UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE DOTYCZĄCE

OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

PAOSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony

środowiska



Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. – o Inspekcji

Ochrony Środowiska



Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. –

Prawo ochrony środowiska



Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – o

odpadach



Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo

wodne

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony

środowiska



Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach

opakowaniowych



Ustawa

z

dnia

11

maja

2001

r.

o

obowiązkach

przedsiębiorców

w

zakresie

gospodarowania

niektórymi

odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej



Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie

zmodyfikowanych



Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do

emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony

środowiska



Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających

warstwę ozonową



Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i

kontrolowania jakości paliw



Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w

środowisku i ich naprawie



Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym

przemieszczaniu odpadów



Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu

informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeostwa w
ochronie

środowiska

oraz

o

ocenach

oddziaływania

na

środowisko

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony

środowiska



Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach



Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji



Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o
odpadach oraz niektórych innych ustaw



Ustawa z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw

Najważniejsze ustawy dotyczące ochrony

środowiska



Ustawa z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o

Inspekcji Ochrony Środowiska oraz ustawy o działach
administracji rządowej



Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo

ochrony środowiska oraz ustawy o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji



Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo

wodne oraz niektórych innych ustaw



Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i
ich mieszaninach

UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE

DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

POWIETRZE

Krajowe uregulowania formalno-

prawne związane z ochroną

powietrza

Ustawa z dnia

27 kwietnia 2001 r. –

Prawo

ochrony

środowiska

(

tekst

jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 25 poz. 150

)

Ustawa

Prawo ochrony środowiska

Dział II – Ochrona powietrza

Art. 85.

Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego

jakości, poprzez:

• utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej

dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych
poziomach;

• zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do

dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane;

• zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu

poniżej

poziomów

docelowych

albo

poziomów

celów

długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach.

Prawo ochrony środowiska – Strefy

Art. 87.

1. Oceny jakości powietrza dokonuje się w strefach.

Zgodnie z art. 87 oraz rozp. MŚ z 6.03.2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się

oceny jakości powietrza

2. Strefę stanowi:



aglomeracja o liczbie mieszkaoców > 250 tys.



obszar jednego lub więcej powiatów położonych na

obszarze tego samego województwa, nie wchodzący w
skład aglomeracji.

3. Strefy określa minister właściwy do spraw środowiska, biorąc

pod uwagę substancje, których poziom w powietrzu podlega
ocenie.

Prawo ochrony środowiska – Strefy

Art. 88

Oceny jakości powietrza i obserwacji zmian dokonuje się w

ramach Paostwowego Monitoringu Środowiska

Art. 89.

Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wyniki rocznej oceny

jakości powietrza stanowią:

•

dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu powiększone
o margines tolerancji

•

dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu,

•

poziomy docelowe

•

poziomy celów długoterminowych dla ozonu.

Krajowe uregulowania formalno-prawne związane

z ochroną powietrza



rozporządzenie MŚ z dnia 3 marca

2008

r.

w sprawie poziomów

niektórych substancji w powietrzu



rozporządzenie MŚ z dnia 6 marca

2008

r.

w sprawie stref, w

których dokonuje się oceny jakości powietrza



rozporządzenie MŚ z dnia 19 listopada

2008

r.

w sprawie

zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących
zanieczyszczenia powietrza



rozporządzenie MŚ z dnia 17 grudnia

2008

r.

w sprawie

dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu



Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia

2010

r.

w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w
powietrzu

Ocena jakości powietrza



poziom dopuszczalny

– poziom substancji, który ma byd

osiągnięty w określonym terminie i który po tym terminie nie
powinien byd przekraczany;

jest standardem jakości powietrza



poziom docelowy

– poziom substancji, który ma byd

osiągnięty w określonym czasie za pomocą ekonomicznie
uzasadnionych działao technicznych i technologicznych;



poziom substancji ustalony w celu unikania dalszego

długoterminowego

szkodliwego

oddziaływania

na

zdrowie ludzi

Ustawa Prawo ochrony środowiska

Ochrona powietrza



poziom celu długoterminowego

– jest to poziom

substancji, poniżej którego, zgodnie ze stanem współczesnej
wiedzy, bezpośredni szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi lub
środowisko jako całośd jest mało prawdopodobny;

Bieżąca ocena jakości powietrza



Klasyfikacja stref wykonywana jest co roku, na podstawie oceny
poziomu substancji w powietrzu, a jej wynikiem jest określenie
klasy dla każdej strefy ze względu



na ochronę zdrowia



na ochronę roślin (z wyjątkiem stref grodzkich)



Klasyfikacji stref dokonuje się dla każdego zanieczyszczenia
oddzielnie, na podstawie najwyższych stężeo na obszarze każdej
strefy (monitoring stężeo SO

2

, NO

2

, NO

x

, O

3

, PM10, C

6

H

6

, CO,

oraz Pb, As, Cd, Ni i B(a)P w pyle PM10)



Zaliczenie strefy do określonej klasy wiąże się z koniecznością
podjęcia konkretnych działao na rzecz poprawy jakości
powietrza lub utrzymania jego jakości na niezmienionym
poziomie.

Poziomy dopuszczalne

dla niektórych substancji w

powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę

zdrowia ludzi i ochronę roślin

na terenie kraju

Lp.

Nazwa

substancji

Okres

uśredniania

wyników

pomiarów

Poziom

dopuszczalny

substancji w

powietrzu

[

μ

g/m

3

]

Dopuszczalna

częstość

przekraczania poziomu

dopuszczalnego w

roku kalendarzowym

1.

benzen

rok
kalendarzowy

5

a)

–

2.

dwutlenek
azotu

jedna godzina

200

a)

18 razy

rok
kalendarzowy

40

a)

–

tlenki
azotu

b)

rok
kalendarzowy

30

c)

–

a) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę zdrowia ludzi
b) suma dwutlenku azotu i tlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu
c) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę roślin

Poziomy dopuszczalne

dla niektórych substancji w

powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę

zdrowia ludzi i ochronę roślin

na terenie kraju

Lp.

Nazwa

substancji

Okres

uśredniania

wyników

pomiarów

Poziom

dopuszczalny

substancji w

powietrzu

[

μ

g/m

3

]

Dopuszczalna

częstość przekraczania

poziomu

dopuszczalnego w

roku kalendarzowym

3.

dwutlenek
siarki

jedna godzina

350

a)

24 razy

24 godziny

125

a)

3 razy

rok
kalendarzowy

i pora zimowa
(okres od 1 X
do 31 III)

20

c)

–

4.

O

łów

d

)

rok
kalendarzowy

0,5

a)

–

a) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę zdrowia ludzi
c) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę roślin
d) suma metalu i jego związków w pyle zawieszonym PM10

Poziomy dopuszczalne

dla niektórych substancji w

powietrzu, zróżnicowane ze względu na ochronę

zdrowia ludzi i ochronę roślin

na terenie kraju

Lp.

Nazwa

substancji

Okres

uśredniania

wyników

pomiarów

Poziom

dopuszczalny

substancji w

powietrzu

[

μ

g/m

3

]

Dopuszczalna

częstość

przekraczania

poziomu

dopuszczalnego w

roku kalendarzowym

5.

Py

ł

zawieszony

PM 10

24 godziny

50

a)

35 razy

rok
kalendarzowy

40

a)

–

6.

Tlenek
w

ęgla

8 godzin

10 000

a)

–

a) poziom dopuszczalny ze względu na ochronę zdrowia ludzi

Poziomy docelowe

dla arsenu, kadmu, niklu i

benzo(a)pirenu, określone w dyrektywie nr

2004/107/WE

L.p.

Nazwa substancji

Okres uśredniania

wyników pomiarów

Poziom docelowy

substancji w

powietrzu

Termin

osiągnięcia

docelowego

poziomu

substancji w

powietrzu

1. Arsen

rok kalendarzowy

6

ng/m

3

2013 r.

2. Kadm

rok kalendarzowy

5 ng/m

3

2013 r.

3. Nikiel

rok kalendarzowy

20 ng/m

3

2013 r.

4.

Benzo(a)piren

rok kalendarzowy

1 ng/m

3

2013 r.

Ocena jakości powietrza –

klasy stref

i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń

zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla

przypadków,

gdy jest określony margines tolerancji*

Poziom stężeń

Klasa
strefy

Wymagane działanie

nie przekraczający poziomu
dopuszczalnego

A

brak

powyżej poziomu dopuszczalnego,
lecz nie przekraczający poziomu
dopuszczalnego powiększonego o
margines tolerancji

B

określenie obszarów
przekroczeń poziomów
dopuszczalnych

powyżej poziomu dopuszczalnego
powiększonego o margines
tolerancji

C



określenie obszarów

przekroczeń poziomów
dopuszczalnych oraz poziomów
dopuszczalnych powiększonych
o margines tolerancji
 opracowanie programu
ochrony powietrza POP

* od 1.01.2010 dotyczy tylko pyłu PM2,5

Ocena jakości powietrza –

klasy stref

i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń

zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla

przypadków,

gdy margines tolerancji nie jest określony

Poziom stężeń

Klasa
strefy

Wymagane działanie

nie przekraczający poziomu
dopuszczalnego lub docelowego

A

brak

powyżej poziomu
dopuszczalnego lub docelowego

C



określenie obszarów

przekroczeń poziomów
dopuszczalnych lub
docelowych


działania na rzecz

poprawy jakości powietrza
opracowanie programu
ochrony powietrza POP

Liczba stref w Polsce dla których dokonuje się oceny rocznej

pod kątem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia i

ochrony roślin – 2009 rok

Klasa A

kryterium ochrony

zdrowia

 dwutlenek siarki
 tlenek węgla
 ołów
 arsen
 kadm
 nikiel

Klasy stref określone na podstawie 24-godz. stężeń

pyłu

PM10

w wyniku oceny jakości powietrza za rok

2009 (wg kryteriów dotyczących ochrony zdrowia)



Do klasy C zaliczone zostały

wszystkie strefy woj.
małopolskiego.



W województwach śląskim,

łódzkim i podkarpackim więcej
niż 75% stref zaklasyfikowano
do klasy C.



Jedynym województwem, na

terenie którego nie ma stref
zakwalifikowanych do klasy C
jest województwo warmiosko-
mazurskie.

Klasa A – 91 stref

(54%)

Klasa C – 79 stref

(46%)

Klasyfikacja stref w UE dla przekroczeń

24-godzinnych

PM10

w 2007 r.



brakuje danych



obszary nie zostały wyznaczone



brakuje informacji dla strefy



<= wartośd dopuszczalna



> wartośd dopuszczalna

Klasyfikacja stref w Polsce dla

B(a)P

na podstawie

rocznej oceny jakości powietrza za rok 2009 (ochrona

zdrowia)

Do klasy C zaliczono wszystkie
strefy woj.: małopolskiego,
mazowieckiego i śląskiego oraz
większośd stref woj.
podkarpackiego i pomorskiego

(norma B(a)P – 1 ng/m

3

dla

stężenia średniego rocznego).

Klasa A – 97 stref (57%)

Klasa C – 73 strefy (43%)

Klasyfikacja stref w Polsce dla

O

3

na podstawie

oceny jakości powietrza za rok 2008 (poziom

docelowy, ochrona zdrowia)

28 stref w kraju:

18 stref (ok. 64%) – klasa A

10 stref – klasa C

;

Do klasy C zakwalifikowano obszary

4 województw: lubuskiego,

dolnośląskiego (wraz z

Aglomeracją Wrocławską),

opolskiego, łódzkiego (wraz z

Aglomeracja Łódzką) a także

cztery strefy obejmujące obszar

województwa z wyłączeniem

aglomeracji: strefa wielkopolska,

śląska, zachodniopomorska i

mazowiecka.

Klasyfikacja stref w UE dla stężeń 8-godzinnych

ozonu

ze względu na zdrowie za 2007 r.



brakuje danych



obszary nie zostały wyznaczone



brakuje informacji dla strefy



<= poziom celu długoterminowego



poziom celu długoterminowego a poziom
docelowy



> poziom docelowy

Roczna ocena jakości powietrza w Polsce w

2009 roku klasa wynikowa

NO

2

Klasa C
– Aglomeracja Krakowska
– Aglomeracja Warszawska

Benzen

Klasa B:

2 strefy

– woj. kujawsko-pomorskie

Klasa C:

3 strefy

– woj. kujawsko-pomorskie

1 strefa

– woj. opolskiego

UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE

DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

WODY

Uregulowania formalno-prawne

gospodarki wodnej w Polsce

Ustawa z dnia

27 kwietnia 2001 r. –

Prawo

ochrony

środowiska

(

tekst

jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 25 poz. 150

)

Ustawa z dnia

18 lipca 2001 r. – Prawo

wodne

(Dz. U. z 2005 r. nr 239 poz. 2019 późn. zm.)

Ustawa

Prawo ochrony środowiska

Dział III – Ochrona wód

Art. 97.

1. Ochrona wód polega na zapewnieniu ich jak najlepszej jakości,

w tym utrzymywanie ilości wody na poziomie zapewniającym
ochronę równowagi biologicznej, w szczególności przez:

1) utrzymywanie jakości wód powyżej albo co najmniej na

poziomie wymaganym w przepisach;

2) doprowadzanie jakości wód co najmniej do wymaganego

przepisami poziomu, gdy nie jest on osiągnięty.

2. Poziom jakości wód jest określany z uwzględnieniem ilości

substancji i energii w wodach oraz stopnia zdolności
funkcjonowania ekosystemów wodnych.

Ustawa z dnia

18 lipca 2001 r.

Prawo wodne

Podstawowymi celami środowiskowymi w odniesieniu do wód

jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych

stosunków w środowisku wodnym i na terenach podmokłych

tak, aby dla:

a)

jednolitych

części

wód

powierzchniowych

uniknąd

niekorzystnych zmian w ich stanie ekologicznym i chemicznym
(bądź potencjale ekologicznym i stanie chemicznym w
przypadku sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części
wód) oraz osiągnąd lub zachowad dobry stan ekologiczny (lub
potencjał ekologiczny) i stan chemiczny;

Ustawa z dnia

18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

Podstawowymi celami środowiskowymi w odniesieniu do wód

jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych

stosunków w środowisku wodnym i na terenach podmokłych

tak, aby dla:

b) jednolitych części wód podziemnych uniknąd niekorzystnych

zmian ich stanu ilościowego i chemicznego, odwrócid
znaczące

i

utrzymujące

się

tendencje

wzrostowe

zanieczyszczenia

powstałego

w

wyniku

działalności

człowieka, zapewnid równowagę pomiędzy poborem i
zasilaniem wód podziemnych oraz zachowad lub osiągnąd
dobry stan ilościowy i chemiczny.

Ustawa z dnia

18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

Realizując powyższe cele, należy zapewnid, aby wody, w

zależności od potrzeb, nadawały się w szczególności

do:

1) zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do

spożycia;

2) rekreacji oraz uprawiania sportów wodnych;
3) bytowania ryb i innych organizmów wodnych w

warunkach naturalnych, umożliwiających ich
migrację.

(wyciąg z art. 38 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne)

Badania i ocena stanu rzek w Polsce

Zakres i sposób badao oraz kryteria oceny stanu wód
rzecznych określają rozporządzenia do ustawy -

Prawo

wodne

:

-

rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w

sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody
śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach
naturalnych

(Dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz.1455)

;

- rozporządzenie MŚ z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (

Dz. U.

z 2002 r. Nr 241, poz. 2093

);

Badania i ocena stanu rzek w Polsce

Zakres i sposób badao oraz kryteria oceny stanu wód
rzecznych określają rozporządzenia do ustawy -

Prawo

wodne

:

-

rozporządzenie MŚ z dnia 27 listopada 2002 r. w

sprawie wymagao, jakim powinny odpowiadad wody
powierzchniowe

wykorzystywane

do

zaopatrzenia

ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. z
2002

r.

Nr

204,

poz.

1728);

- rozporządzenie MŚ z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie
sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód
powierzchniowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 162, poz. 1008);

Badania i ocena stanu rzek w Polsce

Zakres i sposób badao oraz kryteria oceny stanu wód rzecznych

określają rozp. do ustawy -

Prawo wodne

:

- rozporządzenie MŚ z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i
sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód
powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 81, poz.
685);

- rozporządzenie MŚ z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie
klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i
stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 122, poz. 1018).

- rozporządzenie MŚ z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie wykazu
substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej (Dz. U. z
2010 r. Nr 138, poz. 934).

Stan wód powierzchniowych



Stan wód powierzchniowych ocenia się, porównując wyniki

monitoringu z kryteriami wyrażonymi jako wartości graniczne
wskaźników jakości wód.

 Na stan ogólny składają się

stan ekologiczny

(w którym pod

uwagę brane są

elementy biologiczne

oraz, jako wskaźniki

wspomagające,

elementy

fizykochemiczne

i

hydromorfologiczne) oraz

stan chemiczny

(oceniany na

podstawie

wskaźników

chemicznych

,

charakteryzujących

występowanie

substancji

szczególnie

szkodliwych

dla

środowiska wodnego, w tym tzw. substancji priorytetowych).

Stan wód powierzchniowych



Dla

jednolitych części wód

, stanowiących podstawową

jednostkę

gospodarowania

wodami,

określa

się

stan

ekologiczny



przypadku

naturalnych jednolitych części wód

mówi

się o ich

stanie ekologicznym

,



w przypadku

sztucznych bądź silnie zmienionych

jednolitych części wód

– o

potencjale ekologicznym

.

 Stan ekologiczny oraz potencjał ekologiczny klasyfikuje się
przez nadanie jednolitej części wód jednej z

pięciu klas jakości

wód

.

Klasy jakości wód



Klasa

I

–

bardzo

dobry

stan

ekologiczny – wody o niezmienionych
warunkach naturalnych lub zmienionych tylko w
bardzo niewielkim stopniu,



Klasa II – dobry stan ekologiczny –

zmiany warunków naturalnych w porównaniu
do warunków niezakłóconych działalnością
człowieka są niewielkie,



Klasa

III

–

umiarkowany

stan

ekologiczny – wody przekształcone w
średnim stopniu,

Klasy jakości wód



Klasa IV – słaby stan ekologiczny – wody o

znacznie

zmienionych

warunkach

naturalnych

(

biologicznych,

fizykochemicznych,

morfologicznych

),

gdzie gatunki roślin i zwierząt znacznie różnią się od
tych, które zwykle towarzyszą danemu typowi
jednolitej części wód,



Klasa V – zły stan ekologiczny – wody o
poważnie zmienionych warunkach naturalnych, w
których nie występują typowe dla danego rodzaju wód
gatunki fauny i flory.

Wskaźniki
wspomagające
elementy
biologiczne

Stan ekologiczny

Zasady oceny wód powierzchniowych

Elementy biologiczne

substancje szczególnie
szkodliwe dla środowiska

(priorytetowe i inne
substancje odprowadzane w
znacznych ilościach do wód
powierzchniowych

Stan chemiczny

- fitoplankton
- makrofity i fitobentos
-

bezkręgowce bentosowe

- ichtiofauna (ryby)

Elementy chemiczne

i fizykochemiczne

przejrzystość, warunki termicze, warunki
natlenienia, zasolenie, zakwaszenie, substancje
biogenne, specyficzne zanieczyszczenia
syntetyczne i niesyntetyczne

Elementy hydromorfologiczne

reżim hydrologiczny, ciągłość cieku,
warunki morfologiczne

Stan wód wyznacza gorszy ze stanów

EKOLOGICZNY lub CHEMICZNY

Schemat klasyfikacyjny przedstawiający kolejne działania

zmierzające do uzyskania klasyfikacji stanu ekologicznego

Źródło: http://www.krakow.pios.gov.pl/publikacje/2009/wody_ocena_2008.pdf

Klasyfikacja stanu ekologicznego jednolitych

części wód rzek objętych w roku 2007 i 2008

monitoringiem diagnostycznym (Polska)

2007 r. – spośród 267 jcw
(monitoring diagnostyczny)
–

6 (2,2%) osiągnęło stan dobry, a

więc spełniło wymagania
określone dla II klasy czystości

.

– 73,8% przypisano do klasy III

(stan ekologiczny umiarkowany

).

2008 r. – spośród 181 jcw
rzecznych
– 23 (12,7%) osiągnęło stan
ekologiczny

dobry

lub

bardzo

dobry.

Klasyfikacja stanu ekologicznego JCW

rzek w roku 2007 i 2008; monitoring

diagnostyczny

•

Bardzo dobry

•

Dobry

•

Umiarkowany

•

Słaby

•

Zły

Klasyfikacja

stanu ekologicznego

JCW rzek objętych

monitoringiem diagnostycznym w 2007 i 2008 r.

(źródło: GIOŚ/PMŚ)

Klasyfikacja

stanu chemicznego

jednolitych

części wód rzek objętych monitoringiem

diagnostycznym w 2008 roku

Ocena stanu wód

Stan wód jest wypadkową stanu

ekologicznego i chemicznego, a

określa go gorszy ze stanów.

Stan chemiczny

dobry

poniżej dobrego

bardzo dobry stan
ekologiczny

dobry stan wód

zły stan wód

dobry

stan ekologiczny /

potencj

ał ekologiczny

dobry lub pow

yżej

dobrego

dobry stan wód

zły stan wód

umiarkowany

stan

ekologiczny /
umiarkowany potenc

jał

ekologiczny

zły stan wód

zły stan wód

s

łaby

stan ekologiczny /

s

łaby potencjał

ekologiczny

zły stan wód

zły stan wód

zły stan ekologiczny / zły
potencj

ał ekologiczny

zły stan wód

zły stan wód

Stan/potencjał

ekologi

cz

ny

Klasyfikacja

stanu jednolitych części wód

rzek

objętych monitoringiem diagnostycznym w 2008 r.

5,5 %

70,5%

24%

Zbiorcze wyniki klasyfikacji

jezior

wg stanu

ekologicznego, objętych monitoringiem w

latach 2007-2008

(źródło: GIOŚ/PMŚ)

Ocena jakości wód przeznaczonych do

zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia

A1

A2

A3

Wody

wymagające
prostego
uzdatniania
fizycznego, w

szczególności
filtracji oraz
dezynfekcji.

Wody wymagające
typowego uzdatniania
fizycznego i
chemicznego, w
szczególności utleniania
wstępnego, koagulacji,
flokulacji, dekantacji,
filtracji i dezynfekcji
(chlorowanie końcowe)

Wody wymagające
wysokosprawnego
uzdatniania fizycznego
i chemicznego, w
szczególności
utleniania, koagulacji,
flokulacji, dekantacji,
filtracji, adsorpcji na
węglu aktywnym,
dezynfekcji
(ozonowanie,
chlorowanie końcowe).

UREGULOWANIA FORMALNO-PRAWNE

DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE

ODPADY

Uregulowanie formalno-prawne

gospodarki odpadami w Polsce

Kompleksowe rozwiązania w

dziedzinie gospodarki odpadami

zawiera

Ustawa o odpadach

z dnia 27 kwietnia 2001 r.

(Dz. U. Nr 62 poz. 628)

Uregulowanie formalno-prawne gospodarki

odpadami w Polsce

Ustawa

określa

zasady

postępowania

z

odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i
zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności
zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub
ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego
oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów.

Ustawa o odpadach

1. Ustawa podaje zasady gospodarowania odpadami



Nakłada na wytwórcę odpadów obowiązek zapobiegania
powstawaniu odpadów lub ograniczenia ich ilości a także
zmniejszenie ich negatywnego oddziaływania na środowisko;



Nakazuje

zapewnienie,

zgodnego

z

zasadami

ochrony

środowiska, odzysku;



Wprowadza, zgodny z zasadami ochrony środowiska, obowiązek
unieszkodliwiania odpadów;



Nakazuje selektywne zbieranie odpadów;



Zakazuje mieszania różnego rodzaju odpadów,



Transport odpadów niebezpiecznych musi byd zgodny z
narzuconymi przepisami obowiązującymi przy transporcie
materiałów niebezpiecznych.

Ustawa o odpadach

2. Ustawa wprowadza obowiązek przygotowania planów

gospodarki odpadami

Plany określają:



Opis aktualnego stanu gospodarki odpadami;



Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami;



Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie
gospodarowania odpadami;



Instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych
celów;



System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.

Ustawa o odpadach

3. Ustawa reguluje zadania samorządu terytorialnego w

zakresie gospodarki odpadami komunalnymi

Do obowiązkowych zadao gmin w zakresie gospodarki

odpadami komunalnymi należy:



zapewnianie

warunków

funkcjonowania

systemu

selektywnego

zbierania

i

odbierania

odpadów

komunalnych wszystkim mieszkaocom gminy;



zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i
urządzeo do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych

oraz

odpadów

niebezpiecznych

wydzielonych z odpadów komunalnych;



zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji;



inicjowanie i ułatwianie tworzenia punktów zbierania
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego;

Ustawa o odpadach

4. Ustawa nakłada obowiązki dla posiadaczy

odpadów i transportujących odpady

Wytwórca odpadów powinien:



Uzyskad pozwolenie na wytwarzanie odpadów;



Uzyskad decyzję zatwierdzającą program gospodarki
odpadami niebezpiecznymi;



Przedłożyd informację o wytwarzanych odpadach oraz o
sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami,
określid ilośd odpadów przewidzianych do wytwarzania w
ciągu roku, wskazad sposoby zapobiegania powstawaniu
odpadów lub ograniczania ich ilości, wskazad miejsca i
sposoby ich magazynowania.

Ustawa o odpadach

Ustawa określa także:

5.

Szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami

odpadów.

6.

Zasady termicznego przekształcania odpadów.

7.

Zasady składowania i magazynowania odpadów i rodzaje

składowisk.

8.

Przepisy karne i opłaty sankcyjne.

Ustawa o odpadach

Załączniki:

Załącznik nr 1 określa kategorie odpadów
Załącznik nr 2 wymienia kategorie lub rodzaje

odpadów niebezpiecznych

Załącznik nr 3 podaje składniki odpadów, które

kwalifikują je jako odpady

niebezpieczne

Załącznik nr 4 podaje właściwości odpadów, które

powodują, że odpady są

niebezpieczne

Załącznik nr 5 definiuje procesy odzysku
Załącznik nr 6 definiuje procesy unieszkodliwiania

odpadów

Odpady wytworzone w Polsce według rodzajów w

2009 r. (z wyłączeniem odpadów komunalnych)

Odpady wytworzone w latach 2000-2009 (z

wyłączeniem odpadów komunalnych)

Odpady wytworzone według województw w 2009 r.

(z wyłączeniem odpadów komunalnych)

Lubuskie
730

tys. ton

Warmińsko-mazurskie – 755 tys. ton

Podlaskie
738

tys. ton

Dolnośląskie – 33 307

tys. ton

Śląskie

–

32 257

tys. ton

Małopolskie

–

6 682

tys. ton

111 060

tys. ton

PAOSTWOWY MONITORING

ŚRODOWISKA

Państwowy Monitoring Środowiska

 Źródłem informacji o środowisku jest PMŚ


Powołany

Ustawą

o

Paostwowej

Inspekcji

Ochrony

Środowiska z dnia 20 lipca 1991



Jego rangę wzmocniła 10 lat później ustawa Prawo ochrony

środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.

 Koordynatorem PMŚ jest Główny Inspektor Ochrony
Środowiska
 PMŚ stanowi system pomiarów, ocen i prognoz stanu
środowiska

oraz

gromadzenia,

przetwarzania

i

rozpowszechniania informacji o środowisku.
 Celem PMŚ jest zwiększenie działao na rzecz ochrony
środowiska poprzez zbieranie, analizowanie i udostępnianie
danych dotyczących stanu środowiska i zmian w nim
zachodzących.

Państwowy Monitoring Środowiska – zadania

Podstawowe zadanie – dostarczanie informacji o:
• aktualnym stanie i stopniu zanieczyszczeo poszczególnych

komponentów środowiska

• ładunkach zanieczyszczeo doprowadzanych do środowiska
• dynamice

antropogenicznych

przemian

środowiska

przyrodniczego

• przewidywanych skutkach użytkowania środowiska

Państwowy Monitoring Środowiska – zadania

• jakości

elementów

przyrodniczych,

dotrzymywania

standardów jakości środowiska określonych przepisami oraz
obszarach występowania przekroczeo tych standardów.
• występujących

zmianach

jakości

elementów

przyrodniczych

i

przyczynach

tych

zmian,

w

tym

powiązaniach

przyczynowo-skutkowych

występu-jących

pomiędzy emisjami i stanem elementów przyrodniczych.

PMŚ

wspomaga

działania

na

rzecz

ochrony

środowiska poprzez systematyczne informowanie
organów administracji i społeczeństwa o:

PMŚ – zakres danych

PMŚ na podstawie badao monitoringowych obejmuje informacje w

zakresie:

• jakości powietrza
• jakości wód śródlądowych, powierzchniowych i podziemnych oraz

morskich wód wewnętrznych i wód morskich terytorialnych

• jakości gleby i ziemi
• hałasu
• promieniowania jonizującego i pól elektromagnetycznych
• stanu zasobów środowiska, w tym lasów
• rodzajów i ilości substancji lub energii wprowadzanych do

powietrza, wód, gleby i ziemi

• wytwarzania i gospodarki odpadami

Państwowy Monitoring Środowiska

PMŚ zbiera dane na podstawie:

 pomiarów dokonywanych przez organy administracji zobowiązane

na podstawie ustaw do wykonywania badao monitoringowych

 danych zbieranych w ramach statystyki publicznej
 informacji udostępnianych przez inne organy administracji
 pomiarów stanu środowiska, wielkości i rodzajów emisji a także

ewidencji, do których prowadzenia obowiązane są podmioty z
mocy prawa lub na mocy decyzyjnej

 innych informacji uzyskanych odpłatnie lub nieodpłatnie od

podmiotów niebędących organami administracji

Badania monitoringowe przeprowadza

się cyklicznie

stosując

ujednolicone

metody

zbierania,

gromadzenia i przetwarzania danych

Państwowy Monitoring Środowiska

PMŚ jest narzędziem oceny polityki ekologicznej paostwa

Zasady funkcjonowania PMŚ określają przepisy Ustawy o
Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lipca 1991 r.

Struktura

PMŚ

Państwowy Monitoring Środowiska -

Struktura

Blok PRESJE na środowisko

–

pozyskiwanie

informacji o ładunkach zanieczyszczeo wprowadzanych do
powietrza, wód i ziemi, niezbędne do realizacji celów PMŚ

Państwowy Monitoring Środowiska -

Struktura

Blok STAN środowiska

– obejmuje działania związane z

pozyskiwaniem,

gromadzeniem,

analizowaniem

i

upowszechnianiem informacji o poziomach substancji i
innych wskaźników charakteryzujących stan poszczególnych
elementów przyrodniczych

–

wykonywane

są

oceny

poszczególnych komponentów środowiska, uwzględniające
w coraz szerszym zakresie wpływ elementów presji

Państwowy Monitoring Środowiska -

Struktura

Blok OCENY I PROGNOZY

– określa rodzaje i

intensywnośd oddziaływania na środowisko przy pomocy
wybranych wskaźników środowiskowych lub wskaźników
zrównoważonego rozwoju

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ