Opis wymiarów inteligencji emocjonalnej

KOMPETENCJE OSOBISTE

1) samoświadomość:
 świadomość emocjonalna: rozpoznawanie własnych stanów emocjonalnych i uczuciowych,

zdolność do akceptacji zarówno stanów pozytywnych, jak i negatywnych, umiejętność werbalizacji,

zrozumienie emocji i wiedzy o nas samych, która z nich wynika, świadomość skutków działania i

tłumienia emocji; rozumienie komunikatów emocjonalnych płynących z własnego ciała, umiejętność

relaksacji; świadomość własnych wartości, ich hierarchii, celów osobistych, rozumienie własnego

katalogu emocji ujawnianych w danych sytuacjach, umiejętność zmiany reakcji nieefektywnych;

 poprawna samoocena: świadomość własnych zalet i wad oraz możliwości, zdolność do poczucia

humoru i dystansu do siebie;

 wiara w siebie: poczucie pewności i spokoju, umiejętność działania w sytuacjach wywołujących

niepokój, odwaga w prezentowaniu i obronie swoich poglądów, nawet potencjalnie niepopularnych.

2) samoregulacja:
 samokontrola: umiejętność panowania nad emocjami (złość, gniew, trema itp.), radzenie sobie z

silnymi i gwałtownymi emocjami, umiejętność odraczania gratyfikacji w dłuższym czasie,

niepoddawanie się emocjom innych ludzi (np. kiedy jest się przedmiotem gniewu);

 spolegliwość, sumienność: uczciwość i prawość, trzymanie się zasad, odpowiedzialność w

wykonywaniu obowiązków, odpowiedzialność za swoje działanie;

 przystosowalność i innowacyjność: elastyczność, otwartość na nowe sytuacje i rozwiązania,

postawa pro, rozsądna akceptacja ryzyka.

3) motywacja:
 dążenie do osiągnięć: stałe uczenie się i doskonalenie, podwyższanie aspiracji, stawianie sobie

właściwych celów, zasięganie opinii o swojej pracy, poszukiwanie sposobów zwiększania

wydajności;

 zaangażowanie: zdolność do długotrwałego wysiłku, w zgodzie z własnymi lub grupowymi

wartościami, celami, misją, zdolność do mobilizacji wysiłku, nawet w okresach braku dobrych

widoków lub wykonywania czynności mało „ambitnych” czy nieciekawych;

 inicjatywa: aktywność, pomysłowość, korzystanie z sytuacji, przekraczanie oczekiwań,

wykonywanie „więcej” i stale lepiej;

 optymizm: nadzieja i wytrwałość mimo ewentualnych przeszkód, niepowodzenia są traktowane

jako lekcje, doświadczenie do wyciągnięcia wniosków i poprawy działania.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

4) empatia:

 rozumienie innych: dostrzeganie potrzeb innych ludzi - bliskich i obcych, wyczuwanie stanów

emocjonalnych i uczuć innych ludzi, umiejętność dobrego słuchania, przy zachowaniu asertywności

i nienarzucaniu pomagania, radzenia; utrzymywanie równowagi pomiędzy potrzebami innych i

potrzebami własnymi;

 doskonalenie innych: prawdziwe zainteresowanie innymi, dostrzeganie ich możliwości

rozwojowych, zdolności i talentów, wspieranie przy zachowaniu „sztuki krytykowania” i informacji

zwrotnych, umiejętność wskazywania problemów bez sugerowania rozwiązań, talent Pigmaliona;

 nastawienie usługowe: dbanie o potrzeby innych, prawdziwe zaspokajanie potrzeb innych (bez

inwazji i ograniczeń);

 wspieranie różnorodności: szacunek dla ludzi odmiennych światopoglądów, tolerancja,

akceptacja dla różnorodności, wrażliwość na problemy różnych ludzi. Wyczucie polityczne.

5) umiejętności społeczne:
 wpływanie na innych: umiejętność pozyskiwania zaufania innych, skutecznego przekonywania i

kontaktu z różnymi ludźmi i grupami społecznymi, bycie emocjonalnym autorytetem;

 porozumiewanie się: otwartość w kontaktach, opanowanie, uważne słuchanie, dostosowanie

komunikatów do możliwości odbiorców;

 łagodzenie konfliktów: pośredniczenie w sporach, efektywne radzenie sobie z sytuacjami

trudnymi, konfliktowymi, umiejętność rozważnej analizy źródeł konfliktów i twórczych sposobów

rozwiązań;

 przewodzenie: zdolność do inspirowania innych, wzbudzania entuzjazmu dla pomysłów i

projektów, wspólnej wizji i celów działania, przewodzenia w sytuacjach trudnych;

 katalizowanie zmian: inicjowanie zmian i kierowanie nimi, obniżanie lęku u innych ludzi; wsparcie

emocjonalne i zadaniowe;

 tworzenie więzi: tworzenie i podtrzymywanie więzi porozumienia z innymi, kreowanie klimatu

wspólnoty i korzystnych stanów emocjonalnych w grupie;

 współpraca, umiejętności zespołowe: utrzymywanie równowagi pomiędzy koncentracją na

emocjach i na zadaniach, umożliwianie szczerej wymiany informacji, zachęta i wsparcie, skuteczne

planowanie i organizacja; umiejętne podkreślanie znaczenia kolektywnej inteligencji i kolektywnego

potencjału, dzielenie się efektami pracy i zasługami.

Przeanalizujmy teraz KOSZTY NISKIEJ INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ

KOMPETENCJE OSOBISTE - KOSZTY BRAKU

1) samoświadomość

Brak zdolności identyfikacji i rozróżniania emocji, w tym zwłaszcza swoich, „przenoszenie” swoich

emocji na innych i słabe rozumienie konsekwencji tego, brak refleksji nad sobą i swoim działaniem.

Udawanie uczuć, zniekształcanie, tłumienie ich lub intelektualizacja. Brak własnej hierarchii wartości i

celów, niezdolność do dokonywania wyborów, działanie chaotyczne, przypadkowe, nieefektywne.

Niemożność koncentracji energii, zaniżona lub zawyżona samoocena, nieadekwatny obraz siebie,

poczucie małej wartości, bycia gorszym, słabe rozpoznanie samego siebie, niezdolność do adekwatnej

samooceny. Narażanie się na stresy i frustracje, brak wiary w siebie, brak odwagi i lęk, samoobwinianie

się, silna samokrytyka. Wycofywanie się z prezentacji własnych poglądów, zmiana poglądów pod presją

nacisku grupy, niezdolność do podejmowania samodzielnych decyzji.

Nie wiem, kim jestem, co czuję, co przeżywam, co się ze mną dzieje!

2) samoregulacja

Niezdolność do panowania nad sobą, do uspokajania się i nieumiejętność relaksacji. Działanie pod

wpływem silnych emocji, gwałtowność, impulsywność, poddawanie się nastrojom i zaleganiu emocji.

Niecierpliwość, brak refleksji nad swoim działaniem i jego konsekwencjami. Nierespektowanie zasad

uczciwego działania i prawa, nadużycia, oszukiwanie, brak odpowiedzialności w wykonywaniu

obowiązków, niepunktualność, nieobowiązkowość, brak systematyczności i umiejętności planowania

oraz organizacji, utrata zdolności do dokonywania ocen moralnych swego działania lub nadgorliwość,

nadmierna krytyka wobec własnej pracy. Sztywność myślenia i działania, rutynowość, lęk przed

zmianami.

Nie panuję nad sobą i swoim życiem.

3) motywacja

Brak zadowolenia z własnej działalności, brak dążenia do osiągania celów lub stawianie

nierealistycznych celów, myślenie życzeniowe, magiczne, „ślepa ambicja”, brak chęci podwyższania

swoich kwalifikacji i uczenia się, niezdolność do wytrwałego działania („słomiany zapał”), brak troski o

jakość, brak zdolności do projektowania planu rozwoju osobistego, niepowodzenia traktowane jako

blokady dalszego działania, niepodejmowanie prób, brak umiejętności poszukiwania niezbędnych

informacji, dostrzegania możliwości i nowych rozwiązań, brak kreatywności i pesymizm, bezradność,

apatia, wypalanie się.

Nie wiem, po co to wszystko... dryfuję bez celu.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - KOSZTY BRAKU

4) empatia

Nietolerancja, wrogość, brak asertywności, niezdolność do odczytywania stanów emocjonalnych i

rozumienia drugiego człowieka i jego potrzeb, brak zainteresowania innymi, brak umiejętności

dostrajania się, oschłość, brak nastawienia na pomoc innemu, wsparcie. Nadmierne wymagania i

surowe ocenianie, krytykowanie, niezdolność do słuchania i nieumiejętność udzielania pomocy

(krytykowanie, inwazje psychologiczne, doradzanie), brak akceptacji dla różnic lub sentymentalizm,

zlewanie się, utrata swoich granic.

Nikt mnie nie ceni i nie rozumie!

5) umiejętności społeczne

Brak umiejętności porozumiewania się dostosowanego do potrzeb i możliwości drugiego człowieka,

brak ciekawości interpersonalnej, brak zdolności do godzenia rozbieżnych interesów, arogancja,

kłótliwość, konfliktowość, inwazyjność, dominacja, agresywność, nieumiejętność tworzenia pozytywnych

relacji międzyludzkich i funkcjonowania w zespołach, niezdolność do tworzenia i korzystania z

kolektywnej inteligencji.

Świat jest obcy i wrogi!

Zreasumujmy koszty niskiej inteligencji emocjonalnej

1. Nie wiem, kim jestem, co czuję, co przeżywam, co się ze mną dzieje!

2. Nie panuję nad sobą i swoim życiem.

3. Nie wiem, po co to wszystko... dryfuję bez celu.

4. Nikt mnie nie ceni i nie rozumie!

5. Świat jest obcy i wrogi!