Wprowadzenie publikacji do planu wydawniczego i budżetowanie

publikacji

1. Przygotowanie dokumentacji

2.

Konsultacja z działem marketingu i sprzedaży [nasze wewnętrzne oceny
przydatności i zewnętrzne recenzje mamy już gotowe – w dok. w pkt. 1]

Wydawnictwo, zwłaszcza duże, niebędące rodzinną firmą nie może funkcjonować
na żywioł

1

, konieczna jest szczegółowa dokumentacja oparta na rzetelnej analizie.

3.

Postawienie na kolegium wydawniczym

Przebieg kolegium:

a. Redaktor prowadzący prezentuje proponowaną publikację, opowiada o

niej i o jej autorach, przedstawia ją na tle publikacji z danej dziedziny

b. Marketingowiec przedstawia prognozę i dynamikę sprzedaży oraz plan

działań promocyjnych

c. Dyskusja

d.

Zatwierdzenie książki do planu wydawniczego lub odrzucenie ew.
odesłanie do poprawek / zmian.

Dokumentacja na kolegium wydawnicze:

1.

Kalkulacja księgowa (budżet wstępny)

2.

Karta książki – podstawowe informacje o danym tytule

3.

Konspekt lub maszynopis

4.

Recenzje zewnętrzne i ew. opinia wewnętrzna wydawnictwa

5.

Opinia marketingowo-handlowa

6.

Opis serii – gdzie umieścić i jak wygląda

7.

Kwestionariusz autorski / informacja o autorze

Karta książki

:

1.

Symbol redakcji i nazwisko redaktora

2.

Nr projektu – tutaj nr księgowy

3.

Zmiana tytułu, gdy tytuł jest roboczy – ślad tego, co się dzieje z tytułem w toku
prac

4.

Redaktor naukowy w pracy zbiorowej

5.

Ilość tomów

6.

Objętość w arkuszach wydawniczych – 1 ark. wyd. = 40 tys. znaków, tekst
autorski wraz z elementami dodatkowymi, indeksami, żywą paginą etc.

7. ISBN, w wyd. wielotomowych również ISBN tomu – wówczas są dwa, jeden

wspólny dla wszystkich oraz dodatkowy, inny dla każdego tomu

8.

Rodzaj publikacji – podręcznik akademicki, książeczka dla dzieci, biografia,
tomik poezji

9.

Klasyfikacja tematyczna – wg BN, potrzebna przy tworzeniu katalogów i
bibliografii narodowej

10.

Instytucja dotująca

11.

Informacje o oryginale przy tłumaczeniach

1

na zasadzie: Szef interesuje się samolotami, więc wydajemy tylko publikacje o lotnictwie

12.

Poprzednie wydania: nr ostatniego wyd., data, nakład

2

, ceny

3

, aktualny zapas

4

13.

Informacje, które redaktor proponuje włączyć – e.g. dodatkowe wyposażenie

Członkowie kolegium wydawniczego muszą wiedzieć to, co wie redaktor inicjujący:

14. dlaczego ta książka?
15. autor – główne informacje
16. odbiorcy – dla kogo?
17. wszystkie informacje pozyskane w czasie pozyskiwania tytułu

18.

jakie książki można uznać za wspomagające – wspólna akcja promocyjna,
możliwość sprzedaży w pakietach

19.

konkurencja – co jest na rynku, z czym się spotkamy, a dokładniej, z kim się
zderzymy  Ważne są ceny publikacji konkurencyjnych – jeżeli nasza książka
będzie dużo droższa od wielu innych publikacji z tej dziedziny, to choć byłaby
lepsza, nikt jej nie kupi...

5

20.

Czas życia książki – jak długo książka może funkcjonować bez uzupełnień i
zmian – ergo jak długo pozostaje aktualna – pierwsze wydanie kosztuje dużo
[praca autora, redaktora, korekty etc.], dodruki to właściwie tylko koszty
produkcji, ale bez opracowania. Niestety nie możemy przewidzieć wszystkich
rewolucji w nauce, które mogą uczynić naszą książkę przedpotopową

6

.

21.

Kanały sprzedaży – uwzględniamy te, które odbiegają od standardowych, co jest
istotne zwłaszcza przy książkach specjalistycznych – podręcznik
anatomopatologii nie będzie leżał w „Librze” czy w „Prusie” na środku
wystawy…

22.

Po tych informacjach następuje litania podpisów i data 



Przykład wypełnienia karty książki - vide załącznik 2 na końcu tekstu

Opinia marketingowa – przewiduje ile uda się sprzedać w poszczególnych latach przy
określonych działaniach promocyjnych i danej sytuacji rynkowej.

1. Parametry wydawnictwa
2. Odbiorcy
3. Konkurencja
4. Prognoza sprzedaży
5. Opinia marketingu

6.

Propozycje promocyjne [recenzje w prasie ogólnej lub specjalistycznej, wywiady,
spotkania z autorami etc.]

2

dobre uzasadnienie wznowienia, zwłaszcza przy wartościowych publikacjach wydanych RAZ w

tragicznie niskim nakładzie, e.g. A. Gieysztor – Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973, nakład
3000 egz. [sic!].

3

przy wznowieniu starych wydań niepotrzebne z uwagi na denominację, inflację oraz zmiany kosztów

wytwarzania

4

przy książkach wydanych niedawno, które są rozkupywane i grozi wyczerpanie nakładu

5

Mein Kampf kosztowała 2x tyle, co przeciętna książka w Niemczech i z trudem sprzedano pierwszy

nakład 4000 egz.

6

zwłaszcza w medycynie, e.g. przyczyny wrzodów żołądka, czy w chemii i fizyce – odkrycia kolejnych

pierwiastków transuranowych

Dotychczasowa sprzedaż wyrobów podobnych



Autor [A. Świderkówna] lub tematyka [II wojna, Katyń, nazizm]



Podsumowanie, jak sprzedawały się w poszczególnych latach – e.g. książki A.
Świderkówny po śmierci Autorki wykazywały wzrost sprzedaży, choć uprzednio
dał się odczuć wyraźny spadek.



Zwroty – większa sieć czasem zatowaruje

7

coś z prawem zwrotu, do tego dochodzą

egzemplarze uszkodzone

Opis serii

1.

Co to za seria – popularna

8

, podręczniki

9

, źródła

10

, książka „dla Opornych”

11

?

2.

Wygląd, tematyka

12

, zagadnienia

3.

Częstotliwość wydawania

4.

Sprzedaż i promocja

5.

Informacja o autorach

6.

Konstrukcja podręcznika [jeżeli dotyczy]

7.

Założenia edytorskie

Konieczność planowania: tego, co już wydane, co w produkcji, co dopiero się ukaże
Lokomotywa serii – ma „ciągnąć” serię, stanowić „wisienkę na torcie”, główny
wybijający się hit, dzięki któremu inne książki w serii świecą światłem odbitym. Gdy
wydajemy kilka książek na rok, to jedna powinna być hitem – ludzie lubią kompletować
serie, często przymkną oko na pojedynczy gniot, gdy w serii ukazał się także bestseller,
ale należy ludziom przypominać o serii, stąd ważna jest regularność i względnie krótkie
okresy między poszczególnymi elementami serii
Kwestionariusz autorski – vide Załącznik 1



Charakterystyka książki z punktu widzenia autora – dla kogo i po co? Co sam
autor sądzi o swoim dziele? Co uważa za zalety? Jakie publikacje są
konkurencyjne – to najlepiej wie sam autor [nie znoszę Jaczynowskiej, grrrrr…!]



Sugestie promocyjne

o

Lista instytucji, towarzystw, osób, którym meldować o ukazaniu się
pozycji

o

Tytuły czasopism, w których powinny ukazać się recenzje

o

Jakim wydawnictwom naukowym powinno towarzyszyć ukazanie się
książki oraz jej reklama?



Czy wyraża zgodę na osobisty udział w akcji promocyjnej?

Autor może tu napisać WSZYSTKO, nawet, że jego książka jest bezkonkurencyjna i w
ogóle „de-best” i stanowi przewrót iście kopernikański 

7

uroczy neologizm 

8

e.g. Klub Siedmiu Przygód [Sposób na Alcybiadesa, Podróż za jeden uśmiech]

9

e.g. seria Historia Powszechna [Manteuffel, Roztworowski, Żywczyński, Pajewski]

10

e.g. seria Biblioteka Wiedzy Wojskowej [G. Patton, Ch. de Gaulle]

11

e.g. D. Gookin, DOS dla Opornych, D. Lowe, Word 6 dla Opornych etc.

12

e.g. O wolność i niepodległość [Wojna bez walnej bitwy, Konfederacja barska]



Zastosowanie – nawet, gdy jest to podręcznik akademicki – kierunki na
uczelniach często zmieniają nazwy, pojawiają się też nowe

13

, niektóre książki

mogą być lekturami zastępczymi

14



Sugerowany nakład – porzuciliśmy to pytanie, wszyscy autorzy zawsze żądają
100 tysięcy, nawet, jeśli książka jest kupowana tylko przez np. 200 studentów
anglistyki rocznie.

Konsultacje z marketingiem i sprzedażą

1. Badanie rynku dla danej dziedziny lub konkretnego tytułu



Badania rynku są kosztowne, wymagają przygotowania merytorycznego i
czasochłonnych analiz, często wykonują je zewnętrzne firmy – dlatego nie
mają uzasadnienia ekonomicznego dla każdej książki, którą wydajemy w
nakładzie 1000 egz., co innego w wypadku wielkich cykli np. literatury
pięknej lub encyklopedii. Dlatego też w większości przypadków „badanie
rynku” z reguły opiera się na naszej wiedzy o rynku 

2.

Ocena szans rynkowych publikacji - co jest na rynku, jaki może być odbiór, jaka
reakcja rynku, e.g. wysunięcie pozycji konkurencyjnych

15

3. Publikacje konkurencyjne i wspomagające

4.

Prognoza sprzedaży przewiduje, ile się sprzeda



Ocena dynamiki sprzedaży ma przewidzieć, w jakim tempie
postępować będzie sprzedaż. Największa sprzedaż panuje w
pierwszym kwartale, potem spada, księgarze niechętnie wracają do
wznawianych tytułów, książka po 3-4 miesiącach to staroć. Niestety
coraz więcej książek przestaje być wznawianych – jest to duża strata,
gdyż wydawnictwo poniosło koszty, autor się napracował, napisał,
nawprowadzał poprawek, sprzedaż pierwszego wydania jeszcze z
reguły nie zwróciła 100% kosztów, dodruk byłby tani [vide wyżej] a
tu ZONK! A praktycznie dopiero przy II wydaniu autor i
wydawnictwo może odcinać kupony od tytułu…

5. Plan działań promocyjno-reklamowych

Informacja o planowanym dodruku jest prawem autora, gdyż może on chcieć
wprowadzić poprawki lub zmiany.
Są książki, które będą się zawsze sprzedawać [Biblia, Mickiewicz], ale niestety nie
wszystkie [Harry Potter, Sienkiewicz, Rodziewiczówna].

Koszty wydania książki – budżet wstępny projektu

1.

Produkcyjne: papier, oprawa, usługa poligraficzna [druk]

2.

Honoraryjne – autorskie: autor, tłumacz, ew. licencjodawca, autorzy wstępu,
bibliografii, indeksów etc., grafik projektujący okładkę, fotografik gdy specjalnie
zamawiamy zdjęcia, ilustrator rysujący smoki w bajkach, kartograf do map etc.

3.

Prace zlecone – redaktor naukowy, merytoryczny, recenzent, korektor etc.

13

europeistyka albo mój ulubiony CŚ [Cywilizacja Śródziemnomorska] – z braku specjalistycznych

podręczników można zastosować ogólne opracowania dot. historii, politologii i dziejów kultury

14

polemiczna książka Ziółka używana w IH UW jako podręcznik historii starożytnego Rzymu, choć Autor

zgrzyta zębami [studenci też…]

15

Widząc nową książkę Ziółka Jaczynowska zaraz rzuca się do maszyny i pisze pozycję konkurencyjną

4.

Reklama i promocja - odgórnie przydzielany procent kosztów lub ustalane
oddzielnie dla wydawnictw specjalnych

5.

Magazynowanie i dystrybucja



składowanie jest drogie, lepiej wydać mniejszy nakład i dodrukować, niż
drukować do magazynów, zwłaszcza, że podatek płaci się od produkcji
wykonanej, a nie sprzedanej



egzemplarze okazowe oraz darmowe dla autorów i redaktorów, informacje
dla księgarzy, transport etc.

6.

Koszty własne – utrzymanie firmy i pracowników etatowych

7.

Zysk wydawcy

Tabela kosztów:

kategoria kosztów

jedn. miary

koszty redakcji

ark. wyd.

koszty działów pomocniczych

ryczałt

naświetlanie

ryczałt

wynajem studia

ryczałt

autorzy inni

ryczałt

konsultant

ryczałt

redaktor naukowy

ark. wyd.

recenzent

ark. wyd.

Indeks

Ark. wyd.

Grafik

ryczałt

Prawa do zdjęć i ilustracji

szt.

Prawa do map

szt.

opracowanie redakcyjne w tym korekty red.

ark. wyd.

opracowanie leksykograficzne

ark. wyd.

opracowanie techniczne w tym korekty red. techn.

ark. wyd.

sczytywanie

ark. wyd.

Koszta konsultacji zależą od typu książki i dziedziny – im bardziej elitarna, tym wyższe
[mniej jest hungarystów niż anglistów]
Podobnie koszt recenzji – zależny jest od stopnia szczegółowości samej recenzji i
stopnia trudności publikacji [podręcznik szkolny, akademicki, książka popularna]
Indeksy ceni się wg objętości książki, np. indeks do książki 20 ark będzie tańszy niż do
opasłego tomiszcza 50 ark. Najdroższe są indeksy rzeczowe, gdyż wówczas trzeba
najbardziej wgłębić się w tekst

16

.

Grafik otrzymuje wynagrodzenie za wykonanie okładki
Mapy – wykonanie i kupno praw do nich
Opracowanie leksyki – przy słownikach i encyklopediach
Sczytywanie – sprawdzanie, czy coś nie zgubiło się przy składaniu.

16

Indeksy osób i nazw geograficznych można wykonać na upartego wyszukiwarką MS Word – przyp. red.

Dotacje

Książka w Polsce i tak jest tania w stosunku do nakładów, a na pewno tańsza niż w
Europie, choć wystarczająco droga jak na kieszeń studenta…
Pytanie – dotować tytuły czy wydawców? W Niemczech dotowane są książki, a nie
wydawcy – istnieje centralny zakup dla bibliotek w poszczególnych landach, wobec tego
wydawca wie, że ma zbyt na X egzemplarzy danej książki jeszcze przed jej wydaniem

Źródła dotacyj:

1. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego



podręczniki akademickie – duże dotacje przyznawane na tytuł, co zmniejsza
liczbę tytułów



b. KBN (1991-2005, potem włączony do MNiS jako Rada Naukowa) –
publikacje stricte naukowe – głodowe dotacje

2. Ministerstwo Kultury – Instytut Książki
3. Instytut Austriacki, Porozumienie Polsko-Niemieckie, Program Boya-Żeleńskiego

4.

Instytucje zainteresowane propagowaniem wiedzy – Wydział Promocji Miasta

5.

Uczelnie – część grantów idzie na promocję

6.

Sponsorzy – instytucje niezwiązane z rynkiem wydawniczym – TVP, banki,
ubezpieczyciele, Kulczyk-Holding, Wedel etc.

7.

Instytucje zainteresowane zamieszczaniem reklam – przy publikacjach
prestiżowych jest to szansa na zaistnienie w mediach [szum medialny niesie
wszystko…]

Arkusz kalkulacyjny

:

1.

Informacja o tytule

a) publikacja krajowa / zagraniczna

b)

format książki i format kolumny

17

c) stopień pisma i interlinia

d)

forma przekazania materiałów (mail, dyskietka)

2.

Kategoria dla składu – prosty tekst czy krzaczaste wzory matematyczne, dużo
włamanych ilustracji, tekst w 2 lub 3 łamach

18

a) objętość ogółem w arkuszach wydawniczych
b) ilustracje wielotonalne i jednotonalne oraz kreskowe
c) kolorowość środków:

a. 1 = czarno-białe

b.

2 = dwa kolory (jak maszyna do pisania)

c.

4 = pełny kolor (3 barwy podstawowe + czerń)

d.

5 = tylko na okładce i obwolucie, gdy stosujemy lakiery metalizowane
(srebrzenia, złocenia)

e.

przykład: 1:1 = czarno-biały druk dwustronny

17

zadrukowana część karty, naturalnie mniejsza niż format strony 

18

potocznie zwanych kolumnami, np. w słownikach, encyklopediach, leksykonach etc.

d)

rodzaj papieru na tekst i jego gramatura - obecnie jest popularny papier
objętościowy – gruby, ale lekki, można napisać krótką książkę która będzie
gruba, a papier jednocześnie nie będzie tekturą

e) spulchnienie papieru na tekst

f)

białość papieru, zwłaszcza spulchnionego

19

(biel lub krem, tzw. chamois)

g)

wklejki – wkładki z ilustracjami na papierze kredowym

20

– lepiej wyglądają

na nim wszelakie zdjęcia (większy kontrast, wierna reprodukcja barw),
albumy wydaje się tylko na papierze kredowym, na upartego można też całą
książkę, ale będzie ciężka jak Maszkin…

h)

rodzaj oprawy (miękka, twarda)

i)

rodzaj bloku książki (klejony, szyty)

j)

kolorowość okładki (4:1 – 1 str. cz-b, 4:0 - nic w środku)

k)

wyklejki – mogą być puste, białe lub kolorowe, może być coś wydrukowane –
mapa, wzorek, reklama

l) obwoluta
m) uszlachetnienia – błyszcząca folia, oprawa w płótnie, skórze, okucia etc.
n) elementy dodatkowe
o) pakowanie – foliowanie całej książki lub tylko pełnych palet

Przykład wypełnionego arkusza – vide Załącznik 3.

19

niewłaściwie dobrana barwa papieru spulchnionego będzie wyglądać jak tania gazeta

20

por. ilustracje na wklejkach w: P. Gaxotte, Wielka Rewolucja Francuska, wyd. Trzaska, Evert, Michalski,

Warszawa brw., z sitodrukowymi reprodukcjami wykonanymi na tym samym papierze co tekst w: S.
Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, Warszawa 1983.

Załączniki

Załącznik 1

Kwestionariusz autorski

1. Imię i nazwisko
2. Stanowisko służbowe, stopień naukowy, uczelnia, wydział
3. Adres i tel. domowy
4. Adres i tel. służbowy, fax.
5. Adres elektroniczny
6. Krótka charakterystyka książki
7. Najważniejsze zalety książki
8. Czy istnieją publikacje konkurencyjne – jakie?
9. Przewidywany krąg odbiorców (jeżeli książka jest zaplanowana jako podr. akad. prosimy

wymienić przedmiot, do którego podręcznik będzie wykorzystywany)

10. Sugestie promocyjne
11. Lista instytucji, towarzystw naukowych i osób, do których należy dotrzeć z informacją o książce
12. Tytuły czasopism, w których powinna znaleźć się zapowiedź, omówienie i recenzja i reklama
13. Jakim wydarzeniom i imprezom naukowym (zjazdy towarzystw, konferencje, seminaria,

konwersatoria etc.] powinno towarzyszyć ukazanie się książki

14. Czy wyraża Pan(i) zgodę na osobisty udział w działaniach promocyjno-reklamowych?

W związku z wymogami ustawy z 29.08.1997 o ochronie danych osobowych prosimy o podpisanie
zgody:

Wyrażam zgodę na wykorzystanie moich powyższych danych osobowych wyłącznie przez
Wydawnictwo w celach marketingowych.

(podpis Autora)

Załącznik 2

KARTA KSIĄŻKI

Symbol

Redaktor

redakcji

inicjujący
Nr projektu: 1234-Z-56

Autor:

gen. dyw. Tadeusz Bór-Komorowski

Tytuł:

Armia podziemna

Zmiana tytułu:

Redaktor naukowy pr. zbiorowej / wyboru / opracowania:

W. Bartoszewski, A. K. Kunert

Tłumaczenie:

Tom

Wydanie

II (krajowe)

Obj. w ark wyd.

30

ISBN
83-546-445-X

ISBN tomu

seria / cykl wydawniczy:

O wolność i niepodległość

rodzaj publikacji

wspomnienia

klasyfikacja tematyczna:

Bór-Komorowski - biografia

klasyfikacja tematyczna:

Polska. Armia Krajowa

instytucje dotujące

Polsko-Niemieckie Pojednanie

oryginał (tytuł, wydawca, wydanie, rok wyd.)

Tadeusz Bór-Komorowski, Armia Podziemna, Gryf Publishers, wyd. I, Londyn 1951

nr ostatniego wydania

I (krajowe)

data ostatniego
wydania:

1994

nakład

4000

egz.

cena

120zł

aktualny zapas

0

egz.

NKWD1940

Łukasz Karolewski

Informacja o książce:
Wspomnienia dowódcy AK (VII 1943-X 1944), opisujące tworzenie i funkcjonowanie Polskiego Państwa
Podziemnego ze szczególnym uwzględnieniem Powstania Warszawskiego

Informacja o autorze
Tadeusz Bór-Komorowski (1895-1966) – gen. dyw., wywodzący się z armii austro-węgierskiej, uczestnik
I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej oraz września 1939, zastępca dowódcy ZWZ, następnie
dowódca AK, Naczelny Wódz, Premier Rządu RP na emigracji

Odbiorcy
weterani, historycy, studenci, osoby zainteresowane historią

Publikacje wspomagające (w tym wchodzące w skład tej samej serii lub cyklu wyd.)
Stefan Korboński – W imieniu Rzeczpospolitej, Norman Davies, Powstanie ‘44

Dlaczego nasza publikacja będzie lepsza od konkurencyjnych?
Jest to jedyna w swoim rodzaju publikacja źródłowa, ukazująca Polskę Podziemną oczyma jej dowódcy

Publikacje konkurencyjne
wszelkie opracowania kwestionujące wiarygodność Bora-Komorowskiego bądź podające w wątpliwość
jego autorytet [W. Pobóg-Malinowski – Najnowsza historia polityczna Polski, tom III: 1939-1945]

Czas życia produktu
nieograniczony ze względu na wagę i wyjątkowość źródła

Kanały sprzedaży (gdzie klienci kupią książkę, inne uwagi)
księgarnie naukowe, stoiska w czasie rocznicy Powstania Warszawskiego, jako dodatek do: N. Davies –
Powstanie ’44.

Data

Podpis redaktora inicjującego

Podpis redaktora naczelnego

Załącznik 3 – przykład arkusza kalkulacyjnego