GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII

1

WYTYCZNE TECHNICZNE

K.1.8

MAPA ZASADNICZA

PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH

OBJĘTYCH WPŁYWAMI EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ

WARSZAWA 2006

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

2

Wytyczne zostały opracowane
w Zespole Rzeczoznawców Stowarzyszenia Geodetów Polskich,
zgodnie z zaleceniami Departamentu Geodezji i Systemów
Informacji Geograficznej GUGiK
Autorzy opracowania:
Tomasz Białożyt
Karol Borkowy
Jan Bury
Alfons Jacko
Kazimierz Juzwa

Konsultanci:
Grzegorz Ogórek
Jerzy Zieliński
...................................
..................................
(dopisane zostaną jeszcze te osoby, które skonsultują projekt)

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

3

Spis treści

Rozdział I
POSTANOWIENIA OGÓLNE 7

Rozdział II

ZASADY KONTROLI KARTOMETRYCZNOŚCI MAPY
ZASADNICZEJ 9

Rozdział III
STWIERDZANIE NIEKARTOMETRYCZNOŚCI
MAPY ZASADNICZEJ 11

Rozdział IV
ZASADY WYKONYWANIA MAP DO CELÓW
PROJEKTOWYCH 12

Rozdział V

PROWADZENIE MAP POGLĄDOWYCH
DO CELÓW GOSPODARCZYCH

14

Rozdział IV

PROCEDURY WPTROWADZANIA
NOWEJ MAPY ZASADNICZEJ 16

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

4

ROZDZIAŁ I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

§ 1

Mapa zasadnicza może być prowadzona i uzupełniana
wyłącznie danymi spełniającymi wymagania dokkładnoś-
ciowe i formalne, określone w instrukcjach (standardach)
technicznych (patrz Instrukcja Techniczna K – 1 § 33

1

).

§ 2

W przypadku stwierdzenia niekartometryczności mapy, o
której mowa w §1, należy zaniechać dalszego jej
prowadzenia w trybie powszechnie obowiązujących
standardów.

§ 3

Na obszarach objętych obecnie i w przeszłości
eksploatacją górniczą należy dokonać kontroli
kartometryczności istniejącej mapy zasadniczej, a także
zweryfikować osnowę szczegółową poziomą i pionową.
Zadanie to winny wykonać te Ośrodki Dokumentacji
Geodezyjno – Kartograficznej, na których terenie
działania istnieje lub istniał zakład eksploatacji górniczej,
a także jeśli sąsiadują z takimi terenami.

§ 4

Stwierdzenie niekartometryczności mapy zasadniczej,
(na terenach jak w § 3) jest równoznaczne z założeniem,
że mapa zasadnicza nie istnieje.

1

Instrukcja Techniczna K – 1 § 33 : Do treści mapy mogą być wprowadzone

wyłącznie dane spełniające wymogi dokładnościowe i formalne, określone
w obowiązujących instrukcjach technicznych. Podział na grupy dokladnościowe
szczegółów terenowych i precyzja ich pomiaru nie mają związku ze skalą bazową
mapy ( Instrukcja O-1)

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

5

Mapę dla celów projektowych sporządza się w takim
wypadku wykorzystując mapę jednostkową przyjętą do
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
Przepis taki zawarty jest w Rozporządzeniu Ministra
Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie
rodzaju i zakresu opracowań

geodezyjno – kartogra-

ficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w
budownictwie z dnia 21 lutego 1995

2

§ 5

Przy sporządzaniu map jednostkowych, o których mowa
w §4 stosuje się odpowiednie standardy techniczne
obowiązujące w geodezji z wyłączeniem konieczności
ścisłego nawiązania do osnowy podstawowej i
szczegółowej. Dowiązanie to może być przybliżone a
osnowa pomiarowa wyrównana jako sieć swobodna.

§ 6

Pomiary inwentaryzacyjne prowadzone na terenach, dla
których istnieje mapa niekartometryczna, mogą być
nawiązywane do istniejącej osnowy pomiarowej

lub

powinny określać położenie inwentaryzowanych obiektów
w stosunku do otaczających obiektów I grupy
dokładności.

§ 7

Dla terenów objętych mapą niekartometryczną, na
których zaprzestano eksploatacji górniczej, należy dążyć

2

(Dz. U. z 1995 r. Nr 25. poz. 133) § 4 pkt 2

: ” W razie braku mapy

zasadniczej w odpowiedniej skali, projekt sporządza się na mapie jednostkowej
przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.”

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

6

do sporządzenia nowej mapy zasadniczej w wersji
numerycznej.

§ 8

Na obszarach, gdzie tworzona jest nowa mapa,
obowiązują wszystkie standardy geodezyjne. Przy jej
tworzeniu należy wykorzystać operaty z inwentaryzacji
urządzeń podziemnych znajdujących się w zasobie
geodezyjnym i kartograficznym.

§ 9

Niniejsze Wytyczne nie dotyczą części kartograficznej
operatu ewidencji gruntów.

Rozdział II

ZASADY KONTROLI

KARTOMETRYCZNOSCI MAPY

ZASADNICZEJ

§ 10

Kontrolę kartometryczności mapy zasadniczej należy
wykonać zgodnie z zasadami podanymi w Wytycznych
Technicznych K-1.3, § 22

3

.

3

/

1. Każdy arkusz pierworysu sytuacji należy poddać kontroli terenowej

przez szczegółowe porównanie treści mapy z sytuacją w terenie;
uzupełnić mapę brakującymi szczegółami i wyjaśnić wątpliwości
powstałe przy kameralnym opracowaniu. Wyniki kontroli terenowej
należy przedstawić na kopii pierworysu sytuacyjnego.

2. W celu sprawdzenia dokładności opracowania mapy na około 5%

arkuszy na obiekcie (ale nie mniej niż dwóch) należy:

- określić na koordynatografie precyzyjnym współrzędne 20

÷

40

równomiernie rozmieszczonych punktów szczegółów sytuacyjnych
I grupy dokładnościowej,

- obliczyć z miar terenowych ich współrzędne,
- obliczyć Δx = x

k

- x

g

i Δy = y

k

- y

g

gdzie:
x

k

, y

k

- współrzędne punktów odczytane na koordynatografie,

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

7

§ 11

Współrzędne punktów, o których mowa w Wytycznych
Technicznych K-1.3 §22, uzyskuje się różnymi
sposobami, np. przez zeskanowanie sekcji mapy
zasadniczej, skalibrowanie jej, a następnie wczytanie
rysunku wektorowego obiektów lub pojedynczych
punktów pomierzonych w terenie. Pomiar w terenie
należy wykonać w oparciu o nowo założoną osnowę
szczegółową III klasy lub o zespół punktów pomierzonych
techniką GPS. Na tej podstawie oblicza się wartości
średnich błędów położenia.

§ 12

Wskazanym jest uzupełnienie wyników obliczeń
analitycznych ilustracją graficzną obrazującą rozrzut
odchyłek na punktach kontrolnych. Pozwala to
wyodrębnić część błędu związaną z przesunięciem
układu odniesienia od części wynikającej z deformacji

x

g

, y

g

- współrzędne punktów obliczone z miar terenowych,

- obliczyć średnie błędy położenia punktów wg wzoru:

gdzie

n - ilość wybranych punktów na arkuszu.

3. Wielkości średnich błędów charakteryzujące dokładność
graficzną pierworysu mapy nie mogą przekraczać ± 0,3 mm w skali
mapy.
4. Wyniki sprawdzenia pierworysów wpisuje się do metryki mapy

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

8

wewnętrznych. Przykład takiego opracowania ilustruje
histogram jak niżej:

-20 -10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

33

X - X

wartości przesunięć [ cm ]

ilo

ść

wys

tą

pie

ń

wartości przesunięć [ cm ]

ilo

ść

wys

tą

pie

ń

80 90 100 110

130

120

118

140

160

150

Y -Y

§ 13

Kontrolę kartometryczności mapy wykonuje ODGiK na
podstawie operatów technicznych z pomiarów inwenta-
ryzacyjnych i aktualizacyjnych wykonanych w okresie
poprzedzającym kontrolę, oraz ze współrzędnych
pozyskanych z mapy zasadniczej.

§ 14

Kontrolę kartometryczności mapy mogą wykonać również
wykonawcy prac pomiarowych z własnej inicjatywy, a jej
wyniki mogą przekazać do ODGiK wraz z wnioskiem o
ich uwzględnienie przy podejmowaniu decyzji o
niekartometryczności mapy zasadniczej.

Rozdział III

STWIERDZENIE NIEKARTOMETRYCZNOŚCI MAPY

ZASADNICZEJ

§ 15

Mapę zasadniczą należy uznać za niekartometryczną w
przypadku, gdy jej dokładność wyznaczona w oparciu
obiekty I grupy dokładności w sposób przewidziany w
Wytycznych Technicznych K-1.3 § 22 przekroczy

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

9

dwukrotną wartość przyjętą za dopuszczalną w
cytowanym przepisie, to jest ±0.6 mm w skali mapy.

§ 16

Stwierdzenie niekartometryczności mapy zasadniczej na
określonym terenie wnioskuje kierownik właściwego
ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej,
zgodnie z procedurą przewidzianą w Rozporządzeniu
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie
rodzajów materiałów stanowiących państwowy zasób
geodezyjny i kartograficzny, sposobu i trybu ich
gromadzenia i wyłączania z zasobu oraz udostępnienia
zasobu

4

§ 17

Do wniosku o stwierdzenie niekartometryczności mapy,
należy dołączyć:

• mapę przeglądową w skali 1:10 000 z

zaznaczeniem obszaru mapy niekartometrycznej,

• wykaz arkuszy mapy niekartometrycznej,

• dokumenty potwierdzające niekartometryczność

mapy

zasadniczej,
• wartości średnich błędów m

p

położenia punktów na

arkuszach mapy niekartometrycznej.

4

/

Wyłączenie z zasobu § 7.1. Materiały, które utraciły przydatność, podlegają wyłączeniu z zasobu na wniosek

kierownika właściwego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.
3.Materiały zasobu bazowego i użytkowego tracą swą przydatność użytkową, a w szczególności gdy stały się
nieaktualne lub nieczytelne albo zostały uszkodzone lub zniszczone, a ich odnowienie na podstawie dokumentów
istniejących w zasobie nie jest możliwe lub gdy ich treść nie jest już przydatna.
Wniosek o wyłączenie
Wniosek o wyłączenie § 8.1 Wniosek, o którym mowa jest w § 7.1, podlega ocenie komisji powołanej przez
Głównego Geodetę Kraju – dla zasobu centralnego, marszałka województwa – dla zasobu wojewódzkiego, a
starostę – dla zasobu powiatowego
2. Ocena komisji, zatwierdzona przez Głównego Geodetę Kraju, w stosunku do zasobu centralnego, a przez
wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego – w stosunku do zasobów wojewódzkiego i
powiatowych, stanowi podstawę do wykreślenia wyłączonych materiałów z ewidencji ośrodków dokumentacji
geodezyjnej i kartograficznej

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

10

§ 18

Decyzja o stwierdzeniu niekartometryczności mapy
zasadniczej zawierać powinna wykaz odnośnych arkuszy
i mapę przeglądową z zaznaczonym obszarem tej
niekartometryczności.

Rozdział IV

ZASADY WYKONYWANIA MAP DO CELÓW

PROJEKTOWYCH

§ 19

Obszary, dla których stwierdzono niekartometryczność
mapy zasadniczej, powinny być wskazane staroście
prowadzącemu systemy informacyjne oraz inwestorom.

§ 20

Inwestor, już na etapie analizowania planów zago-
spodarowania terenu i wydawania decyzji o warunkach
zagospodarowania i zabudowy terenu, powinien
otrzymać informację, o braku mapy zasadniczej i
konieczności wykonania nowego pomiaru dla celów
projektowych.

§ 21

W przypadku małych inwestycji

5

dopuszcza się

projektowanie na odbitce mapy niekartometrycznej,
zaktualizowanej w zakresie niezbędnej treści.

5

/ Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie

rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności
geodezyjnych obowiązujących w budownictwie z dnia 21 lutego 1995 r. (Dz.U. z
1995 r. Nr 25. poz. 133) którego § 4 pkt 3: „W razie budowy pojedynczych obiektów o

prostej konstrukcji, usytuowanych w granicach jednej nieruchomości, dopuszcza się wykonanie
mapy jednostkowej o której mowa w ust. 2. w układzie lokalnym dla danej inwestycji. W takim
przypadku punkty, na których oparty będzie pomiar, należy utrwalić znakami z trwałego materiału
oraz sporządzić dla nich opisy topograficzne w nawiązaniu do istniejących trwałych szczegółów
sytuacyjnych.”

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

11

§ 22

Projektant obiektu wraz z inwestorem winien, już na
etapie zlecenia na wykonanie mapy do celów
projektowych, sprecyzować, oprócz zakresu inwestycji,
przewidziane miejsca podłączeń do istniejącej sieci
uzbrojenia terenu (dotyczy to szczególnie sieci
kanalizacyjnych).

§ 23

Ośrodek Dokumentacji Geodezyjno Kartograficznej, po
przyjęciu odpowiedniego zgłoszenia, wydaje wykonawcy
prac geodezyjnych typowy zestaw materiałów
wyjściowych, uzupełniony o dane z pomiarów
inwentaryzacyjnych urządzeń podziemnych zlokalizo-
wanych na mierzonym obszarze.

§ 24

Geodeta wykonuje nowy pomiar sytuacyjno-
wysokościowy, a położenie urządzeń podziemnych wnosi
na mapę z otrzymanych materiałów wpasowując je
odpowiednio w pomierzone obiekty.

§ 25

W przypadku braku danych archiwalnych, dane dotyczące
uzbrojenia podziemnego, pozyskuje się z istniejącej mapy

zasadniczej, wpasowuje w pomierzone obiekty i oznacza
je na mapie literą D (z digitalizacji).

§ 26

Pomiary sytuacyjne wykonywać należy w oparciu o
osnowę pomiarową, dążąc przy tym do maksymalnego
wykorzystania istniejących, zastabilizowanych punktów
pomiarowych.

§ 27

Osnowę pomiarową należy wyrównać ściśle.

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

12

Rozdział V

PROWADZENIE MAP POGLĄDOWYCH DO CELÓW

GOSPODARCZYCH

§ 29

Niekartometryczna mapa zasadnicza może być
wykorzystana jako mapa poglądowa, w zakresie
stosowania procedur obowiązujących na terenach
górniczych.

§ 30

Na okres pomiędzy wyłączeniem z zasobu niekarto-
metrycznych map zasadniczych, a wykonaniem nowej
mapy właściwe ośrodki dokumentacji geodezyjnej i

kartograficznej prowadzą mapy w dotychczasowej

technice.

§ 31

Mapę poglądową należy aktualizować w zakresie treści
tak jak mapę zasadniczą. Zasady dotyczące karto-
metryczności map zasadniczych w tym przypadku nie
obowiązują. Uzupełnienie treści odbywa się przez
wnoszenie na mapę nowych obiektów w odniesieniu do
obiektów już istniejących na mapie.

§ 32

Mapę poglądową wydaje się użytkownikom w celach

informacyjnych (z wyjątkiem przypadków opisanych w §
21).

§ 33

Mapa poglądowa wydawana użytkownikom winna być

zaopatrzona w klauzulę dotyczącą ostrzeżenia o braku jej
katrometryczności

6

6

Załącznik do instrukcji Technicznej K-21 pkt.3 : „dla potrzeb poglądowych dopuszcza

się tworzenie kopii niekartometrycznych, o charakterze szkicu.... Poziom
katrometryczności (stopień zaufania do kopii) powinien być określony w klauzuli
umieszczonej na kopii przez jej wykonawcę. Treść klauzuli umieszczonej na kopii
poprzedzona powinna być słowem OSTRZEŻENIE”.

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

13

§ 34

Klauzula ostrzegawcza na niekartometrycznych mapach
zasadniczych wydanych jako mapy poglądowe powinna
brzmieć:

OSTRZEŻENIE:
Ze względu na występowanie na terenie objętym mapą,
znacznych deformacji spowodowanych eksploatacją
górniczą, niniejsza mapa jest niekartometryczną wersją
mapy zasadniczej i może służyć jedynie do celów
informacyjnych.

Dla celów projektowych wymagane jest sporządzenie
nowej mapy na podstawie pomiarów terenowych.

§ 35

Materiały uzyskane z pomiarów terenowych, dotyczące
inwentaryzacji powykonawczej urządzeń podziemnych
należy przechowywać w wersji numerycznej tak, aby w
przyszłości mogły służyć do tworzenia map
jednostkowych dla celów projektowych oraz tworzenia
nowej mapy zasadniczej, po ustaniu wpływów
eksploatacji górniczej.

§ 36

Materiały, o których mowa w §35, powinny zawierać, oprócz
przebiegu inwentaryzowanego, także urządzenia możliwe do
odniesienia do trwałych obiektów naziemnych.

§ 37

Wspomniane powyżej materiały powinny być przechowywane
w sposób umożliwiający łatwy do nich dostęp.

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

14

Rozdział VI

PROCEDURY WPROWADZANIA NOWEJ MAPY

ZASADNICZEJ

§ 38

Na terenach gdzie zaprzestano eksploatacji górniczej
należy zgodnie ze stosowną decyzją starosty odtworzyć
mapę zasadniczą w wersji numerycznej.

§ 39

Działania mające na celu rozpoczęcie procesu tworzenia
nowej mapy zasadniczej poprzedzić należy szczegóło-
wymi analizami danych górniczo-geologicznych takich
jak:

• plany eksploatacyjne zakładów górniczych

znajdujących się w otoczeniu analizowanego
terenu (krótko i długo okresowe),

• wyniki pomiarów prowadzonych przez służby

mierniczo-geologiczne górnictwa

• materiały pochodzące z prowadzonych na

analizowanym terenie pomiarów geodezyjnych
wykonywanych podczas tworzenia map
jednostkowych dla celów projektowych,

Przy prowadzonych analizach szczególną uwagę zwrócić
należy na pomiary niwelacyjne.

§ 40

Po zakończeniu procesu ujawnienia się wpływów
eksploatacji górniczej oraz nieplanowaniu, w dającym się
przewidzieć czasie, wznowienia eksploatacji górniczej

7

,

należy wystąpić z wnioskiem o niezwłoczne rozpoczęcie
założenia nowej mapy zasadniczej.

§ 41

7

Obowiązek powiadomienia o tym reguluje Prawo Górnicze i Geologiczne art.

84,Rozdział IV

WYTYCZNE TECHNICZNE K-1.8 MAPA ZASADNICZA - PROWADZENIE I AKTUALIZACJA NA TERENACH SZKÓD GÓRNICZYCH...

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

Wersja V z dni12.07.2004

15

Decyzję o założeniu nowej mapy zasadniczej podejmuje
WINGiK na wniosek starosty.

§ 42

Dokumentacja przekazywana wraz z wnioskiem do
WINGiK powinna zawierać:

• mapę przeglądową w skali 1:10 000 z zaznaczonym

obszarem, na którym ma być wznowiona mapa,

• wykaz arkuszy mapy przewidzianych do założenia,

• uzasadnienie

wznowienia

mapy jak podano w § 39.

§ 43

Nową mapę zasadniczą należy wykonać przy użyciu
aktualnych technik pomiarowych zapewniających
wymaganą dokładność Elementy treści mapy zasad-
niczej, które nie mogą być przedmiotem pomiaru bez-
pośredniego (inwentayzacja urządzeń podziemnych,
niektóre elementy ewidencji gruntów) należy pozyskać z
operatów pomiarowych przyjętych do zasobu poprzez ich
wpasowanie w treść nowej mapy (oparcie na osnowie lub
obiektach I grupy dokładności).