Struktura i organizacja wydawnictwa

Struktura:

1.

Ciało kierownicze (dyrekcja, zarząd)

2. Pion wydawniczy – jeden lub wiele, duże wydawnictwo, jak np. PWN

ma oddzielne piony słowników, encyklopedii etc.

3.

Pion produkcji (zakup i wybór materiałów poligraficznych)

4.

Pion marketingu i promocji

5. Pion handlu i dystrybucji

6. Pozostałe:

 administracja

 dział finansowo-księgowy



archiwum (w dużych wydawnictwach)

Pion wydawniczy

1.

Szef alias redaktor naczelny, dyrektor wydawniczy, dyrektor programowy.

2.

Redakcje – wg dziedzin (chemia, fizyka), typów publikacji (podręczników,
albumów, paperback’ów), typów merytorycznych (popularne, naukowe, fabularne)

3.

Sekretariat redakcyjny – prowadzenie spraw związanych z obsługą autorów, obieg
umów, archiwizacja i ewidencja prac.

4.

Pomoc prawna [prawnik, radca] – może być 1 dla wydawnictwa lub w każdej
redakcji.

5.

Dział zagraniczny - gdy wydaje się choćby trochę publikacji kupowanych za
granicą (trzeba znać ludzi, hermetyczne środowisko, można korzystać z
zewnętrznych agencji, ale to zwiększa koszty).

6.

Dział opracowań redakcyjnych (edytornia).

Redakcja

1.

Redaktor naczelny / kierownik redakcji,

2.

Redaktor inicjujący / wydawca [jeden lub wielu, mogą obsługiwać poszczególne
cykle, serie, dziedziny ],

3.

Redaktor prowadzący książkę,

4.

Redaktor merytoryczny [desk editor] często pracownik zewnętrzny,

5.

Korektor - często pracownik zewnętrzny,

6.

Redaktor techniczny [strona edytorska a nie treściowa] – współpracuje z
inspektorem produkcji,

7.

Osobny specjalista ds. marketingu [w dużych wydawnictwach],

8.

Sekretarz redakcji,

1

§

Struktura i organizacja wydawnictwa

9.

Inspektor produkcji.

Redaktor inicjujący poszukuje tytułów, od autorów polskich i zagr., na podstawie badań
rynku, programów nauczania, okazji [tzw. wyd. eventowe – rocznice, zgony], ocenia
projekty składane w wydawnictwie [zamawia recenzje u recenzentów], wprowadza tytuł
do planu wydawniczego [wstępny budżet etc.], zakłada koncepcję edytorską [jak to ma
wyglądać].Jeżeli na kolegium wydawniczym tytuł zostaje zaakceptowany, wówczas
wstawia go do planu wydawniczego i doprowadza do podpisania wynegocjowanej
uprzednio umowy. W tym miejscu następuje przekazanie tytułu redaktorowi
prowadzącemu.
UWAGA: W niektórych wydawnictwach, jak WSiP, PWN, Świat Książki redaktor
inicjujący jest jednocześnie prowadzącym.

Redaktor prowadzący



opiekuje się tytułem od jego otrzymania aż do uzyskania gotowej książki.



pilnuje autorów – nieliczni oddają w terminie, trzeba ich poganiać i przypominać im
o limitach [arkusz wydawniczy = 22 str., drukarski 16] <<ten nawis dałbym jako
oddzielny punkt pod koniec notatki



sprawdza zgodność otrzymanego tekstu z umową i konspektem – oceny tekstu
naukowego dokonuje recenzent powołany przez kolegium wydawnicze



zamawia ew. mapy, ilustracje, indeksy etc.

 zatrudnia redaktora merytorycznego i korektora
 odpowiada za realizację budżetu – w razie nagłego wzrostu kosztów musi uzasadnić

ewentualne dopłaty [e.g. praca musi mieć mapy, choć pierwotny projekt ich nie
zawierał]

 współpracuje z red. technicznym



po druku zwalnia nakład – akceptuje egzemplarz sygnalny, który lege artis
powinien przyjść w momencie, gdy reszta jest jeszcze nie oprawiona, żeby sprawdzić,
czy jest dobrze złożony i zszyty. Jest on sygnałem dla drukarni, że można
ekspediować daną książkę. Obecnie kryterium to jest rzadko przestrzegane.

Moment formalnego przyjęcia pracy (nie mylić z terminem
złożenia), gdy tekst odpowiada założeniom i jest zaakceptowany w
sensie merytorycznym (może być potem redagowany) musi mieć

miejsce najpóźniej 6 miesięcy od momentu jej złożenia. Wymagane jest
potwierdzenie na piśmie przyjęcia pracy lub odmowy. W razie braku pisemnej
decyzji pracę uważa się za przyjętą, co pociąga za sobą konsekwencje prawne
(wypłata honorarium). Praca może nie zostać wydrukowana, lecz autorowi
należy się honorarium, a często i odszkodowanie (za stratę czasu, gdy mógł
wydać swą pracę w innym wydawnictwie – ważne przy tekstach o krótkiej
aktualności).
Odmowa musi być dobrze umotywowana względami merytorycznymi (silne
argumenty ze strony recenzentów i konsultantów) lub względami formalnymi.
Praca może być odrzucona a limine albo skierowana do poprawek.

2

Struktura i organizacja wydawnictwa

W razie zgłoszenia uwag proces przyjęcia przerywany jest na określony czas
niezbędny dla naniesienia poprawek przez autora.

3

Struktura i organizacja wydawnictwa

Redaktor merytoryczny:



czyta dokładnie daną książkę, wyłapuje wszelkie powtórki, błędy stylistyczne,
nieścisłości; ujednoznacznia terminy, miary, wagi, sposób zapisu daty, skróty,
nazwiska, nazwy własne - co jest szczególnie ważne przy pracach zbiorowych,



weryfikuje cytaty – w przypadku prac obcojęzycznych powinny one pochodzić z
ostatniego polskiego wydania, wyjątek stanowią filologiczne wydania poezji,



w przypadku tłumaczeń sprawdza zgodność przekładu z oryginałem [ergo powinien
choć biernie znać oba języki ],



w porozumieniu z redaktorem technicznym ustala kwestie edytorskie, jak hierarchia
tytułów, stosowanie wyróżników, ramek, marginaliów, żywej paginy etc.,



kompletuje nośniki elektroniczne.

Redaktor techniczny



nie czyta książki,



wybiera czcionki, kroje, szerokość kolumny, koncepcję edytorską (w porozumieniu z
merytorycznym),



w razie potrzeby wykonuje makietowanie, czyli rozrys każdej strony – ważne dla
podręczników i albumów, czasem stosuje się szablon książki, ważny w przypadku
serii, aby zachować ciągłość układu graficznego książek w serii,

 ocenia próbki kolorów do wkładek etc.



poszukuje błędów technicznych w egzemplarzu sygnalnym

Korektor – sprawdza literówki, błędy ortograficzne i gramatyczne, „wdowy” i
„sieroty”

1

.

Sekretarz redakcji



prowadzi korespondencję wraz z jej ewidencją,



obsługuje sprawozdania ze sprzedaży, jeżeli umowa przewidziała udział autora w
zyskach, wymagane jest roczne sprawozdanie, ponadto autor ma prawo do
egzemplarza gratisowego, jako dowodu wykonania umowy,



kontroluje podpisywanie umów (może to potrwać, zwłaszcza w przypadku prac
zbiorowych, gdy umowy często trzeba wysyłać pocztą),



nadaje numery projektów i ISBN (Inst. Bibl. Nar. przy BN przydziela pulę numerów
każdemu wydawnictwu, w razie jej przekroczenia uzupełnia). Numer miał 10 cyfr,
ale od 2 lat jest ich 13, zgodnie z normami UE

978

83

01

12345

X

symbol
UE

Polska PWN

nr kolejny publikacji
wydawcy

dowolny
numer

Edytor może pełnić część czynności redaktora, lecz może też zajmować się szkoleniem
pracowników zewnętrznych (wdrażanie do przyzwyczajeń panujących w danej redakcji).

1

pojedyncze wiersze pozostałe przy przenoszeniu akapitu na następną stronę

4

Struktura i organizacja wydawnictwa

Pion produkcji

– działy

1. Składu
2. Druku

3.

Graficzny (projekt i wykonanie okładki, materiałów promocyjnych,
katalogów etc.)

Inspektor produkcji / producent:
 działa od końca pracy redakcyjnej do egzemplarza sygnalnego
 monitoruje skład i ruch korekt, które obiegają zewnętrznych korektorów



negocjuje ceny korekt etc.

Marketing i produkcja – zadania:



akcje promocyjne, spotkania z autorami, kiermasze - książka musi iść za
czytelnikiem, musi być tam, gdzie czytelnik chce ją nabyć, to już nie te czasy, gdy
czytelnik będzie biegał pół miasta za jedną książką, wyjątek stanowią studenci
historii 



analiza sprzedaży i podejmowanie w razie spadku sprzedaży działań
aktywizacyjnych,



organizacja dodruków (gdy w magazynie zaczyna brakować od razu należy
rozpocząć dodruk – kilkumiesięczna absencja grozi podkupieniem tytułu przez kogoś
innego,



cykle spotkań szkoleniowych dla nauczycieli przy wprowadzaniu nowych
podręczników – współpraca z Wojewódzkimi Ośrodkami Metodycznymi, prasą,
telewizją,



analiza sprzedaży wyrobów podobnych – ocenia, co i jak wydać – prognoza i
dynamika sprzedaży, trafianie w gusta etc.,



opracowanie strony merytorycznej katalogów.

Handel i dystrybucja - zadania



sprzedaż przez księgarnie własne, księgarnie promocyjne, sprzedaż klubową,
internetową [własną lub pośrednią], czytelnie internetowe (dostęp elektroniczny za
wykupieniem abonamentu), kiermasze, supermarkety ( mało opłacalne z uwagi na
60-70% marży, i częste zastrzeżenie prawa do zwrotu całości niesprzedanych książek
– obślinionych przez marketowych klientów, takie egzemplarze nawet na „tanią
książkę” nieraz się nie nadają).

 Zasadą jest opróżnianie magazynów przed końcem roku – podatek płaci się od stanu

magazynowego z grudnia – wyjątek: wydawnictwa świąteczne, resztę zaczyna się
drukować w styczniu.

5