DOPING
Pod pojęciem DOPING znamy dwie
definicje:
• Doping w sporcie oznacza aplauz, zagrzewanie
zawodników do sportowej walki. Wyraża się w
wielu formach: oklaski, okrzyki, śpiewy,
wywieszanie transparentów, wymachiwanie
flagami, koszulkami, szalikami, uderzanie w
bębny, granie na trąbkach, meksykaoska fala itd.
Doping ten ma bardzo pozytywny wpływ na
wydolnośd organizmu, motywuje i dopinguje
człowieka do rywalizacji i większego wysiłku a co
za tym idzie do lepszych osiągnięd.
Druga definicja:
• Doping wydolnościowy – sztuczne podnoszenie
wydolności fizycznej i psychicznej zawodnika
metodami wykraczającymi poza normalny,
"naturalny" trening, chod w praktyce granica między
dopingiem i treningiem jest często bardzo trudna do
ustalenia. Ogólnie za doping uważa się metody
medyczne, potencjalnie szkodliwe dla zdrowia, które
zostały oficjalnie zabronione.
• Doping jest często szkodliwy dla zdrowia, czasami może
wywoład kalectwo lub śmierd, szczególnie jeśli jest
stosowany nieostrożnie, bez naukowych podstaw.
• W sporcie amatorskim oraz w większości dyscyplin
uprawianych zawodowo stosowanie dopingu karane
jest dyskwalifikacją, odebraniem medalu lub zakazem
udziału w zawodach sportowych - na pewien czas
liczony w miesiącach lub latach.
• Istnieją jednak zawodowe dyscypliny sportowe, w
których nie istnieje kontrola antydopingowa (np.
zawodowy boks amerykaoski, zawodowa kulturystyka).
Doping stosowany do własnych, prywatnych celów, np.
przez osoby uprawiające sport rekreacyjnie nie jest w
większości krajów świata zabroniony, aczkolwiek
zabroniony jest handel określonymi grupami związków
chemicznych.
• Zwalczaniem dopingu na świecie zajmuje się Światowa
Komisja Antydopingowa
Klasyfikacja środków dopingujących i
metod dopingu
KLASY ŚRODKÓW DOPINGUJĄCYCH
A. Środki pobudzające – stymulanty
• min. amfetamina, efedryna, kokaina
B. Narkotyczne środki przeciwbólowe
• min. morfina, petydyna
C. Środki anaboliczne
1.Steroidy anaboliczne – androgenne
• min. nandrolon, stanozolol, testosteron
2. Inne środki anaboliczne np.klenbuterol
D. Środki moczopędne
• min.furosemid, hydrochlorotiazyd
E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe
• min.Gh, ACTH, EPO
Klasyfikacja środków dopingujących i
metod dopingu
Metody dopingu
• A. Doping krwią ( EPO )
• B. Manipulacje farmakologiczne, chemiczne i
fizyczne
• C. Doping genetyczny
Klasyfikacja środków dopingujących i
metod dopingu
Środki zabronione w niektórych dyscyplinach
sportu
• Alkohol
• Marihuana
• Środki miejscowo znieczulające
• Kortykosteroidy ( oprócz stosowania
miejscowego)
• B – adrenolityki ( np.propranolol, atenolol)
Etyczne aspekty dopingu
Należy zdawad sobie sprawę, że doping jest:
- sprzeczny z regulaminem MKOL i przepisami federacji sportowych,
- oszustwem,
- łamaniem podstawowych zasad etycznych sportu i walki FAIR-
PLAY,
- okłamywaniem samego siebie i innych,
- fałszowaniem wyników sportowych, ,
- zniewagą wobec innych zawodników,
- sprzeniewierzeniem zaufania rodziny, przyjaciół, klubu i kraju,
- rzuceniem haoby na cały związek sportowy i na jego członków,
- czynnikiem demoralizującym, pozbawiającym sport funkcji
wychowawczej,
- sprzeczny z kodeksem cywilnym, może więc pociągad sankcje
karne.
- Niektórzy zwolennicy stosowania dopingu w naszym sporcie
twierdzą, że "doping nie jest wcale groźny”, a nawet wskazany
dla zawodników najwyższego wyczynu, wysoko wytrenowanych,
byle był pod kontrolą lekarską.
- Ostatnio pojawiły się również
głosy o konieczności legalizacji
stosowania dopingu i nawet
organizowana igrzysk i
mistrzostw dla tych, którzy
stosują środki farmakologiczne
jako "niezbędny element
treningu".
• Inni uważają, że używanie środków farmakologicznych
to tylko jedna z form postępu przenikającego do
współczesnego sportu. Świat zaakceptował
wprowadzanie do sportu osiągnięd technicznych (np.
nawierzchni tartanowych na bieżni, czy tyczki z
włókien szklanych), które znacznie podniosły
możliwości osiągnięd na zawodach. Rodzi się pytanie,
czy opinia publiczna uzna - jak tego chcą niektórzy - za
dopuszczalne stosowanie przez sportowców środków
farmakologicznych dla zwiększenia ich wyczynowości.
Odpowiedź jest jednoznaczna - nie uzna.
• Nie zmienią się też kryteria moralne i nie będą
uznawane rekordy zdobyte za pomocą dopingu.
• Współczesne tendencje w sporcie polegają na
dążeniu do wiarygodnych osiągnięd, stąd
konieczne jest wzajemne zaufanie między
zawodnikami, kibicami i opinią publiczną oraz
przekonanie o "czystych" metodach treningu i
walki sportowej.
• Etyka sportowa, a więc ogół norm moralnych i
zasad postępowania przyjętych i obowiązujących
w środowisku, ma swoje podstawy w etyce
społecznej. Ogromne zmiany, dokonujące się w
ostatnim czasie w moralności i poczuciu
odpowiedzialności naszego społeczeostwa mogą
wpływad na sytuacje w sporcie.
Zdrowotne aspekty dopingu
• Wszystkie te środki mają działanie uboczne, nawet stosowane w
małych dawkach. Lekarze od lat wypowiadają się, że doping jest
niebezpieczny. Pomimo tych ostrzeżeo tysiące młodych ludzi brało i
bierze środki anaboliczne.
• Możemy wymieniad bardzo wiele skutków. Najbardziej zauważalne
są zewnętrzne, np. powiększenie się porów, nasilenie się lub
pojawienie trądziku, rozstępy widoczne przez szybki przyrost masy
mięśniowej, czasem łysienie.
• Jednak wszystkie te skutki, dające nieprzyjemne efekty wizualne,
nie są tak naprawdę niebezpieczne dla zdrowia. Tymczasem sterydy
działają nieporównywalnie groźniej w obrębie zmian wewnętrznych.
Pod wpływem ich wysokich dawek przez dłuższy okres czasu
zarówno kobiety, jak i mężczyźni wykazują niezwykle agresywne
zachowanie. Rezultatem jest utrata przyjaciół, zapędy niszczycielskie
i niemożnośd kontrolowania własnego zachowania.
• Kolejnym efektem psychicznym jest uczucie depresji. U
mężczyzn występuje również tzw. feminizacja. Nadwyżka
testosteronu łatwo aromatyzuje do żeoskiego hormonu
płciowego, estrogenu, powodując wystąpienie niektórych
cech żeoskich jak: tworzenie się piersi (ginekomastia),
skłonnośd do odkładania tłuszczu i niezwykle miękkie
mięśnie. Zazwyczaj ma to miejsce po przerwaniu cyklu,
gdy poziom męskiego androgenu jest niski
i łatwo przeważa estrogen.
• Stosowanie sterydów anabolicznych/androgenicznych
zwiększa ryzyko choroby serca. Sterydy podnoszą poziom
cholesterolu w ustroju co powoduje zgrubienie ścianek
naczyniowych i ostatecznie może byd zagrożeniem dla życia.
Innymi niepożądanymi czynnikami mogącymi
sprzyjad chorobom serca są stres, wysokie
ciśnienie krwi i gwałtowny wzrost masy ciała.
Kolejne zagrożenie to ginekomastia -
nienormalne powiększenie jednego lub obu
sutków u mężczyzny. Zazwyczaj spowodowana
bywa zachwianiem równowagi hormonalnej.
Jeżeli atleci stosują sterydy jeszcze przed
osiągnięciem docelowego wzrostu,
najprawdopodobniej nie osiągną go już nigdy.
Większośd anabolików bezpowrotnie zamyka
proces wzrostu kości.
Niektóre sterydy wykazują szkodliwy wpływ
również na funkcjonowanie nerek.
Podstawowym zadaniem nerek jest filtrowanie i
wydalanie toksycznych produktów. Jeżeli
zażywasz „prochy”, twoje nerki są po znacznie
większym obciążeniem niż normalnie.
• Przy użyciu sterydów może nastąpid zniszczenie wątroby.
Zespół zwany Peliosis Hepatis jest rzadki, ale stanowi
poważne zagrożenie dla życia gdyż zazwyczaj wykrywany
jest zbyt późno.
• Testosteron i inne sterydy mogą spowodowad wzmocnienie
systemu odpornościowego i niewrażliwośd na choroby
wirusowe. Ciało może się uzależnid od tego czynnika i musi
się uodparniad na nowo gdy jego dopływ zostanie
przerwany. Oprócz tego mogą spowodowad zanik jąder i
wstrzymanie spermatogenezy. Niepokojące, odczuwalne
objawy to również bóle głowy, bóle brzucha połączone
nieraz z wymiotami, biegunką.
• Większośd sterydów spowoduje magazynowanie wody i
elektrolitów w mięśniach wywołując obrzmienie tkanki. To
zazwyczaj powoduje, że skóra wygląda na spuchniętą i
obrzmiałą a serce zmuszone jest do większego wysiłku.
Aspekty medyczne dopingu
• Negatywne skutki dopingu
a) Zmiany Hormonalne
b) Niszczenie struktury wątroby
c) Powiększenie sutek
d) Zarost
e) Łysienie
f)
Odkładanie tłuszczy
g) Podwyższone ciśnienie krwi
h) Zahamowanie wzrostu
i)
Trądzik
j)
Rozstępy
k) Pobudzona Agresywnośd
• Stosowanie anabolików zwiększa również prawdopodobieostwo
przerostu i ryzyko wystąpienia raka prostaty. Czy człowiek marzący o
budowie atlety, zadaje więc sobie pytanie - czy warto?...Bowiem
wszystkie one prowadzą do groźnych następstw zdrowotnych,
zaburzeo psychicznych, zapaści i śmierci.
• Oprócz przykrych następstw utraty zdrowia, środki dopingujące
wprowadzają fałszywe wartości, które wypaczają piękno sportu.
Zarówno sportowiec, jak i wiele innych amatorów nie odniesie
sukcesu tylko dlatego, że bierze środki dopingujące. Osiągnięcia
sportowe, zdrową sylwetkę możemy uzyskad dzięki cechom
genetycznym, systematycznym treningom, właściwą dietą i
odpowiednim odpoczynkiem.