PRODUKTY TURYSTYKI PROZDROWOTNEJ

Produkt turystyczny

Produkt = wszystko to, co jest mo

ż

liwe do zaoferowania nabywcom do kon-

sumpcji, u

ż

ytkowania lub dalszego przerobu. Oprócz rzeczy fizycznych, mog

ą

go stanowi

ć

tak

ż

e usługi, czynno

ś

ci, osoby, miejsca, pomysły (projekty) techno-

logiczne i organizacyjne oraz idee.

Produkt obszaru turystycznego (regionu, miejscowo

ś

ci) = zestaw lub pakiet

obejmuj

ą

cy walory naturalne i antropogeniczne, infrastruktur

ę

i usługi miejsca

docelowego oraz jego dost

ę

pno

ść

, wizerunek oraz cen

ę

płacon

ą

przez konsu-

menta.

Produkt przedsi

ę

biorstwa turystycznego (touroperatora) = zestaw lub pa-

kiet wielorakich usług, maj

ą

cych zaspokoi

ć

potrzeby turystów i b

ę

d

ą

cych sprze-

dawanymi w przedsi

ę

biorstwach turystycznych. Jest to IMPREZA TURY-

STYCZNA.

Produkt turystyczny sensu stricto = ogół wszystkiego, co tury

ś

ci nabywaj

ą

oddzielnie (np. transport, zakwaterowanie) lub w formie pakietu (zestawu)

usług.

Produkt turystyczny sensu largo = kompozycja czynno

ś

ci wykonywanych

przez turystów oraz walorów urz

ą

dze

ń

i usług, z których tury

ś

ci w tym celu ko-

rzystaj

ą

.

Produkt turystyczny obejmuje cało

ść

prze

ż

ytego do

ś

wiadczenia od chwili wyj-

ś

cia z domu do chwili powrotu.

PRODUKT TURYSTYCZNY = zbiór wszelkich u

ż

yteczno

ś

ci dotycz

ą

cych

podró

ż

y turystycznych, czyli ogół dost

ę

pnych na rynku dóbr i usług tury-

stycznych, które umo

ż

liwiaj

ą

planowanie, odbywanie i prze

ż

ywanie tych

podró

ż

y oraz gromadzenie do

ś

wiadcze

ń

z nimi zwi

ą

zanych.

Cechy charakterystyczne produktu turystycznego:

●

ma charakter historyczny (powstał w pewnym okresie dziejowym, podlega fa-

lowemu procesowi przemian, a

ż

do rozkwitu w chwili obecnej)

●

powstaje jako mo

ż

liwo

ść

podró

ż

owania dla przyjemno

ś

ci

Charakterystyka rodzajów produktu turystycznego

Usługa – dotyczy pojedynczych lub ogółu usług turystycznych – hotelarskich

(noclegi i posiłki), gastronomicznych, transportowych (np. tanie linie lotnicze) i

przewodnickich, a tak

ż

e w ramach wypo

ż

yczenia sprz

ę

tu turystycznego.

Usługa hotelarska = usługa noclegowa + usługa gastronomiczna + kompleks

usług dodatkowych (organizacja konferencji, centra biznesowe, gabinety odno-

wy biologicznej, usługi kosmetyczne i fryzjerskie oraz handlowe itp.)

Na charakter usługi hotelarskiej wpływaj

ą

cechy zewn

ę

trzne obiektu noclego-

wego (jego standard) oraz jego podstawowa u

ż

yteczno

ść

, a tak

ż

e jego lokali-

zacja.

Go

ś

cinno

ść

→

główny produkt turystyczny obiektu noclegowego. Polega na re-

alizacji wszystkich

ś

wiadcze

ń

i spełnianiu oczekiwa

ń

turysty, a tak

ż

e na ser-

deczno

ś

ci i przyjaznym nastawieniu całego personelu.

Rzecz – stanowi dobro materialne, czyli głównie przewodniki i mapy turystycz-

ne, a tak

ż

e plany miast (obecnie popularne s

ą

multimedialne – na CD lub stro-

nie internetowej), sprz

ę

t turystyczny oraz pami

ą

tki.

Wydarzenie – ma swoiste cechy charakterystyczne:

-

du

żą

spójno

ść

tematyczn

ą

i organizacyjn

ą

-

konkretne umiejscowienie w czasie i przestrzeni

-

niecodzienno

ść

-

wyj

ą

tkowo

ść

-

cykliczno

ść

(czasami)

Główne przykłady:

-

Dymarki

Ś

wi

ę

tokrzyskie

-

Misterium M

ę

ki Pa

ń

skiej w Kalwarii Zebrzydowskiej

-

Pokazy Ogni Sztucznych i Laserów w Olsztynie k/Cz

ę

stochowy

-

Jarmark Dominika

ń

ski w Gda

ń

sku

-

Festiwal Wikingów w Wolinie

-

wystawy EXPO

-

festiwale filmowe i muzyczne

-

imprezy sportowe (igrzyska olimpijskie, mistrzostwa

ś

wiata)

-

uroczysto

ś

ci do

ż

ynkowe

Impreza – stanowi zestaw usług oraz niekiedy tak

ż

e i dóbr materialnych (rze-

czy), oferowanych przez organizatorów turystyki (touroperatorów i agentów).

Uto

ż

samiana jest z pakietem turystycznym i podró

żą

zryczałtowan

ą

.

Touroperator = osoba/organizacja nabywaj

ą

ca pojedyncze usługi podró

ż

nicze

(transport, zakwaterowanie) od ich producentów i zestawiaj

ą

ca je w pakiety po-

dró

ż

nicze, które nast

ę

pnie sprzedawane s

ą

z mar

żą

bezpo

ś

rednio konsumen-

tom lub przez po

ś

redników (agentów).

Agent turystyczny = osoba/organizacja sprzedaj

ą

ca usługi podró

ż

nicze (trans-

port, zakwaterowanie), a tak

ż

e podró

ż

e zryczałtowane na rzecz zleceniodaw-

ców (przewo

ź

nicy, hotelarze, touroperatorzy) i otrzymuj

ą

ca za to prowizj

ę

. Do

agenta nale

żą

na ogół usługi dodatkowe – załatwianie paszportów, wiz lub

ubezpiecze

ń

podró

ż

nych.

Pakiet turystyczny (package) = kombinacja wielu elementów sprzedawanych ja-

ko jeden produkt po zryczałtowanej cenie, w jakiej poszczególne koszty nie s

ą

wyodr

ę

bniane. Jest to zestaw standardowych powtarzalnych ofert zło

ż

onych z

dwóch lub wi

ę

cej składników (transport, zakwaterowanie, wy

ż

ywienie, atrakcje

turystyczne, inne urz

ą

dzenia oraz usługi (ubezpieczenie turystyczne)). Prezen-

tacja pakietów turystycznych odbywa si

ę

w wydawnictwach promocyjnych lub

innych

ś

rodkach przekazu. Ich sprzeda

ż

potencjalnym klientom oferowana jest

po opublikowanej ł

ą

cznej cenie, bez wydzielania cen poszczególnych składni-

ków produktu.

a) pakiet podstawowy

→

dobra + usługi podstawowe (turystyczne) (nocleg,

wy

ż

ywienie, transport itp.)

b) pakiet poszerzony

→

dobra + usługi podstawowe (turystyczne) (nocleg, wy-

ż

ywienie, transport itp.) + dobra i usługi dodatkowe, jako oferty zwi

ę

kszaj

ą

ce

atrakcyjno

ść

imprezy (turysta zazwyczaj nie ma na nie wpływu)

c) pakiet fakultatywny

→

pozostałe elementy uzupełniaj

ą

ce pakiet podstawowy

lub poszerzony, które mog

ą

by

ć

zamówione przez turyst

ę

za okre

ś

lon

ą

do-

płat

ą

(dodatkowe atrakcje turystyczne)

Podró

ż

zryczałtowana (inclusive tour) = pakiet turystyczny, dotycz

ą

cy podró

ż

y i

turystyki.

Główne przykłady:

-

wycieczki

-

wczasy

-

rajdy, itd.

Przykłady imprez: Ogrody Europy:

- Wyspy kwiatów

- Wytworne ogrody Anglii

- Lawendowe pola

Obiekt – stanowi miejsce o charakterze lokalnym, z kartograficznego punktu

widzenia, w którym skupiona jest usługa zwi

ą

zana z atrakcj

ą

turystyczn

ą

oraz

szereg dodatkowych usług towarzysz

ą

cych.

Główne przykłady:

-

muzea i zabytki

-

hale widowiskowo – sportowe

-

centra konferencyjne

-

zamek krzy

ż

acki w Malborku

-

jaskinie (Jaskinia Raj w Górach

Ś

wi

ę

tokrzyskich, Nied

ź

wiedzia w Sudetach)

-

pomniki przyrody (d

ą

b Bartek w Górach

Ś

wi

ę

tokrzyskich)

Szlak – trasa piesza, wodna lub samochodowa, zwykle oznakowana, ł

ą

cz

ą

ca

cały ogół miejsc lub te

ż

obiektów zwi

ą

zanych z nadrz

ę

dn

ą

ide

ą

, a tak

ż

e infra-

struktur

ę

turystyczn

ą

.

Główne przykłady:

-

Szlak Orlich Gniazd

-

Szlak Kopernika

ń

ski

-

Szlak architektury drewnianej

-

Szlak twórców ludowych w Puszczy Knyszy

ń

skiej

-

Die Glasstrasse (Szlak Szklany) we wschodniej Bawarii

-

Europejski Szlak Cysterski

-

Europejska Sie

ć

Dróg Rowerowych Eurovelo

Obszar – dany region, powiat, miejscowo

ść

, park narodowy, b

ę

d

ą

cy geogra-

ficznie zdeterminowanym rodzajem produktu turystycznego. Jest to szczególny

zło

ż

ony zbiór elementów charakterystycznych z racji swej konkretnej lokalizacji

w przestrzeni i stanowi on zespół danych walorów turystycznych.

Obszar stanowi najwa

ż

niejszy element terytorialnego produktu turystycznego,

b

ę

d

ą

c wizytówk

ą

danego obszaru.

Główne przykłady:

-

Kraina w krat

ę

(obszar obejmuj

ą

cy gminy: Postomino, Ustka, Słupsk i Smoł-

dzino z licznymi budowlami ryglowymi)

-

Tatrza

ń

ski Park Narodowy

-

Latarnie morskie w Chorwacji

Turystyka prozdrowotna i uzdrowiskowa

Turystyka uzdrowiskowa i prozdrowotna

→

obejmuje wszelkie pobyty zwi

ą

-

zane z wykorzystaniem bogactw naturalnych w celach zdrowotnych, profilak-

tycznych, rekreacyjnych i odnowy biologicznej. W tej dziedzinie do głównych

zada

ń

wyznaczonych na najbli

ż

sze lata nale

żą

mi

ę

dzy innymi: wykorzystanie i

rozbudowa o

ś

rodków szkoleniowo - konferencyjnych i rekreacyjnych, w tym

SPA, rozwój pijalni wód mineralnych oraz rozwój oferty turystycznej w oparciu o

naturalne wody mineralne oraz o wody geotermalne.

TURYSTYKA UZDROWISKOWA

→

rozpatrywana jest w kontek

ś

cie zdrowia i

turystyki zdrowotnej.

Zdrowie

→

ma wymiar ekonomiczny. Mo

ż

na je traktowa

ć

jako szczególne do-

bro ekonomiczne oraz posiadaj

ą

ce warto

ść

wynikaj

ą

c

ą

z wszelkiego wpływu na

poziom zadowolenia, osi

ą

gany przez człowieka i tym samym na warto

ść

jego

funkcji u

ż

yteczno

ś

ci.

Ocena zdrowia

→

obejmuje nie tylko długo

ść

ż

ycia, lecz tak

ż

e jego jako

ść

zwi

ą

zan

ą

z ekonomicznymi aspektami rozwoju społecznego.

TURYSTYKA ZDROWOTNA =

ś

wiadomy i dobrowolny wyjazd na pewien okres

czasu poza miejsce zamieszkania w czasie wolnym od pracy, celem, ogólnie

bior

ą

c regeneracji ustroju, dzi

ę

ki aktywnemu wypoczynkowi fizycznemu i psy-

chicznemu. Motywy powy

ż

szego wyjazdu obejmuj

ą

:

- ch

ęć

poprawy stanu zdrowia fizycznego i psychicznego (odnowa/regeneracja

sił)

- przygotowanie organizmu do wi

ę

kszego wysiłku fizycznego i/lub psychicznego

- ch

ęć

zapobiegania chorobom

- utrwalenie i utrzymanie prawidłowej kondycji fizycznej i psychicznej

Powy

ż

sze mo

ż

na osi

ą

gn

ąć

dzi

ę

ki aktywnemu charakterowi wypoczynku, które-

go forma powinna by

ć

dostosowana do indywidualnych mo

ż

liwo

ś

ci turysty.

TURYSTYKA ZDROWOTNA

→

obejmuje produkty i usługi, które s

ą

projekto-

wane w celu promocji i umo

ż

liwienia konsumentom popraw

ę

i utrzymanie zdro-

wia poprzez sp

ę

dzanie czasu wolnego na rekreacji i edukacji w działaniach na

rzecz usuwania zakłóce

ń

w pracy i domu.

Segmenty turystyki zdrowotnej

1) Wellness Holidays (wakacje relaksuj

ą

ce)

2) Beaty Holidays (wakacje pi

ę

kno

ś

ci)

3) Health Care Holidays (wakacje lecznicze uto

ż

samiane z wyjazdami do

uzdrowisk)

4) Anti-Aging Holidays (wakacje odmładzaj

ą

ce)

Typy turystyki zdrowotnej

1) Medyczna

2) Stomatologiczna

3) Spa i wellness

4) Rehabilitacyjna

5) Uzdrowiskowa

Turystyka medyczna = wszelkie dobrowolne wyjazdy osób poza granice wła-

snego kraju celem skorzystania z fachowej opieki medycznej obejmuj

ą

cej naj-

cz

ęś

ciej zabiegi chirurgiczne lub usługi dentystyczne. Ogólnie bior

ą

c – wyjazd

ten ma na celu otrzymanie pomocy medycznej lub kosmetycznej przez wysoko-

kwalifikowanych chirurgów, przy zastosowaniu najnowocze

ś

niejszych metod,

równocze

ś

nie przy bardzo atrakcyjnych cenach.

Turystyka stomatologiczna = wyjazdy w celu poddania si

ę

szczególnie specy-

ficznym zabiegom dentystycznym.

Turystyka spa i wellness

→

jeden z elementów współczesnego rozwoju cywili-

zacji, który jest szczególnie promowany w krajach wysoko rozwini

ę

tych. Miesz-

ka

ń

cy tych krajów przywi

ą

zuj

ą

ogromn

ą

wag

ę

do zdrowego stylu

ż

ycia i tym

samym bardziej wyrafinowanych sposobów sp

ę

dzania czasu wolnego. Jest to

nowa marka na rynku turystycznym.

W Polsce

→

wzrost rozwoju centrów spa i wellness dzi

ę

ki:

- szybkiemu rozwojowi rynku turystycznego

- wielkiemu wzrostowi przyjazdów zagranicznych

-

ś

cisłemu powi

ą

zaniu turystyki spa i wellness z innymi formami turystyki zdro-

wotnej, głównie z turystyk

ą

rehabilitacyjn

ą

Turystyka uzdrowiskowa = wyjazdy wypoczynkowe do uzdrowisk, gdzie do re-

generacji organizmu wykorzystywane s

ą

czynniki naturalne, takie jak woda, kli-

mat i inne. Jest to cało

ść

stosunków, działa

ń

i zjawisk wynikaj

ą

cych z podró

ż

y i

pobytów osób udaj

ą

cych si

ę

w celach leczniczych do uzdrowisk.

Turystyka uzdrowiskowa =

ś

wiadomy i dobrowolny wyjazd na pewien okres po-

za miejsce zamieszkania w czasie wolnym od pracy do miejsca, gdzie istniej

ą

udokumentowane warunki do lecznictwa dzi

ę

ki leczniczemu wykorzystaniu wła-

ś

ciwo

ś

ci złó

ż

mineralnych i

ź

ródeł wód leczniczych oraz gazów, peloidów (osa-

dów mineralnych), klimatu, powietrza i wód mineralnych w celu regeneracji sił

fizycznych i psychicznych. Uczestnicy tych wyjazdów pozostaj

ą

pod sanatoryjn

ą

opiek

ą

lekarsk

ą

.

Turystyka uzdrowiskowa

→

w odró

ż

nieniu od zdrowotnej ma sprecyzowane

miejsca wypoczynku, specjalizacji, czasu pobytu, stałej opieki lekarskiej i piel

ę

-

gniarskiej

Turystyka uzdrowiskowa

→

uprawiana jest w ka

ż

dym uzdrowisku.

Turystyka medyczna oraz spa i wellness

→

uprawiane s

ą

w obiektach uzdrowi-

skowych dysponuj

ą

cych wła

ś

ciwym zapleczem medycznym. Przykłady:

- Hotel Ireny Eris w Krynicy Zdroju

- Medical Spa w Solcu Zdroju

UZDROWISKO = obszar, na terenie którego prowadzone jest lecznictwo

uzdrowiskowe, a wydzielony on jest w celu wykorzystania i ochrony naturalnych

surowców leczniczych, wyst

ę

puj

ą

cych na jego terytorium.

Warunek nadania statusu uzdrowiska

→

konieczno

ść

wyst

ę

powania udoku-

mentowanych warunków do lecznictwa.

Lecznictwo uzdrowiskowe = zorganizowana działalno

ść

, polegaj

ą

ca na

ś

wiadczeniu opieki zdrowotnej, prowadzonej w uzdrowisku przez zakłady lecz-

nictwa uzdrowiskowego przy wykorzystaniu nast

ę

puj

ą

cych warunków natural-

nych:

●

własno

ś

ci leczniczych klimatu (klimatoterapii), w tym talasoterapii

●

subterranoterapii i mikroklimatu

●

wła

ś

ciwo

ś

ci naturalnych surowców leczniczych, czyli:

- wód (hydroterapii)

- gazów leczniczych i peloidów (balneoterapia)

Klimatoterapia = czasowy pobyt w miejscowo

ś

ciach, które dzi

ę

ki swym szcze-

gólnym wła

ś

ciwo

ś

ciom klimatycznym (czysto

ś

ci powietrza, nasłonecznieniu,

wahaniom temperatury, wilgotno

ś

ci powietrza, ci

ś

nienia atmosferycznego, opa-

dom, ruchom powietrza i jego zjonizowaniu) korzystnie wpływaj

ą

na organizm.

Klimatoterapia = zespół metod leczniczych wykorzystuj

ą

cych w swym działaniu

wpływ na organizm ludzki ró

ż

norodnych bod

ź

ców zwi

ą

zanych z poszczególny-

mi typami klimatu oraz wynikaj

ą

cymi z jego zmiany wskutek przemieszczania

si

ę

człowieka na znaczne odległo

ś

ci.

Talasoterapia = metoda lecznicza oparta na wykorzystaniu morskiego mikrokli-

matu i zasobów pochodzenia morskiego (przede wszystkim wody oraz alg i mi-

kroelementów pochodzenia morskiego)

Subterranoterapia (speleoterapia) = metoda lecznicza polegaj

ą

ca na wykorzy-

staniu leczniczych własno

ś

ci przestrzeni podziemnych, to jest korzystaniu z na-

turalnych i sztucznie ukształtowanych warunków mikroklimatu jaski

ń

. Przykłady:

- kopalnia soli w Wieliczce (od 1958 r.)

- kopalnia soli w Bochni

Pozalecznicze cele obiektów uzdrowiskowych

1) Dotycz

ą

ce

ś

wiadcze

ń

emerytalnych i ochrony zdrowia

2) Przekształcenie obiektów uzdrowiskowych w:

a) centra konferencyjne i kongresowe

b) centra hazardu i rozwoju kasyn (pocz

ą

tki tradycji - XVII/XVIII w.)

Znaczenie uzdrowisk dla lokalnej gospodarki

1) Atrakcyjny czynnik dla potencjału rozwojowego regionu, co jest obecnie co-

raz cz

ęś

ciej postrzegane jako zasadniczy element oferty turystycznej wielu

gmin i regionów

2) Turystyka jest od dawna kojarzona ze zdrowiem

→

uzdrowiska stanowi

ą

podstawowy fundament tego zwi

ą

zku

3) Uzdrowiska powinny na powy

ż

szym trendzie skorzysta

ć

, by cho

ć

by w nie-

których przypadkach odzyska

ć

wysokie miejsce w turystyce, jakie kiedy

ś

zajmowały