Nazewnictwo pierwiastków chemicznych

1

Nazewnictwo pierwiastków chemicznych

W chemii stosuje się odgórnie ustalone przez IUPAC nazewnictwo pierwiastków. Jest ono o tyle wygodne, że

można za jego pomocą nazwać nieodkryte dotąd pierwiastki o dużej liczbie atomowej.

LP Przedrostek Symbol

0

nil

n

1

un

u

2

b(i)

b

3

tr(i)

t

4

quad

q

5

pent

p

6

hex

h

7

sept

s

8

oct

o

9

en(n)

e

Zasady

W momencie odkrycia pierwiastka, jego odkrywca ma prawo do zaproponowania jego własnej nazwy. Nazwy te są

uznawane przez Komisję Nazewniczą IUPAC dopiero wtedy, kiedy to odkrycie spełni szereg restrykcyjnych

warunków i zostanie zweryfikowane przez innych badaczy. Często wokół niedawno odkrytych pierwiastków istnieją

liczne kontrowersje, dotyczące zarówno samego odkrycia jak i ustalenia kogo uznać za pierwszego odkrywcę.

Obecnie 114 pierwiastków zostało oficjalnie uznane przez IUPAC.

Nieodkryte oraz odkryte, lecz jeszcze oficjalnie nie zatwierdzone przez IUPAC pierwiastki mają tymczasową nazwę

systematyczną utworzoną w oparciu o ich liczby atomowe. Nazwy te są tworzone z łacińskich lub greckich

liczebników, według reguł zawartych w tabeli obok (ideą przyświecającą przyporządkowaniu nazw liczebnikom jest

zapewnienie jednoznaczności oznaczenia liczebnika jedną tylko literą) i dodania do liczebnika końcówki -ium. Są

jednak małe odstępstwa od tej zasady:

• jeśli 2 lub 3 jest ostatnią cyfrą liczby atomowej w pierwiastku, zamiast bi lub tri wstawia się b lub tr (dzięki temu

unika się końcówek biium i triium);

• jeśli 9 poprzedza 0 (np. w liczbie 190), zamiast enn wstawia się en, aby uniknąć zestawień typu ennnil

[1]

.

Przykłady

Pierwiastek 119:  un + un + enn + ium =  ununennium (Uue)

Pierwiastek 122:  un + bi + bi + ium =  unbibium (Ubb)

Pierwiastek 190:  un + enn + nil + ium =  unennilium (Uen)

Pierwiastek 208:  bi + nil + oct + ium =  biniloctium (Bno)

Przypisy

[1] Systematyczne Nazewnictwo Pierwiastków z Liczbą Atomową Większą niż 110 (http:/

/

www.

apsidium.

com/

theory/

naming.

pdf) (en)

(PDF, 41 kB)

Źródła i autorzy artykułu

2

Źródła i autorzy artykułu

Nazewnictwo pierwiastków chemicznych  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=26758726  Autorzy: Chrumps, Dawifd, DingirXul, Jacek FH, MRN, Margoz, Mix321, Polimerek,
Szczureq, Xpicto, 6 anonimowych edycji

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/