25

Prawo gospodarcze

Kazus 2.

Egzamin radcowski 2014 r.

Nr kodu zdającego ……………………

Ministerstwo Sprawiedliwości

Departament Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej

EGZAMIN RADCOWSKI

21 MARCA 2014 r.

zadanie z zakresu prawa gospodarczego

Pouczenie:

1. Zadanie oznacza się indywidualnym kodem.

a. W przypadku rozwiązywania zadania w formie odręcznej, zdający wpisuje numer

kodu na pierwszej stronie zadania i na każdej stronie pracy zawierającej rozwiąza-

nie zadania.

b. W przypadku rozwiązywania zadania przy użyciu sprzętu komputerowego, zda-

jący wpisuje numer kodu na pierwszej stronie zadania (odręcznie) oraz w oknie

aplikacji do zdawania egzaminów prawniczych, zgodnie z wyświetlonym komu-

nikatem (numer kodu będzie automatycznie wstawiany na każdej stronie pracy).

2. Nie jest dopuszczalne w żadnym miejscu zadania i pracy zawierającej rozwiązanie za-

dania wpisanie własnego imienia i nazwiska ani też podpisanie się własnym imieniem

i nazwiskiem.

3. Czas na rozwiązanie zadań (z zakresu prawa gospodarczego oraz z zakresu prawa

administracyjnego) wynosi łącznie 480 minut.

4. Zadanie z zakresu prawa gospodarczego zawarte jest na 6 ponumerowanych stronach

(łącznie ze stroną tytułową oraz informacją dla zdającego). W razie braku którejkol-

wiek ze stron, należy o tym niezwłocznie zawiadomić Komisję Egzaminacyjną.

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

26

Część I. Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze

Informacja dla zdającego

1. Po zapoznaniu się z treścią zadania – opracowanym na potrzeby egzami-

nu stanem faktycznym – proszę sporządzić, jako pełnomocnik proceso-

wy przedsiębiorcy Jana Nowaka radca prawny Adam Kowalski, pozew

albo opinię prawną w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do jego

wniesienia, z uwzględnieniem interesu reprezentowanego przez siebie

mocodawcy.

2. Należy przyjąć, że:

– wszystkie dokumenty opisane w zadaniu zostały prawidłowo sporzą-

dzone i podpisane,

– w przypadku uznania, że zasadne jest sporządzenie pozwu, zdający

nie ma obowiązku określania wysokości należnej opłaty sądowej,

– pełnomocnictwo procesowe zostało prawidłowo udzielone i opłacone

opłatą skarbową.

3. Pozew albo opinię należy podpisać imieniem i nazwiskiem osoby upraw-

nionej.

4. W przypadku sporządzenia pozwu należy mieć na uwadze, że Kędzierzyn-

-Koźle znajduje się w okręgu:
a) Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu, Wydział I Cywilny,

ul. Żeromskiego 5, 47-200 Kędzierzyn-Koźle,

b) Sądu Rejonowego w Opolu, Wydział V Gospodarczy,

ul. Ozimska 60a, 45-368 Opole,

c) Sądu Okręgowego w Opolu, Wydział I Cywilny,

Pl. Daszyńskiego 1, 45-068 Opole,

d) Sądu Okręgowego w Opolu, Wydział VI Gospodarczy,

Pl. Daszyńskiego 1, 45-068 Opole.

5. Pozew albo opinia powinny być sporządzone według stanu faktycznego

i prawnego na 21.3.2014 r.
W dniu 21.3.2014 r. w kancelarii radcy prawnego Adama Kowalskiego –

prowadzącego indywidualną Kancelarię Radcy Prawnego – ul. Festiwalowa 5,

45-068 Opole, stawił się Jan Nowak, PESEL 63010100000, zamieszkały przy

ul. Nowej 3, 47-220 Kędzierzyn-Koźle, prowadzący działalność gospodarczą

pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowe KRAM Jan Nowak, z siedzibą zakładu

przy ul. Starej 2, 47-220 Kędzierzyn-Koźle. Jan Nowak przedstawił internetowy

wydruk danych z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej,

dotyczących jego osoby jako przedsiębiorcy.

27

Prawo gospodarcze

Jan Nowak oświadczył, iż w lutym 2011 r. zrealizował w ramach swego

przedsiębiorstwa dwie transakcje sprzedaży materiałów budowlanych na

rzecz Przedsiębiorstwa Budowlanego „Inwestycja” Anna Piękna, Edward So-

lidny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu, ul. Portowa 1, 47-200 Kędzierzyn-Koźle.

Z okazanej radcy prawnemu kopii pisemnej umowy spółki cywilnej za-

wartej 5.7.2007 r. w Kędzierzynie-Koźlu wynika m.in., iż Anna Piękna,

PESEL 80010100001, zamieszkała ul. Parkowa 5, 47-220 Kędzierzyn-Koźle oraz

Edward Solidny, PESEL 79021020001, zamieszkały ul. Leśna 20, 47-224 Kędzie-

rzyn-Koźle, zawarli umowę spółki cywilnej na czas nieoznaczony, uczestniczą

w zysku i stratach w częściach równych, a ich wspólny cel gospodarczy to

świadczenie usług budowlanych w ramach wspólnego przedsiębiorstwa pod

firmą Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwestycja” Anna Piękna, Edward Solid-

ny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu, z siedzibą zakładu przy ul. Portowej 1, 47-200

Kędzierzyn-Koźle, zaś uprawnienie do prowadzenia spraw spółki i jej repre-

zentacji przysługuje każdemu ze wspólników zgodnie z art. 865–866 k.c. Dane

powyższe potwierdzają wydruki z Centralnej Ewidencji i Informacji Działal-

ności Gospodarczej.

Jan Nowak przedstawił dokumenty wskazujące elementy przedmiotowe

i podmiotowe relacjonowanych radcy prawnemu dwóch transakcji w postaci:
1) faktury VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r. wystawionej przez Jana Nowaka,

przedmiot transakcji: sprzedaż cegły pełnej szt. 100 000, cena brutto z po-

datkiem VAT 100 000 zł, sprzedający: Przedsiębiorstwo Handlowe KRAM

Jan Nowak, ul. Stara 2, 47-220 Kędzierzyn-Koźle, NIP 7490000001, kupują-

cy: Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwestycja” Anna Piękna, Edward So-

lidny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu, ul. Portowa 1, 47-200 Kędzierzyn-Koźle,

NIP 7490000002, termin płatności 3.3.2011 r., forma płatności: przelew na

rachunek bankowy sprzedającego Nr 01 0000 0000 0000 0000 0000 1111

prowadzony w PKO BP SA O/Kędzierzyn-Koźle, faktura potwierdzona

pieczęcią firmową kupującego i podpisem czytelnym Edward Solidny

– wspólnik, w treści której potwierdzono odbiór towaru,

2) faktury VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r. wystawionej przez Jana Nowa-

ka, przedmiot transakcji: sprzedaż cementu w workach 80 ton, cena brut-

to z podatkiem VAT 30 000 zł, sprzedający: Przedsiębiorstwo Handlowe

KRAM Jan Nowak, ul. Stara 2, 47-220 Kędzierzyn-Koźle, NIP 7490000001,

kupujący: Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwestycja” Anna Piękna, Edward

Solidny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu, ul. Portowa 1, 47-200 Kędzierzyn-Koź-

le, NIP 7490000002, termin płatności 7.3.2011 r., forma płatności: przelew

na rachunek bankowy sprzedającego Nr 01 0000 0000 0000 0000 0000 1111

PKO BP SA O/Kędzierzyn-Koźle, faktura potwierdzona pieczęcią firmową

kupującego i podpisem czytelnym Anna Piękna – wspólnik, w treści której

potwierdzono odbiór towaru.

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

28

Część I. Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze

Według relacji Jana Nowaka, w terminach płatności wskazanych w tre-

ści faktur VAT Nr 100/02/2011 i Nr 120/02/2011 nie uzyskał on zapłaty cen

w jakiejkolwiek części, w związku z czym pisemnym wezwaniem do zapłaty

z 30.3.2011 r. wezwał Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwestycja” Anna Piękna,

Edward Solidny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu jako kupującego, do zapłaty zale-

głych należności głównych z tych faktur wraz z ustawowymi odsetkami od

dnia następnego po terminie ich płatności do dnia zapłaty, które to wezwanie

przesłał listem poleconym na adres Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwestycja”

Anna Piękna, Edward Solidny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu, ul. Portowa 1, 47-200

Kędzierzyn-Koźle. Jan Nowak okazał radcy prawnemu odpis tego wezwania

i dowód jego nadania listem poleconym.

W reakcji na wezwanie wspólnicy cywilni poinformowali Jana Nowaka

pismem z 1.6.2011 r., doręczonym mu 3.6.2011 r., iż z uwagi na opóźnienia

w płatnościach ze strony ich kontrahentów i związane z tym trudności finan-

sowe, należność z faktury VAT Nr 120/02/2011 uregulują w terminie później-

szym. Dłużnicy zawiadomili wierzyciela, że aktem notarialnym z 15.4.2011 r.

Rep. A Nr 1253/2011 ustanowili hipotekę umowną w kwocie 50 000 zł na za-

bezpieczenie wierzytelności na rzecz Jana Nowaka o zapłatę ceny sprzedaży

z faktury VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r., obciążającą zabudowaną nierucho-

mość stanowiącą przedmiot współwłasności łącznej wspólników cywilnych

Anny Pięknej i Edwarda Solidnego, którą 29.4.2011 r. wpisano na ich wniosek

w Dziale IV księgi wieczystej OP1K/00011111/0 Sądu Rejonowego w Kędzie-

rzynie-Koźlu, prowadzonej dla tej nieruchomości.

W tym samym piśmie wspólnicy cywilni zapewnili Jana Nowaka, że nie-

zaspokojoną dotychczas należność z faktury VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r.

zaspokoją bez zbędnej zwłoki. Jan Nowak przedstawił radcy prawnemu odpis

pisma wspólników z 1.6.2011 r. i aktualny odpis ww. księgi wieczystej z wpi-

saną w jej Dziale IV hipoteką.

W dniu 30.6.2012 r. uznano rachunek bankowy Jana Nowaka Nr 01 0000

0000 0000 0000 0000 1111 kwotą

80 000 zł przelaną z rachunku bankowego

w Alior Bank S.A. O/Kędzierzyn-Koźle prowadzonego dla Przedsiębiorstwa

Budowlanego „Inwestycja” Anna Piękna, Edward Solidny s.c. w Kędzierzy-

nie-Koźlu, ul. Portowa 1, 47-200 Kędzierzyn-Koźle. W dyspozycji przelewu

oznaczono tytuł płatności w brzmieniu „Zapłata należności z faktur VAT

Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r. i Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r.” Jan Nowak przed-

stawił wyciąg ze swego rachunku bankowego z 30.6.2012 r. potwierdzający do-

konanie przelewu, jego wysokość i tytuł płatności.

Jan Nowak sporządził 2.1.2013 r. dokument pisemny zatytułowany „Po-

twierdzenie salda”, w treści którego wskazał, że na 31.12.2012 r. Przedsiębior-

stwo Budowlane „Inwestycja” Anna Piękna, Edward Solidny s.c. w Kędzie-

rzynie-Koźlu, pozostaje dłużnikiem Przedsiębiorstwa Handlowego KRAM Jan

29

Prawo gospodarcze

Nowak, w zakresie należności z faktury VAT Nr 100/02/2011 na kwotę 20 000 zł

i z faktury VAT Nr 120/02/2011 na kwotę 30 000 zł.

Edward Solidny i Anna Piękna pismem z 5.1.2013 r., doręczonym Janowi

Nowakowi 7.1.2013 r., potwierdzili uzgodnienie salda zaległości jedynie co do

należności z faktury VAT Nr 100/02/2011.

Jan Nowak zlecił radcy prawnemu, udzielając mu pełnomocnictwa proce-

sowego ogólnego, sporządzenie pozwu w celu dochodzenia jego dotychczas

niezaspokojonych należności z faktur VAT Nr 100/02/2011 i Nr 120/02/2011,

formułując swoje oczekiwania co do jego zakresu w następujący sposób:
1. powództwo winno być skierowane w stosunku do wszystkich osób odpo-

wiedzialnych za zaspokojenie tych wierzytelności,

2. dochodzić należy wszystkich niezaspokojonych dotychczas wierzytelno-

ści zarówno wierzytelności o świadczenia główne, jak i wierzytelności

o świadczenia uboczne,

3. nie należy jednak dochodzić tych wierzytelności, co do których istnieje

możliwość podniesienia w toku procesu skutecznego zarzutu ich przedaw-

nienia,

4. proces winien toczyć się przed sądem właściwym rzeczowo i miejscowo,

położonym najbliżej miejsca zamieszkania Jana Nowaka.

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

30

Część I. Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze

OPIS ISTOTNYCH ZAGADNIEŃ

dla Komisji Egzaminacyjnej

do zadania z zakresu prawa gospodarczego

(egzamin radcowski – 21 marca 2014 r.)

1. W ocenie zespołu do przygotowania zadań na egzamin radcowski, prawidłowe roz-

wiązanie zadania polega na sporządzeniu pozwu.

2. Właściwe oznaczenie przedmiotu żądania wymaga wzięcia pod rozwagę skutków

materialnych zachowań Jan Nowaka i jego dłużników opisanych w stanie faktycz-

nym, z uwzględnieniem oczekiwań mocodawcy:

1. Pozwem objęte winny być jedynie te wierzytelności, które istnieją w sensie mate-

rialnym i nie wygasły dotychczas na skutek ich zaspokojenia.

W kontekście powyższego należy zwrócić uwagę na zaspokojenie częściowe należności

z faktury VAT Nr 100/02/2011, które powoduje zapłata częściowa 30.6.2012 r. w kwocie

80 000 zł. Dokonujący zapłaty dłużnik nie wskazuje, który z dwóch wymagalnych w dacie

dokonania płatności długów zaspokaja, w sytuacji gdy tytuł płatności brzmi cyt. „zapła-

ta należności z faktur VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r. i Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r.”,

a zatem wskazuje oba długi jako przedmiot realizowanego zaspokojenia, podczas gdy

zapłacona kwota nie pozwala na pełne zaspokojenie obu z nich. Na dzień zaspokojenia

częściowego 30.6.2012 r. każdy z długów składa się już z zaległej należności głównej oraz

zaległych odsetek ustawowych (art. 481 k.c.) za czas opóźnienia w zapłacie należności

głównych od dnia następnego po dniu ich płatności do 29.6.2012 r. włącznie.

W takim stanie rzeczy, koniecznym jest dokonanie zarachowania przelanej kwoty

80 000 zł zgodnie z treścią przepisu art. 451 § 1 i 3 k.c. na poczet należności z faktury VAT

Nr 100/02/2011 r. z 24.2.2011 r. jako długu najdawniej wymagalnego, a w ramach tego

długu wierzyciel ma prawo zaliczenia wpłaty w pierwszej kolejności na zaległe odsetki

ustawowe z tytułu opóźnienia w płatności należności głównej, a w pozostałym zakresie

– na zaległą należność główną.

Na 30.6.2012 r. dług z faktury VAT Nr 100/02/2011 r. obejmował:

a) odsetki ustawowe za okres od 4.3.2011 r. do 29.6.2012 r. liczone od kwoty 100 000 zł;

b) należność główną 100 000 zł.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, że dłużnik mający względem tego sa-

mego wierzyciela długi: główny i uboczny tego samego rodzaju, może przy spełnieniu

świadczenia wskazać, który z długów chce zaspokoić, jednakże wierzyciel może w takiej

sytuacji zaliczyć to, co przypada na poczet danego długu, przede wszystkim na związa-

ne z nim należności uboczne. Oznacza to, że przy istnieniu takich długów dłużnik ma

wprawdzie prawo wskazać, na który dług zalicza świadczenie, ale to wierzyciel decydu-

je, czy w ramach tego długu chce zaliczyć wpłatę na należności uboczne. Innymi słowy,

zasada z art. 451 § 1 zd. 2 k.c. ma zastosowanie również wtedy, gdy dłużnik spełnia-

jący świadczenie ma wobec wierzyciela tylko jeden dług złożony z należności głównej

i odsetek (por. wyrok SN z 24.1.2002 r., III CKN 495/2000, OSNC 2002, Nr 11, poz. 143

z aprobującą glosą P. Drapały, PS 2003, Nr 11–12, s. 153 i n.).

Idąc tym tokiem rozumowania, Jan Nowak miał prawo zarachowania wpłaty czę-

ściowej w kwocie 80 000 zł w całości na zaspokojenie należności głównej z faktury VAT

31

Prawo gospodarcze

Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r., a dokonanie takiego zarachowania notyfikował wspólnikom

cywilnym w dokumencie z 2.1.2013 r. „Potwierdzenie salda”, ze skutkiem zarachowania

wiążącego dla dłużników.

W konsekwencji na 30.6.2012 r. pozostawała nadal niezaspokojona część należności

głównej z faktury VAT Nr 100/02/2011 w kwocie 20 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi

z tytułu opóźnienia jej płatności, poczynając od 4.3.2011 r., a także zaległe odsetki ustawo-

we z tytułu zapłaty z opóźnieniem kwoty 80 000 zł z faktury VAT Nr 100/02/2011, naliczo-

ne za okres od 4.3.2011 r. do 29.6.2012 r.

Należność główna z faktury VAT Nr 120/02/2011 w kwocie 30 000 zł nie została do dnia

sporządzenia pozwu, tj. 21.3.2014 r. zaspokojona w jakimkolwiek zakresie przedmioto-

wym.

2. Zgodnie z oczekiwaniem mocodawcy, nie należy dochodzić tych wierzytelności, co

do których istnieje możliwość podniesienia przez pozwanego dłużnika w toku pro-

cesu skutecznego zarzutu ich przedawnienia.

Roszczenia Jana Nowaka o zapłatę należności z faktur VAT Nr 100/02/2011 i Nr 120/

02/2011, jako roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsię-

biorstwa sprzedawcy, przedawniają się z upływem lat dwóch, licząc od dnia ich wyma-

galności (art. 554 k.c. w zw. z art. 120 § 1 k.c.).

Odnośnie do faktury VAT Nr 100/02/2011, termin przedawnienia roszczenia o zapłatę

ceny rozpoczął się we wskazanym dniu płatności – 3.3.2011 r. i upłynąłby z 3.03.2013 r.

Został on jednak 2-krotnie przerwany w stosunku do obojga wspólników spółki cywilnej.

Pierwsze przerwanie nastąpiło przez uznanie długu dokonane w treści pisma z 1.6.2011 r.,

doręczonego 3.6.2011 r. (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Po przerwie termin przedawnienia zaczął

biec na nowo (art. 124 § 1 k.c.) od 4.6.2011 r. i upłynąłby z 4.6.2013 r. Jednakże termin ten

został ponownie przerwany w stosunku do obojga wspólników przez dokonanie tzw. nie-

prawidłowego uznania przez nich długu. Nastąpiło ono w formie uzgodnienia zakresu

niezaspokojonej należności z faktury VAT Nr 100/02/2011 określonego przez wierzyciela

Jana Nowaka w piśmie z 2.1.2013 r. „Potwierdzenie salda” (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.), a po-

twierdzonego w piśmie dłużników z 5.1.2013 r., doręczonym wierzycielowi 7.1.2013 r.

Termin przedawnienia zaczął zatem biec na nowo (art. 124 § 1 k.c.) od 8.1.2013 r. i do

21.3.2014 r. jeszcze nie upłynął.

Odnośnie do faktury VAT Nr 120/02/2011, termin przedawnienia roszczenia o zapłatę

ceny rozpoczął się we wskazanym dniu jej płatności – 7.3.2011 r. i upłynąłby z 7.3.2013 r.

Także i bieg tego terminu został przerwany w stosunku do obojga wspólników z dniem

złożenia oświadczeń woli o ustanowieniu hipotecznego zabezpieczenia wierzytelności,

w której to czynności zawiera się również tzw. niewłaściwe uznanie roszczenia (wierzy-

telności hipotecznej). Skutek taki nastąpił z dniem złożenia oświadczenia woli o usta-

nowieniu hipoteki, tj. 15.4.2011 r. (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.), a zatem termin przedawnienia

zaczął biec na nowo (art. 124 § 1 k.c.) od 16.4.2011 r., a następnie przez uznanie długu, do-

konane w treści pisma z 1.6.2011 r., doręczonego 3.6.2011 r. (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.), a zatem

zaczął biec na nowo (art. 124 § 1 k.c.) od 4.6.2011 r. i upłynął 4.6.2013 r.

Przyjąć też należy w ślad za stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uzasadnie-

niu uchwały 7 sędziów z 26.1.2005 r., III CZP 42/04, OSNC 2005/9/149, iż wraz z przedaw-

nieniem roszczenia o zaspokojenie należności głównej z faktury VAT Nr 120/02/2011, która

nie została zaspokojona w jakiejkolwiek części do dnia jej przedawnienia, przedawnieniu

uległy także roszczenia uboczne o odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie przedawnionej

należności głównej.

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

32

Część I. Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze

Ustanowienie zabezpieczenia rzeczowego (hipoteki) przez oboje wspólników będących

osobistymi współdłużnikami solidarnymi (art. 864 k.c.) zmodyfikowało jednak ich sytu-

ację prawnomaterialną. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie naru-

sza bowiem uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieru-

chomości obciążonej (art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece), z tym, iż przepisu

tego nie stosuje się do roszczeń o świadczenia uboczne, a zatem i odsetek.

Anna Piękna i Edward Solidny jako współdłużnicy rzeczowi nie mogą zatem skutecz-

nie żądać oddalenia w stosunku do nich powództwa o zaspokojenie zabezpieczonej hipo-

tecznie, przedawnionej wierzytelności głównej z faktury VAT Nr 120/02/2011 w kwocie

30 000 zł. Mogą jedynie domagać się zastrzeżenia w wyroku uwzględniającym powództwo

w tym zakresie, prawa do powołania się przez nich w toku postępowania egzekucyjne-

go na ograniczenie ich odpowiedzialności jedynie do nieruchomości obciążonej hipoteką

(art. 319 k.p.c. w zw. z art. 837 k.p.c.).

Przyjąć też należy w ślad za ugruntowanym stanowiskiem judykatury, wyrażonym

także w uzasadnieniu cytowanej już wyżej uchwały 7 sędziów SN z 26.1.2005 r., III CZP

42/04, OSNC 2005/9/149, iż zasada, w myśl której z chwilą przedawnienia roszczenia o za-

spokojenie należności głównej, która nie została zaspokojona do tej chwili, przedawnie-

niu uległy także roszczenia uboczne o odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie przedaw-

nionego roszczenia głównego, nie znajduje zastosowania do takich stanów, w których

roszczenie o świadczenie główne wygasło przed upływem terminu przedawnienia,

np. na skutek wykonania. Pozostałe w mocy roszczenia uboczne uległy z chwilą tego zda-

rzenia niejako przekształceniu w roszczenia samodzielne (tak też Sąd Najwyższy w wyroku

z 24.5.2005 r., V CK 655/04, LEX Nr 152449; w wyroku z 13.1.2012 r. I CNP 22/2011, OSNC

2013/B/29). Należy przy tym zwrócić uwagę, iż roszczenie o odsetki staje się wymagalne

osobno w każdym dniu opóźnienia i w związku z tym przedawnia się osobno za każdy

dzień opóźnienia (por. uchwała Sądu Najwyższego z 5.4.1991 r., III CZP 21/91, OSNC

1991/10-12/121). Oznacza to, iż 21.3.2014 r. nie upłynął jeszcze 3-letni termin przedawnie-

nia odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia w zapłacie części należności głównej z fak-

tury VAT Nr 100/02/2011, które stały się wymagalne nie wcześniej niż 21.3.2011 r., a zatem

naliczonych za okres opóźnienia od dnia 21.3.2011 r. do 29.6.2012 r. (467 dni) w kwocie 13

306,30 zł [formuła obliczenia: (0,13/365) x 467 x 80 000 zł].

Konkludując powyższe rozważania, zdaniem zespołu, zgodne z oczekiwaniami Jana

Nowaka jest wytoczenie powództwa w stosunku do obojga wspólników cywilnych o za-

płatę:

1) należności głównej z faktury VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r. w kwocie 30 000 zł;

2) należności głównej z faktury VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r. w części dotyczącej

kwoty 20 000 zł z ustawowymi odsetkami od 4.3.2011 r. do dnia zapłaty;

3) części odsetek ustawowych w kwocie 13 306,30 zł z tytułu opóźnienia w zapłacie kwo-

ty 80 000 zł, zaspokojonej 30.6.2012 r., jako część należności głównej z faktury VAT

Nr 100/02/2011, które stały się wymagalne nie wcześniej niż 21.3.2011 r., a zatem na-

liczonych za okres opóźnienia od 21.3.2011 r. do 29.6.2012 r. – z dalszymi odsetkami

ustawowymi od nich liczonymi od dnia wytoczenia powództwa o nie do dnia zapłaty

(art. 482 § 1 k.p.c.).

Kwestie procesowe:

a) wartość przedmiotu sporu, która nie przekracza 75 000 zł oraz istniejący związek

roszczenia z działalnością gospodarczą stron jako przedsiębiorców (art. 4 ustawy

z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej), uzasadniają wytoczenie powódz-

33

Prawo gospodarcze

twa przed Sądem Rejonowym w Opolu jako sądem gospodarczym (art. 1 i 2 ustawy

z 24.5.1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych);

b) ten sam sąd jest właściwy miejscowo jako sąd właściwości ogólnej – miejsca zamiesz-

kania pozwanych (art. 27 k.p.c.) oraz jako sąd miejsca wykonania umowy w zakresie

dochodzonego roszczenia (art. 34 k.p.c.).

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

34

Część I. Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze

Opole, 21.3.2014 r.

Sąd Rejonowy w Opolu

V Wydział Gospodarczy

ul. Ozimska 60a

45-368 Opole

Powód:

Jan Nowak

PESEL 63010100000

ul. Nowa 3

47-220 Kędzierzyn-Koźle

prowadzący działalność gospodarczą pod firmą

Przedsiębiorstwo Handlowe KRAM Jan Nowak

reprezentowany przez:

r. pr. Adama Kowalskiego

adres do doręczeń:

Kancelaria Radcy Prawnego

ul. Festiwalowa 5

45-058 Opole

Pozwani:

Ad 1) Anna Piękna

PESEL 80010100001

ul. Parkowa 5

47-220 Kędzierzyn-Koźle

Ad 2) Edward Solidny

PESEL 79021020001

ul. Leśna 20

47-224 Kędzierzyn-Koźle

Wartość przedmiotu sporu: 63 306,30 zł

Opłata sądowa: 792 zł

POZEW O ZAPŁATĘ

w postępowaniu nakazowym

Działając w imieniu i na rzecz Jana Nowaka, pełnomocnictwo którego wraz z dowodem

uiszczenia opłaty skarbowej, przedkładam w załączeniu, wnoszę o:

1. Orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, na podstawie art. 485 §

1 pkt 2 KPC, że Pozwani Anna Piękna oraz Edward Solidny mają zapłacić solidarnie

powodowi Janowi Nowakowi kwotę 63 306,30 (sześćdziesiąt trzy tysiące trzysta sześć

zł i trzydzieści groszy) zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od:

1) kwoty 20 000 zł od 4.3.2011 r. do dnia zapłaty, oraz

2) kwoty 13 306,30 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, jak również

35

Prawo gospodarcze

koszty procesu, wraz z kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisa-

nych.

2. W przypadku skierowania sprawy do rozpoznania w trybie zwykłym wnoszę o:

1) zasądzenie solidarnie od Anny Pięknej i Edwarda Solidnego na rzecz Jana Nowaka

kwoty 63 306,30 (sześćdziesiąt trzy tysiące trzysta sześć zł i trzydzieści groszy) zł

wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od:

a) kwoty 20 000 zł od 4.3.2011 r. do dnia zapłaty, oraz

b) kwoty 13 306,30 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

2) zasądzenie solidarnie od Pozwanych na rzecz Powoda kosztów procesu w tym

kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

3) rozpoznanie sprawy również pod nieobecność Powoda, na podstawie art. 209

KPC;

4) wydanie wyr. zaocznego w przypadku zaistnienia przesłanek przewidzianych

w art. 339 KPC i opatrzenie go rygorem natychmiastowej wykonalności zgodnie

z art. 333 § 1 pkt 3 KPC.

Ponadto wnoszę o:

3. Dopuszczenie i przeprowadzenie wskazanych poniżej dowodów z dokumentów:

1) kopia umowy spółki cywilnej pod nazwą Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwesty-

cja” Anna Piękna, Edward Solidny s.c. – na okoliczność przysługującego każdemu

ze wspólników uprawnienia do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji;

2) faktura VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r. – na okoliczność wykonania zamówienia

przez Powoda oraz wysokości zobowiązania Pozwanych wobec Powoda;

3) faktura VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r. – na okoliczność wykonania zamówienia

przez Powoda oraz wysokości zobowiązania Pozwanych wobec Powoda;

4) wezwanie do zapłaty z 30.3.2011 r. wraz z dowodem nadania listem poleconym

– na okoliczność wezwania Pozwanych przez Powoda do dobrowolnego spełnienia

świadczenia;

5) pismo Pozwanych z 1.6.2011 r. – na okoliczność uznania przez Pozwanych długu;

6) odpis z księgi wieczystej KW Nr OP1K/00011111/0 – na okoliczność ustanowienia

przez Pozwanych hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności udokumentowanej

fakturą VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r.;

7) wyciąg z rachunku bankowego Jana Nowaka Nr 01 0000 0000 0000 0000 0000 1111

z 30.6.2012 r. – na okoliczność częściowej zapłaty długu przez Pozwanych w wyso-

kości 80 000 zł;

8) potwierdzenie salda z 2.1.2013 r. – na okoliczność wskazania Pozwanym przez Po-

woda aktualnego salda zadłużenia;

9) pismo Pozwanych z 5.1.2013 r. – na okoliczność uznania przez Pozwanych długu

udokumentowanego fakturą VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r.

4. Dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron, na okoliczność za-

mówień składanych przez Pozwanych, ich należytej realizacji przez Powoda oraz nie-

zapłacenia przez Pozwanych wierzytelności dochodzonych niniejszym pozwem.

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

W dniu 24.2.2011 r. Powód dostarczył Pozwanym zamówiony przez nich uprzednio

towar, tj. cegłę pełną w ilości 100 000 sztuk. Uzgodniona przez strony cena wynosiła

100 000 zł brutto z podatkiem VAT. Termin płatności uzgodniono na 3.3.2011 r. Płatność

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

36

Część I. Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze

miała zostać dokonana przelewem bankowym na rachunek Powoda Nr 01 0000 0000 0000

0000 0000 1111 prowadzony w PKO BP SA O/Kędzierzyn-Koźle. Dostawę towaru po-

twierdził Pozwany Ad 2) na fakturze wystawionej przez Powoda.

Dowód:

– Faktura VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r.;

– Przesłuchanie stron.

W dniu 28.2.2011 r. Powód dostarczył Pozwanym zamówiony przez nich uprzednio to-

war, tj. cement w workach – 80 ton. Uzgodniona przez strony cena wynosiła 30 000 zł

brutto z podatkiem VAT. Termin płatności uzgodniono na 7.3.2011 r. Płatność miała zostać

dokonana przelewem bankowym na rachunek Powoda Nr 01 0000 0000 0000 0000 0000

1111 prowadzony w PKO BP SA O/Kędzierzyn-Koźle. Dostawę towaru potwierdziła Po-

zwana Pozwany Ad 1) na fakturze wystawionej przez Powoda.

Dowód:

– Faktura VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r.;

– Przesłuchanie stron.

W związku z niedokonaniem zapłaty wierzytelności udokumentowanych ww. fakturami

Powód 30.3.2011 r. wezwał na piśmie Pozwanych do zapłaty zaległych należności głów-

nych z tych faktur wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po terminie ich

płatności do dnia zapłaty, które to wezwanie przesłał listem poleconym na adres przedsię-

biorstwa prowadzonego przez Pozwanych, tj. ul. Portowa 1, 47-200 Kędzierzyn-Koźle.

Dowód:

– Wezwanie do zapłaty z 30.3.2011 r. wraz z dowodem nadania listem poleconym.

W reakcji na wezwanie Pozwani poinformowali Powoda pismem z 1.6.2011 r., doręczo-

nym mu 3.6.2011 r., iż z uwagi na opóźnienia w płatnościach ze strony ich kontrahentów

i związane z tym trudności finansowe, należność z faktury VAT Nr 120/02/2011 uregulują

w terminie późniejszym.

Dowód:

– Pismo Pozwanych z 1.6.2011 r.

Jednocześnie Pozwani zawiadomili Powoda, że aktem notarialnym z 15.4.2011 r. Rep. A

Nr 1253/2011 ustanowili na jego rzecz na zabudowanej nieruchomości stanowiącej przed-

miot ich współwłasności łącznej, hipotekę umowną w kwocie 50 000 zł na zabezpieczenie

wierzytelności udokumentowanej fakturą VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r.

Dowód:

– Odpis z księgi wieczystej KW Nr OP1K/00011111/0.

W tym samym piśmie Pozwani zapewnili Powoda, że niezaspokojoną dotychczas należ-

ność z faktury VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r. zaspokoją bez zbędnej zwłoki.

Dowód:

– Pismo Pozwanych z 1.6.2011 r.

37

Prawo gospodarcze

W dniu 30.6.2012 r. uznano rachunek bankowy Powoda Nr 01 0000 0000 0000 0000 0000

1111 kwotą 80 000 zł przelaną z rachunku bankowego w Alior Bank S.A. O/Kędzierzyn-

-Koźle prowadzonego dla Przedsiębiorstwa Budowlanego „Inwestycja” Anna Piękna,

Edward Solidny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu, ul. Portowa 1, 47-200 Kędzierzyn-Koźle.

W dyspozycji przelewu oznaczono tytuł płatności w brzmieniu „Zapłata należności z fak-

tur VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r. i Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r.”.

Dowód:

– Wyciąg z rachunku bankowego Jana Nowaka Nr 01 0000 0000 0000 0000 0000 1111

z 30.6.2012 r.

W dniu 2.1.2013 r. Pozwany sporządził dokument pisemny zatytułowany „Potwierdzenie

salda”, w treści którego wskazał, że na 31.12.2012 r. Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwe-

stycja” Anna Piękna, Edward Solidny s.c. w Kędzierzynie-Koźlu, pozostaje dłużnikiem

Przedsiębiorstwa Handlowego KRAM Jan Nowak, w zakresie należności z faktury VAT

Nr 100/02/2011 na kwotę 20 000 zł i z faktury VAT Nr 120/02/2011 na kwotę 30 000 zł.

Dowód:

– Potwierdzenie salda z 2.1.2013 r.

W odpowiedzi na przesłane potwierdzenie salda Pozwani pismem z 5.1.2013 r., doręczo-

nym Powodowi 7.1.2013 r., potwierdzili uzgodnienie salda zaległości jedynie co do należ-

ności z faktury VAT Nr 100/02/2011.

Dowód:

– Pismo Pozwanych z 5.1.2013 r.

Do chwili obecnej Pozwani nie spełnili zaległych świadczeń poza częścią opisaną powy-

żej.

Dowód:

– Przesłuchanie stron.

Stan prawny

Niniejszym pozwem Powód dochodzi zapłaty łącznej kwoty w wysokości 63 306,30 zł

(sześćdziesiąt trzy tysiące trzysta sześć zł i trzydzieści groszy), tj.:

1) kwoty 20 000 zł stanowiącej niezaspokojoną dotychczas część wierzytelności udoku-

mentowanej fakturą VAT Nr 100/02/2011;

2) kwoty 30 000 zł stanowiącej wierzytelność udokumentowaną fakturą VAT Nr 120/

02/2011;

3) kwoty 13 306,30 zł stanowiącej kwotę odsetek za opóźnienie należnych od kwoty

80 000 zł zapłaconej przez Pozwanych Powodowi 30.6.2012 r., którą Powód zaliczył na

poczet wierzytelności udokumentowanej fakturą VAT Nr 100/02/2011, wyliczonych za

okres od 21.3.2011 do 29.6.2012.

Jednocześnie powód dochodzi odsetek za opóźnienie w zapłacie kwoty wymienionej

w punkcie 1 powyżej, od daty wymagalności, tj. 4.3.2011 r. do dnia zapłaty, jak również

– zgodnie z art. 482 § 1 KC – od kwoty wymienionej w punkcie 3 powyżej, od daty wnie-

sienia pozwu do dnia zapłaty.

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

38

Część I. Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze

Częściową zapłatę w kwocie 80 000 zł w związku z brakiem jednoznacznego wskaza-

nia przez Pozwanych, który z istniejących długów pragną zaspokoić, Powód zgodnie

z art. 451 § 1 i 3 KC zaliczył w złożonym Pozwany oświadczeniu – piśmie zatytułowa-

nym „Potwierdzenie salda” z 2.1.2013 r., na poczet należności najdawniej wymagalnej,

tj. wierzytelności udokumentowanej fakturą VAT Nr 100/02/2011. Jednocześnie Powód

nie skorzystał z przysługującego mu prawa do zaliczenia zapłaty w pierwszej kolejności

na zaległe należności uboczne, co oznacza, że wierzytelność z tej faktury uległa umo-

rzeniu o kwotę 80 000 zł, zaś wierzytelność o zapłatę odsetek za czas opóźnienia istnieje

w dalszym ciągu, przy czym Powodowi należą się odsetki ustawowe od kwoty 20 000 zł

– czyli pozostającej do zapłaty należności z faktury VAT Nr 100/02/2011 za cały okres

opóźnienia, tj. od 4.3.2011 r. do dnia zapłaty, zaś od zapłaconej 30.6.2012 r. kwoty 80 000 zł

za okres od 4.3.2011 r. do dokonania płatności, tj. 29.6.2012 r., przy czym niniejszym

pozwem Powód dochodzi jedynie nieprzedawnionych aktualnie odsetek od tej kwoty,

tj. liczonych od 21.3.2011 r. do 29.6.2012 r., które wynoszą 13 306,30 zł (80 000 zł

x 13% / 365 x 467 dni).

Dochodzone przez Powoda niezaspokojona dotychczas część roszczenia wynikającego

z faktury VAT Nr 100/02/2011 nie ulegała przedawnieniu, gdyż Pozwani 2-krotnie uznali

dług. Pierwszy raz 3.6.2011 r. (data doręczenia Powodowi pisma Pozwanych z 1.6.2011 r.),

zaś drugi raz 7.1.2013 r. (data doręczenia Powodowi pisma Pozwanych z 5.1.2013 r.).

Roszczenie wynikające z faktury VAT Nr 120/02/2011, pomimo upływu terminu przedaw-

nienia, w dalszym ciągu może być dochodzone przez Powoda z uwagi na istnienie za-

bezpieczenia hipotecznego na nieruchomości stanowiących własność Pozwanych (art. 77

ustawy o księgach wieczystych i hipotece).

Żądanie wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym

Powód wnosi o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie

art. 485 § 1 pkt 2 i 3 KPC.

Zgodnie z art. 485 § 1 pkt 2 KPC sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli Powód dochodzi rosz-

czenia pieniężnego, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione

dołączonym do pozwu zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem.

Zgodnie natomiast z art. 485 § 1 pkt 3 KPC sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli Powód do-

chodzi roszczenia pieniężnego, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udo-

wodnione dołączonym do pozwu wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświad-

czeniem dłużnika o uznaniu długu.

W stanie faktycznym przedmiotowej sprawy spełnione zostały obie ww. przesłanki wy-

dania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Obie faktury zostały bowiem podpi-

sane przez uprawnionego do samodzielnej reprezentacji wspólnika spółki cywilnej pro-

wadzonej przez Pozwanych, a ponadto w piśmie z 1.6.2011 r. stanowiącym odpowiedź na

wezwanie do zapłaty, Pozwani uznali dług wynikający z obu ww. faktur.

Uznać należy zatem, że spełnione zostały przesłanki z art. 485 § 1 pkt 2 i 3 KPC, warunku-

jące wydanie przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.

39

Prawo gospodarcze

Kazus 2. Egzamin radcowski 2014 r.

Wniosek o wydanie w przedmiotowej sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazo-

wym jest zatem w pełni uzasadniony.

Właściwość sądu

Właściwość tut. sądu ustalona została na podstawie art. 1 i 2 ustawy z 24.5.1989 r. o rozpo-

znawaniu przez sądy spraw gospodarczych oraz art. 16 § 1 KPC i art. 27 § 1 KPC.

Dowód:

– Wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej dotyczący Po-

woda;

– Wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej dotyczący Po-

zwanej Ad 1;

– Wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej dotyczący Po-

zwanego Ad 2.

Mając na uwadze powyższe niniejsze powództwo jest konieczne i uzasadnione.

Radca prawny

Adam Kowalski

(podpis)

Załączniki:

1) pełnomocnictwo wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł;

2) dowód uiszczenia opłaty od pozwu w wysokości 792 zł;

3) wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej dotyczący Po-

woda;

4) wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej dotyczący Po-

zwanej Ad 1;

5) wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej dotyczący Po-

zwanego Ad 2;

6) kopia umowy spółki cywilnej pod nazwą Przedsiębiorstwo Budowlane „Inwestycja”

Anna Piękna, Edward Solidny s.c.;

7) faktura VAT Nr 100/02/2011 z 24.2.2011 r.;

8) faktura VAT Nr 120/02/2011 z 28.2.2011 r.;

9) wezwanie do zapłaty z 30.3.2011 r. wraz z dowodem nadania listem poleconym;

10) pismo Pozwanych z 1.6.2011 r.;

11) odpis z księgi wieczystej KW Nr OP1K/00011111/0;

12) wyciąg z rachunku bankowego Jana Nowaka Nr 01 0000 0000 0000 0000 0000 1111

z 30.6.2012 r.;

13) potwierdzenie salda z 2.1.2013 r.;

14) pismo Pozwanych z 5.1.2013 r.;

15) odpis pozwu z załącznikami.