Budownictwo przemysłowe I - Komin żelbetowy
1. Założenia i dane projektowe
Założono, że komin znajduje się w drugiej strefie wiatrowej, zatem nominalne
ciśnienie prędkości wiatru zgodnie z PN-77/B-02011 wynosi: qk
350Pa
=
Wysokość komina:
H
82m
=
Zbieżność ścianek komina:
i
1.5%
=
Temperatura wlotowa gazów:
Tmax
300
°
C
=
°
C
Masa spalanego węgla:
M
7700
kg
hr
=
Założono, że spalany jest węgiel kamienny klasy 19/12/10/22 ( zawartość popiołu -
maksymalnie 12,04%, siarki - maksymalnie 1,00%, wilgoci całkowitej - średnio 22%).
Wartość opałowa węgla tej klasy wynosi minimum 19 MJ/kg. 1kWh = 3,6MJ, oznacza
to, że z 1 kg węgla kamiennego otrzymamy 5.278 KWh. Założono następującą emisję
spalin przy spalaniu węgla o powyższym składzie: 6m
3
/kWh. W rezultacie spalając
7700kg węgla kamiennego przez godzinę otrzymujemy 243800m
3
spalin przez
godzinę. Wobec tego wydatek komina powinien być następujący:
Q
7700
kg
hr
5.278
⋅
kW hr
⋅
kg
6
⋅
m
3
kW hr
⋅
=
Q
67.734
m
3
s
=
Dane materiałowe:
Beton B30
fck
25MPa
=
fctk
1.8MPa
=
EG 30.5GPa
=
fcd
16.7MPa
=
fctd
1.2MPa
=
fc.cube
30MPa
=
Stal kasy II - 18G2A
fyk
355MPa
=
fyd
310MPa
=
Es
200GPa
=
Wykładzina - cegła szamotowa grubości:
twyk
0.12m
=
Izolacja termiczna - szkło piankowe grubości:
tizol
0.12m
=
Grubość płaszcza żelbetowego na szczycie komina:tplaszcza 0.20m
=
2. Określenie geometrii komina
Średnicę wewnętrzną komina określam ze wzoru:
dw
4 Q
⋅
π
V
⋅
=
,gdzie:
Q - wydatek komina
•
V - prędkość (wyrażona w m/s) przepływu gazów w drąży kominowej wywołana
•
ciągiem naturalnym (dla kominów o wysokości mniejszej niż 100m przyjmuje się
V=0,1H , czyli w moim przypadku:
V
8.2
m
s
=
1
Ze względu na możliwość wystąpienia sytuacji wyjątkowych wyznaczoną powyżej
średnicę drąży kominowej zwiększam o 20%.
dw
1.2
4 Q
⋅
π
V
⋅
1.2
4 67.722
m
3
s
⋅
⋅
π
8.2
m
s
⋅
⋅
⋅
=
=
dw 3.891 m
=
Średnicę zewnętrzną komina przy wylocie określam dodając do średnicy wewnętrznej
grubość wykładziny izolacji i warstwy nośnej
dz
dw twyk
+
tizol
+
tplaszcza
+
3.891 m
⋅
twyk
+
0.12 m
⋅
+
0.20 m
⋅
+
=
=
dz 4.331 m
=
Średnicę zewnętrzną komina przy podstawie określam ze wzoru:
Dz
dz 2 i⋅ H
⋅
+
4.331 m
⋅
2 1.5 %
⋅
⋅
82 m
⋅
⋅
+
=
=
Dz 6.791 m
=
Dobranie wymiarów czopucha.
Przekrój czopucha nie powinien być mniejszy niż powierzchnia wylotu komnia.
Powierzchnię wylotową komina obliczamy ze wzoru:
Fw
π
dw
2
4
⋅
π
3.891 m
⋅
(
)
2
4
⋅
=
=
Fw 11.891 m
2
=
Powierzchnię czopucha zwiększam o 25%, a więc
Fcz
1.25Fw
=
Fcz 14.864 m
2
=
Zakładam, że czopuch ma kształt prostokąta o długościach boku a i b =1.5a
Fcz 1.5a
2
=
a
Fcz
1.5
14.864 m
2
⋅
1.5
=
=
a
3.148 m
=
b
1.5 a
⋅
1.5 3.148 m
⋅
⋅
=
=
b
4.722 m
=
Dla celów obliczeniowych całą wysokość komina dzielę na segmenty długości 10m
poczynając od góry. Długość pierwszego segmentu może być inna ( w moim przypadku
2m ). Przyjętą geometrię komina przedstawiono w tabeli poniżej.
Powierzchnia odniesienia w tabeli nr1 obliczana jest według następującej reguły:
Ai 0.5 Dzgi Dzdi
+
(
)
⋅
hi
⋅
=
,gdzie :
D
zgi
- średnica zewnętrzna, górna i-tego segmentu
•
D
zdi
- średnica zewnętrzna, dolna i-tego segmentu
•
h
i
- wysokość i-tego segmentu
•
2
[m]
[cm]
[m]
[cm]
[m]
[cm]
[m]
[m2]
1
82
20
4,33
12
3,93
12
3,69
8,72
80
20
4,39
3,99
12
3,75
2
80
20
4,39
12
3,99
12
3,75
45,4
70
20
4,69
4,29
12
4,05
3
70
20
4,69
12
4,29
12
4,05
48,4
60
20
4,99
4,59
12
4,35
4
60
25
4,99
12
4,49
12
4,25
51,4
50
25
5,29
4,79
12
4,55
5
50
25
5,29
12
4,79
12
4,55
54,4
40
25
5,59
5,09
12
4,85
6
40
30
5,59
12
4,99
12
4,75
57,4
30
30
5,89
5,29
12
5,05
7
30
30
5,89
12
5,29
12
5,05
60,4
20
30
6,19
5,59
12
5,35
8
20
35
6,19
12
5,49
12
5,25
63,4
10
35
6,49
5,79
12
5,55
9
10
35
6,49
12
5,79
12
5,55
66,4
0
35
6,79
6,09
12
5,85
SUMA
455,92
Ś
re
dni
c
a
zew
n
ę
trz
n
a
wy
m
u
ró
wk
i
G
rubo
ść
wy
m
u
ró
wk
i
Ś
re
dni
c
a
zew
n
ę
trz
n
a
iz
o
la
c
ji
Tab.1.Geometria komina
Nr
.S
e
g
m
e
n
tu
G
rubo
ść
iz
o
la
c
ji
Ś
re
dni
c
a
zew
n
ę
trz
n
a
tr
zonu
G
rubo
ść
p
łaszcza
Poz
iom
pr
ze
k
roj
u
Pow
ie
rz
c
h
n
ia
odni
e
s
ie
n
ia
3
3.Zestawienie obciążeń działających na komin.
3.1. Ciężar własny komina
Ciężar własny komina należy obliczyć zarówno dla fazy montażu oraz dla fazy
eksploatacji. W fazie montażu uwzględnia się wyłącznie ciężar trzonu
żelbetowego, natomiast w fazie eksploatacji ciężar płaszcza, izolacji termicznej
oraz wykładziny. Dla segmentu najwyższego należy uwzględnić dodatkowo ciężar
pochodzący od głowicy, a dla pozostałych segmentów ciężar wsporników
podwykładzinowych.
Ciężar własny płaszcza żelbetowego (rys. 1) w i-tym segmencie obliczam wg
następującego wzoru:
Rys.1. Ciężar własny i-tego segmentu
Gi
π
ti
⋅ hi
⋅
γ
bet
⋅
rgi rdi
+
ti
−
(
)
⋅
=
gdzie:
•G
i
- ciężar własny i-tego segmentu
• t
i
- grubość płaszcza żelbetowego dla i-tego segmentu
• h
i
- wysokość i-tego segmentu
• g
bet
- ciężar objętościowy betonu, przyjęto
γ
bet
25
kN
m
3
=
• r
gi
- promień zewnętrzny, górny dla i-tego segmentu
• r
di
- promień zewnętrzny, dolny dla i-tego segmentu
Ciężar własny izolacji termicznej w i-tym segmencie obliczam analogicznie jak w
przypadku płaszcza:
Gizol.i
π
tizol.i
⋅
hi
⋅
γ
izol
⋅
rgizol.i rdizol.i
+
tizol.i
−
(
)
⋅
=
4
gdzie:
• G
izol.i
- ciężar izolacji termicznej w i-tym segmencie
• t
izol.i
- grubość izolacji termicznej w i-tym segmencie
• h
i
- wysokość i-tego segmentu
• g
izol
- ciężar objętościowy izolacji termicznej – szkło piankowe, przyjęto
γ
izol
4
kN
m
3
=
• r
gizol.i
- promień zewnętrzny, górny warstwy izolacji termicznej ułożonej w i-tym
segmencie
• r
dizol.i
- promień zewnętrzny, dolny warstwy izolacji termicznej ułożonej w i-tym
segmencie
Podobnie obliczam ciężar własny warstwy wykładzinowej:
Gwyk.i
π
twyk.i
⋅
hi
⋅
γ
wyk
⋅
rgwyk.i rdwyk.i
+
twyk.i
−
(
)
⋅
=
gdzie:
• G
wyk.i
- ciężar wykładziny w i-tym segmencie
• t
wyk.i
- grubość wykładziny w i-tym segmencie
• h
i
- wysokość i-tego segmentu
• g
wyk
- ciężar objętościowy wykładziny - cegła szamotowa, przyjęto
γ
wyk
19.5
kN
m
3
=
• r
gwyk.i
- promień zewnętrzny, górny warstwy wykładzinowej ułożonej w i-tym
segmencie
• r
dwyk.i
- promień zewnętrzny, dolny warstwy wykładzinowej ułożonej w i-tym
segmencie
Ciężar własny głowicy w szczytowym segmencie (rys. 2) obliczam wg następującego
wzoru:
Ggl
π
dz tg
+
(
)
γ
bet
⋅
0.5
⋅
tg
⋅
hgl
⋅
=
dz 4.331 m
=
tg
20cm
=
hgl 2.5m
=
Rys.2. Ciężar głowicy komina
5
gdzie:
• G
gl
- ciężar głowicy
• t
g
- grubość płaszcza w najwyższym segmencie
• h
gl
- wysokość głowicy h
gl
= 2.5m
• g
bet
- ciężar objętościowy betonu
• d
z
- średnica zewnętrzna komina u wylotu
Ggl
π
dz tg
+
(
)
γ
bet
⋅
0.5
⋅
tg
⋅
hgl
⋅
π
4.331 m
⋅
20 cm
⋅
+
(
)
⋅
25
kN
m
3
⋅
⋅
0.5
⋅
20 cm
⋅
⋅
2.5 m
⋅
⋅
=
=
Ggl 88.966kN
=
Ciężar własny wsporników podwykładzinowych (rys. 3) obliczam wg następującego
wzoru:
Gwsp
π
rgwsp.i 0.5awsp
−
(
)
⋅
awsp
⋅
hwsp
⋅
γ
bet
⋅
=
Rys.3. Ciężar wsporników podwykładzinowych
gdzie:
• G
wsp.i
- ciężar wspornika i-tego segmentu
• a
wsp
- szerokość wspornika
• h
wsp
- wysokość wspornika h
wsp
= 1.25 m
• g
bet
- ciężar objętościowy betonu
• r
gwsp.i
- promień wewnętrzny, górny trzonu żelbetowego dla i-tego segmentu
W tablicy nr 2 zestawiono obliczenia ciężarów własnych poszczególnych segmentów dla
wartości charakterystycznych.
6
Nr
.S
e
g
m
e
n
tu
Po
zi
o
m
pr
ze
k
roj
u
Tr
zo
n
W
s
por
ni
k
Iz
o
la
c
ja
Wy
m
u
ró
w
k
a
Ca
ły segm
ent
[m]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
1
82
392,07
34,74
158,79 674,57
88,97
481,04 674,57
80
2
80
681,73
44,18
60,62
277,88 1064,40
1206,95 1738,98
70
3
70
728,85
47,71
65,14
299,93 1141,64
1983,51 2880,62
60
4
60
960,15
40,10
68,16
314,64 1383,05
2983,76 4263,67
50
5
50
1019,05 53,60
72,68
336,69 1482,03
4056,42 5745,70
40
6
40
1281,77 44,77
75,70
351,39 1753,63
5382,96 7499,33
30
7
30
1352,46 59,49
80,22
373,45 1865,62
6794,91 9364,95
20
8
20
1646,59 49,43
83,24
388,15 2167,41
8490,9 11532,4
10
9
10
1729,05 65,38
87,76
410,20 2292,41
10285,4 13824,8
0
Suma kontrolna
Tab.2.Ciężar własny komina (wartości charakterystyczne)
13824,77
Ciężar segmentu
F
a
za
eksp
lo
a
ta
cj
i
(C
a
łko
w
it
y
ci
ęż
ar
ko
m
in
a
)
Fa
za
m
ont
a
żu
(C
ięż
a
r t
rz
onu i
w
s
por
ni
k
a
)
Ci
ęż
ar
g
łow
ic
y
7
Nr
.S
e
g
m
e
n
tu
Po
zi
o
m
pr
ze
k
roj
u
Tr
zo
n
W
s
por
ni
k
Iz
o
la
c
ja
Wy
m
u
ró
w
k
a
Ca
ły segm
ent
[m]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
[KN]
1
82
431,28
45,17
190,55 666,99
97,87
520,25 666,99
80
2
80
749,90
48,60
78,81
333,46 1210,76
1318,74 1877,75
70
3
70
801,73
52,48
84,69
359,92 1298,83
2172,96 3176,57
60
4
60
1056,16 44,11
88,61
377,56 1566,45
3273,24 4743,03
50
5
50
1120,96 58,96
94,49
404,03 1678,44
4453,16 6421,47
40
6
40
1409,95 49,24
98,41
421,67 1979,27
5912,35 8400,74
30
7
30
1487,70 65,44
104,29 448,14 2105,57
7465,5 10506,3
20
8
20
1811,25 54,37
108,21 465,78 2439,61
9331,1 12945,9
10
9
10
1901,96 71,92
114,09 492,24 2580,22
11305,0 15526,1
0
Suma kontrolna
Ciężar segmentu
Ci
ęż
ar
g
łow
ic
y
Fa
za
m
ont
a
żu
(C
ięż
a
r t
rz
onu i
w
s
por
ni
k
a
)
F
a
za
eksp
lo
a
ta
cj
i
(C
a
łko
w
it
y
ci
ęż
ar
ko
m
in
a
)
Tab.3.Ciężar własny komina (wartości obliczeniowe)
15526,14
8
3.2. Obciążenie wiatrem
Zgodnie z punktem 3.2.2 PN-88/B-03004 obciążenie charakterystyczne p
k
wywołane
działaniem wiatru na komin jest określane wzorem:
pk qk Ce
⋅
Cx
⋅
γ
d
⋅
β
⋅
=
gdzie:
• q
k
- charakterystyczne ciśnienie wiatru wg rozdziału 3 PN-77/B-02011, zwiększone
o 20%
• C
e
- współczynnik ekspozycji wg rozdziału 4 PN-77/B-02011
• C
x
- współczynnik aerodynamiczny wg pkt. 2.4 i załącznika 1 PN-77/B-02011
• b - współczynnik działania porywów wiatru wg pkt. 3.2.3 PN-88/B-03004 i pkt. 2.5 i
załącznika 2 PN-77/B-02011
• g
d
- współczynnik ujmujący konsekwencje założeń modelowych. Dla kominów o
wysokości mniejszej niż 100 m przyjmuje się
γ
d
1.35
=
Określenie charakterystycznego ciśnienia wiatru q
k
Obiekt znajduje się w II strefie wiatrowej. Z tablicy 3 PN-77/B-02011 odczytuje wartość
charakterystycznego ciśnienia prędkości q
kPN-77/B-02011
= 350Pa. Wartość odczytaną z
tablicy należy powiększyć o 20%, a więc ostatecznie:
qk
1.2 350
⋅
Pa
420.0 Pa
⋅
=
=
Określenie współczynnika ekspozycji C
e
Obiekt znajduje się w terenie typu A. Współczynnik
ekspozycji jest zależny od wysokości nad poziomem
terenu. Zależność powyższą ilustruje rysunek nr 3 i tablica
nr 4 PN-77/B-02011. Zestawienie współczynników
ekspozycji podano w tabelce obok:
Określenie współczynnika działania porywów wiatru
β
Pierwszym krokiem do określenia współczynnika działania
porywów wiatru jest sprawdzenie podatności komina. W
celu określenia podatności budowli należy określić jej
podstawowy okres drgań własnych (Z2-2 PN-77/B-02011).
T
K H
2
⋅
i
Aoi
γ
i
⋅
(
)
∑
g E
⋅ I⋅
⋅
=
gdzie:
• A
0i
- pole powierzchni przekroju poprzecznego danej
warstwy komina na poziomie zerowym
• γ
i
- ciężar objętościowy materiału danej warstwy
• g = 9,81m/s
2
• E - moduł sprężystości betonu
• I - moment bezwładności przekroju betonowego w
poziomie zero
• H - wysokość komina
• K - współczynnik uwzględniający wpływ zbieżności i
średnicy wewnętrznej (wg rys. Z2-2 PN-77/B-02011)
9
W moim projekcie powyższe dane przyjmują
następujące wartości:
d2
4.33 m
=
g2
0.2m
=
d1
6.79m
=
g1
0.35m
=
H
82 m
=
E
EG
=
E
30.5 GPa
=
Rys.4 Schemat zaczerpnięty z tablicy Z2-2 normy PN-77/B-02011
Moment bezwładności przekroju betonowego w poziomie zero obliczam ze wzoru:
I
π
d1
4
⋅
64
π
d1 2g1
−
(
)
4
64
−
3.142 6.79 m
⋅
(
)
4
⋅
64
3.142 6.79 m
⋅
2 0.35 m
⋅
⋅
−
(
)
4
⋅
64
−
=
=
I
36.823 m
4
=
Rys.5 Nomogram zaczerpnięty z tablicy Z2-2 normy PN-77/B-02011
λ
g2
g1
0.2 m
⋅
0.35 m
⋅
=
=
λ
0.571
=
μ
d2
d1
4.33 m
⋅
6.79 m
⋅
=
=
μ
0.638
=
A
2.37
λ
⋅
0.91
+
2.37 0.571
⋅
0.91
+
=
=
A
1.504
=
B
0.36
λ
⋅
0.02
+
0.36 0.571
⋅
0.02
+
=
=
B
0.475
=
C
4.58
λ
2
⋅
5.7
λ
⋅
−
3.92
+
4.58 0.571
2
⋅
5.7 0.571
⋅
−
3.92
+
=
=
C
2.159
=
10
K
A B e
C
−
μ
⋅
⋅
−
1.504 0.475 e
2.159
−
(
) 0.638
⋅
⋅
−
=
=
K
1.384
=
Przypomnę, że średnica zewnętrzna komina przy podstawie jest równa:Dz 6.791 m
=
Grubość płaszcza żelbetowego przy podstawie:
t0.plasz
0.35m
=
Grubość Izolacji termicznej przy podstawie:
t0.izol 0.12m
=
Grubość warstwy wykładzinowej przy podstawie:
t0.wyk
0.12m
=
Pole przekroju płaszcza żelbetowego w poziome zera obliczam ze wzoru:
A0.plasz
π
Dz
2
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
2
⋅
π
Dz t0.plasz
−
2
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
2
⋅
−
=
A0.plasz
3.142
6.79 m
⋅
2
⎛⎜
⎝
⎞⎟
⎠
2
⋅
3.142
6.79 m
⋅
0.35 m
⋅
−
2
⎛⎜
⎝
⎞⎟
⎠
2
⋅
−
=
A0.plasz 3.637 m
2
=
Pole przekroju izolacji termicznej w poziome zera obliczam ze wzoru:
A0.izol
π
Dz t0.plasz
−
2
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
2
⋅
π
Dz t0.plasz
−
t0.izol
−
2
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
2
⋅
−
=
A0.izol 3.142
6.79 m
⋅
0.35 m
⋅
−
2
⎛⎜
⎝
⎞⎟
⎠
2
⋅
3.142
6.79 m
⋅
0.35 m
⋅
−
0.12 m
⋅
−
2
⎛⎜
⎝
⎞⎟
⎠
2
⋅
−
=
A0.izol 1.203 m
2
=
Pole przekroju warstwy wykładzinowej w poziome zera obliczam ze wzoru:
A0.wyk
π
Dz t0.plasz
−
t0.izol
−
2
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
2
⋅
π
Dz t0.plasz
−
t0.izol
−
t0.wyk
−
2
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
2
⋅
−
=
A0.wyk 1.179 m
2
=
Teraz mogę obliczyć podstawowy okres drgań własnych
T
K H
2
⋅
A0.plasz
γ
bet
⋅
A0.izol
γ
izol
⋅
+
A0.wyk
γ
wyk
⋅
+
g E
⋅ I⋅
⋅
=
T
0.966 s
=
Przyjęto, że logarytmiczny dekrement tłumienia dla komina jest równy
Δ
0.12
=
Posiłkując się rysunkiem nr1 z normy PN-77/B-02011 (został zamieszczony
poniżej) określam czy budowla jest podatna czy też nie
A0.wyk
3.14
6.79 m
⋅
0.35 m
⋅
−
0.12 m
⋅
−
2
⎛⎜
⎝
⎞⎟
⎠
2
⋅
3.14
6.79 m
⋅
0.35 m
⋅
−
0.12 m
⋅
−
0.12 m
⋅
−
2
⎛⎜
⎝
⎞⎟
⎠
2
⋅
−
=
11
Z rysunku wynika,
że projektowany komin
jest budowlą podatną
na dynamiczne działanie
wiatru
Rys.6 Podział budowli na podatne i niepodatne na dynamiczne działanie wiatru.
Współczynnik
β wyrażony jest następującym wzorem:
β
1
Ψ
r
Ce
kb kr
+
(
)
⋅
⋅
+
=
gdzie:
•
Ψ
- współczynnik szczytowej wartości obciążenia
• r - współczynnik chropowatości terenu
• C
e
- współczynnik ekspozycji
• k
b
- współczynnik oddziaływania turbulentnego o częstościach pozarezonansowych
• k
r
- współczynnik oddziaływania turbulentnego o częstościach rezonansowych z
częstościami drgań własnych komina
Wyznaczenie współczynnika k
r
Pierwszym krokiem do wyznaczenia współczynnika k
r
jest wyznaczenia współczynnika K
L
Częstotliwość drgań własnych komina:
n
T
1
−
0.966 s
⋅
(
)
1
−
=
=
n
1.035 Hz
=
Prędkość wiatru na wierzchołku V
k
przyjmuję posługując się tablicą 2 normy
PN-77/B-02011
Vk
24
m
s
=
12
Współczynnik ekspozycji na
wierzchołku (wysokość 82m)
odczytany z tablicy nr 4:
Ce82
1.779
=
VH
Vk Ce82
⋅
24
m
s
⋅
1.779
⋅
=
=
VH 32.011
m
s
=
Średnią średnicę komina
olbliczam ze wzoru:
Dsr
1
9
i
Aodniesienia.i
∑
=
H
=
Suma powierzchni odniesienia
odczytana z tablicy nr1 wynosi:
1
9
i
Aodniesienia.i
∑
=
455.92m
2
=
Dsr
455.92m
2
82m
=
Dsr 5.56 m
=
L
Dsr
=
L
5.56 m
=
Rys.7 Współczynnik K
L
zmniejszający rezonansowe
oddziaływanie porywów.
Mogę teraz obliczyć współczynnik K
L
KL
π
3
1
1
8 n
⋅ H
⋅
3 VH
⋅
+
⎛
⎜
⎜
⎝
⎞
⎟
⎟
⎠
⋅
1
1
10 n
⋅ L
⋅
VH
+
⋅
=
KL
3.14
3
1
1
8 0.761 Hz
⋅
⋅
82 m
⋅
⋅
3 32.011
m
s
⋅
⋅
+
⋅
1
1
10 0.761 Hz
⋅
⋅
5.56 m
⋅
⋅
32.011
m
s
⋅
+
⋅
=
KL 0.073
=
13
Kolejnym etapem obliczeń jest wyznaczenie współczynnika K
o .
Rys.8 Współczynnik energii porywów K
o
x
1200 n
⋅
VH
1
⋅ m
1200 0.761 Hz
⋅
⋅
32.011
m
s
⋅
1
⋅ m
⋅
=
=
x
28.528
=
Ko
x
2
1 x
2
+
(
)
4
3
28.528
2
1 28.528
2
+
(
)
4
3
=
=
Ko 0.107
=
Mając dane K
L
, K
o
i
Δ
mogę obliczyć współczynnik k
r
kr
2
π
⋅ KL
⋅
Ko
⋅
Δ
2 3.14
⋅
0.073
⋅
0.107
⋅
0.12
=
=
kr 0.409
=
Wyznaczenie współczynnika k
b
ξ
L
H
5.56 m
⋅
82 m
⋅
=
=
ξ
0.068
=
A
0.042
28.8
ξ
⋅
1
+
−
0.042
28.8 0.068
⋅
1
+
−
=
=
A
0.014
−
=
B
ξ
2.65
ξ
⋅
0.24
+
−
0.068
2.65 0.068
⋅
0.24
+
−
=
=
B
0.162
−
=
C
2.159
=
C
2.29 0.12
ξ
−
ξ
1.29
−
24.5
ξ
3.48
+
+
2.29 0.12 0.068
⋅
−
0.068 1.29
−
24.5 0.068
⋅
3.48
+
+
=
=
kb
A ln H
( )
2
⋅
B ln H
( )
⋅
+
C
+
0.014
−
(
) ln 82
(
)
2
⋅
0.162
−
(
) ln 82
(
)
⋅
+
2.044
+
=
=
kb 1.058
=
14
Wyznaczenie współczynnika
Ψ
Ψ
2 ln 600 n
⋅
(
)
⋅
0.577
2 ln 600 n
⋅
(
)
⋅
+
2 ln 600 0.761
⋅
(
)
⋅
0.577
2 ln 600 0.761
⋅
(
)
⋅
+
=
=
Ψ
3.665
=
Współczynnik chropowatości terenu r dla terenu A wynosi:
r
0.08
=
Ostatecznie otrzymuję następującą wartość współczynnika porywów wiatru
β
(na wierzchołku komina)
β
1
Ψ
r
Ce82
kb kr
+
(
)
⋅
⋅
+
=
β
1.941
=
Ponieważ wartość współczynnika β jest mniejsza od 2.0 do dalszych obliczeń przyjęto
(zgodnie z pkt.3.2.3 PN-88/B-03004):
L.p
z [m]
C
e
β
1
82
1,779
2
2
80
1,766
2
3
70
1,699
2
4
60
1,632
2
5
50
1,565
2
6
40
1,498
2
7
30
1,350
2
8
20
1,200
2
9
10
1,000
2
10
0
1,000
2
Ws
p
ó
łcz
ynn
iki
dzi
a
łani
a
p
or
ywó
w wi
a
tr
u
Ws
p
ó
łcz
ynn
iki
eks
p
ozyc
ji
Określenie współczynnika aerodynamicznego C
x
Zgodnie z tablicą Z2-2 PN-88/B-03004 dla kołowego przekroju żelbetowego należy
sprawdzić stosunek H do D
śr
H
Dsr
82 m
⋅
5.56 m
⋅
=
14.75
=
< 25
15
Zatem współczynnik C
x
określa się ze wzoru:
Cx
0.7 1 0.25 log 25
Dsr
H
⋅
10
,
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
⋅
−
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
⋅
=
Cx 0.66
=
Obliczeniowe wartości obciążenia wiatrem obliczam korzystając z poniższego
wzoru:
p
pk
γ
f
⋅
=
Współczynnik
γ
f
wynosi 0.8 dla fazy montażu oraz 1.2 dla fazy eksploatacji.
W tabeli poniżej zestawiono obciążenia wiatrem dla komina żelbetowego
Tab.5.Zestawienie obciążenia wiatrem.
p
k
p
kś
re
d
p
Faz
a
m
o
nt
a
żu
p
Fa
za
eksp
lo
at
acj
i
[m]
[kPa]
[kPa]
[kPa]
[kPa]
82
1,332
I
80
1,322
1,327
1,061
1,592
80
1,322
II
70
1,272
1,297
1,037
1,556
70
1,272
III
60
1,221
1,247
0,997
1,496
60
1,221
IV
50
1,171
1,196
0,957
1,436
50
1,171
V
40
1,121
1,146
0,917
1,375
40
1,121
VI
30
1,010
1,066
0,853
1,279
30
1,010
VII
20
0,898
0,954
0,763
1,145
20
0,898
VIII
10
0,748
0,823
0,659
0,988
10
0,748
IX
0
0,748
0,748
0,599
0,898
Nr
.S
e
g
m
e
n
tu
Poz
iom
pr
ze
k
roj
u
Obliczenia sił wewnętrznych wywołanych parciem wiatru zestawiono
w tablicy nr6 (poniżej)
16
Tab.6.Siły Wewnętrzne wywołane parciem wiatru.
[m2]
[kN]
[kN]
[kN]
[kNm]
[kNm]
[kNm]
I
8,72
11,57
9,26
13,88
9,26
13,88
11,57
II
45,40
58,87
47,10
70,64
337,29
505,93
421,61
III
48,40
60,33
48,27
72,40
1142,12 1713,18 1427,65
IV
51,40
61,49
49,20
73,79
2434,26 3651,39 3042,82
V
54,40
62,36
49,88
74,83
4221,79 6332,69 5277,24
VI
57,40
61,18
48,94
73,41
6503,45 9755,17 8129,31
VII
60,40
57,64
46,11
69,16
9260,36 13890,54 11575,45
VIII
63,40
52,20
41,76
62,64
12456,60 18684,91 15570,75
IX
66,40
49,70
39,76
59,64
16060,42 24090,63 20075,52
Ob
c
iąż
en
ie
w
iat
re
m
da
ne
go s
e
g
m
e
nt
u
w
???i
=p
kś
re
d
*A
Fa
za
m
ont
a
żu
w
i
=
p
*A [
k
N]
P
o
w
ier
zch
n
ia
odni
e
s
ie
n
ia
A
Nr
Se
g
m
e
n
tu
F
a
za eksp
lo
at
acj
i
w
i
=
p
*A [
k
N]
M
I mon
t
Mo
m
e
n
t o
d
wi
a
tru
Fa
za
m
ont
a
żu
M
I eksp
Mo
m
e
n
t o
d
wi
a
tru
F
a
za eksp
lo
at
acj
i
Mo
m
e
n
t o
d
wi
a
tru
wa
rt
o
ść
ch
ar
akt
e
ry
st
yczn
a
Uwzględnienie wpływu ugięcia II rzędu.
Zgodnie z pkt. 3.4.1 PN-88/B-03004 wpływ ugięcia II rzędu należy uwzględnić wtedy,
gdy współczynnik α wyrażony wzorem poniżej jest większy od 0.35
gdzie:
• H
0
- wysokość trzonu ponad fundament
• N
0
- całkowite obciążenie pionowe ciężarem własnym komina
• EI
0
- sztywność trzonu w przekroju połączenia z fundamentem
α
H0
N0
E I0
⋅
⋅
=
Z tabeli Nr3 odczytano:
N0
15081.5kN
=
Założono że trzon żelbetowy łączy się z fundamentem w poziomie zera. Moment
bezwładności przekroju betonowego w poziomie zero obliczam ze wzoru:
I0
π
d1
4
⋅
64
π
d1 g1
−
(
)
4
64
−
3.14 6.79 m
⋅
(
)
4
⋅
64
3.14 6.79 m
⋅
0.35 m
⋅
−
(
)
4
⋅
64
−
=
=
I0 19.896 m
4
=
H0
82m
=
Wysokość trzonu ponad fundament jest równa
17
α
H0
N0
E I0
⋅
⋅
82 m
⋅
15081.5 kN
⋅
30.5 GPa
⋅
19.896 m
4
⋅
⋅
⋅
=
=
α
0.409
=
Ponieważ
α
=0.409 > 0.35 w dalszych obliczeniach trzeba uwzględnić wpływ ugięcia
II rzędu. Dodatkowe momenty zginające wyznaczam ze wzoru:
MII.i
α
2
MI.i
⋅
f
⋅
=
gdzie:
• M
I,i
- moment zginający I rzędu w poszczególnych przekrojach wywołany parciem wiatru
•
α
- j/w
• f - uśredniona funkcja wpływu II rzędu
f
0.55 1 2
z
H0
⋅
+
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
⋅
1
z
H0
−
⎛
⎜
⎝
⎞
⎟
⎠
2
⋅
=
z
gdzie:
• z - współrzędna określająca położenia przekroju poprzecznego komina liczona
wzdłuż jego osi od poziomu połączenia trzonu z fundamentem
Tab.6.cz.2. Siły Wewnętrzne wywołane parciem wiatru.
[kNm]
[kNm]
[kNm]
[kNm]
[kNm]
[kNm]
I
2,592
13,258
19,887
16,572
22,513
33,77
28,142
II
1,762
328,43
492,65
410,54
665,72
998,58
832,15
III
0,786
496,12
744,18
620,15
1638,2
2457,4
2047,8
IV
0,236
317,73
476,59
397,16
2752
4128
3440
V
0,017
39,025
58,538
48,782
4260,8
6391,2
5326
VI
0,032
114,61
171,92
143,26
6618,1
9927,1
8272,6
VII
0,186
951,41
1427,1
1189,3
10212
15318
12765
VIII
0,383
2636,7
3955,1
3295,9
15093
22640
18867
IX
0,527
4681,5
7022,3
5851,9
20742
31113
25927
Nr
Se
g
m
e
n
tu
f
u
ś
re
dni
ona
f
u
nk
c
ja
wp
ły
w
u
II r
zę
du
M
II mo
n
t
M
o
m
e
n
t II r
zę
du
Fa
za
m
ont
a
żu
M
II eksp
M
o
m
e
n
t II r
zę
du
Fa
za
e
k
s
p
lo
at
ac
ji
M
II
M
o
m
e
n
t II r
zę
du
Wa
rt
o
ść
ch
ar
akt
e
ry
st
y
czn
a
M
I mo
n
t+M
II mo
n
t
Mo
m
e
n
t c
a
łko
w
it
y
Fa
za
m
ont
a
żu
M
I e
ksp
+M
II e
ksp
Mo
m
e
n
t c
a
łko
w
it
y
Fa
za
e
k
s
p
lo
at
ac
ji
Mo
m
e
n
t c
a
łko
w
it
y
Wa
rt
o
ść
ch
ar
akt
e
ry
st
yczn
a
18
3.3. Obciążenie termiczne
Temperaturę gazów technologicznych t
w
należy przyjmować zgodnie z danymi
technologicznymi, uwzględniając możliwość jej awaryjnego podwyższenia o 20%
tw 1.20 Tmax
⋅
=
tw
1.2 300
°
C
(
)
⋅
=
°
C
tw
360
°
C
=
°
C
W obliczeniach uwzględniam dwie sytuacje związane z
sezonowością:
dla uzyskania maksymalnej różnicy temperatur (zima) t
z
= - 25
°
C
•
dla uzyskania maksymalnej temperatury materiałów (lato) t
z
= 35
•
°
C
Współczynnik przenikania ciepła przez warstwową przegrodę cylindryczną obliczam
wg następującego wzoru:
1
k
1
α
n
1
n
i
gi
λ
i
χ
i
⋅
R
ri
⋅
⎛⎜
⎜⎝
⎞⎟
⎟⎠
∑
=
+
1
α
0
+
=
Spadek temperatury na i-tej warstwie obliczam wg wzoru:
Δ
ti k
gi
λ
i
⋅
χ
i
⋅
R
ri
⋅
Δ
ti
⋅
=
Δ
ti twi tz
−
=
Temperaturę na krawędzi dowolnej warstwy obliczam wg wzoru:
tz.j twi
1
j
i
Δ
ti
∑
=
−
=
Spadek temperatury związany ze współczynnikiem napływu powietrza α
n
obliczam ze wzoru:
Δ
t
α
n
k
Δ
ti
⋅
α
n
=
Spadek temperatury związany ze współczynnikiem odpływu powietrza α
ο
obliczam ze wzoru:
Δ
t
α
o
k
Δ
ti
⋅
α
o
=
gdzie:
λ
i
- współczynnik przewodności cieplnej i-tej warstwy przegrody (wg załącznika 1
•
PN-88/B -03004 )
χ
i
- współczynniki poprawkowe uwzględniające wpływ zakrzywienia ściany
•
α
n
- współczynnik napływu ciepła na wewnętrznej stronie wykładziny
α
n
8 Vs
+
=
•
, gdzie V
s
to średnia prędkość przepływu gazów w kominie
α
o
- współczynnik odpływu ciepła na zewnętrznej stronie trzonu;
α
o
=24 - dla
•
obliczania maksymalnej różnicy temperatury. α
o
=8 - przy obliczaniu maksymalnej
temperatury materiałów dla zewnętrznej powierzchni trzonu
19
Przyjęto następujące współczynniki przewodności cieplnej:
dla warstwy nośnej (żelbet):
λ
n
1.51
W
m K
⋅
=
•
dla warstwy izolacyjnej (szkło piankowe)
λ
i
0.07
W
m K
⋅
=
•
dla warstwy wykładzinowej (mur z cegły szamotowej):
λ
f
0.96
W
m K
⋅
=
•
Średnia prędkość przepływu gazów w kominie wynosi V
s
8.2
m
s
=
α
n
8 8.2
+
16.2
=
=
Wobec tego:
Przy obliczeniach kominów o średnicy większej od 5m można pominąć wpływ
zakrzywienia ściany (pkt. 3.3.2 PN-88/B -03004), tzn.
χ
=1
Przyjmuję, że temperatura gazów w trzonie obniża się wraz ze wzrostem wysokości
komina o 0.5
°
C na 1m
Zakładam że wlot gazów znajduje się na wysokości 10m
Obliczenie maksymalnej temperatury materiałów - okres letni.
Tab.7.cz1. Obliczenie różnic temperatur-okres letni.
[m]
[cm]
[cm]
[cm]
[m]
[m]
[m]
82
20
12
12
2,165 2,045 1,925 1,059 1,125
I
80
20
12
12
2,195 2,075 1,955 1,058 1,123
80
II
70
20
12
12
2,345 2,225 2,105 1,054 1,114
70
III
60
20
12
12
2,495 2,375 2,255 1,051 1,106
60
IV
50
25
12
12
2,645 2,525 2,405 1,048 1,100
50
V
40
25
12
12
2,795 2,675 2,555 1,045 1,094
40
VI
30
30
12
12
2,945 2,825 2,705 1,042 1,089
30
VII
20
30
12
12
3,095 2,975 2,855 1,040 1,084
20
VIII
10
35
12
12
3,245 3,125 3,005 1,038 1,080
10
IX
0
35
12
12
3,395 3,275 3,155 1,037 1,076
Nr
Se
g
m
e
n
tu
Pr
om
ie
ń
ze
w
n
ę
tr
zn
y
wy
m
u
ró
wk
i r
f
r
n
/ r
i
r
n
/ r
f
Pr
om
ie
ń
ze
w
n
ę
tr
zn
y
tr
zonu r
n
=R
Pr
om
ie
ń
ze
w
n
ę
tr
zn
y
iz
o
la
c
ji r
i
Gr
u
b
o
ść
wy
m
u
ró
wk
i
Gr
u
b
o
ść
iz
o
la
c
ji
Gr
u
b
o
ść
p
ła
s
zcza
Poz
iom
pr
ze
k
roj
u
20
Tab.7.cz.2. Obliczenie różnic temperatur-okres letni.
[ ºC ] [ ºC ]
[ ºC ] [ ºC ] [ ºC ]
[ ºC ]
[ ºC ]
324
289
0,44
17,91 231,2 16,87
58,00
35
I
325
290
0,44
17,96 232,0 16,95
58,10
35
II
330
295
0,44
18,18 235,9 17,30
58,58
35
III
335
300
0,44
18,42 239,9 17,64
59,05
35
IV
340
305
0,44
18,40 240,3 22,15
59,16
35
V
345
310
0,44
18,64 244,2 22,57
59,61
35
VI
350
315
0,43
18,62 244,5 27,18
59,70
35
VII
355
320
0,44
18,87 248,3 27,66
60,14
35
VIII
360
325
0,43
18,85 248,6 32,37
60,21
35
IX
360
325
0,43
18,81 248,5 32,42
60,25
35
Te
m
p
e
ra
tur
a
zew
n
ę
trz
n
a
pow
ie
tr
za
S
p
adek
Δ
t
i
S
p
ad
ek
Δ
t
n
Nr
Se
g
m
e
n
tu
Te
m
p
e
ra
tur
a
zew
n
ę
trz
n
a
p
ła
s
zcza
t
w
Δ
t
k [
W
/m
2
K ]
S
p
ad
ek
Δ
t
f
tmax.plaszcza
60.25 32.42
+
92.67
=
=
°
C
Maksymalna temperatura w ścianie trzonu jest większa od dopuszczalnej t
max
=70
°
C Należy zwiększyć grubość warstwy izolacji do 20cm ( grubość taką dobrano po
przeprowadzeniu dodatkowych obliczeń )
Obliczenie maksymalnej różnicy temperatur - okres zimowy.
Uwaga: maksymalna różnica temperatur w płaszczu żelbetowym wynosi 38.4
°
C
i jest większa od dopuszczalnej różnicy temperatur
Δ
t
max
= 30
°
C. Należy zwiększyć
grubość warstwy izolacji do 20cm ( grubość taką dobrano po przeprowadzeniu
dodatkowych obliczeń )
21
22
4. Sprawdzenie nośności komina.
4.1. Sprawdzenie nośności komina w stadium montażu
W stadium montażu naprężenia w betonie muszą spełniać następujący warunek:
σ
b
N
Ab
B
⋅
0.4 fck
⋅
≤
=
Natomiast naprężenia w stali muszą spełnić poniższy warunek
σ
a
σ
b C
⋅
0.6 fyk
⋅
≤
=
gdzie:
N - siła ściskająca prostopadła do przekroju
•
A
b
- pole powierzchni przekroju betonowego brutto
•
B,C - współczynniki uwzględniające mimośrodowe przyłożenie siły
•
przyjmowane wg załącznika 6 normy PN-88/B -03004
Sprawdzenie nośności komina w stanie montażu przeprowadzono w tabeli nr9
4.2. Sprawdzenie nośności komina w stanie eksploatacji
W stadium eksploatacji naprężenia w betonie muszą spełniać następujący warunek:
σ
b
N
Ab
B
⋅
0.65 fck
⋅
≤
=
Natomiast naprężenia w stali muszą spełnić poniższy warunek
σ
a
σ
b C
⋅
0.7 fyk
⋅
≤
=
Wszystkie oznaczenia we wzorach jak powyżej dla stadium montażu
Sprawdzenie nośności komina w stanie montażu przeprowadzono w tabeli nr10
5. Sprawdzenie ugięcia komina.
Wychylenie wierzchołka komina żelbetowego obliczam z następującego wzoru:
W
i
- siły parcia wiatru odczytane z tablicy Nr6 "Siły
•
wewnętrzne wywołane parciem wiatru
H
0
- wysokość trzonu komina ponad fundament
•
E - moduł sprężystości betonu trzonu komina
•
I
0
- moduł bezwładności w poziomie połączenia z
•
fundamentem
yw
i
Wi
∑
H0
3
⋅
4 E
⋅ I0
⋅
=
I0
π
Dz
4
⋅
64
π
Dz 2tplasz0
−
(
)
4
64
−
3.14 6.79 m
⋅
(
)
4
⋅
64
3.14 6.79 m
⋅
2 0.35 m
⋅
⋅
−
(
)
4
⋅
64
−
=
=
I0 36.8 m
4
=
i
Wi
∑
475.33kN
=
i
Wi
∑
H0 82 m
=
E
30.5 GPa
=
I0 36.8 m
4
=
yw
475.33kN 82 m
(
)
3
⋅
4 30.5 GPa
(
)
⋅
36.8 m
4
(
)
⋅
=
ydop
H0
200
82 m
⋅
200
=
=
yw 0.058 m
=
<
ydop 0.41 m
=
WARUNEK SPEŁNIONY
23
24
25
6. Sprawdzenie stateczności komina.
Sprawdzenie stateczności komina żelbetowego przeprowadza się dla wartości
obliczeniowych sił wewnętrznych zarówno dla stadium montażu jak i stadium eksploatacji.
Zgodnie z punktem 5.3. PN-88/B -03004 należy wyznaczyć tzw. współczynnik wyboczenia
φ
w
Pkr
N0
2.5
≥
=
gdzie:
P
kr
- siła krytyczna wyznaczona wg Z4 PN-88/B -03004
•
N
0
- całkowite pionowe obciążenie ciężarem własnym komina w poziomie górnej
•
powierzchni fundamentu
Siłę krytyczną wyznaczam na podstawie poniższego wzoru
w którym występują oznaczenia wg rysunku poniżej
a
i
- rzędna dolnego przekroju i-tego
•
segmentu liczona względem wierzchołka
I
i
- moment bezwładności trzonu żelbetowego
•
przekroju i-tego segmentu
H
0
=a
0
- wysokość komina żelbetowego
•
ponad fundamentem
E - moduł Young'a betonu płaszcza
•
żelbetowego komina
Ii
π
4
Rzi
4
rzi
4
−
⎛
⎝
⎞
⎠
⋅
=
π
64
Dzi
4
dzi
4
−
⎛
⎝
⎞
⎠
⋅
=
gdzie:
R
zi
- promień zewnętrzny trzonu żelbetowego komina w i-tym przekroju
•
r
zi
- promień wewnętrzny trzonu żelbetowego komina w i-tym przekroju
•
D
zi
- średnica zewnętrzna trzonu żelbetowego komina w i-tym przekroju
•
d
zi
- średnica wewnętrzna trzonu żelbetowego komina w i-tym przekroju
•
Obliczenia stateczności komina wykonano w tablicy nr11
26
27