1

Model klasyczny – synteza

Model klasyczny nawiązuje do koncepcji znanych z mikroekonomii, przede wszystkim
z teorii rynku. Zakłada mianowicie – w przeciwieństwie do modelu Keynesa – doskonałą
elastyczność cen. Innymi słowy, sprawnie działający mechanizm cenowy (błyskawiczne
dostosowania cenowe pod wpływem zmian podaży lub popytu) doprowadza rynki do
równowagi. Nie jest więc możliwy (jak u Keynesa) trwały niedobór popytu, skutkujący
spadkiem produkcji poniżej możliwości potencjalnych. Przeciwnie, jeżeli spadnie popyt –
spadną też ceny, dzięki czemu sprzedaż wzrośnie ponownie. Niższe ceny firmy
zrekompensują sobie spadkiem płac pracowników (którzy realnie na tym nie stracą – będą
mniej zarabiać, ale przecież będą mniej płacić za towary).


Krzywa popytu makroekonomicznego w modelu klasycznym:
Skoro mechanizm cenowy jest kluczowy dla funkcjonowania gospodarki, w modelu
klasycznym popyt (zwany w tym przypadku popytem makroekonomicznym – MDS) będzie
funkcją cen (a nie dochodów, jak u Keynesa). Krzywa MDS będzie krzywą opadającą –
niższe ceny oznaczają wzrost zapotrzebowania (jak na mikroekonomii).

Krzywa podaży globalnej w modelu klasycznym:
Charakterystycznym elementem modelu klasycznego jest krzywa podaży. Inaczej niż na
pojedynczym rynku (mikro), w przypadku gospodarki jako całości krzywa podaży globalnej
(AS) jest krzywą pionową.
Przypomnijmy – model rynku znany z mikroekonomii przedstawiał podaż jako funkcję
rosnącą, tzn, jeżeli rosła cena danego produktu, przedsiębiorcom bardziej opłacała się jego
produkcja, więc zwiększali jej rozmiary. Było to jednak możliwe dzięki większemu
zaangażowaniu zasobów, np. pracowników, przesuwanych z innych branż bądź rodzajów
produkcji. Jeżeli natomiast rozważamy całą gospodarkę (wszystkie branże razem wzięte),
w której wszystkie moce produkcyjne są w pełni wykorzystane, takie przesunięcia zasobów
nie przynoszą wzrostu produkcji – jeżeli zwiększy się wartość produkcji w jednej branży
(w której angażujemy dodatkowych pracowników), spadnie w innej (z której pracownicy ci
pochodzą). Efekt sumaryczny będzie więc zerowy.

Podsumowując, model klasyczny wygląda następująco:

2

Jak zwykle, wszystkie czynniki – poza poziomem cen – wpływające na podaż globalną lub
popyt makroekonomiczny będą ilustrowane jako przesunięcia tych krzywych.

Na przykład wzrost popytu na skutek ekspansywnej polityki fiskalne lub monetarnej
prezentujemy jako przesunięcie krzywej MDS w prawo. Wzrost podaży na skutek postępu
technologicznego, inwestycji w majątek trwały lub przyrostu demograficznego to
przesunięcie krzywej AS w prawo.


Pytania i zadania sprawdzające:

1)

Przedstaw założenia modelu klasycznego (odp.: elastyczność cen, pełne wykorzystanie
mocy produkcyjnych, pionowa krzywa podaży globalnej).

2)

Przedstaw w modelu klasycznym skutki ekspansywnej polityki fiskalnej (odp:
ekspansywna polityka fiskalna powoduje wzrost popytu, który w tym przypadku
oznacza przesunięcie krzywej MDS w prawo. Po naniesieniu tego na rysunek
nietrudno zauważyć, że – przy pionowej krzywej AS – jedyne, co się zmienia to poziom
cen. Tym samym polityka fiskalna jest nieskuteczna – nie prowadzi do wzrostu
dochodu). Uwaga! Taki sam efekt wywołuje ekspansywna polityka monetarna –
również przesuwa krzywą MDS w prawo i poziom cen w górę.