
Art. 203. Je"eli agent, dokonuj!c czynno ci prawnej w imieniu armatora, przekracza granice
swego umocowania, czynno 9 ta wi!"e mimo to armatora, chyba "e niezw/ocznie po otrzymaniu
wiadomo ci o dokonaniu czynno ci o wiadczy/ drugiej stronie, "e nie potwierdza czynno ci
agenta.
Art. 204. Agent morski powinien: dba9 o interesy armatora, stosowa9 si' do jego polece. i
wskazówek, udziela9 mu niezw/ocznie potrzebnych wiadomo ci o przebiegu sprawy, rozlicza9
si' nale"ycie z kwot pobranych i wydatkowanych oraz podejmowa9 dzia/ania w celu
zabezpieczenia praw armatora.
Art. 205. § 1. Wysoko 9 wynagrodzenia agenta morskiego okre la umowa, a w jej braku nale"y
si' agentowi wynagrodzenie w wysoko ci przyj'tej w stosunkach danego rodzaju.
§ 2. Armator obowi!zany jest na "!danie agenta udziela9 mu odpowiednich zaliczek na pokrycie
kosztów czynno ci zwi!zanych z postojem statku w porcie.
§ 3. Rozliczenia armatora z agentem i wyp/ata nale"no ci powinny by9 dokonywane co 3
miesi!ce z ko.cem kwarta/u kalendarzowego, a w ka"dym razie powinny by9 dokonane z chwil!
rozwi!zania umowy.
Art. 206. § 1. Ka"da ze stron mo"e na 3 miesi!ce naprzód wypowiedzie9 umow' agencyjn!
zawart! na czas nieoznaczony.
§ 2. Ka"da ze stron mo"e z wa"nej przyczyny niezw/ocznie odst!pi9 od umowy, jednak nie
pó@niej ni" w ci!gu 2 tygodni od dnia, w którym dowiedzia/a si' o tej przyczynie.
Art. 207. Roszczenia wynikaj!ce z umowy agencyjnej przedawniaj! si' z up/ywem dwóch lat od
dnia wymagalno ci.

DZIA V

Us@ugi maklerskie

Art. 208. § 1. Makler morski podejmuje si' za wynagrodzeniem, na podstawie ka"dorazowego
zlecenia, po redniczenia w zawieraniu umów sprzeda"y statków, umów przewozu, czarteru na
czas, umów holowniczych, umów ubezpieczenia morskiego i innych umów zwi!zanych z
obrotem morskim.
§ 2. Zlecenie mo"e obj!9 za/atwianie dla statku wszelkich czynno ci zwi!zanych z jego
przyj ciem, postojem i wyj ciem, a tak"e innych czynno ci nale"!cych do zakresu dzia/ania
agenta morskiego. Do czynno ci tych stosuje si' odpowiednio przepisy o umowie agencyjnej.
Art. 209. Zlecenie po redniczenia obejmuje umocowanie maklera do zawarcia zleconej umowy i
do odbioru zap/aty w imieniu daj!cego zlecenie, chyba "e zawiera wyra@ne ograniczenie, o
którym druga strona wiedzia/a.

Art. 210. Makler morski mo"e podj!9 si' czynno ci na rzecz obu umawiaj!cych si' stron, je"eli
udzieli/y mu zlecenia. Obowi!zany jest jednak powiadomi9 ka"d! stron' o podj'ciu si'
czynno ci równie" na rzecz drugiej strony, a w po redniczeniu powinien mie9 na wzgl'dzie
interes obu stron.
Art. 211. § 1. Za po redniczenie w zawarciu umowy nale"y si' maklerowi wynagrodzenie
(prowizja) tylko wówczas, gdy umowa zosta/a zawarta wskutek jego zabiegów.
§ 2. Wysoko 9 wynagrodzenia maklera okre la umowa, a w jej braku nale"y si' maklerowi
wynagrodzenie w wysoko ci przyj'tej w stosunkach danego rodzaju.
Art. 212. Makler obowi!zany jest rozliczy9 si' z ka"dej powierzonej mu kwoty niezw/ocznie po
wykonaniu zlecenia.
Art. 213. Roszczenia wynikaj!ce ze stosunku pomi'dzy maklerem a daj!cym zlecenie
przedawniaj! si' z up/ywem 2 lat od dnia wymagalno ci.

DZIA VI

Us@ugi holownicze

Art. 214. § 1. Przez umow' holownicz! armator podejmuje si' za wynagrodzeniem wiadczenia
statkiem us/ug holowniczych.
§ 2. Przez us/ugi holownicze rozumie si' w szczególno ci holowanie lub pchanie statku,
dopychanie, odci!ganie, przytrzymywanie statku lub inn! pomoc w wykonywaniu manewru
nawigacyjnego, jak równie" przebywanie holownika w stanie gotowo ci w pobli"u statku w celu
s/u"enia mu pomoc! holownicz! (asysta holownicza).
Art. 215. § 1. Zespó/ holowniczy powstaje z chwil! osi!gni'cia gotowo ci do wykonania przez
wchodz!ce w jego sk/ad statki potrzebnych manewrów na rozkaz kierownika zespo/u
holowniczego, a rozwi!zuje si' z chwil! wykonania ostatniego manewru i oddalenia si' statków
na bezpieczn! odleg/o 9.
§ 2. Kierownictwo nawigacyjne zespo/u holowniczego nale"y do kapitana statku holowanego,
chyba "e z umowy lub okoliczno ci co innego wynika.
Art. 216. § 1. Armator, który podj!/ si' wiadczenia us/ug holowniczych, obowi!zany jest
dostawi9 na umówiony czas i miejsce statek holuj!cy zdatny do wykonania umówionych us/ug,
nale"ycie wyposa"ony, zaopatrzony i obsadzony za/og!.
§ 2. Us/ugi holownicze powinny by9 wiadczone ze sprawno ci!, jakiej wymagaj! okoliczno ci,
bez zb'dnych przerw i zw/oki oraz zgodnie z zasadami dobrej praktyki morskiej.
§ 3. Statek b'd!cy pod kierownictwem nawigacyjnym kapitana drugiego statku nie jest
zwolniony od obowi!zku dbania o bezpiecze.stwo zespo/u holowniczego i bezpiecze.stwo
"eglugi.
Art. 217. Wysoko 9 wynagrodzenia za us/ugi holownicze okre la umowa, a w jej braku nale"y
si' holownikowi s/uszne wynagrodzenie.
Art. 218. § 1. Statek, którego kapitan sprawuje kierownictwo nawigacyjne zespo/u
holowniczego, odpowiada za szkod' wyrz!dzon! innemu statkowi wchodz!cemu w sk/ad
zespo/u oraz osobom i rzeczom znajduj!cym si' na tym statku, chyba "e udowodni, i" szkoda
jest nast'pstwem okoliczno ci, za które nie ponosi odpowiedzialno ci.
§ 2. Statek b'd!cy pod kierownictwem nawigacyjnym kapitana drugiego statku odpowiada za
szkod' wyrz!dzon! z jego winy innemu statkowi wchodz!cemu w sk/ad zespo/u oraz osobom i
rzeczom znajduj!cym si' na tym statku.
Art. 219. Roszczenia wynikaj!ce z umowy holowniczej przedawniaj! si' z up/ywem 2 lat od
dnia uko.czenia us/ug holowniczych.

DZIA VII

Us@ugi pilotowe

Art. 220. Us/uga pilotowa polega na udzielaniu kapitanowi informacji i rady w prowadzeniu
statku ze wzgl'du na warunki nawigacyjne wód, na których us/uga jest wiadczona.
Art. 221. § 1. Pilot pozostaje w czasie pilotowania statku pod kierownictwem kapitana statku
pilotowanego.

§ 2. Kapitan statku obowi!zany jest udzieli9 pilotowi wszelkich informacji dotycz!cych
w/a ciwo ci nawigacyjnych statku.
§ 3. Korzystanie z us/ug pilota nie zwalnia kapitana od odpowiedzialno ci za kierownictwo
statku.
Art. 222. § 1. Us/ugi pilotowe s! wiadczone w pilota"u dobrowolnym lub obowi!zkowym.
§ 2. Pilota" obowi!zkowy wprowadzany jest, je"eli wymagaj! tego warunki bezpiecze.stwa
morskiego, na zasadach okre lonych w odr'bnych przepisach.
Art. 223. § 1. Iwiadczenie us/ugi pilotowej w pilota"u dobrowolnym lub obowi!zkowym
nast'puje na podstawie umowy pilotowej zawartej przez armatora statku z przedsi'biorc!

wiadcz!cym us/ugi pilotowe.

§ 2. Wynagrodzenie za us/ugi pilotowe w pilota"u dobrowolnym i obowi!zkowym okre laj!
strony w umowie, przy czym w pilota"u obowi!zkowym maksymalne wysoko ci op/at
pilotowych okre la taryfa.
§ 3. Pilotowi w czasie przebywania na statku pilotowanym nale"y si' odpowiednie
pomieszczenie i wy"ywienie, je"eli okoliczno ci tego wymagaj!.
Art. 224. Armator odpowiada wobec osób trzecich za szkod' wyrz!dzon! przez pilota przy

wiadczeniu us/ugi pilotowej jak za szkod' wyrz!dzon! przez cz/onka za/ogi statku.

Art. 225. § 1. Pilot odpowiada wobec armatora za szkod' wyrz!dzon! ze swojej winy przy

wiadczeniu us/ugi pilotowej.

§ 2. Odpowiedzialno 9 pilota wobec armatora za szkod' wyrz!dzon! przy wykonywaniu umowy
o us/ug' pilotow! jest ograniczona do wysoko ci kwoty równej dwudziestokrotnej op/acie
pilotowej nale"nej za us/ug' pilotow!, w czasie wiadczenia której szkoda powsta/a.
§ 3. Ograniczenie odpowiedzialno ci na podstawie § 2 nie przys/uguje pilotowi, je"eli wyrz!dzi/
szkod' umy lnie albo wskutek ra"!cego niedbalstwa.
§ 4. Wobec zagranicznego wierzyciela, którego pa.stwo ustanowi/o ni"sz! granic'
odpowiedzialno ci pilota od okre lonej w § 2, pilot odpowiada w zakresie tej ni"szej granicy
odpowiedzialno ci.
Art. 226. Roszczenia z umowy o wiadczenie us/ug pilotowych przedawniaj! si' z up/ywem 2
lat od dnia zako.czenia wiadczenia tej us/ugi.
Art. 227. Us/uga pilotowa mo"e by9 wiadczona tylko przez pilota wpisanego na list' pilotów.
Listy pilotów prowadz! dyrektorzy urz'dów morskich.
Art. 228. § 1. Na list' pilotów wpisuje si' zainteresowanego na jego wniosek, je"eli spe/nia
wymagania kwalifikacyjne okre lone w odr'bnych przepisach.
§ 2. Dyrektor urz'du morskiego skre la pilota z listy pilotów w razie zaj cia jednej z
nast'puj!cych okoliczno ci:
1) mierci pilota,
2) wniosku pilota,
3) utraty przypisanych wymaga. kwalifikacyjnych,
4) utraty prawa wykonywania zawodu pilota na mocy prawomocnego orzeczenia izby morskiej,
s!du lub innego w/a ciwego organu,
5) uko.czenia przez pilota 65 roku "ycia.
§ 3. Je"eli post'powanie pilota zagra"a bezpiecze.stwu morskiemu, dyrektor urz'du morskiego
mo"e ograniczy9 lub zawiesi9 uprawnienia pilota do wiadczenia us/ug pilotowych na czas nie
d/u"szy ni" 3 miesi!ce, o ile wymagaj! tego wzgl'dy prewencyjne. Podejmuj!c decyzj' w tej
sprawie, dyrektor urz'du morskiego mo"e skierowa9 pilota na dodatkowe przeszkolenie.
Art. 229. § 1. Iwiadczenie us/ug pilotowych w pilota"u obowi!zkowym oraz szkolenie
kandydatów na pilotów i pilotów organizuj! i koordynuj! stacje pilotowe utworzone przez
dyrektora terytorialnie w/a ciwego urz'du morskiego dla okre lonego rejonu pilotowego.
§ 2. Tworz!c stacj' pilotow!, o której mowa w § 1, dyrektor urz'du morskiego wydaje
regulamin jej funkcjonowania, po zasi'gni'ciu opinii organizacji spo/eczno-zawodowej pilotów.

Art. 230. § 1. Koszty utrzymania stacji pilotowych ponoszone s! przez przedsi'biorc', o którym
mowa w art. 223 § 1.
§ 2. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej po zasi'gni'ciu opinii organizacji
spo/eczno-zawodowej pilotów okre li, w drodze rozporz!dzenia, taryf' maksymalnych
wysoko ci op/at za us/ugi pilotowe wiadczone w okre lonych portach w pilota"u
obowi!zkowym oraz tryb ich pobierania. Taryfa powinna uwzgl'dnia9 warunki wiadczenia
us/ug pilotowych w portach.

DZIA VIII

Ratownictwo morskie

Art. 231. Ratownictwem morskim w rozumieniu przepisów niniejszego dzia/u jest udzielanie
pomocy statkowi znajduj!cemu si' w niebezpiecze.stwie na jakichkolwiek wodach oraz
ratowanie znajduj!cego si' na nim lub z niego pochodz!cego mienia, jak równie" ratowanie
innego mienia znajduj!cego si' na morzu i niepo/!czonego trwale i celowo z wybrze"em.
Art. 232. § 1. Za ratownictwo morskie nale"y si' wynagrodzenie.
§ 2. Wynagrodzenie nale"y si' równie" za uratowanie frachtu oraz op/at za przewóz pasa"erów i
baga"u.
§ 3. Wynagrodzenie nale"y si' równie" za ratownictwo morskie udzielone na wodach

ródl!dowych przez statek morski statkowi "eglugi ródl!dowej lub wodnosamolotowi.

§ 4. Wynagrodzenie nale"y si', cho9by ratownictwo morskie nast!pi/o pomi'dzy statkami tego
samego armatora.
Art. 233. Z zastrze"eniem postanowie. art. 241 § 1 i 3, nie nale"y si' wynagrodzenie za
ratownictwo morskie, które nie da/o po"ytecznego wyniku.
Art. 234. Nie ma prawa do wynagrodzenia ten, kto przedsi'wzi!/ dzia/ania ratownicze wbrew
wyra@nemu i uzasadnionemu sprzeciwowi armatora lub kapitana statku albo w/a ciciela innego
mienia znajduj!cego si' w niebezpiecze.stwie, które nie znajduje si' i nie znajdowa/o si' na
statku.
Art. 235. Kto na podstawie umowy podj!/ si' pilotowania statku, wiadczenia us/ug
holowniczych lub innych us/ug na rzecz statku, ma prawo do wynagrodzenia za ratownictwo
morskie, gdy statek znalaz/ si' nast'pnie w niebezpiecze.stwie, je"eli udzieli/ mu us/ug
wyj!tkowych, które wykracza/y poza zakres wykonania zawartej przez niego umowy.
Art. 236. § 1. Przepisy niniejszego dzia/u stosuje si' do ka"dego dzia/ania ratowniczego, chyba
"e z umowy wynika co innego.
§ 2. Kapitan ma prawo zawierania umów o ratownictwo w imieniu armatora statku. Kapitan lub
armator statku maj! prawo zawierania takich umów w imieniu w/a ciciela mienia znajduj!cego
si' na statku.
Art. 237. § 1. Strona mo"e "!da9 uniewa"nienia lub zmiany umowy o ratownictwo zawartej pod
wp/ywem niebezpiecze.stwa lub niew/a ciwym wp/ywem wywartym przez kogokolwiek, je"eli
jej postanowienia s! nies/uszne.
§ 2. Strona mo"e "!da9 uniewa"nienia lub zmiany umowy o ratownictwo, je"eli umówione
wynagrodzenie jest niewspó/miernie niskie lub wysokie.
Art. 238. § 1. Ratuj!cy jest obowi!zany:
1) prowadzi9 dzia/ania ratownicze z nale"yt! staranno ci!,
2) do/o"y9 nale"ytej staranno ci w celu zapobie"enia szkodzie w rodowisku lub zmniejszenia
jej rozmiarów,
3) poszukiwa9 pomocy innych ratuj!cych, gdy okoliczno ci tego wymagaj!, oraz przyj!9 ich
pomoc na uzasadnione "!danie armatora lub kapitana statku albo w/a ciciela innego mienia
b'd!cego w niebezpiecze.stwie, znajduj!cego si' poza statkiem; nie mo"e to jednak mie9
wp/ywu na wysoko 9 jego wynagrodzenia w razie ustalenia, i" takie "!danie by/o bezzasadne.
§ 2. Armator i kapitan statku oraz w/a ciciel innego mienia b'd!cego w niebezpiecze.stwie i
znajduj!cego si' poza statkiem s! obowi!zani:
1) wspó/pracowa9 z ratuj!cym podczas dzia/a. ratowniczych,

2) do/o"y9 nale"ytej staranno ci w celu zapobie"enia szkodzie w rodowisku lub zmniejszenia
jej rozmiarów,
3) na uzasadnione "!danie ratuj!cego przej!9 statek lub inne mienie w swoj! piecz', gdy
znalaz/y si' w bezpiecznym miejscu.
Art. 239. § 1. W braku umowy wysoko 9 wynagrodzenia okre la si', bior!c pod uwag'
nast'puj!ce okoliczno ci, bez wzgl'du na kolejno 9, w jakiej zosta/y one wymienione:
1) warto 9 statku i innego mienia uratowanego,
2) umiej'tno ci i wysi/ki ratuj!cych w celu zapobie"enia szkodzie w rodowisku lub
zmniejszenia jej rozmiarów,
3) osi!gni'ty wynik ratownictwa,
4) charakter i stopie. niebezpiecze.stwa,
5) umiej'tno ci i wysi/ki ratuj!cych w celu ratowania statku, innego mienia i "ycia,
6) czas po wi'cony przez ratuj!cych oraz poniesione przez nich szkody i wydatki,
7) ryzyko odpowiedzialno ci i inne niebezpiecze.stwa, które zagra"a/y ratuj!cym i ich
sprz'towi,
8) niezw/oczne wiadczenie us/ug,
9) szczególne przystosowanie statku ratuj!cego i innego sprz'tu do czynno ci ratowniczych,
10) stan sprz'tu u"ytego przez ratuj!cego i jego warto 9.
§ 2. Przy okre laniu wysoko ci wynagrodzenia uwzgl'dnia si' tak"e potrzeb' stwarzania zach'ty
do podejmowania dzia/a. ratowniczych.
§ 3. Wynagrodzenie mo"e by9 nieprzyznane lub obni"one, je"eli ratuj!cy ze swojej winy
spowodowa/ konieczno 9 lub utrudnienie ratownictwa morskiego b!d@ w zwi!zku z nim
dopu ci/ si' oszustwa lub innej nieuczciwo ci.
Art. 240. § 1. Wysoko 9 wynagrodzenia, z wy/!czeniem odsetek i kosztów s!dowych, nie mo"e
przekracza9 warto ci mienia uratowanego.
§ 2. Dla ustalenia warto ci mienia uratowanego miarodajna jest jego zwyk/a warto 9 w miejscu,
w którym znalaz/o si' po uratowaniu, a je"eli mienie zosta/o sprzedane - cena uzyskana ze
sprzeda"y, w obu przypadkach po odliczeniu ci!"!cych na mieniu uratowanym danin
publicznych oraz kosztów jego zachowania, oszacowania lub sprzeda"y.
§ 3. Osoby, których mienie zosta/o uratowane, odpowiadaj! z tytu/u roszczenia o wynagrodzenie
za ratownictwo proporcjonalnie do warto ci mienia uratowanego.
Art. 241. § 1. Za ratowanie statku lub /adunku gro"!cego wyrz!dzeniem szkody w rodowisku
nale"y si' ratuj!cemu od armatora statku zwrot jego wydatków, o ile nie zdo/a/ on uzyska9
wynagrodzenia za uratowanie mienia co najmniej równego wysoko ci tych wydatków.
§ 2. W rozumieniu przepisów niniejszego dzia/u szkoda w rodowisku oznacza fizyczn! szkod'
wyrz!dzon! "yciu lub zdrowiu ludzkiemu, "yciu w morzu lub zasobom w przybrze"nych lub

ródl!dowych wodach oraz na obszarach do nich przyleg/ych, spowodowan! przez

zanieczyszczenie, ska"enie, ogie., eksplozj' lub podobne powa"ne zdarzenie.
§ 3. Je"eli ratuj!cy mienie zapobieg/ szkodzie w rodowisku lub zmniejszy/ jej rozmiary,

wiadczenie, o którym mowa w § 1, mo"e by9 podwy"szone, ale nie wi'cej ni" o 30%; w

wyj!tkowych wypadkach s!d mo"e je podwy"szy9 ponad t' granic', ale nie wi'cej ni" o 100%
wydatków poniesionych przez ratuj!cego.
§ 4. Do wydatków ratuj!cego zalicza si' rzeczywiste wydatki poniesione celowo oraz s/uszny
dodatek za personel i sprz't faktycznie i celowo u"yte do prowadzenia dzia/ania ratowniczego,
bior!c pod uwag' przy ustalaniu jego wysoko ci kryteria wyliczone w art. 239 § 1 pkt 8, 9 i 10.
§ 5. Iwiadczenie, o którym mowa w § 1 i 3, nale"y si' ratuj!cemu tylko wtedy, je"eli by/oby ono
wy"sze od wynagrodzenia za uratowanie mienia, i tylko w zakresie je przewy"szaj!cym.
§ 6. Iwiadczenie, o którym mowa w § 1, mo"e by9 nieprzyznane lub obni"one, je"eli ratuj!cy ze
swej winy nie zdo/a/ zapobiec szkodzie w rodowisku lub zmniejszy9 jej rozmiarów.

§ 7. Armatorowi statku, który spe/ni wiadczenie, o którym mowa w § 1 i 3, przys/uguje
roszczenie zwrotne wobec osoby odpowiedzialnej za spowodowanie zagro"enia dla rodowiska
lub wyrz!dzenie w nim szkody.
Art. 242. § 1. Osoby uratowane nie s! obowi!zane do zap/aty jakiegokolwiek wynagrodzenia za
ich ocalenie.
§ 2. Ratuj!cemu "ycie ludzkie nale"y si' s/uszna cz' 9 wynagrodzenia przypadaj!cego za
uratowanie mienia oraz cz' 9 wiadczenia, o którym mowa w art. 241 § 1 i § 3, je"eli jego
dzia/anie ratownicze pozostawa/o w zwi!zku z wypadkiem, który wymaga/ ratowania mienia lub

rodowiska.

Art. 243. Je"eli ratownictwa udzieli/o kilku ratuj!cych, ka"dy z nich ma prawo do stosunkowej
cz' ci wynagrodzenia; jej wysoko 9 okre la umowa zawarta pomi'dzy ratuj!cymi. W braku
umowy ka"dy z ratuj!cych mo"e "!da9 zap/aty przypadaj!cej na niego cz' ci wynagrodzenia,
której wysoko 9 okre la si' przy odpowiednim zastosowaniu art. 239.
Art. 244. § 1. Wynagrodzenie nale"ne statkowi z tytu/u ratownictwa morskiego dzieli si' po
po/owie pomi'dzy armatora i za/og' po odliczeniu szkód poniesionych przez statek oraz
wydatków i strat armatora i za/ogi spowodowanych ratownictwem. Je"eli ratownictwo nie by/o
prowadzone ze statku, wynagrodzenie dzieli si' pomi'dzy ratuj!cego i osoby przez niego
zatrudnione, stosuj!c odpowiednio zasady dotycz!ce podzia/u wynagrodzenia pomi'dzy
armatora i za/og'.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si' do wynagrodzenia za dzia/ania ratownicze prowadzone przez
ratowników zawodowych oraz jednostki p/ywaj!ce Marynarki Wojennej, Stra"y Granicznej oraz
Policji.
§ 3. Podzia/ cz' ci wynagrodzenia za ratownictwo morskie przypadaj!cego na za/og' statku
powinien uwzgl'dnia9 ich osobisty wk/ad w ratownictwo. Projekt podzia/u sporz!dza armator
statku. Udzia/ kapitana nie powinien by9 mniejszy ni" 30%.
Art. 245. § 1. Dla zabezpieczenia roszcze. z tytu/u ratownictwa morskiego d/u"nik obowi!zany
jest ustanowi9 odpowiednie zabezpieczenie.
§ 2. Armator uratowanego statku obowi!zany jest podj!9 wszelkie niezb'dne rodki w celu
zapewnienia przez w/a cicieli /adunku odpowiedniego zabezpieczenia roszcze. przeciwko nim z
tytu/u ratownictwa, zanim /adunek zostanie zwolniony.
§ 3. Z tytu/u roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie oraz roszczenia o zwrot
kosztów poniesionych na zachowanie, oszacowanie i sprzeda" mienia przys/uguje ratuj!cemu
prawo zastawu na mieniu uratowanym, a na rzeczach obj'tych przez niego w posiadanie w
zwi!zku z ratownictwem - równie" prawo zatrzymania a" do z/o"enia przez d/u"nika
zabezpieczenia.
Art. 246. Roszczenia o wynagrodzenie za ratownictwo morskie lub o zap/at' wiadczenia, o
którym mowa w art. 241 § 1 i § 3, przedawniaj! si' z up/ywem 2 lat od dnia zako.czenia
ratownictwa.
Art. 247. Przepisów niniejszego dzia/u nie stosuje si' do ratownictwa urz!dze. wiertniczych
podczas ich wykorzystywania w celu poszukiwania lub uzyskiwania zasobów mineralnych dna
morskiego.
Art. 248. Przepisy niniejszego dzia/u stosuje si' do dzia/a. ratowniczych kontrolowanych lub
organizowanych przez organy administracji rz!dowej i samorz!dowej.
Art. 249. § 1. Przepisy niniejszego dzia/u stosuje si' odpowiednio do jednostek p/ywaj!cych
Marynarki Wojennej, Stra"y Granicznej oraz Policji.
§ 2. Minister Obrony Narodowej i ministrowie w/a ciwi do spraw wewn'trznych oraz finansów
publicznych okre l!, w drodze rozporz!dzenia, zasady obliczania i przeznaczenia wynagrodzenia
za ratownictwo morskie nale"nego jednostkom p/ywaj!cym wymienionym w § 1 oraz tryb
post'powania w tych sprawach, w sposób stwarzaj!cy zach't' dla ich za/óg do podejmowania
dzia/a. ratowniczych.

TYTU VII

WYPADKI MORSKIE

DZIA I

Awaria wspólna

Art. 250. § 1. Awari' wspóln! stanowi! nadzwyczajne po wi'cenia lub wydatki poniesione
rozmy lnie i rozs!dnie w celu ratowania statku, /adunku na nim przewo"onego oraz frachtu ze
wspólnego dla nich niebezpiecze.stwa.
§ 2. Do awarii wspólnej zalicza si' tylko te straty, które s! bezpo rednim nast'pstwem aktu
awarii wspólnej. Strat po rednich, jak straty z przestoju lub z ró"nicy cen, nie zalicza si' do
awarii wspólnej.
Art. 251. Wydatek nadzwyczajny poniesiony zamiast wydatku, który podlega/by zaliczeniu do
awarii wspólnej, zalicza si' do awarii wspólnej, lecz tylko do wysoko ci wydatku zast!pionego.
Art. 252. § 1. Straty awarii wspólnej rozdziela si' pomi'dzy statek, /adunek i fracht w stosunku
do ich rzeczywistej warto ci w miejscu i czasie zako.czenia podró"y. Op/ata za przewóz
pasa"erów i ich baga"u jest zrównana z frachtem.
§ 2. Straty awarii wspólnej rozdziela si' stosownie do § 1, cho9by niebezpiecze.stwo, które
spowodowa/o nadzwyczajne po wi'cenia lub wydatki, zosta/o zawinione przez któregokolwiek z
uczestników awarii wspólnej lub przez osob' trzeci!. Jednak"e rozdzielenie strat nie pozbawia
uczestnika awarii wspólnej prawa zwrotnego poszukiwania od osoby, z której winy strata
powsta/a.
§ 3. Rozdzia/ strat awarii wspólnej przeprowadza si' równie" wtedy, gdy akt awarii wspólnej nie
doprowadzi/ do zamierzonego rezultatu, a tak"e gdy po wi'cenie obj'/o ca/y statek lub ca/y
/adunek.
Art. 253. § 1. Strat wynik/ych z utraty lub uszkodzenia /adunku, który za/adowano na statek bez
wiedzy armatora albo zadeklarowano fa/szywie przy przyj'ciu do przewozu, nie zalicza si' do
awarii wspólnej; jednak"e /adunek taki, je"eli zosta/ uratowany, uczestniczy w pokryciu
udzia/ów awarii wspólnej wed/ug ogólnych zasad.
§ 2. Straty wynik/e z utraty lub uszkodzenia /adunku, którego warto 9 zosta/a przy przyj'ciu do
przewozu zadeklarowana poni"ej rzeczywistej warto ci, zalicza si' do awarii wspólnej wed/ug
warto ci zadeklarowanej, natomiast ci!"!ce na tym /adunku zobowi!zania z tytu/u udzia/u w
awarii wspólnej ustala si' wed/ug jego warto ci rzeczywistej.
Art. 254. Wszelkie szkody i straty w statku, /adunku lub frachcie, które nie podlegaj! zaliczeniu
do awarii wspólnej, stanowi! awari' poszczególn!; ponosi je poszkodowany lub ten, kto za nie
odpowiada.
Art. 255. § 1. Ustalenia, czy zachodzi awaria wspólna, obliczenia wysoko ci strat awarii
wspólnej i ich rozdzielenia (dyspasza) dokonuje dyspaszer na zlecenie armatora.
§ 2. Szczegó/owego rozliczenia awarii wspólnej dokonuje dyspaszer stosuj!c, w braku umowy
stron, zasady powszechnie przyj'te w mi'dzynarodowym obrocie morskim.
§ 3. Zlecenie powinno by9 udzielone dyspaszerowi przez armatora niezw/ocznie po zako.czeniu
podró"y, nie pó@niej jednak ni" w ci!gu jednego miesi!ca. W razie zw/oki armatora zlecenie
mo"e by9 udzielone przez innego uczestnika awarii wspólnej.
§ 4. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z ministrem w/a ciwym
do spraw gospodarki okre li, w drodze rozporz!dzenia, kwalifikacje wymagane do zajmowania
stanowiska dyspaszera, w szczególno ci maj!c na uwadze wymagania stawiane przed
dyspaszerami w zakresie prowadzenia post'powania dyspaszerskiego, sposób powo/ywania
dyspaszera, wpisu i skre lenia z listy dyspaszerów oraz tryb post'powania dyspaszerskiego.
Art. 256. § 1. Roszczenie z awarii wspólnej przedawnia si' z up/ywem dwóch lat od dnia
zako.czenia podró"y.
§ 2. Bieg przedawnienia przerywa si' przez zg/oszenie roszczenia dyspaszerowi wyznaczonemu
zgodnie z art. 255 § 3. Przedawnienie biegnie na nowo od dnia dor'czenia dyspaszy.

DZIA II

Zderzenie statków

Art. 257. Przepisy niniejszego dzia/u normuj! odpowiedzialno 9 za szkod' wyrz!dzon! statkowi
albo znajduj!cym si' na nim osobom lub rzeczom wskutek zderzenia, które nast!pi/o na morzu
lub na wodach ródl!dowych pomi'dzy statkami morskimi albo pomi'dzy statkiem morskim a
statkiem "eglugi ródl!dowej lub wodnosamolotem.
Art. 258. § 1. Statek odpowiada za szkod' wyrz!dzon! wskutek zderzenia z jego winy.
§ 2. Wina statku zachodzi w szczególno ci w razie zaniedba. w zakresie wyposa"enia statku,
kierowania statkiem, obs/ugiwania statku, przestrzegania przepisów o zapobieganiu zderzeniom
na morzu i stosowania innych rodków bezpiecze.stwa, nakazanych przez obowi!zuj!ce
przepisy, praktyk' morsk! lub przez szczególne okoliczno ci.
Art. 259. § 1. Je"eli zderzenie nast!pi/o z winy kilku statków, ka"dy z nich odpowiada w
stosunku do stopnia swojej winy za szkod' wyrz!dzon! pozosta/ym statkom lub mieniu
znajduj!cemu si' na nich. Je"eli stopie. winy jest jednakowy albo nie da si' go ustali9, statki
odpowiadaj! w równych cz' ciach.
§ 2. Za szkod', wynik/! wskutek mierci, uszkodzenia cia/a lub rozstroju zdrowia, statki, które
zawini/y zderzenie, odpowiadaj! solidarnie. Statkowi, który na podstawie solidarnej
odpowiedzialno ci zap/aci/ cz' 9 wi'ksz! ni" na niego przypada/o, przys/uguje zwrotne
roszczenie do innych statków o sum' nadp/acon!.
Art. 260. § 1. Je"eli zderzenie nast!pi/o wskutek przypadku lub si/y wy"szej albo je"eli
przyczyny nie mo"na ustali9, szkod' ponosi ten, kto jej dozna/.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si' równie", gdy statki lub jeden z nich by/y w czasie zderzenia
zakotwiczone.
Art. 261. § 1. Po zderzeniu kapitan ka"dego ze statków, które zderzy/y si', obowi!zany jest
nie 9 pomoc drugiemu statkowi, jego za/odze i pasa"erom, je"eli mo"e to uczyni9 bez
powa"nego niebezpiecze.stwa dla swojego statku oraz jego pasa"erów i za/ogi.
§ 2. Kapitan ka"dego ze statków, które zderzy/y si', jest równie" obowi!zany bezzw/ocznie
poda9 drugiemu statkowi nazw', sygna/ rozpoznawczy i port macierzysty swojego statku oraz
miejscowo 9, z której i do której p/ynie.
§ 3. Armator nie odpowiada za naruszenie powy"szych obowi!zków przez kapitana.
Art. 262. § 1. Roszczenie o wynagrodzenie szkody wyrz!dzonej zderzeniem statków przedawnia
si' z up/ywem dwóch lat od dnia zderzenia.
§ 2. Bieg przedawnienia przerywa si' przez wszcz'cie przed izb! morsk! post'powania
dotycz!cego zderzenia. Przedawnienie biegnie na nowo od dnia zako.czenia tego post'powania.
§ 3. Roszczenie zwrotne o sum' nadp/acon! na podstawie solidarnej odpowiedzialno ci statków,
które zawini/y zderzenie, przedawnia si' z up/ywem roku od dnia zap/aty.
Art. 263. Przepisy niniejszego dzia/u stosuje si' odpowiednio, gdy statek zachowaniem swym
wyrz!dzi/ szkod' innemu statkowi, znajduj!cym si' na nim osobom lub rzeczom, cho9by nawet
zderzenie nie nast!pi/o.
Art. 264. § 1. Przepisy niniejszego dzia/u stosuje si' odpowiednio do jednostek p/ywaj!cych
Marynarki Wojennej, Stra"y Granicznej i Policji.
§ 2. Jednostki p/ywaj!ce wyszczególnione w § 1 nie ponosz! odpowiedzialno ci za szkod'
wyrz!dzon! innym statkom wskutek zderzenia lub innego dzia/ania podczas wykonywania zada.
s/u"bowych w obr'bie stref zamkni'tych dla "eglugi i rybo/ówstwa oraz og/oszonych jako
niebezpieczne dla "eglugi i rybo/ówstwa.
§ 3. Minister Obrony Narodowej i minister w/a ciwy do spraw wewn'trznych w porozumieniu z
ministrem w/a ciwym do spraw gospodarki morskiej okre l!, w drodze rozporz!dzenia, zasady i
tryb dzia/ania dowódców jednostek p/ywaj!cych Marynarki Wojennej, Stra"y Granicznej oraz
Policji w razie zderzenia si' tych jednostek z innymi statkami, ze szczególnym uwzgl'dnieniem
formy i zakresu niesienia pomocy drugiemu statkowi, jego za/odze i pasa"erom oraz
okoliczno ci i zakresu wykonywania obowi!zku bezzw/ocznego podawania kapitanowi drugiego
statku numeru taktycznego jednostki.

DZIA III

Zanieczyszczenie ze statków

Rozdzia/ 1

Zanieczyszczenia ró0ne

Art. 265. Z zastrze"eniem przepisów rozdzia/u 2, armator odpowiada za szkod' wyrz!dzon!
komukolwiek zanieczyszczeniem pochodz!cym ze statku w zwi!zku z przewozem /adunków,
eksploatacj! statku lub zatapianiem w morzu odpadów i innych substancji.
Art. 266. § 1. Armator nie ponosi odpowiedzialno ci, je"eli szkoda powsta/a wskutek si/y
wy"szej, wy/!cznej winy umy lnej osoby trzeciej albo wadliwego dzia/ania lub zaniechania
organów odpowiedzialnych za utrzymanie wiate/ lub innych urz!dze. nawigacyjnych.
§ 2. Je"eli szkoda wynik/a z winy umy lnej poszkodowanego, odpowiedzialno 9 armatora w
stosunku do tej osoby jest wy/!czona; w razie ra"!cego niedbalstwa poszkodowanego
odpowiedzialno 9 armatora mo"e by9 wy/!czona w ca/o ci lub odpowiedniej cz' ci.
Art. 267. Je"eli szkoda zosta/a wyrz!dzona zanieczyszczeniem pochodz!cym z dwóch lub
wi'cej statków, ich armatorzy odpowiadaj! solidarnie za szkod'.
Art. 268. § 1. Przez szkod' wyrz!dzon! zanieczyszczeniem rozumie si' szkod' wyrz!dzon!
dzia/aniem substancji zanieczyszczaj!cych, jak równie" celowym u"yciem rodków
zapobiegawczych zastosowanych po zdarzeniu powoduj!cym zanieczyszczenie.
§ 2. Naprawienie szkody wyrz!dzonej zanieczyszczeniem obejmuje straty poniesione przez
poszkodowanego oraz korzy ci, które móg/by osi!gn!9, gdyby nie nast!pi/o zanieczyszczenie

rodowiska. Naprawienie szkody obejmuje równie" zwrot kosztu rodków zapobiegawczych, o

których mowa w § 1, oraz niezb'dnych wydatków i nak/adów, które zosta/y lub b'd! poniesione
w celu przywrócenia rodowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia.
Art. 269. Nie mo"na wy/!czy9 ani ograniczy9 z góry odpowiedzialno ci okre lonej w art. 265-
268.
Art. 270. Ka"dy, kto w celu zapobie"enia szkodzie w rodowisku, spowodowanej
zanieczyszczeniem ze statku, poniós/ niezb'dne wydatki, mo"e "!da9 ich zwrotu od armatora,
który odpowiada za zanieczyszczenie.
Art. 271. § 1. Organ administracji morskiej mo"e "!da9 od armatora, który odpowiada za
zanieczyszczenie rodowiska, przywrócenia tego rodowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia.
§ 2. Gdyby przywrócenie rodowiska morskiego do stanu sprzed zanieczyszczenia by/o dla
armatora niemo"liwe lub nadmiernie utrudnione, mo"e on zwolni9 si' z tego obowi!zku przez
zwrot niezb'dnych kosztów i nak/adów, które zosta/y lub b'd! musia/y by9 w tym celu
poniesione przez organ administracji morskiej lub osoby trzecie.

Rozdzia/ 2

Zanieczyszczenia ze statków przewo0<cych oleje

Art. 272. § 1. Do odpowiedzialno ci za szkod' wyrz!dzon! przez wyciek lub usuni'cie oleju ze
statku przewo"!cego olej luzem jako /adunek stosuje si' postanowienia Mi'dzynarodowej
konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami,
sporz!dzonej w Brukseli dnia 29 listopada 1969 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 32, poz. 184), zmienionej
Protoko/em, sporz!dzonym w Londynie dnia 27 listopada 1992 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 136, poz.
1526), zwanej dalej "Konwencj! o odpowiedzialno ci cywilnej", wraz ze zmianami
obowi!zuj!cymi od daty ich wej cia w "ycie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej,
podanymi do publicznej wiadomo ci we w/a ciwy sposób.
§ 2. U"yte w przepisach niniejszego dzia/u okre lenia "statek", "w/a ciciel", "pa.stwo rejestracji
statku", "olej", "szkoda spowodowana zanieczyszczeniem" - odpowiadaj! znaczeniu, jakie im
nadano w Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej.
§ 3. Przepisy, o których mowa w § 1, maj! równie" zastosowanie do statków, które nie s!
zarejestrowane w "adnym z pa.stw-stron Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej ani nie
podnosz! bandery któregokolwiek z tych pa.stw, je"eli szkoda spowodowana
zanieczyszczeniem powsta/a na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 273. § 1. W/a ciciel statku o polskiej przynale"no ci, przewo"!cego wi'cej ni" 2.000 ton
oleju luzem jako /adunek, jest obowi!zany posiada9 zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialno ci za szkod' spowodowan! zanieczyszczeniem, stwierdzone odpowiednim
certyfikatem.
§ 2. Certyfikaty, o których mowa w § 1, wystawia dyrektor urz'du morskiego. Za wystawienie
lub po wiadczenie certyfikatów pobiera si' op/aty.
Art. 274. § 1. Statek, o którym mowa w art. 273 § 1, nie mo"e by9 u"ywany w "egludze, je li nie
posiada certyfikatu stwierdzaj!cego zabezpieczenie finansowe odpowiedzialno ci za szkod'
spowodowan! zanieczyszczeniem.
§ 2. Certyfikat powinien by9 przechowywany na statku.
Art. 275. :aden statek przewo"!cy ponad 2.000 ton oleju luzem jako /adunek nie mo"e wej 9 do
portu polskiego ani go opu ci9, a tak"e korzysta9 z urz!dze. prze/adunkowych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, je li nie posiada certyfikatu stwierdzaj!cego zabezpieczenie
finansowe odpowiedzialno ci za szkod' wyrz!dzon! zanieczyszczeniem, wydanego lub
po wiadczonego przez w/a ciwy organ pa.stwa rejestracji statku.
Art. 276. Dyrektor urz'du morskiego mo"e wyda9 certyfikat stwierdzaj!cy zabezpieczenie
finansowe odpowiedzialno ci za szkod' spowodowan! zanieczyszczeniem w/a cicielowi statku
niezarejestrowanego w "adnym z pa.stw-stron Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej, je"eli
ten udowodni, "e dysponuje wystarczaj!cym zabezpieczeniem finansowym tej
odpowiedzialno ci.
Art. 277. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej okre li, w drodze rozporz!dzenia,
warunki i tryb wydawania lub po wiadczania certyfikatów, wzór certyfikatu oraz wysoko 9
pobieranych op/at, uwzgl'dniaj!c wi!"!ce Rzeczpospolit! Polsk! w tym zakresie przepisy
mi'dzynarodowe.
Art. 278. Kontrol' przestrzegania przepisów o zabezpieczeniu finansowym odpowiedzialno ci
za szkod' spowodowan! zanieczyszczeniem sprawuj! dyrektorzy urz'dów morskich.

Rozdzia/ 3

Mi7dzynarodowy Fundusz OdszkodowaE za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem

Olejami

Art. 279. § 1. Do dochodzenia roszcze. wobec Mi'dzynarodowego Funduszu Odszkodowa. za
Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami, zwanego dalej "Mi'dzynarodowym
Funduszem", stosuje si' postanowienia Mi'dzynarodowej konwencji o utworzeniu
Mi'dzynarodowego Funduszu Odszkodowa. za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem
Olejami, sporz!dzonej w Brukseli dnia 18 grudnia 1971 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 14, poz. 79),
zmienionej Protoko/em, sporz!dzonym w Londynie dnia 27 listopada 1992 r. (Dz. U. z 2001 r.
Nr 136, poz. 1529), wraz ze zmianami obowi!zuj!cymi od daty ich wej cia w "ycie w stosunku
do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomo ci we w/a ciwy sposób.
§ 2. Z roszczeniem do Mi'dzynarodowego Funduszu mo"na wyst!pi9, gdy nie zosta/o ono
zaspokojone na podstawie Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej, poniewa":
1) nie istnieje odpowiedzialno 9 za szkod' w my l Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej (art.
272 § 1),
2) w/a ciciel statku lub jego gwarant jest niezdolny do wype/nienia w ca/o ci swego
zobowi!zania,
3) wysoko 9 szkody przekracza granice odpowiedzialno ci w/a ciciela statku.
Art. 280. § 1. Osoba otrzymuj!ca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej olej przewieziony
drog! morsk! stosownie do postanowie. art. 10 Konwencji, o której mowa w art. 279 § 1, w
ilo ci 150 tys. ton lub wi'cej, uiszcza wk/ady na rzecz Mi'dzynarodowego Funduszu zgodnie z
art. 10, 11 i 15 tej konwencji.
§ 2. Ka"dy, kto otrzymuje z zagranicy lub jakiegokolwiek miejsca po/o"onego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej albo na obszarze wy/!cznej strefy ekonomicznej Rzeczypospolitej
Polskiej olej przewieziony drog! morsk! stosownie do postanowie. § 1, obowi!zany jest poda9

do G/ównego Urz'du Ce/, w terminie do dnia 15 stycznia ka"dego roku, dane o ilo ciach oleju
otrzymanego w ci!gu poprzedniego roku kalendarzowego.
§ 3. G/ówny Urz!d Ce/ sk/ada Mi'dzynarodowemu Funduszowi corocznie sprawozdanie o ilo ci
przewiezionego drog! morsk! oleju.
Art. 281. W przypadku szkody spowodowanej zanieczyszczeniem olejowym dyrektor urz'du
morskiego, na "!danie poszkodowanego, jest obowi!zany stwierdzi9 zaistnienie wypadku i
udost'pni9 dokumentacj' tej szkody.

DZIA IV

Mienie zatopione lub znalezione

Art. 282. § 1. W/a ciciel mienia (statku, /adunku lub innego przedmiotu) zatopionego w obr'bie
polskich morskich wód wewn'trznych lub polskiego morza terytorialnego powinien w ci!gu 6
miesi'cy od dnia zatoni'cia mienia zg/osi9 we w/a ciwym urz'dzie morskim zamiar wydobycia
tego mienia i okre li9 termin, do którego zamierza zako.czy9 wydobywanie. Dyrektor urz'du
morskiego mo"e w ci!gu 3 miesi'cy od dnia zg/oszenia za"!da9 zmiany wskazanego terminu lub
zakre li9 w/a cicielowi stosowny termin zako.czenia wydobywania, nie krótszy jednak ni" rok,
licz!c od dnia dor'czenia decyzji.
§ 2. Je"eli w/a ciciel mienia w terminie okre lonym w § 1 nie zg/osi/ zamiaru wydobycia mienia
albo nie uko.czy/ wydobywania mienia w terminie okre lonym przez siebie lub wyznaczonym
przez dyrektora urz'du morskiego, dyrektor urz'du morskiego mo"e zarz!dzi9 wydobycie
mienia na koszt w/a ciciela.
§ 3. Je"eli w/a ciciel mienia w wyznaczonym terminie nie zg/osi si' po odbiór mienia albo nie
ui ci kosztów jego usuni'cia, dyrektor urz'du morskiego mo"e sprzeda9 mienie i z sumy
uzyskanej ze sprzeda"y pokry9 swoje koszty oraz wydatki za przechowywanie i
przeprowadzenie sprzeda"y, a reszt' z/o"y9 do depozytu s!dowego w celu wydania jej osobie
uprawnionej.
§ 4. W/a ciciel mienia odpowiada za koszty i wydatki poniesione przez urz!d morski w
granicach warto ci mienia.
Art. 283. § 1. Wydobywanie mienia przez w/a ciciela w rejonach umocnionych i w innych
obszarach uznanych za szczególnie wa"ne dla obrony kraju, jak równie" wydobywanie mienia
wojskowego lub przysposobionego do celów wojskowych wymaga zezwolenia w/a ciwych
organów wojskowych.
§ 2. Je"eli w/a ciciel mienia zatopionego nie uzyska/ zezwolenia na wydobycie tego mienia,
mo"e zwróci9 si' w ci!gu 3 miesi'cy od dnia otrzymania odmowy do dyrektora urz'du
morskiego o zarz!dzenie w porozumieniu z w/a ciwym organem wojskowym wydobycia tego
mienia na koszt w/a ciciela.
Art. 284. § 1. Je"eli mienie zatopione b!d@ opuszczone znajduj!ce si' na mieli@nie lub na
powierzchni wody utrudnia "eglug' lub prac' w porcie, na redzie lub drodze wodnej albo
zagra"a "egludze, dyrektor urz'du morskiego mo"e zarz!dzi9 usuni'cie przeszkody na koszt
w/a ciciela, wyznaczaj!c mu stosowny termin do odbioru mienia za zwrotem poniesionych
kosztów.
§ 2. Postanowienia art. 282 § 3 i 4 stosuje si' odpowiednio.
Art. 285. Wydobycie cudzego mienia zatopionego w morzu i przywiezienie go na polskie
morskie wody wewn'trzne lub polskie morze terytorialne nale"y niezw/ocznie zg/osi9 urz'dowi
morskiemu z podaniem czasu, miejsca i okoliczno ci wydobycia mienia oraz w miar' mo"no ci
zawiadomi9 o tym równie" w/a ciciela, a do czasu wydania mu mienia - odpowiednio je
zabezpieczy9.
Art. 286. § 1. Wydobywaj!cemu cudze mienie nale"y si' zwrot kosztów i wydatków oraz
wynagrodzenie, którego wysoko 9 okre la si' przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o
ratownictwie morskim.

§ 2. Na zabezpieczenie nale"no ci okre lonych w § 1 wydobywaj!cemu przys/uguje ustawowe
prawo zastawu na wydobytym mieniu, z pierwsze.stwem s/u"!cym uprzywilejowanym
wierzytelno ciom z tytu/u ratownictwa.
Art. 287. Je"eli wydobyte mienie ulega szybkiemu zepsuciu lub zniszczeniu albo je"eli jego
przechowanie wymaga nadmiernych kosztów, wydobywaj!cy mo"e je sprzeda9 i sum' uzyskan!
ze sprzeda"y po odliczeniu swoich nale"no ci z/o"y9 do depozytu s!dowego, zawiadamiaj!c
niezw/ocznie w/a ciciela o dokonaniu sprzeda"y i z/o"eniu reszty sumy do depozytu s!dowego.
Art. 288. § 1. Je"eli w/a ciciel nie jest znany albo w ci!gu 30 dni od dnia zawiadomienia go o
wydobyciu nie zg/osi si' w celu odbioru mienia lub nie ui ci nale"no ci wydobywaj!cego,
wydobywaj!cy obowi!zany jest wyda9 wydobyte mienie urz'dowi morskiemu, a gdy ono jest
mieniem wojskowym lub przysposobionym do celów wojskowych, przekaza9 w/a ciwemu
organowi wojskowemu.
§ 2. W celu ustalenia w/a ciciela wydobytego mienia urz!d morski przeprowadza post'powanie
wyja niaj!ce, wzywaj!c do zg/oszenia nieznanego w/a ciciela mienia w sposób zwyczajowo
przyj'ty.
§ 3. Minister w/a ciwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwo ci i ministrem w/a ciwym do spraw zagranicznych okre li, w drodze
rozporz!dzenia, tryb post'powania, o którym mowa w § 2, maj!c na wzgl'dzie skuteczno 9
post'powania.
Art. 289. Je"eli w/a ciciel mienia w terminie sze ciomiesi'cznym od dnia wezwania przez
dyrektora urz'du morskiego nie zg/osi si' w celu odbioru mienia lub nie ui ci nale"no ci
wydobywaj!cego i poniesionych przez urz!d morski kosztów zabezpieczenia, dyrektor urz'du
morskiego mo"e sprzeda9 wydobyte mienie i sum' uzyskan! ze sprzeda"y po odliczeniu
nale"no ci wydobywaj!cego i swoich kosztów z/o"y9 do depozytu s!dowego. Przepis art. 287
stosuje si' odpowiednio.
Art. 290. § 1. Kto znalaz/ i uratowa/ cudze mienie unosz!ce si' na morzu albo przyczyni/ si' do
uratowania takiego mienia, ma prawo do wynagrodzenia wed/ug przepisów o ratownictwie
morskim, je"eli zg/osi/ swe roszczenie najpó@niej w chwili oddania znalezionego mienia.
§ 2. Kto znalaz/ i zabezpieczy/ cudze mienie wyrzucone na brzeg morza, ma prawo do
wynagrodzenia w wysoko ci nieprzekraczaj!cej 30% warto ci mienia, je"eli roszczenie swe
zg/osi/ najpó@niej w chwili oddania znalezionego mienia.
§ 3. W przypadkach przewidzianych w § 1 i 2 stosuje si' odpowiednio przepisy art. 285-289.
Art. 291. Minister Sprawiedliwo ci w porozumieniu z ministrem w/a ciwym do spraw
gospodarki morskiej i ministrem w/a ciwym do spraw finansów publicznych okre li, w drodze
rozporz!dzenia, sposób post'powania z mieniem, którego w/a ciciel pozosta/ nieznany, oraz tryb
ustalania wysoko ci i pokrycia nale"no ci zwi!zanych z wydobyciem, zabezpieczeniem,
sprzeda"! mienia stosownie do przepisów niniejszego dzia/u, jak równie" sposób i tryb
przeprowadzania przewidzianej w niniejszym dziale sprzeda"y mienia, z zastosowaniem
przepisów Kodeksu post'powania cywilnego.

TYTU VIII

UBEZPIECZENIE MORSKIE

DZIA I

Umowa ubezpieczenia morskiego

Rozdzia/ 1

Przepisy ogólne

Art. 292. § 1. Przez umow' ubezpieczenia morskiego ubezpieczyciel zobowi!zuje si' w zamian
za sk/adk' ubezpieczeniow! wyp/aci9 odszkodowanie za szkody poniesione wskutek
niebezpiecze.stw, na jakie przedmiot ubezpieczenia jest nara"ony w zwi!zku z "eglug! morsk!.
§ 2. Umow! ubezpieczenia morskiego mo"na obj!9 ponadto niebezpiecze.stwa, na które w
zwi!zku z przewozem morskim przedmiot ubezpieczenia jest nara"ony w przewozie lotniczym,
na wodach ródl!dowych lub na l!dzie.

§ 3. Przepisy o ubezpieczeniu morskim stosuje si' odpowiednio do ubezpieczenia statków
znajduj!cych si' w budowie.
Art. 293. § 1. Przedmiotem ubezpieczenia morskiego mo"e by9 ka"dy interes maj!tkowy
zwi!zany z "eglug! morsk! i daj!cy si' oceni9 w pieni!dzach.
§ 2. Przedmiotem ubezpieczenia morskiego mog! by9 w szczególno ci: statek, /adunek, fracht,
op/ata za przewóz pasa"erów, op/ata czarterowa, spodziewany zysk na /adunku, prowizja,
wydatki awarii wspólnej, zobowi!zanie z tytu/u odpowiedzialno ci cywilnej oraz wierzytelno 9
zabezpieczona na statku, /adunku lub frachcie.
Art. 294. § 1. Ubezpieczyciel obowi!zany jest na "!danie wyda9 osobie, z któr! zawar/ umow'
ubezpieczenia (ubezpieczaj!cemu), polis' stwierdzaj!c! zawarcie umowy ubezpieczenia.
§ 2. Przed wydaniem polisy ubezpieczyciel obowi!zany jest wyda9 ubezpieczaj!cemu na jego
"!danie tymczasowy dokument stwierdzaj!cy zawarcie umowy.
Art. 295. § 1. Polisa powinna zawiera9:
1) oznaczenie ubezpieczyciela,
2) oznaczenie przedmiotu ubezpieczenia,
3) oznaczenie niebezpiecze.stw obj'tych umow! ubezpieczenia,
4) okre lenie czasu lub podró"y, na które zawarto umow' ubezpieczenia,
5) sum' ubezpieczenia,
6) miejsce i dat' wystawienia polisy,
7) podpis ubezpieczyciela.
§ 2. Polisa mo"e by9 wystawiona na imiennie okre lonego ubezpieczaj!cego (polisa imienna), na
zlecenie lub na okaziciela.
Art. 296. § 1. Umowa ubezpieczenia morskiego mo"e by9 zawarta na rzecz osoby trzeciej
(ubezpieczonego).
§ 2. Ubezpieczony mo"e nie by9 imiennie okre lony w umowie ubezpieczenia (ubezpieczenie na
rzecz tego, kogo dotyczy).
§ 3. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia morskiego na rzecz osoby trzeciej prawo
domagania si' od ubezpieczyciela wydania polisy przys/uguje ubezpieczaj!cemu. Dopóki polisa
znajduje si' w jego posiadaniu, mo"e on rozporz!dza9 prawami wynikaj!cymi z umowy.
§ 4. Obowi!zki ubezpieczaj!cego zwi!zane z wykonaniem umowy ubezpieczenia przechodz! na
ubezpieczonego z chwil! wydania mu polisy; nie dotyczy to jednak obowi!zku zap/aty sk/adki
ubezpieczeniowej.
Art. 297. § 1. Umowa ubezpieczenia morskiego jest niewa"na, je"eli w chwili jej zawarcia
szkoda obj'ta ubezpieczeniem ju" nast!pi/a lub nie istnia/a mo"liwo 9 jej powstania;
ubezpieczyciel zachowuje jednak prawo do op/aty stornowej, chyba "e zawieraj!c umow'
wiedzia/ o okoliczno ciach powoduj!cych jej niewa"no 9.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje si', je"eli ubezpieczeniem obj'to okres poprzedzaj!cy zawarcie
umowy, chyba "e stan rzeczy znany by/ obu stronom w chwili zawierania umowy; je"eli w tej
chwili stan rzeczy by/ znany tylko jednej ze stron, umowa nie wi!"e strony nie wiadomej.
§ 3. Wysoko 9 op/aty stornowej okre la umowa.
Art. 298. Ubezpieczaj!cy mo"e w ka"dej chwili odst!pi9 od umowy, dopóki nie rozpocz!/ si'
stan niebezpiecze.stwa przewidzianego w umowie; obowi!zany jest jednak zap/aci9 op/at'
stornow!.
Art. 299. Roszczenia z tytu/u umowy ubezpieczenia morskiego przedawniaj! si' z up/ywem 5
lat od dnia wymagalno ci roszczenia.

Rozdzia/ 2

Warto12 ubezpieczenia i suma ubezpieczenia

Art. 300. § 1. Warto ci! ubezpieczenia jest zwyk/a warto 9 przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. Warto 9 ubezpieczenia ustala si' wed/ug nast'puj!cych zasad:

1) warto ci! ubezpieczenia statku jest warto 9 statku w chwili rozpocz'cia ubezpieczenia;
warto 9 ta obejmuje równie", je"eli umowa nie stanowi inaczej, warto 9 jego przynale"no ci,
przedmiotów zaopatrzenia statku, a tak"e koszt jego ubezpieczenia,
2) warto ci! ubezpieczenia /adunku jest warto 9 /adunku w miejscu i czasie za/adowania /!cznie
z kosztami ubezpieczenia i dostarczenia /adunku do miejsca przeznaczenia,
3) warto ci! ubezpieczenia frachtu jest suma frachtu brutto /!cznie z kosztami ubezpieczenia,
4) warto ci! ubezpieczenia innych przedmiotów ubezpieczenia, z wyj!tkiem zobowi!zania z
tytu/u odpowiedzialno ci cywilnej, jest kwota, na której utrat' jest nara"ony ubezpieczaj!cy w
chwili rozpocz'cia ubezpieczenia, /!cznie z kosztami ubezpieczenia.
Art. 301. Je"eli strony wymieni/y w umowie ubezpieczenia warto 9 ubezpieczenia (warto 9
otaksowana), jest ona miarodajna dla okre lenia odszkodowania ubezpieczeniowego.
Art. 302. § 1. Umowa ubezpieczenia powinna okre la9 sum', na któr! ubezpieczono przedmiot
ubezpieczenia (sum' ubezpieczenia).
§ 2. Suma ubezpieczenia nie powinna przekracza9 warto ci ubezpieczenia.
§ 3. Je"eli okre lona w umowie suma ubezpieczenia jest wy"sza od warto ci ubezpieczenia,
umowa nie ma skutku prawnego co do nadwy"ki sumy ponad warto 9 ubezpieczenia.
§ 4. Je"eli okre lona w umowie suma ubezpieczenia jest ni"sza od warto ci ubezpieczenia,
ubezpieczyciel odpowiada za szkody w stosunku, w jakim pozostaje suma do warto ci
ubezpieczenia.
Art. 303. § 1. Je"eli ubezpieczono przedmiot ubezpieczenia od tego samego niebezpiecze.stwa
na ten sam okres u dwóch lub wi'cej ubezpieczycieli na sumy, które /!cznie przewy"szaj!
warto 9 ubezpieczenia, albo je"eli z innych wzgl'dów suma odszkodowa., które nale"ne by/yby
odr'bnie od ka"dego z tych ubezpieczycieli, przekracza/aby szkod' podlegaj!c! wyrównaniu
(ubezpieczenie wielokrotne), ubezpieczaj!cy mo"e "!da9 od ka"dego z tych ubezpieczycieli
zap/aty odszkodowania zgodnie z zawart! z nim umow!, jednak nie mo"e otrzyma9 od nich
/!cznie odszkodowania przewy"szaj!cego szkod'.
§ 2. W stosunkach wzajemnych mi'dzy ubezpieczycielami udzia/ w odszkodowaniu ponoszony
przez ka"dego z nich okre la si' w proporcji mi'dzy odszkodowaniem, które musia/by zap/aci9,
gdyby by/ jedynym ubezpieczycielem, a sum! odszkodowa., które obci!"a/yby ka"dego z tych
ubezpieczycieli, zgodnie z zawart! umow!.
§ 3. W razie wiadomego zawarcia ubezpieczenia wielokrotnego ubezpieczaj!cy powinien
niezw/ocznie zawiadomi9 o tym zainteresowanych ubezpieczycieli, informuj!c ich o tre ci
zawartych umów ubezpieczenia. Umy lne naruszenie tego obowi!zku przez ubezpieczaj!cego
pozbawia go prawa do odszkodowania.

Rozdzia/ 3

O1wiadczenia przy zawieraniu umów ubezpieczenia

Art. 304. § 1. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia morskiego ubezpieczaj!cy obowi!zany jest
poda9 do wiadomo ci ubezpieczyciela wszelkie okoliczno ci, które s! lub powinny mu by9
znane, a mog! mie9 wp/yw na ocen' niebezpiecze.stwa oraz na decyzje ubezpieczyciela o
przyj'ciu i warunkach ubezpieczenia.
§ 2. Obowi!zek okre lony w § 1 nie dotyczy okoliczno ci powszechnie znanych oraz
okoliczno ci, które powinny by9 znane ubezpieczycielowi.
§ 3. Je"eli ubezpieczaj!cy dzia/a/ przez przedstawiciela, obowi!zek okre lony w § 1 ci!"y
równie" na przedstawicielu i obejmuje tak"e okoliczno ci jemu znane.
§ 4. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia morskiego na rzecz osoby trzeciej obowi!zek
okre lony w paragrafach poprzedzaj!cych spoczywa zarówno na ubezpieczaj!cym, jak i na
ubezpieczonym, chyba "e ubezpieczony nie wiedzia/ o zawarciu umowy na jego rzecz.
Art. 305. § 1. W razie naruszenia obowi!zku okre lonego w art. 304 ubezpieczyciel mo"e
odst!pi9 od umowy, zachowuj!c prawo do pe/nej sk/adki ubezpieczeniowej.
§ 2. Je"eli niezawiadomienie lub niezgodne z rzeczywisto ci! zawiadomienie ubezpieczyciela o
okoliczno ciach wymienionych w art. 304 nast!pi/o bez winy ubezpieczaj!cego lub

ubezpieczonego, ubezpieczyciel nie mo"e od umowy odst!pi9, lecz ma prawo do odpowiednio
zwi'kszonej sk/adki ubezpieczeniowej.
§ 3. Prawo odst!pienia od umowy wygasa, je"eli ubezpieczyciel nie skorzysta z niego w ci!gu
siedmiu dni od dnia, w którym dowiedzia/ si' o okoliczno ci uzasadniaj!cej prawo odst!pienia.

Rozdzia/ 4

Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia

Art. 306. § 1. Prawa z umowy ubezpieczenia mog! by9 przeniesione tylko na nabywc'
przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. Je"eli prawa z umowy ubezpieczenia nie zosta/y przeniesione na nabywc' przedmiotu
ubezpieczenia, umowa ubezpieczenia rozwi!zuje si', co nie zwalnia ubezpieczyciela od
odpowiedzialno ci za szkody powsta/e przed zbyciem przedmiotu ubezpieczenia.
Art. 307. § 1. Równocze nie z przeniesieniem praw z umowy ubezpieczenia na nabywc'
przechodz! na niego obowi!zki, które ci!"y/y na zbywcy.
§ 2. Ubezpieczyciel mo"e przeciwstawi9 nabywcy zarzuty, które by mu przys/ugiwa/y z umowy
ubezpieczenia przeciwko zbywcy.
Art. 308. § 1. Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia stwierdzonej polis! nast'puje przez
przeniesienie polisy.
§ 2. Do przeniesienia polisy stosuje si' odpowiednio przepisy o przenoszeniu konosamentu.
Art. 309. § 1. Je"eli przedmiotem ubezpieczenia jest statek, przej cie praw z umowy
ubezpieczenia na jego nabywc' wymaga zgody ubezpieczyciela.
§ 2. Je"eli statek w chwili zbycia znajdowa/ si' w podró"y, a prawa z umowy ubezpieczenia nie
przesz/y na nabywc' statku, umowa pozostaje w mocy do chwili przycumowania statku w
pierwszym porcie, do którego statek zawin!/.
Art. 310. Przepisy art. 306-309 nie ograniczaj! prawa ubezpieczaj!cego do przeniesienia
wierzytelno ci z umowy ubezpieczenia zgodnie z przepisami prawa cywilnego o przelewie
wierzytelno ci; dotyczy to równie" wierzytelno ci przysz/ej.

Rozdzia/ 5

Ubezpieczenie generalne

Art. 311. § 1. Umow! ubezpieczenia generalnego mo"na obj!9 wszystkie lub niektóre rodzaje
/adunków, jakie ubezpieczaj!cy b'dzie wysy/a/ lub otrzymywa/ w okre lonym czasie.
§ 2. Przedmiotem ubezpieczenia generalnego mo"e by9 równie" inny interes maj!tkowy.
§ 3. W ubezpieczeniu generalnym ubezpieczyciel obowi!zany jest na "!danie ubezpieczaj!cego
wystawi9 polis' albo za wiadczenie o ubezpieczeniu dla ka"dego zg/oszonego /adunku lub
innego odr'bnego przedmiotu ubezpieczenia.
Art. 312. § 1. Ubezpieczaj!cy, który zawar/ umow' ubezpieczenia generalnego, obowi!zany jest
zg/asza9 ubezpieczycielowi ka"de wys/anie lub nadej cie /adunku obj'tego umow! niezw/ocznie
po otrzymaniu wiadomo ci o wys/aniu lub nadej ciu /adunku oraz ka"dorazowo okre li9 statek,
tras' podró"y, /adunek i sum' ubezpieczenia.
§ 2. Je"eli ubezpieczaj!cy rozmy lnie lub wskutek ra"!cego niedbalstwa nie dope/ni/ obowi!zku
okre lonego w § 1, ubezpieczyciel mo"e odst!pi9 od umowy, zachowuj!c prawo do sk/adek
ubezpieczeniowych, jakie przys/ugiwa/yby mu w razie nale"ytego wykonania umowy przez
ubezpieczaj!cego.
§ 3. Prawo odst!pienia od umowy wygasa, je"eli ubezpieczyciel nie skorzysta/ z niego w ci!gu 3
dni od dnia, w którym dowiedzia/ si' o naruszeniu obowi!zku przez ubezpieczaj!cego.
§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje si' odpowiednio do ubezpiecze. generalnych, których przedmiotem
jest inny interes maj!tkowy ni" /adunek.
Art. 313. Umowa ubezpieczenia generalnego mo"e by9 wypowiedziana przez ka"d! ze stron z
zachowaniem trzymiesi'cznego terminu.

DZIA II

Wykonanie umowy ubezpieczenia

Rozdzia/ 1

Obowi<zki ubezpieczaj<cego

Art. 314. § 1. Sk/adka ubezpieczeniowa powinna by9 zap/acona niezw/ocznie po zawarciu
umowy, a je"eli wystawiono polis' - równocze nie z wydaniem polisy.
§ 2. Obowi!zek zap/aty sk/adki ubezpieczeniowej ci!"y na ubezpieczaj!cym.
Art. 315. § 1. Ubezpieczaj!cy obowi!zany jest niezw/ocznie po powzi'ciu wiadomo ci zg/osi9
ubezpieczycielowi ka"d! istotn! zmian' niebezpiecze.stwa, na jakie jest nara"ony przedmiot
ubezpieczenia.
§ 2. Ubezpieczyciel mo"e odst!pi9 od umowy, je"eli ubezpieczaj!cy bez uzasadnionej przyczyny
opó@nia si' z zawiadomieniem go o zmianie niebezpiecze.stwa. Prawo to ubezpieczyciel mo"e
wykona9 w terminie 7 dni od dnia, w którym dowiedzia/ si' o tym, "e ubezpieczaj!cy dopu ci/
si' zw/oki.
Art. 316. § 1. Je"eli zmiana niebezpiecze.stwa zosta/a spowodowana przez ubezpieczaj!cego
albo za jego zgod!, ubezpieczyciel mo"e odst!pi9 od umowy albo "!da9 zap/aty sk/adki
dodatkowej za zwi'kszone niebezpiecze.stwo, chyba "e zmiany niebezpiecze.stwa dokonano
we wspólnym interesie ubezpieczyciela i ubezpieczaj!cego albo w celu ratowania "ycia
ludzkiego.
§ 2. Przy ubezpieczeniu zawartym na podró" prawo, o którym mowa w § 1, przys/uguje
ubezpieczycielowi, w szczególno ci:
1) je"eli rozpocz'cie lub zako.czenie podró"y ulega zw/oce z winy ubezpieczaj!cego,
2) je"eli podj'to inn! podró" zamiast podró"y oznaczonej w umowie ubezpieczenia,
3) je"eli statek skierowano do innego portu ni" przewidziano w umowie ubezpieczenia,
4) je"eli statek zszed/ z w/a ciwej trasy lub zawin!/ do portu, który nie by/ brany w rachub',
chyba "e zej cie z trasy nast!pi/o wskutek okoliczno ci niezale"nych od armatora lub kapitana
albo w celu ratowania "ycia ludzkiego lub mienia b!d@ by/o konieczne ze wzgl'du na
bezpiecze.stwo statku.
§ 3. Je"eli zmiana niebezpiecze.stwa nast!pi/a bez zgody ubezpieczaj!cego, umowa
ubezpieczenia pozostaje w mocy, jednak ubezpieczyciel mo"e "!da9 zap/aty dodatkowej sk/adki
za zwi'kszone niebezpiecze.stwo.
Art. 317. § 1. Je"eli ubezpieczyciel na skutek zmiany niebezpiecze.stwa korzysta z prawa
odst!pienia od umowy, powinien zawiadomi9 ubezpieczaj!cego o swojej decyzji w ci!gu trzech
dni od dnia, w którym dowiedzia/ si' o zmianie niebezpiecze.stwa; w braku takiego
zawiadomienia mo"e "!da9 jedynie zap/aty dodatkowej sk/adki za zwi'kszone
niebezpiecze.stwo.
§ 2. Ubezpieczyciel, który odst!pi/ od umowy z powodu zmiany niebezpiecze.stwa, zachowuje
prawo do ca/ej sk/adki umówionej, a odpowiada tylko za szkody powsta/e przed zmian!
niebezpiecze.stwa.
Art. 318. § 1. Ubezpieczaj!cy obowi!zany jest niezw/ocznie zawiadomi9 ubezpieczyciela o
ka"dym wypadku dotycz!cym przedmiotu ubezpieczenia, je"eli wypadek mo"e stanowi9
podstaw' do roszczenia odszkodowawczego z umowy ubezpieczenia.
§ 2. W razie naruszenia przez ubezpieczaj!cego obowi!zku okre lonego w § 1 ubezpieczyciel
mo"e potr!ci9 z odszkodowania ubezpieczeniowego kwot', o któr! szkoda uleg/aby
zmniejszeniu, gdyby ubezpieczyciel by/ o niej nale"ycie zawiadomiony.
Art. 319. § 1. W razie zaj cia wypadku powoduj!cego szkod' ubezpieczaj!cy obowi!zany jest
zastosowa9 wszelkie dost'pne mu rozs!dne rodki w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia
oraz zapobie"enia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, a tak"e zabezpieczy9 roszczenia
odszkodowawcze wobec osób odpowiedzialnych za szkod'.
§ 2. Ubezpieczaj!cy powinien przy stosowaniu tych rodków kierowa9 si' wskazówkami
ubezpieczyciela, o ile je otrzyma/.
§ 3. Je"eli ubezpieczaj!cy rozmy lnie lub wskutek ra"!cego niedbalstwa nie zastosowa/ rodków
okre lonych w § 1, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialno ci za szkody powsta/e z tego
powodu.

Rozdzia/ 2

Odpowiedzialno12 ubezpieczyciela

Art. 320. Z zastrze"eniem wyj!tków przewidzianych w Kodeksie morskim, ubezpieczyciel
odpowiada za szkody b'd!ce bezpo rednim nast'pstwem niebezpiecze.stw obj'tych umow!
ubezpieczenia.
Art. 321. § 1. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powsta/e z winy umy lnej lub ra"!cego
niedbalstwa ubezpieczaj!cego, jednak ubezpieczyciel odpowiada za szkody spowodowane
zaniedbaniem lub b/'dem nautycznym ubezpieczaj!cego b'd!cego kapitanem statku obj'tego
ubezpieczeniem.
§ 2. Ubezpieczyciel odpowiada za szkody spowodowane z winy kapitana, innego cz/onka za/ogi
lub pilota.
Art. 322. § 1. Przy ubezpieczeniu statku ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powsta/e
wskutek:
1) wyruszenia w podró" statku niezdatnego do "eglugi, nienale"ycie wyposa"onego i
zaopatrzonego, z niedostateczn! za/og! lub bez niezb'dnych dokumentów, chyba "e braki te
polega/y na wadach ukrytych statku lub by/y spowodowane okoliczno ciami, którym nie mo"na
by/o zapobiec pomimo zachowania przez ubezpieczaj!cego nale"ytej staranno ci,
2) wieku lub zu"ycia statku,
3) za/adowania na statek - za wiedz! ubezpieczaj!cego, a bez wiedzy ubezpieczyciela -
materia/ów i przedmiotów wybuchowych, /atwo zapalnych lub innych /adunków
niebezpiecznych, bez zachowania przepisów obowi!zuj!cych przy przewozie /adunków tego
rodzaju.
§ 2. Przepis § 1 stosuje si' odpowiednio przy ubezpieczeniu frachtu.
Art. 323. W razie zderzenia statków ubezpieczyciel odpowiada z tytu/u ubezpieczenia statku
zarówno za szkod' w przedmiocie ubezpieczenia, jak i za ci!"!ce na ubezpieczaj!cym
zobowi!zania do wyrównania szkody wyrz!dzonej wskutek zderzenia osobom trzecim.
Art. 324. Przy ubezpieczeniu /adunku lub spodziewanego zysku ubezpieczyciel nie odpowiada
za szkody powsta/e wskutek wady ukrytej, naturalnej w/a ciwo ci lub wadliwo ci /adunku, lub
niedostateczno ci opakowania /adunku albo wskutek zw/oki w jego dostarczeniu.
Art. 325. § 1. Ubezpieczyciel odpowiada za szkody z ka"dego wypadku obj'tego
ubezpieczeniem do wysoko ci sumy ubezpieczenia.
§ 2. Za szkody wynik/e z kilku nast'puj!cych po sobie wypadków obj'tych ubezpieczeniem
ubezpieczyciel odpowiada stosownie do § 1, nawet je"eli /!czna suma szkód przekracza sum'
ubezpieczenia.
§ 3. Je"eli po cz' ciowym uszkodzeniu przedmiotu ubezpieczenia nast'puje jego strata
ca/kowita, za któr! ubezpieczyciel odpowiada, odszkodowanie nale"ne ubezpieczaj!cemu z
tytu/u uszkodze. cz' ciowych ogranicza si' do wydatków poniesionych przez niego na napraw'
przedmiotu ubezpieczenia lub w zwi!zku z uszkodzeniami.
§ 4. W razie zderzenia statków ubezpieczyciel obowi!zany jest zap/aci9 ubezpieczaj!cemu
odszkodowanie za straty lub uszkodzenia statku oraz nale"ne od ubezpieczaj!cego
odszkodowanie z tytu/u odpowiedzialno ci za zderzenie, cho9by /!czne odszkodowanie
przekroczy/o sum' ubezpieczenia.
Art. 326. Ubezpieczyciel obowi!zany jest zap/aci9 odszkodowanie ubezpieczeniowe, cho9by
szkod' obj't! ubezpieczeniem by/a obowi!zana naprawi9 osoba trzecia.
Art. 327. § 1. Ubezpieczyciel obowi!zany jest zwróci9 ubezpieczaj!cemu wszelkie niezb'dne i
celowe wydatki poniesione w celu zachowania przedmiotu ubezpieczenia, zapobie"enia szkodzie
lub zmniejszenia jej rozmiarów, ustalenia charakteru i rozmiarów szkody, sporz!dzenia
dyspaszy, sprzeda"y przedmiotu ubezpieczenia oraz inne wydatki poniesione zgodnie ze
wskazówkami ubezpieczyciela.
§ 2. Zwrot wydatków wymienionych w § 1 nast'puje w takim stosunku, w jakim suma
ubezpieczenia pozostaje do warto ci ubezpieczenia. Do zwrotu tych wydatków ubezpieczyciel

jest obowi!zany, cho9by kwoty wydatków /!cznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym
przekroczy/y sum' ubezpieczenia.
Art. 328. § 1. Ubezpieczyciel obowi!zany jest zwróci9 ubezpieczaj!cemu wydatki poniesione na
przywrócenie do stanu poprzedniego lub na naprawienie uszkodzonego przedmiotu
ubezpieczenia, jak równie" nale"ne od niego wynagrodzenie za ratownictwo oraz udzia/ w
stratach awarii wspólnej.
§ 2. Zwrot wydatków wymienionych w § 1 nast'puje w takim stosunku, w jakim suma
ubezpieczenia pozostaje do warto ci ubezpieczenia. Do zwrotu tych wydatków ubezpieczyciel
obowi!zany jest w granicach, w których wydatki /!cznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym
nie przekraczaj! sumy ubezpieczenia.
Art. 329. § 1. W razie zaj cia wypadku obj'tego ubezpieczeniem, ubezpieczyciel mo"e przez
zap/at' pe/nej sumy ubezpieczenia bez wzgl'du na wysoko 9 powsta/ej szkody zwolni9 si' od
wszelkich dalszych zobowi!za. wynikaj!cych z umowy ubezpieczenia, w szczególno ci od
obowi!zku zwrotu kosztów zachowania przedmiotu ubezpieczenia lub przywrócenia go do
poprzedniego stanu.
§ 2. Ubezpieczaj!cy mo"e zakre li9 ubezpieczycielowi stosowny termin do z/o"enia
o wiadczenia, czy korzysta z uprawnienia przewidzianego w § 1.
§ 3. Mimo zap/aty pe/nej sumy ubezpieczenia ubezpieczyciel obowi!zany jest zwróci9 ponadto
przypadaj!ce na niego stosownie do art. 328 wydatki, jakie ubezpieczaj!cy poniós/ lub
zobowi!za/ si' ponie 9 do chwili otrzymania zawiadomienia od ubezpieczyciela, "e korzysta z
uprawnienia przewidzianego w § 1.
§ 4. Ubezpieczyciel, który zap/aci/ pe/n! sum' ubezpieczenia, nie mo"e "!da9 przeniesienia na
niego praw do przedmiotu ubezpieczenia.

Rozdzia/ 3

Abandon przedmiotu ubezpieczenia

Art. 330. § 1. Ubezpieczaj!cy mo"e za zrzeczeniem si' na rzecz ubezpieczyciela praw do
przedmiotu ubezpieczenia (abandon) "!da9 zap/aty pe/nej sumy ubezpieczenia, je"eli istniej!
podstawy do przyj'cia, "e ca/kowita strata przedmiotu ubezpieczenia jest nieunikniona b!d@ "e
zapobie"enie jej spowodowa/oby wydatki niewspó/miernie wysokie w stosunku do warto ci
przedmiotu ubezpieczenia.
§ 2. W szczególno ci abandon mo"na zg/osi9, je"eli statek: zagin!/ bez wie ci, zosta/ zabrany
jako /up lub zagarni'ty przez rozbójników morskich albo uleg/ wypadkowi, wskutek którego sta/
si' niezdatny do naprawy albo niewart naprawy lub kosztów odzyskania.
§ 3. Przepis § 2 stosuje si' odpowiednio do /adunku, którego abandon mo"na zg/osi9 ponadto
wtedy, gdy koszt jego naprawy lub dostarczenia do miejsca przeznaczenia przekroczy/by jego
warto 9 w miejscu przeznaczenia.
Art. 331. § 1. Ubezpieczaj!cy powinien zg/osi9 abandon na pi mie z podaniem okoliczno ci
uzasadniaj!cych abandon.
§ 2. Zg/oszenie abandonu mo"e nast!pi9 nie pó@niej ni" w ci!gu sze ciu miesi'cy od dnia, w
którym ubezpieczaj!cy dowiedzia/ si' o okoliczno ciach uzasadniaj!cych abandon.
§ 3. W razie zabrania statku lub /adunku jako /up, zagarni'cia przez rozbójników morskich albo
utraty posiadania statku lub /adunku z innych przyczyn, abandon nie mo"e by9 zg/oszony przed
up/ywem dwóch miesi'cy od dnia otrzymania przez ubezpieczaj!cego wiadomo ci o tych
okoliczno ciach. W tych przypadkach sze ciomiesi'czny termin dla zg/oszenia abandonu biegnie
od dnia, w którym up/yn!/ termin 2 miesi'cy.
§ 4. W razie zagini'cia bez wie ci statku lub znajduj!cego si' na nim /adunku termin dla
zg/oszenia abandonu biegnie od dnia, w którym statek by/ spodziewany w najbli"szym porcie,
do którego go skierowano.
§ 5. W razie uznania statku za zaginiony bez wie ci, stosownie do przepisów art. 32, statek i
przewo"one na nim, a nieuratowane /adunki uwa"a si' za ca/kowicie stracone, a ubezpieczeni

mog! domaga9 si' od ubezpieczyciela odszkodowania za strat' ca/kowit! bez zg/aszania
abandonu.
Art. 332. § 1. Ubezpieczaj!cy obowi!zany jest przy zg/oszeniu abandonu zawiadomi9
ubezpieczyciela o ci!"!cych na przedmiocie ubezpieczenia prawach rzeczowych oraz o
odnosz!cych si' do niego innych ubezpieczeniach, a tak"e o wszelkich znanych mu
ograniczeniach w rozporz!dzaniu przedmiotem ubezpieczenia.
§ 2. Ubezpieczyciel mo"e uzale"ni9 przyj'cie abandonu od dostarczenia mu danych dotycz!cych
okoliczno ci wymienionych w § 1.
Art. 333. § 1. Ubezpieczyciel mo"e odmówi9 przyj'cia abandonu, je"eli zg/oszenie abandonu
nie odpowiada wymaganiom okre lonym w artyku/ach poprzedzaj!cych.
§ 2. Ubezpieczyciel nie mo"e odmówi9 przyj'cia abandonu po up/ywie 30 dni od otrzymania
zg/oszenia abandonu.
Art. 334. § 1. Prawa do przedmiotu ubezpieczenia przechodz! na ubezpieczyciela z chwil!
z/o"enia przez niego o wiadczenia, "e przyjmuje abandon.
§ 2. Je"eli ubezpieczyciel w terminie okre lonym w art. 333 § 2 nie z/o"y o wiadczenia, czy
przyjmuje abandon, prawa do przedmiotu ubezpieczenia przechodz! na niego z up/ywem tego
terminu.
Art. 335. Ubezpieczaj!cy, którego zg/oszenie abandonu nie odpowiada wymaganiom
okre lonym w artyku/ach poprzedzaj!cych, zachowuje prawo do odszkodowania
ubezpieczeniowego po udowodnieniu szkód rzeczywi cie poniesionych.

Rozdzia/ 4

P@atno12 odszkodowania ubezpieczeniowego

Art. 336. § 1. W razie zaj cia szkody obj'tej ubezpieczeniem ubezpieczyciel mo"e "!da9 od
ubezpieczaj!cego udzielenia mu wszelkich wiadomo ci oraz przedstawienia dokumentów i
innych dowodów niezb'dnych do ustalenia okoliczno ci wypadku, szkody i jej rozmiarów.
§ 2. Ubezpieczyciel mo"e uzale"ni9 wyp/at' odszkodowania ubezpieczeniowego od zwrotu
polisy, chyba "e polisa by/a imienna.
Art. 337. § 1. Z chwil! zap/aty odszkodowania ubezpieczeniowego przechodz! na
ubezpieczyciela - do wysoko ci zap/aconej przez niego sumy - wszelkie prawa przys/uguj!ce
ubezpieczaj!cemu wobec osób trzecich z tytu/u wyrz!dzenia szkód, za które wyp/acono
odszkodowanie ubezpieczeniowe.
§ 2. Ubezpieczaj!cy obowi!zany jest dostarczy9 ubezpieczycielowi wszelkie wiadomo ci i
dokumenty oraz dokona9 czynno ci niezb'dnych dla skutecznego dochodzenia praw przez
ubezpieczyciela.
§ 3. Zrzeczenie si' przez ubezpieczaj!cego bez zgody ubezpieczyciela praw przys/uguj!cych mu
wobec osób trzecich z tytu/u poniesionych szkód zwalnia ubezpieczyciela w odpowiednim
stosunku od obowi!zku zap/aty odszkodowania ubezpieczeniowego.
Art. 338. Z zastrze"eniem wyj!tku przewidzianego w art. 329 § 4, ubezpieczyciel, który zap/aci/
odszkodowanie ubezpieczeniowe za strat' ca/kowit! w wysoko ci pe/nej sumy ubezpieczenia,
mo"e "!da9 od ubezpieczaj!cego przeniesienia na niego wszelkich praw do przedmiotu
ubezpieczenia; je"eli jednak suma ubezpieczenia by/a ni"sza od warto ci ubezpieczenia,
ubezpieczyciel mo"e "!da9 przeniesienia praw tylko w odpowiednim stosunku.

TYTU IX

POSTGPOWANIE W SPRAWACH ZWIIZANYCH Z OGRANICZENIEM

ODPOWIEDZIALNOACI ZA ROSZCZENIA MORSKIE I DOCHODZENIEM

ROSZCZEJ Z TYTUKU SZKÓD SPOWODOWANYCH ZANIECZYSZCZENIEM

PRZEZ STATKI

DZIA I

Post7powanie w sprawach o ustanowienie i podzia@ funduszu ograniczenia

odpowiedzialno1ci za roszczenia morskie

Art. 339. § 1. Post'powanie w sprawach o ustanowienie i podzia/ funduszu ograniczenia
odpowiedzialno ci za roszczenia morskie, zwanego dalej "funduszem", podlega przepisom
Kodeksu post'powania cywilnego o post'powaniu nieprocesowym, ze zmianami wynikaj!cymi
z przepisów niniejszego dzia/u oraz Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno ci za roszczenia
morskie, sporz!dzonej w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 35, poz. 175),
zwanej dalej "Konwencj! o ograniczeniu odpowiedzialno ci".
§ 2. W sprawach wymienionych w § 1 wy/!cznie w/a ciwy jest S!d Okr'gowy w Gda.sku.
Art. 340. § 1. Wniosek o wszcz'cie post'powania mo"e zg/osi9 osoba uprawniona do
ograniczenia odpowiedzialno ci. Post'powanie wszcz'te na wniosek osób mog!cych powo/a9
si' na to samo ograniczenie odpowiedzialno ci s!d po/!czy do wspólnego rozpoznania. W
jednym wniosku mo"na "!da9 ustanowienia dwóch funduszy dotycz!cych roszcze. z tego
samego zdarzenia (art. 6 i 7 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno ci).
§ 2. Wniosek powinien odpowiada9 ogólnym warunkom wniosku o wszcz'cie post'powania, a
ponadto stosownie do okoliczno ci zawiera9:
1) nazw' statku, z którym wi!"e si' odpowiedzialno 9, jego port macierzysty oraz okre lenie
stosunku wnioskodawcy do statku,
2) okre lenie zdarzenia, z którego wynikaj! roszczenia, i informacje o post'powaniach
zmierzaj!cych do ustalenia przebiegu tego zdarzenia,
3) okre lenie rodzaju roszcze. i wierzycieli, na których zaspokojenie fundusz ma by9
przeznaczony, oraz informacje o znanych wnioskodawcy roszczeniach ju" dochodzonych przed
s!dem,
4) o wiadczenie o gotowo ci ustanowienia funduszu, uzasadnienie jego wysoko ci, a tak"e
okre lenie sposobu jego ustanowienia.
§ 3. Do wniosku nale"y do/!czy9 wyci!g z rejestru okr'towego, obejmuj!cy dane wp/ywaj!ce na
wysoko 9 funduszu.
Art. 341. § 1. Fundusz mo"e by9 ustanowiony przez wp/acenie odpowiedniej sumy pieni'"nej na
oprocentowany rachunek bankowy, którego dysponentem jest s!d, lub przez akceptowane przez
s!d zabezpieczenie wp/acenia tej kwoty przez bank lub zak/ad ubezpiecze., maj!cy siedzib' w
Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Na zgodny wniosek uczestników post'powania s!d mo"e uzna9 za wystarczaj!cy inny
sposób zabezpieczenia wp/acenia tej kwoty.
Art. 342. § 1. Po przeprowadzeniu rozprawy s!d wydaje postanowienie wst'pne o prawie
ustanowienia funduszu, okre laj!c jego wysoko 9 i sposób ustanowienia, a tak"e terminy wp/aty
sum lub z/o"enia w okre lony sposób dokumentów zabezpieczenia.
§ 2. Je"eli zachodz! okoliczno ci wy/!czaj!ce ustanowienie funduszu, s!d odmówi jego
ustanowienia. W razie sporu co do tych okoliczno ci, s!d mo"e zawiesi9 post'powanie do czasu
rozstrzygni'cia sporu w drodze procesu.
§ 3. Na "!danie wnioskodawcy s!d mo"e, w celu zabezpieczenia, orzec o wstrzymaniu egzekucji
prowadzonej dla zaspokojenia roszczenia obj'tego funduszem.
§ 4. Na postanowienie wst'pne o prawie ustanowienia funduszu lub odmow' jego ustanowienia
przys/uguje apelacja. Na postanowienie w sprawie wstrzymania egzekucji przys/uguje za"alenie.
Art. 343. § 1. Po wype/nieniu przez wnioskodawc' obowi!zków okre lonych w postanowieniu
wydanym na podstawie art. 342 § 1 albo w razie niewype/nienia tych obowi!zków w terminie
okre lonym w tym postanowieniu, s!d po przeprowadzeniu rozprawy wydaje postanowienie o
ustanowieniu funduszu i podj'ciu post'powania dzia/owego albo o odmowie ustanowienia
funduszu.
§ 2. Na postanowienie w przedmiocie ustanowienia funduszu i podj'cia post'powania
dzia/owego lub o odmowie ustanowienia funduszu - przys/uguje apelacja.
§ 3. Z chwil! uprawomocnienia si' postanowienia o ustanowieniu funduszu i otwarciu
post'powania dzia/owego nast'puj! skutki, które prawo /!czy z ustanowieniem funduszu (art. 13
Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialno ci).

§ 4. Po uprawomocnieniu si' postanowienia o odmowie ustanowienia funduszu s!d orzeka o
zwrocie sum lub zabezpiecze. z/o"onych przez wnioskodawc' na rzecz funduszu oraz uchyla
postanowienie wydane na podstawie art. 342 § 3.
Art. 344. § 1. Po uprawomocnieniu si' postanowienia o ustanowieniu funduszu i podj'ciu
post'powania dzia/owego s!d, po wys/uchaniu uczestników powo/uje bieg/ego-komisarza
spo ród osób posiadaj!cych odpowiednie kwalifikacje. Bieg/ym-komisarzem mo"e by9 tak"e
osoba prawna.
§ 2. Obowi!zkiem bieg/ego-komisarza jest przygotowanie projektu listy wierzytelno ci i planu
podzia/u funduszu oraz pisemnego uzasadnienia tych dokumentów.
§ 3. Do bieg/ego-komisarza stosuje si' przepisy Kodeksu post'powania cywilnego o bieg/ym.
Jest on jednak upowa"niony do samodzielnego dor'czania, za pokwitowaniem, listami
poleconymi lub za po rednictwem s!du, pism uczestnikom post'powania, wzywania ich w ten
sam sposób do sk/adania niezb'dnych wyja nie. i o wiadcze. na pi mie oraz ich
protoko/owania. W razie niezb'dnej potrzeby ustalenia okoliczno ci, które s! mi'dzy
uczestnikami sporne, na wniosek bieg/ego-komisarza s!d przeprowadzi stosowne post'powanie
dowodowe.
§ 4. S!d mo"e powierzy9 bieg/emu-komisarzowi zarz!dzanie kwotami, z których ustanowiono
fundusz. Do zarz!du stosuje si' odpowiednio przepisy o zarz!dzie nieruchomo ci w
post'powaniu egzekucyjnym. Dochód uzyskany z zarz!du funduszem jest do niego doliczany.
§ 5. W razie ujawnienia si', w toku przygotowania projektu listy wierzytelno ci i planu podzia/u
funduszu, sporu mi'dzy uczestnikami co do istnienia lub wysoko ci zg/oszonego roszczenia, s!d
po przeprowadzeniu rozprawy mo"e orzec o skierowaniu zainteresowanego uczestnika na drog'
procesu oraz o wy/!czeniu w planie podzia/u sumy potrzebnej na zaspokojenie roszczenia po
rozstrzygni'ciu tego sporu.
Art. 345. § 1. S!d zarz!dza podanie do publicznej wiadomo ci informacji o ustanowieniu
funduszu i otwarciu post'powania dzia/owego oraz wzywa zainteresowanych, aby zg/osili swe
roszczenia w terminie 6 miesi'cy od opublikowania wezwania. W wezwaniu nale"y zamie ci9
pouczenie o skutkach niezg/oszenia roszczenia w terminie.
§ 2. Og/oszenie powinno by9 opublikowane w pi mie ukazuj!cym si' w siedzibie s!du i w
dzienniku o zasi'gu ogólnopolskim. Mo"e ono by9 podane do wiadomo ci tak"e w inny sposób,
dostosowany do zdarzenia, które stanowi podstaw' roszcze..
§ 3. W przypadku gdy zainteresowanymi w uczestnictwie w post'powaniu dzia/owym mog! by9,
w znacznej mierze, osoby maj!ce miejsce zamieszkania lub siedzib' w innych pa.stwach, s!d
dor'cza tekst og/oszenia przedstawicielstwom dyplomatycznym lub konsularnym tych pa.stw w
Rzeczypospolitej Polskiej, z pro b! o podanie tego og/oszenia do publicznej wiadomo ci w tych
pa.stwach. Koszty tego og/oszenia ponosi wnioskodawca.
§ 4. S!d mo"e odst!pi9 od og/oszenia, je"eli jest oczywiste, "e wszyscy wierzyciele zg/osili ju"
swe roszczenia.
§ 5. Roszczenia niezg/oszone w terminie nie b'd! uwzgl'dnione w li cie wierzytelno ci i planie
podzia/u. S!d na wniosek zg/aszaj!cego po terminie, jednak nie pó@niej ni" do zatwierdzenia
planu podzia/u, mo"e z usprawiedliwionych przyczyn przywróci9 termin do zg/oszenia; przepisy
art. 168-172 Kodeksu post'powania cywilnego stosuje si' odpowiednio.
§ 6. Zg/oszenie roszczenia przerywa bieg przedawnienia. W razie skierowania przez s!d
zainteresowanego uczestnika na drog' procesu cywilnego, termin przedawnienia dla tego
roszczenia biegnie na nowo od dnia uprawomocnienia si' orzeczenia w tej sprawie.
§ 7. Wierzyciel zg/aszaj!cy swe roszczenie po ustanowieniu funduszu mo"e "!da9 zmiany
prawomocnego postanowienia o ustanowieniu funduszu, je"eli jest to niezb'dne do ochrony jego
praw. Postanowienie w przedmiocie zmiany s!d wydaje po przeprowadzeniu rozprawy; na
postanowienie przys/uguje apelacja.
Art. 346. § 1. Po up/ywie terminu do zg/osze., je"eli by/ on wyznaczony, bieg/y-komisarz
sporz!dza projekt listy wierzytelno ci i planu podzia/u funduszu. Po wst'pnym sprawdzeniu s!d

zarz!dza ich dor'czenie uczestnikom i wzywa ich do zg/oszenia, w ci!gu miesi!ca, uwag i
zarzutów na pi mie. W planie podzia/u uwzgl'dnia si' równie" sumy roszcze. spornych, co do
których nie zapad/o jeszcze prawomocne rozstrzygni'cie.
§ 2. Je"eli uwag lub zarzutów nie zg/oszono, s!d zatwierdza list' wierzytelno ci i plan podzia/u
na posiedzeniu niejawnym. Dla rozpoznania zg/oszonych uwag lub zarzutów s!d wyznacza
rozpraw'. W razie potrzeby s!d mo"e poleci9 bieg/emu-komisarzowi wprowadzenie zmian do
listy wierzytelno ci i planu podzia/u. Zatwierdzenie zmienionej listy wierzytelno ci i planu
podzia/u nast'puje po przeprowadzeniu rozprawy.
§ 3. Je"eli ujawni si' spór o zasadno 9 lub wysoko 9 roszczenia w/!czonego do listy
wierzytelno ci i planu podzia/u, s!d stosuje odpowiednio art. 344 § 5.
§ 4. Na postanowienie zatwierdzaj!ce list' wierzytelno ci i plan podzia/u przys/uguje apelacja.
Apelacj' z/o"y9 mo"e równie" wierzyciel nieuczestnicz!cy dot!d w post'powaniu, je"eli zg/osi
równocze nie swe roszczenie, a istniej! podstawy do przywrócenia mu terminu do zg/oszenia
roszczenia.
Art. 347. § 1. Zatwierdzony prawomocnym postanowieniem plan podzia/u funduszu ma moc
tytu/u egzekucyjnego i stanowi podstaw' do dokonania wyp/at z funduszu; w razie potrzeby s!d
nadaje mu klauzul' wykonalno ci.
§ 2. S!d mo"e powierzy9 dokonanie wyp/at bieg/emu-komisarzowi, który jest obowi!zany
z/o"y9 s!dowi sprawozdanie.
§ 3. Sumy wydzielone na zaspokojenie roszcze. spornych przekazuje si' do depozytu s!dowego.
Je"eli po uprawomocnieniu si' planu podzia/u zg/osz! si' inni wierzyciele, którzy nie
uczestniczyli dot!d w post'powaniu, a po zaspokojeniu roszcze. obj'tych planem podzia/u
fundusz nie zosta/ wyczerpany, s!d zarz!dzi sporz!dzenie dodatkowej listy wierzytelno ci i
dodatkowego planu podzia/u; przepis art. 346 stosuje si' odpowiednio.
§ 4. Po zako.czeniu post'powania dzia/owego s!d umarza post'powanie. W postanowieniu o
umorzeniu post'powania s!d orzeka tak"e o zwrocie wnioskodawcy niewykorzystanej cz' ci
funduszu; na postanowienie przys/uguje za"alenie.
Art. 348. § 1. S!d przyznaje bieg/emu-komisarzowi stosowne wynagrodzenie.
§ 2. W toku post'powania s!d mo"e zarz!dzi9 wp/acenie przez wnioskodawc' zaliczki na poczet
wynagrodzenia i wydatków bieg/ego-komisarza.
Art. 349. Wznowienie post'powania, przewidziane w art. 524 § 2 Kodeksu post'powania
cywilnego, jest dopuszczalne tylko pod warunkiem wykazania, "e zainteresowany bez swej winy
nie móg/ uczestniczy9 w post'powaniu.
Art. 350. Koszty post'powania o ustanowienie i o podzia/ funduszu ponosi wnioskodawca. Na
pokrycie tych kosztów wnioskodawca wp/aca ustalon! przez s!d zaliczk', niezale"nie od
ustanawianego funduszu.

DZIA II

Post7powanie w sprawach roszczeE i ograniczenia odpowiedzialno1ci z tytu@u szkód

spowodowanych zanieczyszczeniem przez statki

Art. 351. W sprawach o roszczenia odszkodowawcze dochodzone na podstawie przepisów
tytu/u VII dzia/u III wy/!cznie w/a ciwy jest S!d Okr'gowy w Gda.sku.
Art. 352. § 1. W odniesieniu do roszcze. dochodzonych na podstawie przepisów tytu/u VII
dzia/u III rozdzia/u 2 w/a ciciel statku lub osoba daj!ca zabezpieczenie finansowe jego
odpowiedzialno ci mo"e skorzysta9 z ograniczenia odpowiedzialno ci, je"eli w post'powaniu
s!dowym zostanie ustanowiony fundusz ograniczenia odpowiedzialno ci, zgodnie z art. V
Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej.
§ 2. W/a ciciel statku lub osoba daj!ca zabezpieczenie finansowe ponosi koszty procesu
zwi!zanego z dochodzeniem roszczenia podlegaj!cego ograniczeniu i odpowiada za odsetki od
tego roszczenia ponad granic' odpowiedzialno ci okre lon! zgodnie z Konwencj! o
odpowiedzialno ci cywilnej; jednak"e je"eli fundusz ograniczenia odpowiedzialno ci zostanie

utworzony przez z/o"enie do dyspozycji s!du odpowiedniej sumy pieni'"nej, to sk/adaj!cy nie
odpowiada za odsetki powsta/e po z/o"eniu tej sumy.
§ 3. Do post'powania w sprawach o ustanowienie funduszu ograniczenia odpowiedzialno ci na
podstawie Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej i o podzia/ tego funduszu stosuje si'
odpowiednio przepisy dzia/u I niniejszego tytu/u.
Art. 353. Na wniosek osoby tworz!cej fundusz lub ka"dego z wierzycieli s!d wezwie do udzia/u
w post'powaniu Mi'dzynarodowy Fundusz.
Art. 354. § 1. Orzeczenia wydane na podstawie Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej s!
wykonalne w Rzeczypospolitej Polskiej (art. X Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej), przy
zastosowaniu odpowiednich przepisów Kodeksu post'powania cywilnego.
§ 2. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalno ci nale"y do/!czy9:
1) orygina/ orzeczenia lub urz'dowo po wiadczony odpis orzeczenia, a tak"e po wiadczone w
ten sam sposób t/umaczenie na j'zyk polski,
2) o wiadczenie w/a ciwych organów pa.stwa siedziby s!du, który wyda/ orzeczenie, "e zosta/o
ono wydane na podstawie Konwencji o odpowiedzialno ci cywilnej oraz "e jest ono wykonalne
w tym pa.stwie.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje si' odpowiednio do orzecze. wydanych na podstawie
Mi'dzynarodowej konwencji o utworzeniu Mi'dzynarodowego Funduszu Odszkodowa. za
Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami.

TYTU X

PRZEPISY KOLIZYJNE

Art. 355. § 1. Prawa rzeczowe na statku podlegaj! prawu pa.stwa jego bandery.
§ 2. Prawa rzeczowe na statku wpisane w sta/ym rejestrze statku podlegaj! prawu pa.stwa tego
rejestru.
§ 3. Prawa rzeczowe na statku w budowie podlegaj! prawu pa.stwa, w którym statek jest
budowany.
§ 4. Do przywilejów na statku stosuje si' prawo pa.stwa, w którym dochodzone jest przed
s!dem roszczenie o zaspokojenie wierzytelno ci zabezpieczonej przywilejem.
Art. 356. Do stosunków prawnych wynikaj!cych ze zdarze., które nast!pi/y na statku
znajduj!cym si' poza terytorium pa.stwa nadbrze"nego, stosuje si' prawo bandery.
Art. 357. § 1. Do zobowi!za. z awarii wspólnej stosuje si' prawo obowi!zuj!ce w miejscu, w
którym po awarii wspólnej zako.czono podró".
§ 2. Je"eli wszystkie strony zainteresowane w awarii wspólnej s! przynale"no ci polskiej, stosuje
si' prawo polskie.
Art. 358. § 1. Do roszcze. o wynagrodzenie szkody wynik/ej ze zderzenia statków na morskich
wodach wewn'trznych lub morzu terytorialnym stosuje si' prawo pa.stwa nadbrze"nego; je"eli
zderzenie nast!pi/o na pe/nym morzu, stosuje si' prawo s!du pa.stwa, który spór rozpoznaje. W
razie jednak zderzenia statków podnosz!cych t' sam! bander', stosuje si' prawo tej bandery bez
wzgl'du na to, na jakich wodach zderzenie nast!pi/o.
§ 2. Do roszcze. o wynagrodzenie za ratownictwo udzielone na wodach wewn'trznych lub
morzu terytorialnym stosuje si' prawo pa.stwa nadbrze"nego. Do roszcze. o wynagrodzenie za
ratownictwo udzielone na pe/nym morzu stosuje si' prawo s!du, który spór rozpoznaje. Je"eli
jednak zarówno statek ratowany, jak i statek ratuj!cy podnosz! t' sam! bander', stosuje si'
prawo tej bandery bez wzgl'du na to, na jakich wodach ratownictwo nast!pi/o.
§ 3. Do podzia/u wynagrodzenia pomi'dzy armatora oraz kapitana i innych cz/onków za/ogi
stosuje si' prawo bandery statku ratuj!cego.
Art. 359. § 1. Strony mog! w umowie okre li9 prawo w/a ciwe dla ich stosunku prawnego
zwi!zanego z "eglug! morsk!.
§ 2. Je"eli stosunek prawny wed/ug ustawy lub umowy podlega obcemu prawu, nale"y je w
Rzeczypospolitej Polskiej stosowa9, chyba "e jego stosowanie mia/oby skutki sprzeczne z
podstawowymi zasadami porz!dku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 360. Ustawa wchodzi w "ycie w terminie i na zasadach okre lonych ustaw! - Przepisy
wprowadzaj!ce ustaw' - Kodeks morski.