94

Okno na świat

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Jak to robią inni...

Rubryka "Jak to robią inni..." prezentuje interesujące roz−
wiązania układowe, pojawiające się w prasie obcojęzycznej.
Przedstawione schematy mogą być punktem wyjścia do wła−
snych opracowań. Można też sięgnąć do oryginalnego arty−
kułu i zapoznać się ze szczegółami.

Prenumeratorzy mogą zamawiać kserokopie artykułów
(w języku oryginału) bezpłatnie, podając jedynie swój numer
prenumeratora oraz numer zamawianego artykułu (np.: Pra−
sa 030). Odbitki zostaną dołączone do najbliższej wysyłki
prenumeraty.

Minizasilacz impulsowy
Electronics World

W rubryce Circuit ideas znanego brytyjskiego czasopisma Electronics
World można znaleźć interesujący schemat zasilacza impulsowego.
Cechą charakterystyczną jest brak typowego transformatora siecio−
wego. Od innych sieciowych zasilaczy impulso−
wych odróżniają go małe wymiary (według auto−
ra można go z powodzeniem zmieścić w pudełku
po filmie 35mm) oraz mała pojemność kondensa−
tora filtrującego wyprostowane napięcie sieci
(100nF).
Schemat ten, nadesłany przez Czytelnika o swoj−
sko brzmiącym nazwisku, najprawdopodobniej
nie jest dopracowany w każdym szczególe, warto
jednak zwrócić uwagę na informację, że transfor−
mator nawinięto na małym ferrytowym rdzeniu
toroidalnym. Niestety, nie podano szczegółowych
informacji, zarówno na temat transformatora, jak
i dławika wyjściowego. Wiadomo tylko, że trans−

formator ma uzwojenia o liczbie zwojów 60 oraz 7, a dławik, praw−
dopodobnie gotowy, ma indukcyjność 2mH.
Uwaga! W układzie występują napięcia groźne dla życia i zdrowia.
Osoby niepełnoletnie i nie mające doświadczenia w konstrukcji ukła−
dów zasilanych wprost z sieci, w żadnym wypadku nie powinny eks−
perymentować z podobnymi układami.

Powielacz
Everyday Practical Electronics

W elektronicznej praktyce często trzeba uzyskać wyższe napięcie
z niższego. Gdy chodzi o napięcia stałe, zadanie nie jest wcale proste.
Optymalne byłoby użycie przetwornicy indukcyjnej, jednak więk−
szość elektroników ma nieprzeparty wstręt do wszelkich cewek,
a tym samym do przetwornic. Interesującym rozwiązaniem może być
wielostopniowa przetwornica pojemnościowa.
Niecodzienne rozwiązanie pokazane jest na rysunku. Napięcie zasila−
jące równe 5V jest najpierw potrajane przez układ IC1. Według ory−
ginalnego, angielskiego opisu kostka SI7660 nie jest odpowiednikiem
popularnego układu ICL7660, jednak ana−
liza karty katalogowej ICL7660 wskazuje,
że układ wyprowadzeń i funkcje są iden−
tyczne, jedynie pojemności są zdecydowa−
nia mniejsze − 470nF zamiast 10mF. Na
nóżce5 IC1 występuje napięcie ujemne,
nieco mniejsze niż −5V. Przebieg prosto−
kątny z nóżki 2 jest wykorzystany niejako
przy okazji. Dodatkowy obwód C3, D1,
D2 jest powielaczem. W rezultacie układ
scalony IC2 jest zasilany napięciem nie−
mal trzykrotnie większym, niż napięcie
wejściowe. Ze względu na znaczne obcią−
żenie, wnoszone przez IC2, napięcie to
wynosi nie 15V, tylko około 13,5V. Napię−
cie to jest zwiększane w kolejnym powie−
laczu. Układ 4047 idealnie nadaje się do
takiego celu, ponieważ na jego komple−
mentarnych wyjściach 10, 11, występują
przebiegi odwrócone w fazie, mające wy−

pełnienie dokładnie 50%. Zwiększone pięciokrotnie napięcie wystę−
puje na kondensatorze C11. Bez obciążenia wynosi 60V.
Jak można się spodziewać, wydajność prądowa jest mała, a opór we−
wnętrzny duży − około 200k

Ω

. To znaczy, że każde 5

µ

A prądu pobie−

ranego z wyjścia zmniejsza napięcie na kondensatorze C11 o 1V.
Pomimo tak małej wydajności prądowej układ niewątpliwie jest inte−
resujący, a Czytelnicy mogą wykorzystać go w budowanych urządze−
niach, gdzie potrzebne jest znaczne napięcie i niewielki prąd. Wydaj−
ność prądową można trochę zwiększyć, zwiększając pojemności C2,
C3, C7...C11. Można też przeprojektować układ, zachowując tylko
ogólną ideę i wykorzystując wydajniejsze układy scalone.

Prasa 033

Prasa 034