04 PEŁNIENIE SŁUŻBY W KONWOJACH I POMIESZCZENIACH DLA OSÓB ZATRZYMANYCHid 4880

PODRECZNIK DLA SŁUCHACZY

SZKOŁA POLICJI W SŁUPSKU

JM 04

PEŁNIENIE SŁUŻBY KONWOJACH I

POMIESZCZENIACH DLA OSÓB

ZATRZYMANYCH

SPIS TREŚCI

Wstęp

J E D N O S T K A S Z K O L N A N R 01

Przewodnik dla słuchacza ................................................................................................

Materiały dla słuchacza ....................................................................................................

Literatura uzupełniająca ................................................................................................... 21
Sprawdzian postępów .......................................................................................................

J E D N O S T K A S Z K O L N A N R 02

Przewodnik dla słuchacza ................................................................................................ 23
Materiały dla słuchacza .................................................................................................... 25
Literatura uzupełniająca ................................................................................................... 40
Sprawdzian postępów .......................................................................................................

WSTĘP

Policja w ramach swoich zadań i obowiązków zajmuje się ochroną bezpieczeństwa

ludzi oraz ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zapobieganie naruszeniom
prawa, a także bezpośrednia reakcja na przypadki jago łamania leży w kompetencji Służby
Prewencji. Jednym z elementów procedury postępowania ze sprawcami przestępstw
i wykroczeń jest wykroczeń jest właśnie konwojowanie osób i sprawowanie nad nimi nadzoru
w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych.
Niniejszy

materiał stworzony został z myślą o ułatwieniu nabywania wiedzy

i umiejętności z przedmiotowego zakresu – realizowanego w ramach szkolenia zawodowego
– podstawowego. Zawiera podstawy teoretyczne związane z zagadnieniem konwojowania
przez Policję osób oraz mienia, a także pełnienia służby w PDOZ. Wzbogacony jest o
propozycje metodyczne dotyczące zarówno zajęć jak i późniejszego samokształcenia
słuchacza. W końcowej części opracowania poszczególnych jednostek szkolnych znajdują się
także materiały ułatwiające udzielenie sobie odpowiedzi na pytanie dotyczące stopnia
opanowania tematyki (sprawdzian postępów).

Autorzy podręcznika wyrażają nadzieję, że proponowane opracowanie w znacznym

stopniu ułatwi opanowanie treści programowych realizowanych przez jednostki szkoleniowe
Policji, a także znajdzie odbiorców przekonanych o potrzebie samokształcenia i bieżącej
nauki własnej.

PRZEWODNIK DLA SŁUCHACZA

JEDNOSTKA SZKOLNA – JS 01
Nazwa jednostki szkolnej: Pełnienie służby konwojowej.
Nazwa jednostki modułowej – numer kolejny: Pełnienie służby w
konwojach i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych - SZP 01.JM 04.
Nazwa zawodu/stanowiska pracy: policjant/aplikant.
Zakres pracy: Przygotowanie do pełnienia służby konwojowej.
Stron: 2
Opracował: F. Ryśnik, M. Żurawski.

JM04JS01PS01

Wskazówki dla słuchacza:
1. Wymagania wejściowe.
Wymagane są od Ciebie podstawowe umiejętności z zakresu:
- legitymowania,
- zatrzymywania osób,
- stosowania ŚPB i broni palnej,
- nawiązania kontaktu z dyżurnym jednostki oraz przekazania drogą radiową danych do

sprawdzenia.

2. Cele szkolenia.
Po zakończeniu jednostki szkolnej będziesz potrafił:
- przygotować się do służby konwojowej,
- uczestniczyć w odprawie do służby konwojowej,
- określić przypadki odstąpienia od konwoju,
- zrealizować konwój pieszy,
- postępować w sądzie i prokuraturze,
- postępować w przypadku wydarzenia nadzwyczajnego w konwoju,
- zastosować szczególne środki bezpieczeństwa i ulgi w konwoju,
- postępować po przybyciu na miejsce konwoju,
- dokumentować wykonanie lub odstąpienie od wykonania konwoju,
- określić dokumenty stanowiące podstawę doprowadzenia,
- zastosować procedury związane z doprowadzenie osoby,
- określić przypadki odstąpienia od doprowadzenia osoby,
- udokumentować wykonanie lub odstąpienie od wykonania doprowadzenia.
3. Metody nauczania i uczenia się.
W początkowej części zajęć zostaniesz zapoznany z podstawowymi pojęciami i przepisami
prawnymi dotyczącymi służby konwojowej. Następnie wykładowca przedstawi zasady
przygotowania się do służby konwojowej oraz zaprezentuje przebieg odprawy do służby.
W dalszej kolejności zostaną przedstawione prawa i obowiązki konwojentów oraz zasady
postępowania w sądzie i prokuraturze. Zostaniesz także zapoznany z dokumentacją dotyczącą
konwojowania. W ramach kilkuosobowej grupy wykorzystując zdobytą przez siebie wiedzę
i nabyte umiejętności, na podstawie przygotowanych założeń, przeprowadzisz konwój osoby
pieszo oraz umieścisz ją w pojeździe służbowym. Następnie wykładowca scharakteryzuje
wypadki nadzwyczajne w konwoju, po czym w ramach pracy w grupach na podstawie założeń

otrzymanych od prowadzącego określisz algorytm postępowania konwojenta w konkretnej
sytuacji. Zostanie podane założenie, na podstawie którego indywidualnie sporządzisz raport
z wydarzenia nadzwyczajnego w konwoju. Zostaną wyjaśnione zasady wykonywania
i dokumentowania konwojów przedmiotów wartościowych oraz zasady wzmacniania
konwojów wartości pieniężnych.
Ponadto zostaną omówione podstawowe zagadnienia dotyczące doprowadzenia osoby.
Następnie w grupie w oparciu o przygotowane założenia będziesz ćwiczył czynności
doprowadzenia osoby. Po ćwiczeniach praktycznych zostaniesz zobowiązany do sporządzenia
wskazanej dokumentacji, dotyczącej konwojowania oraz doprowadzenia osoby. Dokumentacja
zostanie omówiona oraz oceniona przez prowadzącego.
W ramach samokształcenia będziesz musiał powtórzyć treści związane z:
- korzystaniem z podstawowych uprawnień policjanta,
- stosowaniem ŚPB,
- legitymowaniem,
- zatrzymaniem,
- przeszukaniem i czynnościami zbliżonymi do przeszukania.
4. Sposoby oceniania.
- Nabywane przez Ciebie wiadomości i umiejętności podlegać będą bieżącej ocenie według

obowiązującej skali ocen (skala: 6 – 1 lub „zal” – „nzal”).

- Sporządzone przez Ciebie zapisy w notatniku służbowym, raport z wydarzenia

nadzwyczajnego oraz dokumentacja związana z realizacją doprowadzenia osoby będą
podlegać bieżącej ocenie według zapisu uogólnionego – zaliczono (zal.) lub nie zaliczono
(nzal.).

- Każdą negatywną ocenę uzyskaną w trakcie jednostki szkolnej musisz poprawić na ocenę

pozytywną w tym negatywne oceny ze sporządzanej dokumentacji.

- Jednymi z ocen podczas realizacji jednostki szkolnej są oceny z wykonania dwóch zadań

praktycznych „Konwój pieszy” oraz „Doprowadzenie osoby” według kart oceny, przy
założeniu wykonania 50%+1 ocenianych obszarów oraz pisemnego testu wiedzy, który
będzie składać się, z co najmniej 25 zadań wyboru wielokrotnego. Na rozwiązanie każdego
zadania testowego będziesz miał 1 minutę. Aby zaliczyć test, musisz rozwiązać
prawidłowo, co najmniej 60%+1 zadań testowych.

- Średnia ocen otrzymanych podczas realizacji jednostki szkolnej JS01 oraz JS02

stanowić będzie ocenę zaliczeniową jednostki modułowej JM04 i będzie wystawiana po
zrealizowaniu jednostki szkolnej JS02 jako ocena okresowa.

Obszary podlegające ocenie przy zadaniu praktycznym:
- praworządność działania (znajomość i stosowanie procedur),
- stosowanie właściwej taktyki i technik działania, w szczególności przestrzeganie zasad

bezpieczeństwa,

- umiejętność komunikowania się,
- właściwe wykorzystanie elementów wyposażenia służbowego.
Obszary podlegające ocenie przy sporządzaniu dokumentacji:
- merytoryczna zawartość dokumentu,
- estetyka i przejrzystość dokumentu,
- poprawność językowa,
- kompletność dokumentu pod względem formalnym.

MATERIAŁY DLA SŁUCHACZA

JEDNOSTKA SZKOLNA – JS 01

Nazwa jednostki szkoleniowej: Pełnienie służby konwojowej.

Nazwa jednostki modułowej – numer kolejny: Pełnienie służby w
konwojach i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych – SZP 01.JM
04.

Nazwa zawodu/stanowiska pracy: policjant/aplikant

Zakres pracy: Przygotowanie do pełnienia służby konwojowej.

Stron 15

Opracował: F. Ryśnik, M. Żurawski.

JM04JS01MS01

1.1. Podstawy prawne służby konwojowej

Konwój policyjny to forma pełnienia służby przez policjanta lub więcej policjantów
polegająca na przetransportowaniu i ochronie osób lub przedmiotów wartościowych od miejsca
ich przyjęcia do miejsca przeznaczenia.

Policja w celu zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń wykonuje czynności:

1) operacyjno-rozpoznawcze,
2) dochodzeniowo-śledcze,
3) administracyjno-porządkowe.

W ramach tych czynności policjanci mogą wykonywać konwoje policyjne. Ponadto

konwoje mogą być wykonywane na polecenie: „(…) sądu, prokuratora, organów administracji
państwowej i samorządu terytorialnego w zakresie, w jakim obowiązek ten został określony w
odrębnych ustawach”.

Podstawowym przepisem wykonawczym regulującym wykonywanie przez policjantów

służby konwojowej jest Rozkaz Nr 2 Komendanta Głównego Policji z dnia 3 maja 1995
roku w sprawie wykonywania przez policjantów służby konwojowej wraz z Instrukcją.

Konwojowane mogą być osoby:

1) zatrzymane,
2) tymczasowo aresztowane,
3) skazane,
4) ukarane,
5) przymusowo doprowadzone,
6) podejrzane o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia,
7) nietrzeźwi.

Ponadto konwojowane mogą być „przedmioty wartościowe”.
Złagodzoną formą konwoju jest doprowadzenie.

Doprowadzenie to przetransportowanie przez policjanta lub więcej policjantów, na

polecenia: sądu, prokuratora lub uprawnionych organów administracji państwowej, osób, które
uchylają się od obowiązkowego stawiennictwa.

Przykładowo osobą taką może być świadek, który prawidłowo powiadomiony, bez

usprawiedliwienia nie stawił się na rozprawie sądowej, czy też może to być poborowy, który
pomimo wezwania nie stawił się przed komisją poborową).

1.2. Rodzaje, cele oraz organizacja służby konwojowej

W służbie konwojowej wyróżnia się różnego rodzaju podziały wykonywanych konwojów

policyjnych. Uzależnione to jest od przyjętego kryterium podziału.

Konwoje możemy podzielić na następujące rodzaje:

1) Ze względu na miejsce:

a) miejscowe – wykonywane na terenie działania komendy wojewódzkiej Policji lub do

sąsiedniego województwa,

b) zamiejscowe – wykonywane na terenie działania więcej niż dwóch komend

wojewódzkich Policji,

2) Ze względu na przedmiot konwoju:

a) osób,
b) przedmiotów wartościowych,

3) Ze względu na środek transportu:

a) piesze,
b) samochodem osobowym (tylko policyjnymi środkami transportu),
c) pojazdem więźniarką,
d) publicznymi środkami transportu (np. pociąg, autobus, samolot) z wyjątkiem

komunikacji miejskiej,

4) Ze względu na odległość i sposób wykonania zadań:

a) wahadłowe – polegają na wykonywaniu służby konwojowej w obie strony, to znaczy

od momentu przyjęcia np. osoby konwojowanej, poprzez konwojowanie na rozprawę
sądową, zabezpieczenie tej rozprawy z udziałem osoby konwojowanej, konwojowanie
po zakończeniu rozprawy, aż do momentu przekazania tej osoby np. służbie więziennej
lub do pomieszczeń dla osób zatrzymanych, bądź też powrotu z osobą konwojowaną do
miejsca z którego konwój wyruszył,

b) etapowe – wykonywane są w celu ekonomicznego wykorzystania sił i środków Policji i

polegają na przewożeniu konwojowanych do wyznaczonych w kraju miejscowości
(sektorów) w celu konwojowania ich na dalsze odległości przez ogniwo konwojowe
jednostki Policji znajdujące się we wspomnianym sektorze konwojowym.

Podstawowym celem służby konwojowej jest przetransportowanie osób lub

przedmiotów wartościowych z miejsca przyjęcia do miejsca przeznaczenia i zapewnienie w tym
czasie ochrony transportowanych osób lub przedmiotów.

Ochrona wykonywana przez policjantów podczas konwoju ma na celu uniemożliwienie:

1) dokonania zamachu na życie lub zdrowie uczestników konwoju oraz innych osób,
2) popełnienie samobójstwa, samouszkodzenia bądź podjęcia próby ucieczki konwojowanego

lub doprowadzonego,

3) kontaktowania się konwojowanego z osobami postronnymi lub w przypadku zalecenia

odizolowania od innych osób konwojowanych,

4) dokonania zamachu na ochraniany transport przedmiotów wartościowych.

Dokumenty stanowiące podstawę wykonania konwoju

Policjanci wykonują konwoje osób na podstawie:

1) pisemnego polecenia sądu, prokuratora oraz innych uprawnionych organów, wydanego w

formie nakazu doprowadzenia, nakazu przetransportowania, przesłanego na 7 dni
przed datą wykonania konwoju do jednostki Policji, na której terenie przebywa osoba
konwojowana, a w terminie krótszym tylko w wyjątkowych sytuacjach,

2) wniosku (telefonogramu) komendanta jednostki Policji lub zlecenia konwoju.

Jednostka Policji wykonuje konwój przedmiotów wartościowych na podstawie

pisemnego zgłoszenia przez uprawniony organ zapotrzebowania nadesłanego nie później
niż 3 dni przed rozpoczęciem transportu.

Ponadto w określonych przypadkach niezbędnym dokumentem do wykonania konwoju

jest plan konwoju.

Konwojowanie pieszo

Konwój pieszo może odbywać się jedynie na małych odległościach i wyłącznie wtedy,

gdy nie ma środka transportu. Konwój pieszy powinien poruszać się ulicami o najmniejszym
nasileniu ruchu. Konwojenci idą za konwojowanym w odległości jednego kroku, nieco z boku,
by w razie podjęcia próby ucieczki właściwie zareagować. Jeżeli istnieje duże
prawdopodobieństwo ucieczki konwojowanego, należy trzymać go za przedramię lub założyć
chwyt transportowy, mimo iż nałożone są kajdanki.

Konwojowanie pojazdem służbowym

W celu zapewnienia bezpieczeństwa podczas wykonywania służby konwojowej konwoje

osób powinny być wykonywane policyjnymi środkami transportu. Natomiast jeżeli zachodzą
okoliczności uniemożliwiające wykonanie konwoju takim transportem, dopiero wówczas
konwój można wykonać publicznymi środkami transportu – z wyjątkiem komunikacji
miejskiej.

Optymalnym środkiem transportu policyjnego wykorzystywanym w służbie konwojowej

(oprócz komunikacji powietrznej) jest specjalnie przystosowany do tego rodzaju pojazd –
więźniarka.

Przed rozpoczęciem konwoju, w pojeździe tym konwojowanych umieszcza się w

poszczególnych przedziałach, uwzględniając zasadę, że oddzielnie umieszcza się kobiety i
mężczyzn oraz że nieletnim należy zapewnić odizolowanie od osób dorosłych.

Po wprowadzeniu konwojowanych do więźniarki i zamknięciu przedziałów, do pojazdu

wchodzą konwojenci, zamykając za sobą drzwi wejściowe.

Dowódca konwoju zajmuje miejsce obok kierowcy i utrzymuje stałą łączność z

konwojentami znajdującymi się z tyłu pojazdu.

W uzasadnionych przypadkach konwojenci, po uprzednim przekazaniu broni palnej,

dowódcy konwoju mogą przebywać w przedziałach więźniarki z konwojowanymi.

Po przybyciu konwoju do miejsca przeznaczenia, konwój w miarę możliwości powinien

wjechać na ogrodzony teren. Wyprowadzanie i wprowadzanie konwojowanych z i do pojazdu
winno odbywać się pojedynczo.

W uzasadnionych przypadkach można wykonywać konwoje osób pojazdem osobowym.

W tym przypadku konwojowanego należy umieścić na tylnym siedzeniu w środku pomiędzy
konwojentami. W przypadku, gdy nie ma wystarczającej liczby konwojentów, konwojowanego
można umieścić na tylnym siedzeniu obok konwojenta, pamiętając, aby nie było to miejsce za
kierowcą, a drzwi od strony konwojowanego były zablokowane.

Podczas jazdy, postoju należy prowadzić ciągłą obserwację zachowania konwojowanego.
Konwoje etapowe wykonywane są w celu ekonomicznego wykorzystania sił i środków

Policji i polegają na przewożeniu konwojowanych do wyznaczonych w kraju miejscowości
(sektorów) w celu konwojowania ich na dalsze odległości przez ogniwo konwojowe jednostki
Policji znajdujące się we wspomnianym sektorze konwojowym. Konwoje takie wykonywane są
w związku z tym etapami.

Teren Polski podzielony jest na cztery sektory z siedzibą w Bydgoszczy, Katowicach,

Warszawie i Wrocławiu. Przy czym w Łodzi znajduje się centralny punkt wymiany osób,
pozostających w ewidencji więziennictwa, konwojowanych na podstawie wykazu
transportowego wystawionego przez jednostkę penitencjarną. W związku z tym KWP w Łodzi
jest centralnym koordynatorem konwojów etapowych, odpowiedzialnym za ich prawidłowe
funkcjonowanie. Natomiast KWP w Bydgoszczy, Katowicach, Warszawie i we Wrocławiu
określane są mianem koordynatorów realizacji konwojów etapowych w sektorach.

Konwoje etapowe wykonywane są cyklicznie w środy, a czas ich rozpoczęcia z KWP

będących w sektorach wyznaczają koordynatorzy tych sektorów. Jednakże czas trwania
konwoju etapowego nie może przekraczać 48 godzin, a przekazanie osób w centralnym punkcie
wymiany osób odbywa się w godzinach 12.00 – 14.00 w dniu trwania konwoju etapowego.

Konwoje etapowe wykonuje się z wykorzystaniem więźniarki.

Zakres przygotowania policjanta do służby konwojowej

Policjanci wykonujący konwoje muszą być do nich odpowiednio wyposażeni i

przygotowani. Jest to niezbędne, aby właściwie wykonać ciążące na nich obowiązki. Za
właściwe wyposażenie i uzbrojenie konwojentów odpowiedzialni są dowódcy pododdziałów
konwojowych lub kierownicy komórek organizacyjnych jednostek Policji, z których
policjanci wykonują konwój. Konwojenci zobowiązani są posiadać w służbie wyposażenie i
uzbrojenie odpowiednie do specyfiki konwoju, jak również do mogących wystąpić zagrożeń.
W szczególności powinni posiadać broń palną, opatrunek osobisty i środki ochrony przed
zakażeniem chorobami zakaźnymi. Ponadto policjanci zobowiązani są posiadać w służbie
notatnik służbowy, w którym dokonują zapisów związanych z konwojem.

Każdy policjant wykonujący konwoje musi być przeszkolony w zakresie służby

konwojowej. Policjanci wykonujący służbę konwojową powinni być wypoczęci (nie wolno
wyznaczać konwojentów do konwoju przed upływem 12 godzin po powrocie z wcześniejszego
konwoju) oraz odpowiednio przygotowani (np. posiadać odpowiedni zapas pożywienia lub
napojów).

O konwojach, których czas trwania w obie strony przekracza 8 godzin, należy uprzedzić

policjantów odpowiednio wcześniej w celu przygotowania się. Służbę konwojową policjanci
pełnią w umundurowaniu służbowym, wyjątek stanowią policjanci służby kryminalnej, którzy
mogą wykonywać konwoje w ubraniu cywilnym, natomiast policjanci pododdziałów
antyterrorystycznych wykonują konwoje w umundurowaniu specjalnym. W uzasadnionych
przypadkach, za zgodą kierownika komórki organizacyjnej lub komendanta jednostki Policji,
możliwe jest pełnienie służby w umundurowaniu ćwiczebnym lub ubraniu cywilnym. Jednakże
sytuacja taka nie może mieć miejsca podczas wykonywania konwoju osób na rozprawę sądową.
Policjanci wykonujący konwoje muszą być do nich odpowiednio wyposażeni i przygotowani.
Jest to niezbędne, aby właściwie wykonać ciążące na nich obowiązki. Za właściwe
wyposażenie i uzbrojenie konwojentów odpowiedzialni są dowódcy pododdziałów
konwojowych lub kierownicy komórek organizacyjnych jednostek Policji, z których policjanci
wykonują konwój.

Odprawa do służby

Odprawę służbową należy przeprowadzić bezpośrednio przed rozpoczęciem konwoju.
Odprawę do służby konwojowej przeprowadza:

1) dowódca pododdziału konwojowego,
2) kierownik komórki organizacyjnej wykonującej konwój,
3) upoważniony policjant lub dyżurny jednostki Policji.

Odprawiający do służby w szczególności ma obowiązek:

1) sprawdzić wyposażenie i uzbrojenie konwojentów, ich znajomość przepisów służbowych,
2) przekazać informacje na temat konwoju, np. dotyczące zastosowania wzmożonych środków

ostrożności wobec osoby konwojowanej,

3) wskazać dowódcę konwoju i przekazać mu niezbędną dokumentację .

Dokumentowanie odprawy do służby konwojowej w notatniku służbowym

Podstawowy dokument, jaki zobowiązany jest prowadzić policjant pionu prewencji, to

notatnik służbowy. Zapisy w notatniku powinny być krótkie, rzeczowe, muszą odzwierciedlać
codzienne zadania oraz opis wykonanych czynności.

W czasie wykonywania służby konwojowej konwojent jest obowiązany wpisać służbę do

notatnika służbowego. Powinien również udokumentować przebieg odprawy do służby

konwojowej, a w szczególności zapisać:
1) charakter służby,
2) skład konwoju,
3) trasę konwoju,
4) nazwisko konwojowanych ze wskazaniem popełnionych czynów,
5) polecenia prowadzącego odprawę, np. o zastosowaniu szczególnych środków ostrożności.

Przypadki i zasady sporządzania planu konwoju

Plan konwoju sporządza się obligatoryjnie, w przypadku gdy:

1) zachodzi podejrzenie, że w czasie konwoju może dojść do próby ucieczki lub dokonania

zamachu w celu uwolnienia konwojowanego oraz samobójstwa, samouszkodzenia ciała,
czynnej napaści,

2) gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że na rozprawie sądowej będzie duża frekwencja

publiczności lub może dojść do zakłócenia przebiegu rozprawy,

3) gdy konwój wykonywany będzie środkami publicznego transportu z przesiadkami,
4) w przypadku konwojowania przedmiotów wartościowych.

Ponadto plan konwoju może być sporządzony w każdym innym przypadku, gdy zajdzie

taka potrzeba.

Plan konwoju powinien zawierać następujące dane:

1) imię i nazwisko konwojowanego oraz rodzaj popełnionego przestępstwa (w miarę

możliwości dokładną charakterystykę),

2) stopień, imię i nazwisko dowódcy konwoju oraz konwojentów, ich uzbrojenie,
3) trasę konwoju, środki transportu, czas odjazdu i miejsce przesiadek, środki łączności,

jednostki Policji znajdujące się na trasie konwoju, czas i miejsce odpoczynku,

4) informacje na temat konwojowanego (dotyczące prób ucieczki, zamachu w celu uwolnienia

konwojowanego, prób samobójstwa, samouszkodzenia ciała, czynnej napaści),

5) informacje dotyczące zabezpieczenia rozprawy sądowej; przy zabezpieczeniu rozprawy

niezależnie od konwojentów, należy w razie potrzeby przewidzieć udział innych
policjantów, trasy dojścia do sali rozpraw, więźniarki,

6) trasę awaryjną.

Odstąpienie od wykonania konwoju

W czasie wykonywania służby konwojowej mogą zaistnieć sytuacje, kiedy konwoju, z

przyczyn niezależnych, policjanci nie będą mogli wykonać. Istniejące uregulowania
dopuszczają taką możliwość. W każdym takim przypadku, gdy jednostka Policji nie wykona
polecenia konwoju, o przyczynach jego niezrealizowania niezwłocznie powiadamia w formie
pisemnej organ zlecający.

Od wykonania konwoju osób skazanych, a przebywających na wolności oraz osób

doprowadzonych, które uchylają się od obowiązkowego stawiennictwa, odstępuje się w
przypadku przedstawienia:
1) zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że osoba ta jest obłożnie chora i nie może być

doprowadzona,

2) zaświadczenia organu samorządowego informującego o tym, iż osoba posiada na swoim

wyłącznym utrzymaniu małoletnie dziecko, niedołężnych, obłożnie chorych członków
rodziny lub jest jedyną zdolną do pracy osobą w prowadzonym przez siebie gospodarstwie
rolnym posiadającym żywy inwentarz,

3) zaświadczenia lekarskiego, stwierdzającego

że doprowadzona kobieta jest

w ciąży powyżej siódmego miesiąca lub jest matką karmiącą dziecko piersią, chyba że sąd
pisemnie poleci jej doprowadzenie pomimo stanu ciąży lub karmienia.

Ponadto dowódca konwoju może odstąpić od wykonania konwoju, jeżeli depozyt

konwojowanego lub dowody rzeczowe swoimi rozmiarami lub właściwościami uniemożliwiają
wykonanie tego zadania. W takim przypadku ma on obowiązek natychmiast powiadomić
bezpośredniego przełożonego. Osób, które mają objawy choroby, zaburzeń psychicznych,
zatrucia alkoholem bądź innymi środkami odurzającymi lub psychotropowymi, mają rany lub
uszkodzenia ciała bądź żądają pomocy lekarskiej, nie można konwojować bez uprzedniego
zbadania przez lekarza. Badanie takie powinno być udokumentowane na odrębnym
zaświadczeniu.

Również należy odstąpić od wykonania konwoju, gdy wykonanie konwoju naraża życie

lub zdrowie uczestników konwoju lub osoby postronne.

Obowiązki, zakazy i nakazy dotyczące dowódcy konwoju i konwojentów

Na policjantów wykonujących służbę konwojową, i to zarówno na dowódcę konwoju, jak

i konwojentów, nałożono szereg obowiązków oraz zakazów i nakazów.

Do podstawowych obowiązków dowódcy konwoju należą:

1) sprawdzenie tożsamości konwojowanego oraz zgodności depozytu, dowodów rzeczowych

z dokumentacją,

2) przydzielenie konwojentom osób konwojowanych,
3) zbieranie informacji o konwojowanym w celu ewentualnego zastosowania wzmożonych

środków ostrożności lub ulg,

4) wydawanie poleceń konwojentom, przed rozpoczęciem konwoju oraz w innych

uzasadnionych przypadkach sprawdzenia konwojowanego, czy nie posiada broni lub
innych niebezpiecznych przedmiotów,

5) przechowanie dokumentów konwojowanego,
6) żądanie pokwitowania dostarczenia osoby lub przedmiotów,
7) pobieranie prowiantu lub ekwiwalentu pieniężnego dla konwojowanego tymczasowo

aresztowanego lub skazanego w przypadku długotrwałego konwoju (dłużej niż 8 godzin),

8) zgłaszanie w sekretariacie faktu przybycia konwoju do sądu lub prokuratury,
9) powiadomienie przed rozpoczęciem rozprawy sądowej przewodniczącego składu

orzekającego o próbie ucieczki, dokonania zamachu na konwój, próbie samobójstwa,
samouszkodzenia ciała, czynnej napaści,

10) podejmowanie czynności, na polecenie przewodniczącego składu orzekającego czynności

zmierzających do przywrócenia porządku na rozprawie,

11) odebranie z sekretariatu sądu dokumentacji niezbędnej w celu osadzenia konwojowanego w

jednostce penitencjarnej,

12) sprawdzenie tożsamości osoby, która uzyskała zezwolenie na widzenie z konwojowanym i

poinformowanie jej o zakazach,

13) w przypadku wypadku drogowego lub zamachu na transport przedmiotów wartościowych

objęcie dowództwa nad wszystkimi osobami wchodzącymi w skład transportu,

14) w przypadku zaistnienia wydarzenia nadzwyczajnego podjęcie działań zmierzających do

wyeliminowania przyczyny i skutków zaistniałej sytuacji oraz niezwłocznego
informowania dyżurnego jednostki Policji, na terenie której wydarzenie miało miejsce, a
także sporządzenie raportu z przebiegu wydarzenia i przekazanie go bezpośredniemu
przełożonemu.

W czasie wykonywania obowiązków służbowych konwojent w szczególności jest

obowiązany:
1) wykonywać polecenia dowódcy konwoju,
2) wpisać służbę do notatnika służbowego,
3) przeprowadzić dokładne sprawdzenie konwojowanego:

na polecenie dowódcy konwoju,

przed rozpoczęciem konwoju,

w uzasadnionych przypadkach (np. po powrocie konwojowanego z toalety)

4) założyć konwojowanemu kajdanki, o ile nie zaistniały okoliczności uzasadniające

zastosowanie ulg wobec niego,

5) ostrzec konwojowanego o użyciu broni palnej wobec niego w razie podjęcia próby ucieczki

(w sytuacji gdy zezwalają na jej użycie przepisy prawa).

Natomiast podczas konwojowania konwojentom (w tym również dowódcy konwoju) w

szczególności nie wolno:
1) korzystać z przypadkowo napotkanych środków transportu,
2) pozostawiać konwojowanego bez nadzoru lub pod nadzorem osób postronnych,
3) udzielać informacji o konwojowanym,
4) prowadzić rozmowy z konwojowanym,
5) zezwalać na kontaktowanie się konwojowanego z osobami postronnymi,
6) przyjmować poczęstunki,
7) zdejmować konwojowanemu kajdanki bez uzasadnionej potrzeby,
8) spać, drzemać,
9) zmienić trasę konwoju, chyba że zostało to ujęte w planie konwoju (trasa zapasowa).

1.3. Postępowanie w sądzie i prokuraturze

Postępowanie z osobą konwojowaną po przybyciu do sądu lub prokuratury

Po przybyciu do sądu lub prokuratury konwojowanych należy umieścić w pomieszczeniu

dla zatrzymanych, a gdy takiego brak – w miejscu wskazanym przez kierownika sekretariatu
lub osobę przez niego wyznaczoną. Wcześniej dowódca konwoju zgłasza w sekretariacie
przybycie konwoju i przekazuje posiadaną dokumentację. Powiadamia również, przed
rozpoczęciem rozprawy, przewodniczącego składu orzekającego, a w przypadku konwoju do
prokuratury – prokuratora, gdy w czasie konwoju konwojowany usiłował zbiec, dokonać
samobójstwa, samookaleczenia bądź też doszło do innego wydarzenia nadzwyczajnego lub
istnieje uzasadnione podejrzenie, że sytuacja taka może zdarzyć się w trakcie rozprawy sądowej
(przesłuchania w prokuraturze).

W czasie oczekiwania na rozprawę sądową (czynności w prokuraturze) nie wolno

dopuścić do porozumienia się konwojowanego z osobami postronnymi, jak również do
przekazania mu jakichkolwiek przedmiotów.

Po wprowadzeniu konwojowanego na salę rozpraw (do pokoju w prokuraturze) należy

zdjąć mu kajdanki, chyba że przewodniczący składu orzekającego (prokurator) postanowi
inaczej. Przed zajęciem miejsca na ławie oskarżonych dowódca konwoju podejmuje czynności
mające na celu uniemożliwienie konwojowanemu ucieczkę. W tym celu między innymi zamyka
znajdujące się w pobliżu nieokratowane okna, a także sprawdza, czy w pobliżu nie ma
niebezpiecznych przedmiotów.

Wprowadzenie konwojowanego do sali rozpraw powinno przebiegać w następujący

sposób:
1) jeżeli konwój wykonuje jeden konwojent, konwojowany wchodzi do sali rozpraw przed

konwojentem,

2) w przypadku konwojowania kilku osób, do sali wchodzi konwojent, następnie

konwojowany (na przemian), dowódca konwoju wchodzi jako ostatni,

3) wyznaczeni policjanci do wzmocnienia konwoju przemieszczają się po bokach

konwojowanego i konwojenta.

Po wejściu do sali konwojent nie zdejmuje czapki i zajmuje miejsce obok

konwojowanego na ławie oskarżonych. Konwojenci zajmują miejsca na ławie oskarżonych,
siadając na przemian z konwojowanymi i nie pozwalają oskarżonym porozumiewać się. Gdy
oskarżony wzywany jest przed skład orzekający do ławy sędziowskiej, a przewodniczący
składu orzekającego nie postanowi inaczej, wówczas konwojent udaje się z konwojowanym,
stając za nim i zachowuje szczególną ostrożność. W czasie rozprawy sądowej konwojenci
zobowiązani są do wykonywania pozostałych w związku z postępowaniem sądowym poleceń
przewodniczącego składu orzekającego.

Obowiązki i zakazy dotyczące konwojentów podczas rozprawy sądowej

Konwojenci w czasie rozprawy zobowiązani są do wstawania z miejsca w czasie:

gdy sąd wchodzi na salę lub ją opuszcza,

ogłaszania wyroku,

zwracania się do sądu bądź gdy sąd zwraca się do nich.

Poza określonymi nakazami zachowania, konwojentów dotyczą również określone

zakazy. W czasie rozprawy sądowej konwojentom (w tym dowódcy konwoju) w szczególności
nie wolno:

naruszać powagi sądu,

wypowiadać swoich uwag na temat wyjaśnień oskarżonych, zeznań świadków lub opinii
biegłych,

reagować śmiechem lub widocznymi gestami na wystąpienie stron,

okazywać znużenia, drzemać lub spać,

wchodzić do pokoju narad,

wychodzić z sali rozpraw bez zezwolenia dowódcy konwoju.

Zasady postępowania z osobą skazaną lub uniewinnioną

Po ogłoszeniu wyroku skazującego na karę co najmniej pozbawienia wolności lub

postanowienia o tymczasowym aresztowaniu konwojenci wraz z konwojowanym udają się do
pomieszczenia dla zatrzymanych lub do miejsca wskazanego przez kierownika sekretariatu lub
osobę przez niego wyznaczoną, a dowódca konwoju odbiera w sekretariacie sądu dokumentację
niezbędną w celu osadzenia konwojowanego w jednostce penitencjarnej.

W przypadku uchylenia tymczasowego aresztowania lub, gdy zapadł wyrok

uniewinniający, konwojowanego należy po otrzymaniu postanowienia i nakazu uwolnienia
natychmiast zwolnić. Nie podlega zwolnieniu konwojowany, który odbywa karę pozbawienia
wolności w innej sprawie lub musi być zatrzymany w związku z toczącym się postępowaniem
przygotowawczym w innej sprawie. Dokumentację związaną ze zwolnieniem konwojowanego
przekazuje się do jednostki penitencjarnej, z której konwojowany został pobrany.

Zasady postępowania w przypadku zezwolenia na widzenie lub doręczenie paczki

Podczas przebywania w sądzie konwojowany może otrzymać od przewodniczącego

składu orzekającego zezwolenie na widzenie lub doręczenie żywności. Zezwolenie to
wydawane jest w formie pisemnej. W takim przypadku dowódca konwoju zobowiązany jest do
sprawdzenia tożsamości osoby, która uzyskała zezwolenie na widzenie z konwojowanym i
poinformować ją o zakazie przekazywania konwojowanemu niebezpiecznych przedmiotów,
napojów alkoholowych, środków odurzających, informacji dotyczących przestępstwa lub
mających istotny wpływ na przebieg sprawy karnej. Widzenie odbywa się w obecności
konwojentów, którzy w przypadku ujawnienia niezastosowania się uczestników widzenia do
zaleceń przerywają widzenie. O powyższym należy powiadomić przewodniczącego składu
orzekającego. W przypadku przekazania żywności należy w obecności osoby doręczającej

sprawdzić, czy nie znajdują się w niej przedmioty, środki i informacje, których przekazanie
konwojowanemu, podobnie jak podczas widzenia, jest zakazane. W przypadku ujawnienia
takich rzeczy konwojenci nie zezwalają na przekazanie żywności konwojowanemu. Również w
takim przypadku należy powiadomić przewodniczącego składu orzekającego.

Postępowanie dowódcy konwoju w przypadku zakłócenia rozprawy sądowej

W razie zakłócenia przebiegu rozprawy sądowej dowódca konwoju na polecenie

przewodniczącego składu orzekającego podejmuje czynności zmierzające do przywrócenia
porządku na rozprawie. W sytuacji gdy interwencja okazała się nieskuteczna, dowódca
konwoju wyznacza konwojenta odpowiedzialnego za dowodzenie konwojem, a sam zwraca się
do policjantów przebywających w sądzie lub przez środki łączności do miejscowej jednostki
Policji, żądając pomocy w celu przywrócenia porządku na sali rozpraw.

1.4. Konwojowanie przedmiotów wartościowych

Przedmioty wartościowe to krajowe i zagraniczne znaki pieniężne, papiery wartościowe,

platyna, srebro i wyroby z tych metali, eksponaty muzealne.

Należy pamiętać, że wymieniony w tym paragrafie katalog przedmiotów nie jest

katalogiem zamkniętym. Jest to tylko przykładowy katalog przedmiotów uznanych z
wartościowe, który ma ułatwić zakwalifikowanie innych przedmiotów do grupy „przedmiotów
wartościowych”.

Zasady organizacji konwojów przedmiotów wartościowych

Konwojenci zobowiązani są posiadać w służbie wyposażenie i uzbrojenie odpowiednie do

specyfiki konwoju, jak również do mogących zaistnieć zagrożeń. W czasie konwojowanie
przedmiotów wartościowych konwój wykonuje co najmniej trzech policjantów, w tym dwóch
uzbrojonych w broń maszynową. Środki przymusu bezpośredniego łącznie z użyciem broni
palnej konwojenci mogą stosować na podstawie obowiązujących przepisów prawnych.

W przypadku konwojowania przedmiotów wartościowych, policjanci w zakresie ochrony

transportu tych przedmiotów wykonują polecenia wydawane przez osobę odpowiedzialną za
transport, reprezentującą organ zlecający wykonanie konwoju. W przypadku zaistnienia
wypadku drogowego lub zamachu na transport dowództwo nad wszystkimi osobami
wchodzącymi w skład transportu obejmuje dowódca konwoju. Stan liczbowy policjantów
zabezpieczających transport przedmiotów wartościowych uzależniony jest od:
1) wartości nominalnej transportu,
2) rodzaju i liczby pojazdów przewożących przedmioty wartościowe,
3) stopnia zagrożenia trasy.

Odpowiednią liczbę sił i środków niezbędnych do zabezpieczenia transportu przedmiotów

wartościowych zapewnia właściwy miejscowo komendant jednostki Policji.

Co najmniej dzień wcześniej przed rozpoczęciem konwoju przedmiotów wartościowych

jednostka Policji wykonująca konwój powiadamia o tym szyfrogramem odpowiednią komórkę
Komendanta Głównego Policji oraz KWP, przez teren których będzie przejeżdżał konwój. W
każdym przypadku konwojowania przedmiotów wartościowych należy sporządzić plan
konwoju.

Po przekroczeniu przez konwój granicy administracyjnej danego województwa oraz o

istotnych wydarzeniach dowódca konwoju informuje drogą radiową dyżurnego operacyjnego
KWP, na której terenie aktualnie się znajduje. W przypadku zaistnienia wydarzenia
nadzwyczajnego dyżurny KWP na żądanie dowódcy konwoju obowiązany jest do

natychmiastowego udzielenia mu niezbędnej pomocy.

Zasady wzmacniania ochrony transportu przedmiotów wartościowych

Przy wzmacnianiu przez policjantów ochrony transportów przedmiotów wartościowych

obowiązują następujące zasady:
1) przedmioty wartościowe przewożone jednym pojazdem zabezpiecza radiowóz jadący za

tym pojazdem,

2) przedmioty wartościowe przewożone dwoma lub większą liczbą pojazdów zabezpiecza się

przy udziale dwóch radiowozów, z czego jeden pilotuje transport, a drugi przemieszcza się
na końcu pojazdów, za zorganizowaną kolumną,

3) udział większej liczby radiowozów w zabezpieczeniu przedmiotów wartościowych

uzależniony jest od wartości nominalnej transportu oraz zagrożenia trasy przejazdu.

1.5. Wydarzenia nadzwyczajne w konwoju

Sytuacje będące wydarzeniami nadzwyczajnymi w służbie konwojowej

Poważne zakłócenie przebiegu konwoju określamy jako wydarzenie nadzwyczajne. Do

wydarzeń nadzwyczajnych w służbie konwojowej zaliczamy przede wszystkim sytuacje
powodujące poważne niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia oraz mienia. Wydarzeniem
takim jest w szczególności:
1) zamach na konwój,
2) czynna napaść na konwojentów,
3) zgon konwojowanego,
4) samouszkodzenie ciała przez konwojowanego,
5) inne zdarzenie powodujące poważne zagrożenie dla konwojowanego, konwojentów lub

ochranianego mienia, np. pożar pojazdu, wypadek drogowy, choroba konwojenta itp.

Istota wzmożonych środków ostrożności i ulg w konwoju

W czasie wykonywania konwoju osób może dojść do sytuacji, że wobec osób

konwojowanych należy zwiększyć środki bezpieczeństwa ze względu na zachowanie się i
cechy konwojowanego lub na podstawie informacji o nim. W takich przypadkach można
zastosować wzmożone środki ostrożności.

Zastosowanie wzmożonych środków ostrożności polega w szczególności na:

1) wyznaczeniu do konwoju większej liczby konwojentów,
2) założeniu konwojowanemu kajdanek na ręce z tyłu,
3) wyposażenie konwojentów w kamizelki i kaski kuloodporne,
4) wyznaczenie do konwoju policjantów z pododdziału antyterrorystycznego,
5) wykorzystanie do konwoju psa służbowego.

W takich wypadkach konwój osób należy wykonać przy wykorzystaniu pojazdu –

więźniarki.

Gdy zachodzi okoliczność do zastosowania wzmożonych środków ostrożności przy

konwojowaniu osób, co najmniej jeden konwojent powinien być uzbrojony w broń maszynową.
W czasie konwojowania przedmiotów wartościowych konwój wykonuje co najmniej trzech
policjantów, w tym dwóch uzbrojonych w broń maszynową.

Podstawy stosowania wzmożonych środków ostrożności i ulg w konwoju

Wzmożone środki ostrożności wobec osób konwojowanych stosuje się:

1) na pisemne polecenie sądu,
2) na pisemne polecenie prokuratora,
3) na pisemne polecenie właściwego komendanta jednostki Policji,
4) na polecenie dowódcy konwoju,
5) na podstawie informacji uzyskanych z: zakładu karnego, aresztu śledczego, pomieszczeń

dla zatrzymanych.

Środki te należy stosować, gdy zachodzi podejrzenie:

1) próby ucieczki konwojowanego,
2) dokonania zamachu w celu uwolnienia konwojowanego,
3) samobójstwa,
4) samouszkodzenia ciała,
5) czynnej napaści,
6) że, na trasie konwoju może dojść do próby zamachu na konwój przedmiotów

wartościowych.

Poza zastosowaniem wzmożonych środków bezpieczeństwa może dojść również do

sytuacji, że należy zastosować łagodniejsze środki bezpieczeństwa wobec osób
konwojowanych. Ma to miejsce w sytuacji, gdy nie zachodzi obawa usiłowania ucieczki
konwojowanego lub zamachu na uczestników konwoju i osoby postronne. Ulgi w konwoju
można zastosować w stosunku do:
1) nieletnich,
2) kobiet,
3) starców,
4) chorych.

Zastosowanie ulg następuje na polecenie tych samych osób i w takiej samej formie, jak

polecenie zastosowania wzmożonych środków ostrożności. Ulgi stosowane w czasie
konwojowania osób polegają w szczególności na odstąpieniu od założenia konwojowanemu
kajdanek oraz stworzenia mu wygodniejszych warunków transportu.

Obowiązki dowódcy konwoju i konwojentów w przypadku wydarzenia nadzwyczajnego w
konwoju

Dowódca konwoju w przypadku zaistnienia wydarzenia nadzwyczajnego ma obowiązek

podjąć działania zmierzające do wyeliminowania przyczyn i skutków zaistniałej sytuacji, a w
szczególności:
1) dowodzi obroną konwoju, organizuje pościg, zapewnia pomoc medyczną osobom

poszkodowanym itp.,

2) dokonuje niezbędnych czynności zabezpieczających w sytuacji, gdy nastąpił zgon lub użyto

broni,

3) niezwłocznie informuje o zdarzeniu dyżurnego jednostki Policji, na terenie której

wydarzenie miało miejsce,

4) sporządza raport z przebiegu wydarzenia i przekazuje go bezpośredniemu przełożonemu.

Podczas napadu na konwój dowódca konwoju wyznacza policjantów do pilnowania

konwojowanego lub przedmiotów wartościowych oraz do obrony, a także stara się, aby konwój
przemieszczał się w wyznaczonym kierunku. Działania pościgowe za sprawcami napadu
podejmuje tylko wówczas, gdy pozwalają na to siły konwoju. Zapewnione musi być przy tym
pełne bezpieczeństwo konwojowanych osób i przedmiotów wartościowych.

Jeżeli konwojowany podjął próbę ucieczki, dowódca konwoju natychmiast wszczyna

pościg i dąży do ujęcia uciekiniera, zapewniając w miarę możliwości pomoc znajdujących się w
pobliżu policjantów lub innych osób. W sytuacji, gdy ucieczka nastąpiła z wieloosobowego
konwoju, dowódca konwoju organizuje pościg, wyznacza policjantów do pościgu i do ochrony
pozostałych konwojowanych. Jeżeli uciekinierów nie da się schwytać od razu, dowódca
konwoju pozostawia część policjantów do jego kontynuowania, a sam z pozostałymi
konwojentami prowadzi konwój do miejsca docelowego.

W przypadku choroby konwojowanego dowódca konwoju ma obowiązek udzielić mu

niezbędnej pomocy, dojechać do najbliższej jednostki Policji i zapewnić pomoc pogotowia
ratunkowego lub lekarza. Jeżeli w ochronie konwoju bierze udział kilku konwojentów, opiekę
nad chorym sprawuje wyznaczony konwojent, a konwój udaje się do miejsca przeznaczenia.
Natomiast gdy stan zdrowia chorego uniemożliwia dalsze konwojowanie, należy umieścić go
w placówce służby zdrowia, a ochronę chorego organizuje najbliższa jednostka Policji.

Jeżeli w trakcie konwoju konwojowany zmarł, zwłoki należy zabezpieczyć na miejscu

zdarzenia i powiadomić najbliższą jednostkę Policji w celu przeprowadzenia niezbędnych
czynności. Podczas konwoju wieloosobowego do wykonania tej czynności wyznacza się
jednego z konwojentów, pozostali udają się z konwojem do miejsca przeznaczenia.

W przypadku gdy konwojowany usiłuje dokonać czynnej napaści na konwojentów

albo odmawia podporządkowania się wydanym poleceniom konwojenci mają prawo do użycia
wobec niego środków przymusu bezpośredniego na zasadach i warunkach określonych w
stosownych przepisach.

Dokumentowanie wydarzeń nadzwyczajnych w konwoju

Gdy w czasie konwoju miało miejsce wydarzenie nadzwyczajne dowódca konwoju

dokumentuje to w formie pisemnego raportu z przebiegu wydarzenia.

W raporcie tym powinno być zawarte w szczególności:

1) czas, miejsce oraz rodzaj wydarzenia nadzwyczajnego,
2) stopień, imię i nazwisko dowódcy konwoju oraz konwojentów,
3) dane personalne osoby konwojowanej, na czyje polecenie był wykonywany konwój oraz do

jakiej sprawy,

4) dane dotyczące odprawy do służby (kto odprawia i jakie wydał zalecenia itp.),
5) kto dokonał sprawdzenia konwojowanych przed rozpoczęciem konwoju,
6) szczegółowy przebieg zdarzenia,
7) kto przybył na miejsc zdarzenia (lekarz, prokurator itp.), jakie podjęto czynności.

Konwojenci mają obowiązek dokumentowania służby konwojowej w swoim notatniku

służbowym.

1.6. Dokumentowanie służby konwojowej

W każdym pododdziale konwojowym prowadzona jest dokumentacja służbowa. Na

dokumentację tę składa się:

terminarz konwojów,

książka służby konwojowej,

plan konwojów,

książka wydarzeń,

wykaz policjantów nie przeszkolonych w służbie konwojowej.

Zasady prowadzenia dokumentacji

Otrzymane polecenie lub zlecenie wykonania konwoju układa się w teczce zwanej

terminarzem. Terminarz ten zawiera ponumerowane strony od 1 do 31, pod którymi zamieszcza
się dokumenty według daty realizacji konwoju. Dowódca pododdziału konwojowego
obowiązany jest codziennie sprawdzać w terminarzu dokumenty i na tej podstawie planować
służbę. W przypadku wykonywania konwoju przez jednostkę Policji nie posiadającej
pododdziału konwojowego, dyżurny jednostki każdorazowo odnotowuje wykonanie tego
zadania w książce wydarzeń jednostki.

Dowódca konwoju w czasie realizacji konwoju musi posiadać odpowiednie dokumenty,

na podstawie których wykonuje dany konwój. Ponadto, gdy jest to konieczne, musi posiadać w
czasie wykonania konwoju jego plan. W przypadku, gdy konwojuje osoby majce objawy
choroby, zaburzeń psychicznych, zatrucia alkoholem bądź innymi środkami odurzającymi lub
psychotropowymi, mające rany lub uszkodzenia ciała, bądź żądają one pomocy lekarskiej, musi
posiadać zaświadczenie lekarskie, wydane po uprzednim zbadaniu przez lekarza, stwierdzające,
że stan zdrowia konwojowanego nie wymaga leczenia w szpitalu. W przypadku zastosowania
ulg lub wzmożonych środków ostrożności musi on posiadać pisemne polecenie uprawnionych
organów, z wyjątkiem sytuacji, gdy decyzję o zastosowaniu ulg lub wzmożonych środków
ostrożności podjął on sam.

Gdy w czasie konwoju miało miejsce wydarzenie nadzwyczajne, dowódca konwoju

dokumentuje to w formie pisemnego raportu z przebiegu wydarzenia.

Konwojenci mają obowiązek dokumentowania służby konwojowej w swoim notatniku

służbowym.

Dokumentację prowadzoną w pododdziale konwojowym należy sporządzać czytelnie i

przejrzyście. Zabrania się wycierania lub przerabiania naniesionych zapisów. Błędny zapis
należy przekreślić i obok niego dokonać zapisu prawidłowego oraz złożyć podpis.

1.7. Doprowadzanie osób

Złagodzoną formą konwoju jest doprowadzenie. Doprowadzenie wykonuje się na

polecenie:
1) sądu,
2) prokuratora,
3) uprawnionych organów administracji państwowej.

Doprowadza się osoby, które uchylają się od obowiązkowego stawiennictwa (np. osobą

taką może być świadek, który prawidłowo powiadomiony, bez usprawiedliwienia nie stawił się
na rozprawie sądowej, czy też może to być poborowy, który pomimo wezwania nie stawił się
przed komisją poborową).

Dokumenty stanowiące podstawę doprowadzenia

Doprowadzenie wykonuje się w szczególności na podstawie pisemnych nakazów lub

postanowień:
1) sądów i prokuratorów wobec świadków, podejrzanych, oskarżonych i biegłych,
2) organów karno-skarbowych,
3) organów uprawnionych do orzekania w sprawach o wykroczenia,
4) organów administracji państwowej wobec osób, które uchylają się od powszechnego

obowiązku obrony RP,

5) sądów orzekających o przymusowym stawiennictwie na badanie lekarskie lub

doprowadzeniu osób do zakładu lecznictwa w celu ich leczenia.

Taktyka postępowania przy doprowadzaniu osób

Doprowadzenie osoby wykonuje policjant wyznaczony przez kierownika komórki

organizacyjnej jednostki Policji lub komendanta jednostki Policji, która otrzymała nakaz.

Po przybyciu pod wskazany adres policjant po wylegitymowaniu osoby doprowadzanej

zatrzymuje jej dokument tożsamości i oznajmia jej cel przybycia oraz okazuje jej nakaz
doprowadzenia. Osoba doprowadzana powinna na nakazie potwierdzić swoim podpisem fakt
okazania jej nakazu doprowadzenia. Przed rozpoczęciem doprowadzenia w uzasadnionych
przypadkach policjant powinien dokonać sprawdzenia osoby doprowadzanej pod kątem
posiadania przez nią broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów, a także dokonać kontroli
jej bagażu. Po wykonaniu tych czynności powinien przetransportować osobę doprowadzaną do
miejsca przeznaczenia. Po przybyciu na miejsce zgłasza on uprawnionej osobie fakt
doprowadzenia osoby.

Po zrealizowaniu doprowadzenia policjant wykonujący doprowadzenie ma obowiązek

uzyskania od organu wzywającego potwierdzenia tego faktu. Policjant nie ma obowiązku
pozostawania z doprowadzonym do zakończenia czynności urzędowych związanych z
doprowadzeniem – chyba, że sąd lub prokurator postanowi inaczej.

Przypadki odstąpienia od doprowadzenia osoby

Odstąpić od doprowadzenia osoby należy w przypadku, gdy osoba okaże:

1) zaświadczenie lekarskie stwierdzające, że osoba ta jest obłożnie chora i nie może być

doprowadzona,

2) zaświadczenie organu samorządowego informujące o tym, iż osoba posiada na swoim

3) zaświadczenie lekarskie stwierdzające, że doprowadzona kobieta jest w ciąży powyżej

siódmego miesiąca lub jest matką karmiącą dziecko piersią, chyba że sąd pisemnie poleci
jej doprowadzenie pomimo stanu ciąży lub karmienia.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Nazwa jednostki szkoleniowe: Pełnienie służby konwojowej.
Nazwa jednostki modułowej – numer kolejnej: Pełnienie służby w
konwojach i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych –- SZP 01.JM
04.
Nazwa zawodu/stanowiska pracy: policjant/aplikant.
Zakres pracy: Przygotowanie do pełnienia służy w konwojach.
Stron: 1
Opracował: F. Ryśnik, M. Żurawski.

JM04JS01LU01

Literatura uzupełniająca:
1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji, (Dz.U. nr 30 poz.179 z późn. zm).
2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 luty 1999 roku w

sprawie szczegółowego zakresu zadań i zasad organizacji Policji sądowej, (DZ.U. nr 12
poz.106).

3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 czerwca 2002

roku w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję, (Dz.U. nr 97 poz. 880).

4. Wytyczne Zastępcy Komendanta Głównego Policji z dnia 1 czerwca 1995 roku w sprawie

zorganizowania i wykonania przez policjantów konwojów etapowych.

5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 roku w sprawie określenia

przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów środków przymusu
bezpośredniego.

6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 marca 2003 w

sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach
organizacyjnych Policji przeznaczone dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu
wytrzeźwienia, oraz regulaminu pobytu w tych pomieszczeniach.

7. Ryśnik F., Konwojowanie i wybrane elementy służby ochronnej, Słupsk 2004.
8. Bierzanek L., Gałgański R., Kamiński R., Wydarzenia nadzwyczajne zaistniałe podczas

pełnienia służby w konwojach i pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych w
latach 1992 – 1997, Szczytno 1999.

9. Dajewski G., Brzozowski A., Organizacja służby prewencyjnej w jednostkach Policji,

Szczytno 2002.

10. Brzozowski A., Organizacja i funkcjonowanie służby konwojowej w Policji, Szczytno 2002.
11. Fiłończyk A., Zadania, zasady i organizacja konwojowania osób i przedmiotów

wartościowych, Słupsk 2002.

12. Wybrane zagadnienia służby prewencyjnej - praca zbiorowa, materiał szkoleniowy do nauki

własnej słuchaczy, Słupsk 2005

SPRAWDZIAN POSTĘPÓW

JEDNOSTKA SZKOLNA – JS 01
Nazwa jednostki szkolnej: Pełnienie służby konwojowej.
Nazwa jednostki modułowej – numer kolejny: Pełnienie służby w
konwojach i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych – SZP 01.JM 04.
Nazwa zawodu/stanowiska pracy: policjant/aplikant
Zakres pracy: Przygotowanie do pełnienia służby konwojowej.
Stron: 1
Opracował: F. Ryśnik, M. Żurawski.

JM04JS01SP01

Sprawdzian postępów:
Na podstawie zrealizowanych ćwiczeń i wykładów w ramach jednostki szkolnej zaznaczając w
odpowiednich miejscach „X” jako odpowiedź „TAK” lub „NIE”, oceń:
Czy umiesz rozpoznać dokumenty dotyczące konwoju,

TAK NIE

Czy potrafisz pobrać konwojowanego z PDOZ,

Czy umiesz ustalić dane osoby konwojowanej i określić rodzaju
kwalifikacji czynu, którego się dopuścił,

Czy umiesz przeprowadzić kontrolę osobistą konwojowanego,

Czy umiesz założyć konwojowanemu kajdanek,

Czy potrafisz zachować warunki bezpieczeństwa podczas konwojowania,

Czy potrafisz ocenić dokumenty dotyczące doprowadzenia osoby,

Czy potrafisz wykonać pierwsze czynności związane z doprowadzeniem
osoby.

PRZEWODNIK DLA SŁUCHACZA

JEDNOSTKA SZKOLNA – JS 02

Nazwa jednostki szkolnej: Pełnienie służby ochronnej.
Nazwa jednostki modułowej – numer kolejny: Pełnienie służby w
konwojach i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych – SZP 01.JM 04.
Nazwa zawodu/stanowiska pracy: policjant/aplikant.
Zakres pracy: Przygotowanie do pełnienia służby ochronnej w PDOZ.
Stron: 2
Opracował: F. Ryśnik, M. Żurawski.

JM04JS02PS01

Wskazówki dla ucznia:
1. Wymagania wejściowe.
Wymagana jest podstawowa wiedza i umiejętności z zakresu legitymowania i zatrzymywania
osób oraz dokonywania kontroli osobistej. Znajomość zasad i przypadków stosowania ŚPB.
2. Cele szkolenia.
Po zakończeniu jednostki szkolnej będziesz potrafił:
- objąć służbę w P.D.O.Z,
- zastosować zasady pełnienia służby ochronnej w PDOZ,
- przyjąć, wydać, zwolnić osobę zatrzymaną w PDOZ,
- określić sytuacje będące wydarzeniami nadzwyczajnymi w PDOZ,
- postępować w przypadku wydarzeń nadzwyczajnych w PDOZ,
- określić i zastosować szczególne środki bezpieczeństwa,
- dokumentować wydarzenia nadzwyczajne w PDOZ,
- dokumentować służbę ochronną w PDOZ.
2. Metody nauczania i uczenia się.
Na początku zajęć zostanie Ci wyjaśnione pojęcie „pomieszczenie dla osób zatrzymanych”
(PDOZ). Następnie prowadzący wskaże podstawy prawne regulujące służbę w tych
pomieszczeniach, kwalifikacje i wymogi, jakie musi spełniać policjant pełniący służbę
ochronną oraz obowiązki takiego policjanta. Dalej zostaną przedstawione zasady pełnienia
służby ochronnej. Zostaną Ci zlecone treści do samodzielnego opanowania z zakresu:
legitymowania osób, zatrzymania osób, przeprowadzania kontroli osobistej stosowania ŚPB.
W dalszej części zajęć przedstawione zostaną prawa i obowiązki osoby zatrzymanej w PDOZ,
obowiązki policjanta związane z przyjmowaniem, wydawaniem i zwalnianiem osób z PDOZ
oraz realizacją ich uprawnień i egzekwowaniem od nich obowiązków. Posługując się
przykładami z praktyki terenowej zostaną wyjaśnione pojęcia „wydarzenia nadzwyczajne”
i „szczególne środki bezpieczeństwa” w PDOZ. Wskazane zostaną osoby uprawnione do
podjęcia decyzji o użyciu szczególnych środków bezpieczeństwa oraz przypadki i zasady ich
stosowania. Przedstawiając przykładowe zapisy, omówione zostaną zasady dokumentowania
użycia szczególnych środków bezpieczeństwa. W ramach 3-4 osobowych grupach (zależnie od
realizowanego założenia) w oparciu o przygotowane założenia będziesz ćwiczył czynności
w zakresie pełnienia służby w PDOZ: przyjmowania, przekazywania lub zwalniania osobę
z PDOZ. Otrzymasz polecenie bieżąco dokumentowania wykonywanych czynności
służbowych. W dalszej kolejności w 3-4 osobowych grupach na podstawie przygotowanych

założeń wypracujesz algorytm postępowania policjantów w przypadku wydarzenia
nadzwyczajnego w PDOZ. Wyznaczeni przedstawiciele grup zaprezentują na forum grupy
szkolnej wypracowanego algorytmy. Po omówieniu wypracowanych algorytmów sporządzisz
indywidualnie notatkę służbową oraz raport z użycia szczególnych środków bezpieczeństwa,
zgodnie z podanymi wcześniej założeniami. Na zakończenie zapoznany zostaniesz z
przykładami dokumentacji prowadzoną w PDOZ oraz zasadami jej sporządzania
i przechowywania. Indywidualnie dokonasz zapisów w książce wydarzeń PDOZ z kontroli
osoby zatrzymanej oraz innych zdarzeń (np. korzystanie z WC, posiłek, wydarzenie
nadzwyczajne). Zgodnie z przygotowanymi wcześniej założeniami wypełnisz kwity
depozytowe. Sporządzana przez Ciebie dokumentacja zostanie sprawdzona przez
prowadzącego zajęcia i omówiona. W ramach zajęć przeanalizujesz skargę do Europejskiego
Trybunału Praw Człowieka „Assenov przeciwko Bułgarii” dotyczą złych warunków
przetrzymywania w areszcie (naruszenie art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) lub
inną skargę.
3. Sposoby oceniania.
- Nabywane przez Ciebie wiadomości i umiejętności podlegać będą bieżącej ocenie według

zapisu uogólnionego – zaliczono (zal.) lub nie zaliczono (nzal.).

- Sporządzone przez Ciebie notatki służbowe, raporty z użycia szczególnych środków

bezpieczeństwa, zapisy w książce wydarzeń podlegać będą ocenie według zapisu
uogólnionego – zaliczono („zal”) lub niezaliczono („nzal”).

- Każdą negatywną ocenę uzyskaną w trakcie jednostki szkolnej musisz poprawić na ocenę

pozytywną w tym negatywne oceny ze sporządzanej dokumentacji.

- Zaliczenie jednostki szkolnej nastąpi na podstawie wykonania zadania praktycznego

według kart oceny, przy założeniu wykonania 50% ocenianych obszarów oraz pisemnego
testu wiedzy, który będzie składać się, z co najmniej 30 zadań wyboru wielokrotnego. Na
rozwiązanie każdego zadania testowego będziesz miał 1 minutę. Aby zaliczyć test, musi
rozwiązać prawidłowo, co najmniej 60%+1 zadań testowych.

- Średnia ocen otrzymanych podczas realizacji jednostki szkolnej JS 02 oraz JS 01

stanowi ocenę zaliczeniową jednostki modułowej JM 04 i jest wystawiana po
zrealizowaniu jednostki szkolnej JS 02 jako ocena okresowa.

bezpieczeństwa,

- umiejętność komunikowania się,
- właściwe wykorzystanie elementów wyposażenia służbowego.
Obszary podlegające ocenie przy sporządzaniu dokumentacji:
- merytoryczne kompletność dokumentu,
- estetyka i przejrzystość dokumentu,
- poprawność językowa,
- kompletność dokumentu pod względem formalnym.

MATERIAŁY DLA SŁUCHACZA

JEDNOSTKA SZKOLNA – 02

Nazwa jednostki szkolnej: Pełnienie służby ochronnej w PDOZ.

Nazwa jednostki modułowej – numer kolejny JM 04: Pełnienie służby w
konwojach i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych.

Nazwa zawodu/stanowiska pracy: policjant/aplikant

Zakres pracy: Przygotowanie do pełnienia służby konwojowej.

Stron 15

Opracował: F. Ryśnik, M. Żurawski.

JM04JS02MS01

1.8. Podstawy prawne regulujące pełnienie służby w PDOZ

Pomieszczenia dla osób zatrzymanych (PDOZ) to specjalnie wydzielone pomieszczenia w
jednostkach organizacyjnych Policji, w których umieszczane są osoby zatrzymane i
doprowadzone w celu wytrzeźwienia. Pomieszczenia te są odpowiednio usytuowane,
wyposażone i chronione.

Pomieszczenia te znajdują się w komendach wojewódzkich Policji, komendach

powiatowych (miejskich) Policji oraz w zależności od potrzeb w wybranych komisariatach
Policji. Zlokalizowane są one na kondygnacji parterowej lub wyższej budynku.
Dopuszczalna jest, po spełnieniu określonych warunków lokalizacja tych pomieszczeń w
suterenach budynku.

Pomieszczenia te powinny posiadać odpowiednie wyposażenie i odpowiadać

określonym warunkom, które zostały określone w rozporządzeniu Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 marca 2003 roku w sprawie warunków, jakim
powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach Policji przeznaczone dla osób
zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, oraz regulaminu pobytu w tych
pomieszczeniach.

Pomieszczenia te są chronione przez wyznaczonych policjantów, którzy spełniają

odpowiednie wymogi.

Służbę w tych pomieszczeniach regulują następujące akty prawne:

1) art. 15 ust. 10 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji,
2) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 marca 2003

roku w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia w jednostkach
organizacyjnych Policji przeznaczone dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w
celu wytrzeźwienia, oraz regulaminu pobytu w tych pomieszczeniach,

3) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 stycznia 2002

roku w sprawie wykazu wydzielonych pomieszczeń przeznaczonych dla osób
zatrzymanych, w których mogą być odrębnie umieszczeni tymczasowo aresztowani i
skazani, oraz warunków, którym pomieszczenia te muszą odpowiadać,

4) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 marca 2003

roku zmieniające rozporządzenie j.w.,

5) rozkaz Komendanta Głównego Policji Nr 7 z dnia 10 listopada 1994 roku w sprawie

wyposażenia i zabezpieczenia technicznego pomieszczeń dla zatrzymanych i
doprowadzonych w celu wytrzeźwienia oraz pełnienia służby przez policjantów w tych
pomieszczeniach.

1.9. Organizacja służby ochronnej

Kwalifikacje i wymogi stawiane policjantowi pełniącemu służbę w PDOZ

Pomieszczenia powinny być chronione przez wyznaczonych funkcjonariuszy,

sprawnych fizycznie i przeszkolonych, którzy zdali egzamin ze znajomości treści instrukcji
w sprawie pełnienia służby przez policjantów w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych lub
doprowadzonych w celu wytrzeźwienia.

W jednostkach Policji, w których zorganizowana jest etatowa służba ochronna, nadzór

nad zatrzymanymi sprawuje co najmniej dwóch policjantów na każdej zmianie. Policjanci
zajmujący się wydawaniem posiłków muszą posiadać aktualny wpis do książeczki zdrowia

dokonany przez lekarza, zezwalający na tego rodzaju pracę.

W przypadku braku etatowej służby nadzór nad zatrzymanymi mogą pełnić dyżurni lub

pomocnicy dyżurnych jednostek Policji. Muszą być jednak spełnione łącznie następujące
warunki:
1) pomieszczenia usytuowane są w komisariacie Policji,
2) osoby zatrzymane lub doprowadzone w celu wytrzeźwienia nie stanowią zagrożenia dla

prawidłowego funkcjonowania pomieszczeń, tzn. nie są niebezpieczne dla otoczenia i nie
mają zamiaru popełnienia samobójstwa, samouszkodzenia ciała lub ucieczki,

3) dyżurny (pomocnik dyżurnego) powinien mieć możliwość wykonywania

regulaminowych kontroli zachowania się tych osób oraz wykonywania innych zadań
nadzoru w czasie realizacji swoich czynności służbowych, bez konieczności nadawania
priorytetu poszczególnym zadaniom.

Obowiązki policjanta pełniącego służbę w PDOZ

Obowiązki policjanta przyjmującego służbę nadzoru:

1) pozostawić przed wejściem:

a) broń,
b) pałkę służbową,
c) legitymację,

2) sprawdzić:

a) zgodność stanu faktycznego z ewidencją,
b) stan techniczny pomieszczeń,
c) stan urządzeń sygnalizacyjnych,

3) wysłuchać:

a) uwag policjantów zdających służbę,
b) poleceń przełożonych,

4) przyjąć:

a) depozyty zgodnie z kwitami depozytowymi,
b) wyposażenie zgodnie z wykazem,

5) ustalić terminy zwolnień osób zatrzymanych.

Do podstawowych obowiązków policjanta pełniącego służbę nad osobami

zatrzymanymi lub doprowadzonymi w celu wytrzeźwienia należy zaliczyć w szczególności:
1) utrzymywanie stałej łączności z dyżurnym jednostki Policji i informowanie go o

wydarzeniach istotnych dla bezpieczeństwa i porządku w pomieszczeniach,

2) prowadzenie wpisów w książce wydarzeń i innej dokumentacji związanej z

funkcjonowaniem pomieszczeń,

3) przyjmowanie, przekazywanie i terminowe zwalnianie zatrzymanych lub

doprowadzonych w celu wytrzeźwienia,

4) sprawdzanie (dokonywanie kontroli osobistej) zatrzymanych lub doprowadzonych w celu

wytrzeźwienia w przypadkach:
a) przyjęcia do pomieszczeń,
b) przenoszenia z jednego pokoju do drugiego,
c) wydawania oraz powrotu do pomieszczeń,
d) zwalniania,
e) w innych uzasadnionych okolicznościami przypadkach,

5) kontrolowanie zachowania się osób przebywających w pokojach oraz przeciwdziałanie

próbom naruszenia bezpieczeństwa,

6) zabezpieczanie, w przypadku zaistnienia konieczności, prawidłowego odizolowania

zatrzymanych, a także zatrzymanych od doprowadzonych w celu wytrzeźwienia,

7) przyjmowanie od zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia próśb, skarg i

wniosków,

8) przyjmowanie zgłoszeń od zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia o

ich złym stanie zdrowia i niezwłoczne wzywanie lekarza,

9) wydawania zatrzymanym w przewidzianym czasie posiłków oraz dopilnowanie, aby

były one gorące i właściwie rozdzielone,

10) wydawanie zatrzymanym lub doprowadzonym w celu wytrzeźwienia czystej pościeli,

koców, ręczników i środków higieny oraz umożliwienie na każde ich zgłoszenie
załatwiania potrzeb fizjologicznych,

11) niezwłoczne meldowanie przełożonemu bądź dyżurnemu jednostki o wszelkich

wydarzeniach lub uchybieniach zagrażających prawidłowemu funkcjonowaniu
pomieszczeń,

12) składanie pisemnych meldunków o wydarzeniach nadzwyczajnych, które miały miejsce

w czasie służby.

1.10. Zasady pełnienia służby ochronnej

Zasady kontroli osób zatrzymanych

Kontrole zachowania zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia w

poszczególnych pokojach należy każdorazowo odnotować w książce wydarzeń oraz
dokonywać w odstępach czasu nie przekraczających:
1) 30 minut, jeżeli z informacji lub spostrzeżeń nie wynika zagrożenie dla prawidłowego

funkcjonowania pomieszczeń, bezpieczeństwa osób umieszczonych w pomieszczeniach
lub policjantów,

2) 15 minut (obserwacja wzmożona), jeżeli z informacji lub spostrzeżeń wynika, że

zatrzymani lub doprowadzeni w celu wytrzeźwienia znajdują się w stanie depresji
psychicznej, przejawiają agresję wobec otoczenia, zdradzają zamiar dokonania
samouszkodzenia lub ucieczki, bądź z innych przyczyn wymagają wzmożonego nadzoru.

Okoliczności korzystania przez policjantów z urządzeń alarmowych

Pomieszczenia wyposażone są w instalację alarmową (dźwiękowo-świetlną) na

wypadek nagłej konieczności zawiadomienia dyżurnego jednostki organizacyjnej Policji o
zaistniałym zagrożeniu bezpieczeństwa przebywających tam osób.

Instalację dźwiękowo świetlną stanowią:

1) dzwonki alarmowe i punkty świetlne w pokoju dyżurnego jednostki lub innym miejscu, z

którego sygnał alarmowy zostanie niezwłocznie odebrany,

2) przyciski dzwonków umieszczone:

a) w izbie dyżurnej,
b) na ścianach korytarza przy drzwiach każdego pokoju dla osób zatrzymanych,
c) w pokoju lekarskim,
d) w pokoju, w którym podgrzewa się i porcjuje posiłki,
e) w umywalniach i ustępach.

Zasady otwierania drzwi pokoju dla zatrzymanych

Policjant przed każdorazowym otworzeniem drzwi pokoju powinien uprzednio

skontrolować przez wizjer zachowanie się osób w nim umieszczonych.

Zwolnienie drzwi z łańcucha bezpieczeństwa oraz wejście policjanta do wnętrza

pokoju może nastąpić tylko w przypadkach szczególnie uzasadnionych.

Jeżeli w pokoju znajdują się niebezpieczni przestępcy oraz w porze nocnej (21

– 5

), jego

otworzenie powinno odbywać się w obecności co najmniej dwóch policjantów, z których
jeden przebywa poza kratą oddzielającą korytarz pomieszczeń od dyżurki.

Zasady przyjmowania i przechowywania depozytu

Przedmioty przyjęte do depozytu wpisuje się z oznaczeniem cech indywidualnych do

kwitu depozytowego, który podpisuje osoba zatrzymana lub doprowadzona w celu

wytrzeźwienia przyjmowana do pomieszczenia oraz policjanta,
który dokonał odebrania tych rzeczy.

Odmowę lub niemożność złożenia podpisu przez osobę

zatrzymaną lub doprowadzoną w celu wytrzeźwienia przyjmowaną
do pomieszczenia odnotowuje się w kwicie depozytowym,
wskazując na obecność przy tej czynności innego policjanta,
poświadczoną złożeniem przez niego podpisu.

Przedmioty przyjęte do depozytu umieszcza się w woreczkach

lub kopertach, do których wkłada się kwit depozytowy i
przechowuje się je w szafach metalowych.

Przedmioty, w tym notatki i zapiski mogące mieć znaczenie

dla postępowania przygotowawczego, przekazuje się jednostce
organizacyjnej Policji, do której dyspozycji zatrzymany pozostaje.

Zasady umieszczania osób w pomieszczeniach

Podstawą przyjęcia do pomieszczeń, zwolnienia, przekazania

jest nakaz przyjęcia, zwolnienia, przekazania; podstawą wydania
jest polecenie wydania podpisane przez komendanta jednostki
Policji lub kierowników komórek organizacyjnych, do dyspozycji
których zatrzymany pozostaje, a w razie ich nieobecności – przez
dyżurnego jednostki Policji.

W stosunku do zatrzymanych w związku z konwojowaniem

dokumenty te mogą podpisywać dowódcy ogniw konwojowo-
ochronnych. W czasie konwojowania tymczasowo aresztowanych
lub skazanych, w przypadku wystąpienia przeszkody
uniemożliwiającej konwojowanie, decyzję o umieszczeniu w
pomieszczeniach podejmuje dowódca konwoju, sporządzając
stosowną notatkę.

Osoby doprowadzone w celu wytrzeźwienia przyjmuje się na

podstawie protokołu doprowadzenia osoby w celu wytrzeźwienia i
zaświadczenia lekarskiego.

W pokojach przeznaczonych dla osób zatrzymanych lub

doprowadzonych w celu wytrzeźwienia nie należy umieszczać
razem:
1) osób odmiennej płci,
2) trzeźwych z nietrzeźwymi,
3) chorych ze zdrowymi,
4) nieletnich z dorosłymi,

5) osób do jednej sprawy.

Przyjmując kobietę w ciąży do 7 miesiąca, po uprzednim zbadaniu przez lekarza,

TRZEŹWYCH

Z NIETRZEŹWYMI

ODMIENNEJ PŁCI

ZDROWYCH

Z CHORYMI

NIELETNICH

Z DOROSŁYMI

DO JEDNEJ SPRAWY

należy umieścić ją w pokoju posiadającym najlepsze wyposażenie.

Biorąc pod uwagę umieszczanie osób w poszczególnych pokojach, należy kierować się

obowiązkiem zapewnienia osobie zatrzymanej lub nietrzeźwej bezpieczeństwa osobistego
oraz potrzebą zapewnienia prawidłowego toku postępowania przygotowawczego.

Z uwagi na częste stany depresyjne osób zatrzymanych lub nietrzeźwych i możliwość

targnięcia się na własne życie należy unikać umieszczania lub pozostawiania osób w
pokojach pojedynczo. W jednym pokoju powinny w zasadzie przebywać co najmniej dwie
osoby.

W pomieszczeniach nie wolno umieszczać:

1) matek karmiących,
2) kobiet w ciąży od 7 miesiąca,
3) osób z oznakami wskazującymi na potrzebę ich hospitalizacji.

Osobie zatrzymanej lub doprowadzonej w celu wytrzeźwienia należy wydać ubranie

zastępcze tylko w przypadku, jeżeli:
1) jej własne ubranie niezdatne jest do użytku bądź nieodpowiednie ze względu na porę

roku,

2) wymagają tego względy bezpieczeństwa,
3) jest to niezbędne w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania,
4) konieczne jest uniemożliwienie ukrycia niebezpiecznych przedmiotów.

Zasady sprawowania opieki medycznej w PDOZ

W sytuacji, gdy osoba zdradza objawy choroby, zaburzeń psychicznych, zatrucia

alkoholem bądź innymi środkami odurzającymi lub psychotropowymi, ma rany lub
uszkodzenia ciała, uczestniczyła w bójce, jest kobietą w ciąży oraz gdy żąda pomocy
lekarskiej, może być przyjęta do pomieszczeń po uprzednim zbadaniu przez lekarza i
wydaniu przez niego zaświadczenia o istnieniu lub braku przeciwwskazań medycznych do
zatrzymania. Ponadto, jeżeli istnieje podejrzenie, że osoba jest chora zakaźnie lub jest
nosicielem wirusa HIV, należy niezwłocznie powiadomić służbę sanitarno-
epidemiologiczną.

Osobę, wobec której lekarz wydał opinię, że dalsze przebywanie w pomieszczeniach

zagraża jej życiu i zdrowiu, należy zwolnić z pomieszczeń, a dalsze postępowanie uzależnić
od poleceń prokuratora lub w przypadku doprowadzonych w celu wytrzeźwienia – od
zaleceń lekarza.

Przepisy prawa krajowego stanowią, że osobie zatrzymanej należy zapewnić pomoc

lekarską nie tylko wtedy, gdy będzie potrzebna, lecz również wtedy, kiedy osoba zatrzymana
żąda niezwłocznego zbadania jej przez lekarza, nawet bez podania przyczyny. Dyspozycja §
1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 czerwca
2002 r. w sprawie badań lekarskich osób zatrzymanych przez Policję wymienia tylko
obligatoryjne przypadki poddawania badaniu osoby zatrzymanej. Sformułowanie tam użyte
„w szczególności, gdy” oznacza, że katalog tych przypadków jest niewyczerpany i otwarty.
Koszty badań lekarskich do momentu prawomocnego skazania osoby zatrzymanej obciążają
bezpośrednio Policję, pośrednio Skarb Państwa (wchodzą w koszty postępowania
przygotowawczego), lub w przypadku osób zatrzymanych prewencyjnie – te osoby.

Zgodnie z instrukcją leki zapisane przez lekarza zatrzymanym lub doprowadzonym w

celu wytrzeźwienia pobiera się z apteki na koszt jednostki Policji. Podawanie leków powinno
odbywać się wyłącznie w obecności policjanta.

Zabrania się wydawania zatrzymanym lub doprowadzonym w celu wytrzeźwienia

lekarstw do pokoi.

1.11. Regulamin pobytu osób umieszczonych w PDOZ

Obowiązki policjanta w przypadku przyjmowania osoby do PDOZ

Policjant przyjmujący zatrzymanego lub doprowadzonego w celu wytrzeźwienia do

pomieszczeń jest zobowiązany w obecności policjanta, który go doprowadził:
1) wpisać jego dane osobowe do książki kontroli osób zatrzymanych,
2) dokonać, w celu odebrania, dokładnego sprawdzenia, czy osoba ta posiada broń lub inne

niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia
albo stanowić dowody rzeczowe lub podlegać przepadkowi, oraz przedmioty, których
posiadanie w tych pomieszczeniach jest zabronione,

3) wypisać kwit depozytowy,
4) dokonać przeglądu sanitarnego oraz – w razie potrzeby – skierować na badania lekarskie,

spowodować wykonanie dezynfekcji, ewentualnie dezynsekcji jego odzieży.

Policjant przyjmujący do pomieszczenia sprawdza w czasie kontroli osobistej osobę w

celu odebrania dokumentów, środków płatniczych i przedmiotów, które należy przekazać do
depozytu.

Podczas tej czynności sprawdza się skrupulatnie odzież, bieliznę i obuwie oraz inne

znalezione przy niej przedmioty.

Podstawa czynności – nakaz zwolnienia:

1) sprawdzić, czy nie posiada niebezpiecznych przedmiotów,
2) zwrócić depozyt za pokwitowaniem,
3) odnotować w książce kontroli osób zatrzymanych zwolnienie osoby.

Podstawa czynności – nakaz przekazania:

1) sprawdzić, czy nie posiada niebezpiecznych przedmiotów,
2) przekazać za pokwitowaniem policjantowi odbierającemu depozyt osoby, taki jak:

a) dokumenty osobiste,
b) niebezpieczne narzędzie,
c) pieniądze,

3) przekazać za pokwitowaniem osobie zatrzymanej pozostały depozyt,
4) odnotować w książce kontroli osób zatrzymanych przekazanie osoby.

Podstawa czynności – polecenie wydania:

1) sprawdzić, czy nie posiada niebezpiecznych przedmiotów,
2) odnotować w książce kontroli osób zatrzymanych wydanie osoby.

Obowiązki osoby zatrzymanej przy przyjmowaniu do PDOZ

Przy przyjmowaniu do pomieszczenia osoba zatrzymana lub doprowadzona w celu

wytrzeźwienia jest obowiązana podać dane osobowe oraz informacje o miejscu
zameldowania, a także o stanie zdrowia.

Osoba zatrzymana lub doprowadzona w celu wytrzeźwienia przed przyjęciem do

pomieszczenia jest obowiązana przekazać do depozytu:
1) dokumenty tożsamości, środki płatnicze i przedmioty wartościowe, w tym obrączkę,

sygnet, pierścionek i zegarek,

2) środki łączności, urządzenia techniczne służące do rejestrowania i odtwarzania

informacji,

3) przedmioty, które mogą stanowić zagrożenie dla porządku lub bezpieczeństwa w

pomieszczeniu, a w szczególności: brzytwy, żyletki, narzędzia do cięcia metalu, środki
służące do obezwładniania, środki odurzające, substancje psychotropowe oraz alkohol, a
także sznurowadła, pasek, szalik oraz zapałki i zapalniczkę,

4) przedmioty, których wymiary lub ilość naruszają ustalony porządek lub bezpieczeństwo

pobytu w pomieszczeniu.

W przypadku posiadania przez osoby umieszczane w pomieszczeniach okularów,

można przyjąć je w depozyt w przypadku niewielkiej wady wzroku i nie korzystania przez te
osoby z aktualnej prasy. Przyjęcie okularów powinno następować w sytuacjach szczególnie
uzasadnionych, np. ze względu na agresywność zatrzymanego i obawę użycia szkieł wobec
innych osób przebywających w pokoju, depresję osoby i obawę dokonania samookaleczenia.
Podejmując decyzję o przyjęciu w depozyt okularów, należy pamiętać o zakazie
podejmowania działań, które narażałyby osobę na utratę zdrowia, a z drugiej strony o
konieczności zapewnienia prawidłowego funkcjonowania pomieszczeń. W przypadkach
wątpliwych należy skonsultować się z lekarzem.

Zasady oddawania depozytu przez zatrzymanego

Osoba zatrzymana lub doprowadzona w celu wytrzeźwienia przed przyjęciem do

pomieszczenia powinna sama przekazać do depozytu przedmioty i środki, których posiadanie
w pomieszczeniu jest zabronione, w szczególności mogące ułatwić im ucieczkę lub
umożliwić dokonanie zamachu na życie własne lub innych osób.

Prawa osoby zatrzymanej

Osoba umieszczona w pomieszczeniu ma prawo do:

1) rozporządzania przekazanymi do depozytu przedmiotami jeżeli przedmioty te nie zostały

zabezpieczone w trybie przepisów o egzekucji administracyjnej,

2) otrzymywania trzy razy dziennie posiłku (w tym co najmniej jednego posiłku gorącego),

napojów w celu zaspokojenia pragnienia, a gdy wymaga tego stan zdrowia tej osoby –
diety według wskazań lekarza; wartość energetyczna posiłków powinna wynosić nie
mniej niż 2600 kcal, a dla kobiet w ciąży i osoby która nie ukończyła 18 lat – nie mniej
niż 3600 kcal. Posiłki wydaje się w następujących godzinach: śniadanie 7.00-8.00 (w dni
świąteczne 8.00-9.00), obiad 12.00-14.00, kolacja 18.00-19.00. Nie otrzymuje posiłku
osoba zatrzymana w stanie nietrzeźwości, której pobyt w pomieszczeniu nie przekracza
12 godzin. Osoba doprowadzona w celu wytrzeźwienia otrzymuje tylko napój do
zaspokojenia pragnienia, na przykład herbatę, kawę, wodę,

3) korzystania z opieki lekarskiej,
4) korzystania z urządzeń sanitarnych i środków czystości niezbędnych do utrzymania

higieny osobistej,

5) posiadania przedmiotów kultu religijnego (pod warunkiem, że ich właściwości nie będą

stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa w pomieszczeniu), wykonywania praktyk
religijnych i korzystania z posług religijnych w sposób nie zakłócający porządku i
bezpieczeństwa w pomieszczeniu,

6) korzystania z prasy,
7) zakupu z własnych środków pieniężnych wyrobów tytoniowych, prasy i posiadania jej w

pokoju dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia oraz
przedmiotów osobistego użytku służących do utrzymania higieny osobistej, i posiadania
ich w pokoju dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, pod
warunkiem że przedmioty te oraz ich opakowania nie stanowią zagrożenia dla porządku
lub bezpieczeństwa w pomieszczeniu,

8) palenia tytoniu, za zezwoleniem policjanta pełniącego służbę w pomieszczeniu, w

miejscu do tego wyznaczonym,

9) otrzymywania – po skontrolowaniu w jej obecności – paczek z odzieżą, obuwiem i

innymi przedmiotami osobistego użytku oraz ze środkami opatrunkowymi i
higienicznymi, a także z lekami, które mogą być udostępnione za zgodą lekarza; leki
osobie przebywającej w pomieszczeniu wydaje lekarz lub policjant według ustaleń
dokonanych z lekarzem,

10) składania próśb, skarg i wniosków do policjanta odpowiadającego za funkcjonowanie

pomieszczenia i komendanta jednostki organizacyjnej Policji, w której jest usytuowane
pomieszczenie.

Obowiązki osoby umieszczonej w PDOZ

Osoba umieszczona w pomieszczeniu jest zobowiązana:

1) przestrzegać regulaminu pobytu w pomieszczeniu,
2) wykonywać polecenia policjanta pełniącego służbę w pomieszczeniu,
3) przestrzegać ciszy nocnej w godzinach 22.00-6.00, a w dni świąteczne do godziny 7.00,
4) przestrzegać zasad współżycia społecznego,
5) dbać o higienę osobistą i czystość pomieszczenia,
6) korzystać z wyposażenia pomieszczenia zgodnie z jego przeznaczeniem,
7) niezwłocznie powiadomić policjanta pełniącego służbę w pomieszczeniu

o wystąpieniu choroby, samookaleczeniu lub innym groźnym w skutkach zdarzeniu.

Sposób realizacji uprawnień oraz egzekwowania obowiązków osoby zatrzymanej przez
policjanta pełniącego służbę w PDOZ

W związku z tym że osoba zatrzymana ma prawo rozporządzania przedmiotami

przekazanymi do depozytu, jeżeli przedmioty te nie zostały zabezpieczone w trybie
przepisów o egzekucji administracyjnej lub przedmioty te i środki płatnicze nie zostały
zatrzymane lub zajęte w drodze zabezpieczenia można wydać je osobie upoważnionej na
podstawie pisemnego wniosku właściciela depozytu.

Zakup z własnych środków pieniężnych osoby zatrzymanej wyrobów tytoniowych i

prasy należy zapewnić za pośrednictwem policjanta, nie częściej niż raz dziennie,
odpowiednio w miarę możliwości.

1.12. Wydarzenia nadzwyczajne w PDOZ i szczególne środki bezpieczeństwa

wydarzenie nadzwyczajne w PDOZ to zdarzenie powodujące zagrożenie życia, zdrowia
osób tam przebywających lub zakłócające prawidłowy przebieg służby.

szczególne środki to przedsięwzięcia podejmowane przez policjanta pełniącego nadzór nad
osobami zatrzymanymi lub doprowadzonymi w celu wytrzeźwienia w przypadku
wystąpienia wydarzenia nadzwyczajnego.

W przypadku wystąpienia wydarzenia
nadzwyczajnego mogą być stosowane
szczególne środki bezpieczeństwa, takie jak:

15 min

IZOLATKA

1) zastosowanie wzmożonej obserwacji,
2) zamknięcie w pokoju w izolacji od innych zatrzymanych lub doprowadzonych w celu

wytrzeźwienia,

3) użycie siły fizycznej wobec osób umieszczonych w pomieszczeniach w sytuacjach, gdy

stawiają opór,

4) założenie pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa.

Przypadki stosowania szczególnych środków bezpieczeństwa

Do wydarzeń nadzwyczajnych w pomieszczeniach przeznaczonych dla osób

zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia dochodzi w sytuacjach, gdy
zatrzymani lub doprowadzeni w celu wytrzeźwienia:
1) usiłują targnąć się na życie lub zdrowie własne lub innych osób,
2) zagrażają porządkowi i bezpieczeństwu w pomieszczeniach,
3) usiłują zbiec,
4) niszczą przedmioty stanowiące wyposażenie pomieszczeń,
5) nakłaniają do buntu lub zbiorowej ucieczki.

Zasady stosowania szczególnych środków bezpieczeństwa

Szczególne środki bezpieczeństwa mogą być stosowane po bezskutecznym

uprzedzeniu i przywołaniu zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia do
porządku.

W razie bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie policjanta albo innej osoby

policjant może użyć siły fizycznej bez uprzedzenia i przywołania do porządku.

Stosując szczególne środki bezpieczeństwa oraz w kontaktach z osobami

zatrzymanymi lub doprowadzonymi w celu wytrzeźwienia, funkcjonariusz musi pamiętać o
zakazach stosowania tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania,
wynikającymi przede wszystkim z art. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Politycznych i
Obywatelskich oraz z art. 3 EKPC, który stanowi, że „[…] nikt nie może być poddany
torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu”.

W Konwencji w sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego,

Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania z 10 grudnia 1984 roku tortury
zdefiniowano jako: „[…] każde działanie, którym jakiejkolwiek osobie zadaje się ostry ból
lub cierpienie, fizyczne bądź psychiczne, w celu uzyskania od niej lub od osoby trzeciej
informacji lub wyznania, w celu ukarania jej za czyn popełniony przez nią lub osobę trzecią
albo o którego dokonanie jest ona podejrzana, a także w celu zastraszenia lub wywarcia
nacisku na nią lub trzecią osobę albo w jakimkolwiek innym celu wynikającym z wszelkiej
formy dyskryminacji, gdy taki ból lub cierpienie powodowane są przez funkcjonariusza
państwowego lub inną osobę występującą w charakterze urzędowym albo z ich polecenia
albo za wyraźną lub milczącą zgodą”.
Określenie to nie obejmuje bólu lub cierpienia wynikających jedynie ze zgodnych z prawem
sankcji, nieodłącznie związanych z tymi sankcjami lub wywołanych przez nie przypadkowo.

Ponadto artykuł 16 Konwencji zobowiązuje państwo do zapobiegania także „innym

aktom okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania”. Według Kodeksu
postępowania funkcjonariuszy porządku prawnego ONZ „okrutne, nieludzkie lub poniżające
traktowanie albo karanie” należy interpretować w sposób zapewniający możliwie najszerszą
ochronę przed fizycznymi lub psychicznymi nadużyciami. W polskich warunkach problem
stanowią nie tyle tortury, co właśnie kwestia poniżającego postępowania albo karania.

EKPC zapewnia możliwość skargi osoby do Europejskiej Komisji Praw Człowieka i
Trybunału Praw Człowieka.

Ponadto Europejska Konwencja o Zapobieganiu Torturom oraz Nieludzkiemu lub

Poniżającemu Traktowaniu lub Karaniu z 26 listopada 1987 r. przewiduje system
regularnych wizytacji miejsc, w których przebywają osoby pozbawione wolności, m.in.
pomieszczeń dla osób zatrzymanych i doprowadzonych w celu wytrzeźwienia i aresztów w
celu wydalenia – przez Europejski Komitet Zapobiegania Torturom.

Artykuł 14 Konwencji w sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego,

Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania z 1984 r. przyznaje ofierze tortur
prawo do odszkodowania. W razie śmierci ofiary tortur prawo do odszkodowania przyznaje
osobom, które pozostawały na jej utrzymaniu lub innym osobom na mocy prawa
wewnętrznego.

Na poziomie ustawodawstwa krajowego nader istotny jest art. 40 Konstytucji, który

stanowi, że „[…] nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub
poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje się stosowania kar cielesnych”. Podobnie jak
w prawie międzynarodowym, Konstytucja utrzymuje absolutność zakazów wynikających z
art. 40 także w czasie stanu wojennego i wyjątkowego (art. 233 ust. 1 Konstytucji).

Wyrazem zakazu stosowania tortur oraz okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego

traktowania albo karania na gruncie polskiego prawa policyjnego jest art. 14 ust. 3 ustawy o
Policji, stanowiący, że „[…] policjanci w toku wykonywania czynności służbowych mają
obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka”.

Osoby uprawnione do podjęcia decyzji o użyciu szczególnych środków bezpieczeństwa

Po bezskutecznym uprzedzeniu i przywołaniu zatrzymanego lub doprowadzonego w

celu wytrzeźwienia do porządku decyzję o zastosowaniu szczególnych środków
bezpieczeństwa podejmuje komendant jednostki Policji lub policjant przez niego
upoważniony.

W razie bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie policjanta lub innej osoby,

decyzję o zastosowaniu siły fizycznej w stosunku do zatrzymanych lub doprowadzonych w
celu wytrzeźwienia podejmuje policjant pełniący służbę w pomieszczeniach.

O zastosowaniu siły fizycznej policjant zawiadamia niezwłocznie swojego

przełożonego lub dyżurnego jednostki Policji, który następnie informuje komendanta
jednostki Policji i kierownika komórki organizacyjnej Policji, do dyspozycji której pozostaje
zatrzymany.

Zasady dokumentowania użycia szczególnych środków bezpieczeństwa

W każdym przypadku zastosowania szczególnych środków bezpieczeństwa w postaci

użycia siły fizycznej, założenia pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa
sporządza się notatkę służbową uwzględniającą przyczynę podjęcia decyzji o zastosowaniu
tych środków przymusu bezpośredniego.

Jeżeli w wyniku zastosowania szczególnych środków bezpieczeństwa doszło do

obrażeń ciała, należy udzielić pierwszej pomocy, wezwać lekarza, sporządzić raport
zawierający opis okoliczności oraz skutków zdarzenia i zawiadomić o tym właściwego
prokuratora oraz nadrzędną jednostkę Policji.

O wydarzeniu nadzwyczajnym niezwłocznie powiadamia się dyżurnego KWP, który

następnie zawiadamia o tym zdarzeniu dyżurnego operacyjnego kraju Komendy Głównej

Policji.

Policjant pełniący służbę w pomieszczeniu wykonane przez siebie czynności

dokumentuje w książce wydarzeń.

Przykładowe algorytmy postępowania policjantów sprawujących nadzór nad osobami
zatrzymanymi i doprowadzonymi w celu wytrzeźwienia w związku z wydarzeniem
nadzwyczajnym w pomieszczeniach

Samouszkodzenie ciała:
1) użyć urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych w celu poinformowania dyżurnego o

wydarzeniu nadzwyczajnym,

2) udzielić pierwszej pomocy,
3) zapewnić pomoc lekarską,
4) za pośrednictwem dyżurnego jednostki niezwłocznie powiadomić:

a) swojego przełożonego,
b) kierownika jednostki Policji,
c) kierownika komórki organizacyjnej, do dyspozycji której pozostaje zatrzymany,
d) prokuratora,

5) zabezpieczyć ślady i dowody,
6) złożyć pisemny meldunek o wydarzeniu nadzwyczajnym,
7) dokonać wpisu do książki wydarzeń.

Samobójstwo lub zgon osoby:
1) użyć urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych w celu poinformowania dyżurnego o

wydarzeniu nadzwyczajnym,

2) spowodować niezwłoczne przybycie lekarza,
3) za pośrednictwem dyżurnego jednostki niezwłocznie powiadomić:

a) swojego przełożonego,
b) kierownika jednostki Policji,
c) kierownika komórki organizacyjnej, do dyspozycji której pozostawał zatrzymany,
d) prokuratora,
e) członka najbliższej rodziny zatrzymanego lub doprowadzonego w celu

wytrzeźwienia,

4) zabezpieczyć miejsce zdarzenia,
5) złożyć pisemny meldunek o wydarzeniu nadzwyczajnym,
6) dokonać wpisu do książki wydarzeń.

Agresywne zachowanie się osoby:
1) wezwać do zachowania zgodnego z prawem,
2) ostrzec o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego,
3) niezwłocznie powiadomić dyżurnego jednostki w celu ewentualnego uzyskania zgody

kierownika jednostki Policji lub osoby przez niego upoważnionej na zastosowanie
szczególnych środków bezpieczeństwa,

4) w przypadku dalszego niepodporządkowania się osoby wykonać polecenia kierownika

jednostki,

5) sporządzić notatkę służbową uwzględniającą przyczyny podjęcia decyzji o użyciu siły

fizycznej, założenia pasa obezwładniającego lub kaftana bezpieczeństwa; w przypadku
zastosowania wzmożonej obserwacji albo zamknięcia w pokoju – w izolacji od innych

zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia – sporządzić pisemny
meldunek o wydarzeniu nadzwyczajnym,

6) dokonać wpisu do książki wydarzeń.

Naruszenie nietykalności cielesnej, czynna napaść na policjanta:
1) użyć siły fizycznej w celu obezwładnienia osoby,
2) użyć urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych w celu poinformowania dyżurnego o

wydarzeniu nadzwyczajnym,

3) za pośrednictwem dyżurnego niezwłocznie powiadomić:

swojego przełożonego,

kierownika jednostki Policji,

kierownika komórki organizacyjnej, do dyspozycji której pozostaje zatrzymany,

4) zabezpieczyć ślady i dowody,
5) w przypadku podejrzenia upojenia patologicznego lub choroby psychicznej poddać

osobę badaniu lekarskiemu,

6) sporządzić notatkę urzędową oraz pisemny meldunek o wydarzeniu nadzwyczajnym,
7) fakt zdarzenia, podjęte decyzje i wydane polecenia udokumentować w książce wydarzeń.

Usiłowanie ucieczki lub ucieczka:
1) użyć urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych w celu poinformowania dyżurnego o

wydarzeniu nadzwyczajnym,

2) w przypadku usiłowania ucieczki użyć siły fizycznej w celu obezwładnienia osoby,
3) za pośrednictwem dyżurnego jednostki niezwłocznie powiadomić:

a) swojego przełożonego,
b) kierownika jednostki Policji,
c) kierownika komórki organizacyjnej, do dyspozycji której pozostaje zatrzymany,

4) zabezpieczyć ślady i dowody,
5) w przypadku, gdy wydarzenie nadzwyczajne jest z udziałem zatrzymanego, tymczasowo

aresztowanego lub skazanego, sporządzić notatkę urzędową oraz pisemny meldunek o
wydarzeniu nadzwyczajnym, w innych przypadkach pisemny meldunek o wydarzeniu
nadzwyczajnym,

6) fakt zdarzenia, podjęte decyzje i wykonane polecenia udokumentować w książce

wydarzeń.

Niszczenie przedmiotów stanowiących wyposażenie pomieszczenia:
1) użyć urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych w celu poinformowania dyżurnego o

wydarzeniu nadzwyczajnym,

2) przywołać zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia do porządku,
3) po uprzednim powiadomieniu kierownika jednostki Policji lub osoby przez niego

upoważnionej użyć przymusu bezpośredniego w celu zmuszenia osoby do
podporządkowania się wydanym poleceniom,

4) zabezpieczyć zniszczone przedmioty,
5) spowodować powiadomienie o zdarzeniu:

swojego przełożonego,

kierownika komórki organizacyjnej, do dyspozycji której pozostaje zatrzymany,

6) złożyć pisemny meldunek o wydarzeniu,
7) fakt zdarzenia i wykonane polecenia udokumentować w książce wydarzeń.

Nakłanianie do buntu lub zbiorowej ucieczki:
1) wezwać do zaniechania nakłaniania,
2) za pośrednictwem dyżurnego jednostki spowodować powiadomienie o zdarzeniu:

kierownika jednostki Policji lub osoby przez niego upoważnionej,

kierownika komórki organizacyjnej, do dyspozycji której pozostaje zatrzymany,

3) wykonać polecenia przełożonych,
4) sporządzić pisemny meldunek o wydarzeniu nadzwyczajnym,
5) fakt zdarzenia i wykonane polecenia udokumentować w książce wydarzeń.

Meldunek z wydarzenia nadzwyczajnego powinien zawierać w szczególności:

1) stopień, imię i nazwisko funkcjonariuszy sprawujących nadzór,
2) czas, miejsce oraz rodzaj wydarzenia nadzwyczajnego,
3) dane osoby, której dotyczy zdarzenie,
4) podstawy zatrzymania osoby, która uczestniczyła w wydarzeniu nadzwyczajnym,
5) okoliczności zaistniałego wydarzenia nadzwyczajnego,
6) liczbę osób umieszczonych w pomieszczeniu oraz liczbę osób umieszczonych w pokoju,

w którym miało miejsce wydarzenie nadzwyczajne,

7) w jakich odstępach czasu kontrolowano zachowanie się zatrzymanych lub

doprowadzonych w celu wytrzeźwienia,

8) fakt przekazania obsłudze pomieszczeń lub innym policjantom sprawującym nadzór nad

zatrzymanymi lub doprowadzonymi w celu wytrzeźwienia informacji o zamiarze
popełnienia samobójstwa, dokonania ucieczki lub depresji psychicznej osoby,

9) czynności podjęte przez funkcjonariuszy sprawujących nadzór w związku z zaistniałym

wydarzeniem nadzwyczajnym.

1.13. Dokumentowanie służby w PDOZ

Zasady sporządzania i przechowywania dokumentacji PDOZ

W pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w

celu wytrzeźwienia powinna być prowadzona następująca dokumentacja służbowa:
1) książka kontroli osób zatrzymanych,
2) nakaz przyjęcia, przekazania, zwolnienia,
3) polecenie wydania,
4) skorowidz zatrzymanych,
5) kwit depozytowy,
6) książka wydarzeń,
7) książka wizyt lekarskich,
8) książka kontroli sanitarnej.

Jeżeli bezpośredni nadzór nad zatrzymanymi lub doprowadzonymi w celu

wytrzeźwienia w pomieszczeniach sprawuje dyżurny jednostki Policji, fakty lub wydarzenia
związane z jego funkcjonowaniem oraz ruchem osób umieszczonych w pomieszczeniach
dyżurny dokumentuje w książce wydarzeń jednostki Policji.

Książka kontroli osób zatrzymanych prowadzona jest w następujący sposób:

1) w rubryce 1 należy wpisać numer porządkowy prowadzony kolejno od początku do

końca każdego r. oraz numer kwitu depozytowego osoby zatrzymanej,

2) w rubryce 2 wpisać datę, godzinę i minutę zatrzymania osoby,
3) w rubryce 3 należy wpisać datę i godzinę przyjęcia do pomieszczenia,
4) w rubryce 4 należy wpisać datę, godzinę i minutę zwolnienia lub przekazania

zatrzymanego (numer sprawy oraz nazwę urzędu, do którego dyspozycji daną osobę
przesłano),

5) w rubryce 5 wpisać numer pokoju, w którym umieszczono osobę zatrzymaną,
6) w rubryce 6 wpisać personalia zatrzymanego wg brzmienia nagłówka rubryki na

podstawie dokumentów lub oświadczenia ustnego (gdy osoba dokumentów nie posiada),
zaznaczając przy tym, że zapisu dokonano na podstawie oświadczenia ustnego. Jeżeli
osoba zatrzymana posługuje się pseudonimem lub przezwiskami, należy je również
wpisać; w stosunku do kobiet podać również nazwisko panieńskie,

7) w rubryce 7 wpisać dzień, miesiąc i rok oraz nazwę miejscowości urodzenia.
8) w rubryce 8 podać dokładny adres z wyszczególnieniem kodu miejscowości, ulicy i

numeru domu osoby zatrzymanej oraz jej zajęcie np. bezrobotny, urzędnik, student,
uczeń itp.,

Powyższe dane wpisać w miarę możliwości na podstawie dokumentów.

9) w rubryce 9 wpisać nazwisko i funkcję osoby wydającej polecenie zatrzymania oraz do

czyjej dyspozycji osoba jest zatrzymana i o co podejrzana, np. z polecenia Komendanta
KMP. Przy poleceniach otrzymanych z zewnątrz wpisać numer pisma bądź też numer
telefonogramu, jeśli taki wpłynął.

10) w rubryce 10 podać stopień imię i nazwisko osoby, która doprowadziła zatrzymanego.

Jeżeli zatrzymanego doprowadziła osoba postronna, należy podać obok nazwiska
również jej adres.

11) w rubryce 11 przyjmujący zatrzymanego winien wpisać czytelnie swój stopień, imię i

nazwisko oraz funkcję,

12) w rubryce 12 kierownik jednostki daje decyzję, co do liczby godzin zatrzymania, np.

zatrzymać do wytrzeźwienia, zatrzymać do ustalenia tożsamości, oraz składa swój
podpis,

13) w rubryce 13 kierownik jednostki wpisuje decyzję określając datę, godzinę i minutę

zwolnienia lub przekazania zatrzymanego oraz nazwę urzędu, do dyspozycji którego
osobę należy przekazać, i wpisuje numer postanowienia o tymczasowym aresztowaniu, o
ile w stosunku do zatrzymanego zastosowano sankcję,

14) w rubryce 14 wpisać numery spraw, liczbę dziennika i RSD.

Wpisy do dokumentacji powinny być dokonywane w sposób czytelny, estetyczny,

zgodnie z treścią poszczególnych rubryk.
Dokumentacja powinna być przechowywana w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z jej
treścią osób przyjmowanych do pomieszczeń, aby nie wiedzieli, kto i za co został
zatrzymany – w szczególności chodzi o współsprawców.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Nazwa jednostki szkoleniowe: Pełnienie służby ochronnej w PDOZ.
Nazwa jednostki modułowej – numer kolejnej: Pełnienie służby w
konwojach i pomieszczeniach dla osób zatrzymanych – SZP 01.JM 04.
Nazwa zawodu/stanowiska pracy: policjant/aplikant.
Zakres pracy: Przygotowanie do pełnienia służy ochronnej w PDOZ.
Stron: 1
Opracował: F. Ryśnik, M. Żurawski.

JM04JS02LU01

Literatura uzupełniająca:
1. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 stycznia 2002

roku w sprawie wykazu wydzielonych pomieszczeń przeznaczonych dla osób zatrzymanych,
w których mogą być odrębnie umieszczeni tymczasowo aresztowani i skazani, oraz
warunków, którym pomieszczenia te muszą odpowiadać (Dz.U. z 2002 roku Nr 8, poz. 80).

2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 marca 2003 roku

zmieniające rozporządzenie j.w

(Dz. U. z 2003 r. Nr. 62, poz. 574).

3. Ryśnik F., Konwojowanie i wybrane elementy służby ochronnej, Słupsk 2004.
4. Bierzanek L., Gałgański R., Kamiński R., Wydarzenia nadzwyczajne zaistniałe podczas

pełnienia służby w konwojach i pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych w
latach 1992 – 1997, Szczytno 1999.

5. Dajewski G., Brzozowski A., Organizacja służby prewencyjnej w jednostkach Policji,

Szczytno 2002.

6. Wybrane zagadnienia służby prewencyjnej - praca zbiorowa, materiał szkoleniowy do nauki

własnej słuchaczy, Słupsk 2005.

SPRAWDZIAN POSTĘPÓW

JEDNOSTKA SZKOLNA – JS 02

JM04JS02SP01

TAK

NIE

Czy umiesz ustalić stan psycho-fizycznego osoby wobec której
wykonywana jest czynność,

Czy umiesz dokonać sprawdzenia osoby,

Czy umiesz przyjąć/wydać depozyt osoby zatrzymanej,

Czy umiesz udokumentować czynności przyjęcia/wydania depozytu,

Czy umiesz udokumentować wykonane czynności w Książce wydarzeń
PDOZ,

Czy umiesz zachować zasady bezpieczeństwa przy wykonywaniu
czynności.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PEŁNIENIE SŁUŻBY KONWOJACH I POMIESZCZENIACH DLA OSÓB ZATRZYMANYCH
rozkaz 7 94 pomieszczenie dla osób zatrzymanych, Akty Prawne
Pelnienie sluzby konwojowej
PEŁNIENIE SŁUŻBY KONWOJOWEJ
2019 04 21 Nowy program rządu dla opiekunów osób niepełnosprawnych Zainteresowanie jest duże Nieza
Grupa narkomani, Studia licencjackie- Resocjalizacja, Metodyka resocjalizacji - przykładowy plan zaj
Informacja dla osób które nie zdały egzaminu
konspekt basen cw. ze współcwicz, fizjoterapia, FIZJOTERAPIA, III SEMESTR, Basen, dla osob starszych
doradztwo zawodowe dla osob niepelnosprawnych
Rady żywieniowe dla osób w 'ruchu', różności, dietetyka, ciekawostki, diety, normy
EFT dla osób cierpiących na cukrzycę, EFT
Udogodnienia dla osób niepe, informacja naukowa i bibliotekoznawstwo 3 semestr
Opracuj zestaw ćwicze kinezoterapełtycznych dla osób z?llulitem

więcej podobnych podstron