1

Anteny i matematyka 5 – „Delta” stacji SP5PSL na 3,5 MHz

W Klubie SP5PSL wykonano i praktycznie wypróbowano z dobrymi
rezultatami w contestach krajowych i międzynarodowych antenę
pętlową typu delta. Poniżej opis wykonania delty.

Delta jest anteną rezonansową - "szerokość" rezonansowa około 50 KHz a pa-
smo 3,5 MHz jest pasmem szerokim i stąd pomysł, który podsunął Ryszard
SP2GUC, aby zrealizować antenę z przełączanym rezonansem dla cześci fonicznej
i telegraficznej pasma 3,5 MHz. Przełączanie delty z SSB na CW odbywa się przez
podanie napięcia 12 V (czyli włączenie do gniazdka zwykłego zasilacza - takiego
"na wtyczce") do przekaźnika R15, który zamontowany jest w pudełku plastiko-
wym obok cewki. Cewka dobrana jest doświadczalnie - najpierw nawinęliśmy na
rurce PCW (średnica 50 mm) 4,37 m czyli tyle ile brakowało delcie, żeby praco-
wała na CW, a po zmierzeniu MFJ odwinęliśmy połowę zwojów - aktualnie cewka
ma 15 zwojów. Zadaniem cewki jest wydłużenie delty do pracy na CW.
Schemat delty pokazano rysunku poniżej.

Schemat anteny delta

Poniżej wyniki pomiarów delty. Pomiarów antenowych dokonywano miernikiem
MFJ-259. Antena zawieszona jest poziomo na niskiej wysokości - ok. 8 metrów.
Przy

tak

niskim

zawieszeniu

oporność

falowa

jest

rzędu

50 Ω co pozwala na zasilanie anteny bezpośrednio kablem koncentrycznym.

2

1,0

1,2

1,4

1,6

1,8

2,0

2,2

2,4

2,6

2,8

3,0

3

5

0

0

K

H

z

3

5

1

0

K

H

z

3

5

2

0

K

H

z

3

5

3

0

K

H

z

3

5

4

0

K

H

z

3

5

5

0

K

H

z

3

5

6

0

K

H

z

3

5

7

0

K

H

z

3

5

8

0

K

H

z

3

5

9

0

K

H

z

3

6

0

0

K

H

z

3

6

1

0

K

H

z

3

6

2

0

K

H

z

3

6

3

0

K

H

z

3

6

4

0

K

H

z

3

6

5

0

K

H

z

3

6

6

0

K

H

z

3

6

7

0

K

H

z

3

6

8

0

K

H

z

3

6

9

0

K

H

z

3

7

0

0

K

H

z

3

7

1

0

K

H

z

3

7

2

0

K

H

z

3

7

3

0

K

H

z

3

7

4

0

K

H

z

3

7

5

0

K

H

z

3

7

6

0

K

H

z

3

7

7

0

K

H

z

3

7

8

0

K

H

z

3

7

9

0

K

H

z

3

8

0

0

K

H

z

Wyniki pomiarów delty – SWR w funkcji częstotliwości, niebieski kolor
CW - dołączona cewka, różowy SSB – cewka zwarta

Dla symetryzacji anteny na kabel koncentryczny (tuż przy ramionach anteny)
założono 3 ferryty (otwierane i zamykane na zatrzaski) takie jakie stosuje się
przy kablach drukarek komputerowych.

Widok cewki i pudełka plastikowego w którym umieszczono przekaźnik
R-15

3

Sposób zamocowania boków delty – „bloczek” + izolator
Delta jest anteną rezonansową - "szerokość" rezonansowa około 50 KHz a pa-
smo 3,5 MHz jest pasmem szerokim i stąd pomysł, który podsunął Ryszard
SP2GUC, aby zrealizować antenę z przełączanym rezonansem dla cześci fonicznej
i telegraficznej pasma 3,5 MHz. Przełączanie delty z SSB na CW odbywa się przez
podanie napięcia 12 V (czyli włączenie do gniazdka zwykłego zasilacza - takiego
"na wtyczce") do przekaźnika R15, który zamontowany jest w pudełku plastiko-
wym obok cewki. Cewka dobrana jest doświadczalnie - najpierw nawinęliśmy na
rurce PCW (średnica 50 mm) 4,37 m czyli tyle ile brakowało delcie, żeby praco-
wała na CW, a po zmierzeniu MFJ odwinęliśmy połowę zwojów - aktualnie cewka
ma 15 zwojów. Zadaniem cewki jest wydłużenie delty do pracy na CW.
Sposób wykonania delty:
1) obliczamy długość delty

L = k x 300/f [MHz],
k - to współczynnik wydłużenia

, który wynosi 1,01 dla anteny wykonanej z

linki, drutu o przekroju > niż 3 mm, a 1,02 dla przekroju < niż 3 mm (źródło
opracowania RK3ZK) - zapisujemy długość anteny (L1)
2) dokładnie odmierzamy odcinek linki
3) po zawieszeniu anteny sprawdzamy rezonans - znajdujemy częstotliwość re-
zonansową f rez.- najlepiej jak mamy do dyspozycji przyrząd pomiarowy - jak
nie to pozostaje reflektometr i TRX
4) obliczamy jaki dla naszych warunków terenowych jest współczynnik "k"
k = [L x f rez. (MHz)]/300 - otrzymujemy np. 1,015
5) podstawiamy obliczone "k" i obliczamy jaką długość powinna mieć antena (L2)
L2 = k x 300/f [MHz] czyli L = 1,015 x 300/f [MHz] - znając wymiar długości
anteny (L1) dowiadujemy się ile mamy dociąć lub dołożyć linki antenowej.

4

***

Jeżeli chcemy wykonać antenę Deltę jednopasmową to dobrym rozwiązaniem do
jej zasilania jest zastosowanie ćwierćfalowego odcinka kabla 75 Ω (od anteny)
połączonego dalej do TRXa fiderem 50 Ω. Wymiary delt i wymiary odcinków
transformujących podano na schemacie (źródło Internet).
Odcinek transformujący oblicza się następująco:
l = {300/4f [MHz]} x 0,66
Przykład dla 3,5 MHz:
l = {300/3,65x4} x 0,66 = 13,56 m

Janusz sp5jxk/sn5j Klub SP5PSL 09-03-2008 [[e-mail]]