Imm Cw 5 Podstawy immunohematologii

Wstęp do immunohematologii

Dr Barbara Szkudlińska

ad krwi

Plazma

(55% )

Komórki krwi

(45% )

Pełna krew

Krwinki

czerwone

Płytki

10% Substancje

rozpuszczalne

90 % Woda

Granulocyty
i monocyty

Limfocyty

Krwinki białe

ady grupowe krwi

•

Znane s

ne uk

ady grupowe antygen

krwinkowych

. Najwa

niejsze z nich

z punktu

widzenia problem

w zwi

zanych z leczeniem

krwi

lub jej preparatami

antygeny uk

adu

grupowego AB0 i Rh. Dlatego rutynowe

oznaczanie grupy krwi dotyczy uk

adu

grupowego AB0 i Rh

•

Antygeny pozosta

ych uk

w grupowych (

MNSs

Kell

Kidd

Duffy

) s

oznaczane w

przypadkach szczeg

lnych, zwi

zanych z

przetaczaniem krwi lub jej preparat

w oraz

dla cel

hemogenetyki

dowej

Grupy Krwi AB0

•

Grupa krwi zale

y od obecno

ci antygen

w grupowych na

erytrocytach

•

Antygeny AB0 s

glikoproteinami

•

Z cz

ęś

bia

kow

łą

czy si

bezpo

rednio reszta

acetyloglukozaminy

Z 4. atomem tej

acetyloglukozaminy

łą

czona jest terminalna

galaktoza

. Ta za

z kolei drugim atomem C

łą

czy si

fukoz

(dok

adniej jest to

fukoza

•

Te trzy reszty cukrowe razem z cz

ęś

bia

kow

tworz

substancj

grupow

grupy 0

(antygen H),

substratem dla substancji grupowych grup A

i B.

•

Substancje grupowe grup A i B tworzone s

przez do

łą

czenie do 3.

atomu C terminalnej galaktozy odpowiednio

acetylogalaktozaminy

albo

galaktozy

–

Krwinki grupy A maj

antygeny

–

Krwinki grupy B maj

antygeny

–

Krwinki grupy AB maj

antygeny

A i B

–

Krwinki grupy 0 nie maj

antygen

Wsp

lny

antygen

GlcNAc

Gal

Fuc

Genetyka AB0

•

Ekspresja antygenów układu grupowego ABO kodowana jest przez trzy

grupy genów zlokalizowane w trzech osobnych loci:

Hh, Sese i ABO.

• Gen Hh

(GenBank DQ092446; ENSEMBL ENSG00000174951) znajduje

się u człowieka na 19 chromosomie (19q13.3). Gen ten koduje a-1,2-L-

fukozylotransferazę (FUT1), enzym katalizujący przyłączenie fukozy do

galaktozy ,w wyniku czego powstaje antygen H , będący prekursorem

antygenów A i B na erytrocytach.

• Gen Sese

(GenBank DQ321371; ENSEMBLENSG00000176920)

znajduje się równieżna chromosomie 19 i koduje a-1,2-L-

fukozylotransferazę, ale enzym nazywany jest FUT2 i katalizuje powstawanie

antygenu H w tkankach innych niż krew (głównie w nabłonkach) ślinie oraz

płynach ustrojowych.

Genetyka AB0

•Cztery fenotypy determinowane są przez trzy allele:

IA, IB, i.

•

Geny IA lub IB z d

ugiego ramienia 9

chromosomu

(

locus

34) koduj

enzymy

glikozylo

transferazy

odpowiedzialne za

przeniesienie reszty galaktozy lub

acetylogalaktozaminy

steczk

substancji grupowej grupy 0 (antygenu H)

–

łą

one

wspomniane reszty cukrowe, tworz

c wi

zanie

glikozydowe

•

Gdy nie wyst

puj

, po

łą

czenie nie nast

puje i krew ma grup

•

i – allel defektywny -

antygen

GalNAc

Gal

Fuc

GlcNAc

antygen

Fuc

Gal

GlcNAc

Antygeny

grupowe

ABO

GalNAc (N-acetylogalaktozoamina)
GlcNAc ( n-acetyloglukoaoamina
Gal (galaktoza)
Fuc -fukoza

antygen

Wsp

lny

antygen

GlcNAc

Gal

Fuc

antygen

Fuc

Gal

GlcNAc

GalNAc

Gal

Fuc

GlcNAc

Krwinki czerwone poszczególnych

typów

Ekspresja reszt węglowodanowych

Fenomen bombajski, fenotyp

Bombay

•

–

wyst

powanie

grupy krwi

0 (uk

ad AB0) u os

b maj

cych geny

odpowiedzialne za powstawanie grup A i B. Pomimo wyst

pienia

gen

w oznaczanych zwykle jako IA lub IB

krew

w kontakcie z

surowicami wzorcowymi (s

żą

cymi do ustalania grupy krwi) nie

ulega

aglutynacji

•

Opr

cz wyst

puj

cych zazwyczaj w osoczu os

b z grup

krwi 0

przeciwcia

anty

A i

anty

, w opisywanym

fenotypie

wyst

puj

jeszcze

przeciwcia

anty

•

Fenotyp opisa

1952

roku dr Y. M.

Bhende

, pracuj

cy w

Bombaju

a wi

kszo

ść

pacjent

w u kt

rych zidentyfikowano ten niezwykle

rzadki fenotyp pochodzi z

Indii

wyspy Reunion

Oceanie

Indyjskim

; st

d nazwa

Schemat przedstawiający molekularne podłoże fenomenu bombajskiego. Red blood cell
– erytrocyt; N-acetyl galactozamine – N-acetylogalaktozamina; N-acetyl-glucosamine –
N-acetyloglukozamina; h antigen – antygen h; fucose – fukoza; galactose – galaktoza

Brak fukozy

Allele od

matki

Allele od

ojca

Genotyp

Grupa krwi

Dziedziczenie grup krwi

Grupy krwi ABO

Potencjalni dawcy krwi

Potencjalni dawcy

Biorcy

uniwersalny

Aglutynacja. A.) Je

eli krwinki z antygenem A dodamy do krwi zawieraj

cej przeciwciała

antyA B.) przeciwciała reaguj

z antygenem tworzac zlepy (aglutynacja)

C.) Niezaglutynowana krew. D.) Zaglutynowana krew.

Aglutynacja krwinek

Przeciwciała IgM

(aglutynacja)

Aglutynacja krwinek

czerwonych

Antygeny grupowe.

Oznaczanie grup krwi

Grupy

krwi

ABO

AntygenA

AntygenB

Ag A i Ag B

Brak A i B

Ab anty B

Ab anty A

Brak Ab
anty A i B

Ab anty A i
anty B

Krwinka

Czerwona

Surowica

GrupaA

Grupa B

Grupa AB Grupa 0

Oznaczanie grup krwi

Ocena erytrocyt

Do przep

ukanych krwinek

badanych dodajemy:

–

Mono

lonal

Ant

–

Mono

lonal

neAb

Ant

–

Monoklonalne

Ab Anty A +B

•

Dodatni wynik

aglutynacja

Odwr

cone oznaczanie

Do badanej surowicy

dodajemy:

–

Krwinki wzorcowe

–

Krwinki wzorcowe

–

Krwinki wzorcowe

–

Krwinki wzorcowe

•

Rea

kcja

e by

absza ni

przy ocenie

erytrocyt

Podstawowy

test

Ocena

antygen

ABO

obecnych

krwinkach

czerwonych

pacjenta

zastosowaniem

surowic

diagnostycznych

Odwr

cony

test

Ocena

przeciwcia

ABO

obecnych

surowicy

pacjenta

przy

yciu

diagnostycznych

krwinek

czerwonych

ad AB0 i Rh

•

sto

ci wyst

powania w Polsce antygen

adu AB0:

–

37.06 %

–

18.52 %

–

7.6 %

–

36.66 %

•

adu Rh:

–

Rh (+) ok. 85 %

–

Rh (

) 15 %

Grupy Krwi

Izohemaglutyniny

anty

ABO

•

Zaliczane do tzw. przeciwcia

naturalnych.

•

Nale

żą

do klasy

IgM

•

Powstawanie przeciwcia

anty ABO: hipotezy:

–

powstawanie przeciwcia

ABO.powoduje

odpowied

immunologiczna po

ekspozycji

w dzieci

stwie na antygeny

rodowiskowe

–

na bakteryjne

ciany kom

rkowe

(

saprofity i komensale) podobne do

antygen

w A i B.

–

Powstaj

dzy 4 a 6 miesi

cem

ycia

ad Rh

•

Opisany przez

Landsteinera

Wienera

w 1940r

•

jest kompleksem ponad

45 bia

kowych antygen

•

Odkryty zosta

podczas prac z

pami Rezus

(

Rhesus

)

•

Jest

nieglikozylowanym

hydrofobowym bia

kowym

antygenem (32

kDa

)

•

Geny Rh zlokalizowane s

tszym ramieniu chromozomu 1.

•

Nomenklatura

•

Fisher Race

–

Istniej

aczone

allele

D d, C c, E e

–

dy gen (z wyj

tkiem d, kt

ry jest amorficzny)

odpowiada za produkcj

jednego antygenu

–

Immunogenno

ść

antygen

w :

•

D > c > E > C > e

–

O dodatnim lub ujemnym Rh decyduj

allele

–

Osoby

, DD

Rh(D

)

dodatnie

–

Tylko osoby

Rh(D

)

ujemne

Nomenklatura w systemie Fishera

Haplotyp

System Fishera

CDe

cDE

CDE

cDe

Cde

cdE

CdE

cde

Częstość występowania genotypów

• Dce (R1)

0.42

• dce (r)

0.37

• DcE (R2)

0.14

• Dce (R0)

0.04

• dCe (r’)

0.02

• dce (r”)

0.01

• DCE (Rz)

<0.01

• dCE(r

)

<0.01

Dziedziczenie gen

w Rh

•

oria

dziedzic

zenia

Fisher

Race

•

Antygeny

kodowane

przez

trzy

dok

adnie

łą

czone

allel

albo

c, D

albo

•

Dziedziczymy

gen

łą

cznie po

trz

dego

rodzica

•

Wiod

kombinacj

jest

CDe

cde

•

Inne

osoby

maj

łą

czenia

cDE

cde

Cde

cdE

Przeciwcia

anty

•

przeciwcia

ami odporno

ciowymi

•

Nale

żą

do klasy

IgG

( IgG1 i IgG3)

•

Bardzo s

abo wi

ążą

dope

niacz

•

Destrukcja krwinek przez Ab anty

Rh jest zewn

trz

naczyniowa.

Wyst

powanie antygenu

Rh(D

)

<1%

>99%

Oriental

95%

Afro

Ameryka

ska

14%

86%

Kaukaska

Rh(D)

Popula

cja

1. Zimne przeciwciała - reaguj

z krwinkami w temp. poni

37st.C i w temp. 4 st C

2. Dobrze aglutynuj

krwinki

3. Dobrze aktywuj

dopełniacz

4. Pentamery

5. ABO, Ii, Lewis, MN, & P

1. Ciepłe przeciwciała –

reaguj

z krwinkami

najlepiej w temp.37 st. C

2. Nie powoduj

aglutynacji

krwinek

3. Słabo aktywuj

dopełniacz

4. Monomery

5. Rh, Kell, Kidd, Duffy, and

Przeciwciała
IgG

Przeciwciała
IgM

Testy

Przedtransfuzyjne

•

“

TYP

OWE

”

–

Ocena

ABO

krwinek pacjenta

•

“

SCREEN

”

–

wykrywaniei

identyfikacja dodatkowych

(odporno

ciowych) przeciwcia

przeciwkrwinkowych

surowicy pacjenta

(po

redni test

antyglobulinowy

•

“

CROSSMATCH

”

–

przeprowadzenie testu zgodno

dzy surowic

pacjenta i krwinkami dawcy.

•

BEZPO

REDNI TEST ANTYGLOBULINOWY

–

(test

Coombs

a po

redni

)

Wykrywa przeciwcia

a po

łą

czone z

erytrocytami

vivo.

Patologiczne reakcje zwi

zane z

grupami krwi

•

Choroba hemolityczna noworodk

–

atka

ojciec

–

Pierwsza ci

ąż

•

e nast

uczulenie matki antygenem Rh+

odu

•

Uczulona matka wytwarza przeciwcia

IgG

przeciwko krwinkom Rh+ p

odu.

–

Druga ci

ąż

•

Przeciwcia

a przechodz

przez

ysko i

aszczaj

krwinki Rh+ p

odu

•

Uczulone krwinki s

niszczone w reakcji ADCC,

fagocytowane

i niszczone przez wi

zanie

dope

niacza.

Choroba hemolityczna noworodk

Profilaktyka konfliktu serologicznego Rh

•

Reakcje potransfuzyjne

–

Przetoczone krwinki dawcy s

atakowane przez

przeciwcia

a biorcy

•

Autoimmunologiczne anemie hemolityczne

–

Mediowane

ciep

ymi przeciwcia

ami

–

Mediowane

zimnymi przeciwcia

ami

•

Polekowe anemie hemolityczne

Patologiczne reakcje zwi

zane

z grupami krwi

Reakcje potransfuzyjne

wne przyczyny

mierci zwi

zanej z

transfuzj

krwi

Niew

ciwa identyfikacja pr

bki krwi

Niew

ciwa identyfikacja pacjenta

łą

d identyfikacji przeciwcia

łą

d w procedurze

Crossmatch

•

kszo

ść

patologicznych reakcji

potransfuzyjnych jest wynikiem

ludzkiego b

łę

du.

Autoimmun

ologiczne

Anemie

Hemolityczne

•

Ciep

e przeciwcia

(

IgG

)

–

Pierwotne

45%

–

rne

40%

•

Choroby

limfoproliferacyjne

•

Choroby tkanki

łą

cznej

•

Choroby infekcyjne

–

Indukowane lekami

15%

•

Niszcz

erytrocyty wi

ążą

c si

z receptorami

FcR

momocyt

makrofag

w co stymuluje

fafocytoz

i liz

•

adko

nast

puje niszczenie erytrocyt

w przy udziale dope

niacza

•

Sekwestracja erytrocyt

w nast

puje g

wnie w

ledzionie

Choroby zwi

zane z zimnymi

przeciwcia

ami

•

Patogeniczne

przeciwciala

klasy

IgM

mog

z krwinkami w niskich temperaturach

potem wi

dope

niacz.

•

Kiedy krwinki powracaj

do ciep

ych miejsc,

IgM

łą

czaj

•

aszczone

dope

niaczem krwinki ulegaj

lizie w

naczyniach

(

hemoliza wewn

trznaczyniowa.)

•

Alternatywnie

–

aszczonr

dope

niaczem krwinki

mog

fagocytowane

przez makrofagi w

ledzionie (

zewn

trznaczyniowa

hemoliza).

Choroba zwi

zana z zimnymi

aglutyninami

•

W niskiej temperaturze (poni

ej 30

st.C

)

IgM

mog

aglutynowa

krwinki

czerwone.

•

ążą

z antygenem I obecnym na

wszystkich erytrocytach

•

Zlepy

krwinek nie

przechod

przez

mikronaczynia

, doprowadzaj

do sinicy i

niedokrwienia ko

czyn

•

W rozmazie widoczna jest aglutynacja

krwinek czerwonych

Autoimmunologiczna anemia

hemolityczna

Erytrocyty + autoprzeciwciała

przeciwkrwinkowe

Opłaszczone Ab erytrocyty wiążą się
z receptorem FcR na fagocytach

Fagocytoza i destrukcja erytrocytów

Aktywacja dopełniacza

Liza i destrukcja erytrocytów

Penicylina

Penicylina wiąże i inaktywuje
bakteryjne transpeptydazy

Penicylina wiążę się i

modyfikuje białka erytrocytów

- powstają nowe obce epitopy

Figure 10

Przeciwciała przeciw-penicylinowe wiążą się
do zmodyfikowanych białek krwinkowych

Aktywacja

dopełniacza

Fagocytoza opłaszczonych

Ab i C

krwinek

Potencja

Zeta

–

Powierzchnia wielu cz

steczek posiada

adunek elektryczny

–

Ujemny

adunek erytrocyt

w spowodowany jest kwasem

sialowym

–

Zawieszenie krwinek w

NaCl

daje potencja

elektryczny kt

ry:

•

Zapobiega zlepianiu kom

rek (

adunki jednoimienne

odpychaj

•

Zmienia zdolno

ść

do aglutynacji przez przeciwcia

IgG

–

Odleglo

ść

pomi

dzy ramionami

Fab

nie wystarcza aby

łą

czy

dwie krwinki odpychane od siebie potencja

zeta.

–

Takie

przeciwciala

nazywane s

w hematologii

–

niekompletnymi

•

IgM

e aglutynowa

poniewa

jest du

pentamerem

Potencja

Zeta

IgG

IgM

Odczyn

Coombsa

•

Odczyn

Coombsa

(1950)

–

metoda omijaj

efekt potencja

u zeta.

–

Opracowany przez

Coombs

Mourant

a i

Race

–

Wykrywa

nieaglutynuj

przeciwcia

IgG

bialka

dope

niacza zwi

zane z powierzchniowymi

antygenami

erytrocyta

–

W wyniku reakcji z odczynnikiem

Coombsa

–

przeciwcia

ami anty

IgG

wyst

puje widoczna

ym okiem aglutynacja.

Odczyn

antyglobulinowy

Coombsa

•

bezpo

redni

odczyn

Coombsa

–

Wykrywa

przeciwcia

erytrocytach

Krwinki pacjenta

Surowica Antyglobulinowa

(anty IgG, antyC3d)

AGLUTYNACJA

•

Odczyn

Coombsa

redni

–

Wykrywa

anty

erytrocytowe

przeciwcia

surowicy

Surowica

pacjenta

Krwinki

wzorcowe Rh+

Etap 1

Surowica Antyglobulinowa

(anty IgG)

Etap 2

Odczyn

antyglobulinowy

Coombsa

Odczynnik Coombsa

(anty-globulina lub anty C3)

Erytrocyty pacjenta

mix

aglutynacja

Brak aglutynacji

anty-IgG

anty-IgM

anty-C3

ujemna

kontrola

poliwalent sur.

Rozcieńczenie surowic wzorcowych

Pacjent posiada przeciwciała

antykrwinkowe klasy IgM

Test

Coombsa

stosowany w diagnostyce

autoimmunologicznej anemii hemolitycznej

Crossmatch

uczulone RBC dawcy

Surowica

pacjenta

Erytrocyty

dawcy( RBC)

inkubacja

Surowica

antyglobulinowa

Aglutynacja

uczulone RBC

dawcy

Zastosowania odczynu

redniego

Coombsa

•

Reakcja krzy

owa (

crossmatch

)

–

surowica

biorcy jest

inkubowana

z krwinkami dawcy .

•

Wykrywanie przeciwcia

–

surowica pacjenta

jest

inkubowana

z krwinkami

O .(

. anty

Rh)

•

Identyfikacja przeciwcia

–

surowica pacjenta

jest

inkubowana

z panelem wzorcowych

krwinek

•

Typowanie antygen

–

wzorcowa surowica

jest

inkubowana

z krwinkami dawcy i biorcy.

•

We wszystkich przypadkach drugim etapem

badania jest inkubacja z surowic

antyglobulinow

i ocena aglutynacji

Zastosowania odczynu

bezpo

redniego

Coombsa

•

Choroba hemolityczna noworodk

(matczyne

IgG

uczulaj

krwinki p

odu .

•

Anemia

autoimmunohemolityczna

(AIHA )

(autoprzeciwcia

IgG

lub C3 uczulaj

krwinki pacjenta.)

•

Polekowa anemia hemolityczna

(Autoprzeciwcia

IgG

, przeciwcia

IgG

przeciwlekowe

lub C3 uczulaj

kom

rki

pacjenta.)

•

Hemolityczne reakcje potransfuzyjne

( Przeciwcia

IgG

lub C3 biorcy uczulaj

krwinki dawcy)

Inne systemy antygen

grupowych krwi

•

ABO

najwa

niejszymi

antygenami grupowymi krwi.

•

Inne systemy s

ne je

eli pacjent

posiada przeciw nim przeciwcia

•

nymi uk

adami s

Kell

, Duffy,

Kidd

MNS

•

Przeciwcia

a mog

spowodowa

ostre

reakcje potransfuzyjne

Podsumowanie: 29 systemów grupowych krwi,

40 genów, 707 alleli.

System

Locus

Funcion Alleles

ABO

ABO enzyme

115

Chido- Rodgers

C4A, factor

C4B

Colton

AQP1

channel

Cromer

DAF receptor 13

Diego

SLC4A1 exchanger 78

Dombrock

unknown 9

Duffy

receptor 7

Gerbich (Ge)

GYPC

structure 9

GIL

AQP3

channel

H/h

FUT1,

enzymes 57

FUT2

GCN2

enzyme

(IGnT)

Indian (IN)

CD44

adhesion 2

JMH SEMA7A signaling 0
Kell (with Kx)

KEL,

enzyme

Kidd

SLC14A1 transport 8

Knops

CR1

receptor 24+

System

Locus

Function Alleles

Landsteiner-

ICAM4

adhesion 3

Weiner

(LW)

Lewis

FUT3,

enzymes 36

FUT6,
FUT7

Lutheran

adhesion 16

MNS

GYPA,

unknown 43

GYPB,
GYPE

BSG

adhesion 5

P-related

A4GALT, enzymes 27
B3GALT3

RAPH-MER2 CD151 3
Rh

RHCE,

transport 126

RHD, RHCG
RHAG, RHBG

Scianna

ERMAP

adhesion 4

XG,

adhesion 0

CD99 (MIC2)

ACHE

enzyme

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Cw 5 Podstawy immunohematologii
Imm Cw 6 Immunodiagnostyka chor b z autoagresji
cw 2 podstawy biostatystyki seminarium z teorii
ściąga pytania, PODSTAWY IMMUNOLOGII
Imm Cw 3 Wt rne niedobory odpornosci
egzamin pytania opracowanie, PODSTAWY IMMUNOLOGII
Cw Podstawowe funktory logiczne, przerzutniki asynchroniczne RS i przerzutniki synchroniczne D, T
Cw Podstawowe funktory logiczne, przerzutniki asynchroniczne RS i przerzutniki synchroniczne D, T
Pomoce dydaktyczne, , PODSTAWY IMMUNOLOGII - mikro
Podstawy Immunologii, A Kaczorowska (skrypt UG)
Imm Cw 1 Stany nag ée w alergologii
PFWRE notatki cw, Podstawy funkcjonowania wspólnego rynku europejskiego, Podstawy funkcjonowania wsp

więcej podobnych podstron