Przewodnik metodyczny

K l a s a

C z ę ś ć 3

Autor
Izabela Kornecka

Scenariusze zajęć z muzyki
Magdalena Ziółkowska

Scenariusze zajęć z wychowania
fi zycznego
Izabela Kornecka

Scenariusze zajęć komputerowych
Kazimierz Kosmaciński

Rozkłady materiału
Karina Mucha
Anna Stalmach-Tkacz
Joanna Wosianek
Kazimierz Kosmaciński
Magdalena Ziółkowska
Marianna Polasińska
Izabela Kornecka

Porady logopedyczne
Łucja Skrzypiec

Porady psychologiczne
Paweł Pienkiewicz

ISBN 978-83-7491-625-7

© Grupa Edukacyjna S.A. 2012

Grupa Edukacyjna S.A.
25-655 Kielce, ul. Łódzka 308
tel. [phone]; faks 41 366 55 55
e-mail: [e-mail]; http://www.mac.pl

Koordynatorzy projektu
Krzysztof Chrobot
Ewelina Włodarczyk

Projekt okładki
Radosław Krawczyk
(według koncepcji
Anny Piwowarczyk-Głogowskiej)

Wykonanie okładki
Marcin Kot

Opracowanie grafi czne
Tomasz Kozłowski

Koordynator przewodnika metodycznego
Bożena Kotulska

Korekta
Krystyna Bajor

Skład i łamanie
Marek Zapała

Ikony występujące w przewodnikach:

czytanie

spostrzeganie

pisanie, grafomotoryka

słuchanie

mówienie

myślenie

liczenie

praca plastyczna

zajęcia techniczne, wycinanie

zabawa ruchowa

scenki dramowe, improwizacje

zabawa muzyczno-ruchowa

śpiew, ćwiczenia emisyjne

taniec

ćwiczenia rytmiczne, gra na instrumentach

4

ROZWIĄ ZUJEMY PROBLEMY.

EDUKACJA POLONISTYCZNO-SPOŁECZNA

• wprowadzenie liter I, i
• nauka pisania i czytania sylab
• układanie i opowiadanie historyjek obrazkowych
• globalne rozpoznawanie wyrazów jako podpisów do ilustracji
• ćwiczenia rozwijające słownictwo
• ćwiczenia grafomotoryczne
• ćwiczenia logicznego myślenia

Uczeń:
– rozumie, co to znaczy być kreatywnym,
– przedstawia różne sposoby rozwiązywania problemów,
– potrafi przewidzieć efekt działania,
– rozwiązuje problem w sposób twórczy,
– aktywnie i twórczo uczestniczy w zabawach,

KREATYWNOŚĆ

EDUKACJA MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA

• wprowadzenie liczby 4 i jej zapisu cyfrowego
• dopełnianie do 4
• przeliczanie i dodawanie elementów
• rozpoznawanie koła

• wyjaśnienie zjawiska

powstawania wiatru

Projekt

nr 7

JA

5

WIATR. MONOGRAFIA LICZBY 4

EDUKACJA MUZYCZNA

• poznanie instrumen-

tów perkusyjnych

• słuchowe rozpozna-

wanie brzmienia

instrumentów

• nauka piosenki Jesień,

akompaniament do

piosenki

EDUKACJA PLASTYCZNA

Praca Kwiaty na łące:

• rytmiczne malowanie

tła obrazka

• wycinanie kwiatów

wykonanych z kleksów

ZAJĘCIA TECHNICZNE

• poznanie znaczenia

wiatru dla człowieka

• wykonanie wiatraka:

cięcie, składanie,
łączenie

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

• przyjmowanie

właściwej postawy

podczas pracy przy

komputerze

• sprawne posługiwanie

się myszą

• stosowanie narzędzi

Pędzel, Pole koloru

TEMATY DNI

1. Czy jestem kreatywny?

2. W co się bawić?

3. Zabawy z literami

4. Uczymy się przez

zabawę

5. Klasowy dzień zabaw

– bawi się zgodnie,
– wymienia możliwości innego wykorzystania przedmiotów niż powszechnie znany,
– radzi sobie w trudnych sytuacjach zadaniowych,
– potrafi udzielić porady: Co można zrobić, jeśli…,
– rozpoznaje emocje i nazywa uczucia,
– potrafi powiedzieć, jak poradziłby sobie z danym problemem,
– wymyśla inne rozwiązania tej samej sytuacji.

WYCHOWANIE FIZYCZNE

I EDUKACJA ZDROWOTNA

• wykorzystanie

w grach i zabawach
przyborów nietypo-
wych

• rozwijanie skoczności,

siły i zręczności

• zabawy orientacyjno-

-porządkowe

• współpraca w zespole
• wdrażanie do

przestrzegania zasad
higieny osobistej

6

PROJEK

T nr 7

I.

Temat pr

ojektu:

Ro

z

wiązujem

y pr

oblem

y

. W

ia

tr

. Monogr

afia liczb

y 4

Rodzaj

edukacji

Liczba godzin

Numer jednostki

Zapis

w dzienniku

T

reści pr

ogr

amo

w

e

Ma

teriał

Wymagania

szcz

egółow

e podsta

wy

progr

amow

ej

Uwagi

o realizacji

Ocz

ek

iw

ane

osiągnięcia ucznia

polonisty

czno

-

-społeczna

1

3

7

R

o

z

wijanie k

rea

ty

w

-

ności dzieci popr

zez

tw

ór

cz

e działanie

, opo

-

wiadania or

az ucz

enie

pr

ze

widy

w

ania ef

ektó

w

ró

żn

y

ch działań.

•

w

d

rażanie do r

o

związ

y

w

ania pr

oblemó

w

– t

w

ór

cz

e w

ypo

wiedzi ucznió

w

,

•

opisy

wanie sytuacji pr

oblemo

w

ych,

w kt

ór

ych znalazł się Igor

, oraz objaśnia-

nie

, jak sobie z nimi poradził

,

•

sw

obodne w

ypo

wiedzi dzieci na t

emat

tego

, jak poradziłyb

y sobie w podobn

ych

sytuacjach,

•

w

d

rażanie do t

w

ór

cz

ego r

o

związ

y

w

ania

pr

oblemó

w – zaba

w

y r

o

zwijając

e k

re

-

at

y

wność dzieck

a,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne r

o

zwijając

e

rękę dominującą u dzieck

a – r

y

so

wanie

zamku

, uzupełnianie brakując

ych elemen-

tó

w

, kolor

o

w

anie

,

•

opisy

wanie i pr

zewidy

wanie ef

ekt

ó

w

dzia-

łań r

ó

żn

ych osób w r

ó

żn

ych sytuacjach,

łącz

enie działania z jego ef

ekt

em,

elemen

tar

z

s. 28–29

ć

wicz

enia

polonisty

cz-

no

-społeczne

cz. 1

– s

. 28

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

•

bier

ze

udział w zaba

wach

int

e

g

rac

yjn

ych,

•

opisuje sytuacje pr

oblemo

w

e

pr

zedsta

wione na obrazku

,

•

potrafi

po

wiedzieć

, jak po

-

radziłb

y sobie z dan

ym pr

o

-

blemem,

•

dopaso

wuje ilustracje zgod-

nie z polec

eniem,

•

cz

yta w

y

raz

y

za

wierając

e

lit

er

y

I,

i,

•

głośno cz

yta w

sk

azane t

ekst

y,

•

naz

y

w

a w

sk

azane pr

zed-

miot

y,

•

pisz

e lit

er

y

i,

I pośladzie

i w liniatur

ze

,

•

buduje z

dania zgodnie

z podan

ym warunk

iem,

•

ro

związuje r

ebusy

,

•

tw

or

zy kolekcję pr

zedmiot

ó

w

służąc

ych do zaba

w

y,

•

ba

wi się w k

ąciku zaint

er

e

-

so

wań – buduje domek lub

miast

o;

W

ar

tość: KREA

T

Y

WNOŚĆ

7

2

38–

39

W

pr

o

w

adz

enie

druk

o

w

an

y

ch liter I, i na

podsta

wie w

y

ra

zó

w

Igor

, igła

. Ć

wicz

enia

ro

z

wijając

e spr

a

wność

cz

ytania.

•

kształt

o

w

anie poczucia spra

w

st

wa i umie

-

jętności radz

enia sobie w trudn

ych albo

niet

ypo

w

ych, zadanio

w

ych sytuacjach,

•

tw

or

zenie wraz z dziećmi k

laso

w

ej kolekcji

pr

zedmiot

ó

w

, kt

ór

e mo

żna w

ykor

zy

stać

w zaba

wie

,

•

wpr

o

w

adz

enie druko

wan

ych lit

er

I,

i na

podsta

wie w

y

raz

ó

w

: Igor

, ilustr

acja

,

dzielenie w

y

raz

ó

w

na lit

er

y i sylab

y,

•

utr

walanie lit

er

l,

i – cz

ytanie pr

ost

ego

tekstu ikonicznego

,

•

w

y

szuk

iwanie w

y

raz

ó

w

łącząc

ych się

z ok

reślon

ymi pojęciami (got

o

w

anie

, ma-

lo

wanie

, budo

wanie it

d

.), r

o

zwijanie umie

-

jętności łącz

enia pr

zy

cz

yn

y z

e

skutk

iem,

•

uk

ładanie z

dań za

wierając

ych lit

er

ę

i jako

samodzieln

y w

y

raz, ć

wicz

enia uk

azując

e

funkcję

i pr

zy

w

yliczaniu oraz w czasie

opo

wiadania,

•

int

e

g

ro

w

anie k

lasy popr

zez t

w

ór

cz

e za-

ba

w

y,

elemen

tar

z

s. 30–31

por

tf

olio na-

ucz

y

ciela

s. 10

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 29

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

1

40

W

pr

o

w

adz

enie pisa-

n

y

ch liter I, i. Ć

wicz

enia

ro

z

wijając

e spr

a

wność

ry

so

w

ania i pisania po

śladzie

.

•

zaba

w

y

r

o

zwijając

e w

yobraźnię

,

•

kształt

o

w

anie umiejętności k

reat

y

wnego

w

ykor

zy

st

y

w

ania r

ó

żn

ych pr

zedmiot

ó

w

do zaba

w

y (gaz

et

y, mak

ar

on, balon

y),

•

wpr

o

w

adz

enie pisan

ych lit

er

I,

i, pisanie

po śladzie

,

•

poszuk

iwanie podobieńst

w – łącz

enie ich

w par

y, uzasadnianie połącz

eń,

•

dokon

y

w

anie skojar

zeń t

ypo

w

ych i nie

-

typo

w

ych,

elemen

tar

z

– s

. 30–31

ć

wicz

enia

polonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 30

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2c

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

8

1

41

Ucz

ym

y się pr

zez zaba-

w

ę – ć

wicz

enia

w cz

ytaniu i pisaniu

sylab lub w

yr

az

ó

w

z liter

ą I, i. Ro

z

wijanie

sło

wnic

tw

a i logicznego

m

y

ślenia.

•

ć

wicz

enia sło

wniko

w

e i cz

yt

elnicz

e

, gło

-

śne cz

ytanie w k

lasie

,

•

ro

zwijanie m

y

ślenia dzieck

a – pom

y

sło

w

e

w

ykor

zy

stanie r

ó

żn

ych mat

eriałó

w

, zaba-

w

y sło

wniko

w

e w naz

y

w

anie pr

zedmio

-

tó

w

, uk

ładanie z nimi z

dań, budo

wanie

skojar

zeń trady

c

yjn

ych i niekon

w

encjo

-

naln

ych,

•

pisanie po śladzie sylab

, utr

walenie piso

w-

ni

i, w

yr

ó

żnianie lit

er

y

i spośr

ód inn

ych

znakó

w

,

•

ć

wicz

enia r

o

zwijając

e w

yobraźnię

,

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 31

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 25

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

1

42

Klaso

w

y dzień zaba

w –

ro

z

wijanie k

rea

ty

wności

dzieci popr

zez zaba

w

y

jęz

yk

o

w

e i podejmo

w

a

-

nie tw

ór

cz

y

ch zadań.

•

ro

zwijanie umiejętności w

spólnej zaba

w

y,

•

w

ym

y

ślanie r

ó

żn

ych r

o

związań t

ej samej

sytuacji –

Mam pom

ysł

...

•

ro

związ

y

w

anie pr

oblemó

w popr

zez ana-

liz

ę r

ó

żn

ych r

o

związań ok

reślonej sytuacji

– t

w

ór

cz

e pom

y

sły dzieci,

•

sw

obodne zaba

w

y dzieci w k

ącik

ach za-

int

e

reso

wań z

e

sz

cz

ególn

ym z

w

ró

ceniem

uwag

i na k

reat

y

wn

y charakt

er zaba

w

y

(np

. jak zbudo

wać domek w k

lasie lub

st

w

o

rz

yć

miast

eczko);

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

ma

tema

t.

-

-pr

z

yr

o

dnicza

1

7

Elemen

ty pogody

. Jak

po

w

staje wia

tr?

•

w

d

rażanie do obser

wacji pogody

,

•

kształc

enie umiejętności w

yciągania

wnioskó

w na podsta

wie ilustracji,

•

kształc

enie umiejętności w

ypo

wiadania

się na t

emat warunkó

w pogodo

w

ych,

•

w

d

rażanie do w

ykon

y

w

ania pr

ost

ych

doświadcz

eń,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 41

6.2)a

•

w

ypo

wiada się na t

emat

pogody zaobser

w

o

wanej na

ilustracji,

•

pr

zytacza do

w

ody z ilustracji

na wietr

zną pogodę

,

•

wie

, jak po

w

staje wiatr

,

•

odcz

ytuje i zapisuje c

yfr

ę 4,

•

licz

y na konk

retach,

•

podpisuje liczbę element

ó

w

właściwą c

yfrą,

•

pr

zelicza element

y,

•

st

osuje licz

ebnik

i por

ząd-

ko

w

e

,

•

w

sk

azuje podan

y element,

•

zapisuje działanie do ilu-

stracji,

1

25

W

pr

o

w

adz

enie liczb

y 4

i jej zapisu c

yfr

o

w

ego

.

•

mier

zenie za pomocą umo

wnej miar

y –

k

lock

a,

•

wpr

o

w

adz

enie liczb

y

4

w aspekcie k

a

rd

y-

naln

ym,

•

wpr

o

w

adz

enie zapisu c

yfr

y

4

,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e

– s

. 42–43

7.2)a

7.1)d

9

1

2

6

G

rupo

w

anie

, dobier

anie

i pr

zeliczanie w zak

re

-

sie 4.

•

kształc

enie umiejętności g

rupo

wania ele

-

ment

ó

w zgodnie z podan

ym warunk

iem,

•

doskonalenie umiejętności pr

zeliczania

element

ó

w w zbior

ze

,

•

kształt

o

w

anie pojęcia liczb

y w aspekcie

k

ar

dynaln

ym i por

ządko

w

ym,

•

doskonalenie spostr

zega

w

cz

ości,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s

. 43–45

7.2)a

7.1)d

7.1)c

7.1)d

7.2)a

•

uzupełnia brakując

e k

lock

i

w dy

waniku liczb

y 4,

•

dopełnia do 4,

•

w

sk

azuje monet

y o w

spólnej

war

tości 4 zł

,

•

uk

łada odpo

wiedź do p

ytania

w zadaniu

,

•

koloruje element

y

zgodnie

z podan

ym warunk

iem,

•

ry

suje po śladzie bez odr

y

w

a-

nia r

ęk

i;

1

2

7

P

rz

eliczanie i doda

w

a

-

nie w zak

resie 4.

•

doskonalenie umiejętności pr

zeliczania

element

ó

w w zbior

ze

,

•

doda

wanie element

ó

w

,

•

w

d

rażanie do mat

emat

y

zo

w

ania sytuacji,

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

•

w

d

rażanie do umiejętnego posług

iwania

się pieniędzmi,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 46–47

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 26

7.2)a

7.1)c

7.1)d

7.2)a

7.2)c

7.4)a

1

2

8

R

o

z

po

zna

w

anie kształ-

tó

w w otocz

eniu – wpr

o

-

w

adz

enie pojęcia k

oła.

•

w

d

rażanie do r

o

zpo

zna

wania kształt

ó

w

fi gur

geometr

yczn

ych,

•

kształc

enie spostr

zega

w

cz

ości i uwag

i,

•

w

d

rażanie do popra

wnego pr

zeliczania

element

ó

w

,

•

ro

zr

ó

żnianie wielkości fi

gur

geometr

ycz-

n

ych;

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s

. 48

7.2)a

7.1)d

zajęcia

techniczne

1

7

P

o

znanie działania wia-

tr

ak

ó

w

, k

onstruo

w

anie

wia

tr

aczka.

•

w

d

rażanie do w

ykor

zy

stania sposobó

w

w

ykor

zy

stania sił pr

zyr

ody da

wniej i dziś

,

•

kształc

enie umiejętności majst

erko

wania,

•

w

d

rażanie do bezpiecznego posług

iwania

się nar

zędziami;

9.1)a

9.2)a

9.2)b

•

opo

wiada, jak mo

żna w

yko

-

rz

y

stać siłę wiatru

,

•

wie

, jak da

wniej w

ykor

zy

st

y-

wano siłę wiatru

,

•

objaśnia, jak działa wiatrak

,

•

w

ykonuje wiatrak zgodnie

z instrukcją (w

ycina i nacina

element

y

po linii pr

ost

ej

,

zag

ina je i pr

zypina pinezk

ą

do list

ewk

i);

edukacja

plasty

czna

1

7

Astr

y – w

y

k

o

rz

y

stanie

plam

y jak

o śr

odka w

y

-

razu

.

•

kształc

enie umiejętności w

ypo

wiadania

się na podan

y t

emat w r

ó

żn

ych t

echni-

k

ach plast

yczn

ych,

•

w

d

rażanie do pr

zedsta

wiania śr

odk

ami

plast

yczn

ymi ciek

a

w

ych uk

ładó

w kompo

-

zy

c

yjn

ych;

4.1)

•

rytmicznie maluje tra

w

ę

, jako

tło obrazu

,

•

robi kolor

o

w

e plam

y i r

o

z-

dmuchuje je za pomocą

plastiko

w

ej słomk

i,

•

domalo

wuje brakując

e ele

-

ment

y

k

wiat

ó

w i łąk

i;

10

edukacja

muz

y

czna

1

7

P

o

znanie instrumen

tó

w

perkusyjn

y

ch.

•

po

znanie instrument

ó

w perkusyjn

ych

oraz nauk

a g

ry na nich,

•

słucho

w

e

r

o

zpo

zna

wanie br

zmienia

dź

więkó

w instrument

ó

w perkusyjn

ych,

•

nauk

a piosenk

i Jesień

oraz g

ranie akom-

paniamentu do piosenk

i na instrumen-

tach;

kar

ta

pr

ac

y nr 5

3.1)

3.2)

3.3)

ważne

jest pr

zy

-

got

o

w

a-

nie w sali

miejsca

do ć

wi-

cz

eń ru-

cho

w

ych

i tańca

•

zna instrument

y

perkusyjne

i potrafi

r

o

zr

ó

żnić je

słucho

w

o

,

•

śpiewa piosenkę

Jesień

,

•

wie

, c

o o

znacza sło

w

o

ak

ompaniament

;

zajęcia

k

omputer

o

w

e

1

7

P

o

znanie i zastoso

w

anie

nar

zędzia

P

ę

dzel

– pr

aca

w pr

ogr

amie

P

a

int

.

•

utr

walanie umiejętności samodzielnego

włączania i w

yłączania komput

era,

•

utr

walanie na

w

y

ku pr

zyjmo

wania właści-

w

ej po

zy

cji siedząc

ej podczas prac

y pr

zy

komput

er

ze

,

•

doskonalenie umiejętności posług

iwania

się m

y

szą,

•

w

ykor

zy

st

y

w

anie met

ody

złap

, pr

zesuń

i upuść

,

•

zapo

znanie z nar

zędziem pr

og

ramu

P

aint

– P

ędzel

,

•

st

oso

wanie nar

zędzia

P

ędzel

w pr

og

ramie

P

aint

oraz

P

ola K

oloru;

8.1)

8.2)

•

potrafi

włącz

yć i w

yłącz

yć

komput

er

,

•

pr

zyjmuje właściwą posta

w

ę

siedzącą podczas prac

y pr

zy

komput

er

ze

,

•

spra

wnie posługuje się m

y

szą

•

uż

y

w

a met

ody

złap

, pr

zesuń

i upuść

,

•

z pomocą naucz

yciela st

osuje

nar

zędzie pr

og

ramu

P

aint

–

P

ędzel

oraz w

ykor

zy

stuje

P

ole

koloru;

w

y

cho

w

anie

fi z

y

czne

i edukacja

zdr

o

w

otna

3

19–

21

19. Zaba

w

y

z nietypo

-

w

ymi pr

z

y

bor

ami.

20. Zaba

w

y

orien

tac

yj-

no

-por

ządk

o

w

e

.

21. Musim

y pr

zestr

ze

-

gać higien

y osobistej

.

•

w

yrabianie na

w

yku w

ykon

y

w

ania ć

wicz

eń

na miar

ę sw

oich mo

żliw

ości,

•

ro

zwijanie umiejętności zaba

w

y

z niet

y-

po

w

ymi pr

zyborami,

•

ro

zwijanie umiejętności r

zucania i ch

w

y

-

tania oraz r

zucania na odległość r

ó

żn

ymi

pr

zyborami,

•

ro

zwijanie skoczności i zr

ęczności,

•

utr

walanie umiejętności właściw

ego

reago

wania na sy

g

nały

,

•

ro

zwijanie zr

ęczności manualnej

,

•

ucz

enie zasad hig

ien

y osobist

ej oraz

wpły

wu jej st

oso

wania na z

d

ro

wie i dobr

e

samopoczucie

.

10.1)

10.2)a

10.4)

•

potrafi

w

ykor

zy

stać w g

rach

i zaba

wach pr

zybor

y niet

ypo

w

e,

•

g

romadzi własne pr

zybor

y,

•

rzuca do c

elu i na odległość

z zast

oso

waniem pr

zyboru

niet

ypo

w

ego

,

•

pr

zestr

zega podsta

w

o

w

ych

zasad hig

ien

y,

•

w

ymienia cz

ynności z

wiąza-

ne z hig

ieną osobistą,

•

ro

zr

ó

żnia i naz

y

w

a pr

zybor

y

hig

ieniczne i zna ich pr

zezna-

cz

enie

,

•

pogłębia swą wiedz

ę o z

d

ro

wiu

i sposobach dbania o z

dr

o

wie

,

•

ro

zwija skoczność

, siłę i zr

ęcz-

ność

,

•

potrafi

w

spółza

w

odnicz

yć

,

•

pr

zestr

zega r

eguł g

ry

, zaba-

w

y, zasady ucz

ciw

ości.

11

Dzień 1.

TEMAT DNIA: Czy jestem kreatywny?

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. przyr. + 1 godz. zaj. tech.)

Zapis w dzienniku: Rozwijanie kreatywności dzieci poprzez twórcze działanie, opowiada-
nia oraz uczenie przewidywania efektów różnych działań. Elementy pogody. Jak powstaje
wiatr? Poznanie działania wiatraków, konstruowanie wiatraczka.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Utworzyliście klasową książeczkę wyrazów – przedmiotów, których nazwy zaczynają się na
poznane litery. Pisaliście wyrazy z poznanymi literami. Utrwaliliście wiadomości o warzy-
wach. Opowiadaliście, co znajduje się na waszym bilecie do wartości WYTRWAŁOŚĆ.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– poznaje przykłady kreatywnego zachowania,
– koloruje zamek wg podanej instrukcji,
– przedstawia różne sposoby wykorzystania zabawek,
– potrafi udzielić porady: Co można zrobić jeśli…,
– opisuje sytuacje problemowe przedstawione na obrazku,
– potrafi powiedzieć, jak poradziłby sobie z danym problemem,
– rysuje brakujące elementy zamku i koloruje wg podanej instrukcji i pomysłu,
– wie, co to jest wiatr,
– określa znaczenie wiatru dla człowieka,
– wykonuje prosty wiatraczek zgodnie z instrukcją,
– objaśnia, jak działa wiatrak.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach poznacie Igora i dowiecie się, jak poradził sobie z rozwiązaniem
pewnych problemów. Spróbujecie dowiedzieć się, kto to jest człowiek kreatywny. Dowie-
cie się, jak powstaje wiatr i czy jest on potrzebny. Wykonacie wiatraczek i sprawdzicie jego
działanie.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– poprawnie się wypowiadać,
– aktywnie uczestniczyć w

zajęciach,

– samodzielnie wykonać wiatraczek zgodnie z instrukcją.

Pytanie kluczowe

• Co to znaczy być kreatywnym?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1,
portfolio dla nauczyciela s. 15, 16, Karty kreatywne, teczka dodatkowa – bilet do warto-
ści KREATYWNOŚĆ (s. 47); szyfr, samochód, pajac, piłka, pudełko, nagranie: grad, grzmot,
deszcz, wiatr, wichura, butelka, miska z wodą, kartki, wiatrak, rurki, bibułki, listki, piłeczka
pingpongowa, wstążki, instrumenty perkusyjne, chusta animacyjna, listewka, pinezka, kred-
ki, nożyczki, mała kartka samoprzylepna dla każdego dziecka, płyta CD 1. – piosenka Jesień.

12

Przebieg zajęć

1. Witamy się – zabawa integracyjna.

• Dzieci chodzą swobodnie po sali, nauczyciel podaje im kolejne instrukcje: Uściśnij jak

najwięcej prawych dłoni, ...lewych dłoni. Stańcie w kręgu i chwyćcie się za ręce. Zróbcie falę,
...przysiad, ...wyskok do góry z okrzykiem: Huraaa!

2. Bilet wstępu do krainy KREATYWNOŚĆ – wprowadzenie w temat zajęć.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby wyjęły bilet do poznania kolejnej wartości, którą jest KRE-

ATYWNOŚĆ. Każde dziecko oznacza ją dowolnym sposobem – odciskiem palca, pod-
pisem, rysunkiem. Na kolejnych zajęciach dzieci będą uzupełniały swój bilet wyrazami
i obrazkami kojarzącymi się z tą wartością.

3. Pomysłowy Igor – wprowadzenie do tematu.

• Nauczyciel dzieli dzieci na grupy (cztero- lub pięcioosobowe). Zadaniem każdej grupy

jest znalezienie przedmiotu podczas zabawy w ciepło – zimno.
Po odnalezieniu przez grupy przedmiotów (piłki, samochodu, pajaca, pudełka) nauczy-
ciel objaśnia: Chłopiec, który jest właścicielem tych zabawek, nie bawi się nimi. Położył je na
półce, bo nie potrafi się nimi bawić. Pomóżcie mu i wymyślcie zabawy z tymi zabawkami.
Dzieci wymyślają w grupach zabawy, następnie je prezentują.

• Nauczyciel prosi o przypomnienie imion poznanych postaci z elementarza. Następnie

dzieci otwierają

elementarz na s. 28, 29.

Nauczyciel przedstawia kolejnego bohatera

– Igora – odczytując o nim informacje (może je przeczytać dobrze czytające dziecko).

• Dzieci oglądają przedstawione obrazki i swobodnie wypowiadają się na ich temat.
• Nauczyciel zadaje pytania dotyczące ilustracji: – Dlaczego na każdej z trzech ilustra-

cji nad głową Igora znajduje się znak zapytania? – Jak Igor poradził sobie we wszyst-
kich sytuacjach? – Czy wy mielibyście inne pomysły? – Które pomysły podobają wam
się najbardziej?

13

4. Co to znaczy, że ktoś jest kreatywny? – wyjaśnienie pojęcia kreatywność, wzboga-

canie słownictwa.

• Dzieci wypowiadają się na temat kreatywności. Odpowiadają na pytania: – Kogo moż-

na nazwać kreatywnym? – Kiedy możemy wykazać się kreatywnością? (podczas zabawy
– wówczas zabawy są ciekawe; podczas rozwiązywania problemu, w pracach plastycz-
nych, w budowaniu nowych zabawek, w tworzeniu wynalazków itd.). – Czy wy jesteście
kreatywni? Jeśli tak, to podajcie przykłady. Nauczyciel nawiązuje do dzisiejszych zajęć,
w których uczniowie wymyślali zabawy z zabawkami chłopca. Pyta: Czy byliście kreatywni?

• Nauczyciel pyta: Czy znacie inne słowa, które mogłyby zastąpić słowo kreatywny? (błysko-

tliwy, oryginalny, pomysłowy, obdarzony wyobraźnią, twórczy).

5. Spacer w wyobraźni – ćwiczenie wizualizacyjne.

• Nauczyciel włącza spokojną muzykę i prosi dzieci:

Zamknijcie oczy i spróbujcie wyobrażać sobie to, o czym teraz będę opowiadać.

Idziesz polną drogą. Jest piękna słoneczna pogoda. Czujesz się bardzo dobrze. Podskakujesz.
Przed tobą pojawiają się duże kałuże. Próbujesz je ominąć, przeskakując z kamienia na
kamień. Nawet nie zauważyłeś, że znalazłeś się w ciemnym lesie. Ogarnia cię strach.
Pamiętasz jednak, że nie wolno zbaczać z drogi. Powoli idziesz ścieżką. Widzisz w oddali
światełko... Idziesz teraz bardzo szybko, biegniesz... Jesteś na końcu leśnej drogi, a przed tobą
pojawia się wspaniały zamek z wieżami. W bramie czekają na ciebie rodzice. Cieszysz się
i mocno się do nich tulisz.

(Izabela Kornecka)

• Nauczyciel prosi, aby dzieci otworzyły oczy i opowiedziały, co czuły podczas opowiadania.

6. Mój zamek – rysowanie zgodnie z instrukcją i według własnego pomysłu.

• Nauczyciel prosi, aby dzieci otworzyły

ćw. pol.-

-społ. na s. 28,

i po kolei wyjaśnia, co mają robić:

– Narysuj wybrany fragment zamku po śladach.
– Spójrz, jakie wzory są narysowane na zamku – na-

zwij je.

– Przerysuj wzory na klocki o tych samych kształ-

tach.

– Pokoloruj niektóre elementy zamku zgodnie z in-

strukcją (wieżę zamku czerwonym kolorem, a mur
zamku – żółtym).

– Teraz już możesz pokolorować zamek według

własnego pomysłu.

7.

Co nie pasuje? – doskonalenie słuchu fone-
mowego.

• Nauczyciel mówi: Będę czytać po cztery wyrazy.

Słuchajcie uważnie, bo jeden z nich nie pasuje do
pozostałych. Wskażcie, który to wyraz.
Uwaga! Nauczyciel może przeczytać ciąg czterech wyrazów kilka razy.
kot, klasa, los, kino
ananas, aktor, olej, atrament
droga, tama, tablica, tornister
lalka, rasa, lody, las

14

Logopeda radzi – percepcja słuchowa

Ćwiczenia doskonalące uwagę i pamięć słuchową. Warto je powtarzać, gdyż umiejęt-
ności te są bardzo potrzebne do odniesienia sukcesu w szkole. Deficyty pamięci i uwagi
słuchowej występują często, stąd uczniowie mają problemy z wykonywaniem poleceń
słownych, mniej zapamiętują na lekcjach.

8. Rozwiązujemy zagadki – ćwiczenie koncentracji.

• Co słyszę? Dzieci słuchają dźwięków, takich jak: grad, grzmot, deszcz, wiatr, wichura.

Rozpoznają je i nazywają. Nauczyciel zwraca szczególną uwagę na dźwięk wiatru.

• Nauczyciel zadaje zagadkę: Co to jest? Nie ma ust – a dmucha! Nie ma skrzydeł – a leci.

Czasami mrozi, czasami dmucha. Co to? Czy odgadną dzieci? (wiatr).

• Nauczyciel pyta: Czy wiatr można zobaczyć? Czy można go poczuć? Czy można go do-

tknąć? Skąd się bierze wiatr?

(Wybór i oprac. wg: J. Stec, Zagadki dla najmłodszych, MAC, Kielce, 1992)

9. Co to jest wiatr? Jak powstaje wiatr? – wykonujemy doświadczenia.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły ćw. mat.-przyr. na s. 41, przyjrzały się ilustracjom, za-

stanowiły się i powiedziały, co się na nich dzieje, oraz co spowodowało zmiany na obrazkach.

• Nauczyciel zaprasza dzieci do kręgu. W środku stoi miska z wodą. Nauczyciel zanurza

w niej butelkę, przyciska ją do dna i puszcza. Z otworu butelki wydostają się bąbelki.
Co to jest? – pyta. Następnie prosi kilkoro dzieci, aby zanurzyły koniec rurki w wodzie
i dmuchnęły w nią. Następnie pyta: – Co się dzieje? – Skąd wzięły się te bąbelki? – Co to
jest? (powietrze)

• Nauczyciel pyta: – Czy widzieliście powietrze? – Jaki kształt ma powietrze? Następnie

zwraca uwagę, że powietrze jest niewidoczne i nie ma kształtu.

• Dzieci przygotowują kartki z bloku i wykonują

wachlarz zgodnie z instrukcją (

ćw. mat.-przyr.,

s. 41

). Wachlują się nim. Odpowiadają na pytania

nauczyciela: – Co czujecie? – Jak wygląda wiatr? –
Co to jest wiatr? – Po czym można poznać wiatr?
– Czy można usłyszeć wiatr? – Jakie wydaje odgło-
sy? (szumi, szeleści) – Jak inaczej można nazwać
to, co robi wiatr? (dudni, jęczy, gwiżdże)

• Podsumowanie: Wiatr to ruch powietrza. Jego

siła jest różna i zależy od prędkości, z jaką powie-
trze się porusza. Czym spowodowany jest ruch po-
wietrza? Wiecie, że słońce ogrzewa ziemię, od któ-
rej następnie ogrzewa się powietrze. Staje się ono
lekkie i unosi do góry, wysoko. Wtedy jego miejsce
na dole zajmuje chłodniejsze powietrze, które
jest cięższe. I kiedy tak „goni” się powietrze ciepłe
z zimnym, powstaje wiatr.

Logopeda radzi – poprawna artykulacja

Dzieci mogą naśladować odgłos wiatru przez wymawianie sylab z głoską sz: szszsza,
szszszo, szszsze, szszszu, szszszy. Wymawiając sylaby, przeciągają wymowę głoski sz.
Zwłaszcza ci uczniowie, którzy niedawno nauczyli się prawidłowo wypowiadać tę gło-
skę, będą mieli okazję poćwiczyć i utrwalić jej poprawną artykulację.

15

10. Rodzaje wiatru – doświadczenia.

• Nauczyciel umieszcza na podłodze różne przedmioty: bibułki, listki, piórka, wstążki,

klocki. Pyta: Co należy zrobić, aby wprawić w ruch zgromadzone przedmioty? Podpowiada:
Spróbujcie dmuchać, wachlować.
Jaką siłę ma wiatr wywołany przez was? (jest słaby). Co się dzieje z przedmiotami? Któ-
re przedmioty się nie poruszyły? Dlaczego? Jak myślicie, co się stanie, gdy włączę wiatrak?
Nauczyciel włącza wiatrak. Pyta: Jaką siłę miał wiatr wywołany przez wiatrak? Po zakoń-
czeniu doświadczeń dzieci porządkują klasę.

• Podsumowanie: Wiatr może mieć różną siłę i w związku z tym są różne rodzaje wiatru

(podajemy wybrane rodzaje) – powiew, wiatr słaby, wiatr silny, wichura, huragan (wyry-
wa drzewa z korzeniami, zrywa dachy domów), tornado (jest najbardziej niebezpieczne,
pojawia się w postaci trąby powietrznej poruszającej się z wielką szybkością i niszczącej
wszystko na swojej drodze).

Logopeda radzi – ćwiczenia oddechowe

Dmuchanie na lekkie przedmioty, tak jak w powyższym ćwiczeniu, to doskonała zaba-
wa, ale też trening oddechowy potrzebny do poprawnego wymawiania głosek.

11. Zabawy z chustą animacyjną – rodzaje wiatru.

• Wszystkie dzieci trzymają chustę animacyjną. Na jej środek nauczyciel wrzuca lek-

kie przedmioty, np. piłeczki, zabawki. Następnie podaje jeden z rodzajów wiatru, np.
powiew, i dzieci wachlują chustą zgodnie z podaną komendą. Podczas wachlowania
przedmioty znajdujące się na chuście nie mogą z niej spaść.

12. Do czego służy wiatr? – wypowiadanie się na podstawie wiersza i własnych do-

świadczeń.

Jesienny wiatr

Wiatr jesienią ma robotę

Kiedy spoczniesz już, wietrzyku?

w nocy i za dnia.

Powiedz, powiedz nam!

Ciągle strąca liście złote

Po zielonym wielkim lesie

i przed siebie gna.

wiatr piosenki dzieci niesie.

I nasiona drzew bez liku

Aż się dziwią stare drzewa:

nosi tu i tam.

Kto was tak nauczył śpiewać?

(Hanna Ożogowska)

• Dzieci wypowiadają się na temat wiersza na podstawie pytań nauczyciela: – O czym jest

mowa w wierszu? – Jaka pora roku została przedstawiona? – Co robi wiatr jesienią? – Jak
musimy się ubierać w wietrzną, chłodną, listopadową pogodę? – Do czego służy wiatr?

• Dzieci podają przykłady wykorzystania wiatru na podstawie wiersza i własnego do-

świadczenia. Nauczyciel zapisuje za pomocą symboli podane przez dzieci przykłady.
Np.: do poruszania gałęziami drzew (pochylone drzewo), skrzydłami wiatraków; żeby
latawce latały; do suszenia prania, wytwarzania prądu; umożliwia pływanie żaglówką,
latanie paralotnią, rozsiewanie nasion roślin, suszenie traw i zbóż.

13. Co by było, gdyby nie było wiatru? – rozwijanie wyobraźni.

• Dzieci szukają odpowiedzi, dlaczego np. wiatraki nie działają, liście nie opadają, chmury

nie płyną po niebie...

16

14. Korzyści i skutki negatywne wiatru – rozwijanie logicznego myślenia.

• Nauczyciel rozdaje kartki skserowane z

portfolio nauczyciela strona 15

i prosi, aby dzie-

ci przyjrzały się ilustracjom. Pyta: – Które z przedstawionych tu przedmiotów wprawiane
są w ruch dzięki wiatrowi? – Kiedy wiatr jest potrzebny, a kiedy przeszkadza? Uczniowie
zaznaczają w portfolio, które obrazki przedstawiają korzystne działanie wiatru.

– Korzystny wpływ: dzięki wiatrowi rozsiewane są nasiona, zapylane kwiaty, pracują elek-

trownie wiatrowe, poruszają się skrzydła wiatraków, pływają żaglówki, latają szybowce,
balony, latawce.

– Negatywny wpływ: wiatr łamie drzewa, zrywa dachy i linie elektryczne, powoduje

sztorm, który zatapia statki, towarzyszy burzy, która powoduje szkody.

15. Wywołujemy wiatr – zabawa ruchowa.

• Zabawy ruchowe przy muzyce, z różnymi akcesoriami.

– Niektóre dzieci naśladują ruchem drzewa kołyszące się na wietrze, a inne biegają mię-

dzy „drzewami” z paskami pociętej folii, naśladując wiatr.

– Dzieci pokazują zachowanie się ludzi na wietrze: Idziemy pod wiatr. ...z wiatrem; chowamy

się przed wiatrem... przytrzymujemy czapki itp.

– Naśladowanie wiatru: głosem, szelestem papieru, za pomocą instrumentów perkusyjnych.

16.

Słuchamy piosenki Jesień

.

• Dzieci słuchają piosenki Jesień, opowiadają jej treść. Nauczyciel pyta: Co robi wiatr w tej

piosence?

17. Wykonanie wiatraczka.

• Dzieci przygotowują przybory potrzebne do wykonania wiatraczka: nożyczki, listewkę,

pinezkę, kredki. Mówią, o czym muszą pamiętać, kiedy używają nożyczek, pinezek itp.

• Nauczyciel rozdaje dzieciom skserowaną

stronę 16 z portfolio

nauczyciela

, objaśnia eta-

py wykonania wiatraczka, zgodnie z rysunkiem. Następnie czyta opis wykonania.

• Każde dziecko samodzielne wykonuje wiatraczek: wycina kwadrat, nacina w wyznaczo-

nych miejscach, ozdabia wg swojego pomysłu, łączy rogi wiatraczka ze środkiem.

• Nauczyciel jeszcze raz pokazuje, w jaki sposób połączyć wiatraczek z listewką.
• Dzieci po wykonaniu wiatraczka dmuchają w niego, aby wprowadzić go w ruch. Porząd-

kują miejsca pracy.

Uwaga! Należy zaplanować wyjście na podwórko i sprawdzenie działania wiatraków.

Logopeda radzi – ćwiczenia oddechowe

Dmuchanie na wiatraczek to również świetne ćwiczenie oddechowe. Możemy urządzić
zawody, np. Czyj wiatraczek najdłużej będzie się kręcił? – ćwiczenie długiego, spokojnego
wydechu; Czyj wiatraczek najszybciej się obraca? – ćwiczenie mocnego wydechu.

18. Podsumowanie zajęć.

• Nauczyciel pyta: Czego dowiedzieliście się na dzisiejszych zajęciach? Wyjmijcie bilet do

wartości KREATYWNOŚĆ i za pomocą symboli wpiszcie, czego się dzisiaj dowiedzieliście
(symbole – np. rysunek wiatraczka, fruwających nasion, kołyszących się drzew).

• Dzieci rysują na kartkach samoprzylepnych buźkę uśmiechniętą

☺ lub buźkę smutną

 i przyklejają je na tablicy (uśmiechnięte, jeśli zajęcia się podobały, smutne – jeśli nie).

17

Dzień 2.

TEMAT DNIA: W co się bawić?

(2 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie drukowanych liter I, i na podstawie wyrazów Igor, igła.
Ćwiczenia rozwijające sprawność czytania. Wprowadzenie liczby 4 i jej zapisu cyfrowego.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie, co to znaczy być kreatywnym. Potraficie poradzić sobie z rozwiązywaniem niektó-
rych problemów. Wiecie, co to jest wiatr i czy jest potrzebny.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wyszukuje wyrazy łączące się z określonymi pojęciami,
– potrafi przewidzieć efekt działania,
– wymienia możliwości innego wykorzystania przedmiotów niż powszechnie przyjęty,
– głośno czyta wskazane teksty,
– wymyśla inne rozwiązanie tej samej sytuacji,
– opisuje

obrazek,

– rozwiązuje problem w sposób twórczy,
– czyta wyrazy zawierające litery I, i,
– tworzy kolekcję przedmiotów służących do zabawy,
– radzi sobie w trudnych sytuacjach zadaniowych,
– łączy wyrazy w pary na zasadzie podobieństwa,
– odczytuje i zapisuje cyfrę 4,
– liczy na konkretach,
– podpisuje liczbę elementów.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach poznacie drukowaną literę małą i oraz wielką I. Będziecie czytać
sylaby i wyrazy z nową literą. Spróbujecie rozwiązywać problemy w sposób twórczy. Opi-
szecie obrazek.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– rozpoznać

litery

i, I drukowane,

– czytać sylaby i wyrazy z literą i,
– aktywnie uczestniczyć w zajęciach,
– poprawnie opisać obrazek,
– poprawnie

przeliczać,

– stosować się do zasad podczas zabaw.

Pytanie kluczowe

• Co to znaczy, że kreatywnie uczestniczę w zajęciach?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1. ćw. matem.-przyr.
cz. 1, portfolio ucznia – karta nr 24, Karty kreatywne, teczka dodatkowa – bilet do wartości
KREATYWNOŚĆ; gazety, piłki pingpongowe, skakanka, wycinki z gazet, zapałka, pluszowa
zabawka, guma do skakania, worek foliowy, klocki, gazety, skakanka, piłki pingpongowe,
mazaki, sznurki, książki, pudełka, papier pakowy, patyczki, kostki do gry, kartki.

18

Przebieg zajęć

1. Zabawy rozwijające kreatywność – wprowadzenie w temat dnia.

• W co będziemy się bawić? Nauczyciel informuje dzieci, że dziś będą rozmawiać o róż-

nych zabawach oraz poznają drukowaną literę i. Następnie dzieli uczniów na grupy. Każ-
da grupa losuje z pudełka dowolny przedmiot (zapałkę, pluszową zabawkę, skakankę,
worek foliowy, gumę do skakania lub inne). Zadaniem grupy jest wymyślenie zabawy
dla całej klasy z wylosowanym przedmiotem. Następnie każda grupa prezentuje swoją
zabawę. Na końcu nauczyciel pyta: Czy w grupie był tylko jeden pomysł? Jeśli nie, to jakie
były inne pomysły zabaw? Czemu wybraliście właśnie tę?
Uwaga! Nauczyciel bacznie obserwuje grupy podczas wykonywania zadania.
W razie gdyby dzieci nie miały pomysłu, przypomina zabawy z dni poprzednich
lub naprowadza dzieci na odpowiedni pomysł.

• Podaj przykłady. Nauczyciel zaprasza dzieci do kręgu i informuje: Każdy, kto będzie znał

przykłady do podanych przeze mnie informacji, niech podniesie rękę. Osoba, która poda
poprawny przykład, zabierze z pudełka klocek i położy go na środku kręgu. Przypominam,
że wszyscy muszą uważnie słuchać, aby nie powtarzać przykładów:

– Podajcie jak najwięcej rodzajów obuwia. – Co można zrobić, jeśli nie mamy kubka, a chce-

my się napić wody ze strumyka? – Podajcie jak najwięcej przykładów na wykorzystanie
ołówka. – Podajcie jak najwięcej rodzajów nakryć głowy.

Uwaga! Dzieci przeliczają klocki po każdej rundzie, aby miały świadomość, ile
mają pomysłów.

• Zabawa z piłeczką pingpongową. Nauczyciel trzyma w ręce dwie piłeczki pingpongo-

we i pyta:
Czy możecie wymyśleć zabawę z tymi piłeczkami? Jeśli dzieci mają pomysły, bawią się.
Nauczyciel przedstawia swoją propozycję zabawy: wyznacza w sali odcinek 2–3 m; dzie-
ci dmuchają w piłeczkę, starając się, aby pokonała ona ten odcinek w jak najkrótszym
czasie; wszystkie dzieci próbują swoich sił.

• Zabawa z gazetami. Papierowe piłki – wykorzystanie gazet.
• Nauczyciel zaprasza do kręgu dzieci i przed każdym kładzie dwie gazety. Włącza we-

sołą muzykę. Mówi: Weź gazetę w prawą rękę, rytmicznie ugniataj ją, aż powstanie piłka
(prezentuje to). Połóż ją przed sobą. Weź drugą gazetę w lewą rękę, zgnieć gazetę jak po-
przednio.

• Rzuć i złap – rzuty piłką. Dzieci rzucają gazetową kulę w górę prawą ręką, a chwytają

oburącz. Następnie lewą ręką przekładają kulę pod prawą nogą, a prawą ręką – pod
lewą nogą. (Próbują również żonglować). Potem dzieci dobierają się w pary i rzucają do
siebie – jedną kulą, dwoma kulami jednocześnie.

• Bitwa śnieżna. Nauczyciel dzieli dzieci na dwie drużyny stojące naprzeciwko siebie. Po-

środku układa skakankę. Informuje: Teraz zabawimy się w bitwę śnieżną. Kule gazetowe
zamienią się w śniegowe kule. Na znak „start” musicie przerzucić na stronę przeciwnika jak
najwięcej kul. Czas trwania – 2 minuty. Wygrywa ta drużyna, która przerzuci więcej kul.
Można kilka razy powtórzyć.

2. Podaj dalej – ćwiczenie słuchu fonemowego.

• Nauczyciel prosi wszystkie dzieci, aby usiadły w kręgu. Wybrana przez dzieci osoba

siada w środku i zamyka oczy. Pozostałe osoby podają sobie w koło jakiś przedmiot,

19

np. gumkę, dopóki osoba siedząca w środku nie powie: Stop. Dziecko, u którego w tym
momencie znajduje się przedmiot, otrzymuje zadanie od nauczyciela: Wymień cztery
rzeczy, których nazwy zaczynają się na głoskę a, tak żeby zdążyć, zanim przedmiot wróci do
ciebie (w tym czasie przedmiot szybko przekazywany jest w kole). Jeśli dziecko nie zdąży
wymienić czterech rzeczy, wchodzi do środka. Nauczyciel podaje kolejne głoski, które
dzieci już poznały: a, o, t, l, i.

3.

Poznajemy drukowane litery i, I – ćwiczenie spostrzegawczości.

• Nauczyciel pyta: Przypomnijcie imię chłopca, którego poznaliście wczoraj. Czego dowie-

dzieliście się o nim? Na jaką głoskę rozpoczyna się jego imię? Czy znacie inne imiona rozpo-
czynające się głoską I? (np. Iwona, Ireneusz, Irena, Ida, Iga, Izolda, Izydor, Izabela, Izaak,
Izaura, Ildefons, Ilona, Ignacy, Iwo, Irma, Irmina, Izajasz). Następnie demonstruje druko-
wane litery: I, i. Prosi dzieci, by ułożyły I z kredek, następnie ze sznurków, a potem ze

swoich kapci.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły

elemen-

tarz na s. 30

i przyjrzały się, jak wyglądają wyra-

zy: Igor, igła, podzieliły wyrazy na sylaby, głoski
oraz zwróciły uwagę na liczbę kratek dla głosek
oraz dla sylab.

• Dzieci zwracają uwagę na czerwony kolor kratki,

przeznaczony dla i. Wyjaśniają, dlaczego jest za-
znaczona tym kolorem. Wymieniają samogłoski,
które do tej pory poznały. Szukają w wyrazach
innych liter, które już znają.

• Nauczyciel rozdaje wycinki z gazet i prosi o wy-

szukiwanie drukowanych i, I oraz zakreślenie
ich mazakami. Przeznacza na to minutę. Każde
dziecko przelicza, ile zaznaczyło liter: wielkich –
małych – razem.

Logopeda radzi – wprowadzenie litery

Zwrócenie uwagi na układ ust przy wypowiada-
niu i (buzia się uśmiecha), pomoże uczniom zapamiętać nową literę.

4. Jesteśmy konstruktorami jak Igor – zabawa konstrukcyjna.

• Nauczyciel prosi o opowiedzenie sytuacji przedstawionej na ilustracji w podręczniku.

Pomaga pytaniami: – Co robią chłopcy? – Co zbudowali chłopcy? – Czy podoba wam się to,
co wykonali? – Jak nazywamy osoby, które tworzą nowe obiekty, urządzenia?
Proponuje, aby dzieci skonstruowały jedną, możliwie wysoką budowlę – wieżę. Dobierz-
cie się w dowolne grupy. Najpierw przygotujcie różne przedmioty, które możecie wykorzy-
stać do stworzenia tej budowli (klocki, książki, pudełka, kubeczki). Na wykonanie zadania
macie tylko 10 minut.

• Po zakończeniu pracy dzieci oglądają i wspólnie oceniają wieże. Porównują wysokości

– która jest najwyższa, która najniższa, od której jest wyższa/niższa. (Dzieci mogą zrobić
zdjęcia wież i urządzić wystawę, np. Mali konstruktorzy albo Jesteśmy konstruktorami lub
Jesteśmy budowniczymi).

20

5.

Ćwiczenie umiejętności czytania sylab, wyrazów i tekstu ikonicznego.

• Nauczyciel prosi o otworzenie

elementarza na s. 31

. Dzieci czytają sylaby i wyrazy:

wspólnie, w parach, pojedynczo.

• Następnie czytają tekst ikoniczny wspólnie i po-

jedynczo. Odszukują w wyrazach litery I, i, dzie-
lą wyrazy na sylaby.

6. Kojarzenie słów – zabawa w skojarzenia.

• Zabawa zaczyna się od słowa (np. gotowanie,

malowanie, budowanie) wypowiedzianego
przez nauczyciela. Uczniowie po kolei podają
słowa związane z tym usłyszanym, dopóki ktoś
nie powtórzy użytego wcześniej słowa, np. go-
towanie

→

zupa, garnek, piec, warzywa, maka-

ron, temperatura, krojenie, mięso, obiad, kucharz,
ziemniaki, restauracja.
Przy powtórzeniu zabawę można utrudnić: ko-
lejne dziecko mówi słowo związane z poprzed-
nim: gotowanie

→

zupa

→

warzywa (związane

z zupą)

→

ogródek (związany z warzywami)

→

kwiaty (z ogródkiem)

→

wazon

→

stół

→

po-

kój... itd.

7. Przewidywanie efektów działań – opowiadanie na podstawie ilustracji.

• Nauczyciel prosi, aby dzieci otworzyły

ćw. pol.-społ. na s. 29

,

obejrzały ilustracje i odpo-

wiedziały na pytania:
I – Co robią dzieci i tata? Dla kogo? Jaki może być
efekt ich działania?
II – Co przygotowuje dziewczynka z mamą? Dla
kogo? Jaki może być efekt ich działania?
III – Co budują z klocków dzieci z mamą? Jaki może
być efekt ich działania?
IV – Co maluje dziewczynka? Dla kogo? Co może
być efektem jej pracy?

• Dzieci oglądają naklejki nr 7 i przyklejają je obok

właściwej ilustracji. Nawiązują do swoich wcze-
śniejszych wypowiedzi, mówiąc, komu udało się
odgadnąć, co robiły dzieci razem z rodzicami.

• Nauczyciel informuje, że literkę i wykorzystuje-

my nie tylko do tworzenia wyrazów, ale także
do ich łączenia. – Wasze zadanie w ćwiczeniach
polega na tym, aby połączyć przedmioty, które do
siebie pasują. Nazwijcie je i połączcie literą i.

• Dzieci nazywają przedmioty i łączą je z literą i.

Uzasadniają, dlaczego te przedmioty do siebie pasują. Mówią: żarówka i lampa, kołdra
i poduszka, fi liżanka i talerzyk.

• Nauczyciel prosi, aby dzieci znalazły w klasie, lub wymyśliły, inne pary przedmiotów, np.

krzesło i stół, blok i kredki, kwiaty i wazon, łyżka i talerz, łyżka i widelec, ołówek i gumka.

21

8. Ćwiczenia grafomotoryczne.

• Dzieci odnajdują w

portfolio ucznia kartę nr 24

i wykonują ćwiczenia zgodnie z pole-

ceniem.

9.

Znam te cyfry – zabawa ruchowa, utrwalenie poznanych cyfr.

• Dzieci poruszają się swobodnie po sali. Nauczyciel co jakiś czas podnosi do góry kartkę

z zapisaną cyfrą – 1, 2 lub 3. Dzieci łączą się w grupy zgodnie z liczbą wskazaną przez
daną cyfrę. Głośno przeliczają liczbę osób w grupie. (Zamiast łączyć się w grupy, dzieci
mogą wykonywać odpowiednią liczbę podanych ćwiczeń – przysiadów, podskoków –
głośno odliczając).

10.

Liczba 4 w aspekcie kardynalnym.

• Ćwiczenia praktyczne. Nauczyciel prosi dzieci, aby:

– poszukały w klasie zbioru czteroelementowego (cztery nogi stolika, krzesła; cztery łapy

psa, kota; cztery rogi chustki, tablicy; cztery kąty prostokąta; cztery kąty w sali; cztery
ściany itd.),

– ułożyły z liczmanów zbiór czteroelementowy.

• Zabawa w odtwarzanie struktur rytmicznych. Dzieci mają za zadanie odtworzyć wy-

słuchane struktury rytmiczne, np. jeden podskok, dwa klaśnięcia, trzy cmoknięcia i czte-
ry szumy (można użyć instrumentów). Następnie układają rytmy z klocków, używając
liczb – jeden, dwa, trzy, cztery.

• Powstanie liczby. Nauczyciel prosi dzieci: Ułóżcie trzy zbiory klocków. W pierwszym zbio-

rze umieśćcie 5 klocków, w drugim – 4 klocki, a w trzecim – 3 klocki. Zastanówcie się, co
musicie zrobić, aby w każdym ze zbiorów było tyle samo elementów.

• Wnioskowanie o stałej liczbie elementów na klockach. Każde dziecko ma cztery klocki

prostokątne lub kwadratowe. Nauczyciel prosi: Przelicz klocki i pokaż na palcach, ile jest
klocków? Zapamiętaj! Teraz będziemy je przestawiać. Ułóż klocki w rzędzie. Ile ich jest? Ułóż
wieże z klocków. Ile ich jest? Czy musicie je liczyć? Czy wiecie bez liczenia? Ułóż z klocków
mostek. Ile jest teraz klocków? Musicie liczyć, czy wiecie bez liczenia? Co zauważyliście?
Jeżeli dzieci po każdej zmianie ułożenia klocków przeliczają je, to ćwiczenia trzeba po-

wtarzać na kolejnych zajęciach.

• Zabawa ruchowa. Dzieci poruszają się w roz-

sypce, udając słaby wiatr, potem silny wiatr, na
koniec huragan. Na sygnał łączą się w kółeczka
po cztery osoby. Następnie głośno, dla spraw-
dzenia, przeliczają osoby. Można zabawę po-
wtórzyć kilka razy – kolejne kółeczka tworzą się
z innych osób.

• Nauczyciel prosi o otwarcie

ćw. mat.-przyr. na

s. 42

i zadaje pytania:

– Ile parasoli jest na obrazku? – Ile wyprostowanych

palców jest w obu dłoniach?

– Ile oczek jest na kostce do gry? – Ile kulek jest na

liczydle? – Którą godzinę wskazuje zegar? – Jaki
kolor ma klocek o długości 4?

Dzieci mierzą strony za pomocą kolorowych
liczb 1, 2, 3, 4. Podają wyniki oraz wnioski.

22

11. Uczymy się pisać cyfrę 4.

• Nauczyciel pokazuje drukowaną cyfrę 4 i prosi dzieci, aby opisały jej kształt.
• Nauka pisania cyfry 4:

– nauczyciel zapisuje dużą cyfrę na tablicy,
– wykłada arkusz papieru pakowego, na którym jest cyfra 4, uczniowie chodzą po jej linii,
– dzieci układają cyfrę z patyczków, piszą ją w powietrzu, na gazecie, na tablicy, odwrotną

stroną ołówka po ławce,

– nauczyciel pokazuje zapis cyfry 4 na tablicy kratkowanej,
– dzieci piszą po śladach i samodzielnie w ćwiczeniach matematycznych.

12. Zabawa z kostką do gry.

• Każde dziecko przygotowuje kartkę i pięć patyczków – tyle, ile razy będzie rzucało

kostką. Po każdym rzucie schowa jeden patyczek do pudełka. Dzieci rzucają kostkami.
Komu uda się wyrzucić 4 oczka, zapisuje 4 na kartce i woła: Hurrra, cztery, wyrzuciłem dzi-
siaj cztery! Po zakończonej zabawie dzieci po kolei mówią, ile razy udało im się wyrzucić
4, kto wyrzucił więcej niż sąsiad, o ile więcej, kto wyrzucił mniej niż sąsiad, o ile mniej, ilu
dzieciom w klasie udało się wyrzucić 4 aż pięć razy.
Dzieci piszą cyfrę 4 w zeszycie. Rysują cztery dowolne elementy. Rysują klocek oznacza-
jący liczbę 4.

13. Podsumowanie.

• Nauczyciel prosi o wyciągnięcie biletu do wartości KREATYWNOŚĆ i zaznaczenie na

nim, czego się dzisiaj dowiedziały (cztery elementy, swoją budowlę z dowolnych przed-
miotów, literę i, przedmiot, który posłużył do zabawy).

Dzień 3.

TEMAT DNIA: Zabawy z literami

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie pisanych liter I, i. Ćwiczenia rozwijające sprawność ryso-
wania i pisania po śladzie. Grupowanie, dobieranie i przeliczanie w zakresie 4.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie, jak wyglądają drukowane litery – małe i oraz wielkie I. Potraficie przeczytać sylaby
i wyrazy z poznanymi literami. Bawicie się, wykorzystując swoją wyobraźnię i pomysłowość.
Umiecie przewidzieć efekt działania. Zapisujecie cyfrę 4. Potraficie policzyć liczbę elemen-
tów oraz podpisać je odpowiednią liczbą.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– pisze

litery

i, I po śladzie i w liniaturze,

– aktywnie i twórczo uczestniczy w zabawach,
– dokonuje skojarzeń typowych i nietypowych,
– przelicza

elementy,

– stosuje liczebniki porządkowe,
– wskazuje podany element,
– uzupełnia brakujące klocki w dywaniku liczby 4,
– dopełnia do 4.

23

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach nauczycie się pisać litery I, i. Będziecie uczestniczyć w wielu za-
bawach z literami. Będziecie zgodnie z poleceniami manipulować patyczkami i klockami.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– poprawnie zapisać litery I, i,
– aktywnie uczestniczyć w zajęciach,
– poprawnie przeliczać, dopełniać i wskazywać liczbę elementów,
– stosować ustalone zasady podczas zabaw.

Pytanie kluczowe

• Co to znaczy, że twórczo i aktywnie uczestniczę w zajęciach?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, zeszyty ćw. pol.-społ. cz. 1, matem.-przyr.,
cz. 1, portfolio dla nauczyciela s. 5, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości
KREATYWNOŚĆ; materiały: chusteczki higieniczne, gazety, papier o różnej fakturze, skakan-
ka, kredki, pojemniki wypełnione materiałem sypkim, sylaby i litery (kilka – la, lo, li, ta, to, a,
o), fi gury geometryczne z portfolio – wycinanka; patyczki, domek samogłosek i spółgłosek
(patrz projekt 3., dzień 4.).

Przebieg zajęć

1. Zabawy z literami – zabawy integracyjne.

• Zabawa z imionami. Dzieci siedzą w kręgu. Każde mówi swoje imię, potem wymienia

nazwy zwierząt zaczynające się na litery wchodzące w skład imienia i zakłada tym sa-
mym swoje osobiste zoo. Np.: Mam na imię Aleksandra. W moim zoo żyją: anakonda,
lew, emu, kot, sowa, aligator, norka, daniel, rak, antylopa. Następnie rysuje zwierzę –
symbol swojego imienia. Zwierzę to musi mieć każdą część ciała od innego zwierzęcia,
np. głowę antylopy, grzywę lwa, tułów anakondy, dziób emu, nogi raka, zakończone
kocimi pazurami, rogi daniela, skrzydła sowy, ogon aligatora, nosek norki.

• Łańcuch sylab. Wybrane przez nauczyciela dziecko mówi wyraz i dzieli go na sylaby.

Każde kolejne dziecko wypowiada wyraz rozpoczynający się ostatnią sylabą wyrazu po-
przedniego, np.: po-ra, ra-na, na-sza, sza-ta itd.

• Papierowe kulki. Nauczyciel kładzie na środku sali różne materiały: chusteczki higie-

niczne, gazety, papier o różnej fakturze. Zadaniem dzieci będzie ugnieść kulki z wybra-
nych przez siebie materiałów i z ugniecionych kulek ułożyć litery (pisane) poznane do
tej pory.

2. Rysujemy jeża – ćwiczenia grafomotoryczne.

• Nauczyciel prosi, aby dzieci otworzyły ćw. pol.-społ. na s. 30 i podały nazwę zwierzę-

cia, które jest tam przedstawione. Następnie mówi: Uderzajcie opuszkami palców o blaty
ławek, naśladujcie chód jeża. Teraz wykonajcie jeża: rysujcie po śladzie, dorysujcie igiełki,
pokolorujcie go.

3. Uczymy się pisać litery i , I.

• Nauczyciel demonstruje pisane litery i, I oraz omawia elementy, z których się składają.

Następnie pokazuje sposób zapisu małej i wielkiej litery. Dzieci piszą obie litery w po-
wietrzu. Potem – w pojemnikach wypełnionych dowolnymi materiałami: piaskiem, ka-
szą, grochem, grysikiem, ryżem.

24

• Nauczyciel prosi, aby dzieci przyjrzały się literom w

ćw. pol.-społ. na s. 30

i powiedziały,

jaka jest różnica między literami i, I – drukowaną i pisaną.

• Dzieci wyjmują kartkę z domkami samogłosek

i spółgłosek (patrz projekt 3., dzień 4.). Wpisują
literę i do domku samogłosek.

• Nauczyciel zaprasza dzieci do kręgu i dzieli je na

kilka grup. Każdej grupie daje sznur lub skakan-
kę, z których dzieci układają dużą literę I pisaną.
Po zakończeniu zadania dzieci oglądają wyko-
nane litery w innych grupach. Sprawdzają, czy
wszyscy wykonali zadanie dobrze. Nauczyciel
proponuje kolejne zadanie: przejście po sznur-
ku – bez obuwia, potem z zasłoniętymi oczami,
„tiptopem”. To samo wykonują po ułożeniu ma-
łej litery i.

• Nauczyciel demonstruje pisanie liter i, I w linia-

turze. Dzieci piszą je w ćwiczeniach po śladzie,
a potem samodzielnie.

• Nauczyciel zaprasza do otwarcia zeszytu i od-

szukania liniatury, w której będą zapisywały i, I,
oraz zaznaczały właściwe pola (pokazuje sposób pisania liter i, I na tablicy). Sprawdza
wykonanie zadania. Uczniowie po wykonaniu poleceń zapisują w zeszytach całą linijkę
i, potem całą linijkę I.

4. Bawimy się sylabami – ćwiczenia w czytaniu.

• Nauczyciel zaprasza dzieci na dywan. Dzieli je na grupy. Każdej grupie daje karty z li-

terami i sylabami (la, la, la, la, lo, li, lo, lo, to, ta, ta, a, o, o, t). Dzieci czytają najpierw ra-
zem, potem pojedynczo. Następnie nauczyciel prosi, aby ułożyły jak najwięcej wyrazów
z przygotowanych sylab i liter. Każda grupa odczytuje swoje wyrazy. Wszyscy uważnie
słuchają. Dzieci w grupach liczą, ile wyrazów ułożyły.

• Nauczyciel pokazuje dzieciom sylabę np. la. Kolejno w kręgu uczniowie podają wyrazy

rozpoczynające się na podaną sylabę. Wyrazy nie mogą się powtarzać. Potem nauczy-
ciel pokazuje kolejne sylaby. Zadanie można utrudnić, uczniowie mają znaleźć wyrazy
zakończone na wskazaną sylabę.

Logopeda radzi – czytanie

Duża liczba ćwiczeń, w trakcie których uczniowie będą odczytywali sylaby (złożone
z poznanych liter) globalnie (całościowo) pomoże i ułatwi im naukę czytania.

5. Co by było, gdyby... – zabawa rozwijająca wyobraźnię.

• Dzieci zostają zaproszone do kręgu. Nauczyciel zadaje pytania, a każde chętne dziecko

odpowiada. – Co by było, gdybyś umiał fruwać? – Co by było, gdybyś był złotą rybką i mógł
spełnić trzy życzenia? – Co by było, gdybyś był mały jak mrówka? – Co by było, gdybyś mógł
żyć pod wodą jak ryba?

6. Zabawy ruchowe rozwijające spostrzegawczość.

• Zgadnij, kogo nie ma? Dzieci stają na obwodzie koła, do środka wchodzi jeden uczest-

nik zabawy, który przyglądając się dzieciom, stara się zapamiętać ich liczbę i ustawienie.

25

Po czym nauczyciel zasłania mu oczy (dobrym rozwiązaniem są czapki z tektury przysła-
niające oczy). Dzieci wypowiadają słowa:

Chłopaku, chłopaku (dziewczynko, dziewczynko), wiatr ci w oczy wieje,

oczy zasłoniłeś, nie wiesz, co się dzieje.

Ktoś z koła ucieka, bucikami stuka,

biegnie już daleko i kryjówki szuka.

Podczas wypowiadania rymowanki jeden z uczestników zabawy (wskazany dyskretnie
przez nauczyciela) ucieka i ukrywa się.

Teraz zdejmij czapkę, szybko spójrz oczyma,

prędko bez namysłu, powiedz, kogo nie ma.

W czasie wypowiadania tych słów dziecko stojące w kole zdejmuje czapkę, przygląda
się wszystkim i wymienia imię schowanego. Jeśli odgadnie, dzieci mówią:

Odgadłeś od razu, oczka masz sokole,

a ty wyjdź z ukrycia, będziesz teraz w kole.

Jeśli nie odgadnie lub namyśla się długo, wówczas musi zostać w kole. Wtedy dzieci
mówią:

Zakładaj swą czapkę, nie zgadłeś niebożę,

Będziesz znowu w kole, nic ci nie pomoże.

(

R. Trześniowski, Gry i zabawy ruchowe, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1989)

• Pod cyferką. Dzieci biegają dowolnie, na sygnał siadają przy wybranej cyfrze. Dzieci

kontrolują, aby przy cyfrze siadła odpowiednia liczba dzieci. Nauczyciel sprawdza wy-
konanie zadania.

7. Wprowadzenie liczby 4 – aspekt kardynalny i porządkowy.

• Zabawy z patyczkami. Nauczyciel mówi: Połóżcie przed sobą cztery patyczki w szeregu.

Przeliczcie je od strony lewej do prawej i od prawej do lewej. Teraz ułóżcie z tych czterech pa-
tyczków drabinkę i policzcie szczebelki – od góry do dołu i od dołu do góry. Co zauważyliście?
Liczba patyczków pozostaje taka sama, niezależnie od tego, z której strony zostały po-
liczone. Podnieście do góry patyczek pierwszy z lewej strony, czwarty z prawej strony. Co
zauważyliście?

• Dokładanie i odkładanie patyczków – ćwiczenia. Nauczyciel prosi: Połóżcie przed sobą

dwa patyczki i dołóżcie dwa. Ile macie razem? Macie przed sobą cztery patyczki, zabierzcie
dwa. Ile wam zostanie? Połóżcie przed sobą trzy patyczki i dołóżcie jeden. Ile macie razem?
Macie przed sobą cztery patyczki, ile wam zostanie, jeśli zabierzecie trzy patyczki?

8. Praca z ćwiczeniami

(ćw. mat.-przyr., s. 43, 44, 45)

.

Dzieci pod kierunkiem nauczyciela wykonują zadania w ćwiczeniach.

• Strona 43. – Na ilustracji widzicie Iwonkę i Igora. Przyklejcie i zdrapcie naklejki. W co bawiły

się dzieci? Co zbudowała Iwonka? Z ilu elementów składała się budowla? Zapiszcie liczbę
klocków. Czym się bawił Igor? Ile miał wiatraków? Zapiszcie ich liczbę.

– Co znajduje się w pierwszej pętli? Ile jest kaloszy? Jaka liczba jest zapisana pod pętlą?

Co należy zrobić, aby liczba kaloszy była zgodna z zapisem? Co znajduje się w drugiej pętli?
Ile jest cytryn? Jaka jest zapisana liczba pod pętlą? Co należy zrobić, aby liczba cytryn była
zgodna z zapisem? Trzecią pętlę dzieci wykonują samodzielnie.

– Dokończcie rysowanie parasolek. O czym musicie pamiętać, aby zrobić to zgodnie ze wzorem?

• Strona 44. – Czy rozpoznajecie przedstawione w zadaniu cyfry? Otoczcie pętlą cyfry 4. Ile

ich jest? – Popatrzcie na czapki. Zaczynając od lewej strony, liczcie do czterech. Pokolorujcie
co czwartą czapkę. – Przyjrzyjcie się ilustracji. Co widzicie? Posłuchajcie uważnie i pokolo-
rujcie buty dzieci zgodnie z wysłuchanym opisem. Które z kolei były kalosze Wojtka? Na któ-

26

rym miejscu stały kalosze Leny? Pod który ubraniem Eryk zostawił swoje buty? Olek zostawił
swoje adidasy pod swoją kurtką. Jaki ona ma kolor?

• Strona 45. – Policzcie, ile kropel deszczu spa-

dło z  każdej chmury. Zapiszcie liczby w kratkach.
Z której chmury spadło najmniej kropel? Ile? Z  któ-
rej chmury spadło o 1 kroplę więcej? Ile kropel spa-
dło? Połączcie chmury tak, by z każdej następnej
spadło o 1 kroplę więcej. – Poćwiczcie pisanie cyfr.
Jak będziecie zapisywać cyfry w pierwszej linii,
a  jak – w drugiej? – Kto wymieni poznane liczby
w kolorach? Z jakich liczb składa się pierwszy pa-
sek dywanika? Z jakich liczb składa się drugi pasek
dywanika? Jak uzupełnicie zapis obok drugiego
paska dywanika? Na co musicie zwrócić uwagę,
żeby uzupełnić trzeci pasek dywanika? Czwarty
pasek uzupełnicie samodzielnie.

9. Zabawa ruchowa – ćwiczenia w liczeniu.

• Ile jest? Nauczyciel prosi, by dzieci dobrały się

w  grupy o dowolnej liczbie osób. Każda grupa
stoi w innym miejscu. Nauczyciel mówi: Z każdej grupy niech odejdzie tyle dzieci, aby zo-
stało tylko jedno dziecko. Ile dzieci odeszło z grupy Jasia? Itd.

10. Układanka z fi gur geometrycznych – zabawa konstrukcyjna

(portfolio – wycinanka)

.

• Na dywanie dzieci układają fi gury zgodnie z poleceniem: Z czterech jednakowych trójką-

tów zbudujcie kwadrat, ...trójkąt, ...prostokąt.

11.

Podsumowanie.

• Nauczyciel prosi dzieci o wyciągnięcie biletu do wartości KREATYWNOŚĆ i zaznaczenie

na nim, czego się dzisiaj dowiedziały, co było ciekawe (nowa litera, zabawy, liczba 4).

27

Dzień 4.

TEMAT DNIA: Uczymy się przez zabawę

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Uczymy się przez zabawę – ćwiczenia w czytaniu i pisaniu sylab lub wy-
razów z literami I, i. Rozwijanie słownictwa i logicznego myślenia. Przeliczanie i dodawanie
w zakresie 4.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie zapisać litery I, i. Zgodnie i twórczo uczestniczycie w zabawach. Przeliczacie, do-
pełniacie w zakresie 4.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– nazywa

przedmioty,

– układa zdania z nazwami przedmiotów,
– buduje skojarzenia tradycyjne i niekonwencjonalne,
– układa zdania zawierające literę i jako zapis samodzielnego wyrazu,
– rozwiązuje

rebusy,

– pisze sylaby i wyrazy z poznanymi literami,
– zapisuje działanie do ilustracji,
– wskazuje monety o wspólnej wartości 4 zł,
– układa odpowiedź do pytania w zadaniu.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach nauczycie się pisać sylaby i wyrazy z literą i. Będziecie uczestniczyć
w wielu zabawach twórczych.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– poprawnie zapisać sylaby i wyrazy z literami i, I,
– aktywnie uczestniczyć w zajęciach,
– poprawnie przeliczać i dodawać w zakresie 4,
– stosować się do zasad podczas zabaw.

Pytanie kluczowe

• Czego uczymy się w czasie zabaw?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, matem.-przyr. cz. 1, port-
folio ucznia – karta 25., 26., portfolio dla nauczyciela – strona 17., Karty kreatywne – teczka
dodatkowa: bilet do wartości KREATYWNOŚĆ; litery, cyfry, pudełko z otworem ozdobione,
dywan z cyframi (papier pakowy), kredki pastelowe, patyczki, monety – portfolio wycinanka.

Przebieg zajęć

1.

Przyjdź do mnie – zabawa integracyjna.

• Dzieci stoją w gromadce, nauczyciel stoi na drugim końcu sali i woła do siebie po jed-

nym dziecku, np.: – Przyjdź do mnie, Kasiu, idź jak chmurka! – Przyjdź do mnie, Tomku, idź
jak kisiel! – Przyjdź do mnie, Aniu, idź jak bocian! Itd. Dzieci podchodzą do wołającego,
naśladując ruchem całego ciała, gestami sposób poruszania się – zjawiska przyrody, po-
trawy, zwierzęcia.

28

2. Zabawy utrwalające poznane litery, sylaby i wyrazy – ćwiczenia w czytaniu.

• Rozsypane litery. Nauczyciel zaprasza dzieci do kręgu, gdzie rozrzucone są litery. Wy-

daje polecenia: Wyszukajcie wśród liter te, które już znacie. Posegregujcie je do dwóch pętli.
W jednej pętli małe, w drugiej – wielkie. Wskażcie te, które są samogłoskami.

• Szukam pary. Każde dziecko ma przypiętą do ubrania kartkę z sylabą lub literą oznacza-

jącą poznaną samogłoskę i odczytuje ją na głos. Zadaniem dzieci jest połączyć się tak,
by powstał wyraz z sylab lub liter, np.: lala, tata, Tola, lata, Ola, Ala, Lila, Lola. Potem dzieci
odczytują razem stworzone wyrazy.
Następnie dzieci rozpoznają litery i, I oraz wykonują polecenia w

portfolio ucznia karta

pracy nr 25

.

3.

Pisanie liter i ich połączeń – i, I – praca z

ćw.

pol.-społ., s. 31

.

• Nauczyciel pokazuje na tablicy połączenia litery

i z różnymi literami, przypomina inne połącze-
nia. Prosi o otworzenie ćwiczeń. Dzieci piszą sy-
laby po śladzie i samodzielnie.

• W kolejnym ćwiczeniu rozpoznają na ilustra-

cjach bohaterów, przypominają ich imiona i je
odczytują. Następnie uzupełniają wypowiedzi
literą i. Próbują je odczytać.
Nauczyciel przypomina: Wiecie już, że i nie tylko
występuje jako litera w wyrazie, ale także samo-
dzielnie pełni rolę łącznika.

• Dzieci rozwiązują rebusy. Po wykonaniu zada-

nia nauczyciel prosi o wskazanie miejsc litery i
w tych wyrazach.

• Ćwiczenia grafomotoryczne – dzieci rysują płotek według wzoru i go kolorują.

4. Zabawy rozwijające słownictwo i logiczne myślenie.

• Dzieci siedzą w kręgu. Zabawa przebiega w trzech etapach. Pierwsze zadanie (1) polega

na tym, aby w sposób jak najprostszy określić, do czego służy dany przedmiot. Etap dru-
gi (2) to podanie jak największej liczby przedmiotów spełniających takie same funkcje.
Etap trzeci (3) – ułożenie zdania z podanym wyrazem.
Np.: krzesło – (1) służy do siedzenia; (2) do siedzenia służą też kanapa, fotel, ławka; (3)
Adam kupił wczoraj drewniane krzesło.
Przykładowe inne wyrazy: długopis, kaloryfer, samochód.

• Co mają wspólnego? Dzieci mają zestawić wspólne cechy różnych urządzeń i przed-

miotów codziennego użytku, które na pozór nie mają ze sobą nic wspólnego, na przy-
kład: rower i maszyna do szycia – poruszają się, gdy człowiek wprawia je w ruch;. pociąg
i marzenia – dzięki nim odbywamy podróże; but i piłka... uczeń i las...

5. Rozwijanie wyobraźni.

• Nauczyciel daje każdemu dziecku kartkę z podziałem na sześć pól

(ksero strony 17.

z portfolio dla nauczyciela)

. W każdym polu znajduje się rozpoczęty rysunek. Zadaniem

dzieci jest dokończenie wszystkich rysunków w jak najszybszym czasie (do wykonania
tego ćwiczenia konieczne jest użycie kolorowych kredek).
Po zakończeniu zadania dzieci siadają w kręgu i wraz z nauczycielem wspólnie omawia-
ją powstałe prace. Przy omówieniu należy zwrócić uwagę na zróżnicowanie tematyki
rysunków, posługiwanie się symboliką.

29

6. Zabawy matematyczne.

• Dywanik. Nauczyciel prezentuje dywanik z cyframi, obok każdej z nich powinna być

określona liczba elementów. Zabawa polega na wykonywaniu poleceń nauczyciela, by
stawać na cyfry i je nazywać. Dziecko staje na dowolnej cyfrze i informuje: Stoję na cyfrze
trzy. Nauczyciel poleca np.: Stań na dwie cyfry. Stań na cyfry większe od 1.

• Nauczyciel prosi dzieci o wyciągnięcie monet o wartości 1 zł oraz 2 zł i wydaje polecenia:

Połóż przed sobą monety 1 zł i 1 zł. Ile to razem? Jakimi monetami zapłacisz za kredki, które
kosztują 3 zł? Jakimi monetami zapłacisz za blok, który kosztuje 4 zł?
Przeliczanie i zapisywanie liczb w

portfolio ucznia karta 26

.

7. Praca z ćwiczeniami

matem.-przyr. s. 46, 47

.

• Strona 46. Nauczyciel pyta: Ile jest prostokątów? Ile jest kwadratów? Ile to razem?

Napiszcie, ile jest kół, ile trójkątów, ile to razem. Wymieńcie, ile i jakich klocków potrzebowa-
ły dzieci do wzniesienia pierwszej budowli. Ile razem potrzebowały klocków? Ile niebieskich
trójkątów zużyto do drugiej budowli? Wpisz odpowiednią cyfrę pod klockiem. Ile czerwo-
nych prostokątów zużyto do drugiej budowli? Wpisz odpowiednią cyfrę pod klockiem. Z ilu
klocków powstała druga budowla? Wpiszcie odpowiednią liczbę. Trzecią i czwartą budow-
lę uczniowie wykonują samodzielnie.

• Strona 47. Nauczyciel pyta: Jakie monety widzicie? Ile kosztuje foliowy płaszcz przeciw-

deszczowy? Jakimi monetami można za niego zapłacić? Otoczcie pętlami podane propo-
zycje. Odczytajcie, ile kosztuje syrop. Jakimi monetami możecie za niego zapłacić? Otocz-
cie pętlami różne możliwości. Jaka kwota znajduje się w portfelu mamy? Pastylki od bólu
gardła kosztują 2 złote, czy wystarczy mamie pieniędzy? Policz, ile pieniędzy jest w każdym
worku. Pokoloruj worek, w którym wartość wszystkich monet jest największa.

8. Maszyna matematyczna – zabawa matematyczna.

• Nauczyciel wykonuje operacje:

Pokazuje dzieciom dwa klocki, wkłada je do maszyny (pudełko z otworem na rękę) i wyj-
muje trzy klocki. Pyta dzieci, co się zmieniło.
Pokazuje trzy klocki i wkłada je do maszyny. Po chwili wyjmuje cztery klocki. Pyta, co się
zmieniło.

30

Uwaga! Nauczyciel wykonuje kilka operacji, a zadaniem dzieci jest ustalenie
zmian, które zachodzą w maszynie, i ich nazwanie (przybyło, ubyło; zostało doda-
ne, zabrane przez maszynę).

9.

Podsumowanie.

•

Nauczyciel prosi, aby dzieci kolejno dokończyły zdanie: Najbardziej podobała mi się za-
bawa... bo...

Dzień 5.

TEMAT DNIA: Klasowy dzień zabaw

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Klasowy dzień zabaw – rozwijanie kreatywności dzieci poprzez zabawy
językowe i podejmowanie twórczych zadań. Rozpoznawanie kształtów w otoczeniu – wpro-
wadzenie koła.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie zapisać litery I, i sylaby i wyrazy oraz je odczytać. Zgodnie i twórczo uczestniczy-
cie w zabawach. Przeliczacie i dodajecie w zakresie 4.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– czyta wyrazy zawierające litery I, i,
– pisze litery, sylaby i wyrazy z literą i w liniaturze,
– bawi się w kąciku zainteresowań – buduje domek lub miasto,
– koloruje elementy zgodnie z podanym warunkiem,
– rysuje po śladzie bez odrywania ręki,
– rozpoznaje spośród fi gur geometrycznych koła.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach nauczycie się pisać sylaby i wyrazy z literą i. Będziecie uczestni-
czyć w wielu zabawach twórczych. Skonstruujecie miasteczko. Poznacie koło. Wykonacie
robota z kół.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– poprawnie zapisać sylaby i wyrazy z literami I, i,
– prawidłowo odczytać poznane sylaby i wyrazy,
– aktywnie uczestniczyć w zajęciach,
– rozpoznawać

koła,

– stosować ustalone zasady podczas zabaw.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego lubimy się bawić?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1,

Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości KREATYWNOŚĆ, fi gury geometrycz-
ne, gazety, kartki.

31

Przebieg zajęć

1. Po mojej prawej ręce – zabawa integracyjna.

• Dzieci stoją w kręgu. Po prawej ręce nauczyciela miejsce jest puste. Nauczyciel wypo-

wiada formułę: Po mojej prawej ręce miejsce jest puste i zapraszam (np.) Wiktorię. Wiktoria
zajmuje miejsce po prawej stronie nauczyciela. Osoba, która ma wolne miejsce po swo-
jej prawej stronie, zaprasza inną osobę. Każda następna postępuje tak samo.

2.

Która zabawa najlepsza? – wprowadzenie do tematu zajęć.

• Nauczyciel prosi, aby dzieci wymieniły zabawy, w które bawiły się w ostatnim tygodniu.

Następnie rozdaje im małe karteczki, na których mają przedstawić za pomocą symboli
tę zabawę, która podobała im się najbardziej. Dzieci przedstawiają swoje zabawy i kładą
karteczkę na środku kręgu. Jeśli jest jakaś zabawa (lub dwie), która podobała się naj-
bardziej kilku uczniom, nauczyciel proponuje, aby się w nią zabawić. Jeśli nie ma takiej
zabawy, dzieci wybierają drogą głosowania jedną z przedstawionych zabaw.

3. Jesteśmy konstruktorami – rozwijanie wyobraźni i współpracy.

• Nauczyciel przypomina dzieciom, że konstruowały w grupach wieżę z różnych przed-

miotów. Dzisiaj zaprasza do stworzenia miasteczka dla zabawek. Dzieci wspólnie z na-
uczycielem przygotowują znajdujące się w klasie przedmioty, które mogą się przydać.
Pod nadzorem nauczyciela przydzielają sobie konkretne zadania.
Po wykonaniu pracy oglądają swoje miasteczka i zastanawiają się, co można zmienić,
udoskonalić, poprawić. Nauczyciel pyta: Czy można powiedzieć, że podczas tworzenia
miasteczka byliście kreatywni? Dlaczego?
Następnie zostają wykonane zdjęcia prac i ich twórców – budowniczych.

• Rozmowy o miasteczku. Dzieci opowiadają o skonstruowanym miasteczku. Odpowia-

dają na pytania: Co się tam znajduje? Z czego powstały budowle? Kto w nich mieszka? Cze-
go brakuje? Co można w nim zmienić?

4.

Odszukujemy głoski – ćwiczenia słuchu fonemowego.

• Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel proponuje im zabawę, w której będą rozpoznawały

poznane samogłoski w sylabach. Każde po kolei wymienia przedmiot wykorzystany do
stworzenia miasteczka. Jeśli w tym wyrazie słychać samogłoskę a, pozostałe dzieci kla-
sną, jeśli samogłoskę i – uderzą dłońmi o kolana, jeśli samogłoskę o – pstrykną palcami.
Nauczyciel informuje uczniów, że w wymienionych wyrazach mogą pojawić się dwie lub
trzy samogłoski, wówczas muszą wykonać te trzy czynności.

5. Zabawy z sylabami.

• Nauczyciel wypowiada sylaby, z których dzieci będą układały wyrazy. Sylaby te wypo-

wiada wspak, czyli najpierw ostatnią, a potem pierwszą, np. sa-o, wa-so, za-ko, le-u, ki-le,
dy-lo, wa-mo, da-mo.

• Następnie nauczyciel podaje wyraz, a dzieci mają przestawić sylaby, tak aby powstał

inny wyraz, np. mata (tama), rata, lato, masło.

6. Ćwiczenia w pisaniu.

• Nauczyciel wiesza kartki z zapisanymi samogłoskami i sylabami, wykorzystywanych po-

przedniego dnia (la, Lo, ta, to, Li, a, A, O, o , i, I). Dzieci czytają je razem, potem każde
dziecko pojedynczo. Chętne dzieci układają z liter i sylab wyrazy.

• Nauczyciel pokazuje w liniaturze na tablicy zapis połączeń literowych w tych wyrazach.

Dzieci, po zaznaczeniu liniatury, zapisują te wyrazy.

32

7.

Co lubią litery? – zabawa ruchowa, ćwiczenia słuchu fonemowego.

• Dzieci poruszają się po sali przy akompaniamencie utworu muzycznego, na umówiony

sygnał zatrzymują się i ruchem przedstawiają ulubione czynności wskazanych liter. Lite-
ra L – lata samolotem, A – aportuje, T – tańczy, O – opowiada, I – informuje.

8. Trzy kółeczka – zabawa ruchowa ze śpiewem.

• Dzieci wiążą trzy koła współśrodkowe, aby posuwając się po obwodach kół, nie prze-

szkadzać sobie wzajemnie. Poszczególne koła posuwają się w stosunku do siebie
w przeciwnych kierunkach. Dzieci śpiewają:

Patrzcie, patrzcie, jak wesoło trzy kółeczka krążą w koło,

Trzy kółeczka krążą wraz, och, jakże to cieszy nas. (bis)

Następnie zatrzymują się w miejscu i wykonują ruchy, tak jak wskazują słowa piosenki:

Rączki w górę wyciągamy, dokoła się obracamy.

Lewą nóżką tupniem raz i do tego klaśniem wraz,

Prawą nóżką tupniem raz i do tego klaśniem wraz.

(R. Trześniowski, Gry i zabawy ruchowe, Sport i Turystyka, Warszawa 1989)

Zabawę można powtórzyć, przy czym za pierwszym razem w tempie powolnym, a na-
stępnie – żywo i wesoło.

9. W krainie fi gur – rozpoznawanie i poszukiwanie koła.

• Dzieci siadają w kręgu, na środku leżą klocki w kształcie fi gur geometrycznych. Nauczy-

ciel wita wszystkich w krainie fi gur i mówi, że w tej krainie wszyscy są bardzo posłuszni,
wykonują polecenia, nawet potrafi ą chodzić na paluszkach. Nauczyciel pyta: Czy wy też
potrafi cie? Spróbujcie. Potem opowiada: Posłuchajcie opowieści o mieszkańcach krainy
fi gur. Pomóżcie mi ją opowiedzieć. Oto ona: Pew-
nego dnia w klasie pierwszej pojawiło się koło.
Razem z dziećmi śpiewało wesoło. Tak jak i wy
dzisiaj. Kto przypomni, co śpiewaliśmy dzisiaj na
początku tych zajęć?

• Nauczyciel prosi, by każde dziecko wśród roz-

rzuconych klocków wybrało i wzięło jeden klo-
cek w kształcie koła. Dzieci układają w szeregach
klocki w kształcie koła zgodnie z ich kolorem.
Przeliczają, ile zebrały klocków czerwonych
w kształcie koła, ile żółtych, ile zielonych, a ile
niebieskich. Następnie szukają w klasie przed-
miotów w kształcie koła i je nazywają. Nauczy-
ciel pyta, co jeszcze ma kształt koła, prosi, aby
dzieci się zastanowiły i wymieniły jak najwięcej
nazw takich przedmiotów.

• Praca z

ćwiczeniami mat.-przyr., s. 48.

Nauczyciel mówi:

– Przyjrzyjcie się wszystkim elementom. Które z nich

mają kształt koła? Ile ich jest? Pokolorujcie je.

– Narysowane są czerwone koła. Czym one się różnią między sobą? Ile jest kół dużych? Otocz-

cie je zielonymi pętlami. Ile jest małych kół? Otoczcie je czerwonymi pętlami.

– Jak zapisane są liczby? Zapiszcie je samodzielnie zgodnie z podanym wzorem.

33

10. Test 12 kółek – zabawa twórcza.

• Nauczyciel rozdaje każdemu dziecku kartkę formatu A4 z 12 kółkami. Zadaniem dzieci

jest dorysować coś do każdego kółka tak, aby powstał rysunek. Rysunki nie mogą się
powtarzać. Na wykonanie ćwiczenia uczniowie mają określony czas. Nie więcej niż 10
minut.
Po wykonaniu prac dzieci opowiadają, co narysowały. Podnoszą ręce te, które naryso-
wały to samo. Przeliczają, ile z nich ma taki sam rysunek.

11.

Co to jest? Czy ma kształt koła? – zabawa.

• Nauczyciel pyta: Do worka wpadły różne przedmioty. Które z nich są w kształcie koła? Każ-

de dziecko po kolei wkłada rękę do worka i wyszukuje przedmioty w kształcie koła. Pró-
buje odgadnąć, co to jest.

12

.

Robocik z kół – praca twórcza.

• Dzieci wyszukują na ilustracjach w gazetach i wycinają wszystko, co ma kształt koła. Kto

znajdzie najwięcej, ten wygrywa. Z wyciętych kół dzieci układają Robocika i przyklejają
na kartkę. Wykładają prace na środek i je oglądają. Umieszczają swoje dzieła w Galerii
Figur.

13. Podsumowanie.

• Nauczyciel mówi: W dniu dzisiejszym pracowaliście wspaniale. Wszyscy, którzy uważają, że

pracowali bardzo dobrze i przez zabawy wiele się nauczyli, na sygnał „trzy, cztery!” krzykną:
Hura, hura, hura!

Zadanie

domowe:

Przyniosę na jutro książkę ze swoją ulubioną baśnią.

EDUKACJA PLASTYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Kwiaty na łące

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie już, kto to jest rzeźbiarz i czym się zajmuje. Lepiliście z plasteliny koszyk z warzywami.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– rytmicznie maluje trawę jako tło obrazu,
– robi kolorowe plamy i rozdmuchuje je za pomocą plastikowej słomki,
– wycina kwiaty zgodnie z instrukcją,
– nakleja kwiaty wycięte z kolorowych kartek,
– współpracuje z innymi w zespole.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach wspólnie wykonacie pracę Kwiaty na łące. Wykonacie w grupach
trawę na łące. Indywidualnie przygotujecie kwiaty na łąkę, zgodnie z instrukcją

34

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– posługiwać się nożyczkami,
– współpracować w zespole,
– prawidłowo wykonywać polecenia.

Pytanie kluczowe

• Jak zgodnie współpracować w grupie przy wykonywaniu pracy plastycznej?

Środki dydaktyczne: arkusze papieru pakowego, zielone pastele, dla każdego dziecka –
plastikowa rurka do napojów, dwie białe kartki A4; farby plakatowe (żółta, pomarańczowa,
czerwona, niebieska), kredki pastelowo-świecowe lub pastelowe, tamburyno.

Przebieg zajęć

1. Czynności porządkowe – przygotowanie miejsca pracy.

• Nauczyciel przygotowuje stoliki do pracy grupowej (cztery osoby w grupie) – na każ-

dym kładzie arkusz papieru pakowego, cztery kredki pastelowe (ciemna zieleń i jasny
brąz), plastikowe rurki do napojów, farby: żółtą, pomarańczową, czerwoną, niebieską,
kubki na wodę i białe kartki dla każdego dziecka.

2. Praca plastyczna – Kwiaty na łące.

• Ćwiczenia grafi czne. Dzieci siedzą w grupach czteroosobowych, po dwoje naprzeciw-

ko siebie. Na stoliku leży arkusz pakowego papieru z narysowaną zieloną linią. Dzieci
biorą po jednej kredce pastelowej. Każde dziecko kolejno kreśli cztery kreski pionowe
w stosunku do zielonej linii. Dzieci kreślą je tak, że przekreślają linię zieloną. Robią to na
wyraźny sygnał nauczyciela: Jeden, dwa, trzy, cztery! Po narysowaniu kresek kładą kredkę
po prawej stronie i zabierają kredkę sąsiada z lewej strony. Nauczyciel ponownie podaje
sygnał: Jeden, dwa, trzy cztery!
Gdy kredka wróci do pierwszego dziecka, nauczyciel wybija rytm na tamburynie,
a dzieci kreślą kreski w rytm uderzeń. Następnie nauczyciel prosi, aby każde dziecko
wzięło do ręki zieloną kredkę i wstało z krzesła. (Należy zwrócić uwagę, aby krzesła do-
sunąć do ławek). Zaprasza teraz dzieci do rytmicznego maszerowania wokół stołów
i kreślenia czterech kresek pionowych. Nauczyciel pomaga w odczuwaniu rytmu – wy-
stukuje go na tamburynie. Ćwiczenie kończy się zbiorem narysowanych kresek. Nauczy-
ciel pyta: Co wam to przypomina? (trawę)
Uwaga! Dzieci mogą mieć różne skojarzenia.
Po wykonaniu ćwiczenia dzieci ściągają arkusz ze stolika. Każde przygotowuje plastiko-
wą rurkę i kartkę białego papieru. Wybiera sobie jedną z czterech farb: żółtą, niebieską,
czerwoną lub pomarańczową. Napełnia kubek wodą.

•

Etapy tworzenia kwiatka. Dziecko:

– składa kartkę na połowę, potem ją rozkłada,
– miesza trochę wybranej przez siebie farby z dużą ilością wody,
– wkłada rurkę do dobrze rozrobionej farby i rozdmuchuje farbę na połowę kartki,
– składa kartkę na połowę wzdłuż linii złożenia i pociera strony, aby farba rozlała się

i utworzyła kleks.

Po rozłożeniu kartki widać dwa kleksy. Nauczyciel ma przed sobą podobną kartkę z klek-
sami. Wszystkie czynności, które będą wykonywać dzieci, dokładnie objaśnia i pokazuje:

1)

rozetnijcie kartkę na połowę po linii zgięcia...

2)

jedną połowę zegnijcie na pół...

35

3)

jeszcze raz zegnijcie na pół...

4)

zagnijcie róg do jednego z boków...

5)

odetnijcie

prostokąt...

6)

narysujcie łuk i odetnijcie boki...

7)

rozłóżcie... Co powstało?

Dzieci rozkładają kartkę, nauczyciel pyta, co otrzymały (kwiaty) i co mogą z nimi zrobić.

• Dzieci kładą na ławkę arkusz z narysowaną trawą i przyklejają na niej kwiatki. W środku

kwiatka mogą zrobić małe kropki w innym kolorze. Łodygi i liście zaznaczają mocniejszą
zieloną kredką. Arkusze wszystkich grup nauczyciel łączy taśmą klejącą i powstaje duża
łąka. Zawiesza pracę na ścianie.

3. Podsumowanie zajęć – ocena wykonanej pracy.

• Dzieci oglądają wspólnie wykonaną pracę i swobodnie wypowiadają się na jej temat.
• Nauczyciel pyta: – Co najbardziej wam się podobało? – Jak współpracowało się w grupie?

– Co podczas wykonywania pracy było dla was najtrudniejsze?

• Nauczyciel ocenia słownie prace. Wszystkie dzieci przyglądają się i zastanawiają, czy

można jeszcze coś zmienić.

1

3

4

5

6

2

rozciąć

zgiąć

zgiąć

zgiąć

odciąć

odciąć

odciąć

EDUKACJA MUZYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Poznanie instrumentów perkusyjnych

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Znacie już piosenki i różne tańce. Potraficie wykonywać ćwiczenia rytmiczne i wypowiadać
się na temat muzyki.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– zna instrumenty perkusyjne i potrafi je rozróżnić słuchowo po dźwiękach,
– śpiewa

piosenkę

Jesień,

– wie, co oznacza słowo akompaniament,
– kształci poczucie rytmu, podzielność uwagi i koncentrację,
– rozwija inwencją twórczą i wyobraźnię.

36

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszej lekcji poznacie instrumenty perkusyjne, na których będziecie wykonywać róż-
ne rytmy. Nauczycie się nowej piosenki pt. Jesień. Poznacie znaczenie słowa: akompaniament.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– prawidłowo zagrać na instrumentach perkusyjnych,
– rozróżniać dźwięki instrumentów perkusyjnych,
– prawidłowo

zagrać

akompaniament do piosenki.

Pytanie kluczowe

• Jakie poznałeś instrumenty perkusyjne?

Środki dydaktyczne: instrumenty perkusyjne – podstawowe instrumentarium C. Orff a (bę-
benek, trójkąt, pudełko akustyczne, kołatki [kastaniety], marakasy, tamburyno, klawesy [dre-
wienka], talerze); karta pracy nr 5, płyta CD 1., płyta DVD.

Przebieg zajęć

1. Prezentacja instrumentów perkusyjnych (DVD).

• Nauczyciel prezentuje uczniom instrumenty perkusyjne (jeśli nie ma wszystkich, poka-

zuje je na zdjęciach) – ich wygląd, sposób grania na nich. Zwraca uwagę na delikatne
obchodzenie się z nimi.
Uwaga! Na płycie DVD jest nagrana prezentacja brzmienia instrumentów perkusy-
jnych. Jeśli jest taka możliwość, nauczyciel może pokazać dzieciom nagranie filmowe.

2. Bębenek – odgłos.

• Dzieci siedzą w kole. Podają sobie z rąk do rąk bębenek, za pomocą którego każdy pró-

buje wydobyć nietypowy odgłos.

3.

Rozmowa instrumentów.

• Dzieci otrzymują instrumenty. Za ich pomocą prowadzą między sobą rozmowę. W ćwicze-

niu ważne jest „uporządkowanie rozmowy” – jedna osoba zadaje pytanie, kierując je wzro-
kowo do wybranej osoby; zapytana osoba odpowiada i zadaje pytanie kolejnej osobie.

(U. Bissinger-Ćwierz, Muzyczna pedagogika zabawy w pracy z grupą, Wydawnictwo
KLANZA, Lublin 2002)

4.

Perkusyjne echo rytmiczne – ćwiczenie rytmiczne.

• Każde dziecko ma jeden instrument. Nauczyciel gra na bębenku schematy rytmiczne

(najlepiej w takcie na 4); dzieci powtarzają za nim na zasadzie echa. Zamiast nauczyciela
prowadzącym może być dziecko.

5. Ruchome instrumenty – ćwiczenie słuchowo-ruchowe.

• Dzieci zostają podzielone na cztery grupy. Każdej przyporządkowane jest brzmienie

jednego instrumentu (bębenek, trójkąt, tamburyn, marakas). Nauczyciel gra na wybra-
nym instrumencie. Może poruszyć się tylko jedna grupa, której instrument zabrzmi.

6. Który gra instrument? – ćwiczenie słuchu.

• Dzieci siedzą tyłem do nauczyciela, który prezentuje brzmienie poszczególnych instru-

mentów.

Zadaniem dzieci jest wskazanie właściwego instrumentu.

37

7

. Wykonywanie zadań w karcie pracy (karta pracy nr 5).

Nauczyciel czyta słowa Muzyka: Cześć! Ale będzie dziś zabawa! Poznajcie moje instrumen-
ty perkusyjne.
Ćwiczenie 1. Przyjrzyj się rysunkom. Nazwij każdy instrument.
Ćwiczenie 2. Pokoloruj rysunki instrumentów perkusyjnych.

8. Nauka piosenki Jesień (CD 1).

Jesień

I. Jesień tańczy zamaszyście, II.

Tańczy sobie zimorodek,

Wirują złote liście,

Jesienny lubi chłodek.

Tańczą pięknie jarzębinki,

Kasztan prosi wiewióreczkę:

Kasztan zerka spod łupinki.

Chodź do tańca, włóż czapeczkę.

Ref.: W naszym parku kolorowo

Złote liście, daję słowo.

Wiatr potrząsa gałęziami,

Zatańcz sobie razem z nami.

• Nauczyciel prezentuje nagranie piosenki Jesień. Po wysłuchaniu jej przez dzieci zadaje

pytania:
O czym była piosenka? Czy podobała wam się ta piosenka? Była smutna czy wesoła?

• Nauka piosenki.

Nauczyciel podaje słowa piosenki po jednym wersie, a dzieci powtarzają na zasadzie echa.
Analogicznie przebiega nauka melodii.

• Wspólne zaśpiewanie piosenki.

9. Granie akompaniamentu na instrumentach perkusyjnych do piosenki Jesień.

• Nauczyciel wyjaśnia dzieciom: Za chwilę otrzymacie instrumenty. Będziemy na nich grać

akompaniament. Powiedzcie wyraźnie to słowo. Czy wiecie, co ono oznacza? Akompania-
ment to inaczej towarzyszenie. Czyli będziemy towarzyszyć śpiewaniu, grając na instru-
mentach.

38

• Dzieci zostają podzielone na dwie grupy. Każda grupa otrzymuje jeden rodzaj instru-

mentu, np. I – bębenki, a II – marakasy. Grupa I gra na swoich instrumentach podczas
zwrotek, a grupa II gra podczas refrenu. Nauczyciel wskazuje dzieciom, w którym mo-
mencie ma grać odpowiednia grupa.
Uwaga! Przed realizacją ćwiczenia z nagraniem należy przećwiczyć granie bez mu-
zyki. Gra grupa dzieci wskazana przez nauczyciela.

• Dzieci same wymyślają różne akompaniamenty do piosenki.

10. Podsumowanie zajęć – interpretacja ruchowa piosenki Jesień (DVD).

• Na zakończenie zajęć nauczyciel może zatańczyć z dziećmi układ choreografi czny do

piosenki.

• Na stole leżą wszystkie instrumenty perkusyjne.

Nauczyciel pyta: Jakie instrumenty poznaliśmy na dzisiejszej lekcji? – wskazane dziecko
podchodzi do stołu, podnosi wybrany instrument, nazywa go i prezentuje sposób gra-
nia na nim.
Jak się czułeś na dzisiejszej lekcji? – wskazane dziecko podchodzi do stołu, podnosi wy-
brany instrument i gra na nim smutno, wesoło lub obojętnie.

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

TEMAT ZAJĘĆ: Poznanie i zastosowanie narzędzia Pędzel – praca

w programie Paint

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie już samodzielnie wykonać rysunek według wzoru w programie Paint. Umiecie też
prawidłowo posługiwać się myszą oraz stosować metodę złap, przesuń i upuść.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– potrafi włączyć i wyłączyć komputer,
– przyjmuje właściwą postawę podczas pracy przy komputerze,
– sprawnie posługuje się myszą,
– stosuje

metodę

złap, przesuń i upuść,

– z pomocą nauczyciela używa narzędzia programu Paint – Pędzel oraz wykorzystuje Pole

koloru.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj poznacie narzędzie programu Paint – Pędzel. Dowiecie się, jak go wykorzystywać
w praktyce.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– namalować kolorowego jeża za pomocą narzędzia Pędzel w programie Paint,
– wybierać koraliki zgodnie z podanym warunkiem za pomocą myszy komputerowej.

Pytanie kluczowe

• Jak wykonuje się kolorowe obrazki za pomocą narzędzia Pędzel w programie Paint?

Środki dydaktyczne: Oto ja – zajęcia komputerowe klasa 1, płyta CD dla ucznia – zajęcia 7.,
sprzęt komputerowy w pracowni komputerowej, kilka pędzli różnej grubości, farby, kredki,
przykładowe prace plastyczne uczniów.

39

Przebieg zajęć

1. Sprawy organizacyjne.

• Nauczyciel podaje cele zajęć oraz kryteria oceny.

2. Poznanie narzędzia programu Paint – Pędzel.

• Nauczyciel pokazuje kredki i farby oraz dwie prace plastyczne uczniów – wykonaną

kredkami i wykonaną farbami. Pyta uczniów:

– Za pomocą jakich przyborów zostały wykonane te prace plastyczne? (Uczniowie umieszcza-

ją kredki przy pracy narysowanej kredkami i farby – przy pracy namalowanej farbami).

– Czym różnią się te sposoby – malowanie farbami i rysowanie kredkami? (Podczas rysowa-

nia kredkę przyciska się do papieru; podczas malowania – pędzel należy trzymać swo-
bodnie i delikatnie prowadzić go po papierze).

– Jakiej grubości są linie narysowane kredkami, a jakiej – linie namalowane pędzlem? (Linie

wykonane kredkami są cienkie, a linie wykonane pędzlem są grubsze).

• Nauczyciel mówi, że w programie Paint można nie tylko rysować, ale również malować

kolorowe obrazki, z wykorzystaniem Pola koloru. Przedstawia uczniom ikonę narzędzia
Pędzel umieszczoną w Przyborniku

(s. 9).

Pokazuje przygotowane wcześniej pędzle róż-

nej grubości i tłumaczy, że w programie Paint można także wybrać określony kształt
i grubość pędzla.

• Następnie pyta uczniów, czy pamiętają, jak powstaje wiatr. Poleca im połączyć rozwiane

przez wiatr kolorowe wstążki z kształtami Pędzla, którym zostały namalowane

(ćw. 2,

s. 9).

3. Zabawa ruchowa Wirujące dłonie.

• Uczniowie wykonują następujące ćwiczenia:

– wykonują obroty nadgarstkami w prawą, a potem w lewą stronę,
– potrząsają dłońmi tak, jakby strzepywali z nich wodę,
– wykonują nadgarstkami ruchy falowania lub malowania,
– na zmianę układają dłoń w pięść, a potem prostują palce,
– poruszają palcami tak, jakby grali na pianinie.

4. Rozmowa na temat różnych postaci igieł.

• Nauczyciel pyta uczniów:

– Jakie znacie igły? (do szycia, na drzewach iglastych, igły jeża)
– Jakie przeznaczenie mają wymienione igły? (Metalowe igły są przyborami do szycia ręcz-

nego lub maszynowego, igły rosnące na drzewach iglastych są odpowiednikami liści,
igły jeża pokrywają jego ciało i służą mu do obrony).

• Nauczyciel mówi, że można zrobić mamie wspaniały prezent z korali. Wyjaśnia uczniom,

w jaki sposób należy nawlec korale na nitkę według podanego wzoru, czyli narysować
je na nitce

(ćw. 2., s. 9).

5. Włączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela. Uruchomienie płyty CD. Wyko-

nanie znajdujących się na niej ćwiczeń.

Ćwiczenie a.

Kolorowy jeż

(Paint) – płyta CD, zajęcia 7.

Polecenie:

Namaluj kolorowego jeża. Użyj Pola koloru oraz narzędzi Pędzel i Gumka. Posta-

raj się, aby jeż miał dużo kolorowych kolców.

40

Ćwiczenie b.

Porządkowanie liczb

– płyta CD, zajęcia 7.

Polecenie: Umieść liczby we właściwych okienkach metodą złap, przesuń i upuść.
Polecenie: Uporządkuj rosnąco obrazki z liczbami, umieszczając je w kolorowej ramce me-
todą złap, przesuń i upuść.

Ćwiczenie c.

Koraliki

– płyta CD, zajęcia 7.

Polecenie: Nawlekaj koraliki na nitkę, klikając w nie lewym przyciskiem myszy.
Ćwiczenie d.

Obrazek Igora

– płyta CD, zajęcia 7.

Polecenie: Igor namalował obrazek, ale psotny wiatr rozwiał jego fragmenty. Uporządkuj
obrazek Igora metodą złap, przesuń i upuść.

6. Zakończenie pracy z płytą. Wyłączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela.

7. Podsumowanie (próba odpowiedzi na pytanie kluczowe) i zakończenie zajęć.

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy z nietypowym przyborem – gazetą

Cele nauczyciela. Uczeń:

– potrafi wykorzystać w grach i zabawach przybory nietypowe,
– gromadzi własne przybory,
– rzuca do celu i na odległość nietypowy przybór,
– rozwija skoczność, siłę i zręczność,
– potrafi współzawodniczyć,
– przestrzega reguł (gry, zabawy), uczciwości.

Przybory: gazety, płyta z nagraniem utworu Marsz Radetzkiego J. Straussa.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie przygo-

towania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

Berek z gazetą. Dzieci składają gazetę w rulon i wkładają ją między kolana. Skacząc
obunóż, próbują zabrać innym uczestnikom zabawy jak najwięcej gazetowych rulonów.
Ćwiczenia z gazetami. Dzieci:

• Maszerują po obwodzie sali w rytm muzyki, podczas przerwy w akompaniamencie za-

trzymują się w miejscu i maszerują w przeciwnym kierunku.

41

• Podczas marszu schylają się i zabierają gazety.
• Unoszą wysoko kolana w czasie marszu i równocześnie przekładają gazety pod kolanami.
• Stoją na obwodzie koła w małym rozkroku. Trzymają gazety w obu rękach nad głowami

i wykonują mocny skłon w przód połączony z wydechem i położeniem gazet na podło-
dze. Następnie wykonują wyprost i głęboki wdech.

• Wykonują skłony boczne z przesuwaniem gazet jak najniżej – raz w prawo, raz w lewo.

Zawsze między ćwiczeniami powracają do postawy wyjściowej.

• Klękają na gazetach i siadają na przemian – raz na prawym, raz na lewym udzie.
• W klęku podpartym (kolana na gazetach) wykonują na sygnał wyprost kolan z równo-

czesnym schowaniem głowy, po sygnale wracają do klęku podpartego.

• W leżeniu tyłem – nogi ugięte w kolanach, gazety ułożone na klatce piersiowej – przy-

ciągają kolana aż do gazety.

• W siadzie prostym „maszerują” pośladkami z gazetami ułożonymi na głowach.
• Z siadu skrzyżnego wstają bez pomocy rąk. Gazety trzymają w obu rękach nad głowami.

3. Część główna – zabawy z gazetami.

• Dzieci ustawione w szeregu wykonują podane ćwiczenia, starając się przebyć wyzna-

czoną drogę w najkrótszym czasie. Nauczyciel pierwszym trzem osobom przyznaje
punkty – 3, 2, 1.
Kto pierwszy. Dzieci przebiegają z gazetą rozpostartą na tułowiu na drugą stronę sali
(ramiona w bok).
Sprawny jak kangur. Dzieci z gazetami złożonymi na pół między kolanami pokonują
wyznaczoną odległość, wykonując skoki w przód.
Przeprawa przez rzekę. Dzieci mają po dwie gazety. Na jednej stają obunóż, drugą
przekładają do przodu – „pokonują rzekę”.

• W rytm muzyki dzieci składają lewą i prawą ręką kulki z gazet.

Wyścig z kulami. Dzieci siedzą w siadzie skrzyżnym w dwuszeregu, tyłem do siebie,
pośrodku sali gimnastycznej. Na sygnał szeregi biegną do wyznaczonego miejsca, zo-
stawiają kulki i wracają. Wygrywa zespół, który szybciej wykona zadanie.
Rzuty na odległość. Dzieci ustawione w dwóch szeregach wzdłuż linii na sali gimna-
stycznej rzucają kulkami na przemian – raz jeden szereg, raz drugi szereg. Wygrywa ten
szereg, który przerzuci kule za środek sali.

• Dzieci maszerują po obwodzie koła parami, potem czwórkami, w rytm muzyki. Zatrzy-

mują się na sygnał. Po wykonaniu poleceń nauczyciela stają w czterech rzędach do
wyścigów.
Wyścigi rzędów. Każde ćwiczenie dzieci mogą wykonać dwukrotnie:
– biegną slalomem między gazetami,
– rozkładają i zbierają gazety,
– maszerują po gazetach,
– przeskakują przez gazety,
– na czas zwijają gazetę w kulki.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Opadająca gazeta. Dzieci naśladują swoimi ciałami ruch opadającej gazety.
• Skąd słychać gwizdek. Dzieci zamykają oczy. Nauczyciel gwiżdże, a dzieci obracają się

w kierunku sygnału. Nauczyciel zmienia miejsce i powtarza sygnał.

• Zbiórka – omówienie zajęć. Podsumowanie punktacji. Pochwalenie tych, którzy prze-

strzegali zasad zachowania się na zajęciach.

42

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy orientacyjno-porządkowe

Cele nauczyciela. Uczeń:

– szybko reaguje na sygnał,
– potrafi współpracować w zespole.

Przybory: szarfy w różnych kolorach, krążki, piłka, płyta ze skoczną muzyką, krzesła, piłeczki

pingpongowe.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie przygo-

towania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

Zabawa ze śpiewem. Nauczyciel dzieli dzieci na trzy grupy. Każda grupa otrzymuje szar-
fy w innym kolorze. Nauczyciel rozrzuca szarfy (tyle, ile jest dzieci) odpowiadające kolo-
rom szarf, które mają na szyjach.
Dzieci swobodnie maszerują po sali. Wykonują czynności zgodnie z umówionymi hasłami.

• Hasło: kolory – zajmują miejsca obok kółek w odpowiednim, swoim kolorze.
• Hasło: czerwony – dzieci oznaczone szarfami czerwonymi tworzą koło, śpiewają pierw-

szą zwrotkę ostatnio poznanej piosenki, pozostałe klaszczą.

• Hasło: zielony – dzieci oznaczone szarfami zielonymi śpiewają drugą zwrotkę piosenki,

pozostałe klaszczą.

• Hasło: niebieski – pozostałe dzieci przechodzą do koła. Wszystkie podają sobie ręce

i przemieszczają się krokiem dostawnym po okręgu koła, śpiewając trzecią zwrotkę.
Zabawki. Dzieci maszerują po sali w rytm muzyki.

• Hasło: lalki – dobierają się parami i obracają w parach; po sygnale ponownie maszerują.
• Hasło: pajacyki – naśladują ruchy pajacyka, po sygnale ponownie maszerują.
• Hasło: samochody – przechodzą do pozycji siedzącej, wyciągają ręce do przodu, naśla-

dując trzymanie kierownicy, jadą samochodem. Po sygnale ponownie maszerują.

• Hasło: zajączki – naśladują skoki zająców, po sygnale ponownie maszerują.
• Hasło: misie – powoli poruszają się na czworakach, po sygnale ponownie maszerują.

3. Część główna – zabawy bieżne i skoczne.

Podaj piłkę. Nauczyciel trzyma w rękach piłkę. Dzieci biegają po sali.

• Hasło: przodem – tworzą koło i kolejno podają piłkę przed sobą; kiedy piłka wraca do

nauczyciela – ponownie swobodnie biegają.

• Hasło: tyłem – zabawę powtarzamy, dzieci podają piłkę za sobą; ponownie biegają.
• Hasło: bokiem – dzieci stają jedno za drugim i podają piłkę bokiem, od wewnętrznej

strony koła.

Wiewiórki, orzechy, żołędzie. Dzieci ustawiają się w trójkach. Każde w trójce przybiera
nazwę: wiewiórki, orzecha, żołędzia. Chwytają się za ręce i ustawiają na wyznaczonej
przestrzeni w odległości pięciu kroków od siebie. Wśród nich jest jedno dziecko wolne
(może nim być także nauczyciel). Nauczyciel wywołuje wiewiórki, żołędzie, orzechy. Wy-
wołani opuszczają swoje trójki i zmieniają miejsca. Z tej sytuacji stara się skorzystać to
dziecko, które nie należało do żadnej trójki. Jeżeli wejdzie do jednej z trójek, przybiera
nazwę tego dziecka, które opuściło trójkę.

43

Uwaga! Nauczyciel musi dokonywać zmian szybko. Może też wywoływać dwie
grupy jednocześnie. Nie powinien wywoływać wówczas, gdy trójki nie są jeszcze
uformowane. Zabawę należy prowadzić krótko.
Odmiana zabawy: To samo, lecz trójki przyjmują pozycję siedzącą, klęczącą itd.
Gorące krzesła. Krzesła (można zastąpić je szarfami, obręczami) ustawione są w kole.
Jest ich o jedno mniej niż dzieci. Na krzesłach siedzą dzieci, oprócz jednego, które stoi
w środku i mówi np. Kto lubi czekoladę? Jeżeli są dzieci, które lubią czekoladę, wstają
i zamieniają się miejscami. Szansę na uzyskanie krzesła mają wszyscy, a to dziecko, które
zostaje na środku, zadaje następne pytanie lub podaje stwierdzenie, np. Nie lubię cza-
rownicy. Zabawę kończymy wtedy, kiedy dzieci są znużone lub same tego chcą.
Wartownik. Dzieci stoją w luźnej gromadce, jedno z nich jako wartownik zajmuje wy-
znaczone pole (narysowany prostokąt). Dzieci starają się podejść jak najbliżej do war-
townika, który ma zasłonięte oczy (stoi nocą na warcie u wejścia do obozu). Dzieci pra-
gną dostać się do obozu od tej strony, gdzie stoi wartownik, wsłuchujący się pilnie, by
usłyszeć szmer zdradzający zbliżające się dzieci. Gdy go usłyszy, woła Stój! i wskazuje
kierunek, skąd dochodzi dźwięk. Podkradający zatrzymują się, a nauczyciel rozstrzyga,
czy rozeznanie jest słuszne. Jeśli tak, ruchem ręki wycofuje „winnych” do tyłu. Dzieci
znów się skradają, często na czworakach, a zawsze z niezwykłą ostrożnością i zwinno-
ścią. Gdy jakieś dziecko przekroczy linię, czyli dostanie się do obozu, zostaje wartow-
nikiem. Były wartownik przechodzi do grupy, która udaje się na pozycję wyjściową. Na
sygnał zabawa rozpoczyna się ponownie.

4.

Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Zgaduj-zgadula. Dzieci siedzą w kole w siadzie klęcznym, ręce trzymają na kolanach,

dłonie skierowane palcami do środka, plecy proste. Nauczyciel stoi na środku i rzuca do
któregoś z nich piłkę. Dziecko chwyta piłkę i wypowiada wyraz rozpoczynający się na
literę podaną przez nauczyciela, potem odrzuca piłkę.

• Piłeczka dmuchana. Dzieci siedzą w klęku podpartym, w parach naprzeciwko siebie.

Każda para ma piłeczkę pingpongową, którą kładzie pomiędzy sobą na podłodze. Na-
uczyciel musi wyznaczyć linię między dziećmi. Na sygnał nauczyciela dzieci przyjmują
pozycję średnią Klappa (pozycja średnia Klappa – klęk na podłodze, łokcie i podudzia
oparte na podłożu, uda prostopadłe do podłoża, a tułów wyprostowany; mięśnie brzu-
cha napięte, ramiona oparte na łokciach, przedramiona przylegają do podłoża), dmu-
chając w piłeczkę tak, aby przeszła poza linię przeciwnika. Zwycięży ten, kto uzyska trzy
punkty (trzy razy przedmucha piłeczkę na stronę przeciwnika).

• Zbiórka – omówienie zajęć. Pochwalenie tych, którzy przestrzegali zasad zachowania.

TEMAT ZAJĘĆ: Musimy przestrzegać higieny osobistej

Cele nauczyciela. Uczeń:

– przestrzega podstawowych zasad higieny,
– wymienia czynności związane z higieną osobistą,
– rozróżnia i nazywa przybory higieniczne, zna ich przeznaczenie,
– pogłębia wiedzę o zdrowiu i sposobach dbania o zdrowie.

Środki dydaktyczne: ilustracje przedstawiające przybory toaletowe, nagranie – spokojna
muzyka rytmiczna, nagranie piosenki Tak czy nie? (sł. Janina Golczowa, muz. Krystyna Kwiat-
kowska), przybory toaletowe, kartki A4.

44

Przebieg zajęć

1. Piosenka Tak czy nie?

• Nauczyciel odtwarza nagranie piosenki lub czyta tekst.

I

II

Kiedy ktoś ma brudne ręce

Kiedy ktoś nie myje zębów,

i rękami tymi je,

szczotki, proszku ani tknie,

czy powiecie, że to zdrowo,

potem biega do dentysty,

moi drodzy?

czy wam żal go?

Bo ja nie, nie, nie!

Bo mnie nie, nie, nie!

III

IV

Gdy ktoś przed grzebieniem zmyka,

Komu woda, mydło, szczotka

płacząc, że mu włosy rwie,

niepotrzebne i nie w smak,

czy go za to pochwalicie,

czy nazwiecie go brudasem,

moi

drodzy?

moi

drodzy?

Bo ja nie, nie, nie!

Bo ja tak, tak, tak!

Po wysłuchaniu nauczyciel pyta: – Kogo nazywamy brudasem? – Dlaczego, należy się cze-
sać, ...myć ręce przed jedzeniem, ...myć zęby? – W jaki sposób dbamy o czystość? – Co to jest
higiena?

2. Zagadki.

Nauczyciel odczytuje zagadki związane z higieną osobistą. Dziecko, które odgadnie za-
gadkę, podchodzi do biurka i wybiera ilustrację przedstawiającą rozwiązanie.

Kiedy do ręki mnie bierzesz, wesoło zęby szczerzę,
bo nigdy nie mam dosyć! Zębami dbam o włosy. (grzebień)

Schowała się w tubie, używać jej lubię,
a i mała szczotka chętnie się z nią spotka. (pasta do zębów)

Rozpuszczam się w wodzie, ubywa mnie co dzień.
Kto o czystość dba, ten mnie dobrze zna. (mydło)

Do suchej nitki moknie nieraz, gdy po kąpieli ciało wycierasz. (ręcznik)

Kolorowa rączka, czuprynka „na jeża”.
Kiedy z niej korzystam, to zęby wyszczerzam. (szczoteczka do zębów)

• Nauczyciel pyta: – Do czego służą te przedmioty? – Jak często ich używacie? – Jakich innych

przedmiotów używacie?

3. Mycie – zabawa ruchowa.

Dzieci stoją w kole i każde otrzymuje ilustrację przedstawiające jeden z przyborów to-
aletowych (ilustracje mogą się powtarzać). Nauczyciel wymienia nazwy przyborów, np.
grzebień, ręcznik. Dzieci mające wymienioną ilustrację wymieniają się miejscami. Na ha-
sło nauczyciela: Mycie! wszystkie dzieci wymieniają się miejscami.

45

4. Przybory toaletowe – zabawa dramowa.

• Dzieci chodzą swobodnie w rytm spokojnej muzyki i trzymają przed sobą ilustracje

przedstawiające przybory toaletowe. Na sygnał tworzą trzy kółeczka: jedno z przybo-
rami do higieny ciała, drugie z przyborami do pielęgnacji włosów, trzecie – do higieny
jamy ustnej. Po wyłączeniu muzyki siadają w siadzie skrzyżnym w dużym kole, nadal
trzymając ilustracje przed sobą.

• Chętne dziecko nazywa dowolny przedmiot, określa jego przeznaczenie i go opisuje

(kolor, kształt, ogólne wrażenie). Wchodzi w rolę wybranego przedmiotu i reklamuje się,
zachęcając pozostałych do korzystania z niego. Zaznacza przy tym korzyści z tego wyni-
kające. Podczas prezentacji wykorzystuje słowa, gesty i mimikę.
Kilkoro dzieci może wczuwać się w role różnych przyborów.

5. Co to jest? – zabawa.

• Nauczyciel wkłada do worka jeden z przyborów higienicznych. Chętne dziecko ma po-

dać jego prawidłową nazwę, rozpoznając go dotykiem. Zabawę powtarzamy.

6. Czyścioch – zabawa ruchowa.

• Dzieci swobodnie biegają po sali w rytm muzyki. Na hasło będące nazwą części ciała

zatrzymują się i naśladują mycie tej części ciała.

7. Podsumowanie.

• Nauczyciel dzieli dzieci na grupy sześcioosobowe. Każda grupa rysuje przybory po-

trzebne do codziennej higieny człowieka.

ROZWIJAMY SWOJĄ WYOBRA ŹNIĘ.

EDUKACJA POLONISTYCZNO-SPOŁECZNA

• wprowadzenie liter m, M
• nauka czytania i pisania sylab i wyrazów
• wypowiadanie się na temat plakatu i ilustracji
• ćwiczenia grafomotoryczne
• rozwijanie spostrzegawczości, myślenia przyczynowo-skutkowego
• analiza i synteza wzrokowo-słuchowa
• globalne czytanie wyrazów,
• słuchanie baśni H. Sienkiewicza Bajka
• wypowiadanie się na temat baśni
• wizyta w bibliotece
• scenki dramowe

Kreatywność (postawa twórcza; od łac. creatus czyli twórczy) – proces umysło-
wy pociągający za sobą powstawanie nowych idei, koncepcji lub nowych skoja-
rzeń, powiązań z istniejącymi już ideami i koncepcjami. Myślenie kreatywne to
myślenie prowadzące do uzyskania oryginalnych i stosownych rozwiązań. Alter-
natywna, bardziej codzienna defi nicja kreatywności, mówi, że jest to po prostu
zdolność tworzenia czegoś nowego.

EDUKACJA MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA

• dodawanie i odejmowanie w zakresie 4
• układanie i rozwiązywanie zadań

tekstowych

• wprowadzenie liczby 5 i jej zapisu

cyfrowego

• przeliczanie, dopełnianie i porządkowa-

nie w zakresie 5

• mierzenie za pomocą sznurka

• zwierzęta i rośliny żyjące na

polu

• jesienne prace wykonywane

na polu

Projekt

nr 8

JA

46

KREATYWNOŚĆ

POLE JESIENIĄ. MONOGRAFIA LICZBY 5

EDUKACJA MUZYCZNA

• wykonywanie instru-

mentów perkusyjnych

• rozwijanie inwencji

twórczej i wyobraźni
poprzez improwizację
na instrumentach

EDUKACJA PLASTYCZNA

• Moja ulubiona bajka –

ilustracja kredkami

ZAJĘCIA TECHNICZNE

• konstruowanie

latawca wg podanej
instrukcji; cięcie,
klejenie, ozdabianie,
łączenie

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

• poznanie e-booka
• poznanie sposobu

cofania wykonanej
czynności

TEMATY DNI

1. Spotkanie z baśnią

2. Jak spędzamy czas

z bliskimi?

3. W krainie zabaw

4. W krainie bajek

5. Rozwijamy swoją

wyobraźnię

WYCHOWANIE FIZYCZNE

I EDUKACJA ZDROWOTNA

• zabawy bieżne

i rzutne

• szybka reakcja na

sygnały słuchowe
i wzrokowe

• poruszanie się w rytm

akompaniamentu

• reagowanie na

umówiony sygnał

47

48

PROJEK

T nr 8

I. T

emat

pr

ojektu:

Ro

z

wijam

y sw

oją w

y

obr

aźnię

. P

ole jesienią. Monogr

afia liczb

y 5

Rodzaj

edukacji

Liczba godzin

Numer jednostki

Zapis

w dzienniku

T

reści pr

ogr

amo

w

e

Ma

teriał

Wymagania

szcz

egółow

e podsta

wy

progr

amow

ej

Uwagi

o realizacji

Ocz

ek

iw

ane

osiągnięcia ucznia

polonisty

czno

-

-społeczna

2

43–

44

Spotkanie z baśnią

– zajęcia r

o

z

wijając

e

w

y

obr

aźnię popr

zez

głośne cz

ytanie dzie

-

ciom i tw

ór

cz

e zaba

w

y

z

wiązane z tekstem.

•

uważne słuchanie baśni w

ybran

ych i za-

pr

opono

wan

ych pr

zez dzieci,

•

sw

obodne w

ypo

wiedzi dzieci na t

emat

pr

zecz

ytan

ych baśni,

•

opisy

wanie ilustracji, r

o

zmo

wa na t

emat

głośnego cz

ytania,

•

opisy

wanie plak

atu F

undacji ABCX

XI –

C

ała P

olsk

a cz

yta dzieciom, w

yr

ó

żnianie

charakt

er

y

st

yczn

ych element

ó

w plak

atu

,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne – baśnio

w

y

labir

ynt,

•

ro

zwijanie spra

wności g

raf

omot

or

ycznej

i w

yobraźni – r

y

so

wanie ulubionej baśni,

elemen

tar

z

– s

. 32–33

ć

wicz

enia

polonisty

cz-

no

-społeczne

cz. 1

– s

. 32

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

•

uważnie słucha baśni cz

yta-

nej pr

zez naucz

yciela,

•

w

ypo

wiada się na t

emat

w

y

słuchanej baśni,

•

opisuje ilustrację

,

•

w

ypo

wiada się na t

emat

głośnego cz

ytania,

•

odg

ry

wa sc

enk

i z ulubion

ych

baśni,

•

potrafi

w

ymienić k

ilku boha-

ter

ó

w baśnio

w

ych,

•

ro

zpo

znaje lit

er

y

m

, M

w

śr

ód

inn

ych lit

er

,

•

pisz

e lit

er

y

m

, M

po śladzie

,

•

dzieli w

y

raz

y

na głosk

i, sylab

y,

•

opisuje sposób spędzania

w

olnego czasu z najbliższ

y-

mi na podsta

wie ilustracji

w książ

ce;

W

ar

tość: KREA

T

Y

WNOŚĆ

49

1

4

5

W

pr

o

w

adz

enie druk

o

-

w

a

n

y

ch liter M, m na

podsta

wie w

y

ra

zó

w

Mar

e

k, mama. Opisy

w

a

-

nie sposobó

w

spędza-

nia w

olnego czasu

z najbliższ

ymi.

•

ro

zwijanie w

yobraźni dzieci popr

zez dzia-

łania z

wiązane z t

emat

y

k

ą

baśnio

wą,

•

opisy

wanie sposobó

w spędzania w

olnego

czasu z najbliższ

ymi na podsta

wie ilustra-

cji w książ

ce

,

•

wpr

o

w

adz

enie druko

wan

ych lit

er

M

, m

na

podsta

wie w

y

raz

ó

w

Mar

e

k

, mama

,

•

cz

ytanie z

e

w

sk

aźnik

iem sylab za

wierają-

c

ych lit

er

ę

m

,

•

cz

ytanie pr

ost

ego t

ekstu z ikonk

ami uk

a-

zując

ego lit

er

ę

m

w r

ó

żn

ych miejscach

w

y

razu

,

•

ro

zpo

zna

wanie po

znan

ych lit

er w ot

ocz

e

-

niu inn

ych, głosko

wanie

, sylabiz

o

w

anie

,

•

dzielenie na sylab

y w

y

raz

ó

w

za

wierają-

c

ych

m

w nagłosie

, śr

ódgłosie i w

ygłosie

,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne – szlacz

ek

pr

zy

got

o

wując

y r

ękę do pisania lit

er

M

, m

po śladzie

,

•

w

d

rażanie do sw

obodn

ych zaba

w t

ema-

ty

czn

ych – zaba

wa w dom;

elemen

tar

z

– s

. 34–35

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 33

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

1

46

W

pr

o

w

adz

enie pisan

y

ch

liter M, m. S

amodzielne

pisanie sylab i pr

osty

ch

wy

ra

zó

w

.

•

ro

zwijanie umiejętności cz

ytania sylab

i pr

ost

ych w

y

raz

ó

w

na podsta

wie elemen-

tar

za,

•

pr

zy

got

o

w

anie r

ęk

i do pisania: k

reślenie

w po

wietr

zu

, w maku

, g

rochu

, k

reślenie

na duż

ej po

wier

zchni,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne pr

zy

got

o

wu-

jąc

e do pisania lit

er

M

, m

,

•

wpr

o

w

adz

enie pisan

ych lit

er

M

, m

,

•

pisanie lit

er

M

, m

po śladzie

,

•

w

d

rażanie do sw

obodn

ych zaba

w t

ema-

ty

czn

ych – zaba

wa w dom,

elemen

tar

z

– s

. 34–35

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 34

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2c

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

50

1

47

B

aśnio

w

y świa

t w

y

-

obr

aźni – r

o

z

wijanie

emocji dziecka or

az

moty

w

acji do słuchania

i cz

ytania.

•

ro

zwijanie umiejętności jęz

yko

w

ych

dzieck

a z

wiązan

ych z w

yr

ó

żnianiem

w w

y

razie ok

reślonej sylab

y,

•

pisanie połącz

eń lit

er

o

w

ych z

m

,

•

w

d

rażanie do zaba

w t

emat

yczn

ych

w k

ącik

ach zaint

e

reso

wań,

•

opo

wiadanie dzieci o sw

oich ulubion

ych

książk

ach,

•

kształt

o

w

anie w

yobraźni dzieck

a popr

zez

głośne cz

ytanie naucz

yciela ulubion

ych

baśni,

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 35

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 27

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

1

4

8

Z

aba

w

y

tema

ty

czne

z

wiązane z baśniami

– wiz

yta w bibliotec

e

,

odgr

y

w

anie baśnio

-

w

y

ch r

ól

.

•

ro

zwijanie w

yobraźni dzieci popr

zez

zaba

w

y

t

emat

yczne z

wiązane z księżnicz-

k

ami, k

rólewiczami i inn

ymi bohat

e

rami

po

znan

ych baśni,

•

ro

zwijanie w

yobraźni popr

zez zaba

w

y

związane z baśniami,

•

mot

y

w

o

w

anie dzieci do po

zna

wania

kolejn

ych baśni i cz

ytania wraz z dor

osły-

mi – pr

ez

entacja książ

ek za

wierając

ych

baśnie

, w

ycieczk

a do bibliot

ek

i szkolnej

lub miejsk

iej;

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 28

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

ma

tema

t.

-

-pr

z

yr

o

dnicza

1

8

Jesienne pr

ac

e

. Ro

zpo

-

zna

w

anie r

oślin i z

wie

-

rz

ą

t ż

yjąc

y

ch na polu

.

•

ro

zpo

zna

wanie z

wier

ząt i r

oślin w

y

st

ę

-

pując

ych na polu

,

•

po

zna

wanie prac w

ykon

y

w

an

ych na polu

jesienią,

•

dostr

zeganie zmian zachodząc

ych w pr

zy

-

rodzie jesienią,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 49

6.1)a

•

w

ymienia z

wier

zęta (ż

yjąc

e na

polu) w opar

ciu o ilustrację

,

•

naz

y

w

a i opisuje prac

e w

yko

-

n

y

wane pr

zez czło

wiek

a,

•

dodaje w zak

resie 4,

•

por

ządkuje zbior

y z

e

względu

na liczbę element

ó

w zgodnie

z podan

ym warunk

iem,

•

uzupełnia ciąg liczbo

w

y,

•

uk

łada i r

o

związuje pr

ost

e

zadania t

ekst

o

w

e

,

•

uk

łada działania na odejmo

-

wanie do ilustracji,

•

w

ykonuje ilustracje do dzia-

łań na odejmo

wanie

,

•

zna i zapisuje c

yfr

ę

5

,

1

2

9

U

k

ładanie zadań teksto

-

w

y

ch na doda

w

anie

.

•

doskonalenie doda

wania w zak

resie 4,

•

por

ządko

wanie element

ó

w

,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 49

7.1)a

7.1)b

7.1)d

7.2)a

7.2)d

51

1

3

0

U

k

ładanie zadań teksto

-

w

y

ch na odejmo

w

anie

.

•

pr

zy

got

o

w

anie do zr

o

zumienia pojęcia

odejmo

wania,

•

ro

związ

y

w

anie zadań t

ekst

o

w

ych na

odejmo

wanie

,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 51

7.2)a

7.2)b

7.2)d

•

dopełnia do 5 w opar

ciu

o konk

ret

y,

•

ok

reśla kolejność elementu

,

•

odcz

ytuje inf

ormacje z ob

-

razk

a,

•

mier

zy długości dr

óg zając

ó

w

do k

apust

y

;

1

31

W

pr

o

w

adz

enie liczb

y 5

i jej zapisu c

yfr

o

w

ego

.

•

ro

zsz

er

zenie zak

resu liczbo

w

ego do 5,

•

pr

zeliczanie w zak

resie 5,

•

nauk

a pisania c

yfr

y

5

,

•

posług

iwanie się licz

ebnik

ami por

ządko

-

w

ymi,

•

ć

wicz

enie umiejętności doda

wania w za-

k

resie 5,

•

dopełnianie do 5,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 52–53

7.2)a

7.2)b

1

32

Utr

w

alenie liczb

y 5

w aspek

cie por

ządk

o

-

w

ym i miar

o

w

ym.

•

por

ządko

wanie liczb

,

•

odcz

yt

y

w

anie dan

ych z ilustracji,

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

•

w

d

rażanie do właściw

ego pomiaru odle

-

głości;

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s

. 54

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 29

7.2)a

7.1)b

edukacja

plasty

czna

1

8

Moja ulubiona baśń –

pr

zedsta

wianie sc

en

y

fan

tasty

cznej inspir

o

-

w

anej w

y

obr

aźnią.

•

w

d

rażanie do pr

zedsta

wiania sc

en fanta-

st

yczn

ych inspir

o

w

an

ych w

yobraźnią,

•

kształc

enie umiejętności w

ypo

wiadania

się na podan

y t

emat w w

ybran

ych t

echni-

k

ach plast

yczn

ych;

4.1)

4.2)

•

w

ypo

wiada się na t

emat

ulubionej bajk

i,

•

w

ykonuje prac

ę plast

yczną

na podan

y t

emat za pomocą

k

redek świec

o

w

ych lub ołó

w-

ko

w

ych,

•

oddaje kolor

em nastr

ój ilu-

stracji,

•

za pomocą r

y

sunku oddaje

charakt

er postaci;

edukacja

muz

y

czna

1

8

W

y

k

onujem

y instru-

men

ty perkusyjne

.

•

w

ykon

y

w

anie instrument

ó

w perkusyj-

n

ych,

•

ro

zwijanie in

w

encji t

w

ór

cz

ej i w

yobraźni

popr

zez impr

o

wizacje na instrumentach;

3.1

3.2

3.3

ważne

jest pr

zy

-

got

o

w

a-

nie w sali

miejsca

do ć

wi-

cz

eń ru-

cho

w

ych

i tańca

•

potrafi

w

ykonać instrument

perkusyjn

y i zag

rać na nim,

•

tw

or

zy sw

obodną

impr

o

wizację instrumentalną,

•

tw

or

zy

akompaniament do

piosenk

i i do muz

yk

i;

52

zajęcia

techniczne

1

8

K

onstruo

w

anie la

ta

w

ca

– w

y

k

o

rz

y

sty

w

anie sił

pr

z

y

ro

dy podczas jego

w

ypr

óbo

w

ania.

•

w

d

rażanie do po

znania sposobó

w w

yko

-

rz

y

stania sił pr

zyr

ody

,

•

kształc

enie umiejętności majst

erko

wania,

•

w

d

rażanie do pilno

wania por

ządku

w miejscu prac

y,

•

w

d

rażanie do bezpiecznego uż

y

w

ania

nar

zędzi;

9.1)a

9.1)c

9.2)a

9.2)b

•

w

ymienia, c

o

unosi wiatr

,

•

wie

, jak pusz

czać lata

wiec

,

•

wie

, jak zbudo

wan

y

jest

lata

wiec

,

•

konstruuje lata

wiec i jego

ogon zgodnie z instrukcją

(uk

łada pat

yczk

i na k

rz

yż,

związuje je w śr

odku

, na

pat

yczk

i k

ładzie w

o

recz

ek

i pr

zy

wiązuje go sznurk

iem

w 4 r

ogach do pat

yczkó

w

, w

e

w

sk

azan

ych pr

zez naucz

ycie

-

la miejscach wiąż

e sznur

ek

jako ogon lata

w

ca);

zajęcia

k

omputer

o

w

e

1

8

P

o

znanie polec

enia

C

of-

nij

w pr

ogr

amie

P

a

int

.

•

utr

walenie umiejętności włączania i w

yłą-

czania komput

era oraz posług

iwania się

m

y

szą,

•

doskonalenie umiejętności posług

iwania

się nar

zędziami pr

og

ramu

P

aint

: O

łó

w

ek

lub

P

ędzel

, Gumk

a

i

Wypełnianie

k

olor

em

oraz w

ykor

zy

st

y

w

ania

P

ola k

oloru

,

•

w

ykor

zy

st

y

w

anie met

ody

złap

, pr

zesuń

i upuść

,

•

po

znanie sposobu c

ofania w pr

og

ramie

P

aint

z w

ykor

zy

staniem polec

enia

C

ofnij

,

•

po

znanie pojęcia:

e

-book

;

8.1)

8.2)

•

samodzielnie włącza i w

yłą-

cza komput

er

,

•

spra

wnie posługuje się m

y

szą

i uż

y

w

a met

ody

złap

, pr

zesuń

i upuść

,

•

st

osuje po

znane nar

zędzia

Oł

ó

w

ek

, P

ędzel

, Gumk

a

i Wypełnianie k

olor

em

oraz

uż

y

w

a

P

ola k

oloru

,

•

z pomocą naucz

yciela potrafi

cofnąć w

ykonaną cz

ynność

w pr

og

ramie

P

aint,

•

wie

, cz

ym jest

e-

book

;

w

y

cho

w

anie

fi z

y

czne

i edukacja

zdr

o

w

otna

3

22–

24

22. Zaba

w

y

bieżne

i r

zutne

.

23. Zaba

w

y

i gr

y r

zutne

,

ch

w

ytne z c

elo

w

aniem.

24. Zaba

w

y

z pr

z

y

rzą-

dami.

•

doskonalenie umiejętności w

spólnej

zaba

w

y,

•

kształt

o

w

anie zr

ęczności i koor

dynacji

wzr

oko

w

o

-rucho

w

ej

,

•

kształt

o

w

anie sz

ybkości i w

yczucia r

ytmu

,

•

ro

zwijanie umiejętności r

zucania i ch

w

yta-

nia piłk

i, w

or

eczkó

w

,

•

kształt

o

w

anie umiejętności c

elo

wania,

•

kształt

o

w

anie z

winności i zr

ęczności

w posług

iwaniu się pr

zybor

em.

10.1)

10.2)a

•

pr

zestr

zega zasad i r

eguł

obo

wiązując

ych w zaba

wach,

•

spra

wnie ucz

estnicz

y w zaba-

wach bieżn

ych i r

zutn

ych,

•

ch

w

yta i r

zuca w

or

eczk

ami,

piłk

ami,

•

sz

ybko r

eaguje na sy

g

nały

słucho

w

e i wzr

oko

w

e

,

•

trafi

a do w

yznacz

onego c

elu

,

•

porusza się w r

ytm akompa-

niamentu

,

•

pra

widło

w

o

w

ykonuje oma-

wiane ć

wicz

enia.

53

 Dzień 1.

TEMAT DNIA: Spotkanie z baśnią

(2 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. przyr.)

Zapis w dzienniku: Spotkanie z baśnią – zajęcia rozwijające wyobraźnię poprzez głośne
czytanie dzieciom i twórcze zabawy związane z tekstem. Jesienne prace. Rozpoznawanie
roślin i zwierząt żyjących na polu.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie zapisać litery i, I oraz odczytać sylaby i wyrazy z tymi literami. Wiecie, jak wygląda
koło i potraficie je rozpoznać wśród innych figur.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– bierze udział w zabawach integracyjnych związanych z reagowaniem na określony

sygnał,

– uważnie słucha baśni czytanej przez nauczyciela,
– wypowiada się na temat wysłuchanej baśni,
– opisuje

plakat,

– wypowiada się na temat roli głośnego czytania,
– odgrywa scenki z ulubionych baśni,
– znajduje w labiryncie drogę wyjścia,
– wymienia zwierzęta występujące na polu, na podstawie ilustracji,
– nazywa i opisuje prace wykonywane jesienią w polu.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie słuchać baśni, potem ją opowiecie. Narysujecie ilustracje
do swojej ulubionej baśni. Będziecie uczestniczyć w wielu zabawach. Opowiecie na pod-
stawie ilustracji i własnych doświadczeń o zwierzętach i roślinach występujących na polu
jesienią oraz o pracach wykonywanych na polu jesienią.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– uważnie słuchać baśni,
– rozpoznać poznane litery,
– nazwać na podstawie ilustracji rośliny i zwierzęta występujące na polu.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego dzieci powinny słuchać bajek czytanych przez innych?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr.
cz. 1, portfolio nauczyciela strona 18, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do warto-
ści KREATYWNOŚĆ; baśń Bajka H. Sienkiewicza, różdżka, ilustracje przedstawiające warzywa
i  zwierzęta, takie jak: ziemniaki, buraki (mogą być różne), marchew, kapusta, zając, mysz,
kret, gawron, bażant; warzywa do degustacji: ziemniaki, marchewki, buraki, pietruszki, ka-
pusta, worki, klocki (lub patyczki) czerwone i niebieskie.

Przebieg zajęć

1. Czy lubimy słuchać baśni ? Wprowadzenie w temat.

• Nauczyciel zaprasza dzieci na dywan słowami piosenki. Śpiewa:

Z popielnika na Wojtusia iskiereczka mruga:

– Chodź, opowiem ci bajeczkę, bajka będzie długa.

54

Była sobie Baba Jaga, miała chatkę z masła, a w tej chatce same dziwy, pssst – iskierka zgasła.

• Nauczyciel pyta: – Kto czyta lub opowiada dzie-

ciom baśnie, bajki? – O jakiej porze dnia najczę-
ściej czyta się dzieciom? – Czy dzieci lubią, gdy im
się czyta? Lubią słuchać? – Jakie są wasze ulubio-
ne baśnie? – Czy znacie nazwiska baśniopisarzy
lub bajkopisarzy? – Co bardziej lubicie – słuchać
czytanych baśni, czy oglądać je jako fi lmy?
Nauczyciel informuje dzieci, że w najbliższych
dniach będą słuchać baśni.

• Następnie prosi, aby przypomniały imiona po-

znanych bohaterów elementarza (to: Olek, Te-
resa, Adam, Lena, Igor) i otworzyły

elementarz

na s. 32

. Odczytuje imię kolejnego bohatera,

Marka, oraz informacje o nim (może to zrobić
dobrze czytające dziecko). Dzieci wypowiadają
się na temat zainteresowań Marka. Nauczyciel
pyta: Które z was, podobnie jak Marek, lubi, gdy
inni mu czytają? – Co przedstawiają ilustracje? –
Kto może czytać dzieciom książki? – Gdzie możemy słuchać głośnego czytania?

Logopeda radzi – zasady dobrej komunikacji

Pierwszoklasistom trudno przestrzegać zasad „czekam na swoją kolej...” i „ nie przery-
wam wypowiedzi”. Pomocny w nauce przestrzegania tych bardzo ważnych reguł może
być mikrofon (zabawka lub wykonany z papieru). Uczeń, który aktualnie mówi, trzyma
mikrofon, inni, czekając na swoją kolej, uważnie
go słuchają. Po skończonej wypowiedzi uczeń
przekazuje mikrofon osobie (wyznaczonej
przez nauczyciela), która zabierze po nim głos.
Mówienie do mikrofonu sprawia też, że dzie-
ci mówią wolniej i wyraźniej. Możemy z nimi
o tym porozmawiać. Warto, żeby klasowy mi-
krofon był wykorzystywany jak najczęściej, np.
podczas rozmów kierowanych.

2. Rysowanie po śladzie, ilustrowanie ulubio-

nej bajki – ćwiczenia małej motoryki (

ćw.

pol.-społ., s. 32

).

• Nauczyciel prosi, aby dzieci otworzyły

ćw. pol.-

-społ. na s. 32

i narysowały książkę oburącz po

śladach – najpierw w powietrzu nad ilustracją
książki, potem – po śladzie. Następnie dzieci ry-
sują ilustracje do swojej ulubionej bajki.

3. Poznanie nowej baśni – ćwiczenie sprawdzające zrozumienie przeczytanego tek-

stu Prawda czy fałsz.

• Dzieci słuchają uważnie czytanej przez nauczyciela Bajki H. Sienkiewicza:

Za górami za morzami w dalekiej krainie czarów, przy kolebce małej księżniczki zebrały się
dobre wróżki ze swą królową na czele. I gdy otoczywszy księżniczkę patrzyły na uśpioną
twarzyczkę dzieciny, królowa ich rzekła:

55

– Niechaj każda z was obdarzy ją cennym darem wedle swej możności i chęci!
Na to pierwsza wróżka, pochylając się nad uśpioną, wypowiedziała następujące słowa:
– Ja daję ci czar piękności i mocą moją sprawię, że kto ujrzy twarz twoją, pomyśli, iż ujrzał
cudny kwiat wiosenny.
– Ja – rzekła druga – dam ci oczy przezrocze i głębokie jak toń wodna.
– Ja ci dam powiewną i wysmukłą postać młodej palmy – ozwała się trzecia.
– A ja – mówiła czwarta – dam ci wielki skarb złoty, dotychczas w ziemi ukryty.
Królowa zamyśliła się przez chwilę, po czym zwróciwszy się do wróżek, tak zaczęła mówić:
– Piękność ludzi i kwiatów więdnie ( ...). Złota kto nie rozdziela między ludźmi, ten budzi ich
nienawiść, a kto rozdzieli, temu pustka zostaje w skrzyni. Przeto nietrwałe są wasze dary.
– Cóż jest trwałego w człowieku i czymże ty ją obdarzysz, o królowo nasza?! – pytały wróżki.
A na to królowa:
– Ja jej dam dobroć. Wiedzcie, że wasze dary mijają, a dobroć trwa; jest ona jak źródło, z któ-
rego im więcej wody wyczerpiesz, tym więcej ci jej napłynie. Więc dobroć – to jedyny skarb
niewyczerpany.
To rzekłszy królowa wróżek pochyliła się nad śpiącą dzieciną, i dotknąwszy rękami jej serca,
rzekła:
– Bądź dobra.

• Następnie przygotowują klocki (lub patyczki) czerwone i niebieskie.
• Nauczyciel czyta zdania dotyczące baśni. Jeśli zdanie jest zgodne z treścią przeczytanej

baśni, dzieci podnoszą czerwony klocek, jeśli jest nieprawdziwe – podnoszą niebieski.
– Pierwsza wróżka podarowała jej dar mądrości. (F)
– Królowa wróżek poprosiła sześć wróżek, aby obdarowały małą księżniczkę darami. (F)
– Wróżki podarowały małej księżniczce: smukłą postać, urodę, oczy przejrzyste, złoty skarb.
(P)
– Dobroć to dar, który szybko przeminie. (F)
– Królowa wróżek obdarowała ją dobrocią. (P)
– Królowa wróżek powiedziała wróżkom, że ich dary przeminą. (P)
Oklaski dla tych uczniów, którym udało się bezbłędnie odpowiedzieć.

• Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat przeczytanej baśni, zadaje pytania: – Czy podo-

bała wam się ta baśń? – Jakie postacie tam występują? – Których z nich nie można byłoby
spotkać w prawdziwym życiu? – Przypomnijcie, jakie dary otrzymała mała księżniczka? –
Który z nich był najważniejszy? – Dlaczego ten dar jest najważniejszy?

• Ćwiczenie słownikowe – cechy przeciwne do podanych.

Nauczyciel prosi dzieci, aby podały cechy przeciwne do podanych:
piękna – .............., mądra – ...................., dobra – ..................., bogata – ..............., mała – ..............

4. Kto ma różdżkę? – zabawa ćwicząca spostrzegawczość.

• Dzieci stają w kręgu. Są zwrócone twarzami do środka i stoją bardzo blisko siebie. Jed-

na osoba stoi w środku koła. Dzieci w kręgu podają sobie dyskretnie za swoimi ple-
cami różdżkę

.

W pewnym momencie prowadzący mówi: Zabawa stop! Dziecko stojące

w środku musi wskazać tego, kto w danej chwili trzyma różdżkę. Jeśli zgadnie, może
wejść do kręgu, jeśli nie – nadal zgaduje.

5. My jesteśmy małe wróżki – zabawa muzyczno-ruchowa.

• Nauczyciel proponuje naukę piosenki Zabawy wróżek

z wykonywaniem odpowiednich

do niej ruchów (na melodię piosenki My jesteśmy krasnoludki).

• Dzieci stoją w kręgu, słuchają piosenki – śpiewanej na melodię piosenki My jesteśmy

krasnoludki – i obserwują ruchy wykonywane przez nauczyciela. Następnie powtarzają
słowa wraz z ruchami.

56

My jesteśmy małe wróżki,

(trzymają się za ręce)

czary bęc, czary bęc.

(pokazują

rękami)

Wszystkim dobrym pomagamy,

(imitują rzucanie czarów różdżką)

czary bęc, czary bęc.

(jw.)

Razem dużo mocy mamy,

(trzymają się za ręce, maszerują trzy

kroki

w

prawo)

czary bęc, czary bęc.

(jw.)

I ją w czary zamieniamy,

(trzymają się za ręce, maszerują

w lewo)

czary bęc, czary bęc.

(jw.)

(Izabela Kornecka)

6. Omówienie plakatu do kampanii Cała Polska

czyta dzieciom.

• Nauczyciel prosi dzieci o otwarcie

elementarza

na s. 33.

Wyjaśnia, że przedstawiony tam obra-

zek to plakat. Pyta: – Czy wiecie, co to jest plakat?
– Gdzie można zobaczyć plakaty?
Potem zachęca dzieci, by wspólnie opisały plakat
dotyczący kampanii czytania dzieciom. Zadaje
pytania pomocnicze: – Kto jest przedstawiony na
plakacie? – Co robi dorosły? – Jak myślicie – dlacze-
go? – Dokąd można dojść po drabinie? – Co może
oznaczać motyl? – Jaka pora dnia jest przedstawio-
na na plakacie? Dlaczego ta właśnie pora?

• Nauczyciel pyta: – Dlaczego czytanie jest ważne?

– Czy ktoś z was słyszał o akcji „Cała Polska czyta
dzieciom”, reklamowanej właśnie przez ten plakat?
Nauczyciel wyjaśnia sens i znaczenie akcji, jak
jest realizowana, gdzie można się o niej dowie-

dzieć (biblioteki, telewizyjne programy dla dzieci, książki z nagraniami).

7. Labirynt – ćwiczenie spostrzegawczości

ćw. pol.- społ., s. 33

.

• Dzieci nazywają postaci narysowane wokół

labiryntu. Przechodząc przez labirynt (rysują
ołówkiem drogę), łączą postacie w pary. Podają
tytuły bajek, w których te pary występują.

8. Zabawy ruchowe.

• Zaczarowany las. Na środku sali stoi dziecko

z przewiązanymi oczami, pozostałe dzieci poru-
szają się wokół niego. Na hasło: Zaczarowany las
stają nieruchomo, a dziecko zaczyna się poruszać.
Dotyka wybraną osobę i odgaduje, kto to jest.

• Zaczarowany wyraz. Dzieci spacerują po sali, na

hasło, np.: Zaczarowany kot

(można podawać

inne nazwy, nie tylko zwierząt, np. zaczarowana
żaba, zaczarowany stolik, zaczarowane jabłko),

57

przeliczają liczbę sylab w zaczarowanym wyrazie (kot) i ustawiają się w grupach po tyle
osób, ile jest sylab w wyrazie.

9. Zabawy z literami – rozpoznawanie poznanych liter.

• Dzieci otrzymują

stronę 18 z portfolio dla nauczyciela

. Nauczyciel informuje je, że wróż-

ka przygotowała dla nich zadania. Odczytuje pierwsze. Dzieci przypominają, które z po-
znanych liter oznaczają samogłoski, a które oznaczają spółgłoski. Następnie dzieci od-
szyfrowują wyrazy, odczytują je i zapisują, zwracając uwagę na poprawne łączenie liter.

10. Pole jesienią – wypowiedzi i opis ilustracji w

ćw. matem.-przyr., s. 49

.

• Dzieci siedzą w kręgu. W środku leżą warzywa

– ziemniaki, buraki, kapusta, kolby kukurydzy,
marchewki, pietruszki. Nauczyciel pyta dzieci,
czy wiedzą, co to jest; z czym im się kojarzą te wa-
rzywa. Dzieci nazywają warzywa, mówią, gdzie
one rosną (w ogródku warzywnym, na polu).
Wspólnie z nauczycielem wyjaśniają różnicę mię-
dzy uprawianiem warzyw w ogródku i na polu.

• Nauczyciel prosi o otwarcie

ćw. matem.-przyr.

na s. 49

i zadaje pytania: – Co widzicie na ilustra-

cji? – Jak wygląda pole? – Co się dzieje na polu je-
sienią? – Co rośnie na polu? – Co wystaje nad zie-
mią? – Co się tam dzieje? – Jakie prace wykonują
ludzie? – Jakie maszyny pracują na polu? – Gdzie
znajdują się ziemniaki? – Jakie widzicie zwierzę-
ta? – Które zwierzęta żyją na polu? – Które zwie-
rzęta mają na polu schronienie? – Które zwierzęta
zdobywają pożywienie na polu? Dzieci odpowia-
dają na pytania, wymieniają nazwy zwierząt (zając szarak, bażant, mysz, kret, gawron).

• Nauka rymowanki:

Mysz, kret i zając nie spędzą zimy,

W swych norkach przechowują

głodem przymierając.

to, co na polu znajdują.

Na resztki pozostawione przez człowieka

Gdy zgromadzą zapas spory,

każde zwierzę cichutko i cierpliwie czeka.

zamkną dojście do swej nory.

(

Izabela Kornecka)

11. Zabawy ruchowe i zręcznościowe.

• Praca w polu. Dzieci naśladują czynności, które wykonują ludzie na polu przy wykop-

kach. Nauczyciel mówi powoli: Ludzie idą w pole z motykami i koszykami. Motykami wy-
kopują ziemniaki. Zbierają je i wkładają do koszyków. Zawartość koszyków przesypują do
worków. Przenoszą worki do samochodu ciężarowego.

• Złap ziemniak do worka – zabawa zręcznościowa. Dzieci stoją w parach naprzeciwko

siebie, w określonej przez nauczyciela odległości. Jedno dziecko trzyma worek, do któ-
rego drugie dziecko wrzuca ziemniaki (mogą to być woreczki z grochem lub tp.). Zada-
niem każdej pary jest zebranie w ciągu minuty jak największej liczby ziemniaków. Po
minucie każda para wyjmuje ziemniaki (lub woreczki) i na głos je przelicza. Która para
nazbiera najwięcej ziemniaków – wygrywa.
Nauczyciel może jeszcze zadać pytania na porównywanie: Kto zebrał więcej? Kto zebrał
mniej? Kto tyle samo?

58

12. Warzywa, które rosną na polu – kolorowanie warzyw przedstawionych na rysunku.

• Nauczyciel omawia wygląd przedstawionych w

ćw. mat.-przyr. na s. 49

warzyw i ich

przeznaczenie. Pokazuje uczniom te warzywa (ziemniaka, buraka, kapustę, marchewkę,
pietruszkę) i pyta: – Czy powiedzieliście wszystko o ich wyglądzie? – Co chcielibyście jeszcze
dodać? – Do czego wykorzystujemy te warzywa?

• Dzieci wymieniają potrawy, przetwory itp., w których wykorzystano warzywa, np.: ziem-

niaki – zupy, drugie dania, kluski, sałatki, frytki, chipsy, talarki, placki ziemniaczane, pyzy,
mąka ziemniaczana; buraki – barszcz, sok, surówki; kapusta – kiszona, gotowana, surów-
ki, bigos, łazanki, gołąbki; marchew – surówki, sok, sałatki.

• Potem dzieci kolorują rysunki przedstawiające warzywa, które zebrano z pola.

13. Podsumowanie zajęć.

• Nauczyciel prosi o wyjęcie biletu do wartości KREATYWNOŚĆ i pyta: Co narysujecie

i napiszecie na swoim bilecie do wartości? (książki, wróżka, plakat, prace na polu, warzywa
i zwierzęta na polu)
Następnie rozpoczyna zdania, które uczniowie mają kończyć: Najciekawsze dzisiaj było...
Lubię słuchać baśni, bo...

Informacje dla nauczyciela – PLAKAT

Plakat jest wytworem grafiki artystyczno-użytkowej. Pełni funkcje informacyjne, rekla-
mowe, propagandowe itp. Cechuje go m.in. oszczędność i swoboda środków wyrazu,
umowność, często metaforyczność, intensywność kolorystyczna, ograniczone ilościo-
wo liternictwo, powinien być czytelny, komunikatywny.
Główny element plakatu „Cała Polska czyta dzieciom” to motyl, który symbolizuje świat
baśni, fantazji. Na środku motyla znajduje się otwarta książka z czystymi kartkami – za-
prasza do wejścia w świat wyobraźni. Tło plakatu stanowi nocne niebo, wskazujące, że
ulubioną porą do czytania jest noc. Do motyla prowadzi oświetlona ścieżka. O książkę
oparta jest drabina. Przed nią stoją dziecko i dorosły, który podtrzymuje drabinę. To wła-
śnie dorosły pomaga dziecku wejść w świat fantazji przez czytanie dziecku i zachęcanie
go do samodzielnej lektury.

Informacje dla nauczyciela – ZWIERZĘTA ŻYJĄCE W POLU

Zając szarak. Pokryty jest szarobrązową sierścią, z domieszką białych włosów na brzu-
chu, rudych po bokach, czarnych – na końcach długich spiczastych uszu. Zamieszkuje
otwarte przestrzenie lub niewielkie zagajniki, a unika gęstwiny leśnej. Za dnia kryje się
w swym legowisku, żeruje o zmierzchu i nad ranem. Odżywia się trawami i roślinami
zielnymi. Często zakrada się na pola, gdzie wyjada warzywa – bardzo lubi m.in. pie-
truszkę.
Bażant. Ptak spokrewniony z pawiem. Samiec bażanta ma jaskrawe ubarwienie i długi
ozdobny ogon. Jest dobrym biegaczem. Zamieszkuje pola, łąki, zarośla. Gniazdo ma na
ziemi. Jego pokarm to nasiona zbóż, chwasty, trawa, owoce leśne, kukurydza, a także
dżdżownice, stonka ziemniaczana i ślimaki.
Mysz. Ma ostre zęby, które ciągle rosną, musi więc stale je ścierać przez gryzienie twar-
dych rzeczy. Zamieszkuje pola, brzegi lasów, łąki. Jest wszystkożerna, je m.in. nasiona,
owoce, grzyby, pąki i pędy roślin, owady.
Kret. Prawie całe życie spędza pod ziemią, w której drąży korytarze, dzięki szerokim,
łopatowatym łapom z silnymi pazurami. Ma aksamitną, czarną krótkowłosą sierść. Oczy
ma bardzo małe i osłonięte owłosionymi powiekami. Odżywia się dżdżownicami, lar-
wami owadów i drobnymi kręgowcami, które lokalizuje dzięki czułemu słuchowi oraz
czułym na drgania włosom czuciowym na pysku i ogonie.

59

Gawron. Łatwy do rozpoznania po charakterystycznym krakaniu. Żyje w koloniach.
Upierzenie ma czarne, z fioletowym połyskiem. W okresie jesienno-zimowym odżywia
się ziarnami, kiełkami zbóż, bulwami, nasionami traw i owoców. W okresie letnim jego
pokarm stanowią owady i ich larwy, dżdżownice, małe gryzonie, jaszczurki, żaby, pisklę-
ta, jaja innych ptaków, padlina.

(Opr. na podst.: Atlas zwierząt Polski dla dzieci, wyd. Zielona Sowa, Świat Wiedzy)

DZIEŃ 2.

TEMAT DNIA: Jak spędzam wolny czas z bliskimi

(1 godz. pol.-społ. + 1 godz. matem. + 1 godz. zaj. tech.)

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie drukowanych liter M, m na podstawie wyrazów Marek,
mama. Opisywanie sposobów spędzania wolnego czasu z najbliższymi. Układanie zadań
tekstowych na dodawanie. Konstruowanie latawca – wykorzystanie sił przyrody podczas
jego wypróbowania.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Poznaliście Bajkę, czytaną na głos przez nauczyciela. Potraficie opowiedzieć jej treść. Znacie
odpowiedź na pytanie, dlaczego warto czytać baśnie. Znacie zwierzęta i rośliny żyjące na
polu.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– rozpoznaje

litery

m, M wśród innych liter,

– dzieli wyrazy na głoski i sylaby,
– czyta sylaby i wyrazy z literami M, m,
– opisuje sposoby spędzania wolnego czasu z najbliższymi, na podstawie ilustracji

w książce,

– dodaje w zakresie 4,
– porządkuje zbiory ze względu na liczbę elementów, zgodnie z podanym warunkiem,
– uzupełnia ciąg liczbowy,
– układa i rozwiązuje proste zadania tekstowe,
– wie, jak zbudowany jest latawiec,
– konstruuje latawiec i jego ogon zgodnie z instrukcją,
– potrafi puścić latawiec.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach poznacie drukowane litery M i m. Będziecie rozpoznawać literę m
wśród innych liter. Odczytacie sylaby i wyrazy z nową literą. Pokolorujecie wróżkę zgodnie
z odczytanym opisem. Ułożycie i rozwiążecie zadania tekstowe. Wykonacie latawiec zgod-
nie z instrukcją.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– dzielić wyrazy na sylaby i głoski,
– czytać sylaby i wyrazy z poznanymi literami,
– wykonać latawiec z zachowaniem estetyki pracy.

Pytanie kluczowe

• Jak spędzać wolny czas z bliskimi?

60

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr cz. 1.,
strona 19 z portfolio dla nauczyciela, Karty kreatywne – teczka dodatkowa bilet do wartości
KREATYWNOŚĆ; sznurek, kredki, kartki dla każdego ucznia, alfabet ruchomy – wycinanka;
litery drukowane, płyta CD 1. ze skoczną muzyką, bibuła, koszyk, warzywa (marchewki, pie-
truszki, ziemniaki, buraki), liczmany.

Przebieg zajęć

1. Zabawy ruchowe na dobry dzień.

• Przyjdź do mnie jak... zabawa powitalna.

Dzieci stoją w gromadce po jednej stronie sali. Po drugiej stronie stoi jedno dziecko
i woła do siebie kolejno inne dzieci, dodając, w jaki sposób mają do niego podejść, np.:
Kasiu, przyjdźdo mnie jak królowa! Tomku, przyjdź do mnie jak żaba! Aniu, przyjdź do mnie
jak wilk! Itd. Wskazane dzieci podchodzą, naśladując sposobem poruszania się wskaza-
ną osobę, zwierzę itp.

• Rzeźby – przypomnienie poznanych liter.

Dzieci zostają podzielone na pięć grup. Każda grupa losuje jedną z poznanych liter i sta-
ra się stworzyć rzeźbę przedstawiającą tę literę. Każda grupa prezentuje literę, a pozo-
stałe grupy odgadują, jaką to litera. Po odgadnięciu wymieniają wyrazy rozpoczynające
się na tę literę.

2. Poznajemy m, M – wprowadzenie liter na podstawie wyrazu mama, Marek.

• Nauczyciel jako wróżka (ma na głowie czapkę, w ręce różdżkę) wymawia zaklęcie:

Hokus-pokus, czary-mary,
jestem wróżką i znam czary.
Elementarz otwieramy
i nową literkę odsłaniamy.

• Nauczyciel prosi o otwarcie

elementarza na

s. 34

i mówi: – Popatrzcie na literę, którą trzyma

chłopiec. Jaka literka jest na początku wyrazów?
– Przypomnijcie, jak miał na imię chłopiec, które-
go poznaliście wczoraj.

– W czyim imieniu słychać na początku głoskę m?
Wstańcie po kolei i powiedzcie je głośno. – Jakie
znacie inne imiona rozpoczynające się od M? Po-
wiedzcie te imiona z podziałem na sylaby. – Wy-
mieńcie nazwy przedmiotów, w których głoska m
występuje: na początku, na końcu, w środku wy-
razu. – Popatrzcie, jak wyglądają wyrazy Marek,
mama.

• Dzieci pod kierunkiem nauczyciela dzielą wyra-

zy Marek i mama na sylaby i głoski. Zwracają uwagę na niebieski kolor przeznaczo-
ny dla m. Wyjaśniają, dlaczego jest zaznaczony kolor niebieski. – Przypomnijcie, jakie
spółgłoski poznaliście do tej pory. – Jakie samogłoski poznaliście do tej pory? – Poszukajcie
w wyrazach liter, które już poznaliście.

• Nauczyciel demonstruje drukowane litery m, M. Dzieci opisują ich kształt, następnie

wodzą palcami po kształtach małej i wielkiej litery w elementarzu. Układają z kredek
drukowane M wielkie, a ze sznurków – m małe.

61

3.

Jak spędzamy czas wolny? – swobodne wypowiedzi na podstawie ilustracji i wła-
snych doświadczeń.

• Dzieci otwierają

elementarz na s. 34

. Nauczyciel prosi, aby dokładnie przyjrzały się ilu-

stracji i odpowiedziały na pytania: – Gdzie znajdują się Marek i mama? – Co robią? – Jak
można inaczej spędzić czas? – Jak wy spędzacie czas z bliskimi?

• Każde dziecko na małej karteczce rysuje za pomocą różnych symboli sposób spędza-

nia wolnego czasu z bliskimi. Opowiada, co narysowało. Nauczyciel wiesza karteczki na
tablicy i grupuje je tak, by było widać, w jaki sposób dzieci najczęściej spędzają czas
wolny. Nauczyciel omawia z dziećmi sposoby spędzania czasu wolnego.

• Nauczyciel dzieli dzieci na grupy. Zaprasza każdą grupę do swobodnej zabawy w dom.

Tłumaczy, że może to być np. wspólne przygotowanie posiłków, wspólne zabawy, odra-
bianie lekcji, granie itd.

• Po zabawie dzieci wypowiadają się o swoich odczuciach związanych z oglądanymi

scenkami.

4.

Ćwiczenie się w czytaniu sylab i wyrazów z literami m, M

.

• Nauczyciel pyta: Jakie litery poznaliście do tej pory? Wiesza te litery oraz litery m, M na ta-

blicy. Pyta: Jakie sylaby i jakie wyrazy możemy ułożyć z tych liter? Dzieci wymieniają sylaby
i wyrazy oraz układają je z liter na tablicy i na ławkach. Głośno odczytują sylaby: ma, mo,
mi, am, om, im, ta, to, at, ot, la, lo, al, ol; potem wyrazy: mama, mata, tama, lata, lato,
tam, Tola, Ola, Ala. Czytają je najpierw w takiej kolejności jak na tablicy, a potem – we
wskazanej przez nauczyciela.

Logopeda radzi – ćwiczenia emisyjne

Jednym z ćwiczeń głosowych jest przedłużone
wymawianie spółgłoski m (mmm...) oraz łącze-
nie wymowy samogłosek z tą głoską: w nagło-
sie (mmma, mmmo, mmme, mmmu, mmmy)
lub wygłosie (ammm, emmm, ommm, ummm,
ymmm). Możemy pobawić się z dziećmi w mru-
czące misie, kotki itp.

• Dzieci otwierają

elementarz na s. 35

i odczytują

sylaby, wskazując je palcem. Najpierw po kolei,
potem zgodnie z instrukcją nauczyciela, np.: sy-
laba druga, czwarta, ostatnia, pierwsza z lewej.

• Dzieci odczytują tekst obrazkowo-wyrazowy –

najpierw wszystkie razem, potem indywidualnie.

• Odczytują globalnie wyrazy w ostatnim ćwicze-

niu. Próbują także znaleźć, co wspólnego mają
lampa i motyl.

5.

Ćwiczenia grafomotoryczne – przygotowanie do pisania M, m.

• Dzieci otwierają

ćw. pol.-społ. na s. 33

i wykonują szlaczek po śladzie.

6. Kolorujemy wróżkę – kolorowanie do instrukcji słownej.

• Nauczyciel mówi: Wczoraj poznaliście baśń pt. „Bajki”. Dzisiaj pokolorujcie postać wróżki

zgodnie z opisem, który wam przeczytam (

portfolio dla nauczyciela strona 19

).

Wróżka jest ubrana w długą niebieską suknię w złote gwiazdki. Buciki ma złote. Czarne jak
heban włosy spływają jej na ramiona. Na głowie ma żółty welon. W dłoni trzyma delikatną

62

różdżkę w kolorze czerwieni. Wokół wróżki fruwają ptaki. Jeden z nich ma różnokolorowe piór-
ka, siedzi na jej prawym ramieniu. Wróżka ma piękny uśmiech. Jest mądra i ma dobre serce.

• Nauczyciel pyta dzieci: Gdybyście mogli poprosić wróżkę o trzy rzeczy, to o co byście ją po-

prosili? Narysujcie swoje życzenia.

• Dzieci rysują, potem każde dziecko opowiada, co narysowało i dlaczego.

7. Zabawa dydaktyczno-ruchowa – ćwiczenia w liczeniu.

• Każde dziecko otrzymuje kartonik z wypisaną liczbą od 1 do 4. Wszystkie dzieci poru-

szają się w rytm wesołej muzyki. Nauczyciel kilka razy wyłącza odtwarzacz i za każdym
razem podaje inne polecenie, np.: – Dobierzcie się w czwórki. – Dobierzcie się w czwórki
tak, aby w każdej czwórce były różne liczby i ustawcie się od najmniejszej liczby do najwięk-
szej. – Dobierzcie się tak, aby liczby dały razem 3. – Dobierzcie się tak, aby liczby dały razem
4. – Dobierzcie się w dwójki tak, aby liczby dały razem 4.

8.

Zabawy matematyczne w kręgu.

• Dzieci mają przed sobą dowolne liczmany i wykonują operacje zgodnie z poleceniami

nauczyciela: Dobierzcie się w pary. Niech jedna osoba zabierze kilka liczmanów. Niech dru-
ga osoba oszacuje, ile liczmanów zostało zabrane, i weźmie tyle samo liczmanów. Niech
pierwsza osoba przeliczy, czy druga dobrze oszacowała. Jeśli tak, otrzymuje punkt. Zaba-
wę powtarzamy kilkakrotnie ze zmianą osób do szacowania.

• Kolejne polecenia: – Zabierzcie po jednym liczmanie, następnie dołóżcie 3. Ile macie ra-

zem? – Zabierzcie 3 liczmany, dołóżcie 1. Ile macie razem? – Zabierzcie 2 liczmany, dołóżcie
1, i jeszcze raz 1. Ile macie razem? Itp. zadania na dodawanie w zakresie 4.

9. Układanie i rozwiązywanie zadań – praca z

ćw. mat.-przyr. s. 50

.

• Nauczyciel stawia na środku ławki koszyk, do którego wkłada 2 marchewki. Pyta: Co

znajduje się w koszyku? Następnie wkłada do koszyka dwie pietruszki. Pyta dzieci: Co
zrobiłam? Ile pietruszek dołożyłam? Ile jest razem warzyw? Ułóżcie zadanie.
Następnie wkłada do koszyka

1 burak. Pyta: Co znajduje się w koszyku? Dokłada 3 ziem-

niaki i pyta: Co teraz zrobiłam? Ile dołożyłam ziemniaków? Ile jest warzyw w koszyku? Ułóż-
cie zadania.

• Dzieci otwierają

ćw. matem.-przyr. na s. 50

. Przyglądają się ilustracjom przedstawiają-

cym trzy koszyki. Przeliczają warzywa w pierw-
szym koszyku i wpisują ich liczbę pod koszy-
kiem. Nauczyciel pyta: Co widzicie na drugim
obrazku? Dzieci odpowiadają, że do koszyka
dołożono 1 warzywo. Wpisują liczbę pod koszy-
kiem. Nauczyciel: Przyjrzyjcie się trzeciej ilustracji.
Ile warzyw jest w koszyku po dołożeniu ogórka?
Dzieci wpisują liczbę pod koszykiem. Nauczy-
ciel: Ułóżcie zadania do ilustracji.

• Nauczyciel mówi: Przeliczcie warzywa w kolej-

nych miskach. Ile jest warzyw w pierwszej misce?
Ile jest w drugiej misce? Ile w trzeciej? Ile w czwar-
tej? Pokolorujcie rysunek miski, w której jest naj-
większa liczba warzyw. Ile jest warzyw w tej misce?
Co możecie powiedzieć o warzywach w tej misce?
(Dzieci mogą mówić, jakie są tam warzywa, ale
nauczyciel dąży do tego, aby powiedziały, że
w tej misce jest najwięcej warzyw).

63

Połączcie miski tak, aby w każdej następnej było o jedno warzywo mniej. Od której miski
rozpoczniecie? Dorysujcie w każdej misce jedno warzywo. Co się zmieniło? Otoczcie pętlą tę
miskę, w której są teraz cztery warzywa.

• Dzieci czytają liczby zapisane w kratkach. Mówią, których brakuje i je dopisują. Głośno

czytają. Nauczyciel pyta: Czy zauważyliście, jak te liczby są zapisane? (po kolei)
Dzieci dopisują brakujące cyfry.

10. Wykonanie latawca.

• Nauczyciel pyta: Czy pamiętacie, do czego jest potrzebny wiatr? (Dzięki wiatrowi pływają

żaglówki, szybowce i balony poruszają się w powietrzu, latają lotnie, latawce. Siła wiatru
jest wykorzystywana do wytwarzania prądu. Wiatr przenosi nasiona roślin. Może także
być niebezpieczny – łamie drzewa, zrywa dachy, niszczy linie energetyczne).

• Nauczyciel pyta: Czy wiecie, jak puszcza się latawce? (Musi być dość silny wiatr, dużo wol-

nej przestrzeni. Trzeba mocno trzymać sznurek od latawca i szybko biec. Gdy latawiec
złapie wiatr, należy rozwinąć sznurek).

• Nauczyciel informuje dzieci, że na dzisiejszych zajęciach wykonają latawce zgodnie

z instrukcją. Rozdaje dzieciom kolorowe kartki. Dzieci postępują zgodnie ze słowną in-
strukcją nauczyciela połączoną z demonstracją. Instrukcja:

– Zegnij kartkę.

– Odetnij

prostokąt.

– Rozłóż kwadrat. Zegnij go.

– Przyklej na linii zgięcia kwadratu długi sznurek.
– Na końcu sznurka zrób taką pętelkę, by objęła twoją dłoń.
– Ozdób latawiec farbami, kredkami, pisakami, pastelami itp.
– Wytnij z bibuły paski i przyklej je na ogon latawca.

Po skończonej pracy dzieci puszczają latawce na boisku szkolnym.

Informacje dla nauczyciela – LATAWIEC

Latawiec przywędrował do nas z Chin. Został wynaleziony kilkaset lat przed naszą erą.
Był używany podczas wojen. Konstruowano go w kształcie smoków malowanych tak,
by wzbudzały strach wśród wrogów. Latawce są również wykorzystywane w badaniach
meteorologicznych.

11. Podsumowanie.

• Nauczyciel prosi o wyjęcie biletu do wartości KREATYWNOŚĆ i uzupełnienie jej (lata-

wiec, wróżka, m, M, warzywa). Pyta: Jak się czujecie pod koniec zajęć? Czy wszystko było
dzisiaj łatwe? Czy coś sprawiało wam trudność?

64

DZIEŃ 3.

TEMAT DNIA: W krainie zabaw

(1 godz. pol.-społ. + 1 godz. matem.)

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie pisanych liter M, m. Samodzielne pisanie sylab i pro-
stych wyrazów. Układanie zadań tekstowych na odejmowanie.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Poznaliście litery drukowane m, M. Czytaliście sylaby i wyrazy z tymi literami. Kolorowaliście
zgodnie z instrukcją rysunek przedstawiający wróżkę. Układaliście zadania do ilustracji i je
rozwiązywaliście. Wykonaliście latawce.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– odczytuje i zapisuje litery m, M,
– dokonuje podziału wyrazów na głoski i sylaby,
– wypowiada się na temat swoich zabaw,
– pisze

litery

m, M,

– rysuje po śladzie,
– układa i rozwiązuje proste zadania tekstowe,
– układa działania na odejmowanie do ilustracji,
– wykonuje ilustracje do działań na odejmowanie.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach nauczycie się pisać litery m, M. Odczytacie sylaby i wyrazy z nową
literą. Będziecie rozwiązywać i układać działania na odejmowanie.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– czytać sylaby i wyrazy z poznanymi literami,
– napisać poprawnie poznane cyfry,
– być aktywni podczas zabaw.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego warto się bawić?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, matem.-przyr. cz. 1, Karty
kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości KREATYWNOŚĆ; portfolio nauczyciela, domki
spółgłosek i samogłosek, poznane litery, liczmany, różdżka, koc, zeszyt w linie, koszyk, warzywa:
ziemniaki, buraki, pietruszki, marchewki; cyfry, nagrania spokojnych utworów muzycznych.

Przebieg zajęć

1. Zabawy na dobry początek dnia.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby podczas zajęć zwróciły uwagę na wszystkie zabawy i zasta-

nowiły się nad odpowiedzią na pytanie: Co dają nam zabawy?.

• Powitanie. Wprowadzenie dzieci w przyjemny nastrój piosenką na melodię Panie Janie.

Droga/i

(imię), droga/i (imię),

Jak się masz? Jak się masz?

Wszyscy cię lubimy, wszyscy cię lubimy,

Bo jesteś wśród nas, bo jesteś wśród nas.

(W co się bawić z dziećmi. Piosenki i zabawy wspomagające rozwój dziecka, opr. M. Bogdanowicz)

Wyd. Harmonia, Gdańsk 2007)

65

• Zabawa z literami. Dzieci liczą głoski w swoich imionach i zapamiętują ich liczbę. Następ-

nie stają w kole i przekazują sobie różdżkę. Po haśle: Hokus-pokus, czary-mary nauczyciel
podaje liczbę. Do środka wchodzą te dzieci, których imiona składają się z podanej liczby
głosek. Osoba, która trzyma w rękach różdżkę, mówi nazwę pomieszczenia, np.: klasa,
pokój dziecięcy, kuchnia, salon, sklep warzywny, apteka. Każde dziecko w środku wy-
mienia nazwy przedmiotów, których początkowe głoski tworzą jego imię, np.: w kuchni
– masło, arbuz, rogalik, tort, ananas.

(Na podst.: T. Dahike, 365 gier i zabaw na każdy dzień roku, Wydawnictwo REA)

• Zabawa z sylabami. Dzieci podzielone są na grupy. Każda grupa otrzymuje poznane lite-

ry i układa z nich sylaby, a potem wyrazy w ciągu ok. 5 minut. Wszystkie grupy odczytują
ułożone wyrazy, a nauczyciel układa je z liter na tablicy. (Można też liczyć, ile jest liter
w wyrazach). Dzieci czytają wyrazy, w których wystąpiły litery m, t, l, o, a.

Psycholog radzi – rola zabaw rozpoczynających i kończących zajęcia

Zabawa jest naturalną aktywnością dziecka, o kluczowej wartości dla jego rozwoju.
Warto rozpoczynać i kończyć dzień formą zabawową, gdyż tworzy to klamrę spinają-
cą całokształt procesu dydaktycznego i wychowawczego. Na początku dnia zabawa
pozwala dzieciom wzbudzić przyjemne emocje, co przekłada się na późniejsze nasta-
wienie emocjonalne do aktywności zadaniowej. Przy okazji tej zabawy zachodzi ważny
proces, istotny dla budowania relacji nauczyciela z dziećmi – proces dostrojenia się. To
nauczyciel na początku dostraja się do świata dziecka – do tego, co w nim naturalne –
poprzez zaproszenie dzieci do zabawy i udział w niej. Skutkuje to nawiązaniem realne-
go kontaktu z dziećmi, który pozostaje po zakończeniu zabawy i ułatwia nauczycielowi
zaproszenie uczniów do podążania za nim w procesie dydaktycznym. Dostrojenie się,
wejście w kontakt, prowadzenie – mechanizm często wykorzystywany w pracy wyma-
gającej kontaktów z drugim człowiekiem i skuteczny w budowaniu wzajemnych relacji.
Warto o tym pamiętać, bo dobry kontakt nauczyciela z uczniami to jeden z kluczowych
warunków skutecznego nabywania przez nich wiedzy.

2. Fruwamy jak motyle – ćwiczenia grafomotoryczne – mała i wielka motoryka.

• Nauczyciel włącza muzykę. Dzieci przedsta-

wiają ruchem rąk fruwanie motyli. Następnie
otwierają

ćw. pol.-społ. na s. 34

i rysują motyle.

Zwracają uwagę na to, że każdego motyla rysu-
ją po śladzie, rozpoczynając od innego skrzydła
czy od innego miejsca. Po narysowaniu skrzydeł
wszystkim motylom kolorują motyle.

3. Uczymy się pisać literę m, M.

• Nauczyciel demonstruje litery pisane m, M

i omawia elementy, z których się składają. Na-
stępnie pokazuje sposób zapisu małej i wielkiej
litery. Dzieci piszą w powietrzu, potem na du-
żym arkuszu mazakami i w pojemnikach wy-
pełnionych dowolnymi materiałami: piaskiem,
kaszą, grochem, grysikiem, ryżem.

• Dzieci swobodnie chodzą po sali i oglądają na-

pisane M, m. Wybierają te, które zostały napisa-
ne poprawnie.

66

• Nauczyciel prosi dzieci, aby otworzyły

ćw. pol.-społ. na s. 34

i powiedziały, jaka jest róż-

nica pomiędzy literą m małą i M wielką drukowaną oraz pisaną (pisanie wielkiej i małej
litery pisanej rozpoczynamy od laseczki).

• Nauczyciel demonstruje pisanie liter m, M w liniaturze. Dzieci piszą je w ćwiczeniach po

śladzie, a potem samodzielnie – na przemian wielką i małą literę.

4.

Czarodziejskie zabawy – doskonalenie spostrzegawczości i myślenia przyczyno-
wo-skutkowego.

• Wróżka. Dzieci biegają po sali. Na hasło: Hokus-pokus, czary-mary zamykają oczy. Wróż-

ka (nauczyciel) zakrywa kogoś kocem, a dzieci odgadują, kogo brakuje. Kto pierwszy
odgadnie, zostaje wróżką, i zabawa toczy się dalej.

5. Jakie to zdarzenie? – przypomnienie baśni Bajka.

• Kilkoro dzieci podaje dowolne zdarzenia z baśni. Nauczyciel prosi, aby ustawiły się

zgodnie z chronologią wydarzeń, które właśnie wymieniły. Ustawione dzieci powtarzają
podane przez siebie zdarzenia. Pozostałe osoby sprawdzają, czy zadanie zostało wyko-
nane poprawnie.

6. Piszemy m, M w zeszytach.

• Nauczyciel zaprasza dzieci do otwarcia zeszytów i odszukania liniatur, w których zapiszą

m, M, oraz ich zaznaczenia. (Równocześnie pokazuje liniaturę na tablicy i kontroluje, czy
dzieci prawidłowo zaznaczyły). Sprawdza wykonanie zadania. Następnie dzieci zapisują
całą linijkę m i całą linijkę M.

7. My jesteśmy krasnoludki – zabawa muzyczno-ruchowa.

• Nauczyciel pyta dzieci, jakie znają baśnie, w których występują krasnoludki. Proponuje

naukę piosenki o krasnoludkach i wykonanie jej z odpowiednimi ruchami.

• Dzieci siedzą na podłodze, słuchają piosenki, obserwują i powtarzają ruchy nauczyciela.

My jesteśmy krasnoludki,

trzymają się za ręce

hopsasa, hopsasa.

trzy uderzenia dłońmi w kolana, trzy klaśnięcia

Pod grzybkami nasze budki,

składają dłonie, imitując budkę

hopsasa,

hopsasa.

jw.

Jemy mrówki, żabie łapki,

udają, że jedzą łyżką (w prawej ręce)

z

talerza

(w

lewej)

oj, tak, tak, oj, tak, tak.

trzy uderzenia dłońmi w kolana,

trzy

klaśnięcia

A na głowach krasne czapki

ręce wysoko nad głową, dłonie złożone

to nasz znak, to nasz znak.

trzy uderzenia dłońmi w kolana, trzy klaśnięcia

Gdy kto zbłądzi, to trąbimy

(imitujemy grę na trąbce)

tru lu lu, tru lu lu.

(imitujemy grę na trąbce)

Gdy kto senny to uśpimy

(na złączone dłonie sąsiada kładziemy głowę)

lu lu lu, lu lu lu.

(na złączone dłonie kładziemy głowę)

Gdy kto skrzywdzi krasnoludka

(grozimy palcem sąsiadowi po prawej stronie)

oj joj joj, oj joj joj.

(trzy uderzenia dłońmi w kolana, trzy klaśnięcia)

To zapłacze niezabudka

(poruszamy palcami w dół, imitując łzy)

aj jaj jaj, aj jaj jaj .

(trzy uderzenia dłońmi w kolana, trzy klaśnięcia)

(Wg U. Bissinger-Ćwierz, Muzyka i ruch dla każdego, wyd. KLANZA, Lublin 2007)

67

8. Zabawy z liczmanami w kręgu – liczenie w zakresie 4. Ćwiczenia w przeliczaniu, do-

kładaniu, odkładaniu z wykorzystaniem liczmanów (kolorowych kulek, fasolek, kaszta-
nów i innych).

• Nauczyciel wiesza na tablicy cyfry 1 i 2. Dzieci układają oznaczające je liczby z liczma-

nów – 1 liczman, obok 2 liczmany. Nauczyciel pyta: Ile macie razem liczmanów? Przelicza-
ją i odpowiadają (3). W ten sam sposób wykonują działania na liczmanach po zawiesze-
niu przez nauczyciela cyfr – 2 i 1, 2 i 2, 1 i 3, 3 i 1.

• Nauczyciel wiesza cyfrę 4 i dzieci układają 4 liczmany. Wiesza cyfrę 2 i mówi: Odłóż-

cie tyle liczmanów. Ile zostało? (2) W ten sam sposób, operując liczmanami, wykonują
wszystkie działania na odejmowanie: 4 i 1, 4 i 2, 4 i 3, 3 i 1, 3 i 2.

• Nauczyciel kładzie koszyk na środku kręgu, w którym są 4 warzywa. Prosi dowolne

dziecko, aby zabrało 2 warzywa z koszyka. Ile warzyw zostało w koszyku?

9. Układanie i rozwiązywanie zadań – praca z ćwiczeniami.

• Dzieci otwierają

ćw. matem.-przyr. na s. 51

i przyglądają się ilustracjom przedstawiają-

cym strachy na wróble. Nauczyciel pyta: Gdzie spotykamy strachy na wróble? Po co
umieszcza się strachy na polu?
Policzcie, ile ptaków siedzi na pierwszym strachu?
Wpiszcie liczbę pod rysunkiem. Dzieci przeliczają,
ile jest ptaków, i wpisują liczbę pod strachem.
Nauczyciel pyta: Co widzicie na drugim obrazku?

• Dzieci odpowiadają, że odleciał jeden ptak. Za-

pisują tę liczbę pod drugim strachem. Przyjrzyj-
cie się trzeciej ilustracji. Ile ptaków zostało? Prze-
liczcie i wpiszcie liczbę pod strachem. Ułóżcie treść
zadania do tych ilustracji.
Dzieci liczą myszy w każdej pętli. Wymieniają
liczbę myszy w kolejnych pętlach. Muszą pomy-
śleć, ile myszy mają skreślić, aby w każdej pętli
było ich tyle samo. Nauczyciel podpowiada: Czy
mogą zostać w każdej pętli trzy myszy? Dlacze-
go? Czy mogą zostać w każdej pętli dwie myszy?
Dlaczego? Czy może zostać w każdej pętli jedna
mysz? (tak) Ile trzeba skreślić myszy w pierwszej
pętli, aby została jedna mysz?

Ile trzeba skreślić

myszy w drugiej pętli? Trzecią i czwartą pętlę dzieci wykonują samodzielnie. Następnie
wpisują liczbę skreślonych myszy.

• Dzieci piszą cyfry zgodnie z podanym rytmem. Najpierw czytają i wskazują na rytm –

nauczyciel prosi, aby powiedziały, na czym polega ten rytm.

10. Podsumowanie dnia.

• Nauczyciel pyta: W co bawiliśmy się na zajęciach? Które zabawy najbardziej wam się podo-

bały? Dlaczego warto się bawić? Jaką literę poznaliście?
Dzieci wyjmują bilet do wartości KREATYWNOŚĆ i go uzupełniają (symbole zabaw,
literki m, M).
Uwaga! Nauczyciel prosi, aby każde dziecko przyniosło jutro swoją ulubioną baśń
lub bajkę.

68

Dzień 4.

TEMAT DNIA: W krainie bajek

(1 godz. pol.-społ. + 1 godz. matem.)

Zapis w dzienniku: Baśniowy świat wyobraźni – rozwijanie emocji dziecka oraz motywacji
do słuchania i czytania. Wprowadzenie liczby 5 i jej zapisu cyfrowego.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Nauczyliście się pisać litery m, M, potraficie przeczytać sylaby i wyrazy z tymi literami. Wiecie,
na czym polega odejmowanie. Potraficie ułożyć i rozwiązywać zadania na odejmowanie.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– odczytuje i zapisuje litery m, M,
– dokonuje podziału wyrazów na głoski i sylaby,
– wypowiada się na temat przeczytanej baśni,
– pisze sylaby z literami M, m,
– zna i zapisuje cyfrę 5,
– dopełnia do 5 w oparciu o konkrety,
– określa kolejność elementu.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach przedstawicie swoją ulubioną książkę i posłuchacie wybranej
przez was baśni. Odczytacie sylaby i wyrazy z nową literą. Poznacie liczbę 5. Zilustrujecie
swoją baśń.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– napisać sylaby i wyrazy z poznanymi literami,
– wypowiedzieć się na temat wysłuchanej baśni.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego czytamy książki?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr.
cz. 1, portfolio ucznia – karta nr 27, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do warto-
ści KREATYWNOŚĆ; poznane litery, liczmany, kredki, ulubione baśnie dzieci, liczmany do
umieszczenia na tablicy, ilustracje przedstawiające warzywa (marchew, pietruszka, ziem-
niak, burak, kapusta) i zwierzęta (wrona, wróbel, mysz, kret, zając), kostka do gry; nagrania
utworów muzycznych – pop, Ennio Morricone, muzyka tajemnicza, relaksacyjna; ilustracje
do wybranej przez nauczyciela baśni (pkt 2. scenariusza).

Przebieg zajęć

1. Baśniowe zadania – wprowadzenie w temat dnia.

• To moja ulubiona książka. Dzieci siadają w kręgu, mają książki z ulubionymi baśniami.

Przedstawiają tytuły ulubionych baśni. Gdy nauczyciel klaśnie, każde dziecko podaje
książkę sąsiadowi z prawej strony. Samo też przejmuje książkę i ją ogląda.

• Te litery, które znamy, dzisiaj powtarzamy. Dzieci otwierają swoje książki na dowolnej ilu-

stracji. Po chwili nauczyciel prosi: Wyszukajcie na obrazkach przedmioty, których nazwy
zaczynają się na głoskę m. Potem na kolejne głoski: l, t, o, i, a.

69

• Czy znasz te baśnie? Nauczyciel czyta powoli tytuły baśni, w których czarodziej narobił

bałaganu. Prosi, aby dzieci uważnie słuchały, znalazły w tytułach błędne słowa i zamie-
niły je na właściwe: Pies w butach, Dziewczynka z malinami, Czerwony fartuszek, Brzydkie
małpiątko, Królewna Śmieszka, Jaś i Marysia, Ziewająca królewna, O krasnoludkach i sie-
rotce Krysi.

• Którą książkę przeczytamy? Nauczyciel informuje, że przeczyta jedną z baśni przyniesio-

nych przez dzieci. Pyta: Której chcielibyście posłuchać?

Można przeczytać dwie krótkie baśnie.

2. Głośne czytanie wybranej baśni przez nauczyciela – ćwiczenia w wypowiadaniu się.

Uwaga! Nauczyciel decyduje, która to będzie baśń.

• Po przeczytaniu baśni nauczyciel pyta: – Czy ta baśń jest wesoła, czy smutna? – Wymień-

cie postaci występujące w baśni. – Które z tych postaci chcielibyście zagrać w przedstawie-
niu na podstawie baśni? Dlaczego? – Czego uczy nas przeczytana baśń?

• Kto jest dobry? Dzieci opowiadają treść baśni. Następnie nauczyciel dzieli je na grupy. Każ-

da grupa odszukuje ilustrację do baśni. Potem przygotowuje i prezentuje scenkę przed-
stawiającą dowolny fragment baśni. Pozostałe dzieci odgadują, jaki to fragment baśni.
Wypowiedzi dzieci na temat baśni: kto był dobry, kto był zły; jak powinni byli zachować
się bohaterowie, aby postąpić właściwie itp. Dzieci próbują wyjaśnić sens zdań: Zło do-
brem zwyciężaj. Kto jest dobry, zostanie nagrodzony.

• Dzieci zastanawiają się nad przeciwieństwem pojęć dobro – zło. Szukają innych przeci-

wieństw. Nauczyciel wymienia wyrazy, dzieci dobierają wyrazy do nich przeciwne: dzie-
ci małe – (duże), palce grube – (chude), pokój ciemny – (jasny), pies groźny – (łagodny),
królewna piękna – (brzydka).

• Dzieci dobierają się parami. Nauczyciel każdej parze mówi na ucho cechy przeciwstaw-

ne, np. bogaty – biedny, wysoki – niski, dobry – zły itp. Każda para prezentuje te słowa.
Zadaniem pozostałych dzieci jest odgadnięcie, o jakie przeciwieństwa chodzi.

3. Pisanie i czytanie sylab z literą i głoską m.

• Dzieci

wyjmują

kartę nr 27 z portfolio ucznia

. Od-

czytują sylabę w ramce. Wymieniają znajdujące się
w ćwiczeniu wyrazy rozpoczynające się na tę
sylabę i je kolorują. Następnie z rozsypanych sy-
lab układają wyrazy i łączą je z odpowiednimi
ilustracjami.

• Dzieci otwierają

ćw. pol.-społ. na s. 35

.

Nazywają

obrazki. Sylabizują nazwy z równoczesnym kla-
skaniem. Czytają sylaby: mi, mo, ma oraz łączą
je z odpowiednimi obrazkami. Określają miej-
sca występowania sylaby w nazwach obrazków.

• Dzieci odczytują sylaby „trzymane” przez moty-

le i wskazują miejsca, gdzie znajduje się głoska
m. Następnie odczytują tylko te sylaby, które
rozpoczynają się na głoskę m. Nauczyciel za-
pisuje te sylaby na tablicy, zwracając uwagę na
połączenia liter. Dzieci piszą te sylaby w ćwicze-
niach, po lewej stronie.
Odczytują sylaby zakończone głoską m, nauczyciel zapisuje je na tablicy, a dzieci piszą
w ćwiczeniach po prawej stronie.

70

Logopeda radzi – czytanie

Sylaby z m możemy zapisać na kostkach (wykorzystujemy np. klocki, pudełka). Dzieci
rzucają do siebie i odczytują całościowo wyrzuconą sylabę lub ciąg sylab (jeśli rzucamy
dwiema, trzema kostkami naraz).

4. Zabawa w skojarzenia.

• Nauczyciel wymienia tytuł baśni, a dzieci wypowiadają się kolejno, z czym im się kojarzy.

Jaś i Małgosia – chatka Baby Jagi; Czerwony Kapturek – koszyk z jedzeniem, wilk; Kop-
ciuszek – pantofelek; Pinokio – chłopiec; Cudowna lampa Aladyna – lampa; Kot w butach
– buty; Królewna Śnieżka – jabłko; Księżniczka na ziarnku grochu – groch; Królewna Ró-
życzka zaklęta w żabę – żaba.

5. Rola muzyki w baśni – słuchanie muzyki.

• Nauczyciel włącza dzieciom dowolny utwór muzyki pop i utwór Ennio Morricone. Po

wysłuchaniu dzieci próbują odpowiedzieć na pytanie: Który z tych utworów pasuje do
świata baśni i bajek? Dlaczego właśnie ten? Próbują wspólnie określić nastrój utworu.

6. Snuj się, snuj, bajeczko – ćwiczenie wyobraźni.

• Nauczyciel wprowadza nastrój, włączając muzykę relaksacyjną, i mówi początek bajki,

np. Dawno, dawno temu, za lasem, w maleńkiej chatce mieszkała dziewczynka… Wybra-
ne dziecko kontynuuje, dodając jedno wymyślone przez siebie zdanie. Kolejne dziecko
dodaje następne zdanie itd. Na zakończenie dzieci podejmują próbę odtworzenia całej
bajki. Mogą odegrać ją w formie dramy, scenki rodzajowej lub pantomimy.

7. Liczba 5 w aspekcie kardynalnym.

• Na tablicy umieszczone są zbiory jedno-, dwu-, trzy- i czteroelementowe. Dzieci przeli-

czają elementy w zbiorach i umieszczają odpowiednią cyfrę pod zbiorem.

• Dzieci układają przed sobą cztery liczmany, dokładają jeden. Nauczyciel: Ile macie teraz

liczmanów? Przeliczcie.

• Nauczyciel umieszcza na tablicy pięcioelemen-

towe zbiory dowolnych przedmiotów. Pyta:
Co mają wspólnego ze sobą te zbiory? i poleca:
Przeliczcie przedmioty w tych zbiorach. Dzieci
przeliczają i mówią: W każdym zbiorze jest pięć
elementów.

• Nauczyciel prosi: Połączcie się w zbiory pięcio-

elementowe. Utwórzcie pięć kółek, ...pięć rzędów,
...pięć szeregów.

• Praca z

ćw. matem.-przyr., s. 52.

Nauczyciel prosi

dzieci o otworzenie ćwiczeń i zadaje pytania: Ile
jest ptaków na obrazku? Ile palców ma chłopiec
w otwartej dłoni? Ile jest oczek na kostce do gry? Ile
jest kulek na liczydle? Która godzina jest przedsta-
wiona na zegarze? Jaki kolor ma klocek o długości 5?

8. Zabawa ruchowa z przeliczaniem.

Dwa ukłony, trzy podskoki,

złap się szybko za dwa boki,

pokręć bioderkami razy pięć.

Ćwicz od nowa, jak masz chęć.

71

9. Uczymy się pisać cyfrę 5 –

ćw. matem.-przyr., s. 52.

• Nauczyciel demonstruje zapis cyfry 5, mówiąc rymowankę: Kreska, kreska, pół księżyca

i już piątka nas zachwyca. Pyta: Co przypomina swoim kształtem cyfra 5?

• Dzieci wodzą oczami za poruszającym się palcem nauczyciela. Piszą palcem cyfry pod

kierunkiem nauczyciela – w powietrzu, na ławce, na dużej kartce.

• Nauczyciel pokazuje pisanie cyfry w kratkach.
• Dzieci piszą palcem po śladzie dużej cyfry w ćwiczeniach i po śladzie w kratkach.

Potem piszą cyfrę 5 po śladzie i samodzielnie.

10. Aspekt porządkowy liczby 5.

• Dzieci chwytają się za biodra i tworzą pociągi składające się z pięciu wagonów. Przeliczają

w każdym pociągu wagony: pierwszy wagon, drugi wagon, trzeci wagon, czwarty wagon,
piąty wagon.

Nauczyciel wydaje polecenia: Każdy, kto jest czwartym wagonem, wstaje i robi

cztery podskoki. – Każdy, kto jest drugim wagonem, wstaje i powtarza rymowankę. – Każdy,
kto jest pierwszym wagonem, macha do wszystkich lewą ręką. – Każdy, kto jest piątym wa-
gonem, pokazuje pięć palców. – Każdy, kto jest trzecim wagonem, wstaje i robi trzy przysiady.

• Na tablicy umieszczone są ilustracje przedstawiające poznane warzywa. Dzieci określają

ich miejsca – który z kolei jest burak, która z kolei jest kapusta itp.

• Dzieci otrzymują ilustracje przedstawiające poznane zwierzęta. Ich zadaniem jest uło-

żyć ilustracje w podanym przez nauczyciela porządku: Pierwszy jest wróbel, druga – wro-
na, trzecia jest mysz, czwarty – kret, a zając będzie ostatni, czyli… Dzieci wskazują: piąty.

11. Zadania matematyczne –

praca z ćw. matem.-przyr. s. 53

.

• Dzieci nazywają przedstawione na obrazku pta-

ki, które potrafi ą rozpoznać. Przeliczają je. Ile
jest bażantów, ile srok, ile jest wron. Wklejają
naklejki, zdrapują je i wpisują liczbę ptaków.

• Liczą warzywa narysowane w pętlach. Dorysowują

w pętlach tyle warzyw, aby w każdej pętli było 5.

• Otaczają pętlą co piąte koło. Nauczyciel prze-

licza kolejno z dziećmi: pierwsze koło, drugie,
trzecie, czwarte, piąte itd.

• Dzieci wyciągają z kolorowych liczb pasek żółty.

Mierzą wysokość kartki. Podają wynik swojego
pomiaru.

12. Zabawa kostką do gry.

• Każde dziecko przygotowuje kartkę i 5 patycz-

ków – tyle, ile razy będzie rzucało kostką. Każdy
rzut kostką to schowanie jednego patyczka do
pudełka. Dzieci rzucają kostką. Komu uda się
wyrzucić pięć, zapisuje 5 na kartce i woła: Piątkę mam! Po zakończonej zabawie dzieci
mówią, ile razy udało im się wyrzucić 5, komu więcej niż sąsiadowi i o ile, komu mniej niż
sąsiadowi i o ile, ilu dzieciom w klasie udało się wyrzucić 5 aż 5 razy.

• Dzieci piszą cyfrę 5 w zeszycie. Rysują dowolne 5 elementów.

13. Podsumowanie dnia.

• Uzupełnianie przez uczniów biletu do wartości KREATYWNOŚĆ (np. postać z baśni).
• Kończenie przez dzieci zdań: Lubię baśnie, bo... Nauczyciel zwraca uwagę na znaczenie

baśni w życiu człowieka.

72

Psycholog radzi –wyciszenie emocji

Kończenie dnia zabawą ruchową lub zabawą z wykorzystaniem baśni (czy bajki) ma
swój wymiar emocjonalny. Obie formy odgrywają dużą rolę w radzeniu sobie z emo-
cjami. W zabawie emocje uchodzą z dziecka (jak powietrze z rozwiązanego balonika)
dzięki jego aktywności, zaś dzięki baśni może ono poradzić sobie z emocjami w sposób
symboliczny, poprzez utożsamianie się z bohaterem, przeżywanie zwycięstwa czy rado-
ści. W ciągu dnia dziecko mogło doświadczyć mnóstwa emocji zarówno przyjemnych,
jak i nieprzyjemnych. Dobrze byłoby, żeby nie wychodziło ze szkoły z wysokim pozio-
mem pobudzenia, żeby nauczyciel tę sferę zneutralizował, zanim się z dziećmi pożegna.
I w tym właśnie wyraża się wspomniana wyżej forma klamry: na początku dnia – pobu-
dzić przyjemne emocje, dostroić się, wejść w kontakt, popracować dydaktycznie; a na
koniec – wyciszyć emocje przez zabawę bez rywalizacji (żeby nie dostarczyć trudnych
emocji związanych z porażką) lub opowiedzenie baśni o dobrym, wzmacniającym po-
zytywne uczucia zakończeniu.

Dzień 5.

TEMAT DNIA: Rozwijamy swoją wyobraźnię

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Zabawy tematyczne związane z baśniami – wizyta w bibliotece, odgry-
wanie baśniowych ról. Utrwalenie liczby 5 w aspekcie porządkowym i miarowym.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Przedstawiliście swoje ulubione książki i wysłuchaliście wybranej przez siebie baśni. Odczy-
tywaliście sylaby i wyrazy z nową literą. Poznaliście liczbę 5 i nauczyliście się ją zapisywać.
Ilustrowaliście swoją ulubioną bajkę.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– odczytuje i zapisuje poznane litery,
– dokonuje podziału wyrazów na głoski i sylaby,
– pisze wyrazy z poznanymi literami,
– bierze udział w zabawach tematycznych związanych z księżniczkami, królewiczami i in-

nymi bohaterami poznanych baśni,

– przelicza, dopełnia, porządkuje w zakresie 5,
– odczytuje informacje z obrazka.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie brać udział w zabawach ze znanymi postaciami z baśni
i bajek. Będziecie czytać i pisać poznane litery, sylaby i wyrazy. Odwiedzicie bibliotekę. Bę-
dziecie porządkować liczby w zakresie 5 oraz mierzyć różne przedmioty za pomocą sznurka.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– opowiedzieć wysłuchaną baśń,
– przeliczać w zakresie 5,
– mierzyć za pomocą sznurka.

Pytanie kluczowe

• Do czego potrzebna nam jest wyobraźnia?

73

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1,
portfolio ucznia – karty nr 28, 29, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości KRE-
ATYWNOŚĆ; poznane litery, liczmany, kawałki sznurka lub sznurowadła, ilustracje przedsta-
wiające bajkowe postacie (1. królewna, 2. Baba Jaga, czarownice, 3. krasnale, 4. królewicze,
rycerze, 5. smoki i inne stwory), portfolio wycinanka – kwadraty do budowy modelu wyrazu,
fi gury geometryczne, kostka do gry.

Przebieg zajęć

1. Jestem tu – zabawa integracyjna.

Nauczyciel wywołuje dziecko:

Powiedz... (imię dziecka). Jestem tu!

Wywołane dziecko powtarza za nauczycielem

Jestem tu! Jestem tu!

Pozostałe dzieci mówią lub śpiewają,
klaszcząc bądź uderzając dłońmi, np. o podłogę

Cieszymy się, że jesteś tu.

Jesteś tu, jesteś tu!

(W co się bawić z dziećmi. Piosenki i zabawy wspomagające rozwój dziecka, opr. M. Bogdanowicz

Wyd. Harmonia Gdańsk 2007)

2. Wprowadzenie do tematu zajęć.

• Nauczyciel pyta: Co to jest wyobraźnia? Czy często sobie coś wyobrażamy? Czy wyobraźnia

jest nam potrzebna?

3. Zgadnij kim jestem? – bajkowe zabawy.

• Nauczyciel zaczyna opowieść, opisując dzieciom znaną postać z baśni, np. Kopciuszka.

Podczas opowiadania za każdym razem dodaje jedno zdanie na temat tej postaci. Za-
daniem dzieci jest jak najszybciej odgadnąć, o którą postać chodzi. Potem nauczyciel
w ten sam sposób opisuje inne postacie. Dzieci mogą spróbować pełnić rolę opowiada-
cza jak nauczyciel.

• Nauczyciel dzieli dzieci na pięć grup (dzieci w kręgu odliczają do pięciu). Pierwsza grupa

to jedynki; druga – dwójki; trzecia – trójki itd. Każda grupa losuje ilustrację z bajkową
postacią (1. królewna, 2. Baba Jaga, czarownice, 3. krasnale, 4. królewicze, rycerze, 5.
smoki i inne stwory) i zachowuje w tajemnicy, jaka to postać. Członkowie grupy wcielają
się w te postacie – mają je tak przedstawić, by inne grupy odgadły, kto to jest. Nauczyciel
obserwuje przygotowania i prezentacje poszczególnych grup.

• Dzieci obserwują przygotowane scenki. Nauczyciel pyta: Czy do tych zabaw potrzebna

wam była wyobraźnia?

4. Zabawy twórcze – doskonalenie słuchu fonemowego, umiejętności czytania i pisa-

nia.

• Rozwiązywanie zagadek typu:

– Podaj mi, proszę… ojej, zapomniałam, jak to się nazywa. Zaczyna się na głoskę o. Dzieci wy-

mieniają różne rzeczy, np.: okulary, ołówek, ogórek, aż nauczyciel powie, że to miał na myśli.

– Poszłam do sklepu spożywczego i kupiłam m… Pomóżcie mi przypomnieć sobie, co to było.

Dzieci mówią np.: masło, mąka, margaryna, mleko, miód… tak długo, aż nauczyciel
powie, że właśnie ten produkt miał na myśli.

• Co słyszymy?

– Nauczyciel mówi proste zdania, uczniowie układają tyle liczmanów, ile słyszą wyrazów.
– Nauczyciel mówi wyrazy, dzieci wyklaskują liczbę sylab.
– Nauczyciel podaje wyrazy, dzieci mówią, jaką głoskę słyszą w nagłosie, jaką – w wygłosie.

74

– Nauczyciel mówi proste wyrazy (kot, dom, mak, lody, moda, Ala), dzieci głoskują je

i układają tyle białych kwadratów, ile słyszą głosek. Nauczyciel poleca, by pokazały pal-
cem miejsce konkretnej głoski.

• Sylabowe i wyrazowe dyktando.

Nauczyciel dyktuje sylaby, wyrazy – dzieci układają je na dywanie. (ma, im, mo, om; To
mama i tata. Lala Loli to Ola.)

• Nauczyciel zapisuje na tablicy ułożone wyrazy. Prosi o otworzenie zeszytów, zaznacze-

nie liniatury (kontroluje poprawność zaznaczenia) i przepisanie wyrazów.

• Dzieci wyciągają

kartę nr 28 z portfolio ucznia

i odczytują imiona lalek Eli. Następnie od-

szukują domki poszczególnych lalek. Opisują ich wygląd. Na końcu uzupełniają wypo-
wiedzi imionami lalek. Przed zapisaniem imion nauczyciel przypomina o wielkiej literze.

5. Z wizytą w bibliotece.

• Nauczyciel zaprasza dzieci na krótką wizytę do biblioteki szkolnej. Informuje je, jak nale-

ży się tam zachować. Po zapoznaniu się z biblioteką, rodzajami książek, dzieci oglądają
baśniowe ilustracje w udostępnionych przez bibliotekarza książkach. Wspólnie oceniają
i wybierają najładniejszą ilustrację. Stwierdzają, że każdemu może podobać się coś inne-
go, nie wszyscy muszą zgadzać się z wyborem większości. Muszą go jednak uszanować.
Uwaga: Nauczyciel wcześniej ustala z bibliotekarzem, jakie książki, baśnie, bajki
pokaże dzieciom.

• Baśniowe zgadywanki – nauczyciel czyta fragmenty książek – dzieci odgadują z jakiej

to baśni, bajki.

6. Zabawy matematyczne – zabawy w kręgu.

• Matematyczny

masażyk.

Dzieci dobierają się w pary. Najpierw jedno dziecko wolno pisze

palcami na plecach swojego partnera jakąś cyfrę. Drugie dziecko mówi, jaka cyfra zosta-
ła zapisana na jego plecach. Potem dzieci zamieniają się rolami.

W kolejnej rundzie dzieci wystukują na plecach swoich partnerów różne liczby.

• Rzucanie kostką przy muzyce. Jedno dziecko dostaje kostkę i rzuca nią tak długo, jak dłu-

go dzieci śpiewają piosenkę (jedna zwrotka lub przyśpiewka). Za każde wyrzucone pięć
oczek przyznaje się punkt. Dzieci śpiewają bardzo szybko, gdyż nie chcą dać graczowi
zbyt wiele czasu na wyrzucenie piątek.

7. Aspekt porządkowy liczby.

• Dzieci układają przed sobą z fi gur geometrycznych pociąg, składający się z pięciu wa-

goników. Nauczyciel prosi: W drugim wagonie połóżcie żółty trójkąt, w piątym wagonie
– niebieski kwadrat, w trzecim wagonie – zielone koło, w pierwszym wagonie – żółte koło,
w czwartym wagonie – taką fi gurę, jaką chcecie.

• Dzieci układają z klocków schody. Nauczyciel prosi: Pokażcie drugi schodek, ...piąty scho-

dek, ...trzeci schodek.

• Dzieci układają w szeregu klocki zgodnie z instrukcją, np.: żółte koło, zielony trójkąt, nie-

bieski kwadrat, czerwony prostokąt, zielone koło. Nauczyciel pyta: Jaka fi gura jest druga
z kolei? ...czwarta z kolei?, ...pierwsza?, ...piąta?, ...trzecia?

8. Aspekt miarowy liczby.

• Dzieci wyjmują sznurki (lub sznurowadła) i porównują: które z nich ma najdłuższy kawa-

łek sznurka, które – najkrótszy, które – takiej samej długości, jak ma kolega. Nauczyciel
wyrównuje długości wszystkich sznurków przez odpowiednie ich przycięcie. Prosi, aby
dzieci zawiązały swoje sznurki w kokardkę i powiedziały, czy teraz sznurki są tej samej
długości. Jeśli dziecko chce, może rozwiązać kokardkę i porównać. Nauczyciel nie ko-
mentuje, jeśli dziecko powie, że któryś jest dłuższy albo krótszy.

75

• Nauczyciel prosi, aby każde dziecko za pomocą sznurka zmierzyło, np. obwód swojego

kolana, szerokość ławki, długość książki.
Dzieci stwierdzają, że szerokość ławki to dwa sznurki i kawałek itd.

9. Zadania matematyczne.

• Dzieci otwierają

ćw. matem.-przyr. na s. 54

i kolejno pod kierunkiem nauczyciela wyko-

nują zadania: odnajdują cyfry 5 ukryte na rysunku, przeliczają, ile jest tych cyfr, liczą
i zapisują liczbę poszczególnych warzyw oraz ich sumę, mierzą za pomocą sznurka dro-
gę zająca do kapusty. Wskazują, który zając miał najkrótszą drogę. Numerują zające
w zależności od kolejności przybycia do kapusty.

• Dzieci wyciągają z

portfolio ucznia kartę nr 29.

Przeliczają liczbę elementów w pętli i

zapisują ich liczbę, rysują w pustych pętlach o 2
elementy mniej i zapisują ich liczbę. Nauczyciel
zadaje do domu polecenia nr 2 i 3 z portfolio.

10. Podsumowanie zajęć.

• Dzieci wyjmują bilet do wartości KREATYW-

NOŚĆ i go uzupełniają (np. książki, biblioteka).

• Nauczyciel pyta: Czy ludziom potrzebna jest wy-

obraźnia? Dlaczego?

• Nauczyciel zadaje dzieciom pytania, na które

odpowiadają gestami:
– ręka w górę – TAK (to potrafię);
– dłonie na policzku – NIE (nie potrafię).
Pytania: – Czy potrafię przeczytać sylaby i wyrazy
z literami m, M? – Czy potrafię rozpoznać pozna-
ne litery wśród innych liter? – Czy potrafię napisać
nową literę – m małe, M wielkie? – Czy wiem, jakie
rośliny i zwierzęta można spotkać na polu? – Czy
wiem, jakie prace na polu wykonuje się jesienią?
– Czy potrafię przeliczać w zakresie 5? – Czy wiem, jak napisać cyfrę 5? – Czy potrafię opo-
wiedzieć jakąś baśń? – Czy pamiętam chociaż dwie zabawy, które poznaliśmy na zajęciach?

EDUKACJA PLASTYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Moja ulubiona baśń – ilustracja kredkami

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wykonywaliście w grupie pracę plastyczną pod tytułem: Kwiaty na łące. Wycinaliście kwiaty
zgodnie z instrukcją i umieszczaliście je na łące. Słuchaliście baśni, opowiadaliście o nich.
Prezentowaliście swoje ulubione baśnie.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– ilustruje kredkami swoją ulubioną baśń,
– zwraca uwagę na właściwe rozmieszczenie elementów na kartce,
– estetycznie wykonuje pracę.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach wykonacie kredkami ołówkowymi lub świecowymi pracę plastycz-
ną Moja ulubiona baśń. Nauczycie się prawidłowo rozmieszczać elementy na stronie. Przy-
gotujecie galerię swoich prac.

76

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– zilustrować swoją ulubioną baśń,
– prawidłowo rozmieszczać elementy na stronie,
– estetycznie wykonać swoją pracę.

Pytanie kluczowe

• Na co należy zwrócić uwagę przy rysowaniu ilustracji do baśni?

Środki dydaktyczne: kredki ołówkowe lub świecowe, ilustracje do różnych baśni.

Przebieg zajęć

1. Moja ulubiona bajka – zabawy dramowe.

• Dzieci siadają w kręgu. Każde dziecko wychodzi na środek koła i przedstawia ruchem

i mimiką scenkę ze swojej ulubionej baśni. Pozostałe dzieci odgadują tytuł lub bohatera
czy bohaterów, ich przygody.

2. Wprowadzenie do tematu zajęć.

• Nauczyciel przedstawia dzieciom temat zajęć. Dzieci opowiadają o swoich ulubionych

baśniach, z których scenki odgrywały. Następnie podchodzą do stolika, na którym na-
uczyciel przygotował różne ilustracje.

• Nauczyciel pyta: Czy wiecie, do jakich bajek są te ilustracje? Która ilustracja wam się po-

doba najbardziej? Dlaczego? Nauczyciel wybiera jedną lub dwie ilustracje do wspólne-
go omówienia z dziećmi. Najpierw pyta, jakie elementy przedstawione są na ilustracji,
następnie porównuje je pod względem wielkości, kształtów i proporcji. Zwraca uwagę
na rozmieszczenie elementów na kartce, szczególnie na to, że wielkość takich samych
elementów zależy od ich rozmieszczenia, od tego, gdzie się znajdują na kartce.

To, co

znajduje się dalej, jest mniejsze, a to co bliżej – większe.

3. Moja ulubiona bajka – praca kredkami.

• Dzieci przygotowują kartki, kredki i miejsce do pracy. Nauczyciel informuje dzieci, że

teraz będą ilustratorami wybranej przez siebie baśni. Prosi, aby dzieci zamknęły oczy
i wyobraziły sobie to, co najbardziej podobało im się w ich ulubionych baśniach oraz
pomyślały o tym przez chwilę. Dzieci otwierają oczy i indywidualnie za pomocą kredek
wykonują ilustrację zgodnie ze swoją wyobraźnią.

• Po wykonaniu prac dzieci układają swoje dzieła w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu.

4. Podsumowanie zajęć – ocena wykonanej pracy.

• Dzieci oglądają prace i wypowiadają się na ich temat. Mówią, która podoba im się naj-

bardziej i dlaczego. Nauczyciel pyta, jak oceniają swoje prace – co im się udało, z czym
miały problem.

5. Galeria klasowych prac.

• Dzieci wieszają swoje prace w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu.

EDUKACJA MUZYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Wykonujemy instrumenty perkusyjne

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Na poprzedniej lekcji poznaliśmy instrumenty perkusyjne. Wiemy, jak się nazywają, potrafi-
my na nich grać i rozróżniamy je słuchowo.

77

Cele nauczyciela. Uczeń:

– potrafi wykonać instrument perkusyjny i zagrać na nim,
– tworzy swobodną improwizację instrumentalną,
– tworzy akompaniament do piosenki i do utworu muzycznego,
– rozwija inwencję twórczą i wyobraźnię poprzez improwizacje na instrumentach.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszej lekcji będziemy samodzielnie wykonywać grzechotki. Zagramy na nich akom-
paniament do piosenki Jesień oraz do różnych fragmentów utworów muzycznych.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– poprawnie wykonać instrument – grzechotkę,
– ułożyć akompaniament do piosenki i do słyszanej muzyki,
– prawidłowo powtórzyć usłyszany rytm.

Pytanie kluczowe

• Z czego można wykonać instrument perkusyjny?

Środki dydaktyczne: dla każdego ucznia: puszka, słoik lub pudełko, ryż, kasza lub groch;
pozostałe przedmioty: taśma klejąca, patyczki, np. bambusowe, worki foliowe, miska plasti-
kowa, łyżki, pokrywka od garnka, gwoździe i butelki (lub inne przedmioty, na których moż-
na grać); instrumenty perkusyjne: podstawowe instrumentarium C. Orff a (bębenek, trójkąt,
pudełko akustyczne, kołatki (kastaniety), marakasy, tamburyn, klawesy (drewienka), talerze;
cztery kartki z ilustracjami wody, wiatru, ognia i ziemi, płyta CD 1.

Przebieg zajęć

1. Wykonanie grzechotek.

Każde dziecko ma puszkę, słoik lub pudełko oraz ryż, kaszę lub groch.

• Dzieci wykonują grzechotki – wsypują do puszki np. ryż i zaklejają otwór taśmą klejącą.

Uwaga! Instrumenty można ładnie ozdobić na zajęciach plastycznych lub jako za-
danie domowe.

• Dzieci prezentują swoje instrumenty i ich brzmienie.

2. Jaka to gra? – zabawy instrumentami.

• Dzieci próbują grać na różnych instrumentach, np. patyczkach, workach foliowych, mi-

sce (uderzając w nią np. łyżką), pokrywkach od garnka oraz butelkach (uderzając w nie
gwoździem).

3. Zagranie akompaniamentu do piosenki Jesień (CD 1).

Nauczyciel mówi: Jak widzicie, instrument perkusyjny można wykonać z wielu przedmio-
tów. Spróbujcie porównać dźwięki prawdziwych instrumentów z instrumentami zrobiony-
mi z różnych przedmiotów.

• Dzieci przyporządkowują przedmioty brzmieniu prawdziwych instrumentów:

bębenek – pudełko uderzane patyczkiem lub dłonią lub miska uderzana łyżką
marakasy – puszka wypełniona ryżem lub worek foliowy
klawesy – dwa patyczki
tamburyno – kapsle przybite do deseczki
trójkąt – butelka uderzana gwoździem

• Dzieci śpiewają piosenkę Jesień i grają akompaniament na zrobionych przez siebie in-

strumentach.

78

4. Perkusyjne echo rytmiczne – ćwiczenie rytmiczne.

Każdy ma jeden instrument.

• Nauczyciel gra na bębenku tematy rytmiczne (najlepiej w takcie na 4); dzieci powtarzają

na zasadzie echa za nauczycielem.

• Zamiast nauczyciela prowadzącym może być dziecko.

5. Perkusyjne historyjki – improwizacja na instrumentach perkusyjnych.

Dzieci siedzą w kole na krzesełkach. Wszystkie instrumenty leżą w środku koła. Dzieci
zostają podzielone na 4 grupy. Nauczyciel pokazuje im cztery ilustracje: wody, ognia,
powietrza i ziemi. Wyjaśnia, że są to cztery żywioły. Przedstawiciel każdej grupy podcho-
dzi do nauczyciela i losuje żywioł. Zadaniem grup jest zagranie wylosowanego żywiołu.
Uwaga! W tym ćwiczeniu można wymyślać różną tematykę do zagrania. Mogą to
być emocje, kolory, pory roku albo odgłosy burzy czy jadącego pociągu. Nie jest
konieczne losowanie. Nauczyciel może prosić, by dzieci zamknęły oczy, wyobrazi-
ły sobie np. kolor czerwony i spróbowały go zagrać.

6. Gramy do muzyki – improwizacja na instrumentach perkusyjnych.

Nauczyciel prezentuje dzieciom fragmenty utworów muzycznych z poprzednich lekcji.
Dzieci słuchają i zastanawiają się, na jakim instrumencie można zagrać akompaniament
do słyszanych fragmentów. Np.:

• Johann Schrammel Wien bleibt Wien – pudełka, patyczki.

Nauczyciel może naprowadzić dzieci na odpowiedni instrument, mówiąc:
Słuchacie marsza. Zastanówcie się, jaki instrument pomaga nam równo maszerować.

• C. Debussy Arabeska – worki foliowe lub butelki wypełnione wodą uderzane gwoździem.
• A. Vivaldi Jesień – wszystkie instrumenty.

Uwaga! Odczucia dzieci mogą być bardzo różne, podane instrumenty są tylko
przykładami.

7. Podsumowanie zajęć.

• Nauczyciel zadaje dzieciom pytania.

Z czego można zrobić instrumenty perkusyjne?
Co było najciekawsze na dzisiejszych zajęciach?
Co było najtrudniejsze na dzisiejszych zajęciach?

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

TEMAT ZAJĘĆ: Poznanie polecenia Cofnij w programie Paint

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie, jak wygląda ikona narzędzia Pędzel. Umiecie wykorzystać je do namalowania obraz-
ka w programie Paint. Potraficie prawidłowo posługiwać się myszą.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– samodzielnie włącza i wyłącza komputer,
– sprawnie posługuje się myszą i korzysta z metody złap, przesuń i upuść,
– stosuje poznane narzędzia Ołówek, Pędzel, Gumka, Wypełnianie kolorem oraz używa

Pola koloru,

– z pomocą nauczyciela potrafi cofnąć wykonaną czynność w programie Paint,
– wie, czym jest e-book.

79

Cele w języku ucznia
Dzisiaj dowiecie się, do czego służy polecenie Cofnij. Poznacie sposób cofania wykonanej
czynności w programie Paint. Dowiecie się także, co to jest e-book.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– samodzielnie wykonać w programie Paint kolorową ilustrację do swojej ulubionej baśni,
– zastosować

polecenie

Cofnij.

Pytanie kluczowe

• Do czego służy polecenie Cofnij?

Środki dydaktyczne: Oto ja – zajęcia komputerowe, klasa 1, płyta CD dla ucznia – zajęcia 8.,
sprzęt komputerowy w pracowni komputerowej, ilustrowane książki z baśniami dla dzieci,
przykładowe płyty CD zawierające e-booki.

Przebieg zajęć

1. Sprawy organizacyjne.

Nauczyciel podaje cele zajęć oraz kryteria oceny.

2. Poznanie polecenia Cofnij.

Nauczyciel pyta uczniów:

– W jaki sposób można w programie Paint poprawić błąd lub usunąć niepotrzebne fragmenty

rysunku? (wykorzystać narzędzie Gumka)

Nauczyciel wyjaśnia, że w programie Paint w razie pomyłki istnieje możliwość cofnięcia
trzech ostatnio wykonanych czynności. Aby użyć polecenia Cofnij, należy kliknąć lewym
przyciskiem myszy w opcję Edycja, znajdującą się na pasku Menu, a potem w polecenie
Cofnij

(s. 10).

Nauczyciel tłumaczy, że polecenie Cofnij jest szczególnie przydatne podczas wypełnia-
nia konturów kolorem, kiedy przez lukę w konturze kolor wydostanie się na zewnątrz
i zabarwi tło. Nauczyciel opowiada o tym, jak Macyk wykorzystywał polecenie Cofnij
podczas rysowania i kolorowania koszyka dla Czerwonego Kapturka. Poleca uczniom
wykonać

ćw. 1. (s. 10).

3. Zabawa pantomimiczna Zgadnij, jaka to baśń.

Nauczyciel wybiera dwóch uczniów i przekazuje im szeptem tytuł znanej baśni, np. Kop-
ciuszek. Zadaniem tej pary uczniów jest pokazanie treści baśni gestami i ruchami ciała,
bez użycia słów. Pozostali uczniowie muszą odgadnąć tytuł prezentowanej baśni. Kto
pierwszy odgadnie właściwy tytuł, może sam wybrać sobie kolegę do pary. Wspólnie
pokazują treść kolejnej baśni, której tytuł przekaże im nauczyciel.

4. Rozmowa na temat e-booków (elektronicznych książek).

Nauczyciel pokazuje przygotowane wcześniej książki z baśniami i pyta: Jakie baśnie lu-
bicie najbardziej? Dzieci wymieniają tytuły baśni. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że do
dziś książki występują najczęściej w formie papierowej, ale coraz więcej jest książek,
które są nagrane na płytach CD. Można je czytać, wyświetlając na ekranie monitora lub
specjalnego czytnika. Nauczyciel prezentuje płyty z e-bookami. Pokazuje, w jaki sposób
uruchomić e-book podręcznika umieszczony na płycie dla ucznia

(ćw. 2, s. 10).

80

5. Włączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela. Uruchomienie płyty CD. Wyko-

nanie znajdujących się na niej ćwiczeń.

Ćwiczenie a.

Baśniowe obrazki – płyta CD, zajęcia 8.

Polecenie: Pokoloruj rysunki przedstawiające sceny z baśni.
Ćwiczenie b.

Czerwony Kapturek – płyta CD, zajęcia 8.

Polecenie: Ułóż z puzzli ilustrację do baśni pod tytułem Czerwony Kapturek. Umieszczaj
puzzle metodą złap, przesuń i upuść.
Ćwiczenie c.

Moja ulubiona baśń (Paint) – płyta CD, zajęcia 8.

Polecenie: Wykonaj kolorową ilustrację do swojej ulubionej baśni z wykorzystaniem narzę-
dzia Ołówek lub Pędzel. Zamiast narzędzia Gumka zastosuj polecenie Cofnij.
Ćwiczenie d.

Myszki – płyta CD, zajęcia 8.

Polecenie: Myszki uciekają z literami do norki. Złap wszystkie litery m, M, klikając w nie le-
wym przyciskiem myszy.

6. Zakończenie pracy z płytą. Wyłączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela.

7. Podsumowanie (próba odpowiedzi na pytanie kluczowe) i zakończenie zajęć.

Zadanie

domowe:

Nauczyciel poleca uczniom dowiedzieć się, jak wyglądają domy

ludzi i zwierząt.

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy bieżne i rzutne

Cele nauczyciela. Uczeń:

– przestrzega zasad i reguł obowiązujących w zabawach,
– sprawnie uczestniczy w zabawach bieżnych i rzutnych,
– chwyta woreczki i nimi rzuca,
– szybko reaguje na sygnały słuchowe i wzrokowe.

Przybory: piłki, kosz, woreczki, balony, pachołki.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie

przygotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

• Krasnoludki – zabawa ze śpiewem.

Dzieci maszerują gęsiego i śpiewają:

Idą małe krasnoludki drożyną, gęsiego,

Każdy niesie jagódeczkę, hen, z boru ciemnego. La, la, la, la itd.

Dzieci, śpiewając, zbierają piłki ułożone w dwu lub więcej miejscach. Przy powtarzaniu
melodii zatrzymują się w miejscu, podrzucają piłki do góry i je chwytają.

Nazbierali, nazrywali jagódeczek wiele,

Będą smażyć konfitury, ma być bal w niedzielę. La, la, la, la itd.

81

Dzieci naśladują zbieranie jagódek, przy słowach z ostatniego wersu obracają się do-
okoła własnej osi. Przy powtórzeniu melodii (la, la) podrzucają i chwytają piłki.

Napotkali kosz Hanusi na drożynie w lesie,

Każdy rzuca swą jagódkę, którą w ręku niesie. La, la, la, la itd.

Dzieci idą i kolejno wrzucają piłki do ustawionych koszy. Przy powtarzaniu melodii wra-
cają, podskakując i klaszcząc, na swoje miejsca.
Dzieci wykonują następujące ćwiczenia:
• maszerują po obwodzie koła

– na palcach, ręce wysoko uniesione w górze, krążenie dłoni,

– na piętach, ręce w bok, zaciśnięte pięści,

– na zewnętrznych krawędziach, ręce swobodnie,

–

w

przysiadzie,

• biegają po obwodzie koła

– ze zmianą tempa,

– ze zmianą kierunku,

–

na

czworakach,

• podskakują obunóż.

3. Część główna – zabawy bieżne i rzutne.

• Wyścigi szeregów

Dzieci stoją na środku sali, w dwuszeregu, tyłem do siebie. Na sygnał biegną po kolei do
wyznaczonej linii, zostawiają woreczki i wracają na swoje miejsca. Który szereg wykona
to ćwiczenie pierwszy, ten zwycięża. Powtarzamy 3 razy.

• Piłka parzy

Dzieci siedzą w siadzie skrzyżnym na obwodzie koła, w środku którego znajduje się
jedno dziecko. Dzieci toczą piłkę po ziemi, a dziecko w środku musi ominąć lub prze-
skoczyć piłkę.

• Nie daj piłki berkowi

Dzieci siedzą tak samo jak w poprzedniej zabawie. Toczą piłkę po ziemi tak, aby berek –
osoba w środku – jej nie złapał.

• Kto szybciej...

Dzieci ustawiają się w dwóch rzędach. Wyścig polega na obiegnięciu slalomem pachołków.

• Zmień swoje miejsce

Dzieci siedzą w kole, jedno dziecko jest w środku. Dzieci odliczają kolejno i zapamiętują
swój numer. Nauczyciel podaje dwie liczby i dzieci, które mają taki numer, starają się za-
mienić miejscami. Osoba ze środka przeszkadza im, chcąc zająć miejsce któregoś z nich.
Jeśli jej się uda, zapamiętuje numer osoby, której miejsce zajęła. Gdy nauczyciel powie:
Koło!, wszystkie dzieci zmieniają się miejscami.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Dzieci zostały podzielone na dwie grupy. Nauczyciel podrzuca każdej grupie nadmu-

chany balonik, a dzieci, dmuchając w kierunku balonika, starają się jak najdłużej utrzy-
mać go w powietrzu. Gdy spadnie, dzieci naśladują ruch jego opadania.

• Dzieci w rozsypce, w siadzie podpartym – rzucają woreczki palcami lewej i prawej sto-

py w przód oraz dochodzą do woreczka we wspięciu na palcach (3 razy).

• Zbiórka – omówienie zajęć. Pochwalenie tych, którzy przestrzegali przyjętych zasad za-

chowania.

82

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy i gry rzutne, chwytne, z celowaniem

Cele nauczyciela. Uczeń:

– przestrzega zasad i reguł obowiązujących w zabawach,
– trafi a do wyznaczonego celu,
– rzuca i chwyta piłkę,
– porusza się w rytm akompaniamentu.

Przybory: piłki dla każdego ucznia, woreczki, kręgle, piłki lekarskie, chorągiewki, piłeczki,
tamburyn, krążki.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie

przygotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

• Dzieci wykonują następujące ćwiczenia w rytm wystukiwany na tamburynie:

– rytmicznie maszerują rzędem, następnie na dany znak formułują koło,
– maszerują po kole, zgodnie z wysłuchanym rytmem zmieniają prędkość,
– maszerują – na palcach, piętach, na lewej i prawej krawędzi stopy – na zmianę (powtó-

rzyć 3 razy).

• Dzieci wykonują ćwiczenia z piłką:

– rzucają jedną ręką i chwytają oburącz, w miejscu i w biegu,
– w marszu przekładają piłkę z ręki do ręki – z przodu, z tyłu, nad głową, nad kolanem,
– biegną między leżącymi piłkami lekarskimi oraz je przeskakują.

• Dzieci wykonują ćwiczenia z elementami rzutu i chwytu:

– każde dziecko ma piłkę, odbija ją o podłogę i łapie, stojąc w miejscu; to samo ćwiczenie

wykonuje w ruchu (każdą wersję powtórzyć 4 razy),

– dzieci stoją w dwóch rzędach naprzeciw siebie, podają sobie piłkę rzutem prostym

i starają się ją złapać (powtórzyć 3 razy),

– dzieci wykonują ćwiczenie w pozycji siedzącej i stojącej – podrzucają piłkę oburącz,

klaszczą i chwytają dowolnie (powtórzyć 3 razy).

– dzieci podrzucają i chwytają piłkę jednorącz w pozycji siedzącej i stojącej (powtórzyć

3 razy).

3. Część główna – zabawy rzutne, chwytne, z celowaniem.

Rzuty do celu stałego
Nauczyciel ustawia dzieci w czterech rzędach. Przed każdym rzędem w odległości 3 m
znajduje się krążek, a na nim plastikowy kręgiel. Zadaniem dzieci jest trafić piłką w krę-
giel. Który zespół uzyska więcej celnych rzutów (trafi w kręgiel), wygrywa. Powtórzyć
2 razy.

• Twierdza

Dzieci ustawiają się na obwodzie koła o średnicy 15 do 20 kroków. W środku nauczyciel
ustawia z chorągiewek twierdzę, której pilnuje obrońca.
Jedno z dzieci rzuca piłkę, starając się trafić w twierdzę. Obrońca stara się ją zasłonić.
Gdy schwyci piłkę, odrzuca ją, ustawiając się natychmiast w pozycji obronnej od strony
zagrożonej. Dziecko, które przejęło piłkę, zamiast celować od razu w twierdzę, może
szybkim ruchem podać ją innemu, stojącemu w dobrej pozycji strzałowej. Strzelec, któ-
remu się to uda, zamienia miejsce z obrońcą.

83

• Celowanie do piłek

Dwa zespoły zajmują miejsca na przeciwnych końcach sali w pozycji leżenia przodem.
Każde dziecko trzyma oburącz woreczek. Na sygnał obie drużyny pchają oburącz wo-
reczki, celując do ustawionych na środku sali piłek. Wygrywa zespół, który przepchnął
więcej piłek na pole przeciwnika.

• Celowanie do dużej piłki

Dzieci ustawiają się, tworząc duże koło, w środku którego znajduje się duży przedmiot,
np. taboret, z ustawioną na nim piłką. Każde dziecko trzyma w ręce piłeczkę, którą rzuca
tak, by strącić piłkę z taboretu. Jedno z dzieci jest wartownikiem, który ustawia z powro-
tem piłkę. Dzieci zbierają piłeczki, a wartownik stara się chwycić jedną z nich. Jeśli war-
townik przechwyci czyjąś piłeczkę, ustawia się na obwodzie koła, a dziecko bez piłeczki
zostaje wartownikiem.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Dzieci ustawione w rozsypce. Przyjmują pozycję w siadzie skulnym z głową zbliżoną do

kolan, jednocześnie wykonują wdech. Po chwili zmieniają pozycję na siad prosty, wzno-
szą ramiona w górę i wykonują wydech (powtórzyć 3 razy).

• Dzieci siadają w dwójkach naprzeciwko siebie, jedno dziecko z pary trzyma woreczek

stopami. Na sygnał uczeń z woreczkiem podnosi ugięte nogi w górę i prostując je, rzuca
woreczek do partnera. Partner chwyta woreczek rękami, wkłada między stopy i odrzuca
go do partnera.

• Zbiórka – omówienie zajęć. Pochwalenie tych, którzy przestrzegali zasad i reguł zacho-

wania w czasie wykonywania ćwiczeń i zabaw.

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy z przyborami

Cele nauczyciela. Uczeń:

– przestrzega zasad i reguł obowiązujących w zabawach,
– maszeruje w rytm akompaniamentu,
– prawidłowo wykonuje omawiane ćwiczenia,
– reaguje na umówiony sygnał.

Przybory: szarfy w czterech kolorach, dla każdego dziecka jedna, tamburyn, chustki w czte-
rech kolorach.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie

przygotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

• Dzieci wykonują ćwiczenia z szarfami:

– maszerują po okręgu przy akompaniamencie tamburyna, przekładają szarfy z ręki do

ręki górą, wokół bioder,

– stoją w rozkroku, z lekkim pochyleniem ciała w przód, trzymają szarfy oburącz za końce,

przekładają je za plecy (trzymając jedną rękę nad ramieniem, a drugą – pod ramieniem),
przesuwają szarfę w górę i w dół (powtórzyć 3 razy),

– Kulawy lisek – składają szarfy i wkładają je pod jedno kolano; przemieszczają się na rękach

i podskakują na jednej nodze; na sygnał podnoszą szarfę do góry – zmiana nogi (po-
wtórzyć 3 razy),

84

– zataczają obszerne koła nad głową, przed sobą, z prawej i lewej strony, w miejscu,

w marszu i w biegu,

– stoją w rozkroku, ręce w górze, wyprostowane, z naciągniętą szarfą; opad tułowia

w przód, z pogłębieniem,

– leżą tyłem, trzymają szarfy oburącz, przewlekają szarfy przez siebie w pozycji leżącej,

zaczynając od nóg,

– kładą szarfy na podłodze (przed sobą), przysiadają jak żaby; następnie klękają i siadają

na piętach; ręce kładą na szarfach i odsuwają je jak najdalej w przód; następnie przesu-
wają szarfy z powrotem do kolan, podnoszą je obiema rękami wysoko do góry, wodząc
za nimi wzrokiem (powtórzyć 3 razy).

3. Część główna – zabawy i ćwiczenia z szarfami, reagowanie na sygnał.

• Ptaki

Dzieci to ptaki, rozłożone szarfy to gniazda. Ptaki wylatują z gniazd, krążą w różnych
kierunkach, ale tak, by nie dotknąć innego dziecka. Na hasło: Burza! wbiegają do najbliż-
szego gniazda. Nauczyciel „podbiera” szarfę. Ptak, który przyleci za późno, musi opuścić
grę.

• Dzień – noc

Dzieci biegają w różnych kierunkach, z szarfami w ręku. Na hasło: Dzień! zatrzymują się
z szarfami uniesionymi w górę, przewlekają szarfy przez siebie – od głowy do stóp. Na
hasło: Noc! przewlekają szarfy od stóp do głowy.

• Chusteczki

Dzieci, każde z szarfą w jednym z czterech kolorów, stoją w rozsypce. W środku nauczy-
ciel trzyma cztery chusteczki w kolorach szarf. Unosi jedną chusteczkę i dzieci z szarfami
w takim samym kolorze jak chusteczka zaczynają biegać. Podniesienie innej powoduje,
że biega kolejna grupa, a poprzednia natychmiast się zatrzymuje.

• Kolorowe koła

Dzieci biegają swobodnie w różnych kierunkach przy akompaniamencie tamburynu.
Na hasło: Kolorowe koła! ustawiają się w czterech kołach zgodnie z kolorami szarf. Gdy
usłyszą akompaniament, znów zaczynają biegać.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Zwinne stopy

Dzieci łapią szarfy palcami raz jednej raz drugiej stopy i podrzucają je do góry.

• Dzieci maszerują po obwodzie koła – szarfy trzymają oburącz za plecami. Następnie ma-

szerują ze wspięciem na palcach. Odkładają szarfy na wyznaczone miejsce.

• Zbiórka – omówienie zajęć. Wyróżnienie dzieci, które starały się wykonać wszystkie ćwi-

czenia poprawnie.

85

Bibliografia
W. Gniewkowski, K. Wlaźnik, Proces wychowania fizycznego w klasach początkowych,
WSiP 1991, s. 107.
K. Wlaźnik, Przewodnik metodyczny dla nauczyciela. Wychowanie fizyczne w przedszkolu,
Wydawnictwo Juka 1996.
B. Łojewska, W świecie przedszkola. Program wychowania przedszkolnego, Koba 2001.
R. Trześniowski, Zabawy i gry ruchowe, 1995.

M.

Bondarowicz,

Zabawy i gry ruchowe na cztery pory roku, Bellona, Warszawa 1995.

A.

Grzęska,

Zajęcia ruchowe w przedszkolu, WSiP, Warszawa 1975.

86

ZABAWY ROZWIJA JĄ WYOBRA ŹNIĘ. ODŻ Y WIAMY

EDUKACJA POLONISTYCZNO-SPOŁECZNA

• słuchanie baśni Jaś i Małgosia
• wypowiadanie się na temat baśni
• opowiadanie baśni na podstawie historyjki obrazkowej
• układanie innego zakończenia baśni
• wprowadzenie liter d, D
• nauka czytania i pisania sylab i wyrazów
• wypowiadanie się na temat ilustracji
• ćwiczenia grafomotoryczne
• analiza i synteza wzrokowo-słuchowa
• globalne czytanie wyrazów

Życie jest w kolorze, który ma twoja wyobraźnia. – Marek Aureliusz
Zbyt często dajemy dzieciom formułki do zapamiętania zamiast problemów do

rozwiązania. – Roger Lewin

Sztuka – to droga od fantazji do realności – Zygmunt Freud
Trzeba działać jak człowiek myślący, trzeba myśleć jak człowiek czynu. – Henri

Bergson

EDUKACJA MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA

• układanie i rozwiązywanie zadań

tekstowych

• doskonalenie liczenia w zakresie 5
• zapisywanie działań w oparciu o liczby

w kolorach

• rozpoznawanie monet, liczenie pienię-

dzy

• zabawa w sklep
• tworzenie gry planszowej

• różne sposoby przetwarzania

warzyw i owoców

Projekt

nr 9

JA

KREATYWNOŚĆ

87

Y SIĘ ZDROWO. LICZENIE W ZAKRESIE 5

EDUKACJA MUZYCZNA

• wprowadzenie pojęć:

dyrygent, orkiestra

• kształcenie poczucia

rytmu, podzielności
uwagi i koncentracji
przez granie
w orkiestrze klasowej

EDUKACJA PLASTYCZNA

• wykonanie kukiełek

z warzyw: łączenie
elementów

ZAJĘCIA TECHNICZNE

• przygotowanie soku

z marchwi i jabłek

• poznanie budowy

i działania sokowi-
rówki

• bezpieczne

posługiwanie się
sokowirówką

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

• zapisywanie wyników

pracy na nośnikach

TEMATY DNI

1. Spotkanie z baśnio-

wym rodzeństwem

2. Nasze domy

3. Domy i ich mieszkańcy

4. Dom to nie tylko ściany

5. Razem raźniej

WYCHOWANIE FIZYCZNE

I EDUKACJA ZDROWOTNA

• wykonanie różnego

rodzajów skoków

• wykonanie bezpiecz-

nego lądowania po
skokach

• posługiwanie się przy-

borami nietypowymi
w grach i zabawach

• poznanie zabaw

ruchowych z czasów
dziadków

88

PROJEK

T nr 9

I. T

emat

pr

ojektu:

Zaba

w

y

pomagają się nam r

o

z

wijać

. Odż

y

wiam

y się z

d

ro

w

o

. Licz

enie w zak

resie 5

Rodzaj

edukacji

Liczba godzin

Numer jednostki

Zapis

w dzienniku

T

reści pr

ogr

amo

w

e

Ma

teriał

Wymagania

szcz

egółow

e podsta

wy

progr

amow

ej

Uwagi

o realizacji

Ocz

ek

iw

ane

osiągnięcia ucznia

polonisty

czno

-

-społeczna

2

49–

50

Ro

z

wijanie umiejętności

radz

enia sobie w r

ó

ż-

n

y

ch sytuacjach zaba-

w

o

w

y

ch i zadanio

w

y

ch.

Słuchanie baśni

o Jasiu i Małgosi.

•

budo

wanie wzajemnego zaufania dzieci

do siebie (np

. dziecko zam

yk

a ocz

y i po

-

zw

ala się pr

o

w

adzić),

•

opo

wiadanie o sw

oim r

odz

eńst

wie albo

mar

zeniach o r

odz

eńst

wie

,

•

w

spólne zastana

wianie się

, cz

y posiada-

nie r

odz

eńst

wa ma więc

ej plusó

w cz

y

minusó

w

,

•

cz

ytanie opo

wieści o Jasiu i M

ałgosi,

oglądanie i opo

wiadanie hist

or

yjk

i obraz-

ko

w

ej

,

•

w

yodr

ębnianie element

ó

w widoczn

ych

na ilustracji i opisy

wanie ich,

•

ć

wicz

enia dramo

w

e

z

wiązane z pr

zecz

y-

taną baśnią,

•

ro

zwijanie spra

wności r

ę

k

i popr

zez w

o

-

dz

enie po śladzie i kolor

o

w

anie chatk

i

Bab

y Jag

i,

elemen

tar

z

–

s. 36-37

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 36

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 30

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

•

bier

ze udział w po

znan

ych

zaba

wach na dobr

y k

limat

w g

rupie

, r

o

zwijając

ych

sz

cz

ególnie poczucie odpo

-

wiedzialności za inn

ych,

•

w

ypo

wiada się na t

emat

rodz

eńst

wa,

•

uważnie słucha, a nast

ępnie

opo

wiada bajkę o Jasiu

i M

ałgosi,

•

odg

ry

wa sc

enk

i z

wiązane

z baśnią,

•

w

odzi ołó

wk

iem po śladzie;

•

uk

łada z

dania z podan

ymi

naz

wami pr

zedmiot

ó

w

,

•

odcz

ytuje lit

er

y

d

, D

,

•

dokonuje analiz

y w

y

raz

ó

w

D

or

ota

, dom

,

•

odcz

ytuje sylab

y z lit

er

o

w

ego

szlaczk

a,

•

pisz

e lit

er

y

d

, D

,

•

w

y

ró

żnia sylab

y w w

y

razach

•

potrafi

się w

ycisz

yć

,

•

bier

ze udział w zaba

wie

rucho

w

ej pr

zy muz

yc

e

,

W

ar

tość: KREA

T

Y

WNOŚĆ

89

1

5

1

W

pr

o

w

adz

enie dru-

k

o

w

a

n

y

ch liter D

, d na

podsta

wie w

y

ra

zó

w

D

orota

, dom

.

•

sw

obodne w

ypo

wiedzi dzieci na t

emat

tego

, w c

o i najbar

dziej lubią się ba

wić

i dlacz

ego

,

•

opisy

wanie ilustracji w podr

ęczniku –

opo

wiadanie

, jak potrafi

ba

wić się Do

-

rotk

a w dom, c

o w

ykor

zy

stuje w sw

ojej

zaba

wie

,

•

wpr

o

w

adz

enie druko

wan

ych lit

er

D

, d

na podsta

wie w

y

raz

ó

w

D

or

ota

, dom

pr

zy

zast

oso

waniu met

ody analit

yczno

-synt

e

-

ty

cznej w ujęciu funkcjonaln

ym,

•

cz

ytanie sylab z lit

er

o

w

ego szlaczk

a, cz

y-

tanie pr

ost

ego t

ekstu ikonicznego

,

•

ro

zwijanie umiejętności słuchania z

e

zr

o

zumieniem na podsta

wie opo

wieści

dzieci o sw

oich domach,

elemen

tar

z

–

s. 38–39

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 37

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

•

ba

wi się w k

ąciku zaint

er

e

-

so

wań,

•

w

ypo

wiada się na t

emat

uczuć w sytuacji, gdy b

ył sam,

lub nie miał się z k

im ba

wić

,

•

potrafi

dzielić się z inn

ym,

1

52

W

pr

o

w

adz

enie pisanej

liter

y D

, d

.

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne pr

zy

got

o

wu-

jąc

e do pisania lit

er

y D

, d

,

•

w

d

rażanie do w

ykor

zy

st

y

w

ania mo

w

y

cia-

ła w ok

az

y

w

aniu radości na r

ó

żne sposob

y

(sło

wa, gest

y,

zacho

wania),

•

ro

zwijanie płynności g

raf

omot

or

ycznej

dzieck

a popr

zez ć

wicz

enia g

rafi

czne

polegając

e na nieodr

y

w

aniu r

ęk

i pr

zy

k

reśleniu danego wz

oru

,

•

wpr

o

w

adz

enie pisanej lit

er

y D

, d

,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne – pisanie po

śladzie

,

•

sw

obodne zaba

w

y budując

e poczucie

bezpiecz

eńst

wa,

elemen

tar

z

–

s. 38–39

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 38

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2c

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

90

1

53

Dom i jego znacz

enie

w ż

y

ciu czło

wieka.

Ć

wicz

enia w cz

ytaniu

i pisaniu sylab i w

yr

a-

zó

w z

m

. Opo

wiadanie

o r

o

dzajach zajęć

w domu

.

•

ro

zwijanie poczucia bezpiecz

eńst

wa oraz

poczucia spra

w

st

wa u dzieci popr

zez

zaba

w

y (w dom) k

ier

o

w

ane

,

•

kształt

o

w

anie wrażliw

ości dzieck

a po

-

pr

zez zaba

w

y,

•

ro

zwijanie słuchu f

onemo

w

ego popr

zez

ró

żnor

odne f

o

rm

y akt

y

wności dzieck

a –

np

. w

y

ró

żnianie sylab w w

y

razach,

•

ro

zwijanie umiejętności r

o

zr

ó

żniania

po

znan

ych lit

er

,

•

zaba

w

y w

yciszając

e

, budując

e poczucie

bezpiecz

eńst

wa z w

ykor

zy

staniem sym-

bolu domu

,

ć

wicz

enia po

-

lonisty

czno

-

-społeczne

cz. 1

– s

. 39

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 31

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

1

54

R

az

em r

aźniej – słucha-

nie wiersza, ć

wicz

enia

w r

o

zpo

zna

w

aniu emo

-

cji z

wiązan

y

ch z r

ó

żn

y

-

mi sytuacjami.

•

głośne cz

ytanie pr

zez naucz

yciela lub

zapr

osz

oną osobę wiersza o r

odz

eńst

wie:

Moja siostr

a k

rólewna

Danut

y

W

a

wiło

w

,

•

zaba

w

y uzm

ysła

wiając

e dziecku r

ó

żnic

ę

pomiędz

y b

yciem raz

em a b

yciem samemu

,

•

w

ypo

wiadanie się dzieci na t

emat uczuć

i emocji w r

ó

żn

ych sytuacjach, k

iedy

musiały b

yć same albo nie miały par

tnera

do zaba

w

,

•

ro

zpo

zna

wanie emocji w sc

enk

ach dra-

mo

w

ych, naz

y

w

anie uczuć

, szuk

anie

ro

związań trudn

ych sytuacji, w kt

ór

ych

kt

oś czuje się sam;

T

o już umiem,

wiem, potr

a-

fi ę!

por

tf

olio

ucznia – kar

ty

nr 37, 38

1.1a

1.1b

1.1c

1.2a

1.2b

1.2d

1.2e

1.2f

1.3a

5.1

5.2

ma

tema

t.

-

-pr

z

yr

o

dnicza

1

9

Z

d

ro

w

o

się odż

y

wiam

y

– sposob

y pr

ze

tw

ar

za-

nia w

a

rz

y

w

i o

w

oc

ó

w

.

•

utr

walenie naz

w war

zy

w

i o

w

oc

ó

w

,

•

pr

zybliż

enie sposobó

w pr

zet

w

ar

zania

o

w

oc

ó

w

i war

zy

w

,

•

pr

zybliż

enie pojęcia:

zdr

o

w

a

ż

ywność

,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 55–56

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 34

6.1)b

•

w

ymienia naz

w

y po

znan

ych

war

zy

w

i o

w

oc

ó

w

,

•

ro

zumie pojęcie:

zdrow

a

ży

wność

,

•

w

ymienia pr

zynajmniej 3

sposob

y pr

ze

tw

ar

zania wa-

rz

y

w i o

w

oc

ó

w

,

•

ry

suje o

w

oc

e i war

zy

w

a

z kt

ór

ych r

obi się sok i sur

ó

wkę

,

•

uk

łada słoik

i na półk

ach

zgodnie z podan

ym warun-

k

iem,

•

koloruje jabłk

a zgodnie

z polec

eniem,

1

33

Uk

ładanie i r

o

z

wiąz

y

w

a-

nie zadań teksto

w

y

ch.

•

w

d

rażanie do poeksper

yment

o

wania,

•

tw

or

zenie zbior

ó

w zgodnie z podan

ym

warunk

iem,

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 57

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 33

7.1)c

7.1)d

91

1

3

4

P

rz

eliczanie elemen

tó

w

w zak

resie 5.

•

doskonalenie t

echnik

i licz

enia,

•

w

d

rażanie do zapisy

wania działań w opar-

ciu liczb

y w kolorach,

•

ć

wicz

enia uwag

i i log

icznego m

y

ślenia,

•

k

lasyfi

ko

wanie

obiekt

ó

w

,

•

ć

wicz

enia w pisaniu liczb w ciągu liczbo

-

w

ym,

•

ć

wicz

enia g

raf

omot

or

yczne

,

•

ć

wicz

enie w

yobraźni pr

zestr

zennej

,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 58

por

tf

olio

ucznia – kar

ta

nr 32

7.2)a

7.2)b

7.1)c

•

pr

zelicza element

y

na ob

-

razku

,

•

koloruje domek w

edług

własnego pom

y

słu

,

•

zapisuje liczb

y w odpo

wied-

niej kolejności,

•

zast

ępuje uk

ład k

lockó

w

odpo

wiednimi działaniami,

•

dodaje i odejmuje w zak

resie

5 w opar

ciu o konk

ret

y,

•

z t

ych sam

ych element

ó

w

ry

suje r

ó

żne domk

i,

•

ro

zpo

znaje monet

y,

•

licz

y pieniądz

e

,

•

zast

ępuje k

ilk

a monet

o mniejsz

ej war

tości 1 mone

-

tą o r

ó

wnej im war

tości,

•

ba

wi się w sk

lep – posługuje

się pieniędzmi,

•

uzupełnia brakując

e elemen-

ty w tabelc

e zgodnie z poda-

n

ymi warunk

ami,

•

tw

or

zy g

rę plansz

o

w

ą,

•

g

ra zgodnie z zasadami g

ry

;

1

35

W

pr

o

w

adz

enie mo

-

net 1 zł

, 2 zł i 5 zł i ich

w

ar

tości. P

rz

eliczanie

pieniędz

y

.

•

wpr

o

w

adz

enie monet 1zł

, 2zł

, 5zł i ich

war

tości,

•

pr

zeliczanie pieniędz

y,

•

por

ó

w

n

y

wanie k

w

ot,

•

dostr

zeganie mo

żliw

ości zast

ępo

wania

k

ilku monet jedną monetą,

•

w

d

rażanie do umiejętności posług

iwania

się pieniędzmi,

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 59

7.4)a

7.2)a

1

3

6

Utr

w

alenie ma

teriału

– tw

or

zenie gr

y plan-

sz

o

w

ej

.

•

w

d

rażanie do log

icznego m

y

ślenia,

•

kształc

enie umiejętności uk

ładania obiek

-

tó

w zgodnie z podan

ym warunk

iem,

•

doskonalenie umiejętności pr

zeliczania

element

ó

w

;

ć

wicz

enia

ma

tema

ty

cz-

no

-pr

z

yr

o

dni-

cz

e –

s. 60–64

7.1)b

7.1)c

7.2)a

zajęcia

techniczne

1

9

P

o

znajem

y działanie

sok

o

wir

ó

wk

i – sok

i o

w

o

-

co

w

o

-w

ar

z

y

wne

.

•

po

znanie ur

ządz

enia kuchennego – soko

-

wir

ó

wk

i,

•

w

d

rażanie zasad bezpiecznego posług

i-

wania się ur

ządz

eniami kuchenn

ymi,

•

zapo

znanie z ogóln

ymi zasadami jego

działania,

•

w

ykor

zy

stanie pr

ost

ego ur

ządz

enia

domo

w

ego do w

ycisk

ania soku z war

zy

w

i o

w

oc

ó

w

,

•

w

d

rażanie do pilno

wania por

ządku

w czasie prac

y

;

9.1)b

9.2)a

9.2)b

•

wie

, do cz

ego służ

y soko

wi-

ró

wk

a,

•

potrafi

obsług

iwać soko

wi-

ró

wk

a,

•

zna zasady bezpiecznego ko

-

rz

y

stania z ur

ządz

eń kuchen-

n

ych działając

ych na prąd

,

•

zacho

wuje ład i por

ządek na

ła

w

ce;

edukacja

plasty

czna

1

9

W

ar

z

y

wne kuk

iełk

i

– w

y

k

o

rz

y

stanie ma

te

-

riałó

w pr

z

yr

o

dnicz

y

ch

w pr

ac

y pr

zestr

zennej

.

•

w

d

rażanie do po

znania c

ech fi

gur

y

pr

ze

-

str

zennej

,

•

w

d

rażanie do w

ykor

zy

stania r

ó

żn

ych

mat

e

riałó

w w pracach plast

yczn

ych,

•

w

d

rażanie do w

ykon

y

w

ania ciek

a

w

ych

postaci r

ealn

ych i fantast

yczn

ych,

•

ro

zwijanie w

yobraźni i k

reat

y

wności;

4.1)

4.3)

•

w

ypo

wiada się na t

emat

fi gur

y

pr

zestr

zennej

,

•

w

ybiera war

zy

w

a i o

w

oc

e

potr

zebne do w

ykonania

kuk

iełk

i,

•

w

ykonuje kuk

iełkę – łącz

y

war

zy

w

a za pomocą w

y

k

a

-

łacz

ek

;

92

edukacja

muz

y

czna

1

9

T

w

or

z

ym

y k

laso

w

ą

ork

iestr

ę perkusyjną.

•

int

e

rpr

etacja na instrumentach perkusyj-

n

ych

P

olk

i T

ritsch-

Tr

atsch

J

. Straussa,

•

wpr

o

w

adz

enie pojęć:

dyr

ygent

i

ork

iestr

a

,

•

kształc

enie poczucia r

ytmu

, podzielności

uwag

i i konc

entracji popr

zez g

ranie

w k

laso

w

ej ork

iestr

ze

;

kar

ta

muz

y

czna nr 6

3.1)

3.2)

3.3)

ważne

jest pr

zy

-

got

o

w

a-

nie w sali

miejsca

do ć

wi-

cz

eń ru-

cho

w

ych

i tańca

•

w

ymienia instrument

y

perkusyjne i potrafi

ro

zr

ó

żnić

je słucho

w

o

,

•

zna znacznie słó

w

: dyr

ygent,

ork

iestr

a;

zajęcia

k

omputer

o

w

e

1

9

P

o

znanie nar

zędzia

Z

aznacz

– pr

aca w pr

o

-

gr

amie

P

a

int

.

•

utr

walenie umiejętności włączania i w

yłą-

czania komput

era oraz posług

iwania się

m

y

szą,

•

w

ykor

zy

st

y

w

anie met

ody

złap

, pr

zesuń

i upuść

,

•

po

znanie i st

oso

wanie nar

zędzia

Z

aznacz

w pr

og

ramie

P

aint,

•

w

ykor

zy

st

y

w

anie polec

enia

C

ofnij

w pr

og

ramie

P

aint,

•

po

znanie sposobu zapisy

wania pliku

w pr

og

ramie

P

aint;

8.1)

•

samodzielnie włącza i w

yłą-

cza komput

er

,

•

spra

wnie posługuje się m

yszą,

•

z pomocą naucz

yciela zazna-

cza obraz

ek i pr

zenosi go

w w

ybrane miejsc

e met

odą

złap

, pr

zesuń

i

upuść

,

•

potrafi

c

ofnąć w

ykonaną

cz

ynność w pr

og

ramie

P

aint,

•

z pomocą naucz

yciela zapisu-

je plik w pr

og

ramie

P

aint;

w

y

cho

w

anie

fi z

y

czne

i edukacja

zdr

o

w

otna

3

25–

26

25. Zaba

w

y

i ć

wicz

enia

sk

oczne

.

26. W

esołe

zaba

w

y

z nietypo

w

ymi pr

z

y

rzą-

dami.

27. Da

wne zaba

w

y

dzieci.

•

kształt

o

w

anie umiejętności w

ykon

y

w

ania

ró

żn

ych skokó

w oraz bezpiecznego lądo

-

wania po z

eskoku

,

•

w

yrabianie na

w

yku bezpiecznego w

yko

-

n

y

wania ć

wicz

eń,

•

doskonalenie umiejętności w

spólnej

zaba

w

y,

•

kształt

o

w

anie koor

dynacji wzr

oko

w

o

-

-rucho

w

ej

.

•

kształt

o

w

anie z

winności i zr

ęczności

w posług

iwaniu się pr

zybor

em.

10.1)

•

pr

zestr

zega zasad i r

eguł

obo

wiązując

ych w zaba

wach,

•

potrafi

w

ykonać r

ó

żne r

odza-

je skokó

w

,

•

w

ykonuje bezpieczne lądo

-

wanie po z

eskoku

,

•

popra

wnie w

ykonuje ć

wi-

cz

enia,

•

potrafi

posług

iwać się niet

y-

po

w

ymi pr

zyborami w g

rach

i zaba

wach rucho

w

ych,

•

potrafi

bezpiecznie ć

wicz

yć

,

•

w

spółdziała w z

espole

,

•

doskonali z

winność i zr

ęcz-

ność

.

93

Dzień 1.

TEMAT DNIA: Spotkanie z baśniowym rodzeństwem

(2 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. przyr.)

Zapis w dzienniku: Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach zabawo-
wych i zadaniowych. Słuchanie baśni o Jasiu i Małgosi. Zdrowo się odżywiamy – sposoby
przetwarzania warzyw i owoców.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Braliście udział w zabawach ze znanymi postaciami z bajek i baśni. Czytaliście i pisaliście
poznane litery, sylaby i wyrazy. Odwiedziliście bibliotekę. Porządkowaliście liczby w zakresie
5. Mierzyliście za pomocą sznurka

.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– radzi sobie w różnych sytuacjach zabawowych i zadaniowych,
– układa zdania z podanymi wyrazami,
– opowiada baśń na podstawie historyjki obrazkowej,
– wodzi ołówkiem po śladzie,
– wymienia nazwy poznanych warzyw i owoców,
– rozumie

pojęcie

zdrowa żywność,

– wymienia przynajmniej trzy sposoby przetwarzania warzyw i owoców,
– rysuje owoce i warzywa, z których robi się soki i surówki.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie słuchać baśni Jaś i Małgosia. Będziecie ją opowiadać,
wykorzystując historyjkę obrazkową. Dokończycie rysować domek po śladzie i pokolorujecie
go według własnych pomysłów. Będziecie uczestniczyć w wielu zabawach. Przypomnicie
nazwy warzyw i owoców oraz poznacie sposoby ich przetwarzania.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– uważnie słuchać baśni,
– opowiadać baśń na podstawie historyjki obrazkowej,
– wymienić nazwy poznanych warzyw i owoców oraz sposoby ich przetwarzania

.

Pytania kluczowe

• Dlaczego zabawy pomagają nam się rozwijać?
• Jakie produkty powinno się jeść, aby być zdrowym?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, matem.-przyr. cz. 1, port-
folio ucznia – karty nr 30, 34, portfolio wycinanka – puzzle Jaś i Małgosia, Karty kreatywne
– teczka dodatkowa: bilet do wartości KREATYWNOŚĆ; baśń Jaś i Małgosia, worek z przed-
miotami (np. pierniki, koraliki, kamyk, kaczuszka, jabłko, orzech), warzywa i owoce – ilustra-
cje (jabłka, gruszki, burak, cebula, ziemniak, marchew, pietruszka), ilustracje przetworów
z warzyw i owoców, płyta ze skoczną muzyką, kostka do gry, obrazek z uśmiechniętą buzią,
ilustracje produktów (słodycze, jajka, pieczywo, mleko, ser, masło, ciasto), ksero historyjki
obrazkowej z elementarza.

94

Przebieg zajęć

1. Chodzące powitanie – zabawa integracyjna.

• Nauczyciel zaprasza dzieci, żeby chodziły po sali, jak chcą (w dowolnym kierunku,

w dowolnym tempie). Następnie wydaje polecenia: Po usłyszeniu klaśnięcia powitaj oso-
bę, do której masz najbliżej. Możesz puścić do niej oko, pocałować w łokieć, miauknąć jak
kot, złapać za kolano, popatrzeć jej głęboko w oczy, otrzeć się o nią plecami, szczeknąć,
złapać za kostkę. Można robić to samo, chodząc w tył.

2. Zabawy budujące zaufanie do innych osób.

• Dzieci ustawiają się w pary. Jedno dziecko ma zawiązane oczy, drugie podaje mu słow-

nie wskazówki i prowadzi do wyznaczonego miejsca drogą, na której nauczyciel ustawił
przeszkody.

Psycholog radzi – wiara we własne siły

Konfrontowanie się dziecka z przeszkodami ma niebagatelne znaczenie w kształtowa-
niu się u niego poczucia sprawstwa i wiary we własne siły. W wypadku tego ćwiczenia
sytuacja jest bardziej skomplikowana. Zabawa w rodzaju popularnego „ślepca”, często
wykorzystywana podczas treningów interpersonalnych, ma na celu zbudowanie zaufa-
nia do innych ludzi. Dziecko może doświadczyć niemożności kontrolowania sytuacji
samodzielnie, wtedy pojawia się konieczność zaufania drugiej osobie, której wskazów-
ki mogą pomóc w poradzeniu sobie z zadaniem. To nie jest proste ćwiczenie. U dzieci
mogą zrodzić się silne emocje wynikające z doświadczenia „oddania swego losu w czy-
jeś ręce” oraz, z drugiej strony, bycia odpowiedzialnym za kogoś. Warto zwrócić dzie-
ciom uwagę na fakt, że każde z dzieci samodzielnie korzystało ze wskazówek, samo
stawiało kroki, samo dotarło do celu, umiejętnie wykorzystując dostępne informacje.
Ważne, żeby dzieci przyjęły to doświadczenie jako swoje osiągnięcie i poszerzyły wiedzę
o własnych możliwościach.
Co do wspomnianego wcześniej zaufania do innych ludzi – dobrze jest zaakcentować
wartość wzajemnego zaufania pomiędzy dziećmi, które przełożyło się na współpracę
w parach ślepiec – przewodnik. Być może można to dzieciom zinterpretować jako do-
wód rodzącego się wzajemnego zaufania w klasie.

3. Plusy i minusy posiadania rodzeństwa – „za” lub „przeciw”.

• Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy i przydziela im role. Jedna grupa ma przedsta-

wić plusy posiadania rodzeństwa, druga – minusy. Zadaniem obu grup jest znalezienie
i przedstawienie takich argumentów, by przekonać innych do swojego stanowiska.

Psycholog radzi – rodzeństwo

Jak dobrze, że wreszcie można nagadać na brata lub siostrę trochę złych rzeczy i to dla-
tego, że „Pani kazała”.
A teraz poważnie – wiele dzieci swój stosunek do rodzeństwa mogłoby określić jako
ambiwalentny, gdyby tylko były w stanie dokonać tak wnikliwej analizy (i znały ter-
min). A ponieważ nie potrafią, to będąc targane raz przyjemnymi, a raz nieprzyjem-
nymi emocjami w stosunku do rodzeństwa, często odnoszą wrażenie, że te drugie
dominują. Niestety, jako ludzie jesteśmy ewolucyjnie przystosowani do zauważania
i zapamiętywania tego, co nieprzyjemne, zagrażające. Ważne jest, by podczas dyskusji
dwóch grup nauczyciel swoimi interwencjami nie kierował jej w stronę pozytywnych
aspektów posiadania rodzeństwa. Dzieci powinny same wymieniać się poglądami,
a rola nauczyciela ma polegać na zachęcaniu obu grup do swobodnych wypowiedzi.

95

4. Jaś i Małgosia – zapoznanie z baśnią.

• Dzieci otwierają

elementarz na s. 36–37

. Nauczyciel przedstawia im kolejną bohaterkę

elementarza – Dorotę – czytając dzieciom informację o niej. Następnie zadaje pytania:
– Kto czyta Dorocie dużo książek? – Jaka jest jej ulubiona baśń? Dlaczego?

• Dzieci słuchają baśni czytanej przez nauczyciela.
• Nauczyciel prosi dzieci, by przyjrzały się ilustracjom w elementarzu. Pyta: – Które posta-

cie wystąpiły w baśni? – Kogo brakuje na ilustracjach? – Dlaczego dzieci znalazły się w lesie?
Następnie prosi: Przyjrzyjcie się kolejnym ilustracjom, tworzącym historyjkę obrazkową,
i na ich podstawie spróbujcie opowiedzieć baśń.

• Dzieci opowiadają baśń na podstawie historyjki obrazkowej.
• Nauczycie pyta: – Co sądzicie o rodzeństwie z baśni? – Jacy byli w stosunku do siebie Jaś

i Małgosia? – Jak poradzili sobie z Babą Jagą? – Co pomogło im wydostać się z kłopotu? – Co
jest najsmutniejsze w tej baśni, a co – najweselsze?

• Nauczyciel mówi: – Które postacie w tej baśni są dobre, a które – złe? – Jak można unik-

nąć złych uczynków złych ludzi? – Zastanówcie się, dlaczego Baba Jaga była tak złą osobą?
(samotna, opuszczona, nieszczęśliwa)

• Jak pomóc Babie Jadze? – kiermasz pomysłów. Dzieci przedstawiają różne pomysły na to,

jak można by pomóc smutnej, opuszczonej i nieszczęśliwej Babie Jadze.

Logopeda radzi – patrzenie na mówiącego

Wdrażane zasady dobrej komunikacji uczą dziecko, jak być dobrym słuchaczem. Jeśli wy-
korzystujemy pomysł z klasowym mikrofonem, to pomaga on także w przestrzeganiu
zasady: „Patrzę na osobę, która mówi”. Kiedy uczeń patrzy na mówiącego nauczyciela czy
rówieśnika, więcej zapamiętuje i łatwiej mu jest zrozumieć na przykład polecenia słowne.

5. Żywe obrazy – ćwiczenie dramowe.

• Nauczyciel dzieli dzieci na sześć grup. Każda grupa losuje jedną z ilustracji składających

się na historyjkę obrazkową w elementarzu. Zadaniem dzieci jest przygotować scenkę
pantomimiczną do tej ilustracji. Grupy kolejno przedstawiają scenki. Na słowa nauczy-
ciela: Stopklatka! nieruchomieją – powstaje obraz. (Dzieci odgrywają role postaci, ale też
rzeczy, np. domek).

96

6. Kto to? – zabawa sylabami.

• Nauczyciel wyklaskuje liczbę sylab w nazwach postaci z baśni, dzieci odgadują kto to,

pokazują palcem tę postać w elementarzu i wymawiają jej imię z podziałem na sylaby.

7. Dom Baby Jagi – rozwijanie sprawności ręki.

• Nauczyciel prosi o otworzenie

ćwiczeń pol.-społ. na s. 36.

Dzieci po obserwacji domu

Baby Jagi kreślą domek w powietrzu, a potem rysują go po śladzie i kolorują według
własnej inwencji. Ozdabiają również pierniki.

• Po wykonaniu pracy dzieci chodzą swobodnie po sali i oglądają domki wykonane i poko-

lorowane przez innych. Opowiadają swobodnie, który domek najbardziej im się podobał
i dlaczego.

8. Bajkowa rymowanka – zabawa słowna, ćwiczenie uwagi.

• Nauczyciel mówi: Za chwilkę przeczytam wam rymowankę. Rymowanka jest niedokoń-

czona, a wy zabawicie się w autorów. Będziecie kończyć zdania takimi wyrazami, żeby się
rymowały i były zgodne z treścią baśni.

Jak wieść niesie, Baba... (Jaga)
uwięziła dzieci w...

(lesie)

Ukarała za to biedne smyki,
że wyjadały z jej chatki...

(pierniki)

Na Jasia miała chrapkę,
zrobiła dla niego...

(klatkę)

Małgosi zjeść nie chciała,
dlatego dziewczynka chatkę... (sprzątała)
Biednego chłopca tuczyła,
więc ciągle go czymś...

(karmiła)

Małgosia brata kochała
i pomóc mu bardzo...

(chciała)

Wpadł jej pomysł do głowy,
gdy piec dla Jasia był...

(gotowy)

I powstała heca,
bo nie J.

(Jaś)

a Baba...

(Jaga)

trafiła do... .

(pieca)

(Izabela Kornecka)

Uwaga! Rymowankę można czytać kilkakrotnie.

9. Kolorowa wycinanka – układanie puzzli.

• Dzieci wyjmują z

portfolio wycinanki

puzzle. Wycinają je. Układają obrazek. Wypowia-

dają się na jego temat – co im się w nim podoba, który fragment baśni przedstawia.

10. Raz, dwa, trzy, Baba Jaga patrzy! – zabawa ruchowa.

• Na jednym końcu sali stoi dziecko odwrócone tyłem do pozostałych dzieci, stojących na

drugim końcu sali. Gdy dziecko mówi: Raz, dwa, trzy, Baba Jaga patrzy!, pozostałe dzieci
idą w jego stronę. Przy słowie patrzy dziecko odwraca się, a idący stają nieruchomo. Kto
się poruszy, wraca na koniec. Wygrywa ten, kto pierwszy dobiegnie do Baby Jagi. Wtedy
staje na jej miejscu i zabawa trwa dalej.

97

11. Układamy inne zakończenie baśni – ćwiczenia w układaniu zdań i uważnym słu-

chaniu.

• Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel mówi: Ułożymy inne zakończenie baśni. Ja rozpocznę,

powiem jedno zdanie. Potem kolejno każde z was powtórzy, co usłyszało, i doda swoje zdanie.

12. Czarodziejski worek – układanie zdań, rozpoznawanie przedmiotów.

• Dzieci siedzą w kole, w środku leży worek. Dzieci po kolei wkładają rękę do worka

i wybierają po jednym przedmiocie. Na podstawie dotyku odgadują, co to jest. Podają
nazwę przedmiotu, a potem wyjmują go z worka i sprawdzają, czy się nie pomyliły. Na-
stępnie układają zdanie z użyciem nazwy tego przedmiotu.

Logopeda radzi – zasady dobrej komunikacji

Znowu możemy przypomnieć obowiązujące zasady komunikacji i poprosić o wolne,
wyraźne mówienie, np. do naszego klasowego mikrofonu.

13. Ile sylab w wyrazie? – ćwiczenie słuchu fonemowego, pisanie poznanych liter.

• Nauczyciel prosi o wyjęcie z

portfolio ucznia karty nr 30

i mówi: Połączcie kropki tak, aby

powstał rysunek. Kolorujcie kredką zgodnie z kierunkiem, jaki wskazuje strzałka. Co przed-
stawia rysunek? Co znajduje się w oknach? – obrazki (gwiazda, pomidor, lokomotywa, po-
marańcza, motyl, mydło, drzewo, namiot, mak, lew, mur, miś). Podzielcie nazwy obrazków
na sylaby. Pokolorujcie na niebiesko obrazki, w nazwach których jest głoska m. Policzcie, ile
sylab mają nazwy obrazków w oknach na parterze, a ile – na pierwszym piętrze. Napiszcie
samodzielnie wszystkie poznane litery.

14. Co wiemy o warzywach i owocach? – zagadki, zabawy.

• Nauczyciel prosi dzieci, aby uważnie słuchały i próbowały rozwiązywać zagadki. Kto roz-

wiązał zagadkę, wyszukuje ilustrację przedstawiającą rozwiązanie tej zagadki i przypina
ją do tablicy.

Latem w ogrodzie wyrósł zielony,

Pod krzaczkiem na polu rośnie ich wiele.

a zimą w beczce leży kiszony.

Dzieci je chętnie pieką w popiele. (ziemniak)

(ogórek)

Dobra gotowana, dobra i surowa.

Niedaleko od drzewa pada,

Choć nie pomarańcza, a pomarańczowa.

każdy je z ochotą zjada.

Kiedy za zielony pochwycisz warkoczyk i pociągniesz mocno,

Okrąglutkie i rumiane,

wnet z ziemi wyskoczy. na

słoneczku

dojrzewane.

(marchewka)

(jabłko)

Ma gruby brzuszek i ogonek mały.

Sto sukienek noszę wszędzie,

Będzie z niego pewnie barszczyk doskonały.

gdy je zdejmę, płakać będziesz.

(burak)

(cebula)

Każdy z was odgadnie

Jakie klapsy grusza swoim obyczajem,

łatwo tę zagadkę:

wesołej dzieciarni najczęściej rozdaje?

ma bielutki korzeń i zieloną natkę.

(gruszki)

(pietruszka)

(Zagadki dla najmłodszych, red. Cz. Cyrański, MAC, Kielce 1992)

Prawda czy fałsz? – rozwijanie słownictwa.

• Nauczyciel podaje zdania. Kto uważa, że zdanie jest prawdziwe, podnosi rękę do góry,

gdy nieprawdziwe – kładzie głowę na kolanach.

98

Jabłka rosną na gruszy.

Śliwka jest gorzka.

Winogron jest zielony.

Gruszki rosną na wierzbie.

Por jest żółty.

Kompot gotuje się z owoców.

Papryka jest zielona.

Owoce są kwadratowe.

Ogórek jest czerwony.

• Dzieci rzucają kostką do gry i wskazują dwie osoby, które muszą podać nazwę owocu

i tyle jego cech lub nazw przetworów, ile jest wyrzuconych oczek. Np.: jabłko – sześć
oczek; kompot, sok, smaczne, soczyste, gładkie, czerwone.

15. Wokół warzyw i owoców – swobodne wypowiedzi na podstawie wiedzy własnej

dzieci i ilustracji.

• Co wiemy o warzywach i owocach?

Dzieci swobodnie wypowiadają się ten temat warzyw i owoców na podstawie zdoby-
tych do tej pory wiadomości. Nauczyciel może ukierunkować je pytaniami: – Czy wszyst-
kie owoce i warzywa można jeść surowe? – Dlaczego warzywa i owoce są zdrowe? – Co to są
witaminy? – O czym należy pamiętać, spożywając surowe owoce i warzywa? – Jakie prze-
twory robi się z owoców i warzyw?

• Co ludzie robią z warzyw i owoców?

– Dzieci wypowiadają się na temat wykorzystania

warzyw i owoców w ich domach.

– Praca

z

ćwiczeniami matem.-przyr., s. 55

– dzie-

ci otaczają czerwoną pętlą warzywa, a zieloną –
owoce. Obok ilustracji z warzywami i owocami
przyklejają obrazki przedstawiające przetwory
(naklejka). Nazywają przetwory, ktore zostały
zrobione z warzyw i owoców (dżemy, kompoty,
mrożonki, kiszonki).

16. Co powinno się jeść, żeby być zdrowym? – ob-

razkowa mapa pojęciowa.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy obrazek przed-

stawiający dziecko z uśmiechniętą buzią i pro-
si, aby dzieci zawiesiły wokół postaci wszystkie
produkty, które są zdrowe dla człowieka.

• Dzieci wymieniają nazwy obrazków, które za-

wiesiły. Nauczyciel pyta: Czy na obrazkach jest już wszystko, co powinien jeść człowiek?
Czego brakuje?

• Dzieci wspólnie z nauczycielem podsumowują: Nasze posiłki powinny być urozmaico-

ne. Jedzenie zbyt dużych ilości produktów tego samego rodzaju jest niezdrowe. Jeśli
jemy urozmaicone posiłki, nie są nam potrzebne witaminy w tabletkach.

• Dzieci odpowiadają na pytanie: Dlaczego słodycze szkodzą? (Są niezdrowe dla zębów,

kości i całego organizmu, powodują bóle brzucha, źle wpływają na kondycję fi zyczną,
tuczą).

17. Przetwory z owoców.

• Dzieci wyciągają z

portfolio ucznia kartę nr 34

. Nauczyciel mówi: Przyjrzyjcie się ilustracji.

Jakie przetwory zrobiła mama Doroty? Jak są ułożone słoiki z przetworami na kolejnych
półkach? Dorysujcie brakujące słoiki. Pamiętajcie, aby sposób układania przez was był taki
sam, jak sposób mamy Doroty.

99

18. Jabłko – zabawa.

• Dzieci siedzą w kole po turecku. W rytm muzyki podają jabłko z rąk do rąk. W momencie

wyłączenia muzyki opuszcza koło dziecko trzymające owoc i siada do stolika.

19. Podsumowanie zajęć.

• Nauczyciel prosi o dokończenie zdań: Zabawa jest jak... Lubię się bawić, bo... Kiedy się ba-

wię, to...

Zadanie domowe: Przynieść na jutro obrane jabłka lub marchewki.

Informacje dla nauczyciela – WITAMINY

Witaminy to substancje niezbędne dla naszego zdrowia. Wpływają na wzrost, budowę
kości, odporność na choroby, pamięć itd.

Aby nasz organizm prawidłowo się rozwijał, potrzebujemy wielu witamin, z których naj-
ważniejsze to witaminy A, B, C i D. Najwięcej witamin zawierają owoce i warzywa, ale
znajdziemy je także w mleku, rybach, ziarnach i innych produktach. Brak witamin powo-
duje rożne dolegliwości i zaburzenia w rozwoju organizmu.
Witamina A – dzięki niej prawidłowo widzimy, rośniemy, mamy zdrową skórę. Dostar-
czymy ją organizmowi, spożywając masło, jaja, mleko, wątrobę, sery, tłuste mięso, po-
midory, marchew.
Witamina B – wzmaga apetyt, dobrze wpływa na samopoczucie, wspomaga uczenie
się, pamięć. Zawierają ją wędliny (szczególnie wieprzowe), rośliny strączkowe (groch,
fasola), orzechy, ziarna słonecznika, ryby, owoce i warzywa.
Witamina C – zapobiega przeziębianiu się, wzmacnia zęby i dziąsła. Występuje w ziem-
niakach, brokułach, jabłkach, pomidorach, cebuli, kalafiorach, malinach, jeżynach, ana-
nasach, kiwi, cytrynach, pomarańczach, grejpfrutach.
Witamina D – dzięki niej mamy zdrowe zęby i kości oraz prawidłowo rośniemy. Zawie-
rają ją ryby, jaja, grzyby.
Pamiętajmy!

• Warzywa obieramy tuż przed gotowaniem, gdyż pozbawione skórki szybciej tracą wi-

taminy.

• Im krótszy czas gotowania warzyw, tym mniejsza strata witamin. Dlatego np. ziem-

niaki powinno się gotować w przykrytym garnku – ugotują się szybciej (dodatkowo –
oszczędność energii) i będą zdrowsze.

(Oprac. na podst.: „Świat Wiedzy”)

Dzień 2.

TEMAT DNIA: Nasze domy

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. zaj. techn. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie drukowanych liter D, d na podstawie wyrazów Dorota,
dom. Układanie i rozwiązywanie zadań tekstowych. Poznajemy działania sokowirówki – soki
owocowo-warzywne.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Słuchaliście baśni Jaś i Małgosia i opowiadaliście ją na podstawie historyjki obrazkowej. Ukła-
daliście inne zakończenie baśni. Wykonaliście domek Baby Jagi. Poznaliście różne sposoby
przetwarzania warzyw i owoców. Wiecie, jakie produkty należy spożywać, aby być zdrowym.

100

Cele nauczyciela. Uczeń:

– opisuje

ilustrację,

– uczestniczy w zabawie kierowanej,
– odczytuje

litery

d, D,

– dokonuje analizy wyrazów Dorota, dom,
– odczytuje wyrazy z literowego szlaczka i tekst wyrazowo-obrazkowy,
– układa i rozwiązuje zadania,
– wie, do czego służy sokowirówka,
– potrafi obsługiwać sokowirówkę,
– zna zasady bezpiecznego korzystania z elektrycznych urządzeń kuchennych,
– zachowuje ład i porządek na ławce,
– opowiada o swojej ulubionej zabawie.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach będziecie bawić się w dom. Poznacie drukowane litery d i D. Prze-
czytacie sylaby, wyrazy z nową literą. Będziecie układać zadania tekstowe do ilustracji. Po-
znacie budowę i działanie sokowirówki oraz przygotujecie soki z marchwi i z jabłek.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– układać zadania do ilustracji

,

– opisać

ilustrację

,

– przeczytać sylaby z nową literą.

Pytania kluczowe

• O jakim domu możemy powiedzieć, że panuje w nim szczęście?
• Do czego można wykorzystać warzywa?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1,
portfolio ucznia – karta nr 33, Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości KRE-
ATYWNOŚĆ; kartki A1, kolorowa kreda, kolorowe gazety, sokowirówka, nagranie piosenki
Kulfona i Moniki pt. Witaminki dla chłopczyka i dziewczynki, rysunek domu, warzywa i owoce
(dowolne, ale wcześniej poznane), patyczki, obrane marchewki i jabłka, pocztówki z cyframi.

Przebieg zajęć

1. Ci wszyscy, którzy... zabawa powitalna.

• Dzieci siedzą w kręgu na krzesłach. Jeden uczestnik zabawy nie ma krzesła. Staje w środku

i podaje polecenia, np.: Niech zamienią się miejscami ci wszyscy, którzy lubią zupę pomido-
rową. Wstają osoby, które lubią taką zupę, i zamieniają się miejscami. Osoba wydająca po-
lecenia korzysta z okazji i w trakcie chwilowego zamieszania stara się zająć wolne miejsce.
Inne polecenia: Niech zamienią się miejscami ci wszyscy, którzy mają na sobie coś czerwo-
nego. ..., którzy lubią cukierki. ..., którzy mają siostry. ..., którzy mają długie włosy. ..., którzy
mają rowery. Itp.

2. Rysunkowy dom – zabawa wprowadzająca do tematu zajęć.

• Nauczyciel dzieli dzieci na grupy (pięcio-, sześcioosobowe). Każda grupa ma kartkę A1

i kolorową kredę. Jej zadaniem jest narysować dom w ten sposób, że członkowie gru-

101

py rysują go po kolei. Pracę rozpoczyna wyznaczona osoba, a na sygnał nauczyciela
kontynuuje osoba z prawej strony. Wygrywa grupa, której rysunek uznany zostanie za
najciekawszy.

• Rozmowa na temat wykonywanych rysunków. Nauczyciel pyta: – Czy podobają wam się

te domy? – W którym domu chcielibyście zamieszkać? – Czy narysowane domy są podobne
do tych, które widzicie na co dzień?

3. Wprowadzenie liter D, d na podstawie wyrazów Dorota, dom – praca z

elementa-

rzem, s. 38

.

• Nauczyciel wiesza drukowane litery D, d na ta-

blicy i omawia ich wygląd.

• Dzieci otwierają elementarze. Dzielą wyrazy Do-

rota, dom na sylaby i głoski. Określają miejsce
występowania liter d, D w tych wyrazach. Zwra-
cają uwagę na niebieski kolor przeznaczony dla
d. Wyjaśniają, dlaczego jest zaznaczony kolor
niebieski. Odpowiadają na pytania nauczyciela:
– Jakie spółgłoski poznaliście do tej pory? – Jakie
samogłoski poznaliście do tej pory? – Jaką literę
(małą czy wielką) piszemy na początku imion?

• Dzieci układają z patyczków i sznurka litery D, d.

Wyszukują je w kolorowych gazetach.

4. Zabawy z literą D – ćwiczenia analizy wzro-

kowo-słuchowej.

• Nauczyciel prosi, aby każde dziecko wybrało so-

bie ilustracje z kolorowych gazet, dokładnie im
się przyjrzało i wyszukało przedmioty, w których nazwach słychać głoskę d. Dzieci pod-
kreślają rysunki tych przedmiotów. Następnie siadają w kręgu i po kolei wypowiadają
nazwy przedmiotów. Określają miejsce występowania głoski d w wyrazie – na początku,
w środku, na końcu.

• Dzieci otwierają

elementarze na s. 38

i wyszukują na ilustracji – przedstawiającej Dorot-

kę i jej domek dla lalek – przedmioty o nazwach z głoską d. Dzielą te nazwy na sylaby
i je wyklaskują. W wyrazach: dywan, komoda, ogród, domek, dach wyodrębniają głoski.

• Następnie dzieci opisują ilustracje w podręczniku. Pytania pomocnicze: – Co robi Dorot-

ka? – Jak się bawi w dom ze swoimi lalkami? – Co wykorzystuje w zabawie?

• Nauczyciel pyta: W co wy najbardziej lubicie się bawić?

Logopeda radzi – pisanie

Uczniowie często mylą litery „z brzuszkami”. Jeśli nauczą się kreślić je we właściwym
kierunku, to łatwiej im będzie je różnicować.

5. Mój dom – zabawa kierowana.

• Nauczyciel

dzieli dzieci na grupy, zaprasza do zabawy w dom. Każda grupa otrzymuje

temat zabawy, np. wspólna zabawa z rodzeństwem, przygotowanie przyjęcia, sprząta-
nie. Bawią się w ustalonym czasie.

• Po zabawie nauczyciel prosi, aby dzieci opowiedziały o swoich odczuciach – co im

się

podobało

, co nie podobało itp.

102

Psycholog radzi – zabawa w dom

Zabawa w dom to olbrzymie źródło informacji na temat sytuacji rodzinnej dzieci biorą-
cych w niej udział.
Warto zapewnić sobie większą ilość czasu na samą zabawę i jej omówienie, aby nie sta-
nąć przed koniecznością przerwania ważnego procesu.
Dzieci w zabawie w symboliczny lub dosłowny sposób mogą odgrywać swoje doświad-
czenia lub tęsknoty związane z ich sytuacją rodzinną. Dla niektórych dzieci taka zabawa
będzie źródłem trudnych emocji. Mogą one twierdzić, że im się nie podobała, była głu-
pia. Podczas zabawy trzeba zwrócić uwagę, by dziecko, które sygnalizuje niezadowo-
lenie z jej przebiegu, nie zetknęło się z jakąś nieprzyjemną sytuacją. Nie wszystko, co
dzieci mówią, musi odnosić się do sytuacji w ich rodzinach.
No i na koniec: jeżeli klasa byłaby oswojona w pracy z kamerą i brała udział w zaję-
ciach nagrywanych, to warto byłoby i tym razem skorzystać z możliwości spokojnego
przyjrzenia się procesom, które zaszły podczas zabawy w dom. Nie ma natomiast sensu
nagrywanie, jeśli dzieci nie zostały oswojone wcześniej z kamerą, gdyż zabawa utraci
aspekt naturalności.
Warto poczytać w dostępnych publikacjach na temat wykorzystania kamery w pracy
z dziećmi.

6. Domy różne mamy – słuchanie i wypowiadanie się na temat domów –

ćw. pol.- społ.

s. 37.

• Nauczyciel prosi o uważne słuchanie (płyta Słu-

chowiska).

Igor: Cześć! To ja, Igor. Mieszkam z całą swoją ro-
dziną w domu, w którym żadna inna rodzina już
nie mieszka, dlatego nazywany taki dom jedno-
rodzinnym. Mój dom ma parter i poddasze. Wo-
kół mamy ładny ogródek, gdzie często się bawię
razem ze swoim młodszym bratem.

Lena: Dzień dobry wszystkim, mam na imię
Lena – znacie mnie już bardzo dobrze! Miesz-
kam w malutkim mieszkanku w samym cen-
trum miasta. Muszę wjeżdżać windą na siódme
piętro, numer mojego mieszkania to 14. Obok
mojego bloku są jeszcze inne bloki, a od strony,
od której mamy balkon, często bawię się na pla-
cu zabaw z koleżankami.

Teresa: Witam! Mam na imię Tereska i chcę wam opowiedzieć, gdzie mieszkam. Jest to
taki specjalny dom, gdzie obok mieszkają inne rodziny, ale my mamy osobne wejście
i swój ogródek. Takie domy to szeregowce, bo mieszkania są ułożone w szeregu jedno
obok drugiego.

Marek: Cześć wszystkim! Jestem Marek i mieszkam w takim domu, który nazywamy ka-
mienicą. Nasza kamienica ma trzy piętra i poddasze, okna są bardzo wysokie, wyższe

103

niż w zwyczajnych blokach. W tym samym budynku mieszka wiele innych rodzin. Nie
mamy swojego ogródka, ale często chodzę z mamą na spacery do parku.

• Nauczyciel włącza nagranie i prosi o uważne słuchanie. Następnie zadaje pytania: – Cze-

go dowiedzieliście się o domach Igora, Marka, Leny i Teresy? – Jak one wyglądają? – Czym
się różnią? – Jak wygląda dom, w którym mieszkasz? – Do którego domu przedstawionego
na ilustracji jest podobny?

• Dzieci otwierają ćwiczenia, wykonują polecenia – łączą domy z ich mieszkańcami we-

dług wysłuchanego i omówionego tekstu.

• Nauczyciel pyta: – Czy wygląd domu, w którym się mieszka, świadczy o tym, że jest to szczę-

śliwy dom? – Kiedy dom jest miły i kochany? – Jak rozumiecie powiedzenie, że dom to nie
tylko ściany? – Kto może stworzyć szczęśliwy dom?

• Nauczyciel wiesza na tablicy domek i rozdaje dzieciom małe karteczki. Prosi: Narysujcie

na karteczkach to, co kojarzy wam się ze szczęśliwym domem, i umieśćcie karteczki na ta-
blicy wokół domu. Następnie pyta: – Co zauważyliście? – Co znajduje się na waszych kart-
kach? – Czego jest najwięcej?

Psycholog radzi – dom

Przebieg zajęć zogniskowany wokół tematu domu rodzinnego może skutkować potrze-
bą zajęcia się uczuciami któregoś z uczniów, na przykład w formie rozmowy indywi-
dualnej. Może któreś z dzieci tęskni za tatą, który pracuje za granicą, może w którymś
z domów rodzice się rozwodzą i nauczyciel jeszcze o tym nie wie. Nie jest to sytuacja
o kalibrze operacji na otwartym sercu, ale z koniecznością przyklejenia emocjonalnego
plastra nauczyciel powinien się liczyć. Podobnie jak z koniecznością podjęcia interwen-
cji w sytuacji ujawnienia przez dziecko doświadczania przemocy. Ale spokojnie. Przecież
to się może zdarzyć każdego dnia, a zajęcia o domu mogą jedynie pomóc dziecku opo-
wiedzieć o swoim problemie.

7. Ćwiczenia w czytaniu sylab i wyrazów z literami d, D – praca z

elementarzem, s. 39.

• Nauczyciel wiesza na tablicy sylaby z nową lite-

rą, a dzieci je odczytują – razem, potem indywi-
dualnie.

• Dzieci otwierają

elementarze na s. 39

i odczy-

tują sylaby oraz wyrazy, wskazując je palcem.
Najpierw po kolei, potem zgodnie z instruk-
cją nauczyciela, np.: druga, czwarta, ostatnia,
pierwsza z lewej.

• Dzieci odczytują tekst obrazkowo-wyrazowy –

razem, potem indywidualnie.

8. Witaminki dla chłopczyka i dziewczynki – wy-

słuchanie piosenki Kulfona i Moniki.

• Nauczyciel pyta: – Do czego zachęcają wszystkie

dzieci wykonawcy utworu – Kulfon i Monika?
(Do spożywania owoców i warzyw, ponieważ
mają wiele witamin). – Jaki jest nastrój tej piosenki?

104

9. Reklamowanie warzyw i owoców – konkurs wiedzy na temat owoców i warzyw.

• Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda z nich w porozumieniu z nauczycielem wybiera

sobie owoc i warzywo. Zadanie konkursowe polega na tym, że każdy zespół ma przed-
stawić jak najwięcej wiadomości o swoim owocu i warzywie. Dzieci mogą wykonać
zadanie w formie plakatu, ilustracji lub zaprezentować tylko ustnie. Nagrodą za pracę
będą brawa od innych grup.

10. Poznanie budowy zewnętrznej i zastosowania sokowirówki – przygotowywanie soku.

• Po zakończeniu prezentacji zespołów nauczyciel mówi: Przypomnijcie jeszcze raz, co

można zrobić z warzyw i owoców. (przetwory, soki) Jak gospodynie ułatwiają sobie pracę
przy przygotowywaniu tych przetworów i soków? Czy znacie urządzenia, które im w tym
pomagają? Dzisiaj przyniosłam/em wam na zajęcia jedno z takich urządzeń. Czy wiecie, jak
ono się nazywa i do czego służy?

• Dzieci poznają budowę zewnętrzną sokowirówki. Wskazują i nazywają poszczególne

części: obudowa, wyłącznik, pokrywa, otwór do wkładania owoców, popychacz, po-
jemniki.

• Nauczyciel przedstawia instrukcję obsługi. Uwrażliwia na zachowanie zasad bezpie-

czeństwa podczas używania sokowirówki. (Wkładanie wtyczki do gniazdka suchymi
rękami!).

• Dzieci robią sok zgodnie z instrukcją nauczyciela.

– Przygotowanie do pracy: podział na grupy; ustalenie przez każdą grupę rodzaju przy-

gotowywanego soku – jabłkowy, marchewkowy; przygotowanie miejsca pracy.

– Umycie

rąk.

– Mycie warzyw i owoców.
– Przygotowywanie soku – krojenie obranych warzyw i owoców; korzystanie z sokowi-

rówki: ostrożne wkładanie kawałków owoców i warzyw w odpowiedni otwór, w razie
potrzeby użycie popychacza.

– Przygotowanie stołów do degustacji, mycie rąk.
– Degustacja

soków.

– Mycie naczyń, sprzątanie klasy.

• Praca z ćwiczeniami

matem.-przyr. na s. 56

.

Dzieci numerują ilustracje przedstawiające ko-
lejne etapy wykonywania soku. Następnie ry-
sują warzywa i owoce, z których wycisnęły sok,
i te, z których mama przygotowuje surówki.

11. Zabawy matematyczne.

• Chodzony Piotruś. Dzieci otrzymują kartoniki

z cyfrą (1–5) lub kartoniki z liczbą elementów od
1 do 5. Chodzą po sali i oglądają kartoniki innych.
Na hasło: Piotruś dobierają się w pary – cyfra
z odpowiednią liczbą elementów (cyfra musi
przedstawiać liczbę równą liczbie elementów).

• Ile wart jest domek? Dzieci dobierają się w gru-

py, maksymalnie do czterech osób. Nauczyciel
wyjaśnia: Przygotowałam/em pocztówki (Mogą
to być karty do gry z cyframi do 5)

.

Układam

z nich stos. (Kładzie obrazkami do wierzchu, aby
nie było widać liczb). Z pięciu pocztówek zbuduję

105

na tym stosie domek. Muszę to robić bardzo dokładnie. Gra się tak: trzeba ostrożnie wy-
ciągać pocztówki, aby nie spowodować zburzenia domku. Oznacza to bowiem koniec gry.
Po skończonej grze: Ustalamy teraz, kto wygrał. Trzeba dodać liczby, które są zapisane na
pocztówkach wyciągniętych przez każdego grającego. Przy obliczaniu można pomagać so-
bie liczydłem lub patyczkami.

(E. Gruszczyk-Kolczyńska, H. Skura: Skarbiec matematyczny, wyd. Nowa Era, Warszawa 2007)

12. Zadania o warzywach – ćwiczenia w układaniu zadań tekstowych do ilustracji

w 

ćw. matem.-przyr., s. 57

.

• Nauczyciel zaprasza dzieci do kręgu. Na środ-

ku kładzie dwie marchewki, potem trzy jabłka
i mówi: Ułóżcie zadanie o tych warzywach i owo-
cach. (Podpowiada, że mogą to być zadania, np.
o kupowaniu owoców i warzyw, o przygotowa-
niu soku, surówek, sałatek). Następnie w różny
sposób układa warzywa i owoce, a dzieci ukła-
dają zadania z treścią i obliczają działania.

• Dzieci otwierają ćwiczenia mat.-przyr. (s. 57)

Przyglądają się ilustracjom. Przeliczają prze-
twory na pierwszej ilustracji i wpisują liczbę w
okienko. Opowiadają, co się wydarzyło na dru-
giej ilustracji – dołożono jeden słoik z przetwo-
rem. Następnie mówią, ile jest przetworów po
dołożeniu i zapisują liczbę. Nauczyciel prosi,
aby ułożyły treść zadania. W ten sam sposób
analizują z nauczycielem kolejne trzy ilustracje,
potem układają treść zadania.

• Dzieci wyciągają z

portfolio ucznia kartę nr 33

. Nauczyciel mówi: Wytnijcie puzzle, ułóżcie

i naklejcie. Co znajduje się na obrazku? (owoce i warzywa). Nazwijcie te owoce i warzywa.
Pokolorujcie je? Ułóżcie treść zadania.

13. Myśliciele na start! – zdania logiczne.

• Dzieci rozkładają patyczki i wykonują polecenia: Wyciągnij pięć patyczków. Ułóż z nich

dwa trójkąty. Zabierz jeden tak, aby powstał kwadrat. Dołóż jeden tak, aby powstały dwa
prostokąty.

• Dzieci otwierają

ćw. matem.-przyr. na s. 57

i kolorują jabłka za pomocą czterech kolorów

w taki sposób, aby jabłka w tym samym kolorze nie stykały się ze sobą. Po wykonaniu
zadania wyjaśniają, w jaki sposób je wykonały.
Uwaga: Większość dzieci pokoloruje jabłka, w ten sposób, aby te same kolory nie
sąsiadowały ze sobą w rzędach poziomych. Natomiast nieliczni zastosują się do
całego polecenia.

14. Podsumowanie zajęć.

• Nauczyciel prosi: Narysujcie jabłko i je pokolorujcie – na czerwono, jeśli pracowaliście świet-

nie; na pomarańczowo, jeśli nie wszystko było dla was jasne; na zielono, jeśli nie radziliście
sobie z wieloma zadaniami.
Zadanie domowe
Przynieście na jutro przekrojony na pół ziemniak, różnej grubości plasterki innych wa-
rzyw (np. marchewki, pietruszki), pora, połówkę cebuli, patyczki do szaszłyków, kilka
goździków (przyprawa).

106

Dzień 3.

TEMAT DNIA: Domy i ich mieszkańcy

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Wprowadzenie pisanych liter d, D. Przeliczanie elementów w zakresie 5.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Poznaliście drukowane litery d, D, czytaliście sylaby i tekst wyrazowo-obrazkowy z nową
literą. Układaliście i rozwiązywaliście zadania tekstowe. Poznaliście działanie sokowirówki
i przygotowaliście sok. Wiecie już bardzo dużo o warzywach i owocach.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– pisze

litery d, D,

– wyróżnia sylaby w wyrazach,
– potrafi się wyciszyć,
– bierze udział w zabawie ruchowej przy muzyce,
– wodzi ołówkiem po śladzie,
– zapisuje liczby w odpowiedniej kolejności,
– zastępuje układ liczb w kolorach odpowiednimi działaniami.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach opowiecie o domach zwierząt. Nauczycie się pisać litery d, D. Bę-
dziecie układać z kolorowych liczb dywanik i odczytywać działania.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– układać wyrazy z nowo poznaną literą,
– opowiadać o domach zwierząt.

Pytanie kluczowe

• Po co buduje się domy?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1,
portfolio ucznia – karta nr 32, portfolio nauczyciela karty z domkami spółgłosek i samogłosek,
Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości KREATYWNOŚĆ; chusta KLANZY lub
sznur, małe domki, litery z ryżu, duży alfabet ruchomy, skakanki, kolorowe liczby, cyfry, nagra-
nie piosenki Na ziemi (muz. T. Gummesson, sł. polskie A. Bernat), nagranie spokojnej muzyki.

Przebieg zajęć

1. Zabawy powitalne – zgodne współdziałanie w grupie.

• Karuzela. Dzieci stoją w kręgu i na wysokości pasa trzymają za uchwyty naprężoną

chustę. Śpiewając: A hej, a ho, do pracy by się szło..., rytmicznie przekazują sobie chustę
w prawą stronę. Zaczynają od bardzo powolnego śpiewania i stopniowo zwiększają
tempo. Jeśli zamiast chusty używa się sznura – należy zrobić z niego okrąg, który trzy-
mają dzieci i przekazują sobie tak, jak to opisano z chustą.

• Zabawy ćwiczące orientację w schemacie ciała i przestrzeni.

Dzieci chodzą po sali i witają się, podając sobie prawe dłonie i pytając: Witaj, sąsiedzie, jak ci
się wiedzie? Następnie witają się prawymi łokciami oraz klaszcząc wzajemnie w prawe dłonie.

• Skaczące domki. Dzieci w trzyosobowych zespołach tworzą domki (dwoje dzieci trzy-

ma się za ręce, stojąc jedno za drugim – to domek, do którego wchodzi trzecie dziecko;

107

trójka dzieci zwrócona jest w tę samą stronę) i przemieszczają się, skacząc trzykrotnie
wg komend: do przodu, w prawo, do tyłu.

2. Wysłuchanie piosenki Na ziemi (muz. T. Gummesson, sł. polskie A. Bernat) lub

przeczytanie jej tekstu przez nauczyciela.

I

Zwierzęta kochają i łąkę i las,

Ref.:

Na ziemi, na ziemi,

a ryby swą rzekę jak nikt.

to każdy z nas wie,

Ptaki drzewa tu mają,

jest miejsce, jest miejsce,

by wracać do gniazd,

gdzie dobrze mu jest.

a kwiaty w ogrodach swój świt.

II Na ziemi jest wiele i wiosek, i miast,

Ref.:

Na ziemi, na ziemi... itd,

jak wiele – któż zliczy je, kto.

Jedno miejsce jest nasze, by przeżyć swój czas,

o miejscu tym mówi się „dom”.

3. Jakie znamy domy? – wypowiadanie się na temat domów zwierząt.

• Nauczyciel zadaje pytania do treści piosenki:

– Gdzie

ludzie mają swój dom

? – Kto oprócz ludzi

ma swój dom? – Gdzie znajdują się te domy? – Jak
według was one wyglądają? – Z czego są zbudo-
wane? Po co buduje się domy?

4. Ćwiczenia grafomotoryczne – mała i wielka

motoryka

(ćw. pol.-społ., s. 38)

.

• Nauczyciel włącza nagranie. Dzieci przedsta-

wiają ruchem rąk – leniwe ósemki, tonącą
w słońcu łąkę pełną kwiatów i motyli. Następnie
otwierają

ćw. pol.-społ. na s. 38

i rysują motyle

oraz kwiaty po śladzie, starając się nie odrywać
ręki od kartki.

5. Uczymy się pisać litery d, D –

ćw. pol.-społ.,

s . 38

.

• Nauczyciel demonstruje litery pisane D, d i ana-

lizuje z dziećmi ich kształt. (– Z jakich elementów się składa? – Jaką inną literę przypomi-
na?). Następnie pokazuje sposób zapisu małej i wielkiej litery.

• Dzieci uczą się nowej litery: wodzą palcami po literach ułożonych np. z ryżu, chodzą po

literach ułożonych ze sznurka itp.

• Dzieci piszą litery: w powietrzu, potem na kartce palcem i kredką świecową.
• Dzieci otwierają

ćw. pol.-społ., s. 38

. Porównują literę drukowaną i pisaną. Nauczyciel

pokazuje zapis liter d, D w liniaturze. Dzieci zapisują litery po śladzie i samodzielnie.

• Dzieci wyjmują kartkę z domkami samogłosek i spółgłosek. Wpisują literę d do domku

spółgłosek.

6. Tworzymy i czytamy wyrazy z d, D.

• Nauczyciel dzieli dzieci na pięcioosobowe grupy przez odliczanie do pięciu. Każda gru-

pa ma ułożyć z poznanych liter wyrazy, które zawierają literę d (dom, dama, moda, dla,
dam) i głośno je odczytać. Dzieci z pozostałych grup dzielą wyrazy na sylaby.

108

7. Piszemy d, D w zeszycie – ćwiczenia w pisaniu.

• Nauczyciel prosi dzieci o otwarcie zeszytów, odszukanie liniatury, w której będą zapisywały

d, D, oraz zaznaczenie pól. (Cały czas pokazuje to na tablicy). Sprawdza wykonanie zadania.

• Dzieci po wykonaniu poleceń zapisują całą linijkę d, potem – całą linijkę D. Zaznaczają

w

ćw. pol.-społ., s. 38,

w kolejnych linijkach na przemian małą i wielką literę, które mają

zapisać w domu.

8. Zabawy matematyczne – ćwiczenie umiejętności liczenia.

• Skaczące cyfry. Dzieci dobierają się w grupy po cztery osoby. Każda grupa otrzymuje

skakankę i układa ją w kształcie jednej z poznanych cyfr. Dzieci spacerują i wykonują
przy każdej skakance tyle podskoków, ile wskazuje cyfra.

• Tyle samo. Dzieci dobierają się w pary. Jedno dziecko z pary wyjmuje kilka liczmanów,

zadaniem drugiego jest położenie takiej cyfry, która by wskazywała, ile według niego
jest liczmanów. Potem dzieci przeliczają liczmany i sprawdzają poprawność szacowania.

• Dzieci wyciągają

portfolio ucznia – karta nr

32

. Opisują przedstawione kukiełki z warzyw.

Przeliczają warzywa w kukiełkach. Liczą wa-
rzywa, z których je zrobiono i zapisują liczbę.
Odgadują na podstawie warzyw a pętlach,
którą kukiełkę zrobiła: Dorota, Marek Wojtek.
Przeliczają i zapisują liczbę warzyw w ich ku-
kiełkach

9. Układanie dywanika liczbowego z klocków –

rozwijanie myślenia matematycznego.

• Dzieci wyjmują liczby w kolorach. Nauczyciel

prosi: Ułóżcie z pięciu klocków schodki. Przypo-
mnijcie, jaki kolor ma każda liczba.

• Dzieci wykonują polecenia nauczyciela: Pokaż-

cie klocek o liczbie 5. Połóżcie pod nim dwa klocki
tak, aby razem były tej samej długości. Jakie to są
klocki? Jakie to liczby? Ułóżcie też inne dwa klocki.
...trzy klocki. (Nauczyciel za każdym razem pyta,
jakie to liczby).

• Dzieci otwierają ćwiczenia

matem.-przyr. na s. 58,

odczytują działania przedstawione

za pomocą liczb w kolorach i je zapisują.

10. Odkodowywanie obrazka – utrwalenie znajomości cyfr, ćwiczenia spostrzegaw-

czości (

ćw. matem.-przyr., s. 58

).

• Dzieci kolorują rysunek zgodnie z instrukcją – każdej cyfrze odpowiada inny kolor. Po

wykonaniu zadania mówią, jaki obrazek tam się ukrył.

• Odczytują kolejno zapisane cyfry i zapisują zgodnie z podaną kolejnością od 1 do 5.

11. Podsumowanie zajęć.

• Dzieci kończą zdania: – Dziś na zajęciach rozmawialiśmy o... – Wiem, jak wygląda... – Naj-

milej będę wspominać... – Najbardziej podobało mi się… – Nie podobało mi się...
Uwaga! Dzieci nie muszą kończyć każdego zdania.

109

Dzień 4.

TEMAT DNIA: Dom to nie tylko ściany

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem)

Zapis w dzienniku: Dom i jego znaczenie w życiu człowieka. Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu
sylab i wyrazów z d. Opowiadanie o rodzajach zajęć w domu. Wprowadzenie monet 1 zł, 2 zł,
5 zł i ich wartości. Przeliczanie pieniędzy.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie już wiele o domach ludzi i zwierząt. Nauczyliście się pisać litery d, D. Układaliście
z kolorowych liczb dywanik i odczytywaliście działania.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– próbuje

zdefi niować pojęcie dom,

– odczytuje sylaby i wyrazy,
– układa tekst z podanych wyrazów,
– rozpoznaje

monety,

– liczy

pieniądze,

– zastępuje kilka monet o różnych wartościach jedną monetą o równej im razem wartości,
– bawi się w sklep – posługuje się pieniędzmi.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach spróbujecie odpowiedzieć na pytanie: Co to jest dom? na podsta-
wie wiersza i swoich doświadczeń. Odegracie scenki przedstawiające jeden dzień z życia
rodziny. Ułożycie tekst wyrazowo-obrazkowy do czytania. Poznacie monety i ich wartości
oraz będziecie przeliczać pieniądze.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– słuchać

wiersza,

– wypowiadać się na temat wiersza,
– przeczytać sylaby i wyrazy z poznanymi literami,
– rozpoznawać

monety,

– przeliczać

pieniądze.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego lubimy nasze domy?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1,
portfolio ucznia karty 31, 37, 38, portfolio wycinanka – monety, Karty kreatywne – teczka
dodatkowa: bilet do wartości KREATYWNOŚĆ; dla każdego dziecka – kolorowe karteczki
w czterech kolorach, trzy prostokąty-cegiełki; cztery arkusze szarego papieru z narysowanymi
konturami domów, na każdym przyklejona karteczka w jednym z czterech kolorów; monety,
koperty z  wyrazami (mama, Mama, tata, Tata, dom, Dom, Ala, Ola, ma, i, to, To, dla), obrazki
przedstawiające towary sprzedawane w sklepach i ceny towarów, kartki z rysunkami sklepów.

Przebieg zajęć

1. Łapanie klaskania – zabawa powitalna.

• Dzieci stoją w kręgu. Nauczyciel puszcza klask (tzn. klaszcze raz w stronę jakiejś osoby).

Osoba przyjmuje klask (tak jakby coś łapała) i podaje go dalej – razem dwa klaski (łapie

110

klask – klaśnięciem przyjmującym i oddaje klask – klaśnięciem oddającym). Następuje
przyśpieszenie tempa. Można również wypowiedzieć imię osoby, od której otrzymało
się klask, lub osoby, do której się klask podaje.

(W.B. Serafin, Zabawy aktywizujące pracę ucznia na zajęciach w klasach I–III,

Nauczycielski Biuletyn Metodyczny nr 02/2006, Radom)

2. Rymowanki-rozśmieszanki – zabawa słowna wprowadzająca.

• Dzieci szukają do wypowiedzianych przez nauczyciela wyrazów takich słów, by powsta-

ły śmieszne rymy, np.: dom – tom, dziadek – Władek, tata – sałata, mama – dama, babcia
– klapcia, ogródek – podbródek.

• Po zabawie nauczyciel pyta: Z czym kojarzą się wam wyrazy, do których szukaliście rymów?

3. Dom – zabawa w skojarzenia.

• Nauczyciel przygotowuje tyle karteczek w czterech kolorach, ilu jest uczniów w klasie.

Jeden kolor oznacza jedną grupę. Dzieci losują karteczki i łączą się w grupy zgodnie
z wylosowanym kolorem. Podchodzą grupami do arkuszy szarego papieru z narysowa-
nymi konturami domów. Nauczyciel mówi: Weźcie po trzy małe prostokąty, czyli cegiełki,
które leżą na arkuszach. Niech każde z was napisze (np.: mama, tata, jedzenie) lub narysuje
coś (np. zabawkę, serce, meble, członków rodziny), z czym się kojarzy słowo dom. Naklej-
cie rysunki i napisy na schemat domu. (Można zaproponować dzieciom, aby podobne
skojarzenia przykleiły obok siebie).

• Po przyklejeniu cegiełek nauczyciel mówi: Wejdźmy do tych domów i zobaczmy, jak tam

jest. Porozmawiajmy o waszych domach. Nauczyciel zwraca uwagę, że dom to nie tylko
pokoje, ale także ich mieszkańcy i atmosfera, jaka w nich panuje.

4. Dom to nie tylko ściany – wypowiadanie się na podstawie wiersza.

• Nauczyciel czyta wiersz Dom J.K. Węgrzyna.

Dom to jest takie miejsce na ziemi,
O czym się możesz przekonać,
Gdzie wiedzie każda z twoich ścieżek
W matki szerokie ramiona.
Dom – to spracowana dłoń ojca,
Którą ci kładzie na ramiona,
By ci powiedzieć – „źle” i „dobrze”,
Kiedy cię chce przekonać.
To dni samotne, gdy cię nie ma,
Długie rodziców rozmowy,
To ich codzienna troska,
Abyś był mądry i zdrowy.

• Dzieci wypowiadają się na temat wiersza. Odpowiadają na pytania nauczyciela: – Jaki

jest dom, o którym mówi się w wierszu? – Jacy są domownicy? – Jaka atmosfera panuje
w tym domu? – Jakie więzy łączą tych ludzi? – Kto stanowi w nim rodzinę? – Z ilu osób skła-
da się twoja rodzina? – Kto mieszka z tobą? – Czy twoja rodzina jest podobna do rodziny
przedstawionej w wierszu?

Psycholog radzi – dom rodzinny

Dotyczy to wszystkich zajęć na temat domu – należy pozostawić dzieciom dowolność
wypowiadania się i nie zachęcać, a tym bardziej nie nakłaniać do zabrania głosu. Moż-
na natomiast po zajęciach powiedzieć dziecku, które podczas zajęć było wyjątkowo

111

zamknięte, że zauważyłam/em jego wyciszenie, i zapytać, co jest tego powodem. Jeśli
zechce i będzie miało co powiedzieć, to powie. Jeśli nie – dowie się, że wychowawca się
nim interesuje i je zauważa.

5. Mój dom – ćwiczenia słownikowe.

• Nauczyciel prosi o dokończenie zdań:

Mój dom pachnie jak...
Mój dom rozbrzmiewa jak...
Mój dom smakuje jak...
Mój dom wygląda jak...

6. Twórcze czytanie – układanie tekstu wyrazowo-obrazkowego.

• Nauczyciel mówi: Usiądźcie w grupach, tak jak na początku zajęć. Daje każdej grupie ko-

pertę z wyrazami oraz białą kartkę. Wysypcie wyrazy z koperty i je odczytajcie. Zadanie,
które wam przedstawię, jest zadaniem dla twórczych dzieci – macie ułożyć tekst wyrazowo-
-obrazkowy. Możecie wykorzystać wyrazy z koperty, naklejcie je na kartkę. Potem dorysujcie
obrazki.

• Po wykonaniu zadania dzieci odczytują swoje

teksty. Nauczyciel zbiera kartki i informuje, że
jutro będą je czytać ponownie.

7. Ćwiczenia z sylabami –

ćw. pol.-społ., s. 39

.

• Dzieci czytają wyrazy zapisane na środku

różnych obrazków. Dzielą te nazwy na sylaby.
Szukają sylaby, która znajduje się w nazwie ob-
razka, i łączą ją z obrazkiem.

• Dzieci po wykonaniu ćwiczenia odczytują syla-

bę i nazwę połączonego z nią obrazka.

8. Te litery dobrze znamy – ćwiczenia grafo-

motoryczne i ćwiczenia w pisaniu –

ćw. pol.-

-społ., s. 39

.

• Dzieci kolorują pola z literami zgodnie z instruk-

cją. Samogłoski – na czerwono, spółgłoski – na
niebiesko.

9. Z życia rodziny – odgrywanie scenek.

• Dzieci ponownie pracują w grupach. Nauczyciel mówi: Każda grupa to rodzina. Przydziel-

cie sobie role w rodzinie i przedstawcie jeden dzień z życia rodziny.

• Nauczyciel omawia z dziećmi przedstawione scenki z życia rodziny. Zadaje pytania: – Co

było podobne w tych dniach? – Czym te dni się różniły? – Co was zaskoczyło? – Co chcieliby-
ście robić w swojej rodzinie? – Czy dzień w waszych rodzinach wygląda podobnie?

Psycholog radzi – dom rodzinny

Scenki z życia rodziny odgrywane na polecenie nauczyciela to inny rodzaj aktywności
niż zabawa w dom. Ważna jest rola normatywna nauczyciela, który powinien delikatnie
sterować przebiegiem scenek, aby przedstawiały one pożądany model rzeczywistości
rodzinnej. Dla niektórych dzieci scenki nie będą niczym zadziwiającym. Będą też takie
dzieci, które będą zaskoczone przebiegiem relacji rodzinnych w scenkach. Warto posłu-
chać, jeśli dzieci będą chciały o tym opowiedzieć.

112

10. Rozpoznawanie monet – ćwiczenia praktyczne.

• Dzieci wyjmują monety o nominałach: 1 zł, 2 zł, 5 zł i uważnie je oglądają. Następnie

wykonują polecenia nauczyciela:

– Ułóż monety – od najmniejszej wartości do największej wartości.
– Zastąp 2 złote innymi monetami.
– Zastąp 5 złotych innymi monetami.

• Nauczyciel pokazuje dzieciom prawdziwe monety i prosi, aby dokładnie się im przyj-

rzały. Następnie kładzie je pod serwetkę i mówi: Znajdź 2 złote. Zadaniem dzieci jest
znalezienie wymienionych przez nauczyciela monet za pomocą dotyku.

11. Zabawa w sklep – liczenie pieniędzy.

• Nauczyciel dzieli dzieci na grupy i prosi, aby

każda grupa zorganizowała jeden sklep. Dzieci
losują kartki z rysunkami sklepów (papierni-
czo-zabawkarski, odzieżowy, spożywczy, owo-
cowo-warzywny) i organizują je na ławkach.
Wybierają ilustracje z towarami i dobierają kar-
toniki z cenami, np. 1 zł, 2 zł, 3 zł, 4 zł, 5 zł. Wy-
bierają spośród siebie sprzedawcę. Pozostałe
dzieci dokonują zakupów w różnych sklepach.
Po zakończeniu zabawy dzieci opowiadają, ja-
kie zakupy zrobiły i za ile złotych.

12. Ćwiczenia w rozpoznawaniu i przeliczaniu

monet –

ćw. matem.-przyr., s. 59.

• Dzieci otwierają ćwiczenia i wykonują polecenia.

– Otaczają pętlami monetę o wartości 1 zł i mo-

nety o wartości 3 zł. Nauczyciel pyta: – Czy jest
moneta o wartości 3 zł? – Jak zaznaczycie tę
wartość?

– W drugim ćwiczeniu najpierw liczą, ile jest pieniędzy w każdej skarbonce, a potem ko-

lorują te, w których jest więcej niż 2 zł.

– Łączą skarbonki – od najmniejszej wartości pieniędzy do największej. Wymieniają

głośno po kolei: W ostatniej skarbonce od lewej jest najmniej pieniędzy. Itd.

– W trzecim ćwiczeniu dzieci wykonują labirynt i odczytują, ile kto zapłacił za sok. Wska-

zują osobę, która zapłaciła najwięcej, która zapłaciła najmniej.

– Dzieci wskazują monety, którymi mógł zapłacić Marek.

13. Dzieci wyjmują z portfolio ucznia karty nr 37, 38 wykonują zadanie i ćwiczenia –

To już wiem, to już potrafi ę.

14. Podsumowanie.

• Dzieci kończą rozpoczęte przez nauczyciela zdania: Lubię przebywać w domu, bo... Zro-

bienie zakupów w naszym sklepie okazało się...

113

Dzień 5.

TEMAT DNIA: Razem raźniej

(1 godz. eduk. pol.-społ. + 1 godz. eduk. matem.)

Zapis w dzienniku: Razem raźniej – słuchanie wiersza, ćwiczenia w rozpoznawaniu emocji
związanych z różnymi sytuacjami, utrwalenie materiału, tworzenie gry planszowej.

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Potraficie zdefiniować pojęcie dom. Potraficie odczytać sylaby i wyrazy z poznanymi literami
oraz tekst wyrazowo-obrazkowy. Znacie monety oraz ich wartości. Przeliczacie pieniądze.
Potraficie zrobić zakupy.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– uważnie słucha czytanego tekstu,
– wypowiada się na temat uczuć w sytuacji, gdy był sam lub nie miał się z kim bawić,
– rozpoznaje emocje i nazywa uczucia,
– potrafi dzielić się z innymi,
– uzupełnia brakujące elementy w tabelce zgodnie z podanymi warunkami,
– tworzy grę planszową,
– gra zgodnie z zasadami gry.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach wysłuchacie wiersza Moja siostra królewna i spróbujecie odpowiedzieć
na pytanie: Czy posiadanie rodzeństwa pomaga nam w życiu? Porozmawiacie o uczuciach. Będzie-
cie czytać i pisać wyrazy z poznanymi literami. Stworzycie swoją grę planszową i zagracie w nią.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– słuchać wiersza,
– wypowiadać się na jego temat,
– czytać wyrazy z poznanymi literami oraz czytać tekst wyrazowo-obrazkowy,
– grać w grę planszową zgodnie z zasadami,
– przeliczać

pieniądze.

Pytanie kluczowe

• Dlaczego posiadanie rodzeństwa pomaga w życiu?

Środki dydaktyczne: Oto ja – elementarz cz. 1, ćw. pol.-społ. cz. 1, ćw. matem.-przyr. cz. 1,
Karty kreatywne – teczka dodatkowa: bilet do wartości KREATYWNOŚĆ; portfolio ucznia –
karty nr 35, 36, gazety, kartki z tekstem wyrazowo-obrazkowym tworzonym przez dzieci –
skserowane kartki z buźkami, małe karteczki.

Przebieg zajęć

1. Łańcuch przyjaźni – zabawa integracyjna.

• Dzieci trzymają się za ręce, tworząc długi łańcuch przyjaźni. Osoba na początku łańcucha

wykonuje polecenia podawane przez nauczyciela, np. Prowadź łańcuch powoli. Prowadź
w całkowitej ciszy. Prowadź szybko. Prowadź, skacząc na jednej nodze. Prowadź w rytm me-
lodii. Polecenia podawane są szybko. Po chwili następuje zmiana prowadzącego łańcuch.

114

2. Czy posiadanie rodzeństwa pomaga w życiu? – wypowiedzi na podstawie wiersza.

Nauczyciel czyta wiersz D. Wawiłow Moja siostra królewna.

Moja siostra królewna

że jest wstrętna ropucha,

ma z papieru koronę

a nie żadna królewna.

i ma długie warkocze,

Jak ją rąbnę niechcący,

i ma oczy zielone,

zaraz leci do mamy,

moja siostra królewna.

ale to jest nieważne,

Moja siostra królewna

bo i tak się kochamy

jest najlepsza na świecie,

z moją siostrą królewną.

kiedy bajki mi czyta

Rano idzie do szkoły

albo gra mi na flecie,

w swym czerwonym berecie

moja siostra królewna.

i z tornistrem na plecach,

A jak stoi przed lustrem

a wy wcale nie wiecie,

i mnie wcale nie słucha,

że to idzie królewna.

wtedy mówię jej na złość,

• Dzieci wypowiadają się na temat wiersza, kierowane pytaniami nauczyciela: – Jakie

uczucia żywi brat do siostry? – Jak nazywa swoją siostrę? – Kiedy jest z nią szczęśliwy? –
Kiedy się na nią złości? – Jak myślisz, czy się kochają? – Co czuł brat, gdy siostra mu czytała?
(radość) – Co czuł, gdy go nie słuchała? (smutek). – Kto z was ma rodzeństwo? – Jakim uczu-
ciem je darzycie? – Czy posiadanie rodzeństwa pomaga nam w życiu? – Dlaczego?

Psycholog radzi – rodzeństwo

Konkretne pytanie o korzyści płynące z posiadania rodzeństwa wymaga konkretnej
odpowiedzi. Po dyskusji nad zaletami i wadami życia z rodzeństwem dzieci powin-
ny mieć odpowiednie argumenty. Tym razem warto ukierunkować je na obszar szer-
szych korzyści, wykraczających poza „tu i teraz”, a dotykających sytuacji życiowych,
w których dzieci być może jeszcze nie były, bądź odwołujących się do przyszłości, do
relacji między dorosłymi siostrami czy braćmi.

3. Starszy i młodszy brat – odgrywanie scenek.

• Dzieci dobierają się parami. Jedno z nich przyjmuje rolę pocieszającego, drugie – pła-

czącego brata. Wszyscy siadają w kole. Po kolei do środka wchodzi para, przedstawiając
swoją propozycję. Każda scenka jest oceniana przez grupę brawami. Dzieci wybierają
najbardziej skuteczny sposób pocieszenia brata. Jeśli zdania są podzielone, nauczyciel
musi podkreślić, że niekoniecznie tylko jeden sposób jest dobry, że każdemu z nas co
innego pomaga, gdy jesteśmy smutni.

(J. Andrychowska-Biegacz, Gry i zabawy rozwijające dla dzieci młodszych. 50 przykładów zajęć do
praktycznego wykorzystania, Wyd. FOSZE, Rzeszów 2000)

4. Rozmawiamy o uczuciach.

• Burza mózgów. Nauczyciel prosi, aby dzieci podały jak najwięcej nazw uczuć (radość

złość, gniew, zadowolenie, zauroczenie itd.). Dziecko, które wymieni nazwę uczucia, wy-
szukuje buźkę wyobrażającą to uczucie wśród rysunków położonych na stoliku. Zawie-
sza rysunek na tablicy.

• Skojarzenia. Nauczyciel pyta: – Co przychodzi wam na myśl, gdy mówię słowo: radość?

– Co przychodzi wam na myśl, gdy mówię słowo: smutek?

115

• Dalszy ciąg. Nauczyciel prosi dzieci, aby wycięły z gazet twarz wesołą i twarz smutną.

Potem opowiada jakąś sytuację, np.: Ala przyszła ze szkoły i mówi swojej siostrze, że pokłó-
ciła się z koleżanką. Przykłady innych sytuacji: Michałowi zepsuła się zabawka. Zosia nie
potrafi poradzić sobie z wykonaniem laurki dla babci.
Nauczyciel pyta: Jaki dalszy ciąg dopowiedziałaby twarz wesoła? Chętne dziecko wstaje,
pokazuje wesołą twarz i mówi np.: Nie martw się, na pewno się pogodzicie. Musicie poroz-
mawiać i wyjaśnić sobie wszystko.
Nauczyciel: Jaki dalszy ciąg dopowiedziałaby twarz smutna? Tym razem chętne dziecko
pokazuje smutną twarz i mówi np.: Nie mam czasu, zostaw mnie w spokoju.
Nauczyciel pyta: Do kogo można zwrócić się, jeśli ktoś nie mam rodzeństwa?

(Wg: J. Rojewska, Grupa bawi się i pracuje. Zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych, wyd. UNUS)

Psycholog radzi – jedynacy

Bardzo dobrze, że w scenariuszu zajęć nie pominięto dzieci, które są jedynakami. Mogą
one wiele się dowiedzieć o rzeczywistości życia wśród rodzeństwa, która jest im zupeł-
nie nieznana. Jednak mogą też mieć poczucie, że ten temat ich nie dotyczy.
Ta część zajęć jest wreszcie o nich i dla nich. I dla tych wszystkich dzieci, które wcze-
śniej ze smutkiem stwierdziły, że z rodzeństwem wcale nie jest im dobrze. Warto dać
im wszystkim nadzieję, że też mogą mieć ważne i bliskie relacje oparte na przyjaźni,
szacunku i trosce – jak we wcześniejszym zadaniu.

5. Ćwiczenia w czytaniu – kartki z twórczym tekstem wyrazowo-obrazkowym.

• Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki (skserowane i spięte w formie książeczki) z tekstami

wyrazowo-obrazkowymi, które tworzyły poprzedniego dnia. Dzieci czytają teksty.

6. Ćwiczenia w pisaniu poznanych wyrazów – pisanie w zeszycie.

• Nauczyciel zapisuje na tablicy wyrazy z różnych tekstów. Prosi o otwarcie zeszytów, za-

znaczenie liniatury do pisania (kontroluje poprawność zaznaczenia) i przepisanie wyra-
zów (np. tata, mama, to dom Ali i Oli).

• Nauczyciel prosi o wyjęcie z

portfolio ucznia kart nr 35, 36

i wykonanie ćwiczeń z serii: To

już wiem, to już potrafi ę. Nauczyciel czyta i omawia z dziećmi polecenia.

7. Doskonalenie liczenia – zabawy.

• Dzieci wyjmują liczmany. Każde dziecko układa przed sobą pięć elementów i wykonuje

polecenia nauczyciela:

– Rozłóżcie 5 liczmanów na dwie grupy. Ile macie liczmanów w pierwszej grupie, a ile –

w drugiej. Ile to razem?

– Połóżcie 2 liczmany (potem 1, 3, 4). Ile liczmanów brakuje do pięciu?
– Połóżcie 5 liczmanów i dwa dajcie sąsiadowi z ławki. Ile wam zostało?
– Połóżcie 4 liczmany i 1 liczman obok. Ułóżcie do tego zadanie. Ja rozpocznę: Na stole leża-

ło... Kasia dostała od brata...

8. Gra planszowa –

ćw. matem.-przyr., s. 60–61.

• Nauczyciel mówi: Otwórzcie ćwiczenia. Macie przed sobą planszę gry „Wyprawa do indiań-

skiej wioski”. Waszym zadaniem jest wymyślenie własnej gry na podstawie obrazków z wy-
cinanki (s. 63). W wycinance są po dwa obrazki do wyboru, do wklejenia w puste miejsca.
Każda para obrazków ma obwódkę w tym samym kolorze. Popatrzcie, jakie są kolory obwó-
dek. Wymieńcie te kolory. W każde puste miejsce przyklejcie wybrany przez siebie obrazek,
którego obwódka jest w kolorze obwódki pustego miejsca.

\

116

• Zagraj z kolegą lub koleżanką w przygotowaną przez siebie grę. Zasady gry:

– Narysowana na planszy kostka do gry oznacza dodatkowy rzut.
– Strzałki pokazują, na które pole należy się cofnąć lub przesunąć do przodu.
– Zamalowane pola bez strzałek oznaczają utratę 1 rzutu kostką, czyli postój.

9. Wykonanie zadania zgodnie z podanymi warunkami ćwiczenie spostrzegawczo-

ści –

ćw. matem.-przyr., s. 62.

• Dzieci otwierają ćwiczenia na s. 62. Nauczyciel

wyjaśnia: Będziecie wklejać rysunki ubrań zgod-
nie z kolorem kredki w danym rzędzie. Na przy-
kład pod zieloną kredką macie w szeregu czapek
zieloną czapkę, w szeregu koszulek – zieloną ko-
szulkę, w szeregu spodenek – pusto. Co wkleicie?
W szeregu butów – zielone buty. Dzieci wykonu-
ją ćwiczenie. Następnie kolorują misia zgodnie
z kolorem ubrań w tabeli.

10. Podsumowanie.

• Nauczyciel rozdaje dzieciom karteczki i prosi,

aby te, którym podobały się zajęcia, narysowały
buzię wesołą, a te, którym zajęcia się nie podo-
bały – buzię smutną.

• Po wykonaniu pracy dzieci zawieszają rysunki

buziek na tablicy.

• Nauczyciel mówi: Drogie dzieci, dotarliśmy

do końca naszej podróży w krainie wartości
o nazwie KREATYWNOŚĆ. Pokażcie, co się w tej chwili znajduje na waszych biletach. Jak one
teraz wyglądają? Powiedzcie, dlaczego znajdują się na nim te obrazki i wyrazy. Opowiedz-
cie, czego się nauczyłyście. O czym nie wiedziałyście, ale teraz będziecie o tym pamiętać?

• Dzieci odpowiadają na pytania nauczyciela.

117

EDUKACJA PLASTYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Wykonujemy kukiełki z warzyw

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wykonaliście pracę plastyczną kredkami Moja ulubiona bajka. Nauczyliście się prawidłowo
rozmieszczać elementy na stronie.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– zapozna się z rodzajami lalek teatralnych,
– wybiera warzywa i owoce potrzebne do wykonania kukiełki,
– wykona kukiełkę – łączy warzywa za pomocą wykałaczek,
– wykorzysta kukiełkę do własnej prezentacji,
– ćwiczy umiejętność poruszania kukiełką.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszych zajęciach wykonacie kukiełki z warzyw i owoców. Połączycie elementy po-
trzebne do wykonania kukiełki za pomocą patyczków do szaszłyków, zwracając uwagę na
bezpieczne posługiwanie się patyczkiem.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– opowiedzieć o lalkach teatralnych na podstawie ilustracji,
– połączyć za pomocą patyka do szaszłyków elementy warzyw i owoców,
– wykorzystać swoją kukiełkę do swojej prezentacji.

Pytania kluczowe

• Z czego można zrobić kukiełki?
• Jak można wykorzystać kukiełki?

Środki dydaktyczne: pół ziemniaka, różnej grubości plasterki innych warzyw, np.: mar-
chewki, pietruszki; por, połówka cebuli, patyczki do szaszłyków, wykałaczki, goździki, pla-
stelina, ilustracje przedstawiające pacynki, kukiełki, marionetki, wiersz B. Lewandowskiej
Jarzynowy teatrzyk, kukiełki z warzyw zrobione przez nauczyciela.

Przebieg zajęć

1. Wprowadzenie do tematu zajęć.

• Nauczyciel prezentuje ilustracje przedstawiające lalki teatralne: pacynkę, kukiełkę i ma-

rionetkę.
Dzieci wyszukują podobieństwa i różnice między lalkami. Nauczyciel mówi krótko na
temat teatru lalek. Wyjaśnia dzieciom rolę aktora w teatrze lalek (kieruje on lalką, odpo-
wiednio nią porusza i zmienia głos w zależności od charakteru lalki).
Pyta: Z czego można zrobić kukiełki? – z tkaniny, papieru, gazety, warzyw.

2. Kukiełki z warzyw i owoców – praca konstrukcyjna.

• Nauczyciel recytuje wiersz B. Lewandowskiej Jarzynowy teatrzyk, demonstrując jego

treść kukiełkami zrobionymi z warzyw.
Na co się przyda pietruszka?

Jeszcze zrobimy macochę,

My ją zmienimy w Kopciuszka.

Trzeba pomyśleć trochę...

Królewicz będzie z marchewki,

Macocha będzie z cebuli.

A z kukurydzy – wróżka.

Z cebuli będą jej córki.

118

Z dyni zrobimy karetę,

Wietrzyk im zagra na flecie.

Ogórek będzie stangretem.

Wietrzyk gra pięknie, jak wiecie.

A

listki?

I

wszystkie

lale-jarzynki

W naszym teatrze

będą tańczyły prześlicznie.

Każdy liść będzie – biletem.

• Nauczyciel pyta: Która baśń została zaprezentowana w wierszu? Jakie postacie zostały wy-

konane? Z czego zostały zrobione poszczególne postacie? Która postać podobała wam się
najbardziej?
Nauczyciel zaprasza dzieci do wykonania kukiełek.
Dzieci rozkładają przygotowane w domu warzywa: przekrojone ziemniaki, cebulę, po-
krojone w plasterki różnej grubości marchewki, pietruszki, por, goździki, patyczki do
szaszłyków.
Nauczyciel proponuje: Spróbujcie wykonać kukiełki z warzyw, nadziewając je na patyczek.
Przypominam, musicie to zrobić ostrożnie, aby nie skaleczyć się ostry patykiem. Nauczyciel
demonstruje wykonanie kukiełki – pokazuje różne sposoby wykonania głowy z pie-
truszki, włosów z pora, tułowia z pora, marchewki, itp. Zróbcie oczy, usta i nos z goździ-
ków, plasteliny.

3. Kukiełkowe zabawy – animacja kukiełek.

Dzieci nazywają swoje kukiełki. Kolejno wychodzą na środek i każda kukiełka przedsta-
wia się wszystkim i opowiada o sobie.
Nauczyciel prezentuje dzieciom sposób trzymania i poruszania kukiełkami. Mówi
o  przenoszeniu ruchu aktora na ruch lalki – biegowi kukiełki towarzyszy bieg aktora,
obrotom kukiełki towarzyszy obrót aktora, a nie tylko ruch ręki. Pokazuje bieg, chód i
obrót, a dzieci naśladują jego ruchy.

4. Podsumowanie zajęć – ocena wykonanej pracy.

Dzieci oglądają kukiełki i swobodnie wypowiadają się na ich temat. Mówią, która po-
doba im się najbardziej i dlaczego. Wszystkie kukiełki zostają wyeksponowane w klasie.

EDUKACJA MUZYCZNA

TEMAT ZAJĘĆ: Tworzymy klasową orkiestrę perkusyjną

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Wiecie już, jak wyglądają instrumenty perkusyjne. Nauczyliście się na nich grać. Potraficie
zaśpiewać piosenkę Jesień i zagrać do niej akompaniament.

Cele nauczyciela. Uczeń:

– wymienia instrumenty perkusyjne i potrafi rozróżnić je słuchowo,
– wie, co oznacza słowo orkiestra i kim jest dyrygent,
– kształci poczucie rytmu, podzielność uwagi i koncentrację,
– rozwija inwencję twórczą i wyobraźnię.

Cele w języku ucznia
Na dzisiejszej lekcji będziemy się bawić się w różne zabawy z instrumentami perkusyjnymi.
Na koniec razem stworzycie klasową orkiestrę. Poznacie znaczenie słów: orkiestra i dyrygent.

119

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– prawidłowo grać na instrumentach perkusyjnych,
– zagrać na instrumentach perkusyjnych podane rytmy,
– równo i rytmicznie grać w perkusyjnej orkiestrze.

Pytania kluczowe

• Co to jest orkiestra?
• Kim jest dyrygent?

Środki dydaktyczne: instrumenty perkusyjne – podstawowe instrumentarium C. Orffa (bę-
benek, trójkąt, pudełko akustyczne, kołatki [kastaniety], marakasy, tamburyn, klawesy [dre-
wienka], talerze), karta pracy nr 6, ilustracja przedstawiająca orkiestrę, CD 1.

Przebieg zajęć

1. Muzyczne przywitanie.

Na stoliku rozłożone są instrumenty perkusyjne. Nauczyciel wybiera jeden z nich i im-
prowizuje muzyczne przywitanie, mówiąc lub śpiewając: Dzień dobry dzieci. Do stolika
podchodzi wybrane dziecko (lub grupa dzieci), wybiera instrumenty i improwizuje rytm
i melodię na słowach: Dzień dobry pani.

2. Zaśpiewanie piosenki Jesień (CD 1).

3. Perkusyjne echo rytmiczne – ćwiczenie rytmiczne.

Każde dziecko ma jeden instrument. Nauczyciel gra na bębenku schematy rytmiczne
w takcie na 4, z wykorzystaniem ćwierćnut, półnut i ósemek. Odpowiednio realizuje
również głosem wartości:
ćwierćnuty – cyk, cyk;

ósemki – tik, tak;

półnuty – bim, bam.

Dzieci powtarzają na zasadzie echa za nauczycielem.

Przykładowe rytmy:

4. U zegarmistrza – ćwiczenie rytmiczno-głosowe.

Dzieci podzielone są na trzy grupy. Jedno dziecko jest zegarmistrzem, który ma w swo-
im sklepie różne zegary:
I – małe – kołatki lub klawesy (ósemki), głos – tik, tak, tik, tak,
II – średnie – bębenki (ćwierćnuty), głos – cyk, cyk,
III – duże – trójkąty (półnuty), głos – bim, bam.

Zegarmistrz wskazuje ręką, które zegary zaczynają tykać.

120

Uwaga! Przed rozpoczęciem zabawy nauczyciel ćwiczy z każdą grupą przebieg
rytmiczny. Dla utrzymania porządku wybija puls na dowolnym instrumencie. Po
przećwiczeniu każdej partii wybrane dziecko przejmuje rolę zegarmistrza (dyry-
genta). Ruchem ręki wskazuje, które zegary zaczynają grać. Zegary mogą grać po
kolei lub wszystkie razem. Po chwili następuje zmiana zegarmistrza.

5. Wykonywanie zadania w karcie pracy nr 6.

• Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedzą, co oznaczają słowa dyrygent i orkiestra. Jeśli dzieci

nie wiedzą, to wyjaśnia: Orkiestra to duży zespół osób grających na instrumentach. Dyry-
gent to osoba, która kieruje orkiestrą, w ręku trzyma batutę.

• Nauczyciel pyta dzieci: Kto w zabawie „U zegarmistrza” był dyrygentem, a kto – orkiestrą?
• Nauczyciel czyta dzieciom tekst z karty pracy: Poznajcie mojego tatę. Ma na imię Maestro.

Jest dyrygentem. Na koncercie w ręku ma batutę. Dyrygent kieruje całą orkiestrą. To bardzo
trudne zadanie!

• Dzieci przyglądają się ilustracji. Nauczyciel wyjaśnia: Dyrygent pełni bardzo odpowie-

dzialną rolę w orkiestrze. Kieruje wszystkimi instrumentami, pokazuje im – kiedy mają grać,
a kiedy nie. W ręku trzyma pałeczkę, która nazywa się batutą. Stoi zawsze na środku, przed
orkiestrą na lekkim podwyższeniu. Dyrygent i muzycy grający w orkiestrze są przeważnie
elegancko ubrani. Panowie noszą fraki w czarnym kolorze i białe koszule. Panie bardzo czę-
sta mają długie eleganckie spódnice.

• Wykonywanie zadania w karcie pracy – pokolorowanie rysunku dyrygenta Maestro.

6. Zabawa w dyrygenta – improwizacja.

Dzieci podzielone są na cztery grupy, każdy otrzymuje jeden instrument: I grupa – bę-
benki, II grupa – kołatki, III grupa – marakasy, IV grupa – trójkąty.

• Nauczyciel pełni rolę dyrygenta, pokazuje odpowiednim gestem, która grupa z instru-

mentów ma grać:
bębenki – dłonie ułożone równolegle
kołatki – klaskanie w rytmie
marakasy – młynek
trójkąty – palec wskazujący
wszystkie instrumenty – dłonie uniesione do góry.

• Rolę dyrygenta może przejąć wybrane dziecko.

7. Gramy w klasowej orkiestrze perkusyjnej – instrumentacja Polki Tritsch-Tratsch

J. Straussa (CD, DVD).

Dzieci pozostają w czterech grupach, jak w ćwiczeniu poprzednim. Nauczyciel dyryguje
ustalonymi gestami – wtedy gra odpowiednia grupa instrumentów.

8. Podsumowanie zajęć.

Nauczyciel prosi dzieci, by zagrały na instrumentach głośno – jeśli zajęcia im się podo-
bały, lub cicho – jeśli zajęcia się nie podobały.

ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

TEMAT ZAJĘĆ: Poznanie narzędzia Zaznacz – praca w programie

Paint

Powiązanie lekcji z wcześniejszą wiedzą ucznia
Poznaliście sposób cofania w programie Paint z wykorzystaniem polecenia Cofnij. Dowie-
dzieliście się również, czym jest e-book.

121

Cele nauczyciela. Uczeń:

– samodzielnie włącza i wyłącza komputer,
– sprawnie posługuje się myszą,
– z pomocą nauczyciela zaznacza obrazek i przenosi go w wybrane miejsce metodą złap,

przesuń i upuść,

– potrafi cofnąć wykonaną czynność w programie Paint,
– z pomocą nauczyciela zapisuje plik w programie Paint.

Cele w języku ucznia
Dzisiaj poznacie narzędzie programu Paint – Zaznacz i nauczycie się je wykorzystywać. Po-
znacie także sposób zapisywania pliku w programie Paint.

Nacobezu (kryteria oceny)
Będę zwracać uwagę na to, czy potrafi cie:

– zaznaczać obrazki w programie Paint.

Pytanie kluczowe

• W jaki sposób zapisuje się w komputerze wykonaną pracę?

Środki dydaktyczne: Oto ja – zajęcia komputerowe, klasa 1, płyta CD dla ucznia – zajęcia 9.,
sprzęt komputerowy w pracowni komputerowej, zdjęcia lub obrazki przedstawiające domy
ludzi (dom jednorodzinny, blok) i wybranych zwierząt (psia buda, ptasie gniazdo, muszla
ślimaka, dziupla, akwarium).

Przebieg zajęć

1. Sprawy organizacyjne.

Nauczyciel podaje cele zajęć oraz kryteria oceny.

2. Rozmowa na temat domów ludzi i zwierząt.

Nauczyciel pokazuje zdjęcia lub obrazki przedstawiające domy ludzi i zwierząt. Pyta:

– Jakie domy mają zwierzęta? (Pies ma budę, wiewiórka mieszka w dziupli, ptaki pielęgnu-

ją swoje pisklęta w gniazdach, ryby żyją w jeziorach, stawach, rzekach, a także w akwa-
riach, ślimak nosi swój domek na plecach).

– Gdzie mieszkają ludzie? (w domach jednorodzinnych, w blokach)
– Jak wyglądają wasze domy? (Uczniowie opisują swoje domy).

Nauczyciel poleca uczniom połączyć strzałkami obrazki zwierząt i ich domów

(ćw. 1,

s. 11).

3. Poznanie narzędzia programu Paint – Zaznacz.

Nauczyciel wyjaśnia, że narzędzie Zaznacz służy do przesuwania obrazków lub ich
fragmentów po ekranie monitora metodą złap, przesuń i upuść.
Aby zaznaczyć i przesunąć obrazek lub jego fragment, należy:

• kliknąć lewym przyciskiem myszy w ikonę narzędzia Zaznacz,
• otoczyć wybrany obrazek lub jego fragment prostokątnym zaznaczeniem, trzymając

wciśnięty lewy przycisk myszy, a potem zwolnić przycisk,

• przesunąć zaznaczony element grafi czny w dowolne miejsce metodą złap, przesuń

i upuść, trzymając wciśnięty lewy przycisk myszy.
Nauczyciel poleca zaznaczyć ołówkiem obrazki czekoladek w kształcie gwiazdek

(ćw. 2,

s. 11).

122

4. Zabawa Gimnastyka języka.

Nauczyciel pyta uczniów: – Czy lubicie słuchać baśni? – A czy umiecie opowiadać baśnie?
– Co jest potrzebne do tego, aby ładnie mówić i prawidłowo wypowiadać wszystkie głoski?
(uważne słuchanie i sprawny język)
Proponuje gimnastykę języka na wesoło i zachęca uczniów do powtarzania podobnych
ćwiczeń w domu:

• kilkakrotnie wdychają głęboko powietrze ustami, podnosząc ręce w górę; potem po-

chylają się w przód i powoli wydychają powietrze nosem,

• przesyłają głośne całusy kolegom, dmuchając na wyprostowaną dłoń,
• starają się kilkakrotnie zwinąć język w trąbkę,
• nabierają powietrza do ust, nadymając oba policzki; wydmuchują je, sycząc,
• starają się dotknąć językiem brody, a potem – nosa,
• nabierają powietrza do ust, nadymając na zmianę raz jeden, raz drugi policzek.

5. Poznanie sposobu zapisywania w komputerze wykonanej pracy (s. 12).

Nauczyciel pyta:

– Co trzeba zrobić, aby nie zapomnieć ważnych informacji? (Trzeba je zapisać).

Nauczyciel wyjaśnia, że praca wykonana w komputerze zniknie wraz z jego wyłącze-
niem. Aby tego uniknąć, należy zapisać plik w pamięci komputera. Zapisaną w ten spo-
sób pracę można w każdej chwili odtworzyć.
Aby zapisać plik Paint w komputerze, należy:

• kliknąć lewym przyciskiem myszy w opcję Plik, znajdującą się na pasku Menu, a potem

w opcję Zapisz jako,

• w oknie Zapisz jako kliknąć w zakładkę Pulpit, a potem w pole z napisem Zapisz,
• na pulpicie pojawi się ikona pliku, w którym jest zapisana praca.

6. Włączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela. Uruchomienie płyty CD. Wyko-

nanie znajdujących się na niej ćwiczeń.

Ćwiczenie a.

Baśnie

(Paint) – płyta CD, zajęcia 9.

Polecenie: Umieść przedmioty pod właściwymi postaciami z baśni. Wykorzystaj narzędzie
Zaznacz oraz metodę złap, przesuń i upuść. W razie potrzeby zastosuj polecenie Cofnij. Za-
pisz wykonaną pracę w komputerze.
Ćwiczenie b.

Skarbonki

– płyta CD, zajęcia 9.

Polecenie: Powkładaj monety 1-złotowe do skarbonki Igora, monety 2-złotowe – do skarbonki
Marka, a monety 5-złotowe – do skarbonki Adama. Wykorzystaj metodę złap, przesuń i upuść.
Ćwiczenie c.

Dom Doroty

– płyta CD, zajęcia 9.

Polecenie: Odszukaj w domu Doroty pięć rzeczy, których nazwy zaczynają się na literę d.
Klikaj na nie lewym przyciskiem myszy.

123

Ćwiczenie d.

Dywan

– płyta CD, zajęcia 9.

Polecenie: Zaprojektuj wzór dywanu, wykorzystując kolorowe stemple. Wybierz stempel
i stempluj, klikając lewym przyciskiem myszy.

7. Zakończenie pracy z płytą. Wyłączenie komputerów pod kontrolą nauczyciela.

8. Podsumowanie (próba odpowiedzi na pytanie kluczowe) i zakończenie zajęć.

Zadanie

domowe:

Nauczyciel poleca uczniom przypomnieć sobie, do czego służy kla-

wiatura komputerowa.

WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA

TEMAT ZAJĘĆ: Zabawy i ćwiczenia skoczne

Cele nauczyciela. Uczeń:

– przestrzega zasad i reguł obowiązujących w zabawach,
– potrafi wykonać różne rodzaje skoków,
– wykonuje bezpieczne lądowanie po zeskoku,

Przybory: woreczki, pachołki, szarfy, materac, skrzynia.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie

przygotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

• Zabawa ze śpiewem – Praczki

Dzieci śpiewają piosenkę i naśladują ruchem czynności.
Tu lewą mam rączkę, a tu prawą mam,
jak praczki pracują pokażę ja wam:
Tak piorą, tak piorą
przez cały boży dzień. (2 x)
Wieszają, wieszają
przez cały boży dzień. (2 x)
Maglują, maglują
przez cały boży dzień. (2 x)
Prasują, prasują
przez cały boży dzień. (2 x)

• Najlepiej razem

Dzieci biegają swobodnie, omijając różne przybory porozkładane na sali. Nauczyciel
informuje dzieci, jakie pozycje muszą przyjąć przy danym przyborze. Np.: pachołek –
siad skrzyżny, woreczek – siad prosty, szarfa – przysiad podparty. Na sygnał nauczyciela
dzieci (2–3 do jednego przyboru) wykonują jak najszybciej pozycję przy wymienionym
przedmiocie. Uczniowie, którzy nie zdążyli, wykonują dodatkowe zadanie.

3. Część główna – zabawy skoczne.

• Kangury i zające

Nauczyciel ustawia dzieci w rzędach. Na sygnał: Kangury! pierwsze dzieci z rzędów wkła-
dają woreczek między uda i podskakując obunóż, poruszają się w kierunku pachołka,

124

starając się nie wypuścić woreczka spomiędzy nóg. Po minięciu pachołka chwytają wo-
reczek w dłonie, biegną z nim do rzędu i przekazują go następnemu.
Na sygnał: Zające!, dzieci wykonują przysiad podparty, wkładają woreczek między uda
i wykonują podskoki zajęcze do pachołka.

• Wyścigi skoczków

Dzieci ustawione są w czterech rzędach w odległości 4–5 m od linii startu, naprzeciw
każdego rzędu leży pachołek. Na sygnał nauczyciela pierwsza osoba z rzędu, skacząc na
jednej nodze, przesuwa przed sobą woreczek, trącając go stopą. Po obiegnięciu pachoł-
ka wraca na linię startu, skacząc na drugiej nodze. Mijając linię startu, uprawnia następ-
nego gracza do rozpoczęcia skoku, a sama ustawia się na końcu rzędu. Wygrywa zespół,
którego zawodnicy szybciej wykonają zadanie.

3. Ćwiczenia na materacu.

– Dzieci wykonują skoki na materacach: dwa niskie podskoki obunóż, trzeci wysoki

z lądowaniem w przysiadzie podpartym.

Uwaga! Nauczyciel musi pokazać i wyjaśnić znaczenie prawidłowego lądowania
w przysiadzie.

– Dzieci wykonują skoki w dal z miejsca, z odbicia obunóż do przysiadu.
– Dzieci wchodzą na skrzynię – na dwie części (nauczyciel może dołożyć trzecią) i zeska-

kują na materac do przysiadu.

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Kurczątko

Dzieci skulone naśladują śpiące kurczątka. Jedno kurczątko, wyznaczone przez nauczy-
ciela dziecko, nie śpi i piszczy cichutko. Inne wyznaczone dziecko stara się odszukać
piszczące pisklę.

• Zbiórka – omówienie zajęć. Wyróżnienie dzieci, które starały się wykonać wszystkie

ćwiczenia poprawnie i bezpiecznie.

TEMAT ZAJĘĆ: Z

ręcznościowe zabawy z przyborami

Cele nauczyciela. Uczeń:

– poprawnie wykonuje ćwiczenia,
– posługuje się różnymi przyborami nietypowymi w grach i zabawach ruchowych,
– potrafi bezpiecznie ćwiczyć.

Przybory: woreczki, sznurowadła, pudełka po zapałkach, gazety, zapałki, szczypce, obręcze.

Przebieg zajęć

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie

przygotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

• Labada – zabawa ze śpiewem.

Dzieci stoją w kole, trzymają się za ręce, śpiewają i poruszają krokiem dostawnym po
obwodzie koła:
Tańczymy labada, labada, labada,
Tańczymy labada, małego walczyka.
Tańczą go pierwszaki, pierwszaki, pierwszaki,
Tańczą go pierwszaki i małe dzieci też.
Nauczyciel pyta: Rączki były? (pokazuje)

125

Dzieci odpowiadają: Były! (pokazują)
Nauczyciel pyta: Włoski były? (pokazuje)
Dzieci odpowiadają: Nie! Chwytają się za włoski i znów śpiewają i poruszają się po obwo-
dzie koła krokiem dostawnym. Itd.

• Dzieci wykonują ćwiczenia z pustymi pudełkami po zapałkach, stojąc w rozsypce:

– rzucają pudełko prawą ręką do góry i łapią lewą ręką (odwrotnie),
– rzucają pudełko przodem i starają się je złapać z tyłu za plecami,
– rzucają pudełko z tyłu w górę i łapią je z przodu,
– rzucają pudełko pod prawą nogą i łapią lewą ręką (odwrotnie),
– rzucają pudełko pod lewą nogą i łapią lewą ręką (odwrotnie),
– wkładają pudełko między kolana i podskakują tak, aby nie wypadło,
– kładą pudełko na lewej stopie i podrzucają wysoko, łapią prawą lub lewą ręką,
– kładą pudełko na prawej stopie i podrzucają wysoko, łapią prawą lub lewą rękę,
– przekładają pudełko „ósemką” między nogami,
– w siadzie prostym, kładą pudełko za stopami tak, żeby nie ugiąć kolan,
– w siadzie prostym starają podnieść nogami pudełko do góry.

3. Część główna – zabawy z nietypowymi przyrządami – ćwiczenia szybkościowo-

-zwinnościowe.

• Dzieci to zwierzątka, podzielone są na zespoły. Każdy zespół ma wiele woreczków. Na

sygnał dzieci chwytają stopami woreczki i przenoszą na wyznaczone miejsce do „norki”.
Wygrywa zespół, który szybciej przeniesie swoje przybory na drugą stronę sali – chwyt
i trzymanie przyborów raz jedną raz drugą stopą (chwyt worka podeszwową stroną sto-
py). Powrót z „norki” po zapasy na czworakach.

• Wyścigi krabów

Dzieci toczą stopami gazetową kulkę w pozycji krabów.

• Wyścigi z gazetowymi kulkami

Dzieci siedzą w siadzie skrzyżnym w dwuszeregu, tyłem do siebie, pośrodku sali gimna-
stycznej. Każde dziecko ma papierową kulę. Na sygnał biegną do wyznaczonego miej-
sca, zostawiają kule i wracają. Wygrywa zespół, który szybciej wykona zadanie.

• Bieg slalomem

Dzieci biegną slalomem między butelkami plastikowymi.

• Koniki

Dzieci kładą woreczki na podłodze. Biegną swobodnie jako koniki między woreczkami,
ze zmianą tempa i rytmu. Zmieniają tempo na hasła: kłusem, stępa, cicho po piasku. Na
dźwięk: Prrr! dzieci zatrzymują się, przechodzą do woreczków, grzebią nogą – podnoszą
palcami nóg woreczki.

• Sztafeta zapałek

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie drużyny, o tej samej liczebności, które siedzą naprze-
ciwko siebie. Przed każdym rzędem znajduje się pudełko z zapałkami. Na znak nauczy-
ciela pierwsze dziecko w każdym rzędzie podnosi zapałkę „szczypcami” i podaje ją sąsia-
dowi. Zapałka wkładana jest na koniec do pudełka. Wygrywa ta drużyna, która pierwsza
przetransportuje zapałki z jednego do drugiego pudełka.

• Gorące obręcze

Do zabawy potrzebne są obręcze, o 1 mniej niż liczba dzieci. Obręcze leżą w  kole.
W środku koła w obręczach siedzą dzieci. Jedno dziecko stoi na środku i mówi np.: Kto
lubi czekoladę? Jeżeli są dzieci, które lubią czekoladę, wstają i zamieniają się miejscami.
Dziecko stojące w środku stara się zająć wolną obręcz. Dziecko, które zostaje na środku,
zadaje następne pytanie lub stwierdza np.: Nie lubię czarownicy. Zabawę kończymy wte-
dy, kiedy dzieci są znużone lub tego chcą.

126

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Ćwiczenie ze sznurowadłami

Dzieci chwytają palcami stóp końce sznurowadła i chodzą, nie gubiąc ich.

• Zbiórka – omówienie zajęć. Wyróżnienie dzieci, które starały się wykonać wszystkie

ćwiczenia poprawnie.

TEMAT ZAJĘĆ: Dawne zabawy dzieci –

kształtowanie gibkości,

skoczności, zwinności

Cele nauczyciela. Uczeń:

– przestrzega zasad i reguł obowiązujących w zabawach,
– współdziała w zespole,
– doskonali zwinność i zręczność.

Przybory: skakanki, sznur.

Przebieg

1. Przygotowanie dzieci do zajęć ruchowych: przebranie się, zbiórka, sprawdzenie

przygotowania dzieci do zajęć, przypomnienie zasad.

2. Część wstępna – rozgrzewka – przygotowanie organizmu do zadań ruchowych.

• Zabawa ze śpiewem

Chłopcy, dziewczęta, dalej śpieszmy się,
Karuzela czeka, woła nas z daleka,
Starsi już poszli, a młodsi jeszcze nie.
Hejże ha, hejże ha, śpieszmy się.
Hej hopsasa, jak ona szybko mknie,
Hej dalej, dalej do zabawy śpieszmy się.
Dzieci robią duże koło (jeśli dzieci jest dużo, można zrobić kilka mniejszych kół, które
będą się poruszać w przeciwnych kierunkach), trzymając się za ręce wysuwają na zmia-
nę lewą i prawą nogę. Od słów: hejże ha, spieszmy się – dzieci klaszczą; hej hopsasa – dzie-
ci podskakują w miejscu, potem cwałem w bok i koło się kręci,

• Naśladowanie kroków

Nauczyciel wraz z dziećmi prezentuje różne, śmieszne sposoby chodzenia, np.: idę jak
pani na szpileczkach, idę wielkimi krokami, idę skokami.

3. Część główna – dawne zabawy.

• Piekło – niebo – ćwiczenia równoważne

Każde dziecko musi przejść po odwróconej ławce „stópkami”, czyli stawiając stopy jed-
ną tuż przed drugą. Podczas przejścia nie wolno stąpnąć na ziemię poza ławką, ani
też roześmiać się, choć inni mogą specjalnie stroić komiczne miny. Kto przejdzie całą
ławeczkę bez błędu i z powagą, zostaje „Aniołem”, kto skusi, dostaje się do „Diabłów”.
Zazwyczaj „Aniołów” jest mniej i dlatego kolejnym zadaniem jest urządzenie przez
„Aniołów” wykupywania się z piekła na różne sposoby. Muszą to być zadania ruchowe,
ale mogą być śmieszne, np.: podniesienie kijka z podłogi i zaaportowanie).

• Gąski

Nauczyciel kreśli „gniazdo matki” (małe koło), a w odległości kilkunastu kroków pole,
na którym pasą się gąski. Przestrzeń między gniazdem a polem to rewir wilka. Dzieci

127

wybierają spośród siebie matkę, która staje w „gnieździe” (koło o kilku krokach średni-
cy), i wilka. Pozostałe dzieci są gąskami. Gąski czekają za linią określającą pole. Między
matką a gąskami nawiązuje się rozmowa:

Matka: Idźcie gąski w pole!
Gąski: Boimy się!
Matka: Czego?
Gąski: Wilka złego!
Matka: Gdzie on jest?
Gąski: Za płotem!
Matka: Co robi?
Gąski: Drze koty!
Matka: Ile nadarł?
Gąski: Trzy kopy!
Matka: Co pije?
Gąski: Pomyje!
Matka: Czym się przykrywa?
Gąski: Wilczym ogonem!
Matka: Gąski, gąski do domu!

Gąski starają się powrócić z pola do gniazda przez teren otwarty, gdzie grasuje wilk.
Wilk stara się je złapać. Gąski uciekają. Wilk łapie po jednej i odprowadza do swej nory.
Gdy wszystkie wyłapie, gra się kończy. W następnej turze gry ostatnia schwytana gąska
zostaje wilkiem.

• Uciekaj, myszko

Dzieci za pomocą wyliczanki wybierają spośród siebie myszkę i kota. Tworzą koło, trzy-
mając się mocno za ręce. W środku koła jest myszka, poza kołem skradający się kot.
Dzieci bronią myszki przed kotem, który usiłuje wedrzeć się do środka koła, i śpiewają.
Uciekaj, myszko, do dziury!
Niech cię nie złapie kot bury!
Bo jak cię złapie kot bury, to cię obedrze ze skóry!
Gdy kot mimo obrony dzieci wtargnie do środka koła, myszka próbuje uciec do wyzna-
czonej mety.

• Mamo, ile kroków mam do ciebie?

Jedno dziecko stoi na mecie w odległości kilku, kilkunastu metrów od pozosta-
łych dzieci, których zadaniem jest dotarcie do mamy. Każde z dzieci w swojej ko-
lejce zadaje mamie pytanie: Mamo, mamo, ile kroków mam do ciebie? Mama poda-
je liczbę i rodzaj kroków, np. dwa słoniowe (jak największe kroki), trzy żabki (skoki
w przysiadzie), parasolki (skoki z obrotem wokół własnej osi), kurze stopki (stopa za sto-
pą), krokodyle (należy przyjąć pozycję jak do „pompek” i dostawić nogi tam, gdzie stały
ręce). Kto pierwszy dotrze na metę, ten zostaje mamą.

• Nauczyciel rysuje na chodniku kratki do gry w klasy i numeruje je od 1 do 5. Pokazuje

dzieciom, jak rzucić kamyk na jedną z kratek. Zadaniem dziecka jest skakanie po krat-
kach, aż znajdzie się przed numerem, na który został rzucony kamień. Musi podnieść
kamień i przeskoczyć kratkę

• Szczur

Nauczyciel toczy przy samej ziemi skakankę. Dzieci ustawione na obwodzie koła prze-
skakują przez skakankę, nie dotykając jej nogami. Dziecko, któremu się to nie uda, od-
pada z gry. Z boku skacze na skakance.

128

4. Ćwiczenia kończące zajęcia.

• Głuchy telefon

Dzieci siedzą na obwodzie koła. Nauczyciel szepce jednemu z nich zdanie, a dzieci

po kolei przekazują sobie tekst. Ostatnie dziecko głośno wypowiada zdanie, a pozo-
stałe sprawdzają, jak działał „telefon”.

• Zbiórka – omówienie zajęć. Wyróżnienie dzieci, które starały się wykonać wszystkie

ćwiczenia poprawnie.

Literatura:

• W. Gniewkowski, K. Wlaźnik, Proces wychowania fi zycznego w klasach początkowych,

WSiP 1991, s. 107.

• K. Wlaźnik, Przewodnik metodyczny dla nauczyciela. Wychowanie fi zyczne w przedszkolu,

Wydawnictwo JUKA 1996.

• B. Łojewska, W świecie przedszkola. Program wychowania przedszkolnego, wyd. KOBA

2001.

• R. Trześniowski, Zabawy i gry ruchowe, 1995.
• M. Bondarowicz, Zabawy i gry ruchowe na cztery pory roku, Bellona, Warszawa 1995.
• A. Grzęska, Zajęcia ruchowe w przedszkolu, WSiP, Warszawa 1975.