1

Prof. dr hab. inż. Michał LISOWSKI

[e-mail]

Uwaga: poniższe materiały maja charakter autorski na prawach rękopisu. Ich udostępnianie bez
zgody autora, a także rozpowszechnianie jest prawnie zabronione.

DYREKTYWY UNII EUROPEJSKIEJ

Wyroby przemysłowe mogą być objęte następującymi aktami prawnymi:

•

Dyrektywami Starego Podejścia,

•

Dyrektywami Nowego Podejścia.

Wyroby nie objęte żadnymi z ww. rodzajów Dyrektyw podlegają

• Dyrektywie o ogólnym bezpieczeństwie wyrobów i/lub
• krajowym aktom prawnym, jeśli takowe zostały przez dane państwo członkowskie

przyjęte.

Wykaz dyrektyw nowego podejścia wymagających oznakowania CE

L.p. Skrótowy tytuł Dyrektywy

Numer

dyrektywy

1 Sprzęt elektryczny przeznaczony do stosowania w określonym przedziale

napięć (,,urządzenia niskiego napięcia”)

2006/95/WE

2 Proste zbiorniki ciśnieniowe

87/404/EEC

3 Bezpieczeństwo zabawek

88/378/EEC

4 Materiały budowlane

89/106/EEC

5 Kompatybilność elektromagnetyczna

89/336/EEC

6 Środki ochrony indywidualnej

89/686/EEC

7 Wagi nieautomatyczne

90/384/EEC

8 Aktywne wszczepialne urządzenia medyczne

90/385/EEC

9 Urządzenia spalające paliwa gazowe

90/396/EEC

10 Nowe kotły grzejne opalane paliwami płynnymi lub gazowymi

92/42/EC

11 Materiały wybuchowe do użytku cywilnego

93/15/EEC

12 Urządzenia medyczne

93/42/EEC

13 Sprzęt i systemy ochronne przeznaczone do stosowania w atmosferze

potencjalnego wybuchu, tzw. Dyrektywa ATEX

94/9/EC

14 Rekreacyjne jednostki pływające

94/25/EC

2002/44/EC

15 Windy

95/16/EC

16 Urządzenia ciśnieniowe

97/23/EC

17 Bezpieczeństwo maszyn

98/37/EC

18 Diagnostyczne urządzenia medyczne in vitro

98/79/EC

19 Radiowe i telekomunikacyjne urządzenia końcowe

99/5/EC

20 Koleje linowe do transportu osób

2000/9/EC

21 Przyrządy pomiarowe

2004/22/EC

2

Dyrektywy oparte na zasadach nowego i globalnego podejścia

nie przewidujące znakowania CE

L.p.

Dyrektywa

Numer

dyrektywy

1. Opakowania i opakowania zużyte

94/62/WE

2. Interoperacyjność transeuropejskiego systemu kolei szybkobieżnej

96/48/WE

3. Wyposażenie morskie

96/98/WE

4. Interoperacyjność transeuropejskiego konwencjonalnego systemu kolei

2001/16/WE

Dyrektywy oparte na zasadach globalnego podejścia

L.p.

Dyrektywa

Numer

dyrektywy

1. Sprawność energetyczna lodówek i zamrażarek oraz ich kombinacji

1996/57/EC

2. Przewoźne zbiorniki ciśnieniowe

1999/36/EC

3. Emisja hałasu do otoczenia przez urządzenia pracujące na zewnątrz

2000/14/EC

4. Stabilizatory oświetlenia jarzeniowego

2000/55/EC

UPROSZCZONE WYTYCZNE ODNOŚNIE IDENTYFIKACJI I STOSOWANIA

DYREKTYW NOWEGO I GLOBALNEGO PODEJŚCIA

(przetransponowanych do prawa krajowego polskimi aktami prawnymi)

Zagadnienie jest złożone, ponieważ niektóre Dyrektywy, ze względu na specyfikę wyrobów

nimi objętych, przewidują różne warianty i odstępstwa w zakresie procedur (modułów) oceny
zgodności. Dlatego konieczna jest dogłębna ich znajomość w celu indywidualnego podejścia do
nich, zależnie od przypadku. Ponadto w funkcji stopnia zagrożenia, jakie mogą stwarzać wyroby
szczególnie niebezpieczne, procedury (moduły) oceny zgodności są stosownie rozbudowane. W
niektórych przypadkach producent może mieć do wyboru, według własnego uznania, kilka
procedur (modułów).

Zgodnie z zasadami unijnymi producent, lub jego upoważniony przedstawiciel, a w

wyjątkowych przypadkach importer, jest odpowiedzialny za przeprowadzenie procedur oceny
zgodności mających zastosowanie do danego wyrobu i umieszczenie oznakowania CE, jeśli takie
jest przewidywane dyrektywami.

Producent powinien wykonać poniższe kolejne czynności począwszy od przystąpienia do

projektowania wyrobu:

•

Ustalić już na etapie projektowania jakimi dyrektywami objęty jest dany wyrób.

Sprawa ta może stanowić istotną trudność, ponieważ wymaga od producenta ogólnego
rozeznania odnośnie istniejących dyrektyw. W skrajnych przypadkach wyrób może być objęty

3

nawet pięcioma – sześcioma dyrektywami i różnymi procedurami w każdej z nich. Należy przy
tym zwracać uwagę na wyłączenia wyrobów z zakresu dyrektyw. Wyroby wyłączone z danej
dyrektywy objęte są z reguły innymi dyrektywami.

•

Sporządzić, poprzez analizę potencjalnych zagrożeń stwarzanych przez wyrób, wykaz

mających zastosowanie zasadniczych wymagań.

•

Ustalić wykaz norm zharmonizowanych przyporządkowanych do danej dyrektywy i

mających zastosowanie do wyrobu.

Producent może nie stosować norm zharmonizowanych i dowieść oceny zgodności
opracowanymi przez siebie metodami. Jest to jednak droga uciążliwa i kosztowna, a ponadto
nawet w przypadku świadomego wyboru niestosowania norm zharmonizowanych ich
znajomość może być użyteczna jako wskazówka dla własnych rozwiązań.

•

Przygotować komplet dokumentacji technicznej wymagany dyrektywami.

•

Wybrać i przeprowadzić samodzielnie mające zastosowanie procedury (moduły) oceny

zgodności zgodnie z procedurą wewnętrznej kontroli produkcji lub z udziałem tzw. strony
trzeciej, gdy jej udział jest obowiązkowy. Stroną trzecią są zazwyczaj jednostki
notyfikowane. W przypadku procedury „wewnętrzna kontrola produkcji” (moduł A)
producent dobrowolnie może skorzystać z usług jednostki kompetentnej, niekoniecznie
notyfikowanej. Jest to sprawa zaufania do takiej jednostki jako partnera w ocenie.

•

Po przeprowadzeniu mających zastosowanie procedur oceny zgodności z pozytywnym

wynikiem i uzyskaniu stosownych certyfikatów należy sporządzić deklarację zgodności
producenta.

Może ją również sporządzić upoważniony przez niego przedstawiciel, jeśli producent takiego
ustanowił aby działał w jego imieniu.

Wyjątkiem jest Dyrektywa zabawkowa (88/378), która deklaracji zgodności nie przewiduje.

•

Umieścić na wyrobie oznakowanie CE o właściwej formie graficznej i w określonym

dyrektywą miejscu, ewentualnie dodatkowe oznakowania, jeśli dana Dyrektywa przewiduje,
numer identyfikacyjne jednostki notyfikowanej, jeśli brała udział na etapie produkcji.

Producent zobowiązany jest do przechowywania dokumentacji technicznej wymaganej
dyrektywami, z reguły przez 10 lat od daty zakończenia produkcji ostatniego egzemplarza
wyrobu.

Niedopuszczalne jest umieszczanie oznakowania CE:

• na wyrobach nie objętych Dyrektywami Nowego Podejścia,
• jak również objętych niektórymi z nich ale nie przewidującymi znakowania CE,
• bez przeprowadzania stosownych procedur oceny zgodności z pozytywnym rezultatem.

4

DYREKTYWA NISKONAPIĘCIOWA

„Sprzęt elektryczny niskiego napięcia”

Dyrektywa Niskonapięciowa, nazywana w skrócie Dyrektywą LVD od nazwy angielskiej

„Low-Voltage Directive” obejmuje bardzo duży asortyment wyrobów i zapewne dla każdego
elektryka jest najważniejszą dyrektywą. Dyrektywa ta została ustanowiona 19 lutego 1973 r. w
Europejskie Wspólnocie Gospodarczej EWG, czyli jeszcze przed powstaniem Unii Europejskiej
(UE). Dotyczy ona harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do sprzętu
elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych granicach napięcia. W 1973 roku
oznaczono ją numerem 73/23/EWG. 22 lipca 1993 do Dyrektywy tej wprowadzono uzupełnienia
Dyrektywą 93/68/EWG. Od tego czasu Dyrektywę tę oznaczano symbolem 73/23/EWG +
93/68/EWG. Została ona wprowadzona do ustawodawstw wszystkich krajów członkowskich Unii
europejskiej, w tym również do polskiego ustawodawstwa. 12 grudnia 2006 r. Parlament Europejski
zatwierdził dalsze niewielkie zmiany w Dyrektywie Niskonapięciowej i nadał jej numer
2006/95/WE (Dz. Urz. UE L 374 z 27.12.2006 r.). Ta ostatnia wersja Dyrektywy Niskonapięciowej
została wdrożona do ustawodawstw członków UE w miejsce wcześniej obowiązującej. Obecnie w
Polsce obowiązuje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 21 sierpnia 2007 r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1089), które
wdraża ostatnią wersję Dyrektywy Niskonapięciowej.

Dyrektywa Niskonapięciowa obejmuje sprzęt elektryczny przeznaczony do użytkowania

przy napięciach od 50 V do 100 V prądu przemiennego i od 75 V do 1500 V napięcia stałego.

Dyrektywa ta nie obejmuje sprzętu elektrycznego o napięciach niższych od 50 V prądu

przemiennego i 75 V prądu stałego. Należy stąd domniemywać, że w świetle tej dyrektywy sprzęt
elektryczny o tak małych napięciach nominalnych można uważać za bezpieczny pod względem
zagrożenia porażeniem elektrycznym.

Sprzęt elektryczny o napięciach wyższych od 1000 V napięcia przemiennego i 1500 V napięcia

stałego, nazywany sprzętem wysokonapięciowym” nie podlega żadnej dyrektywie. Jego ocenę
zgodności dokonuje się w oparciu o normy jego dotyczące i Dyrektywę o ogólnym bezpieczeństwie
wyrobów. Jeżeli nie dotyczy go żadna z „dyrektyw nowego podejścia”, to sprzętu tego nie oznacza
się znakiem zgodności CE.

Każdy elektryk lub kandydat na elektryka (czytaj student Wydziału Elektrycznego) powinien

dokładnie zapoznać się z Dyrektywą Niskonapięciową. Dlatego dołączono ją do tych materiałów
pomocniczych w postaci obowiązującego w Polsce Rozporządzenia Ministra Gospodarki. Należy
zwrócić uwagę na §2, w którym podano sprzęt wyłączony z Dyrektywy Niskonapięciowej.

Załącznik:

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań
dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. 2007, Nr 155, poz. 1089)