OCENA ROZWOJU FIZYCZNEGO DZIECKA
TEST OZIERECKIEGO
Do
obliczania
wieku
ilorazu
rozwoju
ruchowego
stosuje
się
polską
adaptację
tekstu
N.
Oziereckiego
dokonaną
przez
Barańskiego.
Obejmuje
on
zadania
ruchome
przeznaczone
dla
dzieci
i
młodzieży
w
wieku
4-‐16
lat.
Zawarte
w
zestawie
Oziereckiego
próby
ruchowe
dzielą
się
na
sześć
grup.
Badane
dziecko
otrzymuje
do
wykonania
z
każdej
grupy
jedno
ćwiczenie,
odpowiednie
dla
jego
wieku.
Jeżeli
potrafi
je
wykonać,
otrzymuje
następne
z
tej
samej
grupy,
lecz
przeznaczone
dla
dzieci
o
rok
starszych.
Jeśli
nie
potrafi,
daje
mu
się
ćwiczenie
z
tej
samej
grupy,
lecz
przeznaczone
dla
dzieci
o
rok
młodszych.
W
ten
sposób
ustala
się
w
każdej
grupie
ćwiczeń,
jak
trudne
zadanie
ruchowe
badany
potrafi
wykonać,
przy
czym
trudność
wyrażona
jest
tu
miarą
wieku.
Sześć ćwiczeń w skali Oziereckiego obrazuje różne objawy koordynacji nerwo-‐mięśniowej, a więc przy ich
zastosowaniu można oceniać podstawowy mechanizm pojętności i sprawności ruchowej:
grupa I -‐ sprawdza równowagę (koordynację statyczną),
grupa II -‐ koordynację ruchów rąk,
grupa III -‐ koordynację ruchów ciała,
grupa IV -‐ zdolność do wykonywania ruchów szybkich,
grupa
V
-‐
zdolność
do
wykonywania
różnych
ruchów
jednocześnie
(np.
inne
ruchy
nogami,
a
inne
rękami),
grupa
VI
-‐
precyzję
ruchów
i
zdolność
koncentrowania
się
wyłącznie
na
czynnościach
zadanych,
co
ocenia
się
faktem
występowania
lub
niewystępowania
przyruchów
(synkinezji
TESTY OZIERECKIEGO
(wg A. Barańskiego 1963)
Lp.
testu
(grupa
ćwiczeń)
WIEK W LATACH
WIEK W LATACH
4
5
I
Postawa
równoważna
w.
wykroku
(palce
nogi
prawej
dotykają
pięty
nogi
lewej).
Oczy
zamknięte.
Wytrzymać
15
sek.
Postawa
równoważna
w
wysokim
wspięciu.
Oczy
otwarte.
Wytrzymać
10
sek.
II
Dotknąć
palcem
wskazującym
ręki
prawej
i
lewej
czubka
nosa
ruchem
bezpośrednim.
Oczy
zamknięte.
Posługując
się
tylko
jedną
ręką
zmiąć
serwetkę
o
wymiarach
5
x
5
cm.
Czas
wykonania
-‐
ręką
prawą
15
sek.
-‐
ręką
lewą
20
sek.
III
Podskakiwać
w
miejscu
z
odbicia
obunóż
w
ciągu
5
sek.
Zaliczenie
pod
warunkiem,
że
odbicie
następowało
równocześnie
z
obu
nóg,
a
podskoki
wykonane
były
na
palcach.
Podskakiwać
na
jednej
nodze
wzdłuż
linii
o
długość
5
m.
Nie
wolno
zboczyć
z
linii
więcej
niż
o
5
cm.
Wykonać
na
nodze
lewej
i
prawej.
IV
Ułożyć w pudełku 20 monet. Czas
próby: 15 sek.
Nitkę o długości 2 m nawinąć na motek.
Czas
próby:
ręka
lewa
-‐18
sek.
ręka
prawa-‐12
sek.
V
Zataczać palcami wskazującymi obu rąk równocześnie koła
na
zewnątrz.
Ramiona
wyciągnięte
w
przód.
Czas
próby:
10
sek.
Posługując się obu rękami równocześnie włożyć do
pudełka 10 zapałek. Czas próby: 20 sek.
VI
Uścisnąć badającemu rękę lewą i prawą. Zwraca się uwagę
na synkinezję_.
Zgrzytać zębami. Zwraca się uwagę
na synkinezję.
Lp.
testu
(grupa
ćwiczeń)
WIEK W LATACH
WIEK W LATACH
Lp.
testu
(grupa
ćwiczeń)
6
7
1
Stanie
równoważne
na
jednej
nodze
(druga
ugięta
w
kolanie
pod
kątem
90
,
udo
w
dół).
Wytrzymać
10sek.
Wykonać
na
lewej
i
prawej
nodze.
Stanie równoważne w opadzie w przód z
jednoczesnym wspięciem na palce. Wytrzymać 10 sek.
II
Trafić
piłeczką
tenisową
z
odległości
1,5
m
do
tarczy
25
x
25
cm.
Chłopcy
3
rzuty.
Dziewczęta
4
rzuty.
Zaliczenie
próby:
ręka
prawa
-‐
co
najmniej
2
trafne,
ręka
lewa
-‐
co
najmniej
1
trafny.
Narysować ręką lewą i prawą przejście przez labirynty.
Czas
próby:
ręka
prawa
-‐1
min
30
sek.,
ręka
lewa
-‐
2
min.
III
Przeskoczyć bez rozbiegu z odbicia obunóż przez sznurek
rozciągnięty na wysokości 20 cm
Odmierzyć
stopami
odległość
2
m
po
linii
prostej
nie
zbaczając
z
linii.
IV
Rysować pionowe kreski pomiędzy liniami papieru
kancelaryjnego
(dokładność
+
3
mm).
Czas
"lOsek.
Liczba
kresek:
ręka
prawa
-‐
20
ręka,
lewa
-‐12.
Biorąc
po
jednej
karcie
rozłożyć
talię
36
kart
na
cztery
kupki.
Czas:
ręka
prawa
-‐
30
sek.,
ręka
lewa
-‐
40
sek.
V
Chodząc
po
pokoju
nawijać
na
palce
nitkę.
Czas
próby
15
sek.
Nie
wolno
zmienić
tempa
marszu.
Wbijać
w
dowolnym
,
lecz
jednakowym
rytmie
takt
jedną
ręką,
podczas
gdy
druga
opisuje
wskazującym
palcem
w
powietrzu
koła.
Nie
wolno
zmienić
rytmu.
VI
Uderzyć
młotkiem
perkusyjnym
w
stół.
Zwraca
się
uwagę
na
synkinezję.
Podnieść
brwi.
Zwraca
się
uwagę
na
synkinezję.
Lp.
Testu
(grupa
ćwiczeń)
Wiek w latach
Wiek w latach
Lp.
Testu
(grupa
ćwiczeń)
8
9
I
Postawa
równoważna
w
przysiadzie
(ramiona
w
bok
oczy
zamknięte)
Czas
próby
10
sekund
Postawa
równoważna
na
lewej
i
na
prawej
nodze
.
Oczy
zamknięte.
Wytrzymać
10
sekund.
II
Czubkiem
dużego
palca
dotknąć
po
kolei
czubków
pozostałych
palców
tej
samej
ręki.
Czas
próby
5
sek.
Chłopcy
:
trafić
piłką
tenisową
w
tarczę
25x25
cm.
Z
odległości
2,5
m.
Ręka
prawa
5
rzutów,
trafnych
co
najmniej3
Ręka
lewa
5
rzutów
co
najmniej
2
trafne
Dziewczęta
wycinać
kółka
z
papieru
Czas
ręka
prawa
–1
min.
Ręka
lewa
–
1
min.
30
sekund.
III
Posługując
się
jedną
nogą
,
jak
w
grze
w
klasy
przesuwać
pudełko
pomiędzy
dwiema
liniami
na
odległość
5
m.
Rozstęp
między
liniami
50
cm.
Chłopcy
przeskoczyć
bez
rozbiegu
z
odbicia
obunóż
wysokość
40
cm.
Dziewczęta;
wyskoczyć
w
górę
i
równocześnie
co
najmniej
klasnąć
3
razy
nad
głową.
IV
Badany
biegnie
5
metrów
do
stołu,
z
zamkniętego
pudełka
wyciąga
4
zapałki,
układa
z
nich
kwadrat,
składa
na
pół
arkusz
papieru
i
wraca
na
swoje
miejsce.
Czas
15
sekund
Odwracanie
kartek
książki
prawą
i
lewą
ręką.
Czas
próby
15
sekund.
Norma
ręka
prawa
–
30
kartek,
lewa
18
kartek.
V
Siedząc
markować
marsz.
Przy
stawianiu
prawej
nogi,
wskazującym
palcem
prawej
ręki
stukać
w
stół.
Nie
wolno
zmieniać
rytmu.
Siedząc
markować
marsz
w
dowolnym
tempie.
Równocześnie
z
postawieniem
prawej
nogi
palcami
wskazującymi
stukać
w
stół.
Nie
wolno
zmieniać
rytmu
VI
Zmarszczyć czoło. Zwraca się uwagę na synkinezję.
Siedząc
na
krześle
unieść
nogi
na
wysokość
20
–
25
cm.
Z
maksymalną
szybkością
zgiąć
jedną,
a
potem
drugą
nogę
w
stawie
skokowym.
Obserwuje
się
synkinezję.
OCENA POZIOMU ROZWOJU MANUALNEGO
TEST “KRESKOWANIE” MIRY STAMBAK
Służy
do
oceny
motoryki
rąk.
Miarą
sprawności
ruchowej
jest
liczba
kresek
wpisanych
w
kolejne
kratki
(1
cm
x
1
cm)
w
ciągu
jednej
minuty.
Pomoce:
Karta maszynowego papieru pokratkowanego liniami poziomymi i pionowymi. W rzędzie poziomym
musi być 25 kratek, a w pionowym 18 kratek o boku 1 cm,
ołówek czarny nr 2 o długości 12 cm,
stoper,
Mówimy:
„Weź
ołówek,
widzisz
te
kratki,
będziesz
w
każdej
kratce
stawiać
pionową
kreskę
tak
szybko,
jak
potrafisz.
Staraj
się
nie
wychodzić
poza
linie
kwadracików.
Uważaj,
żeby
nie
ominąć
żadnej
kratki.
Nie
można
cofać
się".
Dziecko bierze ołówek do prawej lub lewej ręki.
„Czy
dobrze
zrozumiałeś?
A
więc
staraj
się
stawiać
kreski
najszybciej
jak
możesz,
dopóki
ja
nie
powiem
koniec".
Włączamy
stoper,
gdy
dziecko
zaczyna
stawiać
pierwszą
kreskę.
Może
rysować
kreski
w
kierunku
od
lewej
do
prawej,
albo
od
prawej
do
lewej
wg
własnego
wyboru.
Podczas
pracy
dziecka
powtarzamy
kilkakrotnie
„szybciej,
jeszcze
szybciej".
Po
minucie
przerywamy
dziecku
pracę,
zaznaczamy
ostatnią
kreskę
i
zapisujemy,
którą
ręką
rysowało
np.
RL
gdy
lewą.
Następnie
mówimy:
„Bardzo
dobrze,
teraz
weź
ołówek
do
drugiej
ręki
i
będziesz
stawiać
kreski
drugą
tak
szybko,
jak
potrafisz.
Zaczynać
możesz
z
tego
końca,
z
którego
wolisz".
Przeprowadzamy w ten sposób po 2 próby każdą ręką na zmianę. Przerwa między próbami wynosi
kilka
sekund
potrzebnych
dla
przełożenia
ołówka
do
drugiej
ręki
oraz
przypomnienia
dziecku,
że
powinno
pracować
możliwie
szybko.
Miarą sprawności ręki jest liczba kresek wpisanych w ciągu minuty. Porównując lepszy wynik uzyskany
przez dziecko z danymi w poniżej tabeli możemy określić sprawność w latach.
Wiek w latach
Mediana
Dyspersja
Wiek w latach
liczba kresek na 1 minutę
liczba kresek na 1 minutę
6
55
44-‐66
7
68
51-‐85
8
90
78-‐102
9
99
91-‐107
10
107
97-‐117
11-‐12
126
114-‐138
13-‐14
143
120-‐157
TEST „KARTY” RENE ZAZZO
Pomoc: 32 karty pasjansowe, stoper. .
Instrukcja: „Posłuchaj, co będziesz robić, będziesz kłaść te karty jedna po drugiej przed sobą, na stole, jak szybko
potrafisz
w
ten
sposób"
(demonstrujemy
z
szybkością
odpowiednią
dla
możliwości
dziecka).
Karty
trzymamy
w
jednej
ręce.
Drugą
bierzemy
po
jednej
i
kładziemy
na
stole
jedną
na
drugą
(blisko
siebie).
„Karty trzeba brać palcami tak" (pokazujemy dziecku chwytanie kart palcami: dużym i wskazującym). „Kładź
karty
jedna
po
drugiej
i
uważaj,
żeby
nie
brać
po
dwie
i
nie
upuścić
kart.
Staraj
się
odkładać
karty
najszybciej
jak
możesz".
Na
nasz
sygnał
dziecko
zaczyna
odkładanie.
Włączamy
stoper,
gdy
dziecko
bierze
kartą
i
zatrzymujemy,
gdy
położy
ostatnią.
Jeżeli
dziecko
wypuści
z
ręki
znaczną
część
kart,
należy
przeprowadzić
próbę
od
nowa,
starając
się
dziecko
uspokoić
i
zachęcić
do
ponowienia
próby.
Przy
powtórnym
odkładaniu
nie
dopingujemy
dziecka
do
szybkiej
pracy.
Należy
powstrzymać
dziecko
od
wszelkich
dodatkowych
czynności,
które
mogą
zwalniać
tempo
odkładania,
np.
odwracanie
kart,
rozkładanie
na
stole.
Po odłożeniu wszystkich kart mówimy „Teraz zrobisz to samo drugą ręką". Przeprowadzamy próbę trzy
razy
każdą
ręką,
uznajemy
przewagę
tej
ręki,
którą
dziecko
odkładało
karty
krócej
przynajmniej
o
3
sekundy.
Jeśli
nie
ma
różnicy,
lub
jest
ona
mniejsza,
stwierdzamy,
że
sprawność
rąk
jest
jednakowa.
Chociaż
porównujemy
tylko
czasy,
należy
też
notować
spostrzeżenia
o
współdziałaniu
rąk.
Porównując
najkrótszy
czas
odkładania
kart
uzyskany
przez
dziecko
z
danymi
w
poniższej
tabeli
możemy
określić
poziom
sprawności
motorycznej
ręki
w
latach.
Ustalony
wiek,
któremu
odpowiada
wartość
mediany,
najbardziej
zbliżony
do
wartości
będącej
miarą
czasu
uzyskanego
przez
dziecko
to
wiek
motoryczny
(wg
Spionek).
Wiek w latach
Mediana
Dyspresja
Wiek w latach
Czas w sekundach.
Czas w sekundach.
6
40
28-‐52
7
31
23-‐39
8
25
19-‐31
9
21
15-‐27
10
21
15-‐27
11-‐12
16
13-‐19
13-‐14
14
12-‐16
OCENA POZIOMU ROZWOJU ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ
TEST DO BADANIA POZIOMU
ANALIZY I SYNTEZY WZROKOWEJ H. SPIONEK
Przeprowadzenie
testu:
1)
Wzory
figur
geometrycznych
narysowane
są
na
kartce
wielkości
¼
kartki
A4.
Każda
figura
na
osobnej
kartce.
2)
Dziecko
ma
przygotowane
kartki
podobnej
wielkości,
jak
te
ze
wzorami
figure
(14
kartek).
3)
Figury
pokazujemy
pojedynczo,
prosimy
o
narysowanie
kolejnych
figur.
4)
Po
narysowaniu
przez
dziecko
jednej
figury
pokazujemy
następną,
aż
do
ostatniej
-‐14
figury.
Sposób
w
jaki
dziecko
odtworzyło
figury
,
świadczy
o
ogólnym
poziomie
jego
możliwości
graficznych.
Dzieci
u
których
procesy
analizy
i
syntezy
wzrokowej
przebiegają
prawidłowo,
bezbłędnie
potrafią
odwzorować
wszystkie
figury.
OCENA ROZWOJU ANALIZY I SYNTEZY SŁUCHOWEJ
TEST DO BADANIA POZIOMU ANALIZY I SYNTEZY
SŁUCHOWEJ WYRAZÓW ( I. STYCZEK)
Test
składa
się
z
:
-‐
6
zadań
dotyczących
analizy
słuchowej
wyrazów;
-‐
2
zadań
na
syntezę
wyrazów.
W
wyniku
testu
uzyskuje
się
informacje
o
tym,
które
dzieci
potrafią:
-‐
wyodrębniać
sylaby,
-‐
wskazywać
głoskę
początkową,
końcową
w
danym
wyrazie
,
-‐
wyodrębniać
kolejne
głoski
w
wyrazach,
-‐
w
zakresie
syntezy
–
czy
potrafią
tworzyć
wyrazy
z
sylab
oraz
z
głosek.
1.
Wyniki
testu
wpisać
należy
do
karty
wyników
poziomu
analizy
i
syntezy
słuchowejwyrazów.
2.
Za
każdą
prawidłową
odpowiedź
uczeń
uzyskuje
„+”
3.
Za
brak
odpowiedzi
bądź
odpowiedź
błędną
uzyskuje
„
–„.
4.
Przy
odpowiedzi
błędnej
notujemy
to,
co
odpowiedziało
dziecko.
5.
W
wyniku
testu
dziecko
może
uzyskać
25
punktów,
ponieważ
w
teście
jest
25
wyrazów.
6.
Wyrazów
instrukcyjnych
nie
punktuje
się.
ANALIZA
SŁUCHOWA
1.
Powiedz,
ile
cząstek
jest
w
wyrazie?
(Sza-‐fa
wyraz
instrukcyjny)
Ryba,
Sałata
2.
Powiedz,
co
słyszysz
na
początku
wyrazu?
(Ala
wyraz
instrukcyjny)
Osa,
Ule,
Ewa
3.
Powiedz,
co
słyszysz
na
końcu
wyrazu?
(Las
wyraz
instrukcyjny)
Dom,
Lok,
Rok,
Noc
4.
Powiedz,
co
słyszysz
na
początku
wyrazu?
(Sok
wyraz
instrukcyjny)
Rok,
Mak,
Buty,
Kosa
5.
Powiedz,
co
słyszysz
na
końcu
wyrazu?
(Kura
wyraz
instrukcyjny)
Sala,
Lata,
Kosze
6.
Jakie
literki
napisałbyś
w
wyrazie?
(Ela
e-‐
l-‐
a
wyraz
instrukcyjny)Dom,
Mapa,
Foka
SYNTEZA
SŁUCHOWA
WYRAZÓW
7.
Jaki
wyraz
powiedziałam?
(sa-‐ła-‐ta
wyraz
instrukcyjny)
Mu-‐cha,
Ło-‐pa-‐ta,
Ka-‐na-‐pa
8.
Jaki
wyraz
powiedziałam?
(o-‐k-‐o
wyraz
instrukcyjny)
m-‐a-‐k,
w-‐a-‐g-‐a,
b-‐u-‐d-‐a
BADANIE LATERALIZACJI
•
DOMINACJA RĘKI – próba odkładania kart R.ZAZZO;
•
DOMINACJA
OKA
–
dziecko
spogląda
w
kalejdoskop,
szuka
przez
dziurkę
w
tekturze
wskazanego
przez
dorosłego
miejsca
np.
na
ścianie;
•
DOMINACJA NOGI -‐ próba skakania na jednej nodze, przesuwania klocka, gra w klasy.