1

w w w. o p e r o n . p l

Modele odpowiedzi do arkusza próbnej matury z OPERONEM

Geografia

Poziom rozszerzony

Grudzieƒ 2007

Nr

polecenia

Przewidywana odpowiedê ucznia

Liczba

punktów

Kryteria

zaliczenia

1.

stacja kolejki w Kuênicach: 1020 m n.p.m.
MyÊlenickie Turnie: 1360 m n.p.m.
1360 m – 1020 m = 340 m

0–2

poprawne odczytanie wysokoÊci
obu punktów – 1 pkt;
poprawny wynik (± 20 m) – 1 pkt

2.

np.:
na mapie bok kwadratu pola A1 wynosi 3,8 cm
w rzeczywistoÊci bok kwadratu pola A1 wynosi:
je˝eli 1 cm – 300 m
to 3,8 cm – x
x = 3,8 cm · 300 m/1 cm = 1140 m
Pole kwadratu A1 wynosi 1140 · 1140 m = 1 299 600 m

2

1 ha = 10 000 m

2

wi´c pole A1 = 129,96 ha

0–3

obliczenie d∏ugoÊci boku kwadratu
w rzeczywistoÊci – 1 pkt;
obliczenie pola kwadratu w metrach
kwadratowych – 1 pkt;
obliczenie pola kwadratu w hekta-
rach – 1 pkt

3.

nazwa: krasowienie
wyjaÊnienie: proces polega na wymywaniu w´glanu wap-
nia ze ska∏ osadowych pochodzenia organicznego, takich
jak wapienie, dolomity

0–3

podanie nazwy procesu – 1 pkt
wskazanie w wyjaÊnieniu wymywa-
nia w´glanu wapnia – 1 pkt;
podanie przyk∏adu ska∏y (grupy ska∏),
w której zachodzi proces – 1 pkt

4.

lawiny

0–1

podanie poprawnej nazwy – 1 pkt

5.

trasa: B
uzasadnienie: z przystanku PKS w Kuênicach, poniewa˝
jest mniej stroma, chocia˝ d∏u˝sza

0–2

wskazanie odpowiedzi b – 1 pkt;
uzasadnienie – 1 pkt

6.

Poniewa˝ na terenach parków narodowych poruszamy si´
tylko po oznakowanych szlakach turystycznych.

0–2

poprawne wyjaÊnienie – 2 pkt

7.

D

0–1

poprawne zakreÊlenie – 1 pkt

8.

A

0–1

poprawne zakreÊlenie – 1 pkt

9.

np.: odpadanie, obrywanie, sp∏ukiwanie

0–2

podanie dwóch ruchów – 1 pkt;
wszystkich – 2 pkt

10.

a) np.: wzgl´dy praktyczne, które umo˝liwiajà podejmowa-
nie tych samych dzia∏aƒ na obszarze ca∏ego kraju w jednym
czasie
b) Warszawa 21°00’E
Che∏m 23°15’E
23°15’ – 21°00’ =2°15’
2° · 4 min = 8 min
15 min · 4 sek. = 60 sek. = 1 min
8 min + 1 min = 9 min
Odp.: 9 min
c) 1 godz.
d) 0 godz.

0–5

a) podanie sensownego uzasadnie-
nia – 1 pkt;
b) poprawne okreÊlenie d∏ugoÊci geo-
graficznej obu miejscowoÊci – 1 pkt;
podanie poprawnej ró˝nicy czasu wy-
nikajàcej z obliczeƒ – 1 pkt;
c) wskazanie poprawnej ró˝nicy
mi´dzy czasem urz´dowym i strefo-
wym – 1 pkt;
d) wskazanie poprawnej ró˝nicy mi´-
dzy czasem strefowym i letnim – 1 pkt

2

w w w. o p e r o n . p l

Geografia. Poziom rozszerzony

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

Nr

polecenia

Przewidywana odpowiedê ucznia

Liczba

punktów

Kryteria

zaliczenia

11.

0–2

poprawne przyporzàdkowanie pi´ciu,
szeÊciu – 1 pkt; wszystkich – 2 pkt

12.

np.: na popio∏ach i ska∏ach wyrzucanych przez wulkan
tworzà si´ ˝yzne gleby, na których intensywnie rozwija si´
rolnictwo

0–2

wskazanie na ˝yzne gleby – 1 pkt;
wskazanie na rozwijajàce si´ na tych
glebach rolnictwo – 1 pkt

13.

a – P; b – F; c – P; d – P; e – F

0–2

trzy, cztery poprawne oznaczenia
– 1 pkt; wszystkie – 2 pkt

14.

a) i b)

c) np.: suchy, ciep∏y

0–3

a) wpisanie poprawnej wartoÊci gra-
dientu – 1 pkt;
b) wpisanie poprawnej wartoÊci
temperatury – 1 pkt;
c) podanie dwóch cech fenu – 1 pkt

15.

np.: zaroÊni´cie roÊlinnoÊcià, wyschni´cie wskutek zmiany
klimatu, zasypanie utworami naniesionymi przez rzek´

0–2

podanie dwóch przyczyn – 1 pkt;
trzech – 2 pkt

16.

np.: nad równikiem przyczynà jest wi´ksza iloÊç opadów,
nad zwrotnikami – suchoÊç klimatu

0–2

wskazanie na du˝e opady nad rów-
nikiem – 1 pkt; ma∏e (brak)
nad zwrotnikami – 1 pkt

17.

a) terasowanie
b) erozja
c) np.: orka w poprzek stoku, zalesianie stoków

0–3

a) podanie terasowania – 1 pkt;
b) podanie erozji – 1 pkt;
c) podanie dwóch mo˝liwoÊci – 1 pkt

18.

podkreÊlone kolejno: dziobak, wombat, lirogon, struÊ emu

0–2

podkreÊlenie trzech – 1 pkt;
czterech – 2 pkt

19.

T) A – nadmorskie po∏o˝enie, klimat Êródziemnomorski
K) B – las równikowy, bariera cieplna (za goràco) i wodna
(zbyt du˝e opady)
R) A – np. dost´p do wody s∏odkiej
N) B – pustynia, bariera wodna

0–3

poprawne okreÊlenie dwóch miejsc
– 1 pkt;
trzech – 2 pkt;
czterech – 3 pkt

20.

a) urbanizacja pozorna
b) np.: ˝ywio∏owy nap∏yw do pracy w mieÊcie du˝ych
grup ludnoÊci wiejskiej, nieposiadajàcej wykszta∏cenia;
miasto wielu ludziom kojarzy si´ z miejscem poprawy do-
tychczasowych warunków ˝ycia
c) np.: w miastach krajów urbanizacji pozornej rozrastajà
si´ rozleg∏e dzielnice n´dzy zwane slumsami (favelami),
w których nie ma wymaganej infrastruktury (wodociàgi,
gazociàgi, sieç energetyczna itp.)

0–3

a) podanie nazwy urbanizacji
– 1 pkt;
b) podanie dwóch przyczyn urbani-
zacji – 1 pkt;
c) wskazanie na brak infrastruktury
lub istnienie dzielnic n´dzy – 1 pkt

krater

komora
magmowa

chmury popiołu

sto˝ek paso˝ytniczy

warstwy popio∏u i lawy

lakolit

bomby wulkaniczne

6°C

–12°C

0°C

–6°C

18°C

–12°C

8°C

–2°C

0,6°C/100 m

1°C/100 m

3 km
2 km
1 km

W

N

3

w w w. o p e r o n . p l

Geografia. Poziom rozszerzony

Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

Nr

polecenia

Przewidywana odpowiedê ucznia

Liczba

punktów

Kryteria

zaliczenia

21.

B

0–2

poprawne zakreÊlenie – 2 pkt

22.

a) A – lasy, B – grunty orne, C – u˝ytki zielone
b) A – w Ameryce P∏d. sà du˝e powierzchnie lasów ama-
zoƒskich
B – Europa jest obszarem, na którym od dawna rozwija si´
rolnictwo (znaczàcy producent ˝ywnoÊci na Êwiecie)
C – Australia ma najwi´kszy odsetek ∏àk i pastwisk

0–4

poprawne przyporzàdkowanie
dwóch – 1 pkt; wszystkich – 2 pkt;
poprawne uzasadnienie swojego
wyboru dla dwóch – 1 pkt; wszyst-
kich – 2 pkt

23.

a) D, b) C, c) B, d) E, e) A, f) G

0–2

poprawne przyporzàdkowanie czte-
rech, pi´ciu upraw – 1 pkt;
wszystkich – 2 pkt

24.

np.:
A) Hiszpania
B) Estonia

0–2

za ka˝dy poprawnie wymieniony
kraj – 1 pkt

25.

np. wraz ze wzrostem iloÊci dwutlenku w´gla w powie-
trzu wzrasta Êrednia roczna temperatura na Ziemi

0–1

wskazanie poprawnego powiàzania
– 1 pkt

26.

np.: Gazy uwolnione do atmosfery przenoszà si´ nad ca∏y
glob, zatem wywo∏ane przez nie zjawisko równie˝ obej-
muje ca∏y glob.

0–1

poprawne wyjaÊnienie – 1 pkt

27.

Pi´ç wybranych spoÊród: Arabia Saudyjska, Irak, Iran, Ku-
wejt, Wenezuela, Katar, Libia, Indonezja, Zjednoczone Emi-
raty Arabskie, Algieria, Nigeria, Angola

0–1

poprawne zaznaczenie pi´ciu
– 1 pkt

28.

np.:
1. zmiany struktury wielkoÊci przedsi´biorstw
2. prywatyzacja zak∏adów przemys∏owych

0–1

podanie dwóch dzia∏aƒ – 1 pkt