Jak zapami
ę
ta
ć
Prawo Harcerskie?
Bardzo cz
ę
sto bywa tak,
ż
e nie pami
ę
tamy Prawa Harcerskiego. Literalnie nie potrafimy go
wyrecytowa
ć
. Słyszymy,
ż
e dzwony bij
ą
, ale w którym ko
ś
ciele to trudno nam okre
ś
li
ć
. Równie cz
ę
sto
bywa tak,
ż
e oczekujemy od naszych harcerzy „nauczenia si
ę
na pami
ęć
”, sami za
ś
wiemy mniej-
wi
ę
cej jakie tam s
ą
punkty, ale ustawi
ć
je po kolei to ju
ż
problem. Je
ś
li oczywi
ś
cie pami
ę
tamy
wszystkie. No powiedzcie, czy tak nie jest?
Nie znaczy to oczywi
ś
cie,
ż
e nie znamy Prawa. Znamy je, wiemy jakie warto
ś
ci s
ą
w nim okre
ś
lone.
Wiemy jaki typ człowieka opisuje Prawo Harcerskie i jakie cechy powinien on posiada
ć
. Chodzi o
„harcerski styl
ż
ycia”.
Praca z młodymi harcerzami wymaga od nas dostosowywania narz
ę
dzi wychowawczych do ich wieku,
a nie zapominajmy,
ż
e Prawo Harcerskie jest jednym z podstawowych elementów metody harcerskiej.
O ile z harcerzem starszym mo
ż
emy porozmawia
ć
na wy
ż
szym poziomie abstrakcji, o tyle w rozmowie
z młodym człowiekiem w wieku lat np. dziesi
ę
ciu musimy operowa
ć
konkretami. St
ą
d wynika
konieczno
ść
literalnej znajomo
ś
ci naszego Prawa. Mówi
ą
c popularnie „wykucia na blach
ę
”. Ka
ż
dy
harcerz i harcerka, instruktor i instruktorka musz
ą
je zna
ć
, poniewa
ż
kierowanie si
ę
nim stanowi ich
statutowy obowi
ą
zek.
Ja te
ż
, chyba nigdy nie zapami
ę
tałem tych dziesi
ę
ciu punktów okre
ś
laj
ą
cych harcerskie warto
ś
ci
wychowawcze. Ilu z nas wielokrotnie uczyło si
ę
Prawa na pami
ęć
, a po jakim
ś
czasie okazywało si
ę
,
ż
e... co
ś
tam pami
ę
tamy, ale
ż
eby wyrecytowa
ć
z zamkni
ę
tymi oczami zaraz po przebudzeniu w
ś
rodku nocy na „alarmie prawoharcerskim”?
No dobrze, dosy
ć
tego moralizowania. Wymy
ś
liłem sposób, który ułatwi nam i naszym harcerzom
zapami
ę
tanie Prawa w sposób łatwy, przyjemny i wesoły. I ta wesoło
ść
, moim zdaniem, nie narusza
powagi naszego Prawa, a daje nam gwarancj
ę
,
ż
e ta metoda b
ę
dzie popularna w
ś
ród harcerzy.
Metoda opiera si
ę
na skojarzeniach.
Zatem kojarzymy:
1.
Na pierwszym miejscu u harcerza jest słu
ż
ba, s
ą
obowi
ą
zki. Pierwszy punkt znajduje si
ę
w
statucie zaraz po Przyrzeczeniu. Ten punkt si
ę
pami
ę
ta – tyle razy od niego wła
ś
nie
zaczynali
ś
my kolejn
ą
nauk
ę
Prawa... Harcerz sumiennie spełnia swoje obowi
ą
zki wynikaj
ą
ce
z Przyrzeczenia Harcerskiego. Zapami
ę
tane? No to kojarzymy dalej.
2.
Ten punkt jest łatwo zapami
ę
ta
ć
, bo nie zaczyna si
ę
od słowa „Harcerz” i jest cz
ę
sto
powtarzany na co dzie
ń
. Ten te
ż
zawsze pami
ę
tałem, kiedy si
ę
uczyłem Prawa. No i Zawisza!
To był rycerz! Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
3.
Trójka z niczym mi si
ę
nie kojarzy w trzecim punkcie. Zostawiamy na koniec.
4.
Cztery. Cztery strony
ś
wiata. W któr
ą
stron
ę
si
ę
nie obejrzysz, harcerzu, wsz
ę
dzie widzisz
przyjaciół, bli
ź
nich, innych braci harcerzy. Harcerz w ka
ż
dym widzi bli
ź
niego, a za brata
uwa
ż
a ka
ż
dego innego harcerza.
5.
Pi
ęć
jest po
ś
rodku dziesi
ą
tki.
Ś
rodek,
ś
rednia,
ś
rednio...
ś
redniowiecze! A w
ś
redniowieczu?
Rycerze! Harcerz post
ę
puje po rycersku.
6.
Szóstka. Je
ś
li posłucha
ć
pewn
ą
stacj
ę
radiow
ą
, to dowiemy si
ę
,
ż
e szóstka to cyfra szatana.
Cyfra magii. Cyfra tajemna. Cyfra tajemnicy. Harry Potter. Ile
ż
tajemnic kryje w sobie
otaczaj
ą
cy nas
ś
wiat? Ile
ż
tajemnic kryje w sobie przyroda? A harcerz, oczywi
ś
cie, musi
wszystko wiedzie
ć
i pozna
ć
. Harcerz miłuje przyrod
ę
i stara si
ę
j
ą
pozna
ć
.
7.
Szcz
ęś
liwa siódemka. Kiedy dziecko jest szcz
ęś
liwe? Kiedy uszcz
ęś
liwi
ą
je rodzice, kiedy
dokładnie wykonuje wszystkie ich polecenia (tak to w ka
ż
dym razie wygl
ą
d z ich, rodziców
punktu widzenia). Cz
ę
sto uszcz
ęś
liwiaj
ą
na sił
ę
, ale to temat na inn
ą
dyskusj
ę
. Zatem dziecko
aby by
ć
szcz
ęś
liwe musi by
ć
posłuszne rodzicom i... wszystkim swoim przeło
ż
onym a
zwłaszcza dru
ż
ynowemu. Który z rodziców i przeło
ż
onych powie,
ż
e tak nie jest? „Harcerz
jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przeło
ż
onym.
8.
Wiecie co to s
ą
emoticony? Emoticony zwane równie
ż
Smiley'ami lub bardziej swojsko
„bu
ź
kami”', maj
ą
na celu wyra
ż
enie intencji autora wypowiedzi (emocji). Dzi
ę
ki temu wiemy
jak mamy si
ę
ustosunkowa
ć
do danej wypowiedzi. Najpopularniejszy to u
ś
miech :-) , ale w
naszym przypadku chodzi o okularnika 8-) lub jeszcze lepiej o osobnika o du
ż
ych oczach,
które s
ą
du
ż
e w wyniku „zrobienia karpia” (wielkiego zdziwienia): 8-0. Je
ś
li kto
ś
si
ę
teraz nie
u
ś
miechn
ą
ł, czytaj
ą
c ten fragment tekstu, to albo nie jest w nastroju, albo ma problemy z
kierowaniem si
ę
w
ż
yciu wła
ś
nie tym punktem Prawa. Podsumujmy. Ósemka (czyli okulary) i
u
ś
miech daj
ą
na w efekcie: Harcerz jest zawsze pogodny! Gratulacje dla tych, którzy wpadli
na to od razu!
9.
Uwaga! Zbli
ż
amy si
ę
do ko
ń
ca. Du
ż
o po drodze nazbierali
ś
my! Całe 7 (bo 3 zostawili
ś
my na
koniec). Du
ż
o zaoszcz
ę
dzili
ś
my. Je
ś
li mamy dziuraw
ą
kiesze
ń
i zgubimy te nasze
oszcz
ę
dno
ś
ci to oka
ż
emy si
ę
ofiarami losu. B
ę
dziemy ofiarni. Harcerz jest oszcz
ę
dny i
ofiarny.
10.
Najpopularniejszy punkt Prawa! Kto go nie zna!? Najlepiej znaj
ą
go chyba nieharcerze.
Harcerz w społecznym mniemaniu to abstynent! To odwieczny temat na którym ko
ń
czy si
ę
wiele instruktorskich dyskusji! Doczekał si
ę
nawet wielu modyfikacji, m.in. „... byle go nie
złapali”. Przypominam sobie przy tym punkcie zadanie jednej 18-letniej harcerki na stopie
ń
samarytanki: „b
ę
d
ę
si
ę
codziennie myła na obozie”. Wybaczcie, przez grzeczno
ść
nie podam
nazwiska. Harcerz jest czysty w my
ś
li, mowie i uczynku; nie pali tytoniu, nie pije napojów
alkoholowych.
3. Trójka została na koniec. Mo
ż
e wi
ę
c jaki
ś
inny harcerz oka
ż
e si
ę
po
ż
yteczny i pospieszy nam,
swoim bli
ź
nim z pomoc
ą
, przypominaj
ą
c brzmienie tego punktu? Harcerz jest po
ż
yteczny i
niesie pomoc bli
ź
nim.
Nie wiem jak wy, ale ja ju
ż
potrafi
ę
wyrecytowa
ć
Prawo Harcerskie.
hm. Adrian Łaskarzewski