1
Dynamiczna niespójno
ść
polityki pieni
ęż
nej
Reguły czy dyskrecjonalno
ść
? (1)
Reguły – tak, dyskrecjonalno
ść
– nie
–
Bank centralny mo
ż
e d
ąż
y
ć
do celów innych ni
ż
stabilizowanie cen (np. presja polityczna)
–
Du
ż
a niepewno
ść
co do działania gospodarki –
decyzje banku centralnego mog
ą
by
ć
odpowiedzi
ą
na niewła
ś
ciwe zmienne – w efekcie
dodatkowa destabilizacja gospodarki
–
Mniejsza przewidywalno
ść
polityki
dyskrecjonalnej – negatywne oddziaływanie na
oczekiwania
Reguły czy dyskrecjonalno
ść
? (2)
Dyskrecjonalno
ść
– tak, reguły – nie
–
Stosowanie reguł to konieczno
ść
przygotowania z
wyprzedzeniem algorytmu działania we
wszystkich mo
ż
liwych sytuacjach – wszystkiego
nie da si
ę
z góry przewidzie
ć
(np. ostatnie
zaburzenia na rynkach finansowych)
–
Niepewno
ść
co do funkcjonowania gospodarki
argumentem za dyskrecjonalno
ś
ci
ą
– nie mo
ż
na
tworzy
ć
reguł nie znaj
ą
c „prawdziwego” modelu
funkcjonowania gospodarki
2
Decyzje spójne w czasie
W momencie t okre
ś
lamy przyszł
ą
(warunkow
ą
)
ś
cie
ż
k
ę
optymalnych decyzji
–
W szczególno
ś
ci, w momencie t definiujemy optymaln
ą
decyzj
ę
, któr
ą
podejmiemy w momencie t+i
Nasza decyzja jest spójne w czasie, je
ś
li w
momencie t+i rzeczywi
ś
cie podejmiemy tak
ą
decyzj
ę
, jak okre
ś
lona w momencie t
Uwaga: zakres dost
ę
pnych informacji mo
ż
e by
ć
taki
sam
Teoria agencji
Rozwini
ę
ta przede wszystkim na potrzeby teorii
przedsi
ę
biorstwa
Mocodawca (ang. principal) przekazuje
pełnomocnikowi (ang. agent) cz
ęść
swych
uprawnie
ń
–
Cele mocodawcy i pełnomocnika mog
ą
by
ć
rozbie
ż
ne
–
Jak skonstruowa
ć
umow
ę
,
ż
eby optymalne działanie
pełnomocnika realizowało cele mocodawcy?
Teoria agencji a polityka pieni
ęż
na
Społecze
ń
stwo (mocodawca) „wynajmuje” bank
centralny (pełnomocnika) do prowadzenia polityki
pieni
ęż
nej
–
Specyficzna wiedza i do
ś
wiadczenie banku centralnego
–
Asymetria informacji
Czy bank centralny zrealizuje cele społecze
ń
stwa?
Jakie rozwi
ą
zania instytucjonalne minimalizuj
ą
problemy „agencyjne”?
3
Model dynamicznej niespójno
ś
ci
polityki pieni
ęż
nej (1)
Funkcja straty:
Z =
λ
(u-u*)
2
+
π
2
–
Funkcja straty wspólna dla banku centralnego i
społecze
ń
stwa
–
Wszyscy wiedz
ą
wszystko – zakładamy
racjonalno
ść
i symetri
ę
informacji
Krzywa Philipsa:
u = u
n
–
α
(
π
–
π
e
)
u* = ku
n
, 0<k<1
Model dynamicznej niespójno
ś
ci
polityki pieni
ęż
nej (2)
Bank centralny jest w stanie kontrolowa
ć
inflacj
ę
Kolejno
ść
zdarze
ń
:
–
Ustalenie nominalnych płac
–
Ustalenie poziomu instrumentu banku centralnego
–
Nowy poziom inflacji
–
Nowy poziom bezrobocia (PKB)
Bank centralny jest w stanie krótkookresowo
zwi
ę
kszy
ć
PKB je
ś
li zaskoczy wy
ż
sz
ą
inflacj
ą
Model dynamicznej niespójno
ś
ci
polityki pieni
ęż
nej (3)
Dla banku centralnego optymalne jest
–
Ogłoszenie celu inflacyjnego = 0
–
Doprowadzenie do
π
e
= 0
Sztywno
ś
ci w gospodarce (ró
ż
nica mi
ę
dzy u* oraz
u
n
) zach
ę
caj
ą
bank centralny do stworzenia
„niespodzianki inflacyjnej”
Podmioty gospodarcze to wiedz
ą
, wi
ę
c
π
e
> 0
W efekcie niezerowa inflacja oraz brak
„nadwy
ż
kowego” PKB
4
Model dynamicznej niespójno
ś
ci
polityki pieni
ęż
nej (4)
Dynamiczna niespójno
ść
doprowadza do
wy
ż
szej inflacji, mimo
ż
e a priori ani bank
centralny, ani społecze
ń
stwo nie maj
ą
preferencji dla podnoszenia inflacji
–
Raczej argument przeciw dyskrecjonalno
ś
ci
Czy mo
ż
na temu zaradzi
ć
?
Czy model ma zwi
ą
zek z rzeczywisto
ś
ci
ą
?
Dynamiczna niespójno
ść
–
rozwi
ą
zania instytucjonalne
Koncepcja optymalnego kontraktu:
–
„nieprzyjemno
ś
ci” dla banku centralnego w przypadku
niezrealizowania celu:
Utrata reputacji
Ni
ż
sza pensja decydentów
Brak mo
ż
liwo
ś
ci wybrania na kolejn
ą
kadencj
ę
Zatrudnienie „konserwatywnego” bankiera
–
Wi
ę
ksza wra
ż
liwo
ść
na odchylenia inflacji funkcji straty
banku centralnego ni
ż
społecze
ń
stwa
Ograniczenie swobody – narzucenie reguł