Kraków, 19.03.2009
P
OMIARY LINIOWE
Piotr Barczyński
gr. 10 rok II
2008/09
Tyczenie punktów pośrednich na prostej
W terenie, czy na placu budowy często wynika potrzeba wytyczenia linii prostej w celu ustalenia
punktów pośrednich, a nie mamy pod ręką odpowiednich dokładnych urządzeń. W takich wypadkach musimy
się posiłkować prostymi i ogólnodostępnymi przyrządami, jakimi są tyczki czy kije.
W trakcie ćwiczenia, mając wyznaczone dwa punkty na pewnej odległości i będąc w potrzebie
ustalenia kilku punktów pomiędzy nimi, wbijamy w ich miejsce dwie tyczki. Następnie jedna osoba bierze
trzecią i stara się ustawić ją na linii pomiędzy pierwszymi dwiema. W tym celu druga osoba klęka w
odległości mniej więcej jednego metra od jednego ze stałych punktów i ustawiając się tak aby dwie
krańcowe tyczki nakładały się na siebie. W tym momencie, używając powszechnie stosowanej metody „na
oko” nakierowuje osobę trzymającą tyczkę na przesuwanie jej tak aby wszystkie trzy znalazły się na jednej
linii. W celu poprawienia dokładności i zmniejszenia skażenia wyznaczania przez nie ustawienie tyczek
pionowo, patrzeć należy możliwie blisko ziemi.
Do wyznaczania punktów pośrednich można zastosować bardzo proste urządzenie zwane
„węgielnicą”. Składa się ona z dwóch pryzmatów umieszczonych jeden nad drugim oraz okienka między nimi.
U dołu podwieszony jest pion ułatwiający poprawne ustawienie urządzenia jak również wyznaczenie
szukanego punktu pod węgielnicą. W celu wyznaczenia punktu pośredniego należy ustawić się pomiędzy
tyczkami wbitymi w stałych punktach. Patrzymy przez pryzmaty staramy się ustawić tak aby widziane obie
tyczki, znalazły się na jednej linii. Wtedy przy pomocy pionu, możemy wyznaczyć punkt pośredni znajdujący
się bezpośrednio pod węgielnicą.
Dodatkowo, zakładając że mamy wbitą trzecią tyczkę (nie leżącą na linii dwóch poprzednich),
możemy wyznaczyć punkt który jest rzutem trzeciej tyczki na linię łączącą dwie pierwsze tyczki. Do tego celu
używamy okienka między pryzmatami węgielnicy przez które widzimy trzecią tyczkę będącą przed nami. Ta
tyczka powinna się zgrać z obrazami pozostałych tyczek w pryzmatach.
Naturalnym spostrzeżeniem jest fakt że w ten sam sposób można wyznaczyć prostą prostopadłą do
danej, tyle że tym razem to my wbijamy trzecią tyczkę tak aby obrazy w węgielnicy ułożyły się na jednej
prostej.
Pomiary długości odcinka
Często jest tak że mamy odcinek do pomiaru długości, lecz jest on dłuższy od naszych możliwości
pomiarowych (za krótka taśma). Wtedy więc, mając już punkty pośrednie wbijamy w nie tyczki i mierzymy
długości poszczególnych odcinków (między osiami tyczek), a następnie sumując te długości. Dla
zmniejszenia błędów, wykonuje się 10 różnych kompletów pomiarów, liczy średnią i odchylenie standardowe
jako błąd pomiarów. Dołączam wyniki naszych pomiarów.
Pomiar A
Pomiar B
Suma
1
1314,5
1403,5
2718
2
958
1760
2718
3
638
2078,5
2716,5
4
1934
780
2714
5
2292
423
2715
6
1333
1383
2716
7
1695,5
1022
2717,5
8
1861
856,5
2717,5
9
2163
554
2717
10
725,5
1992
2717,5
Ś
rednia
2716,7
1,34
lp.
Odchylenie
standartowe