Kenrick r. 7 – Afiliacja i przyjaźń

4 cele:

- zdobycie wsparcia społecznego

- uzyskanie informacji

- zdobycie pozycji społecznej

- wymiana dóbr

-

Przyjaciel to ktoś, z kimś nas wiąże związek uczuciowy

-

Motyw afiliacji – jeden z głównych ludzkich – potrzeba bycia w pobliżu innych ludzi i
wchodzenia z nimi w przyjemne interakcje

BADANIA

-

Obserwacja naturalna (bo we wspomnieniach się wszystko zniekształca, np. dlatego, że w
pomieszczeniu śmierdzi :p)

o

Pobieranie próbek doświadczenia (brzęczyki!)

o

Rejestr Interakcji Rochester (wypełnianie kwestionariusza po każdej ważnej interakcji
społecznej – średnio 7 takich dziennie)

UGODOWOŚĆ A DOMINACJA

-

Koło interpersonalne – dwa niezależne wymiary dominacji i ugodowości

-

Choć wszyscy wolimy osoby towarzyskie, wybieramy osoby o dopełniającym poziomie
dominacji

- Koło problemów interpersonalnych

CELE ZACHOWAŃ AFILIACYJNYCH

-

model wzmocnieniowo-afektywny

o

chcemy czuć się dobrze, lubimy tych, z którymi nam dobrze i nie lubimy tych, z którymi
nam źle

maleńki wyjątek: możemy lubić tych, przy których nam źle – wspólny los

-

modele specyficzne dla różnych dziedzin

o

robimy coś, bo many motywację, żeby to zrobić akurat teraz i w konkretnej relacji

-

dwa podstawowe motywy:

o

potrzeba intymności (pozioma oś na kole interpersonalnym)

o

potrzeba władzy (pionowa oś na kole int.)

-

główna potrzeba człowieka to otrzymanie wsparcia społecznego, które wiąże się z potrzebą
intymności i z osią ugodowości w kole interpersonalnym

1 CEL: UZYSKANIE WSPARCIA SPOŁECZNEGO

-

W. s. to pomoc:

o

Emocjonalna

o

Informacyjna

o

Materialna

udzielana jednostce przez ludzi, z którymi jest ona powiązana

-

Psychologia zdrowia:

o

Głęboki kontakt z ludźmi – dłuższe i szczęśliwe życie

o

Samotność: narkotyki, alkohol, zaburzenia snu, ból głowy, częstsze wizyty u lekarzy,
wyższa śmiertelność w domach spokojnej starości, obniżona odporność organizmu, o 7%
większe ryzyko drugiego zawału serca

-

Eksperyment Bolger i Eckenrode: badania studentów miesiąc przed sesją – mierzyli
ekstrawersję, neurotyzm i ilość dobrowolnych kontaktów z ludźmi. Towarzyscy studenci mniej
się stresowali egzaminami.

-

Eksperyment Sosa, Kennel i in.: ciężarne kobiety, które miały asystenta przy porodzie, lepiej go
zniosły, rodziły o połowę krócej i mniej powikłań

-

Czasem pies daje lepsze w.s. niż człowiek:

o

Eksperyment Allen, Blascovich i in.: kobiety miały odliczać do tyłu co 13 albo co 17

Same

Z koleżanką (bały się zawstydzenia, źle im to robiło)

Z psem (najlepiej się czuły)

KOLEJNOŚĆ NARODZIN, ZALEŻNOŚĆ I MOTYWACJA INTYMNOŚCI

-

Najsilniejsza potrzeba afiliacji u jedynaków i osób urodzonych jako pierwsze

o

Bo mieli rodziców tylko dla siebie

o

Bo niewprawieni rodzice byli nadopiekuńczy

-

Jedynacy i najstarsi częściej chodzą do psychoterapeuty

-

Środkowi i najmłodsi po prostu piją alkohol :]

-

Bornstein: osobowość zależna – podstawowy jej cel to zbudowanie i podtrzymanie związków
dających wsparcie i siłę

-

McAdams: potrzeba intymności; takie osoby częściej się uśmiechają, stają bliżej innych, w
rozmowie więcej zdradzają na swój temat, prowadzą więcej rozmów, częściej piszą listy, mają
bliższe i trwalsze przyjaźnie

SYTUACJE

-

Bezosobowe zagrożenie – potrzebujemy wsparcia społ.

-

Izolacja społeczna – potrzebujemy wsparcia społ.

o

Czynniki zwiększające poczucie izolacji społ:

Niedawna przeprowadzka

Pójście do college’u

Utrata pracy

Mieszkanie w pojedynkę

Niedostępność środków transportu

-

Zakłopotanie – unikamy innych

DEPRESJA

-

Samonapędzający się cykl samotności (depresja=> marudzenie=> inni nas unikają=>
samotność=> źle się przy innych czujemy =>unikamy innych => myślimy, że nikt nas nie lubi =>
depresja itd.)

-

Jak jesteśmy samotni

o

Jemy

o

Bierzemy narkotyki

o

Oglądamy telewizję

-

Samotni mają nierealistyczne wymagania względem siebie i innych

-

Dzieci bezpiecznie przywiązane mają lepsze wzorce komunikacji

-

Nawet u nastolatków i później ważna więź z rodzicami:

o

Lepszy nastrój

o

Lepsze oceny

2 CEL: GROMADZENIE INFORMACJI

-

Przyjaciele lepiej razem pracują, bo się rozumieją

-

Carl Rogers: grupy spotkaniowe. Dobre, bo można się szczerze wygadać.

PORÓWNANIA SPOŁECZNE

-

Teoria porównań społecznych Festingera

-

Ludzie do siebie podobni są dla siebie bardziej atrakcyjni

o

To poprawia, bo potwierdza, nasz obraz świata

o

Bo są bardziej przewidywalni

o

Potwierdzają nasze poglądy na temat świata i nas samych

o

Najchętniej się z nimi porównujemy

Wyjątek: Gdy sprawa jest dla nas ważna, wolimy się afiliować z kimś

kompetentnym, a niepodobnym do nas

ZWIERZANIE

-

Kluczowy aspekt przyjaźni to zwierzanie się

-

Kobiety częściej się zwierzają niż M

-

K utrzymują bardziej satysfakcjonujące związki międzyludzkie niż M

NIEPEWNOŚĆ

-

Pogłoska i plotka leci najszybciej, gdy informacja ważna, a nie ma gdzie jej zweryfikować

BŁĄD POZYTYWNOŚCI I PODTRZYMANIE DOBREJ SAMOOCENY

-

Campbell i Tesser: teoria podtrzymania samooceny

o

Świecenie odbitym blaskiem

3 CEL: ZDOBYCIE WYSOKIEGO STATUSU

-

Naszymi związkami z ludźmi kierują dwa motywy:

o

Motyw intymności

o

Motyw władzy

-

Skłonność do przyjaźni z ludźmi o wysokim statusie – bardziej u mężczyzn

-

M opierają swoją jednostkową tożsamość na rozwoju kariery

-

K opierają swoją jednostkową tożsamość łącznie na karierze i związkach z ludźmi

-

Samoocena K jest ściśle związana z posiadaniem bliskiej przyjaciółki

-

M częściej utrzymują kontakty z osobami z pracy

-

K częściej utrzymują kontakty z osobami spoza pracy

-

M udzielają lepszego wsparcia instrumentalnego

-

K udzielają lepszego wsparcia społecznego i emocjonalnego

-

I M i K wolą się przyjaźnić z K => K są bardziej ugodowe, empatyczne, lepsze w komunikacji
niewerbalnej, częściej się uśmiechają, lepiej słuchają, bardziej okazują uczucia swoim
przyjaciołom

-

M otrzymują w związkach więcej szacunku

-

K otrzymują w związkach więcej miłości

-

W miejscu pracy powinniśmy nawiązywać stosunki z osobami o wyższym statusie

-

W krajach takich jak Japonia jeszcze większy nacisk na sympatię ze względu na status

-

Teoria równowagi Heidera: ludzie kontrolują swoje związki w celu utrzymania stałego –
wysokiego – obrazu własnej osoby

o

Eksperyment Snyder: weź plakietkę swojej drużyny, jeśli:

Twoja grupa jest lepsza od 90% osób - brali

Twoja grupa jest gorsza od 70% osób – nie brali

4 CEL: WYMIANA KORZYŚCI MATERIALNYCH

PODSTAWOWE REGUŁY WYMIANY SPOŁECZNEJ

- Wymiana usług i dóbr to rdzeń naszych relacji społecznych

-

Równość: stan rzeczy, w którym korzyści i koszty danej osoby są proporcjonalne do korzyści i
kosztów partnera

-

Alan Fiske: 4 modele relacji społecznych.

-

Bram Buunk: ludzie o silnej orientacji na wspólnotę nie martwią się, gdy dostają z relacji mniej
lub więcej niż inni (nawet się cieszą, jak więcej dają), a ludzie o niskiej orientacji na wspólnotę
są nieszczęśliwi wtedy

RELACJE WSPÓLNOTOWE A BLISKOŚĆ:

-

Ludzie będący w długich związkach przestają kalkulować dobra, które dzielą z partnerem

-

Reguła bliskość-atrakcyjność – najbardziej lubimy kolegów z pokoju obok, po studiach
małżeństwa o nazwiskach na tę samą literę

-

W USA i Chinach oceniając pracę nieznajomych patrzymy na jakość tej pracy; w USA oceniając
przyjaciół wciąż patrzymy na zasługi, w Chinach już wszystkich oceniamy tak samo pozytywnie

RÓŻNICE KULTUROWE:

-

W społ zachodnich relacje dobrowolne, w tradycyjnych narzucone

-

W tradycyjnych związki bardziej trwałe

-

Relacje w społ zurbanizowanych bardziej indywidualistyczne; w tradycyjnych kolektywne

-

W tradycyjnych nacisk na współzależność i dobro grupy; w indywidualistycznych nacisk na
wolność, prawa jednostki, równość i osobistą niezależność

-

ALE: nawet w USA relacje rodzinne są ważne, 16% amerykańskich mężczyzn i 69% kobiet
wymienia członków rodziny jako swoich powierników