Przewodnik do rozpoznawania roślin
Firletka poszarpana
Pokrój ogólny:
Roślina wysokości do
80cm z licznymi
korzeniami, łodydze
rozgałęzionej, czerwonej,
pokrytej włoskami. Liście
lancetowate, ostro
zakończone.
Cechy rozpoznawcze w
stanie kwiatowym:
Kwiaty duże, różowe,
czasami białe, promieniste.
Płatki rozcięte na cztery
nierówne łatki. Kielich
długości 8-10mm,
dzwonkowaty o
czerwonobrunatnych
nerwach.
Cechy rozpoznawcze w
stanie bezkwiatowym:
Liście dolne zebrane w
różyczkę, wydłużone, u nasady są bardzo zwężone.
Biologia:
Bylina. Wiosną rozwija się późno. Zakwita wcześnie - w połowie
maja i kwitnie do lipca. Po skoszeniu odrasta słabo.
Siedlisko:
Występuje na łąkach wilgotnych, mokrych, zaroślach,
zagłębieniach, torfowiskach niskich. Spotykana na glebach
mineralnych w całym kraju.
Turzyca pęcherzykowata
Pokrój ogólny:
Roślina rozłogowa wysokości do
100 cm. Wytwarza liczne pędy
wegetatywne, a jej łodyga jest
sztywna z 2-3 kłosami o długości 2-
7 cm.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym: Kwiatostan złożony
jest z 2-3 kłosów męskich i 2-3
kłosów żeńskich. Przysadki
kwiatowe są brunatnożółte, krótsze
od pęcherzyków, które są podłużnie
jajowate, słomiastożółte, delikatnie
unerwione, gładkie, zwężające się
ku górze, o długości 7 mm.
Cechy rozpoznawcze w stanie
bezkwiatowym: Liście turzycy pęcherzykowatej są jasnozielone,
szerokie, a ich krawędzie są załamane i szorstkie. Dolne pochwy
liściowe są purpurowe, całe zaś posiadają tkankę powietrzną.
Biologia:
Bylina. Zakwita wczesną wiosną, kwitnie w maju.
Siedlisko:
Występuje na bagnistych łąkach, na torfach namulonych oraz
niskich torfowiskach, porasta rowy, brzegi wód, podtopione
siedliska. Spotkać ją można wszędzie.
Wiechlina zwyczajna
Pokrój ogólny:
Wiechlina zwyczajna nie
jest dużą rośliną – do 1 m
wysokości, luźnokępkowa.
Tworzy nadziemne rozłogi.
Źdźbła ma ulistnione
wysoko, szorstkie pod
kwiatostanem.
Cechy rozpoznawcze w
stanie kwiatowym:
Kwiatostan – wiecha.
Kłoski - brunatnofioletowe,
3-4-kwiatowe, do 3mm
długości, a plewki dolne
delikatne, ostre z nerwami
bocznymi. Języczek długi i
ostry.
Cechy rozpoznawcze w
stanie bezkwiatowym:
Roślina ta ma blaszki
liściowe drobne, jasnozielone, od zewnętrznej strony błyszczące.
Liść jest w pączku złożony, a języczek krótki. Pochwy u dołu mają
fioletowe zabarwienie i są karbowane.
Biologia: Bylina. Rozwija się wczesną wiosną, a kwitnie w
czerwcu. Różni się od pozostałych roślin tym, że przez całą zimę
ma zielone zabarwienie. Jest odporna na różne warunki –
zacienienie i spasanie.
Siedlisko:
Występuje na wilgotnych łąkach, glebach zwięzłych, bogatych w
próchnicę, ogrodach, polnych zrębach. Bardzo dobrze rozwija się na
terenach nawadnianych ściekami miejskimi, zmeliorowanych
torfowiskach niskich.
Jaskier rozłogowy
Pokrój ogólny:
Osiąga wysokość 50
cm. Łodygę ma
podnoszącą się,
rozgałęzioną i
owłosioną o
zabarwieniu
ciemnozielonym.
Korzenie ma liczne, a
jej rozłogi są
ulistnione, nadziemne.
Cechy rozpoznawcze
w stanie kwiatowym:
Jaskier rozłogowy ma
kwiaty duże i
promieniste, zaś płatki
korony błyszczące i
złocistożółte.
Cechy rozpoznawcze w stanie bezkwiatowym:
Dolne liście ma 3-sieczne, długoogonkowe, większe od górnych –
siedzących, o odcinkach lancetowatych. Brzegi blaszek są
ząbkowane nieregularnie.
Biologia:
Bylina. Rozwija się wiosną i zakwita na początku maja. Po
skoszeniu odrasta bujnie.
Siedlisko:
Występuje na wilgotnych łąkach i pastwiskach, na całym obszarze
Polski. Spotykana jest na glebach ilastych, zaroślach, brzegach wód.
Groszek błotny
Pokrój ogólny:
Jest rośliną o średniej
wysokości do 100cm,
szarozieloną. Łodygi ma
pojedyncze, mało rozgałęzione,
a korzenie płytko pod
powierzchnią. Groszek błotny
jest okazalszy od groszku
żółtego, ma większe ulistnienie.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiatostan – grono o 3-7
dużych kwiatach, długości do
20mm i zabarwieniu
brudnoróżowym- lub
purpurowoniebieskim. Kielich
dzwonkowaty.
Cechy rozpoznawcze w stanie
bezkwiatowym:
Wszystkie liście są lancetowate, podłużne, równolegle unerwione,
długości do 5 cm. Ostatnia para listków ma wąsy czepne,
rozgałęzione.
Biologia:
Bylina. Rozwija się wiosną wolno i kwitnie w czerwcu; drugi raz
zakwita w sierpniu. Po skoszeniu odrasta bujnie.
Siedlisko:
Porasta mokre łąki, zarośla i torfowiska, dobrze znosi zacienienie.
Wyrasta często także pomiędzy krzewami. Najpospolitsza jest na
niżu Polski.
Kostrzewa trzcinowa
Pokrój ogólny:
Trawa wysokości od 0,7 do 1,2 m.
Liście pędów płonnych od 25 do 70
cm długości, 4-8 kwiatowe. Wiecha
często ponad 20 cm długości, kłoski
od 8 do 12 mm. Roślina głęboko
korzeniąca się. Wykształca
wydłużone i skrócone pędy
wegetatywne z licznymi, dużymi,
ciemnozielonymi liśćmi. Pędy
kwiatostanowe są sztywne i grube.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiatostan – wiecha, u góry nieco
zwisła. Kłoski są bezostne,
szarozielone.
Cechy rozpoznawcze w stanie
bezkwiatowym: Liść w pączku zwinięty. Blaszki liściowe długie,
sztywne, po stronie zewnętrznej zwykle błyszczące, wyraźnie
unerwione, szczególnie widoczny jest biały nerw środkowy.
Języczek słabo zaznaczony, zielonkawy. Uszka jasne, szerokie,
orzęsione.
Biologia:
Bylina. Wiosną rozwija się wcześnie, kwitnie późno, w połowie
czerwca. Po skoszeniu odrasta bujnie i wykształca prawie same
skrócone pędy wegetatywne. Jest wrażliwa na niskie koszenie. Po
siewie już w drugim roku daje duże plony. Wytrzymała na
niesprzyjające warunki klimatyczne.
Siedlisko:
Występuje na łąkach zbyt wilgotnych i za mało żyznych, na
torfowiskach świeżo wziętych w uprawę, na glebach zasolonych,
zwięzłych i luźnych, aluwiach i zaroślach.
Koniczyna białoróżowa
Pokrój ogólny:
Roślina o wysokości od 20 do 40, a
nawet 90 cm. Korzeń jej sięga
niegłęboko, lecz jest silnie
rozgałęziony. Łodygi są proste lub
łukowo wzniesione, rozgałęzione,
obficie i równomiernie ulistnione.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiatostan – wielokwiatowa główka,
okrągła, o średnicy od 1,5 do 2 cm.
Kwiaty krótkoszypułkowe,
początkowo białe, potem różowe, po
przekwitnieniu zasychające, brązowe.
Kielich prawie nagi.
Cechy rozpoznawcze w stanie bezkwiatowym:
Łodygi w środku puste, gładkie, u góry omszone. Listki szeroko
odwrotnie jajowate, drobno ząbkowane, wyraźnie unerwione.
Biologia:
Bylina. Rozwija się dość wcześnie, kwitnie w końcu maja. W
zasiewach krótkotrwała (2-3 lata). Wytrzymała na niesprzyjające
warunki klimatyczne.
Siedlisko:
Występuje na wilgotnych łąkach, porasta rowy, przydroża, gleby
mineralne i torfowe, wilgotne i żyzne. Na siedliskach suchszych
wypada. Pospolita na niżu i w niższych położeniach górskich.
Wyczyniec łąkowy
Pokrój ogólny:
Osiąga wysokość 1m i jest
krótkorozłogowy,
luźnokępowy. Wykształca pędy
wegetatywne i skrócone o
długich, zielonobrunatnych
liściach.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiatostan – wiecha
wałkowata, na gałązkach której
jest po 4-10 kłosów. Długość
wiech to 10cm, w części
środkowej grubsza i miękka.
Kłoski 1-kwiatowe. Plewy na
szczycie równomiernie
zaostrzone i prosto wzniesione,
w dole dopołowy ze sobą zrośnięte, na nerwach owłosione, na linii
grzbietowej długo i miękko orzęsione.
Cechy rozpoznawcze w stanie bezkwiatowym:
Liść w pączku zwinięty. Blaszki liściowe szorstkie, języczek do
4mm długości, tępy. Pochwa od dołu otwarta.
Biologia: Bylina. Wiosną rozwija się dość wcześnie i kwitnie na
początku maja. Po wysiewie rozwija się wolno, pełne plony daje w
3-4 roku. Po skoszeniu odrasta bujnie. Jest wytrzymała na
niesprzyjające warunki klimatyczne.
Siedlisko: Porasta łąki trwałe, żyzne, okresowo zalewane.
Występuje w dolinach rzek, na torfowiskach i glebach mineralnych.
Najczęściej spotykana na niżu i w górach.
Rzeżucha łąkowa
Pokrój ogólny:
Roślina o łodydze wzniesionej,
wewnątrz pustej, o wysokości od
15 do 30, a nawet 60 cm, naga lub
dołem z rzadka owłosiona. Ma
krótki, ciemniobrązowy kłącz i
dość liczne korzenie. Dolne liście
zebrane w różyczkę, delikatne,
długoogonkowe.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiaty promieniste, czterokrotne,
zebrane w luźne grona. Płatki
korony odwrotnie jajowate, lilowe.
Cechy rozpoznawcze w stanie
bezkwiatowym:
Listki w 4-6 parach, okrągłe w
zarysie, krótkoogonkowe,
całobrzegie lub płytko klapowane.
Szczytowy listek większy od pozostałych.
Biologia:
Bylina. Rozwija się się wczesną wiosną. Zakwita już w kwietniu,
nadając łąkom biały wygląd i kwitnie do czerwca. Po skoszeniu
odrasta słabo.
Siedlisko:
Występuje na wilgotnych lub mokrych, ubogich łąkach i
pastwiskach, na luźnych glebach i torfowiskach niskich.
Turzyca brzegowa
Pokrój ogólny:
Roślina wysokości od 0,8 do
1,5m, z bardzo grubymi
rozłogami. Łodygi ostro
trójkańciaste, szorstkie.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiatostan zwisający, z 3-5
kłosami, duży. Podstawa kłosków
jest dłuższa od kwiatostanu.
Przysadki zielone, brunatno
obrzeżone. Pęcherzyki lekko
unerwione, brunatnoszare, silnie
wydęte, obłe,
jajowatostożkowate, stopniowo
wyciągnięte w dzióbek.
Cechy rozpoznawcze w stanie bezkwiatowym:
Liście od 1 do 2cm szerokości, trawiastozielone o załamanych,
szorstkich krawędziach. Wewnętrzna część pochwy delikatnie
unerwiona.
Biologia:
Bylina. Rozwija się wcześnie, kwitnie w maju.
Siedlisko:
Występuje na terenach zabagnionych, moczarach, porasta brzegi
wód, rowy, niskie torfowiska. Najczęściej spotykana na niżu w
Polsce jako skupiska zagłuszające inne rośliny.
Tojeść pospolita
Pokrój
Bylina, osiąga ponad metr
wysokości, zwieńczona wiechą
żółtych kwiatów. Wykształca
długie, podziemne rozłogi.
Łodyga
Wzniesiona, krótko owłosiona
górą omszona i rozgałęziona,
tępokanciasta wysoka od 15 do
120 cm.
Liście
Podłużne jajowate,
naprzeciwległe lub w okółkach
po 3-4, mniej omoszone niż
łodyga, o długości do 14 cm, z kropkowanymi
gruczołami.
Kwiaty
Długo szypułkowe, zebrane w szczytowe wiechy, w
kolorze złocistożółtym. Powstają w kątach górnych liści
łodygowych. Korona duża, do 1 cm średnicy. Płatki
korony kwiatu są jajowate, koloru żółtego, opatrzone
wewnątrz krótkimi gruczołami, na brzegach gładkie,
objęte przez płatki kielicha. Działki kielicha czerwono
obrzeżone. Kwiat posiada pięć pręcików krótszych od
korony, w tym dwa krótsze od pozostałych. Kwiaty
owadopylne oraz samopylne. Kwitnie od czerwca do
sierpnia.
Owoc
Kulista torebka do 5 mm średnicy, pękająca podłużnymi
klapami. Nasiona rozsiewane przez wiatr.
Biotop, wymagania
Rośnie nad brzegami wód, na torfowiskach nizinnych, w
wysychających zbiornikach, rowach, bagiennych lasach i
zaroślach. Najczęściej występuje na wilgotnych glinach
piaszczystych i utworach pylastych lub glinach ciężkich
i iłach, stroni od gleb wapiennych. Preferuje stanowiska
umiarkowanie naświetlone, umiarkowane warunki
klimatyczne. Gleby obojętne, wilgotne lub mokre,
umiarkowanie ubogie (mezotroficzne) lub zasobne
(eutroficzne).
Tojeść rozesłana
Pokrój ogólny:
Roślina wysokości od 15 do 60 cm,
przyziemna, pędy płożą się i
zakorzeniają w węzłach. Długość
pędów dochodzi do 60 cm. Łodygi
delikatne, nagie, na całej długości
gęsto ulistnione. W kątach liści
duże, jaskrawożółte kwiaty.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiaty pojedyncze
krótkoszypułkowate, zwykle po dwa
w kątach liści. Korona cytrynowo-
żółta o średnicy od 1,5 do 2 cm.
Cechy rozpoznawcze w stanie
bezkwiatowym:
Liście naprzeciwległe, jasnozielone,
na króciutkich lecz wyraźnych
ogonkach; okrągłe,
czerwonokropkowane, całobrzegie, zwykle w wierzchołku
zaokrąglone.
Biologia:
Bylina. Wiosną rozwija się dość późno. Kwitnie w czerwcu, ale
więcej kwiatów wykształca w odroście i kwitnie aż do września.
Siedlisko:
Rośnie na wilgotnych łąkach o niskiej, rzadkiej runi, na glebach
ubogich w związki mineralne, nad brzegami wód i wilgotnych
rowów, w wilgotnych zaroślach. Jest najczęściej spotykana na niżu i
w niższych położeniach górskich.
Knieć błotna
Pokrój ogólny:
Roślina wysokości do 50 cm., o
krótkim kłączu, z którego
wyrastają liczne, grube, słabo
rozgałęzione korzenie. Łodygi
grube, mięsiste, w środku puste,
często pokładające się i
korzeniące w dolnych węzłach.
Ogonki liści są tym krótsze, im
wyżej liść jest położony na
łodydze. Górne liście siedzące,
karbowane delikatnie,
połyskujące.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Kwiaty o płatkach od 12 do 15 mm długości, promieniste, o pięciu
jajowatych okwiatolistkach, które wewnątrz są złocistożółte,
błyszczące, na zewnątrz z odcieniem zielonkowatym. Kielich brak.
Nasada kwiata około 2,5 mm długości, opatrzone z jednej strony
podłużną listewką.
Cechy rozpoznawcze w stanie bezkwiatowym:
Liście odziomkowe pojedyncze, długoogonkowe, o dużych
blaszkach, nerkowatych lub głęboko wciętych sercowato,
połyskujących, rozgałęzione, czasem u podstawy czerwono
zabarwione.
Biologia:
Bylina. Wiosną rozwija się bardzo wcześnie i zakwita jako jedna z
pierwszych roślin, niekiedy już w marcu. Często po raz drugi
zakwita w lipcu i kwitnie do października. Po skoszeniu odrasta
dobrze.
Siedlisko:
Rozpowszechniona na wilgotnych, a nawet mokrych łąkach, nad
brzegami wód, w wilgotnych rowach. Rośnie na glebach zarówno
mineralnych zwięzłych, jak i na torfowiskach, moczarach. Porasta
cały kraj.
Manna mielec
Pokrój ogólny:
Roślina wysokości do 2 m. Kłoski
podziemne, silne, czołgające się.
Źdźbła proste, rynienkowato
prążkowane. Obok pędów
kwiatostanowych wykształca
wydłużone pędy wegetatywne, o
długich, jasnozielonych blaszkach
liściowych.
Cechy rozpoznawcze w stanie
kwiatowym:
Wiech do 40 cm długości,
bogatokłoskowa, jej dolne gałązki z
licznymi gałązkami bocznymi u
podstawy. Kłoski są 5-8 kwiatowe,
często fiołkowe.
Cechy rozpoznawcze w stanie bezkwiatowym:
Liść w pączku złożony. Blaszka liściowa do 1 cm, niewyraźnie
unerwiona, język liściowy krótki, do 3 mm, tępy. Na liściach są
widoczne przegrody poprzeczne kanałów powietrznych w postaci
ciemniejszych punktów.
Biologia:
Bylina. Wiosną rozwija się wolno, później rośnie szybko. Kwitnie
późno, pod koniec czerwca lub lipca. Po wykłoszeniu szybko
drewnieje. Po skoszeniu zaś odrasta bardzo szybko.
Siedlisko:
Występuje na wilgotnych, mokrych, żyznych łąkach, długotrwale
zalewanych. Nad mulistymi brzegami wód wolno płynących tworzy
prawie jednogatunkowe zbiorowiska. Najczęściej spotykana jest na
niżu w Polsce.
Krwawnica pospolita
Łodyga
Pojedyncza lub z nielicznymi,
krótkimi odgałęzieniami,
wyprostowana, owłosiona,
kanciasta wysoka od 50 do 130
cm. Na każdym odgałęzieniu
wyrasta wysoki smukły
kwiatostan.
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe lub
okółkowe (po 3 listki w
okółku). Dolne liście sercowate
na wystających spodem
nerwach owłosione, górne-
łodygowe mają kształt
wąskolancetowaty, zaostrzony
i są ułożone naprzeciwlegle po 2 lub 4 w okółkach,
górne skrętoległe.
Kwiaty
Nieduże koloru karminowo-różowego zebrane są w
gęste, długie do 30 cm., szczytowe kłosowate
kwiatostany skupione w pozorne okółki. Kwiat składa
się z kieliszka o działkach znacznie dłuższych od działek
kielicha, 6 małych działek kielicha, 6 płatków korony,
słupka ze spłaszczonym znamieniem i dwunastu
pręcików (6 krótszych i 6 dłuższych). Kwitnienie od
czerwca do sierpnia.
Korzeń
Silny drewniejący system korzeniowy.
Biotop
Roślina wilgociolubna, rosnąca w skupiskach,
mrozoodporna. Rośnie na mokrych łąkach, w rowach,
nadbrzeżnych zaroślach, na moczarach i brzegach wód.
Wiązówka błotna
Łodyga
Wzniesiona,
prosta, naga i
sztywna, górą
rozgałęziająca się.
Osiąga wysokość
do 150 cm, łatwo
łamie się.
Liście
Liście przerywano
nieparzysto-
pierzaste, pofałdowane, posiadające półokrągłe,
ząbkowane przylistki częściowo zrośnięte z łodygą.
Listki główne są szerokojajowate, listek szczytowy jest
znacznie większy, szeroki.
Kwiaty
Drobne, żółtobiałe, tworzą na wierzchołku łodygi dużą
wierzchotkę dwuramienną. Składają się z 5-6 płatków
korony, licznych pręcików, mających nitki dwukrotnie
dłuższe od płatków korony oraz kilku, skręconych
śrubowato słupków. Kwiaty wydzielają lekki zapach,
przywabiając nim owady, które je zapylają, mimo, że
roślina nie wytwarza nektaru. Kwitnie od czerwca do
sierpnia.
Owoc
Spiralnie skręcona, brunatna, jednonasienna niełupka.
Kłącze
Członowane, zdrewniałe, grube z licznymi włóknistymi
korzeniami.
Biotop, wymagania
Brzegi wód, mokre łąki, świetliste zarośla nadrzeczne,
rowy.
Pałka szerokolistna
Łodyga
Prosta, o rurkowatej
budowie, wzniesiona,
sztywna. Do 2,5 m
wysokości. Znaczna część
łodygi ma postać kłącza.
Kwiaty
Roślina jednopienna,
rozdzielnopłciowa. Kwiaty o
okwiecie zredukowanym.
Kwiatostan typu kolba - w
górnej części kwiaty męskie,
w dolnej żeńskie, zawsze
zrośnięte ze sobą. Kwitnie od
czerwca do sierpnia.
Liście
Równowąskie o unerwieniu równoległym, płaskie. Do 3
m długości.
Owoce
Jednonasienne orzeszki, w formie puchu, przenoszone
przez wiatr.
Biotop
Szuwary jezior i stawów. Preferuje glebę bogatą w
składniki odżywcze (torf, gytia, muł).
Trzcina pospolita
Pokrój
Roślina zielna wieloletnia.
Tworzy zwarte i gęste kępy. Jest
tak ekspansywna, że zwykle
tworzy jednogatunkowe, duże
zbiorowiska.
Łodyga
Osiąga wysokość do 4 m. Jej
prosto wzniesione i sztywne
źdźbła są nagie i błyszczące,
puste w środku i posiadają wiele
kolanek i międzywęźli.
Kłącze
Posiada duże, okryte łuskami i
bardzo grube kłącze. Kłącze to
rozgałęzia się na liczne odnogi.
Najsilniej kłącze rozrasta się na
głębokości 0,5 m, jednak potrafi
sięgnąć 3 m w głąb ziemi.
Roślina rozmnaża się głównie
wegetatywnie, przez rozłogi
kłącza oraz ich fragmentację
Liście
Duże liście wyrastają ze sztywnego źdźbła w dwóch
rzędach. Długą pochwą liściową otaczają międzywęźle
dodatkowo wzmacniając go. Mają sinozielony kolor, są
twarde i mają ostre brzegi. Ich blaszki liściowe o
długości do 50 cm są ostro zakończone.
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan - szeroko rozpierzchłą bardzo
dużą, zwykle niesymetryczną wiechę, której wierzchołek
często zwiesza się na jedną stronę. Ma ona brunatny
kolor. Tylko dolne kwiaty w kłoskach są męskie
wszystkie pozostałe kwiaty są obupłciowe. Kłoski
zawierają od 3 do 7 kwiatów. Kwitnie od lipca do
września. Kwiaty są wiatropylne.
Ekologia
Jest typową rośliną bagienną i nadwodną, ale jest
gatunkiem o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej,
potrafi rosnąć także na suchym lądzie.
Czermień błotna
Pokrój
Pełzająca, kłączowa roślina
wieloletnia osiągająca
wysokość 15-30 cm.
Liście
Połyskliwa, sercowata
blaszka liściowa ma długość
6-12 cm i szerokość 4-12 cm.
Blaszka osadzona jest na
ogonku o długości 10–20 cm.
Kwiaty
kwiatostan kolbowaty, w
pochwie kwiatostanowej, z
zewnątrz zielonej, wewnątrz białej. Kwitnie od maja do
lipca.
Owoc
czerwone jagody, zebrane w małe kolby
Ekologia
rośnie na torfowiskach przejściowych
Jeżogłówka gałęzista
Łodyga
Rozgałęziona, pełzająca,
osiąga wysokość 30-150 cm.
Tworzy rozłogi i bulwki.
Liście
Ułożone skrętolegle,
równowąskie, obejmujące
łodygę, szerokości 3-15 mm. U
nasady 3-kanciaste, z wyraźną
linią grzbietową, ostro
zakończone.
Kwiaty
Roślina jednopienna, kwiaty
rozdzielnopłciowe.
Kwiatostany w kształcie
główki z niepozornymi
kwiatami. Kolczaste
kwiatostany żeńskie, wielkości 1-2 cm, osadzone są
niżej, męskie zaś wyżej na łodydze. Kwitnie od czerwca
do lipca.
Biotop
Szuwary mulistych jezior i stawów. Preferuje glebę
bogatą w składniki odżywcze.
Rzęsa drobna
Pęd
Małe okrągłe człony
pędowe (średnica do 3
mm), pojedynczy korzeń.
Pędy są spłaszczone i
kształtem przypominają
liście. Skórzaste człony
pływają po powierzchni
wody. Od góry są zielone,
dolna ich strona ma
fioletową barwę.
Ekologia
Hydrofit. Występuje w wodach stojących, przeważnie w
niedużych zbiornikach wodnych (starorzecza, stawy,
sadzawki, doły potorfowe). W wodach płynących tylko
przy brzegu wśród roślinności.
Bodziszek błotny
Pokrój
Roślina zielna o
wysokości 60 cm,
tworząca kępy.
Zewnętrznie bardzo
podobna do bodziszka
łąkowego, przeważnie
mniejsza od niego.
Łodyga
Podnosząca się, rozgałęziona od nasady, owłosiona
szorstko i ulistniona.
Liście
Liście dłoniasto 3-7 - dzielne, o szerokich i
ząbkowanych odcinkach.
Kwiaty
Wyrastają po dwa na szczycie łodygi na długich
szypułkach. Są to kwiaty promieniste o średnicy do 3,5
cm o czerwonopurpurowych, nieznacznie wyciętych
płatkach korony znacznie dłuższych od działek kielicha.
Po przekwitnięciu płatki zmieniają kolor na
niebieskoczerwony. Wyrastają na owłosionych i
wzniesionych do góry szypułkach, które po
przekwitnięciu zwisają w dół. W trakcie dojrzewania
owocu zwisająca w dół szypułka znów wyprostowuje
się. Roślina kwitnie od czerwca do września.
Biotop, wymagania
Wilgotne łąki, zrośla, przydroża, rowy.
Jaskier ostry
Pokrój
Roślina wieloletnia o wysokości
30-90 cm. Wczesną wiosną
tworzy rozetę liści
odziomkowych, a następnie
rozgałęzioną łodygę
kwiatonośną, gołą lub
owłosioną. Gatunek nie
wytwarzający rozłogów jak inne
gatunki należące do rodzaju.
Łodyga
Wzniesiona, rozgałęziona i
owłosiona przylegającymi,
miękkimi włoskami.
Liście
Odziomkowe na długich ogonkach, pocięte na długie,
ząbkowane łatki. Liście łodygowe o mniejszej ilości
łatek i mniejsze.
Kwiaty
Żółte, promieniste. Żółtawozielony kielich złożony z 5
działek, korona z 5 błyszczących płatków, liczne pręciki
i słupki ułożone w linii spiralnej. Kwitnie w maju,
sporadycznie do lipca.
Część podziemna
Kłącze, z którego wyrastają grube korzenie.
Biotop
Łąki i lasy, zarośla. Na wielu łąkach, zwłaszcza
podmokłych występuje tak masowo, że w okresie
kwitnienia nadaje łące żółty kolor.
Roślina trująca
Wełnianki
Pokrój
Roślina wieloletnia z
kłączem i rozłogami,
tworząca pojedyncze, małe
kępki.
Łodyga
Wzniesiona, obła, gładka,
pełna, o wysokości 30-60
cm.
Liście
Wąskie (2-4 mm),
rynienkowate, o luźnych
pochwach, zakończone
ostrym końcem, często wybarwionym na czerwono.
Kwiaty
Zebrane w kilka kłosów wyrastających w kątach 1-3
liściowatych podsadek. Początkowo kłosy są
wzniesione, po przekwitnięciu zwisające (ich szypułki
wydłużają się podczas kwitnienia). Kwiaty obupłciowe z
nitkowatym okwiatem, jednym słupkiem o 3
znamionach i 3 pręcikami. Kwitnie od kwietnia do maja,
zapylana jest przez wiatr.
Owoc
Rozsiewane przez wiatr orzeszki z włoskami, zebrane w
puszysty owocostan. Włoski powstają wydłużającego się
po przekwitnięciu kwiatów okwiatu.
Biotop, wymagania
Wilgotne łąki, torfowiska.
Sit rozpierzchły
Pokrój
Tworzy duże, gęste kępy do
1,2 m wysokości z gęstą
wiązką korzeni.
Łodygi
Szydlaste, bezkolankowe,
żywozielone, częściowo
wypełnione rdzeniem (rdzeń
ciągły, nieprzerywany), u
nasady (poniżej poziomu
gruntu) otulone łuskowatymi,
brunatnymi pochwami.
Łodygi są gładkie, natomiast u
podobnego situ skupionego
pod kwiatostanem są
żeberkowane.
Liście
Wyłącznie odziomkowe, szydlaste, podobne do łodyg.
Kwiatostan
Wierzchotka szczytowa. Wygląda na boczną ponieważ u
nasady wyrasta jako przedłużenie łodygi przysadka
Kwiat
Drobny, brunatny, długości 2–2,5 mm, pręcików 3–6.
Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Owoc
Torebka odwrotnie jajowata, wklęsła, z małym
dzióbkiem na środku, błyszcząca.
Nasiona
Drobne (do 0,3 mm długości), jasnoczerwonobrunatne.
Ciężar 1000 nasion wynosi 0,01 g. Kiełkują słabo.
Biotop
Podmokłe łąki i pastwiska na glebach ciężkich i słabo
przewietrzanych
Wyczyniec łąkowy
Pokrój
Roślina o wysokości
dochadzącej do ponad 100 cm,
rozłogowo-luźnokępowa,
wykształca silnie ulistnione
pędy wegetatywne i kwiatowe.
Trawa wieloletnia, rozwija się
wczesną wiosną.
Łodyga
Silnie ulistniona, źdźbła proste.
Liście
Równowąsko-lancetowate, o
szerokości 6-10 mm szorstkie z
wierzchu, wyraźnie unerwione,
ciemnozielone. Pochwa
liściowa otwarta, wewnętrz niej
krótki języczek.
Kwiatostan
Wiecha kłosokształtna (kłos pozorny wiechowaty) o
długości do 10 cm, miękka, gęsta, wielostronna. Kłoski
owalne, na krótkich szypułkach z wyrastającą długą
ostką, jedokwiatowe, podczas kwitnienia widoczne
fioletowe pylniki. Kwitnie od maja do lipca.
Biotop
Występuje na różnych glebach, tak mineralnych jak i
ogranicznych, w warunkach wilgotnych i umiarkowanie
wilgotnych
.
GATUNKI CHRONIONE
Rosiczka okrągłolistna
Pokrój
Roślina wieloletnia, drobna,
wysokość do 20 cm.
Liście
Odziomkowe zebrane w
różyczkę, długoogonkowe,
okrągławe. Z wierzchu i po
brzegach posiadają włoski
gruczołowe, które wydzielają
lepką, przywabiającą ciecz, do
której przyklejają się owady.
Później liście zwijają się i
trawią zdobycz.
Kwiaty
Jeden lub kilka głąbików kwiatowych, prosto
wzniesione, czerwono nabiegłe, dłuższe od liści. Ich
przylistki są na połowie długości zrośnięte z liśćmi.
Kwiaty niepozorne, białe, na szczycie głąbika zebrane w
pozorne grono. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Biotop, wymagania
Torfowiska, bory bagienne, wilgotne wrzosowiska oraz
brzegi dystroficznych jezior.
Kukułka szerokolistna
Pokrój
Bylina osiągająca 50 cm
wysokości.
Łodyga
Prosta, pusta w środku. Część
odziomkowa pokryta
skórzastymi łuskami
Liście
Jajowo-lancetowate z krótką
pochwą, na wierzchu liści często
występują nieregularne, ciemne
plamki. Zwykle od 4-8 liści na
łodydze, najwyższe z nich
sięgają do kwiatostanu.
Kwiaty
Fioletowopurpurowe, zebrane w grono na końcu łodygi.
Pod kwiatami zielone lub czerwonawe przysadki.
Zewnętrzne boczne listki okwiatu wąskie i wzniesione.
Warżka wyraźna, o długości 8-10 mm i szerokości do 15
mm, trójłatkowa. Ostroga warżki krótsza od skręconej
zalążni. Na warżce występują ciemniejsze plamy.
[Zalążnia jest wydłużona, skręcona i swoim wyglądem
przypomina szypułkę. Roślina kwitnie od maja do
czerwca.
Biotop
Wilgotne gleby torfowe
Literatura:
http://www.przyrodapolska.pl/sierpien03/zielnik.htm