Prof. UEK dr hab. Czesław Mesjasz
Katedra Procesu Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PROJEKTOWANIE ORGANIZACJI SYSTEMÓW
REFERENCYJNYCH ZARZĄDZANIA

Architektura inżynierii biznesu

Poziom 1.

Projektowanie i modelowanie procesów

Poziom 2.

Zarządzanie procesami

Poziom 3.

Sterowanie przepływem pracy (Work Flow)

Poziom 4.

Przetwarzanie

Poziom 1

.

Projektowanie

i modelowanie procesów (design)



Strategiczny

identyfikacja procesów

głównych



Reengineerig, benchmarking, symulacja,
narzędzia kontroli jakości (np. FMEA)



Korzystanie z

MODELI REFERENCYJNYCH

Poziom 2.

Zarządzanie procesami (management)



Planowanie i sterowanie procesami z punktu

widzenia właściciela procesu.



Korzystanie z narzędzi umożliwiających

zarządzanie czasem przebiegów i

kosztami procesów



Tworzenie systemów monitoringu informujących
o stanie realizacji procesu

Poziom 3.

Sterowanie przepływem pracy

(Workflow)



Transport elektronicznych dokumentów –
obiektów danego procesu



Transport realizowany jest poprzez specjalne
systemy sterujące przepływem pracy tzw.
workflow

Poziom 4

.

Przetwarzanie (application)



Konkretne przetwarzanie danych i funkcji
przez jednostki organizacyjne



Wykorzystuje się tu systemy użytkowe – od
edytorów tekstów, poprzez moduły
zintegrowanych systemów zarządzania klasy
ERP, aplikacje internetowe, do języków
programowania np. JAVA, ABAP

FORMY INFORMACJI MENEDŻERSKIEJ

-

akty prawne i przepisy wewnętrzne

-

dokumenty zewnętrzne i wewnętrzne

-

korespondencja wewnętrzna i zewnętrzna

-

bazy danych

-

projekcje (prognozy, programy i plany)

-

rozwiązania zadań decyzyjnych

-

arkusze analityczne i kontrolne

FORMY INFORMACJI MENEDŻERSKIEJ, c.d.

-

sprawozdania, analizy, raporty, meldunki

-

komentarze, recenzje, teksty naukowe

-

instrukcje

-

notatki

Model Referencyjny jest instrumentem do

systemowego

ujęcia

różnorodnych procesów

zachodzących firmie, który na wysokim poziomie
abstrakcji integruje te procesy w

jednolity system

działań.

„referencja „ - bliskie znaczenia:

rekomendacja

odwoływanie się

informowanie



9



/

16

Przeznaczenie Modelu Referencyjnego



Jako obiekt modelowania mogą być rozpatrywane:
zarządzanie firmą, działem, wybraną działalnością,



Badany obiekt musi być przedstawiony jako zbiór
procesów.



Struktura i treść elementów modelu zależy od natury
i specyfiki dziedziny;



MR musi sprecyzować warunki funkcjonowania
obiektu badanego i przedstawić to w prostej
jednoznacznie rozumianej postaci dla informatyka
oraz dla specjalisty

– wykonawca zadania ( księgowa;

specjalista banku, menadżer, ….)



10



/

16

Treść badanego obiektu stanowią odpowiedzi
na następne pytania



11



KTO

jest odpowiedzialny za realizację danego

zadania ( rola i stanowisko pracy wykonawcy lub
naznaczenie jednostki organizacyjnej)?



CO

powinno zostać wykonane (funkcje)?



KIEDY

powinno zostać wykonane (miejsce

w czasie, sekwencja w procesie)?



JAKIE

dane, informacje, usługi, produkty

są potrzebne do wykonania funkcji i

JAKIE

dane,

informacje, usługi, produkty uzyskuje

się w wyniku wykonania danej funkcji?



/

16

Sposoby tworzenia MR



12

1.

Intuicyjny, UML

2.

Wykorzystanie IT ( ARIS

)



Jaka różnica i co jest wspólnego

pomiędzy 1 i 2?



wspólne : treść modelu stanowią odpowiedzi
napytania



(kto?, co?, kiedy?, jakie dane, informacji?)



różnica: graficzny język i stopień automatyzacji

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA



Punktem wyjścia dla zdefiniowania „referencji” i „systemu

referencyjnego jest wyjaśnienie różnicy pomiędzy

językowym obrazem świata a rzeczywistością

pozajęzykowa.



Poznanie



bezpośredni wzgląd (doświadczenie)



językowy obraz świata



Podstawa

– językowy obraz świata

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Rzeczywistość pozajęzykowa a językowy obraz świata

Poznanie bezpośrednie a poznanie pośrednie (językowe)

Językowy obraz świata (JOS)

Elementy

(świat przedstawiony): modele, dowody logiczne

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Językowy obraz świata (JOS)

Elementy

(świat przedstawiony): interpretacje znaczeniowe,

modele, dowody logiczne, operacjonalizacje

Składniki JOS: właściwości gramatyczne języka, zjawiska

leksykalne (cechy

słownictwa), własności słowotwórcze

leksemów (wyrazów), etymologia, konotacje semantyczne,
poetyckie widzenie

świata

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Językowy obraz świata (JOS)

Świat przedstawiony (presented world)- pierwotne

odwzorowanie rzeczywistości

Świat przedstawiony (wtórne konstrukcje poznawcze)

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Świat przedstawiony (wtórne konstrukcje poznawcze)

Wyidealizowane modele poznawcze (kognitywne)

(idealized cognitive models)



sztuczna inteligencja



sztuczna rzeczywistość



metajęzyki, metaprogramowanie



reifikacje, systemy refleksyjne



reinterpretacje językowe

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Świat przedstawiony (wtórne konstrukcje poznawcze)

Wyidealizowane modele poznawcze (kognitywne)

(idealized cognitive models)

Odpowiednikiem wtórnych konstrukcji poznawczych są tzw.
wtórne systemy modelujące (WSM) (secondary modelling
systems)

„Pochodność rozumie się dwojako: po pierwsze, jako relację
nadbudowywania się WSM nad językiem naturalnym; po
drugie jako ich analogiczność do języka naturalnego (są
budowane na jego wzór – językopodobne)

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Świat przedstawiony (wtórne konstrukcje poznawcze)

Wyidealizowane modele poznawcze (kognitywne)

(idealized cognitive models)

„Pochodność rozumie się dwojako: po pierwsze, jako relację

nadbudowywania się WSM nad językiem naturalnym; po

drugie jako ich analogiczność do języka naturalnego (są

budowane na jego wzór – językopodobne)”

„Każdy z takich systemów umożliwia budowanie określonych

modeli świata rozumianych jako całościowy odpowiednik

semiotyczny fragmentów czy też przekrojów rzeczywistości”

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Rzeczywistość pozajęzykowa

Przedmioty realne (rzeczy)

– wszelkiego rodzaju obiekty

materialne

Przedmioty myśli – przedstawienia naoczne (spostrzeżenia,

wyobrażenia odtwórcze i wytwórcze)

Przedmiot odniesienia (referent, dziedzina)

– dziedzina badań

(działalności, zarządzania), podsystem dziedziny, obszar

badań, obiekt, przedmiot badania itp.

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Rzeczywistość pozajęzykowa

Przedmioty realne (rzeczy)

– wszelkiego rodzaju obiekty

materialne

Przedmioty myśli – przedstawienia naoczne (spostrzeżenia,

wyobrażenia odtwórcze i wytwórcze)

Przedmiot odniesienia (referent, dziedzina)

– dziedzina badań

(działalności, zarządzania), podsystem dziedziny, obszar

badań, obiekt, przedmiot badania itp.

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Referencja

1. Referencja to relacja pomiędzy znakiem językowym a

przedmiotem odniesienia (dziedziną)

2. Referencja to odniesienie wypowiedzi (tekstu, komunikatu,

przekazu) do określonego fragmentu rzeczywistości

3. Referencja to

„informacja o odniesieniu użytego w zdaniu

predykatu (opisu) do

obiektów świata zewnętrznego”

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Referencja, c.d.

Modele referencyjne w zarządzaniu stosuje się do tworzenia

ram konstrukcyjnych i metodycznych dla modelowania

złożonej rzeczywistości przedsiębiorstwa (organizacji).

Stanowią one reprezentację wiedzy organizacyjnej,

wyznaczają standardy modelowania, definiują w postaci
modeli struktury informacyjne organizacji.

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Referencja, c.d.

Interpretacja relacji pomiędzy systemem znakowym (znakiem

językowym) a rzeczywistością pozajęzykową

Relacja wyrażona jest za pomocą funkcji – przywoływanie

„stanów rzeczy” z przeszłości (ewokacja) oraz

formułowanie wizji oraz innych ujęć rzeczywistości

pozajęzykowej

Funkcje ewokacji (wybrane)

– oznaczenie (desygnacja),

nadawanie znaczenia (konotacja), zastępowanie

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

Znaczenie

– przykładowe interpretacje

1.

Znaczenie

referencyjne

– określone przez relacje

pomiędzy znakiem językowym (przekazem informacyjnym)
a przedmiotem odniesienia

2.

Znaczenie

metajęzykowe – relacje pomiędzy językiem

przedmiotowym (pierwotnym) a jego

wtórną postacią

3.

Znaczenie pragmatyczne (komunikatywne)

– wyrażone

przez relacje

pomiędzy znakiem językowym a nadawcą i

adresatem w procesie komunikacyjnym

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

System referencyjny

– elementy

1.

Podmiot rozpoznający

2.

Relacje pomiędzy znakiem językowym z przedmiotem
odniesienia

3.

Dezyderaty odbiorcy (użytkownika)

4.

Proces informacyjny

5.

Znaczenie referencyjne znaku językowego

6.

Przekaz informacyjny

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

System referencyjny zarządzania

ZNACZENIE CZYNNOŚCIOWE

-

Funkcje deskrypcyjno-generatywne (identyfikacja)

-

Komunikacja

-

Pragmatyka lingwistyczna (nadawanie znaczenia)

ZNACZENIE REZULTATOWE

-

Obszary

badań, zasoby informacyjne, bazy i hurtownie

danych

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

System referencyjny zarządzania. C.d.

Referencyjne modele procedur

Referencyjne modele

zastosowań

Referencyjne modele organizacyjne

Typologia R. Gabryelczyka: modele referencyjne

branż,

modele

oprogramowania

standardowego,

modele

procedur

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REFERENCYJNEGO ZARZĄDZANIA

System referencyjny COBIT (Control Objectives for

Information and Related Technology)

4 DZIEDZINY

1.

Planowanie i organizacja

2.

Pozyskiwanie i

wdrożenie

3.

Udostępnianie i wsparcie

4.

Monitorowanie