Immunodiagnostyka
Immunodiagnostyka
chor
chor
ó
ó
b z autoagresji
b z autoagresji
Joanna Makowska
Joanna Makowska
Aleksandra
Aleksandra
Wardzy
Wardzy
ń
ń
ska
ska
Klinika Immunologii, Reumatologii i Alergii
Klinika Immunologii, Reumatologii i Alergii
Uniwersytet Medyczny w
Uniwersytet Medyczny w
Ł
Ł
odzi
odzi
Choroby z autoagresji
Choroby z autoagresji
Narz
Narz
ą
ą
dowo swoiste
dowo swoiste
Choroba
Choroba
Hashimoo
Hashimoo
Ch
Ch
.
.
Gravesa
Gravesa
Basedowa
Basedowa
Ch
Ch
.
.
Addisona
Addisona
Niedokrwisto
Niedokrwisto
ść
ść
z
z
ł
ł
o
o
ś
ś
liwa
liwa
Poliendokrynopatie
Poliendokrynopatie
Cukrzyca
Cukrzyca
Nieswoiste zapalenia jelit
Nieswoiste zapalenia jelit
Nu
Nu
ż
ż
liwo
liwo
ść
ść
mi
mi
ęś
ęś
ni
ni
Stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane
etc
etc
Narz
Narz
ą
ą
dowo nieswoiste
dowo nieswoiste
Kolagenozy
Kolagenozy
Tocze
Tocze
ń
ń
Twardzina
Twardzina
Zapalenie sk
Zapalenie sk
ó
ó
rno
rno
-
-
mi
mi
ęś
ęś
niowe
niowe
Zapalenia naczy
Zapalenia naczy
ń
ń
Niedokrwisto
Niedokrwisto
ść
ść
autoimmunohemolityczna
autoimmunohemolityczna
Diagnostyka chor
Diagnostyka chor
ó
ó
b z
b z
autoagresji
autoagresji
Przede wszystkim wywiad i badanie
Przede wszystkim wywiad i badanie
przedmiotowe !!
przedmiotowe !!
W przypadku wi
W przypadku wi
ę
ę
kszo
kszo
ś
ś
ci chor
ci chor
ó
ó
b z
b z
autoagresji wykrycie
autoagresji wykrycie
„
„
marker
marker
ó
ó
w
w
immunologicznych
immunologicznych
”
”
–
–
autoprzeciwcia
autoprzeciwcia
ł
ł
jest pomocne ale nie jest konieczne
jest pomocne ale nie jest konieczne
do rozpoznania danej jednostki
do rozpoznania danej jednostki
chorobowej
chorobowej
Dlaczego w diagnostyce g
Dlaczego w diagnostyce g
ł
ł
ó
ó
wnie
wnie
opieramy si
opieramy si
ę
ę
na badaniu
na badaniu
podmiotowym i przedmiotowym
podmiotowym i przedmiotowym
Ma
Ma
ł
ł
a swoisto
a swoisto
ść
ść
i czu
i czu
ł
ł
o
o
ść
ść
wykonywanych bada
wykonywanych bada
ń
ń
Brak szerokiej dost
Brak szerokiej dost
ę
ę
pno
pno
ś
ś
ci
ci
Niekt
Niekt
ó
ó
re przeciwcia
re przeciwcia
ł
ł
a wyst
a wyst
ę
ę
puj
puj
ą
ą
w r
w r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nych
nych
jednostkach chorobowych (patrz ANA i ANCA)
jednostkach chorobowych (patrz ANA i ANCA)
Obecno
Obecno
ść
ść
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
u os
u os
ó
ó
b z innymi
b z innymi
nieautoimmunologicznymi
nieautoimmunologicznymi
chorobami: osoby
chorobami: osoby
starsze, przewlek
starsze, przewlek
ł
ł
e zaka
e zaka
Ŝ
Ŝ
enia, nowotwory,
enia, nowotwory,
kreweni
kreweni
Diagnostyka chor
Diagnostyka chor
ó
ó
b narz
b narz
ą
ą
dowo
dowo
nieswoistych
nieswoistych
Oznaczanie przeciwcia
Oznaczanie przeciwcia
ł
ł
przeciwj
przeciwj
ą
ą
drowych
drowych
Oznaczanie przeciwcia
Oznaczanie przeciwcia
ł
ł
przeciw
przeciw
cytoplazmie neutrofil
cytoplazmie neutrofil
ó
ó
w
w
Biopsja
Biopsja
Immunofluorescencja
Immunofluorescencja
bezpo
bezpo
ś
ś
rednia
rednia
-
-
s
s
ł
ł
u
u
Ŝ
Ŝ
y wykrywaniu
y wykrywaniu
antygen
antygen
ó
ó
w zwi
w zwi
ą
ą
zanych z faz
zanych z faz
ą
ą
sta
sta
ł
ł
a
a
Ag
F
F
F
Ag
F
F
F
UV
Emisja
ś
wiatła
Antygen
tkankowy
Przeciwciało
SprzęŜone z
fluorochromem
Immunofluorescencja
Immunofluorescencja
bezpo
bezpo
ś
ś
rednia
rednia
Lupus band test
Wykrywa obecność
złogów immunoglobulin i
dopełniacza na granicy skórno-
naskórkowej osób z toczniem
Ograniczenia:
Fałszywie dodatni np trądzik
róŜowaty
Badanie ANA met. immunofluorescencji
pośredniej na kom. Hep2
Wykrywanie poszczególnych
przeciwciał
dsDNA
dsDNA
dsDNA
dsDNA- met immunofluorescencji
pośredniej na Crithidium lucillae
Wykrywanie rozpuszczalnych
Wykrywanie rozpuszczalnych
Wykrywanie rozpuszczalnych
Wykrywanie rozpuszczalnych
antygen
antygen
antygen
antygenó
ó
ó
ów j
w j
w j
w ją
ą
ą
ądrowych (ENA)
drowych (ENA)
drowych (ENA)
drowych (ENA)
•ELISA
•Podwójna immunodyfuzja
•Western blott
Badanie ANA
Badanie ANA
Immunofluorescencja
Immunofluorescencja
po
po
ś
ś
rednia
rednia
-
-
wykrywanie antygen
wykrywanie antygen
ó
ó
w rozpuszczalnych
w rozpuszczalnych
Ag
Antygen tkankowy
(Hep-2, Crithidium lucillae, neutrofile)
Przeciwciała w
badanej surowicy
Ag
+
F
F
F
Ag
F
F
F
UV
Skoniugowane z fluorochromem przeciwciała
Co mo
Co mo
Ŝ
Ŝ
emy zobaczy
emy zobaczy
ć
ć
pod
pod
mikroskopem
mikroskopem
Typ świecenia homogenny
Typ świecenia obwodowy
Typ świecenia plamisty
Typ obwodowy
Typ obwodowy
Typ
Typ
ś
ś
wiecenia obwodowy: charakterystyczny dla
wiecenia obwodowy: charakterystyczny dla
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
przeciw ds. DNA
przeciw ds. DNA
-
-
tocze
tocze
ń
ń
uk
uk
ł
ł
adowy
adowy
W celu potwierdzenia
W celu potwierdzenia
–
–
wykonanie badania IF
wykonanie badania IF
na
na
Crithidium
Crithidium
lucillae
lucillae
lub met ELISA
lub met ELISA
Bardzo rzadko u os
Bardzo rzadko u os
ó
ó
b zdrowych
b zdrowych
Czasem w niskich mianach u os
Czasem w niskich mianach u os
ó
ó
b z twardzin
b z twardzin
ą
ą
i RZS
i RZS
Koreluj
Koreluj
ą
ą
z aktywno
z aktywno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
choroby i odpowiedzi
choroby i odpowiedzi
ą
ą
na
na
leczenie
leczenie
Dobry marker aktywno
Dobry marker aktywno
ś
ś
ci choroby
ci choroby
Wysokie miana
Wysokie miana
-
-
wzrost ryzyka nefropatii toczniowej
wzrost ryzyka nefropatii toczniowej
Typ plamisty
Typ plamisty
-
-
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
rozpuszczalnym antygenom
rozpuszczalnym antygenom
j
j
ą
ą
drowym
drowym
Dalsze wykrywanie
Dalsze wykrywanie
poszczeg
poszczeg
ó
ó
lnych typ
lnych typ
ó
ó
w antygen
w antygen
ó
ó
w
w
ENA
ENA
-
-
metoda ELISA
metoda ELISA
-
-
immunodyfuzji
immunodyfuzji
-
-
Western
Western
blott
blott
O czym m
O czym m
ó
ó
wi
wi
ą
ą
typy
typy
ś
ś
wiecenia
wiecenia
Typ plamisty
Typ plamisty
-
-
rozpuszczalne antygeny
rozpuszczalne antygeny
j
j
ą
ą
drowe
drowe
-
-
ENA
ENA
Twradzina z dermatomyositis
50-70%
antyPM/SCl
10-20%
25-35%
95-100%
25-75%
40-95%
10-20%
40-95%
20-60%
100%
20-40%
Zapalenie skórno-mi
ę
sniowe
Anty Mi-2
Zapalenie wielomi
ę
sniowe
Anty Jo-1
MCTD
Anty RNP
Twardzina uogólniona
Scl-70
z. Sjogrena
SLE
La
Z. Sjogrena
SLE
Tocze
ń
noworodków
Ro
SLE
Sm
Typ
Typ
centromerowy
centromerowy
Twardzina ograniczona
Twardzina ograniczona
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a Sm (kompleks
a Sm (kompleks
rybonukleoproteiny
rybonukleoproteiny
)
)
Swoiste dla SLE (u 30% pacjent
Swoiste dla SLE (u 30% pacjent
ó
ó
w)
w)
Koreluj
Koreluj
ą
ą
z wyst
z wyst
ę
ę
powaniem zmian nerkowych i zmiany w
powaniem zmian nerkowych i zmiany w
OUN
OUN
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a anty RNP
a anty RNP
10
10
-
-
20% os
20% os
ó
ó
b z SLE
b z SLE
Koreluj
Koreluj
ą
ą
z psychozami, z zapaleniem mi
z psychozami, z zapaleniem mi
ęś
ęś
ni
ni
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
Ro
Ro
40% pacjent
40% pacjent
ó
ó
w z SLE
w z SLE
Podostra sk
Podostra sk
ó
ó
rna posta
rna posta
ć
ć
tocznia
tocznia
Koreluj
Koreluj
ą
ą
z nadwra
z nadwra
Ŝ
Ŝ
liwo
liwo
ś
ś
ci
ci
ą
ą
na
na
ś
ś
wiat
wiat
ł
ł
o i w
o i w
ł
ł
ó
ó
knieniem
knieniem
p
p
ł
ł
uc, zmianami hematologicznymi
uc, zmianami hematologicznymi
Nieswoiste r
Nieswoiste r
ó
ó
wnie
wnie
Ŝ
Ŝ
w zespole
w zespole
Sjogrena
Sjogrena
, RZS i
, RZS i
twardzinie
twardzinie
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw La
a przeciw La
15% pacjent
15% pacjent
ó
ó
w z SLE
w z SLE
Nieswoiste r
Nieswoiste r
ó
ó
wnie
wnie
Ŝ
Ŝ
w zespole
w zespole
Sjogrena
Sjogrena
, RZS i
, RZS i
twardzinie
twardzinie
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw histonom
a przeciw histonom
Nieswoiste
Nieswoiste
U 50% pacjent
U 50% pacjent
ó
ó
w z SLE
w z SLE
Ponad 90% pacjent
Ponad 90% pacjent
ó
ó
w z toczniem polekowym
w z toczniem polekowym
Izoniazyd
Izoniazyd
Hydralazyna
Hydralazyna
Prokainamid
Prokainamid
fenytoina
fenytoina
Przeciwciała
przeciwj
ą
drowe
Mi
ęś
niowo Specyficzne
-Charakterystyczne dla PM i DM
-Anty Jo-1,
-anty SRP
- anty Mi-2
Przeciwciała towarzysz
ą
ce
-anty Ro, La
Anty PMScl,
Anty U1-RNP
anty U2-RNP
Anty Ku
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a mi
a mi
ęś
ęś
niowo
niowo
specyficzne
specyficzne
Jo-1 syntetaza histydylowa tRNA- 20% dermatomyositis
wi
ąŜą
si
ę
z włóknieniem płuc, gor
ą
czk
ą
,
objaw Raynauld, zapalenie stawów
SRP- 5% pacjentów
ci
ęŜ
ka posta
ć
oporna na leczenie
Ostry pocz
ą
tek PM
zaj
ę
cie mi
ęś
nia sercowego
Mi-2- 10-20%
odpowiadaj
ą
ca na leczenie
zwi
ą
zana ze zmianami skórnymi
Zespo
Zespo
ł
ł
y nak
y nak
ł
ł
adania
adania
MCTD- mieszana choroba
tkanki ł
ą
cznej
SLE + twardzina + DM
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a U1RNP
a U1RNP
Twradzinopodobne zapalenie
Mi
ęś
ni
Twardzina + polymiositis
PM/
PM/
Scl
Scl
Zapalenie wielomi
ęś
niowe z przeciwciałami
przeciw tRNA syntetazie
DM+ twardzina+ włóknienie płuc
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a Jo
a Jo
-
-
1 (przeciw
1 (przeciw
tRNA
tRNA
syntetazie
syntetazie
)
)
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
cytoplazmie neutrofil
cytoplazmie neutrofil
ó
ó
w
w
ANCA
ANCA
ANCA
ANCA
-
-
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
cytoplazmie neutrofil
cytoplazmie neutrofil
ó
ó
w
w
c-ANCA
p-ANCA
Przeciw proteinazie 3
90% pacjentów z ziarniniakiem
Wegenera
Ale teŜ
Mikroskopowe zapalenie naczyń-
40%
Z Churga Strausa 10%
Głównie przeciw
mieloperoksydazie
•
w zespole Churga Straussa
•
mikroskopowe zapalenie
naczyń
•
kłębuszkowe zapelenia nerek
•
Reakcje autoimmunologiczne
polekowe
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a
a
antyfosfolipidowe
antyfosfolipidowe
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a anty beta2
a anty beta2
-
-
GPI, przeciw
GPI, przeciw
ptrombinie
ptrombinie
, przeciwcia
, przeciwcia
ł
ł
a
a
antykardiolipinowe
antykardiolipinowe
,
,
antykoagulant
antykoagulant
toczniowy (LA)
toczniowy (LA)
Przydatno
Przydatno
ść
ść
kliniczna
kliniczna
Zesp
Zesp
ó
ó
ł
ł
antyfosfolipidowy
antyfosfolipidowy
(
(
ma
ma
ł
ł
op
op
ł
ł
ytkowo
ytkowo
ść
ść
+ zakrzepica +poronienia)
+ zakrzepica +poronienia)
-
-
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
a
a
LA i przeciwcia
LA i przeciwcia
ł
ł
a
a
antykardiolipidowe
antykardiolipidowe
Ma
Ma
ł
ł
op
op
ł
ł
ytkowo
ytkowo
ść
ść
samoistna
samoistna
SLE
SLE
Ich obecno
Ich obecno
ść
ść
-
-
sk
sk
ł
ł
onno
onno
ść
ść
do zakrzep
do zakrzep
ó
ó
w
w
Czynnik reumatoidalny
Czynnik reumatoidalny
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
o klasy
o klasy
IgM
IgM
(85%), rzadziej klasy
(85%), rzadziej klasy
IgG
IgG
,
,
IgA
IgA
lub IgE skierowane przeciwko
lub IgE skierowane przeciwko
fragmentowi
fragmentowi
Fc
Fc
w
w
ł
ł
asnego
asnego
IgG
IgG
Mo
Mo
Ŝ
Ŝ
na go oznacza
na go oznacza
ć
ć
w
w
surowicy, p
surowicy, p
ł
ł
ynie stawowym,
ynie stawowym,
p
p
ł
ł
ynie z j. osierdzia, op
ynie z j. osierdzia, op
ł
ł
ucnej
ucnej
Metody oznaczania RF
Metody oznaczania RF
Met. p
Met. p
ó
ó
ł
ł
ilo
ilo
ś
ś
ciowe
ciowe
Odczyn
Odczyn
Waalera
Waalera
-
-
Rosego
Rosego
-
-
hemaglutynacja
hemaglutynacja
Odczyn lateksowy
Odczyn lateksowy
-
-
aglutynacja
aglutynacja
Metody ilo
Metody ilo
ś
ś
ciowe
ciowe
Nefelometria
Nefelometria
ELISA (mo
ELISA (mo
Ŝ
Ŝ
na oznacza
na oznacza
ć
ć
RF w r
RF w r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nych
nych
klasach)
klasach)
Kiedy RF mo
Kiedy RF mo
Ŝ
Ŝ
e by
e by
ć
ć
dodatni?
dodatni?
1.
1.
Choroby reumatyczne
Choroby reumatyczne
2.
2.
Przewlek
Przewlek
ł
ł
e choroby zapalne w
e choroby zapalne w
ą
ą
troby i
troby i
p
p
ł
ł
uc
uc
3.
3.
Choroby nowotworowe
Choroby nowotworowe
4.
4.
Zaka
Zaka
Ŝ
Ŝ
enia: AIDS, mononukleoza,
enia: AIDS, mononukleoza,
gru
gru
ź
ź
lica, tr
lica, tr
ą
ą
d
d
5.
5.
Stan po szczepieniu
Stan po szczepieniu
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw cyklicznemu
a przeciw cyklicznemu
cytrulinowemu
cytrulinowemu
peptydowi (anty
peptydowi (anty
CCP)
CCP)
W zapaleniu dochodzi do
W zapaleniu dochodzi do
cytrulinizacji
cytrulinizacji
bia
bia
ł
ł
ek
ek
wimentyny
wimentyny
( w makrofagach) i fibryny
( w makrofagach) i fibryny
Zmodyfikowane bia
Zmodyfikowane bia
ł
ł
ka tworz
ka tworz
ą
ą
antygeny przeciw
antygeny przeciw
kt
kt
ó
ó
rym produkowane s
rym produkowane s
ą
ą
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
a
a
antyCCP
antyCCP
Oznaczanie metod
Oznaczanie metod
ą
ą
ELISA
ELISA
Przydatno
Przydatno
ść
ść
kliniczna
kliniczna
antyCCP
antyCCP
Czu
Czu
ł
ł
o
o
ść
ść
48% swoisto
48% swoisto
ść
ść
98%
98%
Serologiczny marker wczesnego RZS
Serologiczny marker wczesnego RZS
Te
Te
Ŝ
Ŝ
u pacjent
u pacjent
ó
ó
w z
w z
seronegatywnym
seronegatywnym
RZS
RZS
Mog
Mog
ą
ą
poprzedza
poprzedza
ć
ć
wyst
wyst
ą
ą
pienie pierwszych
pienie pierwszych
objaw
objaw
ó
ó
w wiele lat
w wiele lat
Ich obecno
Ich obecno
ść
ść
-
-
sk
sk
ł
ł
onno
onno
ść
ść
do powstawania
do powstawania
nad
nad
Ŝ
Ŝ
erek i aktywniejszej postaci choroby
erek i aktywniejszej postaci choroby
Choroby narz
Choroby narz
ą
ą
dowo
dowo
swoiste
swoiste
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciwtarczycowe
a przeciwtarczycowe
Przeciw TSH receptorowi
Przeciw TSH receptorowi
Przeciw
Przeciw
tyreoperoksydazie
tyreoperoksydazie
Przeciw
Przeciw
tyreoglobulinie
tyreoglobulinie
Przeciw receptorowi dla TSH
Przeciw receptorowi dla TSH
Testy II generacji z
Testy II generacji z
rekombinowanym
rekombinowanym
ludzkim
ludzkim
rec
rec
dla TSH
dla TSH
Metoda ELISA, RIA
Metoda ELISA, RIA
Przydatno
Przydatno
ść
ść
kliniczna:
kliniczna:
Rozpoznanie choroby
Rozpoznanie choroby
Gravesa
Gravesa
-
-
Basedowa (czu
Basedowa (czu
ł
ł
o
o
ść
ść
95%,
95%,
swoisto
swoisto
ść
ść
98%)
98%)
-
-
U pacjent
U pacjent
ó
ó
w nie leczonych lekami
w nie leczonych lekami
przeciwtarczycowymi !!
przeciwtarczycowymi !!
Rozpoznanie
Rozpoznanie
orbitopatii
orbitopatii
gdy nie towarzyszy jej nadczynno
gdy nie towarzyszy jej nadczynno
ść
ść
tarczycy
tarczycy
W ci
W ci
ąŜ
ąŜ
y ocena ryzyka przej
y ocena ryzyka przej
ś
ś
ciowej nadczynno
ciowej nadczynno
ś
ś
ci tarczycy u
ci tarczycy u
dziecka
dziecka
Przeciw
Przeciw
tyreoperoksydazie
tyreoperoksydazie
Odpowiadaj
Odpowiadaj
ą
ą
kiedy
kiedy
ś
ś
oznaczanym
oznaczanym
antymikrosmalnym
antymikrosmalnym
Rozpoznanie autoimmunologicznego pod
Rozpoznanie autoimmunologicznego pod
ł
ł
o
o
Ŝ
Ŝ
a
a
niedoczynno
niedoczynno
ś
ś
ci tarczycy (98%)
ci tarczycy (98%)
Zapalenie autoimmunologiczne tarczycy
Zapalenie autoimmunologiczne tarczycy
przebiegaj
przebiegaj
ą
ą
ce z
ce z
eutyreoz
eutyreoz
ą
ą
Uwaga: te
Uwaga: te
Ŝ
Ŝ
dodatnie w
dodatnie w
ch
ch
.
.
Gravesa
Gravesa
-
-
Basedowa
Basedowa
(70%)i podostrym zapaleniu tarczycy (10%)
(70%)i podostrym zapaleniu tarczycy (10%)
Czasem obecne u os
Czasem obecne u os
ó
ó
b zdrowych (zw
b zdrowych (zw
ł
ł
aszcza
aszcza
starszych)
starszych)
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
tyreoglobulinie
tyreoglobulinie
Pomocnicza rola w diagnostyce
Pomocnicza rola w diagnostyce
autoimmunologicznego zapalenia tarczycy
autoimmunologicznego zapalenia tarczycy
z niedoczynno
z niedoczynno
ś
ś
ci
ci
ą
ą
(gdy anty TPO ujemne)
(gdy anty TPO ujemne)
Weryfikacja oznacze
Weryfikacja oznacze
ń
ń
tyreoglobuliny
tyreoglobuliny
u
u
pacjent
pacjent
ó
ó
w monitorowanych po leczeniu
w monitorowanych po leczeniu
raka tarczycy
raka tarczycy
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a
a
przeciwwyspowe
przeciwwyspowe
ICA
ICA
-
-
przeciw r
przeciw r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nym antygenom
nym antygenom
-
-
oznaczanie met.
oznaczanie met.
Immunofluorescencji
Immunofluorescencji
po
po
ś
ś
redniej
redniej
Anty GAD65
Anty GAD65
-
-
przeciw
przeciw
dehydrogenazie kwasu
dehydrogenazie kwasu
glutaminowego
glutaminowego
IA
IA
-
-
2,
2,
IA
IA
-
-
2
2
beta
beta
-
-
przeciw fosfatazom
przeciw fosfatazom
tyrozyny
tyrozyny
IAA Przeciw insulinie endogennej
IAA Przeciw insulinie endogennej
M
e
to
d
a
E
L
IS
A
,
R
IA
Przydatno
Przydatno
ść
ść
kliniczna
kliniczna
Potwierdzenie rozpoznania t
Potwierdzenie rozpoznania t
ł
ł
a
a
autoimmunologicznego cukrzycy typu I
autoimmunologicznego cukrzycy typu I
(obecno
(obecno
ść
ść
2 typ
2 typ
ó
ó
w przeciwcia
w przeciwcia
ł
ł
, wraz z
, wraz z
up
up
ł
ł
ywem czasu miano Ig spada)
ywem czasu miano Ig spada)
Odr
Odr
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nienie LADA od cukrzycy typu II
nienie LADA od cukrzycy typu II
Poszukiwanie os
Poszukiwanie os
ó
ó
b o zwi
b o zwi
ę
ę
kszonym ryzyku
kszonym ryzyku
rozwoju cukrzycy (badania naukowe, nie
rozwoju cukrzycy (badania naukowe, nie
przydatne klinicznie)
przydatne klinicznie)
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a
a
przecinadnerczowe
przecinadnerczowe
Choroba
Choroba
Addisona
Addisona
-
-
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
21
21
hydroksylazie
hydroksylazie
-
-
nie maj
nie maj
ą
ą
du
du
Ŝ
Ŝ
ego
ego
znaczenia klinicznego, inne przeciwcia
znaczenia klinicznego, inne przeciwcia
ł
ł
a
a
przeciw 17
przeciw 17
hydroksylazie
hydroksylazie
i 20
i 20
-
-
21
21
liazie
liazie
nie
nie
s
s
ą
ą
rutynowo oznaczane
rutynowo oznaczane
Pod
Pod
ł
ł
o
o
Ŝ
Ŝ
e autoimmunologiczne w 70
e autoimmunologiczne w 70
-
-
90%
90%
przewlek
przewlek
ł
ł
ej niewydolno
ej niewydolno
ś
ś
ci kory nadnerczy
ci kory nadnerczy
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw receptorowi
a przeciw receptorowi
dla acetylocholiny
dla acetylocholiny
Miastenia
Miastenia
-
-
u 75% chorych, zw
u 75% chorych, zw
ł
ł
aszcza w
aszcza w
przypadku uog
przypadku uog
ó
ó
lnionych objaw
lnionych objaw
ó
ó
w
w
Wynik fa
Wynik fa
ł
ł
szywie dodatni
szywie dodatni
Zesp
Zesp
ó
ó
ł
ł
miasteniczny
miasteniczny
Lambert
Lambert
-
-
Eatona
Eatona
Grasiczak
Grasiczak
bez miastenii
bez miastenii
Leczeni
Leczeni
penicylamin
penicylamin
ą
ą
Rak
Rak
drobnokom
drobnokom
ó
ó
rkowy
rkowy
p
p
ł
ł
uca
uca
Choroby w
Choroby w
ą
ą
troby
troby
Autoimmunologiczne zapalenie w
Autoimmunologiczne zapalenie w
ą
ą
troby
troby
Typ I przeciwcia
Typ I przeciwcia
ł
ł
a ANA i przeciw
a ANA i przeciw
mi
mi
ę
ę
sniom
sniom
g
g
ł
ł
adkim
adkim
SMA
SMA
-
-
lepsze rokowanie, lepsza
lepsze rokowanie, lepsza
odp
odp
na GKS
na GKS
Typ II przeciwcia
Typ II przeciwcia
ł
ł
a przeciw LKM1 (ant.
a przeciw LKM1 (ant.
Mikrosomalny
Mikrosomalny
w
w
ą
ą
troby i nerek)
troby i nerek)
-
-
bardziej agresywne, gorsza
bardziej agresywne, gorsza
odpowied
odpowied
ź
ź
na GKS, cz
na GKS, cz
ę
ę
sto z innymi
sto z innymi
ch
ch
.
.
autoimmunologicznymi
autoimmunologicznymi
Przewlek
Przewlek
ł
ł
e
e
stawrdniaj
stawrdniaj
ą
ą
ce
ce
zapalenie dr
zapalenie dr
ó
ó
g
g
Ŝ
Ŝ
ó
ó
ł
ł
ciowych
ciowych
p
p
-
-
ANCA
ANCA
30
30
-
-
80% , te
80% , te
Ŝ
Ŝ
ANA i SMA
ANA i SMA
Przewlek
Przewlek
ł
ł
a marsko
a marsko
ść
ść
Ŝ
Ŝ
ó
ó
ł
ł
ciowa
ciowa
-
-
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
a
a
przeciw
przeciw
mitochondrialne
mitochondrialne
-
-
AMA
AMA
-
-
90
90
-
-
95%, ANA i
95%, ANA i
SMA (20
SMA (20
-
-
30%)
30%)
Celikia
Celikia
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a
a
przeciendomysialne
przeciendomysialne
(
(
immunofluorescencja
immunofluorescencja
)
)
Przeciwcia
Przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
translutaminazie
translutaminazie
tkankowej (ELISA) w klasie
tkankowej (ELISA) w klasie
IgA
IgA
(wyklucz
(wyklucz
niedob
niedob
ó
ó
r
r
IgA
IgA
-
-
wynik fa
wynik fa
ł
ł
szywie ujemny)
szywie ujemny)
Kiedy
Kiedy
ś
ś
badano przeciwcia
badano przeciwcia
ł
ł
a przeciw
a przeciw
gliadynie
gliadynie
ale zbyt ma
ale zbyt ma
ł
ł
a swoisto
a swoisto
ść
ść
i
i
czu
czu
ł
ł
o
o
ść
ść
-
-
obecnie si
obecnie si
ę
ę
nie wykonuje
nie wykonuje
Nieswoiste zapalenia jelit
Nieswoiste zapalenia jelit
Choroba Le
Choroba Le
ś
ś
niowskiego
niowskiego
-
-
Crohna
Crohna
-
-
przeciwcia
przeciwcia
ł
ł
a ASCA przeciw
a ASCA przeciw
Saccharomyces
Saccharomyces
cerevisae
cerevisae
-
-
60%
60%
Wrzodziej
Wrzodziej
ą
ą
ce zapalenie jelita grubego
ce zapalenie jelita grubego
-
-
pANCA
pANCA
-
-
60%
60%
Autoimmunologiczne zapalenie
Autoimmunologiczne zapalenie
Ŝ
Ŝ
o
o
ł
ą
ł
ą
dka i choroba
dka i choroba
Addisona
Addisona
Biermera
Biermera
Ig przeciw czynnikowi wewn
Ig przeciw czynnikowi wewn
ę
ę
trznemu
trznemu
czu
czu
ł
ł
o
o
ść
ść
70%, swosito
70%, swosito
ść
ść
>95%
>95%
Ig przeciw kom
Ig przeciw kom
ó
ó
rkom ok
rkom ok
ł
ł
adzinowym
adzinowym
-
-
u
u
90% ale mniej swoiste ni
90% ale mniej swoiste ni
Ŝ
Ŝ
anty IF
anty IF