LISTOPAD 2001 PRZEWODNIK BUDOWLANY 63

Niedok∏adnie wykonana pier wsza
warstwa mo˝e nam przysporzyç
wielu k∏opotów przy wznoszeniu
Êcian. B´dzie to wtedy du˝o trud-
niejsze i bardziej pracoch∏onne.

GOTOWE ZBROJENIE

Z bloczków Supertermo 36,5 mo-
˝emy murowaç Êciany do trzeciej
kondygnacji. Konstrukcja ta jed-
nak wymaga zastosowania dodat-
kowego usztywnienia dlatego, co
trzecià warstw´ muru w Êcianach
noÊnych, musimy wzmocniç goto-
wym elementem zbrojeniowym.
Jest on dostarczany wraz z blocz-
kami. Uk∏adanie zbrojenia jest ∏a-
twe – najpier w nak∏adamy zapra-
w´, póêniej wtapiamy w nià ele-
ment zbrojeniowy.

NAK¸ADANIE ZAPRAWY

Do nak∏adania warstwy poziomej
zaprawy u˝ywamy systemowej
skrzynki. Jej u˝ycie nie sprawia
problemu – w oczach naszej ekipy
zyska∏a du˝à aprobat´ i znacznie
przyspieszy∏a prac´. Wykonana
z aluminium skrzynka wype∏niana
jest zaprawà do murowania
i przeciàgana r´cznie przez war-
stw´ bloczków – otrzymujemy
równomiernie na∏o˝onà zapraw´
w dwóch paskach. Przer wa mi´-
dzy nimi jest powietrznà warstwà
izolacyjnà. Uk∏adanie bloczków na
tak na∏o˝onej zaprawie nie przy-
sparza problemów.

NA PIÓRO-WPUST

Bardzo wa˝nym elementem jest
poprawnoÊç uk∏adania pustaków
na pióro i wpust. RobiliÊmy to
w ten sposób, ˝e nak∏adaliÊmy za
pomocà skrzynki systemowej do
uk∏adania zaprawy warstw´ o gru-
boÊci 10 mm i wsuwaliÊmy od gó-
ry ka˝dy kolejny pustak aby nie
zanieczyÊciç zaprawà wpustów. Mi-
mo to zdarza∏y si´ w po∏àczeniach
murów szczeliny – wówczas wyko-
nywaliÊmy pionowà spoin´.

k

Tak wyglàda systemowa skrzynka do nak∏adania zaprawy. S∏u˝y ona do mu-
rowania Êciany o szerokoÊci 24 cm. Koszt takiej skrzynki to 180 z∏.

Pozosta∏e po bokach kawa∏ki folii budowlanej zawijamy na Êcian´ funda-
mentowà. Uzyskujemy dzi´ki temu wi´kszà odpornoÊç na przenikanie wil-
goci do muru.

ADAM KA¸WA

ADAM KA¸WA

PRZEWODNIK BUDOWLANY LISTOPAD 2001

64

Tak wyglàda nasz plac budo-
wy w trakcie stawiania Êcian
noÊnych. Murowanie Êcian za-
j´∏o nam 1,5 tygodnia. Ekipa
murarska liczy∏a osiem osób.
Praca sz∏a bardzo sprawnie –
jedynie ucià˝liwy by∏ du˝y lip-
cowy upa∏.

Nak∏adanie zaprawy za po-
mocà skrzynki mo˝e wykony-
waç jedna osoba. Praca ta nie
sprawia problemów i mo˝e
byç wykonywana przez osob´
bez praktyki, po uprzednim
krótkim przeszkoleniu.

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

LISTOPAD 2001 PRZEWODNIK BUDOWLANY 65

P

RAKTYKA NA BUDOWIE

Sposób murowania pustakami ke-
ramzytobetonowymi na pióro-
wpust nie ró˝ni si´ zasadniczo od
stosowanego w innych technolo-
giach. Uwag´ nale˝y zwróciç na
prawid∏owe wiàzanie murów –
ka˝dy kolejny pustak naro˝nikowy
uk∏adamy prostopadle wzgl´dem
pustaka w poprzedniej warstwie.

DOCINANIE BLOCZKÓW

W

miejscach po∏àczeƒ muru

i przy otworach konieczne by∏o
docinanie bloczków. Jest to o tyle
problem, ˝e bloczki keramzytobe-
tonowe sà bardzo twarde. Do do-
cinania u˝yliÊmy pi∏y z z´bami wi-
diowymi, która pozwoli∏a na wyko-
nywanie precyzyjnych i równych
ci´ç w keramzytobetonie.

PAMI¢TAJ O OKNACH

Przy wznoszeniu Êcian noÊnych
musimy zwróciç uwag´ na otwory
okienne oraz drzwiowe. Korzysta-
jàc z projektu i pos∏ugujàc si´
r´cznym laserem firmy Bosch za-
znaczyliÊmy miejsca na okna
i drzwi. Póêniejsza kontrola wyka-
za∏a poprawnoÊç wykonanych
prac.

DRUGIE ZBROJENIE

Po szóstej warstwie bloczków po-
nownie u˝yliÊmy systemowego
uzbrojenia. WzmocniliÊmy rów-
nie˝ zbrojeniem fragmenty Êcian
przy oknach oraz drzwiach, tam
gdzie mogà wystàpiç du˝e si∏y na-
cisku np. nadpro˝a. Zbrojenie to
uwalnia nas równie˝ od ewentual-
nych p´kni´ç i rys na murze.

ÂCIANY NOÂNE WEWN¢TRZ-
NE

RównoczeÊnie ze Êcianami ze-
wn´trznymi budynku wykonaliÊmy
równie˝ Êciany noÊne wewn´trzne
z bloczków o szerokoÊci 24 cm.
Konieczne jest powiàzanie Êcian
noÊnych zewn´trznych ze Êciana-
mi noÊnymi wewn´trznymi.

k

U∏o˝ona zaprawa na warstwie pu-
staków. Widoczna pustka powietrz-
na mi´dzy dwoma paskami.

Do wykonanej spoiny poziomej wci-
skamy systemowe zbrojenie firmy
Optiroc. Jest to gotowy element.

Za pomocà r´cznego lasera kontro-
lujemy poprawnoÊç u∏o˝enia
warstw bloczków.

Zatopienie elementu zbrojeniowego
w zaprawie. Zbrojenie stosujemy co
trzecià warstw´ bloczków.

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

PRZEWODNIK BUDOWLANY LISTOPAD 2001

66

P

RAKTYKA NA BUDOWIE

Do tego celu wykorzystujemy
równie˝ zbrojenie. Pozostanà
nam do wykonania Êcianki dzia-
∏owe z bloczków keramzytowych
o szerokoÊci 11,5 cm. Ten etap
wykonamy po wylaniu stropu –
poruszanie si´ ze stemplami
wzmacniajàcymi strop by∏oby
utrudnione przy wymurowaniu
tych Êcian.

NADPRO˚A PREFABRYKO-
WANE

W sk∏ad systemu Optiroc wcho-
dzà prefabrykowane nadpro˝a.
Wykonane sà one z keramzytu
o frakcji od 4 do 10 mm, cemen-
tu oraz zbrojenia. Nadpro˝a
przeznaczone sà do monta˝u nad
otworami okiennymi i drzwiowy-
mi w Êcianach konstrukcyjnych.
Na naszej budowie wykonaliÊmy
list´ potrzebnych elementów
nadpro˝owych i po ok. 3 dniach
otrzymaliÊmy gotowe nadpro˝a.
Ka˝dy dostarczony element by∏
oznaczony farbà.
Na bocznej Êciance nadpro˝a
znajdowa∏a si´ wymalowana
strza∏ka wskazujàca gór´ – po-
zwoli∏o nam to uniknàç proble-
mów z uk∏adaniem i w∏aÊciwym
dopasowaniem. Na tych elemen-
tach znajdowa∏y si´ te˝ oznacze-
nia przydatne przy instalowaniu

Na naszym placu budowy praca
przebiega∏a bardzo szybko.
Usprawni∏a nam jà w znaczym
stopniu firma Bosch, która dostar-
czy∏a nowoczesne urzàdzenia kon-
trolno-pomiarowe. Na górnej foto-
grafii widzimy laser BL 50, który to-
warzyszy∏ nam przez ca∏à budow´
i powinien stanowiç wyposa˝enie
ka˝dej renomowanej firmy budow-
lanej. Koszt takiego urzàdzenia to
ok. 3500 z∏. Na zdj´ciu Êrodkowym
widaç wznoszenie wewn´trzncyh
Êcian noÊnych budynku. Zacz´∏y
nam si´ ukazywaç zarysy pomiesz-
czeƒ. Niektóre z nich okaza∏y si´

ADAM KA¸WA

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

LISTOPAD 2001 PRZEWODNIK BUDOWLANY 67

nadpro˝y. Symbolem N oznaczone
zosta∏y nadpro˝a okienne
i drzwiowe w Êcianach os∏onowych
i dzia∏owych nie obcià˝onych stro-
pem.
Symbolem J oznaczone zosta∏y
nadpro˝a okienne i

drzwiowe

w Êcianach noÊnych jednostronnie
obcià˝onych stropem, natomiast
nadpro˝a obcià˝one obustronnie
stropem g´sto˝ebrowym posiada∏y
symbol D. Tych ostatnich w na-
szym budynku by∏o najwi´cej.

KTO TO DèWIGNIE

Problemem okaza∏o si´ wyniesie-
nie nadpro˝y nad otwory okienne
i drzwiowe. Mniejsze elementy
wciàgn´liÊmy przy pomocy ràk
i si∏ ca∏ej ekipy. Jednak do wnie-
sienia wi´kszych nadpro˝y potrze-
bowaliÊmy albo ma∏ego dêwigu
budowlanego, albo koparki ze
specjalnymi szcz´kami zamiast
∏y˝ki. Ta druga ewentualnoÊç jest
o tyle ryzykowna, ˝e istnieje mo˝-
liwoÊç uderzenia koparki przy po-
dawaniu nadpro˝a o Êcian´ noÊnà
budynku i jej naruszenie. Âciana
taka praktycznie nadaje si´ tylko
do rozbiórki i ponownego wymu-
rowania. Wiedzàc jednak o wyso-
kich kwalifikacjach naszego ope-
ratora koparki zdecydowaliÊmy si´
na drugi sposób.

k

Za pomocà elektronicznego mier-
nika kàtów firmy Bosch sprawdzili-
Êmy jakoÊç wykonania bloczków.
Odchy∏ki od wymiarów podawa-
nych przez producenta waha∏y si´
w granicach 4 mm.

Rozpoczynamy murowanie we-
wn´trznej Êciany noÊnej. W panujà-
cym upale zaprawa bardzo szybko
wiàza∏a si´ i musieliÊmy rozrabiaç
mniejsze iloÊci, ale cz´Êciej.

zbyt ma∏e, niektóre – zbyt du˝e.
Okaza∏o si´, ˝e nie wszystkie po-
mieszczenia spe∏niajà nasze wyma-
gania. ¸azienka okaza∏a si´ zbyt
ma∏a, a w drugiej ∏azience okienko
by∏o niefortunnie usytuowane. Nie-
które z tych wad usun´liÊmy wpro-
wadzajàc poprawki w projekcie (za
zgodà projektanta). Na dolnym
zdj´ciu widaç nak∏adanie zaprawy
do murowania. Praca sz∏a szybko
i sprawnie.

Na zdj´ciu po lewej stronie widaç
wykonywanie otworu pod drzwi ∏a-
zienkowe.

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

PRZEWODNIK BUDOWLANY LISTOPAD 2001

68

P

RAKTYKA NA BUDOWIE

Wykonana za pomocà skrzynki
spoina pozioma wyglàda∏a bardzo
dobrze. GruboÊç spoiny to ok. 1
cm.

Po u∏o˝eniu na zaprawie zbrojenia
rozpocz´liÊmy uk∏adanie bloczków
zewn´trznych Êcian. Widoczne jest
∏àczenie pióro-wpust.

Po wykonaniu dolnych warstw Êcian konieczne by∏o u˝ycie rusztowaƒ bu-
dowlanych. MusieliÊmy zadbaç o bezpieczeƒstwo na placu budowy. Poma∏u
pniemy si´ w gór´.

Nasz „koparkowy” wczeÊniej wy-
konywa∏ u nas wykop pod Êciany
fundamentowe i zrobi∏ to bardzo
dobrze. W ciàgu jednego dnia
wykonaliÊmy monta˝ nadpro˝y.
MusieliÊmy równie˝ skontrolowaç
zakotwienie nadpro˝y – minimal-
na wielkoÊç zalecana przez pro-
ducenta i projektanta to 25 cm
(przy czym nie mo˝e to byç wi´-
cej ni˝ 35 cm). Nadpro˝a u∏o˝yli-
Êmy na pe∏nej spoinie z zaprawy
Optiroc M-Blok. Nadpro˝a prefa-
brykowane posiadajà równomier-
nie u∏o˝one zbrojenie wewn´trz-
ne i mo˝na je przycinaç na placu
budowy bez negatywnego wp∏ywu
na konstrukcj´ elementu.

NADPRO˚A WYLEWANE

Pozosta∏y nam do wykonania
nadpro˝a wylewane, zaprojekto-
wane przez projektanta. W pro-
jekcie znaleêliÊmy te˝ informacj´
o sposobie wykonania zbrojeƒ
w tych nadpro˝ach. W naszym
budynku musieliÊmy wykonaç
dwa nadpro˝a o d∏ugoÊci 4 i 6
metrów. Nadpro˝e 6-metrowe zo-
sta∏o w po∏owie podparte s∏upem
betonowym. Same prace polega∏y
na wykonaniu szalunków z desek
i u∏o˝eniu w nim przygotowa-
nych zbrojeƒ. Prace te wykony-
waliÊmy nad odpowiednim otwo-
rem. Nast´pnie zamówiliÊmy
w pobliskiej betoniarni beton
klasy B-20 i po dowiezieniu na
plac budowy wlaliÊmy go wiader-
kami w wykonywane nadpro˝e.
Bardzo wa˝ne jest w tym mo-
mencie sprawdzenie zag´szcza-
nia betonu. Musi on oblaç pr´ty
zbrojenia bardzo dok∏adnie.
W praktyce wyglàda to w ten
sposób, ˝e za pomocà metalowe-
go pr´ta mieszaliÊmy wlewany
beton i kierowaliÊmy go w prze-
strzeƒ pomi´dzy zbrojeniem.
Tak wylanego nadpro˝a przez
okres wiàzania betonu nie mo˝e-
my nadmiernie obcià˝aç. Pe∏nà
odpornoÊç na Êciskanie otrzy-
mujemy po 28 dniach.

k

ADAM KA¸WA

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO

LISTOPAD 2001 PRZEWODNIK BUDOWLANY 69

Tak wyglàda nasz budynek przed monta˝em nadpro˝y. Âciany sà
wykoƒczone w 80%. Na dolnym zdj´ciu widzimy Êcian´ naro˝ni-
kowà, z której wykoƒczeniem b´dziemy mieli wiele problemów.

NACHT STUDIO

NACHT STUDIO