Inne nazwy

heksachlorek benzenu, szeÊciochlorek benzenu, BHC (ISO), Compound 666, DBH,
HCCH, Hexa, Heksachlor, Heksachloran, 1,2,3,4,5,6-szeÊciochlorocykloheksan, Hexylan

Klasyfikacja i oznakowanie

Znaki ostrzegawcze - Znaki nakazu - Znaki zakazu

Znak transportowy

Symbole R
R 21

Dzia∏a szkodliwie w przypadku kontaktu ze skórà

R 25

Dzia∏a toksycznie w przypadku spo˝ycia

R 40

Mo˝liwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia

Symbole S
(S 1/2

Przechowywaç w zamkni´ciu i poza zasi´giem dzieci)

S 22

Nie wdychaç py∏u

S 36/37

Nosiç odpowiednià odzie˝ ochronnà i r´kawice

S 45

W przypadku awarii, lub jeÊli poczujesz si´ niezdrowo, skonsultuj si´ z leka-
rzem (jeÊli mo˝liwe, poka˝ etykiet´)

Oznakowanie preparatów

Zakres [%]

Oznakowanie

Symbole R

c

³ 25

T

21, 25, 40

3

£ c < 25

Xn

22, 40

1

£ c < 3

Xn

40

Klasyfikacja wed∏ug ró˝nych przepisów

W∏aÊciwe numery TRGS/TRGA: 150, 540, 900
Norma czystoÊci powietrza (TA):
- substancje organiczne klasy I;
- maks. dopuszczalna emisja: 20 mg/m

3

(strumieƒ masy

³ 0,1 kg/h)

Klasa zagro˝enia wg VbF: —

1,2,3,4,5,6-Heksachlorocykloheksan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1115 Strona 1

Lipiec 2001

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Nr wg CAS: 608-73-1
Nr indeksu: 602-042-00-0
Nr wg ONZ: 2761, 2762, 2995,

2996

Nr wg EINECS: 210-168-9

1115

1,2,3,4,5,6-Heksa-
chlorocykloheksan

Wzór chemiczny: C

6

H

6

Cl

6

Ostrze˝enie przed

niebezpieczeƒstwem

zatrucia substancjami

toksycznymi

Nakaz stosowania

ochrony oczu

Nakaz stosowania

ochrony ràk

Nieupowa˝nionym

wst´p wzbroniony

Palenie tytoniu

zabronione

T

substancja

toksyczna

Nota C:

Podaç dok∏adny izomer

lub mieszanin´ izomerów

Klasyfikacja wg GGVS rozporzàdzenia o warunkach transportu ∏adunków niebezpiecznych
w ruchu drogowym:
klasa cyfra

uwagi

numer zagro˝enia

6.1

73 c

³ 44 %, sta∏y, 10-50 % gamma-HCH

60

6.1

71 c

³ 15 %, ciecz

60

6.1

72 c

³ 15 %, ciecz, temp. zap∏onu 23-61 °C

63

3

41 a

³ 15 %, temp. zap∏onu < 23 °C, temp. wrzenia £ 35 °C

336

3

41 b

³ 15 %, temp. zap∏onu < 23 °C, temp. wrzenia > 35 °C

336

Rozporzàdzenie o ochronie przed imisjà z (roku): 1991
Za∏àcznik 2 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 4 c
Za∏àcznik 3 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 2 p. 21
Za∏àcznik 4 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 2
Uwagi do Rozporzàdzenia o emisji: substancje toksyczne
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego VBG: —
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego ZH1 —
KZW, klasyfikacja w∏asna przemys∏u chemicznego: analogicznie
Uwagi do TRGS 900 i TRGS 905: wdychalna cz´Êç py∏u (patrz p. 1 ust´p 6)
0,5 = (st´˝. alfa-HCH dzielone przez 5) + st´˝. beta-HCH

Ârodki bezpieczeƒstwa

Instalacja, aparatura i zbiorniki powinny byç stale szczelnie zamkni´te. Odsysaç w miejs-
cach dozowania lub tworzenia si´ produktu. Dobrze przewietrzaç pomieszczenia. Nie
dopuszczaç do tworzenia si´ py∏u. Bezwzgl´dnie unikaç bezpoÊredniego kontaktu
z oczami, skórà lub ubraniem. Pracowaç w dopasowanej odzie˝y ochronnej. Do ochrony
oddychania stosowaç filtr przeciwpy∏owy, w razie potrzeby po∏àczony z filtrem dla gazów
typu A z P.

Pierwsza pomoc

Po wdychaniu (inhalacji) zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze, opiek´ lekarskà. Po kon-
takcie ze skórà ska˝one cz´Êci cia∏a natychmiast dok∏adnie umyç du˝à iloÊcià wody
z myd∏em. Po ska˝eniu oczu oczy natychmiast dok∏adnie (15 min.) przemyç du˝à iloÊcià
bie˝àcej wody, przy szeroko rozwartych powiekach. Czyste oko chroniç, w razie potrzeby
usunàç szk∏a kontaktowe. Po po∏kni´ciu natychmiast wyp∏ukaç jam´ ustnà, a nast´pnie
popiç du˝à iloÊcià wody. Zapewniç pomoc lekarskà. Spowodowaç wymioty. Zdjàç
natychmiast ska˝one cz´Êci odzie˝y. W razie zagro˝enia utratà ÊwiadomoÊci, poszko-
dowanego po∏o˝yç i odtransportowaç do lekarza w stabilnej pozycji bocznej. W razie
potrzeby zastosowaç sztuczne oddychanie. Udzielajàc pomocy zwracaç uwag´ na
w∏asne bezpieczeƒstwo.

Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru

W przypadku po˝aru wi´kszej iloÊci zagro˝ony teren zagrodziç w kierunku z wiatrem.
Oddaliç osoby nie bioràce udzia∏u w akcji. W wyniku rozk∏adu mo˝e tworzyç si´
chlorowodór i inne, toksyczne produkty rozk∏adu. Sama substancja nie pali si´.
Zapobiegaç przedostaniu si´ produktu do kanalizacji i wzbijaniu si´ py∏ów produktu.
Rozlany produkt, nie obj´ty jeszcze po˝arem, pokryç pianà. Produkt i pojemniki nie
obj´te jeszcze po˝arem usunàç z zagro˝onego terenu. Po˝ar w otoczeniu gasiç za
pomocà w∏aÊciwych Êrodków gaÊniczych.

Usuwanie ma∏ych iloÊci

Usuwaç jak odpady specjalne.

1,2,3,4,5,6-Heksachlorocykloheksan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1115 Strona 2

WEKA Sp. z o.o.

Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu ska˝eniem

Powietrze:

produkty rozk∏adu zbiç rozpryskiwanà wodà i/lub wzburzyç, zawirowaç;
py∏y produktu lub produkty rozk∏adu zbiç rozpryskiwanà mg∏à wodnà.

Woda:

ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej (przemys∏owej);
ska˝onà wod´ gaÊniczà zatrzymaç.

Gleba:

ma∏e iloÊci zebraç mechanicznie i umieÊciç w zamykanych pojemnikach;
warstw´ gleby zanieczyszczonà wi´kszà iloÊcià wylanego lub rozsypanego
produktu zdjàç i dostarczyç do odpowiedniej jednostki likwidujàcej odpady.

Wskazówki dla stra˝y po˝arnej

Po˝ar wi´kszej iloÊci produktu zwalczaç pianà, du˝à iloÊcià rozpryskiwanej wody. Ma∏e
po˝ary gasiç proszkiem, pianà, wodà, CO

2

. Po˝ar w otoczeniu gasiç za pomocà

w∏aÊciwych Êrodków gaÊniczych. Zapobiegaç wzbijaniu si´ py∏u. Dru˝yny po˝arnicze
nale˝y wyposa˝yç w niezale˝ne od powietrza aparaty oddechowe i w lekkie chemiczne
ubrania ochronne. Prace zwiàzane z usuwaniem odpadów wykonywaç w aparatach
oddechowych niezale˝nych od otaczajàcego powietrza i w ci´˝kich chemicznych ubra-
niach ochronnych.

Fizyczne i chemiczne w∏aÊciwoÊci substancji

1,2,3,4,5,6-Heksachlorocykloheksan jest substancjà sta∏à wyst´pujàcà w postaci kryszta∏ów
lub amorficznego proszku bezbarwnego lub bràzowawego o lekko st´ch∏ym zapachu.

Masa molowa:

290,832 g/mol

Temperatura zap∏onu (oc):

niepalny

Temperatura topnienia:

ok. 65 °C

Temperatura samozap∏onu:

niepalny

Temperatura wrzenia:

RozpuszczalnoÊç w wodzie:

przy 32,3 mbar

187-196 °C

w 20 °C

0,2-9 mg/dm

3

G´stoÊç:

RozpuszczalnoÊç w rozp. organ. (20°C):

w 20 °C

1,9 g/cm

3

w benzenie: 289 g/dm

3

, w metanolu:

74 g/dm

3

, dobrze rozpuszcza si´

Próg zapachowy:

0,088 mg/m

3

w acetonie, chloroformie

Pr´˝noÊç par:

Wspó∏czynnik WxF:

4

w 20 °C

0,032 mbar

St´˝enie nasycenia:

Wzgl´dna g´stoÊç par

w 20 °C

0,381831 g/m

3

(powietrze = 1):

10,04

Wspó∏czynniki przeliczeniowe:

LotnoÊç (eter = 1):

0,0

1 mg/m

3

= 0,08 cm

3

/m

3

1 cm

3

/m

3

= 12,09 mg/m

3

Reakcje z innymi substancjami

Produktami rozk∏adu termicznego sà: chlorowodór, pary i mg∏a kwasu solnego, ewentu-
alnie fosgen, Êlady dibenzodioksyn i dibenzofuranów (PCDD i PCDF). Reaguje z silnymi
alkaliami. Reaguje gwa∏townie z dimetyloformamidem w obecnoÊci ˝elaza.

Zagro˝enia dla zdrowia

1,2,3,4,5,6-Heksachlorocykloheksan jest podejrzany o dzia∏anie kancerogenne. Dzia∏a
centralnie podniecajàco. Powa˝ne zatrucie mo˝e spowodowaç utrat´ ÊwiadomoÊci.

1,2,3,4,5,6-Heksachlorocykloheksan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1115 Strona 3

Lipiec 2001

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

St´˝enie dopuszczalne w powietrzu (MAK) w mg/m

3

: 0,5

WartoÊç MAK/TRK MAK (DFG)
Wch∏anianie przez skór´: H
Kategoria dzia∏ania rakotwórczego wg EG: 3
Kategoria dzia∏ania rakotwórczego wg AGS: 3
Legalizacja wg § 4a ust´p 1 i 2 rozp. o subst. niebezpiecznych (GefStoffV): tak

Zagro˝enia dla Êrodowiska

Wskaênik oceny dla ostrej toksycznoÊci:

wobec ssaków 5
wobec ryb 6,6
wobec bakterii

—

Klasa zagro˝enia wody:

3

Numer kodu odpadów:

070407

Kontrola nara˝enia

WartoÊç NDS:

0,05

Choroby zawodowe:

BK 1302, 5101

WartoÊç NDSCh:

0,4

Instrukcje bran˝owe:

G 23, 24

WartoÊç NDSP:

—

Badania profilaktyczne:

nie wymagane

Instrukcja post´powania

Rozprowadzanie: Za∏àcznik do § 1 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla che-
mikaliów, punkt: —
Zakaz samoobs∏ugi wg § 4 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla chemikaliów: tak
Produkcja i stosowanie: Za∏àcznik IV Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych, punkt: 5
Warunki przechowywania wg § 24 Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych: tak

Informacje dodatkowe

Dane toksykologiczne

TC

LO

(inhal., m´˝czyzna) 400 mg/kg (reakcje oÊrodkowego uk∏adu nerwowego)

LD

50

(doustnie, szczur) 100-400 mg/kg

LD

50

(doustnie, mysz)

500 mg/kg

LD

LO

(doustnie, Êw. morska) 1400 mg/kg

LD

50

(doustnie, kura)

597 mg/kg

LD

50

(doustnie, ptak)

56 mg/kg

LD

50

(doustnie, pasàce si´ byd∏o) 100 mg/kg

Wskazówki dla lekarzy

Drogi przedostania si´ do organizmu: substancja mog∏a przedostaç si´ do organizmu
w wyniku po∏kni´cia i wch∏aniania przez skór´. Symptomy: bóle g∏owy, zawroty g∏owy,
uczucie s∏aboÊci, zaburzenia ˝o∏àdkowo-jelitowe, md∏oÊci, nudnoÊci, wymioty, niedo-
magania uk∏adu serce-krwioobieg, konwulsje (kurcze), utrata ÊwiadomoÊci. Dzia∏anie:
substancja z uzasadnieniem zaliczana do podejrzewanych o dzia∏anie kancerogenne.
Dzia∏a centralnie podniecajàco. Post´powanie: po spo˝yciu spowodowaç wymioty
wzgl´dnie p∏ukanie ˝o∏àdka, a nast´pnie podaç w´giel aktywny i siarczan sodu (po 1 ∏y˝ce
sto∏owej na 1/4 dm

3

wody). Stosowaç odtrutki w zale˝noÊci od objawów. Brak specy-

ficznej odtrutki. Nie podawaç adrenaliny ani te˝ jej pochodnych. Diagnostyka i kontrola:
oszacowaç stopieƒ ekspozycji na podstawie badania krwi.

Zastosowanie

Izomer gamma jest stosowany jako do zwalczania owadów (insektów) w postaci tru-
cizny pokarmowej, kontaktowej i wdychiwanej.

1,2,3,4,5,6-Heksachlorocykloheksan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1115 Strona 4

WEKA Sp. z o.o.