UZDROWISKA WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO

Iwonicz Zdrój

●

Miasto poło

ż

one jest na Podkarpaciu w Beskidzie Niskim. Iwonicz jest jednym

z najstarszych uzdrowisk w Polsce i najwi

ę

kszym uzdrowiskiem na Podkarpa-

ciu.

Zarys historii

●

1413 r. - pierwsza wzmianka o istnieniu w miejscowo

ś

ci

ź

ródeł wód leczni-

czych

●

Okres renesansu – wzrost zainteresowania uzdrowiskiem i leczniczymi wła-

ś

ciwo

ś

ciami wód mineralnych. Walory lecznicze wód były cz

ę

sto opisywane w

ksi

ąż

kach, cho

ć

by przez Wojciecha Oczk

ę

, nadwornego lekarza Stefana Bato-

rego.

●

Na pocz

ą

tku XVIII w. - w Iwoniczu poszukiwano i wydobywano rop

ę

naftow

ą

.

●

1793 r. - dzi

ę

ki staraniom Michała Ostaszewskiego rozpocz

ę

to budow

ę

infra-

struktury uzdrowiskowej i k

ą

pielowej w kurorcie.

●

1825 r. - wła

ś

cicielem Iwonicza staje si

ę

Karol Załuski, który kontynuował

rozbudow

ę

łazienek i zakładu k

ą

pielowego. Uznawany jest za twórc

ę

uzdrowi-

ska w Iwoniczu.

●

XVIII w. - Iwonicz został całkowicie zapomniany

●

XIX w. - dynamiczny rozwój uzdrowiska, dzi

ę

ki hrabiom Załuskim. W centrum

miasta powstały w tym okresie drewniane pensjonaty i wille wzorowane na

obiektach budowanych w Szwajcarii. Przygotowane zostały liczne aleje space-

rowe ci

ą

gn

ą

ce si

ę

przez malownicze lasy.

●

W czasach autonomii galicyjskiej do nazwy miasta dodano człon Zdrój. Kon-

tynuowano rozbudow

ę

obiektów zdrojowych w stylu klasycystycznym secesyj-

nym, które do chwili obecnej stanowi

ą

perł

ę

drewnianej architektury Podkarpa-

cia.

●

1914 r. - w Iwoniczu go

ś

cił Józef Piłsudski. W mie

ś

cie działało wiele organi-

zacji patriotycznych m. in. Zwi

ą

zek Hallerczyków i Dru

ż

yny Strzeleckie.

●

Po I wojnie

ś

wiatowej miasto zostało odbudowane i pr

ęż

nie działało, jako

uzdrowisko w okresie mi

ę

dzywojennym. Stało si

ę

bardzo popularne w

ś

ród ku-

racjuszy gustuj

ą

cych w spo

ż

ywaniu wód mineralnych.

●

II wojna

ś

wiatowa spowodowała znaczne zniszczenia kurortu.

●

Po wojnie w uzdrowisko zacz

ę

ły inwestowa

ć

władze. Powstały nowe o

ś

rodki

o mało wdzi

ę

cznej architekturze. Na szcz

ęś

cie zabytkowa dzielnica z drewnia-

nymi pensjonatami została oddzielona od dzielnicy sanatoryjno - mieszkalnej.

Zabytkowe obiekty takie jak Stary Pałac, Stare Łazienki, Pijalnia Wód Mineral-

nych, Dom Zdrojowy i inne zostały poddane opiece konserwatorskiej.

●

1973 r. - Iwonicz-Zdrój uzyskał prawa miejskie.

●

W latach osiemdziesi

ą

tych - oddano do u

ż

ytku nowoczesny Zakład Przyrodo-

leczniczy.

Uzdrowisko

Walory przyrodnicze

●

Miasto otoczone jest wzgórzami poro

ś

ni

ę

tymi lasami bukowo-jodłowymi.

Wzgórza wznosz

ą

si

ę

na wysoko

ść

nawet 600 m n.p.m., co sprawia,

ż

e w doli-

nie, w której le

ż

y kurort, panuje specyficzny mikroklimat z powietrzem zawiera-

j

ą

cym jod o obni

ż

onej wilgotno

ś

ci i ci

ś

nieniu.

●

Iwonicz jest poło

ż

ony na obszarze najwi

ę

kszego nasłonecznienia i najmniej-

szego zachmurzenia na terenie Polski. Klimat działa tu uspakajaj

ą

co i

orze

ź

wiaj

ą

co.

Lecznictwo

●

Dr Józef Dietl napisał o Iwoniczu Ksi

ążę

wód jodowych.

●

O walorach leczniczych kurortu oraz o wr

ę

cz cudownych wła

ś

ciwo

ś

ciach wód

mineralnych pisano ju

ż

w XV w.

●

Wody jodobromowe, sodowe, wodorowe i siarczkowe. Wykorzystywane s

ą

one do spo

ż

ywania, k

ą

pieli i inhalacji. Czerpane s

ą

z niemal kilometrowych od-

wiertów.

●

Najbardziej popularne

ź

ródła:

- Karol

- Elin

- Klimkówka

- Lidia

●

Leczone s

ą

choroby:

- górnych dróg oddechowych

- kobiece

- ortopedyczno - urazowe

- reumatologiczne

- skóry

- układu nerwowego

- układu trawienia

- osteoporoza

- otyło

ść

Baza lecznicza

●

Obiekty:

- Szpital uzdrowiskowy Excelsior

- Sanatoria: Pod Jodł

ą

, Stare Łazienki, Biały Orzeł, Ustronie

- Uzdrowiskowy Zakład Przyrodoleczniczy

- Pijalnia Wód Mineralnych

- Stary Pałac

Uzdrowiskowy Zakład Przyrodoleczniczy

●

Zabiegi z zakresu:

- kinezyterapii,

- fizykoterapii,

- hydroterapii,

- masa

ż

y,

- zabiegów borowinowych,

- odnowy biologicznej.

●

Zabiegi SPA:

-

peeling ciała

- hydroterapeutyczne

- fitomineralne

- detoksykuj

ą

co – uj

ę

drniaj

ą

ce

- limfodrenuj

ą

ce

- kosmetyczne twarzy

- masa

ż

e

●

Jaskinia Solna Lecznicza:

- haloterapia

●

Jaskinia Solna Relaksacyjna z aromafitoterapi

ą

:

- Rozpylane s

ą

olejki eteryczne na bazie naturalnych substancji ro

ś

linnych. Ich

lotne cz

ą

steczki zapachowe wchłaniamy przez drogi oddechowe, skór

ę

i błony

ś

luzowe.

- Aromafitoterapia

→

działa przeciwzapalnie, antywirusowo, bakteriobójczo i

przeciwbólowo. U

ż

ycie ro

ś

linnych olejków pozytywnie wpływa na system ner-

wowy, podwy

ż

sz

ą

zdolno

ść

do pracy i koncentracji.

Rymanów Zdrój

●

Wie

ś

poło

ż

ona na południe od miasta Rymanowa w dolinie rzeki Tabor. Oko-

lic

ę

otaczaj

ą

Wzgórza Rymanowskie.

●

Uzdrowisko le

ż

y na pograniczu Beskidu Niskiego i Pogórza Bukowskiego.

Zarys historii

●

1376 r. – powstanie miasta dzi

ę

ki staraniom ksi

ę

cia

ś

l

ą

skiego Władysława

Opolczyka.

●

Pocz

ą

tkowo osada nazywała si

ę

Ladisslavia, jednak kilkana

ś

cie lat pó

ź

niej

zmieniono nazw

ę

na Rymanów.

●

Gród był miejscowo

ś

ci

ą

handlow

ą

ze wzgl

ę

du na poło

ż

enie na skrzy

ż

owaniu

szlaków handlowych prowadz

ą

cych na W

ę

gry oraz na Podkarpacie.

●

XV w. - nast

ą

pił rozwój miasta. Przyczyniły si

ę

do tego liczne przywileje na-

dane przez królów polskich. W mie

ś

cie oprócz handlu rozwijało si

ę

rzemiosło.

●

XVII w. - liczne wojny przyczyniły si

ę

do zahamowania rozwoju.

●

XIX w. - ponowne o

ż

ywienie i rozwój miejscowo

ś

ci, jako uzdrowiska.

●

Od 1872 r. - dobra rymanowskie były własno

ś

ci

ą

rodziny Potockich. Zapra-

gn

ę

li oni, aby Rymanów stał si

ę

uzdrowiskiem na miar

ę

Iwonicza Zdroju, bardzo

modnego w ówczesnych latach.

●

Rozpocz

ę

to poszukiwania

ź

ródeł wód mineralnych zako

ń

czone sukcesem w

1876 r.

●

1877 r. - przeprowadzono analiz

ę

chemiczn

ą

wody, która potwierdziła wyso-

kie st

ęż

enie jodu i

ż

elaza.

●

Nast

ę

pnie wykonane zostały uj

ę

cia wodne,

ź

ródła podzielono na 3 zdroje,

którym nadano nazwy Tytus, Celestyna i Klaudia. Równocze

ś

nie zacz

ę

ły po-

wstawa

ć

pierwsze pensjonaty i wille, charakteryzuj

ą

ce si

ę

architektur

ą

secesyj-

n

ą

.

●

1888 r. - wzniesiono budynek Dworca Go

ś

cinnego, który pełnił funkcj

ę

domu

zdrojowego.

●

Przed wybuchem I wojny

ś

wiatowej w pobli

ż

u miasta poprowadzono lini

ę

ko-

lejow

ą

. Zwi

ą

zane to było z rozwojem przemysłu naftowego w okolicach.

●

Uzdrowisko ucierpiało podczas I wojny

ś

wiatowej.

●

W okresie mi

ę

dzywojennym - odbudowa oraz rozbudowa miejscowo

ś

ci.

●

1926 r. - otwarcie uzdrowiska. Oddano do u

ż

ytku mi

ę

dzy innymi nowy zakład

przyrodoleczniczy.

●

Okres rozbudowy nie trwał zbyt długo.

●

II wojna

ś

wiatowa przyniosła kolejne zniszczenia.

●

Po wojnie - przyst

ą

piono do remontów ocalałych obiektów oraz do rozbudowy

nowych.

●

W pierwszych latach po wojnie - Rymanów stał si

ę

uzdrowiskiem dzieci

ę

cym.

●

Z czasem zacz

ę

to wykonywa

ć

zabiegi równie

ż

dla dorosłych pacjentów.

●

1965 r. - powstało sanatorium Eskulap, a w kolejnych latach sanatoria dzie-

ci

ę

ce Polonia i Ziemowit.

●

1980 r. - otwarto now

ą

rozlewni

ę

wód mineralnych.

●

1996 r. - dokładnie w 120 rocznic

ę

odkrycia wód mineralnych, powstała wie

ś

Rymanów-Zdrój, w skład, której weszły okoliczne wsie Deszno, Wołtuszowa i

południowa uzdrowiskowa cz

ęść

miasta Rymanowa.

Uzdrowisko

Walory przyrodnicze

●

Rymanów Zdrój posiada unikalny klimat o cechach klimatu górskiego o wyso-

kiej zawarto

ś

ci jodu, co jest charakterystyczne dla klimatu morskiego.

●

W uzdrowisku wyst

ę

puj

ą

wiatry typu fenowego.

●

Uzdrowisko le

ż

y w jednym z najczystszych obszarów Polski.

Park Zdrojowy

Lecznictwo

●

Najpopularniejsze s

ą

szczawy chlorkowo - sodowe ze znaczn

ą

zawarto

ś

ci

ą

ż

elaza, bromu i jodu.

●

Leczone s

ą

choroby:

- dróg oddechowych

- urazowo – ortopedyczne

- serca i układu kr

ąż

enia

- układu moczowego

●

Zabiegi:

- k

ą

piele solankowe

- inhalacje

- kuracja pitna

- zabiegi borowinowe

- masa

ż

e

- hydroterapia

●

Sanatoria:

- Maria

- Teresa

- Goł

ą

bek

- Opatrzno

ść

Oddziały sanatoryjne leczenia małego dziecka pod opiek

ą

matki

- Anna

- Sta

ś

●

Szpitale Uzdrowiskowe dla dorosłych:

- Eskulap

- Zimowit

●

Szpitale Uzdrowiskowe dla dzieci:

-

Polonia

Sanatorium Teresa

●

Oferowana jest tak

ż

e krioterapia. Polega na leczeniu zimnem - w kriokomo-

rze.

●

Nowoczesna kriokomora umo

ż

liwia korzystanie z trwaj

ą

cych od 30 sekund do

3 minut zabiegów, polegaj

ą

cych na pobycie w temperaturze poni

ż

ej -125

O

C.

●

Jest to coraz popularniejsza na

ś

wiecie metoda leczenia ró

ż

nych dolegliwo-

ś

ci.

Pola

ń

czyk

●

Pola

ń

czyk to kurort poło

ż

ony w Bieszczadach nad zalewem Soli

ń

skim.

●

Wie

ś

jest poło

ż

ona na półwyspie tzw. cyplu Pola

ń

czyka, przez co okolica jest

wyj

ą

tkowo malownicza.

Zarys historii

●

XVI w. - pierwsze wzmianki o wsi.

●

Pocz

ą

tkowo wie

ś

nazywała si

ę

Polieszcza

ń

skie.

●

Od XVII w. znana jest ju

ż

pod nazw

ą

Pola

ń

czyk.

●

Po II Wojnie

Ś

wiatowej - ze wsi wysiedlono Ukrai

ń

ców.

●

W latach 1961-68 – powstał zalew Soli

ń

ski

→

wie

ś

zmieniła swe oblicze

→

Pola

ń

czyk znalazł si

ę

na półwyspie oblany wodami zalewu Soli

ń

skiego.

●

W latach 70-tych XX w. - powstały o

ś

rodki wypoczynkowe i sanatoria. Wie

ś

stała si

ę

wa

ż

nym o

ś

rodkiem sportów wodnych oraz jednym z najwa

ż

niejszych

punktów na turystycznej mapie Bieszczad.

●

1974 r. - miejscowo

ść

zyskała status uzdrowiska.

Uzdrowisko

Walory przyrodnicze

●

Atutem regionu jest wyj

ą

tkowo czyste powietrze oraz specyficzny mikroklimat.

●

Panuje tu klimat podgórski z dominacj

ą

cech klimatu kontynentalnego.

●

Warunki klimatyczne zostały ukształtowane głównie przez powietrze napływa-

j

ą

ce z Niziny W

ę

gierskiej.

●

Nie bez znaczenia jest fakt znacznej odległo

ś

ci miejscowo

ś

ci od morza.

●

Kurort jest wyj

ą

tkowo pi

ę

knie poło

ż

ony na półwyspie w

ś

ród górskich lasów

(głównie lasy bukowo-jodłowe, ale znajdziemy te

ż

olch

ę

, modrzew i jawor).

Lecznictwo

●

Wody mineralne: wodorow

ę

glanowo - sodowe jodkowe i borowe.

●

Leczone s

ą

choroby:

- górnych dróg oddechowych

- kobiece

- reumatologiczne

- układu moczowego

●

Sanatoria:

- Dedal

- Amer-Pol

- Plon

- Solinka

- Atrium

Dedal

●

Dodatkowa oferta zdrowotna:

- elektroterapia (elektrostymulacja, jonoforeza, diadynamik, interdyn, pr

ą

dy

tens, pr

ą

dy traberta, galwanizacja)

- fonoterapia (ultrad

ź

wi

ę

ki, ultrafonoforeza)

- gimnastyk: (ogólnousprawniaj

ą

ca, oddechowa, kr

ę

gosłupowa)

- hydroterapia (k

ą

piel siarkowa, k

ą

piel solankowa, k

ą

piel perełkowa, k

ą

piel wi-

rowa, k

ą

piel borowinowa, k

ą

piel kwasow

ę

glowa, masa

ż

podwodny, bicze

szkockie, okłady borowinowe, k

ą

piel elektryczno-wodna cz

ęś

ciowa)

- inhalacje - solankowe

- magnetoterapia: PPM (pulsuj

ą

ce pole magnetyczne)

- masa

ż

e (klasyczny, limfatyczny, hydromasa

ż

)

- odnowa biologiczna (turnusy odchudzaj

ą

ce, krioterapia miejscowa)

- rehabilitacja

- sport i rekreacja (siłownia, sala gimnastyczna, rowery - wypo

ż

yczalnia, sprz

ę

t

do pływania (rowery wodne, kajaki), tenis stołowy, boisko sportowe, bilard, ło-

dzie

ż

aglowe i łodzie wiosłowe)

-

ś

wiatłolecznictwo (bioptron, bio-v (solaris), laser, sollux, kwarcówka)

Atrakcje turystyczne

Otoczony jest przez atrakcyjne tereny wycieczkowe. Kuracjusze podczas poby-

tu w Pola

ń

czyku mog

ą

organizowa

ć

wycieczki piesze lub rowerowe po licznych

szlakach turystycznych. Oprócz tego miejscowo

ść

oferuje takie atrakcje jak:

w

ę

dkarstwo, jazda konna, pływanie łódkami, kajakami. Popularne s

ą

równie

ż

rejsy po zalewie. Zim

ą

miejscowo

ść

zamienia si

ę

w o

ś

rodek narciarski. Z uwagi

na poło

ż

enie nad zalewem, miejscowo

ść

jest znanym o

ś

rodkiem sportów wod-

nych.

Horyniec Zdrój

●

Miejscowo

ść

poło

ż

ona jest w południowo-wschodniej cz

ęś

ci Roztocza, grani-

cz

ą

cej z Kotlin

ą

Sandomiersk

ą

.

●

Otoczona jest g

ę

stym lasem bukowo-sosnowym.

Zarys historii

●

1444 r. - pierwsza wzmianka na temat osady, kiedy to ksi

ążę

mazowiecki

Władysław przekazał osad

ę

szlachcicowi Piotrowi Pieczykurykowi.

●

XVII w. - Horyniec i okoliczne dobra były w posiadaniu rodziny Sobieskich. W

okolicznych lasach wypoczywał i bawił na polowaniach sam król Jan III Sobie-

ski. Podobno miał te

ż

korzysta

ć

z miejscowo

ś

ci wód mineralnych.

●

Pod koniec XVII w. - Horyniec przeszedł na własno

ść

rodziny Poni

ń

skich.

●

Nast

ę

pne lata wi

ą

zały si

ę

z rozwojem miejscowo

ś

ci, która pełniła funkcj

ę

osady targowej. Rodzina Poni

ń

skich wzniosła w Hory

ń

cu pałac.

●

Pod koniec XIX w. - w miejscowo

ś

ci wybudowano pierwszy zakład k

ą

pielowy

dzi

ę

ki staraniom Aleksandra Oskara.

●

Wody siarczkowe były znane ju

ż

za czasów króla Sobieskiego, lecz dopiero w

tym okresie postanowiono eksploatowa

ć

je w celach leczniczych.

●

Ostatnim wła

ś

cicielem Hory

ń

ca był Stanisław Karłowski, który znacznie przy-

czynił si

ę

do uruchomienia nowoczesnego zakładu zdrojowego w 1928 r.

●

Podczas II wojny

ś

wiatowej Horyniec został zniszczony.

●

Po wojnie miejscowo

ść

była atakowana przez oddziały UPA.

●

1959 r. - Centrala Rolniczych Spółdzielni podj

ę

ła decyzj

ę

o budowy uzdrowi-

ska ukierunkowanego na leczenie rolników.

●

1960 r. - utworzono Spółdzielni

ę

Zdrowia

●

1963 r. - powstał zakład przyrodoleczniczy.

●

1976 r. - miejscowo

ść

uzyskała status uzdrowiska.

Uzdrowisko

Walory przyrodnicze

●

Horyniec-Zdrój charakteryzuje si

ę

pi

ę

kn

ą

okolic

ą

i czystym powietrzem.

●

W uzdrowisku panuje klimat nizinny, łagodnie bod

ź

cowy z cechami klimatu

kontynentalnego.

●

Miejscowo

ść

otoczona jest g

ę

stym lasem bukowo-sosnowym.

Lecznictwo

●

Ź

ródła wód siarczkowych oraz zło

ż

a borowiny.

●

Leczone s

ą

choroby:

- kobiece

- ortopedyczno - urazowe

- przemiany materii (cukrzyca)

- reumatologiczne

- skóry

●

Zabiegi:

- k

ą

piele

- kuracja pitna

- inhalacje

- okłady i zawijania borowinowe.

- masa

ż

e

- natryski

- bicze

- magnetronie

- gimnastyki

●

Sanatoria:

- Bajka

- Rolnik

- Centrum Rehabilitacji Rolników

- Uzdrowisko Horyniec

→

Dom Zdrojowy + sanatoria: Jawor i Modrzew

Dom Zdrojowy

●

Oferty:

-

masa

ż

podwodny całkowity i wielostrumieniowy

- k

ą

piel perełkowo - ozonowa

- natrysk szkocki

- k

ą

piel czterokomorowa oraz wirowa r

ą

k i nóg

- okłady borowinowe

- fizykoterapia