drukuj

anuluj

Okiełznać gigabajty

2005-05-16

Marek Budny

Artykuł pochodzi
z

CHIP-a nr 05/2005

Przegląd urządzeń do backupu

Dane zgromadzone na dysku twardym nie są bezpieczne. W każdej chwili możemy je utracić w wyniku nawet niewielkiej awarii

sprzętu. Podpowiadamy, za pomocą jakich urządzeń wykonać kopię zapasową plików w domu i małej firmie.

Wielu z Was w przeszłości przekonało się, co oznacza awaria dysku twardego i dlaczego tak ważna

jest okresowa archiwizacja danych. Wiemy już, jakiego oprogramowania użyć do backupu plików (patrz:

Kopia na zlecenie), ale za pomocą jakich urządzeń wykonać kopie bezpieczeństwa? Zastanówmy się,

jakiego sprzętu do tego celu użyć, ponieważ innej pamięci masowej potrzebuje użytkownik korzystający

na co dzień z komputera domowego, a innej administrator opiekujący się serwerami w firmie lub dużej

korporacji.

W domowym zaciszu

Najbardziej popularnymi i najczęściej wykorzystywanymi przez użytkowników domowych urządzeniami

do archiwizacji danych są nagrywarki CD-RW i DVD±RW. Te pierwsze powoli znikają z półek

sklepowych, ale jeśli ktoś nagrywa niewielkie ilości danych, jest to urządzenie idealne dla niego.

Nagrywarkę CD-RW można kupić za około 90 zł, a jeden krążek CD-R o pojemności 700 MB kosztuje 0,6-1,5 zł. Osoby preferujące nośniki

wielokrotnego zapisu mogą zaopatrzyć się w płyty CD-RW (1,30-3,50 zł za sztukę). Napęd CD-RW charakteryzuje się średnią prędkością

zapisu na poziomie około 3,8 MB/s (25-26x), na to urządzenie możemy się więc zdecydować, jeżeli sporadycznie nagrywamy niewielką liczbę

plików (od kilkuset MB do kilku gigabajtów miesięcznie).

Użytkownicy, którzy myślą o nagrywaniu większych ilości danych (rzędu kilku gigabajtów, np. obrazu partycji systemowej lub filmów z

wakacji), powinni raczej zaopatrzyć się w nagrywarkę DVD±RW. Najtańsze modele kosztują niewiele ponad 200 zł, a za jeden czysty krążek

zapłacimy 0,80-2,50 zł. Przy dwukrotnie wyższej cenie nagrywarka DVD±RW zapewnia niespełna trzykrotnie większą średnią prędkość zapisu.

Co więcej, archiwizacja danych na nośnikach DVD-R jest ekonomicznie bardziej opłacalna niż na płytach CD-R. Krążki DVD są tylko o

kilkadziesiąt procent droższe od CD, a mieści się na nich prawie siedem razy więcej danych!

W zastosowaniach domowych nagrywarki CD i DVD spełniają też bardzo ważną rolę. Użytkownicy mający w komputerach dyski twarde

o niezbyt dużej pojemności, przenosząc dane na nośniki CD lub DVD, mogą wygospodarować więcej wolnego miejsca w napędzie.

Rys. 1. Sprzęt do archiwizacji

Drugi "twardziel"?

Inną, bardzo wygodną metodą archiwizacji danych jest przenośny dysk w obudowie USB 2.0 lub

FireWire. Doskonale sprawdza się on zarówno w domu, jak i w małej firmie, w której znajduje się

zaledwie kilka komputerów. Zaletami mobilnego napędu są bardzo łatwa instalacja i duża prędkość

transmisji danych. Podpięcie "twardziela" do komputera trwa chwilę, a w dodatku nie musimy

restartować maszyny. Po zgraniu plików napęd można odłączyć od peceta i schować w bezpiecznym

miejscu.

Jedynym warunkiem do efektywnego wykorzystania takiego urządzenia jest obecność w PC

przynajmniej jednego ze złączy: USB 2.0 (480 Mb/s) lub FireWire (IEEE-1394a - 400, IEEE-1394b -

800 Mb/s). Wtedy pliki będą zapisywane na przenośnym dysku z prędkością co najmniej 20-25 MB/s. Port USB 1.x ma zbyt małą szybkość

transmisji danych (zaledwie 12 Mb/s), aby myśleć o wydajnej archiwizacji dużych plików, gdyż przegranie jednego gigabajta będzie trwało

około pół godziny.

Dodatkową zaletą zewnętrznych dysków twardych jest duży przedział oferowanych pojemności, a co za tym idzie - cen. W zależności od

potrzeb i zasobności portfela do dyspozycji mamy napędy o pojemnościach od 20 GB do nawet 2 terabajtów. Najtańsze "twardziele"

zewnętrzne kosztują około 300 zł (20- lub 40-gigabajtowy napęd w obudowie z portem USB 2.0). Urządzenia te możemy wybierać także pod

kątem rozmiarów. Dostępne są małe i poręczne dyski 2,5" o pojemności maksymalnie do 120 GB (patrz: Gigabajty w kieszeni), 3,5-calowe

zewnętrzne dyski twarde mieszczące do 400 GB (ceny od 300 do 1000 zł) czy profesjonalne napędy zewnętrzne z interfejsem FireWire IEEE-

1394b o przepustowości 800 Mb/s. Takie napędy produkuje firma LaCie. Ich pojemność dochodzi do 2 terabajtów. Niestety, ze względu na

Rys. 2. Sprzęt do archiwizacji

dość wysokie ceny (dysk o pojemności 1,6 terabajta kosztuje około 7 tys. zł) na profesjonalny napęd FireWire o przepustowości 90 MB/s stać

będzie tylko przynajmniej średnią firmę.

W biurach z lokalną siecią LAN można jako medium do archiwizacji danych wykorzystać dysk twardy ze złączem Ethernet (produkują je

m.in. firmy LaCie, Ximeta, Linksys i Maxtor). Taki napęd widoczny jest w sieci dla wszystkich użytkowników, którzy mogą zapisywać na niego

ważne pliki. Jedyną wadą tego urządzenia są niezbyt duże prędkości transmisji danych, ograniczone przepustowością sieci 10 i 100 Mb/s. W

LAN-ie gigabitowym problem małej przepustowości nie powinien już występować. Ceny dysków sieciowych są dość wysokie. Za 250-

gigabajtowy napęd zapłacimy około 1300 zł. "Twardziel" o dwukrotnie większej pojemności kosztuje niespełna 3000 zł.

Więcej informacji

Dystrybutorzy sprzętu do archiwizacji danych

http://www.alstor.com.pl/

http://www.veracomp.pl/

Poradnik na temat archiwizacji i odzyskiwania danych

http://www.akte.com.pl/odzyskiwanie/archiwizacja.php

Archiwalne artykuły w formacie PDF na temat backupu danych

Bezpieczne dane | Archiwa (

CD 5/2005)

Okiełznać gigabajty

Backup danych w dużej firmie

Backup danych w dużej firmie

Ilość danych w średnich i dużych firmach (banki, firmy ubezpieczeniowe, operatorzy telekomunikacyjni,

instytucje centralne) często przekracza 1 TB, a nierzadko dziesiątki terabajtów. Do ich ochrony

niezbędne jest zastosowanie napędów taśmowych o bardzo dużych pojemnościach. Niekwestionowanym

standardem wśród streamerów o wysokiej pojemności są urządzenia LTO (Linear Tape-Open).

Dostępne już od kilku miesięcy napędy LTO trzeciej generacji pozwalają na zapis 400 GB danych bez

kompresji (800 GB z kompresją). Oferują one także wyśmienitą wydajność, często przekraczającą

możliwości systemów dyskowych (80 MB/s). Najbardziej popularne są jednak napędy LTO-1 oraz LTO-

2. Szczególnie te ostatnie cieszą się sporym zainteresowaniem ze względu na dużą pojemność (200

GB) i wydajność (30 MB/s). W wypadku mniejszych przedsiębiorstw barierą może być cena tych

napędów. Ostatnio pojawiły się kompaktowe LTO-2 firmy Tandberg Data w cenie poniżej 8 tys. zł

(netto).

Bardzo ważnym czynnikiem jest cena 1 GB pamięci masowej, która w wypadku kasety LTO-2 jest najniższa na rynku (poniżej 1 zł za 1

GB). Wysoka wydajność napędów LTO-2, pozwalająca na zapis lub odtworzenie do 200 GB danych w ciągu godziny, to ich bardzo duża

zaleta. Urządzenia LTO cenione są także za swą niezawodność oraz trwałość nośników danych. Obecnie nie ma modeli oferujących większą

niezawodność (MTBF - 250 000 godz.) oraz dłuższy czas archiwalnego przechowywania danych niż technologia LTO.

Pojedyncze napędy taśmowe to jednak coraz częściej rzadkość w większych centrach danych. W wypadku rozbudowanych systemów

powszechnie stosowane są zautomatyzowane urządzenia taśmowe: autoloadery/zmieniacze taśmowe oraz biblioteki wykorzystujące jeden lub

kilka napędów taśmowych i od kilkunastu do nawet kilkuset kaset. Sercem systemu jest mechanizm pozwalający na przenoszenie kaset

między napędami a kieszeniami na nośniki. Małe firmy wybierają zazwyczaj autoloadery na kilka-kilkanaście slotów. Większe przedsiębiorstwa

oprócz dużej pojemności szukają także możliwości skrócenia czasu backupu/odtwarzania danych dzięki zastosowaniu kilku lub nawet

kilkunastu napędów taśmowych. Bardzo cenione wśród użytkowników są systemy taśmowe, które w miarę potrzeb można rozbudowywać,

dodawać następne moduły ze slotami na taśmy oraz napędy. Systemy takie oferowane są przez kilku producentów, np. przez firmę Overland

Storage, lidera rynku automatyki taśmowej średniej wielkości.

Rys. 1. Jerzy Adamiak,
specjalista zajmujący się
urządzeniami do backupu

Typy macierzy RAID zabezpieczających dane

Typy macierzy RAID zabezpieczających dane

Idea macierzy RAID (Redundant Array of Independent Disks) polega na spięciu ze sobą parzystej

Copyright © 2001-2002

Vogel Burda Communications Sp. z o.o.

liczby "twardzieli", tak aby scalić pojemność napędów składowych i uzyskać wzrost prędkości

zapisu/odczytu lub utworzyć drugi dysk zwierciadlany, na którym zapisywana będzie kopia danych z

pierwszego napędu. Łącząc drugim sposobem dyski twarde w RAID, możemy w czasie rzeczywistym

wykonywać kopię bezpieczeństwa najważniejszych danych. Istnieje kilka typów macierzy dyskowych

RAID pozwalających zabezpieczyć pliki.

RAID 0 (stripe) - ten typ umożliwia złączyć dwa lub więcej napędów w jeden dysk logiczny, czyli

np. z dwóch dysków 80-gigabajtowych zostaje utworzony jeden o pojemności 160 GB. Dzięki temu, że

zapis i odczyt danych prowadzone są równolegle w obu napędach jednocześnie, wydajność macierzy

RAID 0 jest niemal dwa razy większa (przy większej liczbie napędów wydajność rośnie proporcjonalnie)

niż pojedynczego dysku twardego. Wadą tego typu macierzy jest ryzyko utraty wszystkich danych w

wypadku awarii jednego z dysków.

RAID 1 (mirror) - dane z dysku nadrzędnego duplikowane są na drugim napędzie zapasowym. W przypadku utraty plików z pierwszego

"twardziela" dane są odzyskiwane z drugiego napędu. Pojemność takiej macierzy jest równa objętości jednego dysku.

RAID 0+1 - do stworzenia tej macierzy potrzebne będą cztery dyski lub ich większa, ale koniecznie parzysta liczba. Jest to połączenie

RAID 0 i 1, czyli uzyskujemy prawie dwukrotny wzrost wydajności, a jednocześnie chronimy dane. Pojemność macierzy jest równa połowie

objętości wszystkich napędów.

Intel Matrix RAID - najnowszy typ macierzy, której pracą steruje wbudowany w układy ICH6R/RW (chipsety Intel 915 i 925X/XE)

kontroler RAID. Umożliwia on założenie dwóch macierzy RAID typu 0 i 1 obok siebie zaledwie na dwóch dyskach Serial ATA. Dzięki temu np.

połowę objętości napędów możemy przeznaczyć na macierz RAID 0 i zainstalować na niej system operacyjny (wtedy zyskujemy na wydajności

i komputer działa szybciej). Drugą połowę pojemności dysków przeznaczamy na macierz RAID 1 i trzymamy na niej ważne pliki, chroniąc je

tym samym przed utratą.

Rys. 1. Typy macierzy RAID
zabezpieczających dane

drukuj

anuluj