background image

Iwona Pisz 

Politechnika Opolska, Wydział Inżynierii Produkcji i Logistyki 

Wielokryterialna ocena efektywności realizacji projektów  

logistycznych bazująca na Strategicznej Karcie Wyników  

i Teorii Zbiorów Rozmytych 

 
 

Wstęp 

Obecnie  obserwuje  się  zainteresowanie  problematyką  

za

rządzania  projektami.  Większość  zgromadzonej  wiedzy  

z  zakresu  zarządzania  projektami  produkcyjnymi  i  usługo-

wymi  bazuje  na  wynikającym  z  praktyki  podejściu  norma-

tywnym,  w  środowiskach  związanych  z  zarządzaniem  pro-
jektami,  istnieje  potrzeba rozwoju teorii dla tego obszaru 
wiedzy, co  silnie akcentowali w swoich ostatnich pracach 

między innymi [Engwall 2003, Meredith 2004, Morris

 

2004]. 

W ostatn

im  czasie  wzrosło  zainteresowanie  zarządzaniem 

projektami logistycznymi. Problematyka zarządzania projek-
tami logistycznymi jest stosunkowo nowym obszarem wie-

dzy  w  logistyce  i  łańcuchach  dostaw.  Zainteresowanie  pla-

nowaniem, realizacją, projektów logistycznych i towarzyszą-

cym  im  problemom  wyraża  się  rosnącą  liczbą  szkoleń  na 

rynku  usług  doradczych,  szkoleniowych, wzrostem liczby 
publikacji naukowych [Witkowski i Rodawski 2007, Kaspe-
rek 2007, Nowosielski 2008, Kasperek 2009, Kisperska-

Moroń i Krzyżaniak 2009, Pisz 2011, Pisz i Łapuńka 2012]. 

W  ostatnim  czasie  zostały  przeprowadzone  m.in.  badania  
w kierunku stanu wiedzy na temat praktyk stosowanych 

przez  polskich  menedżerów  w  zarządzaniu  projektami  pt. 
„Projekty logistyczne – 

doświadczenia  polskich  przedsię-

biorstw” przepro

wadzone  zostały  przez  firmę  Logisys  sp.  

z o.o. w ramach cyklu Panel Polskich Me

nedżerów Logistyki 

[Raport 2011].  

Upowszechnianie się nowego sposobu myślenia o projek-

tach logistycznych jest wynikiem otwierania się gospodarek, 
post

ępującej  globalizacji,  przenikania  się  kultur,  rozwoju 

biznesu  globalnego,  integracji  łańcuchów  dostaw.  Przez 

projekt  logistyczny  należy  rozumieć  złożone  zadania  reali-

zowane  w  ramach  danego  budżetu,  w  określonym  czasie, 

które  są  podejmowane  celem  podniesienia  sprawności  oraz 

efektywności  przepływów  produktów  oraz  towarzyszących 

im  informacji,  środków  finansowych, wiedzy w pojedyn-

czym  przedsiębiorstwie,  łańcuchach  dostaw  lub  złożonych 

układach  przestrzennych  [Kisperska-Moroń  i  Krzyżaniak 

2009].  Podstawową  cechą  projektu  logistycznego  jest  wno-

szona przez niego nowość. Nowość stanowi istotny wyróżnik 

każdego  projektu  logistycznego,  decyduje  o  unikatowości 

jego produktu końcowego, może stanowić o innowacyjności 

zadań realizowanych  w danym projekcie logistycznym oraz 
o jego jednorazowym lub incydentalnym charakterze. 

Efektywność i jej pomiar  

w projektach logistycznych 

Pojęcie efektywności jest często wykorzystywane, zwłasz-

cza w odniesieniu do nauk  ekonomicznych, w których to 

nabiera szczególnego zna

czenia  w  kontekście  racjonalizacji 

działań  oraz  procesów  decyzyjnych.  Pojęcie  efektywności 

ma w literaturze różnorodną interpretację, różnorodne kryte-

ria oraz różne wielkości pomiarowe. Efektywność projektu to 

współczynnik obliczony na podstawie analizy relacji zacho-

dzącej między całkowitymi nakładami na realizację projektu 
a uzyskanymi w wyniku ich zastosowania efektami. 

Różno-

rodność  efektów  powoduje,  że  wyróżnia  się  różne  formy 

efektywności.  Najczęściej  rozpatruje  się  efektywność  eko-

nomiczną.  Do  pomiaru  efektywności  projektów  stosuje  się 

różne metody. Metody oceny efektywności projektów można 

podzielić według różnych kryteriów. Pierwsza grupa metoda 

obejmuje  m.in.:  analizę  finansową  projektu  w  ujęciu  cząst-

kowym  lub  syntetycznym,  analizę  wskaźników  umownych, 

w ramach której ocenia się przy udziale ekspertów poszcze-
gólne rodzaje efektów, metody mieszane oraz metody portfe-
low

e.  Drugą  grupę  metod  oceny  efektywności  projektów 

stanowią  metody  szacowania  parametrów  rachunku  ekono-
micznego, w tym metody oceny ryzyka sukcesu. W ramach 

tej grupy metod wyróżnia się metody deterministyczne, pro-

babilistyczne  oraz  metody  mieszane.  Najczęściej stosowaną 

metodą należącą do metod mieszanych szacowania parame-

trów rachunku ekonomicznego jest analiza wrażliwości (ang. 
sensivity analysis

).  Trzecią  grupę  metod  stanowią  metody 

określające miejsca powstawania efektu. W ramach tej grupy 

metod  wyróżnia  bezpośrednie  i  pośrednie  miejsca  powsta-
wania efektu oraz w organizacji i jej otoczeniu [Trocki  
i Grucza 2007, Kisielnicki 2011].  

Efektywność projektu logistycznego będzie rozumiana ja-

ko  rezultat  planowanych  lub  podjętych  działań,  opisany 

relacją spodziewanych lub uzyskanych efektów do planowa-
nych lub poniesio

nych nakładów  w zależności od ujęcia ex 

ante lub ex post.  Projekt logistyczny jest pewnym rodzajem 

projektu,  inwestycją  działu  logistyki,  jak  i  całego  przedsię-

biorstwa,  czy  łańcucha dostaw. Realizacja danego projektu 
logistycznego wymaga przepro

wadzenia oceny efektywności 

na  etapie  planowania  jego  realizacji,  jak  i  na  etapie  końco-

wym.  Wykorzystania  rachunku  efektywności  na  etapie 
przed-wykonawczej wymaga doboru odpowiednich mierni-
ków oceny, przeprowadzenia oceny z zastosowaniem odpo-
wiedniej metody oceny i pod

jęcia decyzji odnośnie realizacji 

lub nie danego projektu logistycznego lub jego wariantu. 

Ocena efektywności realizacji danego projektu logistycznego 

przeprowadzona  po  zakończeniu  realizacji  projektu ma na 

celu pomiar i ocenę efektów oczekiwanych z osiągniętymi.  

Pomiar efektywności projektów w większości przypadków 

koncentruje się na wskazaniu ich efektywności ekonomicznej 
[Karasek 2012]. Oznacza to wyznaczenie relacji  potencjal-
nych wyników (ocena ex ante) / uzyskanych wyników (ocena 
ex post)  do  planowanych/

zaangażowanych  w  nią,  szeroko 

rozumianych, czynników twórczych. Proces oceny efektyw-

Logistyka – nauka  

 

Logistyka 5/2013 

164 

background image

ności realizacji projektów logistycznych jest skomplikowany 

ze  względu  na  złożoność  i  wielowymiarowość  danego  pro-
jektu logistycznego 

oraz  konieczność  określenia  uwarunko-

wań  finansowych,  marketingowych,  technicznych  czy  orga-
nizacyjnych, prawnych, 

które wpływały na końcową wartość 

projektu. 

Dlatego też problem właściwego określenia i wska-

zania  zarówno  nakładów  jak  i  korzyści z realizacji danego 
projektu logistycznego  stanowi podstawowy problem zwi

ą-

zany z jej efektywnością.  

Pod  pojęciem  korzyści  z  realizacji  projektów  logistycz-

nych 

należy rozumieć wszystkie te efekty, które są związane 

z wprowadzeniem  danego projek

tu  logistycznego,  korzyści  

z nowych lub udoskonalonych sposobów realizacji procesów 
logistycznych jako poprawy funkcjonowania  systemu logi-
stycznego danego 

przedsiębiorstwa  czy  danego  łańcucha 

dostaw. 

Zmiany  te  mogą  mieć  charakter  ekonomiczny, jak  

i pozae

konomiczny realizujące się w obrębie danego przed-

siębiorstwa,  jak  i  jego  otoczeniu  w  ramach  danego  łańcuch 
dostaw. 

Korzyści  z  realizacji  projektu  logistycznego  mogą 

występować w postaci wartości, ilości lub jakości. Natomiast 
koszty  realizacji danego proje

ktu  logistycznego  mogą  być 

definiowane jako jednora

zowe nakłady niezbędne do realiza-

cji projektu logistycznego, których zwrot finansowany ma 
wyst

ąpić po realizacji projektu logistycznego w krótkim lub 

długim okresie czasu.  

Zastosowanie metod oceny efektyw

ności realizacji projek-

tów logistycznych w wymaga rozwiązania problemów zwią-
zanych z wykorzystaniem zasad rachunku ekonomicznego,  

w myśl którego brane pod uwagę nakłady i rezultaty muszą 

stanowić  wartości wymierne, nakłady i rezultaty muszą być 
wyra

żone  w  tych samych jednostkach, przy jednoczesnym 

skonkretyzowaniu kryterium wyboru. W praktyce oznacza 

występowanie  sytuacji  problemowych.  Nie  wszystkie  bo-

wiem  efekty,  podobnie  jak  nakłady,  można  ująć  w  katego-

riach  mierzalnych,  choć  ich  wpływ  na  końcowy  wynik  jest 

znaczący.  Badania  pokazują  [Raport  2011],  że  większość 
logistyków nie dokonuje kom

pleksowych analiz dotyczących 

realizacji  projektów  logistycznych.  Bariery  na  jakie  trafiają 
logistycy przy planowaniu realizacji projektów logistycznych 

to  trudności  z  kompleksowym  modelowaniem  przepływów 
finansowych z danego projektu, problemy z pomiarem tzw. 
efektów niemierzalnych. Mierzalne efekty 

wynikające z rea-

lizacji projektów logistycznych 

pojawić  się  mogą  dopiero  

w bliżej nieokreślonej przyszłości, jako wynik całościowego 
funkcjonowania danego systemu logistycznego 

przedsiębior-

stwa

, łańcucha dostaw. Powoduje to w konsekwencji uprasz-

czanie procesów i eliminację elementów niewymiernych, co 

znacząco  zuboża  obraz  sytuacji,  zawężając  go  jedynie  do 

czynników wyrażonych w pieniądzu lub w sposób prosty na 

niego przekładalnych. Często popełnianym błędem jest rów-

nież  pomijanie  w  rachunku  efektywności  projektów logi-
stycznych rezultatów nega

tywnych oraz wyników i nakładów 

niespodziewanych, co w konsekwencji nie daje prawdziwego 
wyniku efektyw

ności.  Analiza ryzyka realizacji projektów 

logistycznych  jest  istotnym  narzędziem  wspomagającym 
logistyków na etapie rozpatrywania realizacji projektów 

logistycznych.  Może  być  cennym  narzędziem  umożliwiają-

cym  odpowiedź  na  następujące  pytania:  „Czy  należy  reali-

zować  dany  projekt logistyczny”. „Czy realizacja danego 

projektu logistycznego jest opłacalna”,  „Czy istnieją istotne 

zagrożenia realizacji danego projektu logistycznego”.  

Analizując  wymagania  związane  z  wdrażaniem  zarządza-

nia projektami logistycznymi w przedsi

ębiorstwie, łańcucha 

dostaw stawia się hipotezę iż konieczne jest wdrażanie sys-

temu  zarządzania  projektami  logistycznymi,  monitorowania  

i przeglądu istniejących projektów logistycznych realizowa-
nych w systemach logistycznych, w pojedynczym przedsi

ę-

bior

stwie,  w  całej  strukturze  danego  łańcucha  dostaw  lub 

tylko  jego  części  poprzedzonego  budową  odpowiedniego 
systemu mier

ników  związanego  z  opracowanym  uprzednio 

systemem celów projektów logistycznych. Konieczne jest 
zastosowanie odpow

iedniego  narzędzia  pozwalającego  na 

ocenę  stopnia  realizacji  celów  danego  projektu  logistyczne-

go.  Narzędziem  tego  typu  jest  system  pomiaru  wyników 
(ang.  Performance Measurement Systems  PMS), który 

 

w literaturze został zdefiniowany, jako zbiór miar wykorzy-

stywanych do skwantyfikowania efektywności i skuteczności 

działania [Najmi i Kehoe 2001]. Poprawnie zaprojektowany  

i funkcjonujący system pomiaru wyników powinien wskazać 

co jest ważne i co ma znaczenie w osiąganiu celów danego 
projektu logistycznego. Sys

tem pomiaru efektywności reali-

zacji projektów logistycznych powinien bazować na wskaź-

nikach  finansowych,  jak  i  na  wskaźnikach  finansowych.  

W  praktyce  oznaczać  to  może,  że  do  budowy  systemu  po-

miaru wyników, celem oceny efektywności realizacji danego 
projek

tu logistycznego, opartego o różne perspektywy dane-

go  systemu  logistycznego  przedsiębiorstwa,  łańcucha  do-

staw, można zastosować koncepcję Strategicznej Karty Wy-
ników (ang. Balanced Scorecard BSC).  

Strategiczna Karta Wyników jest narzędziem przekładania 

zaplanowanej strategii na procesy jej realizacji. Jest zesta-

wem mierników służących połączeniu wizji i strategii, wyra-

żonej w postaci konkretnych celów oraz służących pomiaro-

wi  postępu  w  realizacji  strategii.  Konstrukcja  Strategicznej 
Karty Wyników oparta na 

umiejętnie  dobranych  wskaźni-

kach pozwala określić  miejsce,  w  którym znajduje się dane 

przedsiębiorstwo,  w  poszczególnych  płaszczyznach,  tj.  roz-

woju, procesów wewnętrznych, klienta oraz finansowej [Ka-

plan  i  Norton  2001,  Kucińska  2007,  Siemionek  i  Kujawa 
20

12].  Strategiczna  Karta  Wyników,  łącząc  cele  i  przypo-

rządkowane  im  odpowiednie  mierniki  w  czterech  płaszczy-

znach  określa  równowagę  pomiędzy  celami  krótko  i  długo-
terminowymi, miernikami finansowymi i niefinansowymi, 

miernikami  oceniającymi  i  rozwojowymi,  perspektywą  we-

wnętrznej  i  zewnętrznej  działalności  przedsiębiorstwa  oraz 
miernikami obiektywnymi i subiektywnymi. 

Rysunek  1  przedstawia  ogólną  ideę  Strategicznej  Karty 

Wyników  zaadoptowaną  na  potrzeby  oceny  efektywności 
projektów logistycznych. 

Podejście do oceny efektywności  

projektów logistycznych 

Realizacja projektu logistycznego 

jest  zwykle  związana  

z niepewnością i określonym ryzykiem [Atkinson, Crawford 
i Ward 2006]. 

Niepewność  (ang.  uncertainty)  można  zdefi-

niować  jako  brak  w  posiadanych  i/lub  dostępnych informa-

cjach,  powstały  w  wyniku  porównania  ze  sobą  informacji 

pożądanych z faktycznymi, dotyczy powszechnie występują-
cej sytuacji braku informa

cji, co do przyszłości [Strzyżewska 

2009]

,  ma  wymiar  informacyjny.  Wyróżnia  się  niepewność 

subiektywną  wynikającą  z  niewiedzy  ludzkiej  oraz  niepew-

ność  obiektywną  odnoszącą  się  do  charakterystyki  analizo-

wanych projektów. Ponadto  w zarządzaniu projektami logi-
stycznymi 

mamy do czynienia z losowością, np. niepewno-

Logistyka – nauka  

 

Logistyka 5/2013 

165 

background image

ścią wartości parametrów zjawisk społecznych, np. zachoro-

walnością  wśród  pracowników,  czy  parametrów zjawisk 

ekonomicznych,  np.  wysokością  stóp  procentowych.  Celem 
modelowania charakterystyk projektów wyko

rzystuje  się  

w  odniesieniu  do  dwóch  pierwszych  typów  niepewności 

teorię  logiki  rozmytej  oraz  teorię  prawdopodobieństwa  
w przypad

ku niepewności wynikającej z losowości [Rudnik  

i Walaszek-Babiszewska 2010].  
 

Wizja, strategia realizacji projektu logistycznego 

 
 

Perspektywa finansowa dot. projektu logistycznego 

Cel   Miernik  

Wartość  Zadania   Budżet 

Osoba  

odpowiedzialna 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Perspektywa klientów dot. projektu logistycznego 

Cel   Miernik   War

tość  Zadania   Budżet  

Osoba  

odpowiedzialna 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Perspektywa procesów wewnętrznych  

dot. projektu logistycznego 

Cel   Miernik   War

tość  Zadania   Budżet  

Osoba  

odpowiedzialna 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Perspektywa rozwoju dot. projektu logistycznego 

Cel   Miernik   War

tość  Zadania   Budżet  

Osoba  

odpowiedzialna 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rys. 1. Idea Strategicznej Karty Wyników zastosowana do oceny 

efektywności projektu logistycznego 

 

Planowanie i realizacja projektów logistycznych  wymaga 

podejmowane  decyzji przez logistyków 

często  w  oparciu  

o  dane  niepełne,  niepewne,  nieprecyzyjne  w  warunkach 

dynamicznie  zmieniającego  się  otoczenia, tj. w warunkach 

niepewności.  Ocena  efektywności  projektów  logistycznych 

opiera  się  bardzo  często  na  prognozach  długookresowych.  

W  przypadku  takich  prognoz  oprócz  ilościowych  metod 

prognozowania  stosowane  są  często  metody  jakościowe. 
Opisu

jąc  niepewność  parametrów  rachunku  efektywności 

projek

tów  logistycznych  w  praktyce  korzysta  się  z  opinii 

ekspertów. Ponadto w wielu sytuacjach charakter niepewno-

ści parametrów rachunku efektywności projektów logistycz-
nych nie odpowiada teorii prawdopodobie

ństwa.  Niepew-

ność  wielu  parametrów  jest  spowodowana  ich  naturalną 

rozmytością. Niepewność wynika z niedostatecznej informa-

cji o danych parametrach. Naturalnym  sposobem  wyrażania 

niepewności  jest  opis  za  pomocą  zmiennych  lingwistycz-
nych. Potrzeba matematycz

nego ujęcia zjawisk nieprecyzyj-

nych  i  wieloznacznych  stała  się  punktem  wyjścia  do  wpro-

wadzenia  pojęcia  i  teorii  zbiorów  (ang.  Fuzzy Sets Theory
rozmytych  opracowanej przez Lofti Zadeha [Zadeh]. W ra-

mach teorii Zadeha została opracowana koncepcja rozmytego 

systemu  regułowego.  Typowy  schemat  rozmytego  systemu 

wnioskującego  składają  się  z  elementów  takich  jak:  baza 

reguł, blok rozmywania, blok wnioskowania oraz blok wyo-

strzania (rys. 2). Reguły tego typu systemu przyjmują postać 

[Flasiński 2011]: 
R

k

: IF 

 jest 

 i … i jest 

 THEN 

 jest 

  

(1), 

przy czym 

, …, 

 

są zmiennymi lingwistycznymi, 

, …, 

 

są  wartościami  lingwistycznymi, którym 

odpowiadają zbiory rozmyte 

, …, 

.  

 

 

Rys. 2. Struktura typowego rozmytego systemu wnioskuj

ącego 

 

Proponowane podejście do oceny efektywności projektów 

logistycznych  bazujące  na  Strategicznej  Karcie  Wyników 
wymaga zdefiniowania zbioru mierników w czterech per-
spektywach, tj. w finansowej, klienta, rozwoju oraz proce-

sów wewnętrznych pozwalających na dokonanie całościowej 

oceny efektywności realizacji danego projektu logistycznego. 

Do  oceny  efektywności  projektów logistycznych wykorzy-

stane  są  odpowiednio  modelowane  rozmyte  systemu  wnio-

skujące  umożliwiające  podejmowanie  decyzji  w  oparciu  

o  niepełne,  niepewne,  nieprecyzyjne  dane  dotyczące  spo-

dziewanych  wyników  oraz  nakładów  na  realizację  danego 
projektu logistycznego. Ocena przeprowadzona z wykorzy-

staniem rozmytych systemów wnioskujących umożliwia po-

dejmowanie  decyzji  przez  logistyka  odnośnie  podjęcia  lub 
rezygnacji z realizacji danego projektu logistycznego odpo-
wiednio w przypadku wysokiej lub niskiej oceny efektywno-

ści rozpatrywanego projektu logistycznego.  
 

Tab. 1. Przykładowe mierniki oceny procesów wewnętrznych 

 

Perspektywa procesów wewnętrznych 

Cel 

Miernik 

Obniżenie liczby dostaw  
niezgodnych z wymaganiami 

Liczba dostaw niezgodnych  
z wymaganiami 

Obniżenie wskaźnika jakości  

z tytułu niezgodności  

Koszty strat z tytułu niezgodności 

 

Celem przedstawienia działania przykładowego rozmytego 

systemu  wnioskującego  rozpatrzmy  przykład  oceny  efek-
tywno

ści  projektu  logistycznego  w  perspektywie  procesów 

wew

nętrznych.  Przyjmijmy,  że  projekt  logistyczny  dotyczy 

wdro

żenia  koncepcji  VMI  między  dostawcą  a  odbiorcą. 

Rozpatrzmy dwa przykładowe mierniki oceny zgodnie z ta-

Logistyka – nauka  

 

Logistyka 5/2013 

166 

background image

belą 1. Przyjmijmy, że zmienna lingwistyczna l

n

, oznaczająca 

liczbę dostaw niezgodnych z wymaganiami, jest wyrażona za 

pomocą  pojęć  nieostrych  (wartości  lingwistycznych):  niska 
(N), 

średnia  (S),  wysoka  (W).  Pojęcia  te  są  reprezentowane 

przez odpowiednie zbiory rozmyte  N,  S,  W  (rys. 3a). Dla 
kosztów strat z tytułu niezgodności  określone zostały poję-
cia:  niskie  (BT), 

średnie  (OT),  wysokie  (AT),  którym odpo-

wiadają zbiory rozmyte: BT, OT, AT, o funkcjach przynależ-

ności przedstawionych na rysunku 3. Ocena cząstkowa efek-

tywności  danego  projektu  logistycznego  w perspektywie 

procesów  wewnętrznych  została  określona  za  pomocą 
zmiennej lingwistycznej o

pw

 

przybierającej  wartości:  nieod-

powiednia (ON), dopuszczalna (OD), wysoka (OW). Funkcje 
przy

należności  zbiorów  rozmytych  ON,  OD,  OW  odpowia-

dających tym wartościom są pokazane na rysunku 3c.  
 

 

 

Rys.  3. 

Przykład  formułowania  problemu  wnioskowania  rozmyte-

go:  a)  funkcje  przynależności  dla  liczby  dostaw  niezgodnych  

z  zamówieniami,  b)  funkcje  przynależności  dla  kosztów  strat  

z tytułu niezgodności, c) funkcje przynależności dla oceny cząst-

kowej efektywności projektu logistycznego w perspektywie proce-

sów wewnętrznych 

Wnioskowanie w systemie przedstawione zostanie na 

przykładzie jednej z dwóch reguł rozmytych: 

R

1

: IF l

n

 jest niska i l

t

 jest 

średnie THEN o

pw

 

należy ocenić 

jako dopuszczalny 

R

2

: IF l

n

 jest wysoka i l

t

 jest wysokie THEN o

pw

 

należy oce-

nić jako niedopuszczalny 

Regułowy  system  rozmyty  wnioskuje na podstawie zbio-

rów roz

mytych,  w  wyniku  działania  systemu  otrzymywane 

są dane i generowane wyniki w postaci wartości liczbowych. 
Zachodzi potrzeba konwersji liczb na zbiory rozmyte i od-

wrotnie. Przeanalizujmy działanie pierwszej reguły na przy-

kładzie. Załóżmy, że liczba dostaw niezgodnych z wymaga-
niami wynosi l

n

  =  L

n

 

= 5. Należy przekształcić liczbę L

n

  na 

odpowiedni zbiór rozmyty a podstawie funkcji przynależno-

ści  µ

S

 

za  pomocą  operacji  rozmywania  –  operacji typu sin-

gleton, która liczbie L

n

  p

rzyporządkowuje zbiór rozmyty S’  

o funkcji przynależności przyjmującej wartość µ

S

(L

n

) w pun-

kcie L

n

 

oraz wartość 0 wszędzie poza nim. Operacja ta zosta-

ła zilustrowana na rysunku 4a oraz na rysunku 4b, na którym 

przedstawiona  jest  funkcja  przynależności  µ’

S

  dla nowo 

skonstruowanego zbioru rozmytego S’ 

odpowiadającego 

rozmyciu liczby L

n

  = 5

.  Załóżmy,  że  koszty  strat  z  tytułu 

niezgodności  wynoszą  2800  umownych  jednostek  pienięż-

nych. Dana wejściowa systemu oceny efektywności projektu 
w perspektywie procesów we

wnętrznych została w podobny 

sposób przekształcona w zbiór rozmyty OT’, którego funkcja 

przynależności µ

OT’

 

została pokazana na rysunku 4d. Wynik 

zastosowania reguły R

1 

przedstawiony został na rysunku 4e. 

Rysunki  4c  oraz  4d  odpowiadają  elementom  występującym 

w koniunkcji poprzednika reguły COND

1

, natomiast rys. 4e 

odpowiada  następnikowi  ACT

1

. Zasto

sowanie  reguły  R

1

 

przebiega w dwóch etapach. W pierwszym etapie obliczony 
został  stopień  spełnienia  reguły  µ

COND

1

,  biorąc  minimum  ze 

zbioru  zawierającego  funkcje  przynależności  elementów 
koniunkcji COND

1

. W drugim etapie wykorzystana zostanie 

tzw. reguła minimum w modelu wnioskowania Mamdaniego. 

W analizowanym przykładzie µ

COND

1

  = 0,2

, więc wynikowa 

funkcja  przynależności  będzie  wynikiem  obcięcia  funkcji 

przynależności  konkluzji  µ

ACT

  =  µ

OD

  na wyso

kości  równej 

0,2 (rys. 4e).  
 

 

 

 

 

 

Rys.  4.  Przykład  wnioskowania  rozmytego:  a)  –  b) rozmywanie,  
c) – 

e) zastosowanie pierwszej reguły systemu 

 
 

Logistyka – nauka  

 

Logistyka 5/2013 

167 

background image

Analogicznie należy postąpić stosując kolejną regułę roz-

mytą. W  kolejnym etapie  wnioskowania dokonuje się agre-

gacji konkluzji uzyskanych wszystkich zastosowanych reguł. 
W wyniku agre

gacji konkluzji otrzymuje się wynik końcowy 

wnioskowania rozmytego. Zastosowanie tzw. operacji wyo-

strzania  umożliwia  przyporządkowanie  danemu  zbiorowi 

rozmytemu  wartości  liczbowej,  która  jest  informacją  cenną  
w procesie podejmowania decyzji, w tym przypadku w oce-
nie efek

tywności realizacji projektu logistycznego. 

Podsumowanie 

Realizacja danego projektu logistycznego wymaga prze-

prowadzenia oceny efektywności na etapie planowania jego 

realizacji, jak i na etapie końcowym. Dobór i ocena mierni-

ków oceny efektywności projektów logistycznych jest istot-

ny  z  punktu  widzenia  procesu  oceny.  Pojawia  się  pytanie:  
w jaki sposób oszacowa

ć  koszty  oraz  korzyści  związane  

z realizacją danego projektu na etapie planowania realizacji? 

Proponuje się zastosowanie Strategicznej Karty Wyników do 

oceny  efektywności  realizacji  projektów  logistycznych jako 

systemu  pomiaru  rentowności  projektów  logistycznych  

w  różnych  aspektach  realizacji projektów logistycznych. 
Sys

tem oceny efektywności opłacalności realizacji projektów 

logistycznych oparty o Strate

giczną  Kartę  Wyników  może 

być traktowany jako jest  kompleksowy  system,  który zapo-
biega optymalizacji tylko jednego obszaru wiedzy kosztem 

pozostałych. W pracy przedstawiono proponowane podejście 

do  oceny  efektywności  realizacji  potencjalnego projektu 

logistycznego. Zaproponowano podejście bazujące na Strate-
gicznej Karcie Wyników oraz logice rozmytej z wykorzysta-
niem dedy

kowanych Rozmytych Systemów Wnioskujących. 

Zastosowanie w praktyce proponowanego podejścia zmniej-

sza  ryzyko  przyjęcia  do  realizacji  niewłaściwych  projektów 

logistycznych oraz ryzyko podjęcia złych decyzji. 

Streszczenie 

W pracy przedstawiono 

problem oceny efektywności reali-

zacji projektów logistycznych. Zaproponowano zastosowanie 
koncepcji Strategicznej Karty Wyników jako kompleksowe-

go zestawu mierników będących podstawą oceny efektywno-

ści  projektów logistycznych. Proponowane  podejście  do 
ocen

y  efektywności  projektów  logistycznych  bazujące  na 

Strategicznej Karcie Wyników oraz logice rozmytej z wyko-
rzystaniem dedykowanych rozmytych  systemów  wnioskuj

ą-

cych  przedstawiono  na  przykładzie  danego  projektu  logi-
stycznego  – 

przedstawiono  działanie  przykładowej  reguły 

rozmytej w ocenie procesów we

wnętrznych.  Zastosowanie 

proponowanego  podejścia  w praktyce prowadzić  może  do 
zmniejszenia 

ryzyko  przyjęcia  do  realizacji  niewłaściwych 

projektów logistycznych oraz ryzyka 

podjęcia złych decyzji. 

Słowa  kluczowe:  projekt,  projekt  logistyczny,  efektywność, 
ocena, Strategiczna Karta Wyników, Teoria Zbiorów Roz-
my

tych, Rozmyty System Wnioskujący. 

 
 
 

L

ITERATURA

 

1.  Atkinson R., Crawford L., Ward S., 2006, Fundamental uncer-

tainies in project and the scope of project management, „Inter-
national Journal of Project Management, 24, 687–698. 

2.  Brajer-Marczak R., 2012, 

Efektywność  organizacji  z  perspek-

tywy  modelu  dojrzałości  procesowej, „Zarządzanie  i  Finanse 
Journal of Management and Finance”, 1/3, 513–523. 

3.  Engwall M., 2003, No project is an island: Linking project to 

history and context, „Research Policy”, 32 (5). 

4. 

Flasiński  M.,  2011,  Wstęp  do  sztucznej  inteligencji, PWN, 
Warszawa. 

5.  Jaki A., 2011, 

Paradygmat efektywności w zarządzaniu, „Prze-

gląd organizacji”, 4 . 

6.  Kaplan R.S., Norton D.P., 2007, 

Jak  przełożyć  strategie na 

działania, PWN, Warszawa. 

7.  Karasek A., 2012, 

Wybrane  problemy  efektywności  przedsię-

wzięć innowacyjnych przedsiębiorstwa, „Zarządzanie i Finanse 
Journal of Management and Finance”, 1/3, 305–314. 

8.  Kasperek M., 2006, Planowanie i organizacja projektów logi-

stycznych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.  

9. 

Kasperek M., Szołtysek J., 2008, Projekty logistyczne w outso-

urcingu usług logistycznych (cz. 1), „Logistyka”, 6. 

10. 

Kasperek M., Szołtysek J., 2009 Projekty logistyczne w outso-

urcingu usług logistycznych (cz. 2), „Logistyka”, 1. 

11. Kaplan R.S., Norton D.P., 2001, Strategiczna karta wyników. 

Jak przedłożyć strategię na działanie, PWN, Warszawa. 

12. Kisielnicki J., 2011, 

Zarządzanie projektami. Ludzie – procedu-

ry – wyniki, Oficyna Wolters Kluwer Business. 

13. Kisperska-

Moroń  D.,  Krzyżaniak  S.,  2009,  Logistyka, Instytut 

Logistyki Magazynowania, Poznań. 

14. 

Kucińska A., 2007, Strategiczna karta wyników jako narzędzie 

oceny skuteczności systemu zarządzania jakością, [w:] Kompu-

terowo  Zintegrowane  Zarządzanie, t. 1.  Oficyna Wydawnicza 

Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 517–524. 

15. Meredith J.R., 2004, Developing project management theory for 

managerial application: The view of a research journal’s edi-
tor
, „Project Management Journal”, vol. 4. 

16. Morris P., 2004, Science, objective knowledge and the theory of 

management, „Project Management Journal”, vol. 4. 

17. Najmi  M., Kehoe D.F., 2001, The role of performance meas-

urement systems in promoting quality development beyond ISO 
9000
,  „International Journal of Operations & Production Man-
agement”, 1/2, 159–171. 

18. Nowosielski S. (red.), 2008, Procesy i projekty logistyczne

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wro

cław. 

19. Pisz I., 2011, Controlling of logistics project,  „Total Logistics 

Management”, No. 4, 107–125. 

20. Pisz I., 2011, Identification and risk assessment of logistics 

project,  [in:]  Selected logistics problems and solutions

MONOGRAPH.  Grzybowska  K.,  Golińska  P.  (eds.),  Poznan 
House of Poznan University of Technol

ogy, Poznań, 227–242. 

21. 

Pisz I., Łapuńka I., 2012, Analiza zagrożeń płynących z podej-
mowania projektów logistycznych
,  „

Gospodarka  Materiałowa  i 

Logistyka”, 10, 15–18. 

22. Raport 2011, Projekty logistyczne – 

doświadczenia  polskich 

przedsiębiorstw, Panel polskich menedżerów logistyki. 

23. Rudnik K.,  Walaszek-Babiszewska A., 2010, Rozmyty system 

wnioskujący  o  modelu  bazującym  na  regułach  asosjacji

Za-

rządzanie przedsiębiorstwem”, 2, 50–60. 

Logistyka – nauka  

 

Logistyka 5/2013 

168 

background image

24. Siemionek M., Kujawa A., 2012, 

Przyczyny  we  wdrażaniu 

Balanced Scorecard

Zarządzanie i Finanse Journal of Mana-

gement and Finance” 1/3, 475–487. 

25. 

Strzyżewska M., 2009, Ryzyko i niepewność a współpraca mię-
dzy polskimi MSP
, [w:] Partnerst

wo przedsiębiorstw jako czyn-

nik ograniczania ryzyka działalności gospodarczej, Brdulak H., 

Duliniec E., Gołębiowski T. (red.), SGH, Warszawa, 481–490. 

26. Trocki M., Grucza B.  (red.), 2007, 

Zarządzanie  projektem 

europejskim, PWE, Warszawa. 

27. Wrzosek S. (red), 2008, 

Ocena  efektywności  inwestycji,  

Wydawnictwo  Uniwersytetu  Ekonomicznego  we  Wrocławiu, 
Wro

cław. 

28. Zadeh L.A., 1975, The concept of a linguistic variable and its 

application to approximate reasoning,  „Information Sciences”, 
vol. I, 199–240. 

 

Logistyka – nauka  

 

Logistyka 5/2013 

169 


Document Outline