Wykonał
Marcin Rzońca
gr 11B2
Oświetlenie
Oświetlenie - to stosowanie światła w celu
uwidocznienia miejsc, obiektów lub ich
otoczenia
Naturalne
(słoneczne)
Sztuczne (elektryczne)
Oświetlenie jest fizycznym czynnikiem
środowiska pracy i jest zaliczane do
czynników uciążliwych. Wynika to faktu, że
niewłaściwe oświetlenie stanowisk pracy
prowadzi do nadmiernego zmęczenia
narządu wzroku i spadku wydajności
pracy. Czynnik ten występuje na każdym
stanowisku pracy, dlatego pracodawcy
są zobowiązani do zapewnienia
oświetlenia o parametrach zgodnych z
polskimi normami
Spośród wszystkich zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami
związanymi ze środowiskiem pracy, 6,4% osób pracowało na
niedostatecznie oświetlonych stanowiskach
Korzyści z dobrego oświetlenia to:
zmniejszenie ryzyka wypadku
uzyskanie wyższego poziomu produkcji pod względem
jakościowym i ilościowym
ułatwienie eksploatacji i konserwacji maszyn i
urządzeń
usprawnienie transportu wewnątrz zakładu
zapobieganie potrzebie wytężania wzroku, a tym
samym przedwczesnym jego osłabieniu
ułatwienie właściwego rozróżniania barw
Niewłaściwe oświetlenie powoduje:
Zmęczenie wzroku
Możliwość popełnienia błędów przy pracy
Możliwość powstania wypadków
Zasady oświetlania
Najlepszym rozwiązaniem jest oświetlenie dzienne – należy
je maksymalnie wykorzystać we wszystkich
pomieszczeniach stałej pracy
Oświetlenie elektryczne należy zapewnić w tych miejscach,
w których odbywa się praca w porze nocnej, lub jeżeli
zastosowanie światła dziennego nie wystarcza do
bezpiecznego wykonywania pracy
połączenie ze sobą oświetlenia światłem sztucznym i
naturalnym nie może wykazywać różnic natężenia,
wywołujących olśnienie przy przejściu między tymi
pomieszczeniami.
W pomieszczeniach, w których nie jest możliwe zapewnienie
oświetlenia naturalnego, pracodawca może za zgodą
właściwego organu zastosować wyłącznie oświetlenie
sztuczne. Podstawowym warunkiem uzyskania takiej zgody
jest fakt, że praca mogła być prawidłowo i bezpiecznie
wykonywana właśnie przy użyciu oświetlenia elektrycznego.
Urządzenia oświetleniowe powinny
spełniać następujące wymogi:
Fizjologiczne – wynikające z analizy czynników
wpływających na jakość widzenia
Estetyczne – wynikające z analizy oddziaływania
światła na psychikę człowieka
Ekonomiczne – polegające na wybraniu takiego
wariantu oświetlenia, który spełniając powyższe
zasady dałby najniższe koszty eksploatacji, przy
jednoczesnym spełnieniu wymagań normy
oświetleniowej
W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi
stosunek powierzchni okien do powierzchni podłogi
powinien wynosić
co najmniej 1:8.
Charakterystyka oświetlenia stanowisk pracy
światłem naturalnym musi uwzględniać:
zmienność w czasie natężenia światła
naturalnego;
nieregularność zmian natężenia światła;
wpływ warunków eksploatacji obiektu na
natężenie światła.
1 m2
8 m2
Z punktu widzenia wymagań narządu wzroku
najbardziej racjonalne jest oświetlenie górne.
Doprowadzenie światła z góry nie zmienia
kierunku jego padania, do którego człowiek
jest ewolucyjnie przystosowany.
Oświetlenie górne umożliwia dobranie
odpowiedniego natężenia oświetlenia w głębi
traktu lub w budynkach wielozadaniowych.
Oświetlenie górne zapewniają świetliki
umieszczone w dachu budynku o dużej
powierzchni zabudowy.
Kształty świetlików są bardzo zróżnicowane,
np. trójkątne, trapezowe, latarniowe, pilaste
poziome, pionowe itp..
Parametry oświetlenia
Natężenie oświetlenia: 1 𝑙𝑥 =
1 𝑙𝑚
1 𝑚
2
Równomierność oświetlenia
Rozkład luminacji
Kierunkowość światła
Oddawanie barw i wygląd barwy światła
Migotanie
Aktualna norma oświetleniowa
Aktualną obecnie norma oświetleniową, której
wymagania muszą być spełnione w pomieszczeniach i
na stanowiskach pracy jest europejska norma:
PN-EN-12464-1:2004 Światło i oświetlenie.
Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we
wnętrzach.
(Norma wcześniejsza: PN-84/E-02033 Oświetlenie
wnętrz światłem elektrycznym)
Wymagania dla różnych
pomieszczeń
Miejsce
𝑬
𝒎
𝑼𝑮𝑹
𝑹
𝒂
Magazyny,
składy
100
25
60
Biura
500
19
80
Biura
kreślarskie
750
16
80
Sale wykładowe 500
19
80
𝑬
𝒎
– eksploatacyjne natężenie oświetlenia [lx]
UGR – granica oceny olśnienia
𝑹
𝒂
– Wskaźnik oddawania barw
• Oświetlenie na poszczególnych stanowiskach
powinno być dostosowane do rodzaju
wykonywanych prac i wymaganej dokładności
Pomieszczenia mogą być oświetlone
wyłącznie światłem sztucznym, gdy
wymagają tego względy technologiczne oraz gdy
oświetlenie światłem dziennym jest niewskazane
lub niemożliwe. Postępy osiągnięte w dziedzinie
wytwarzania światła sztucznego i w produkcji
sprzętu oświetleniowego oraz udoskonalona
technika oświetlenia pozwalają obecnie na
zastosowanie w każdym wnętrzu stosunkowo
tanim kosztem oświetlenia sztucznego,
odpowiadającego wszelkim normom oraz
wymaganiom technicznym.
Zjawisko olśnienia
Niekorzystne umieszczenie
punktu świetlnego
występuje wtedy gdy
światło odbite
pokrywa się z kierunkiem
spojrzenia, powoduje to
zjawisko olśnienia
promieniami odbitymi
Ź
ródła światła sztucznego
Świetlówki z elektronicznymi układami
zapłonowo-stabilizacyjnymi:
do 105 lm/W
żywotność ok 10 000 h
tanie i łatwo dostępne
Ź
ródła światła sztucznego
Wysokoprężne lampy sodowe
Ok 200 lm/W
Do oświetlania hal
Oświetlenie awaryjne
Stosuje się w:
pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie
awarii oświetlenia podstawowego mogą wystąpić
zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników.
Pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych oraz
przeznaczonych na pobyt ludzi, w których poruszanie
się ludzi w ciemnościach może spowodować wybuch,
pożar lub inne zagrożenie dla życia lub zdrowia
Pomieszczeniach o powierzchni użytkowej powyżej
2000 m
2
Budynkach użyteczności publicznej (wysokich i
wysokościowych kinach, teatrach, filharmoniach,
muzeach, szpitalach)
Częściach budynków użyteczności publicznej,
obejmujących:
Sale sportowe i widowiskowe z widowniami na ponad 300
osób
Sale wystawowe, lokale rozrywkowe i sale konsumpcyjne o
pow. ponad 500 m
2
Sale zebrań i audytoria o 300 i więcej miejscach
Pomieszczenia handlowe o powierzchni ponad 2000 m
2
Bankowe sale operacyjne o powierzchni ponad 300 m
2
oraz
skarbce
Pasażerskie dworce o powierzchni ponad 1000 m
2
Budynkach zamieszkania zbiorowego, przeznaczonych
dla więcej niż 200 osób
Pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi
oraz drogach komunikacji wewnętrznej, oświetlonych
wyłącznie światłem sztucznym
Innych budynkach i pomieszczeniach nie
wymienionych wyżej, w których nawet krótkotrwałe
wyłączenie oświetlenia może spowodować zagrożenie
dla życia i zdrowia pracowników
bibliografia
Rączkowski - BHP w praktyce
Dziękuję za uwagę