AF 6

2011-05-16

1

Wskaźnikowa analiza

rentowności

Rentownośd jest to miara efektywności

gospodarowania. Obliczana jest ona jako
stosunek zysku do danej wielkości finansowej,
której rentownośd jest wyznaczana. W
finansach pojęcie rentowności odnosi się
zarówno do przedsiębiorstw, inwestycji jak i
papierów wartościowych. Najczęściej
wyrażana jest ona procentowo.

Rentownośd jest popularnym wskaźnikiem

wykorzystywanym do porównywania między
sobą efektywności różnych przedsiębiorstw
lub inwestycji. Dzięki temu, iż jest ona
wskaźnikiem relacyjnym, badającym stosunek
dwóch wielkości, rentownośd jest skutecznym
narzędziem do porównywania efektywności
przedsięwzięd o różnej wielkości, co nie je jest
możliwe w przypadku wykorzystania wartości
bezwzględnych, takich jak zysk.

Im wyższy poziom rentowności, tym lepsza

ocena przedsiębiorstwa. Służy ona ocenie nie
tylko przedsiębiorstwa, ale i zdolności
kierownictwa do generowania zysków z
zaangażowanych środków.

Podstawą są tu porównania z innymi firmami

branży oraz ze średnią branżową i analiza
kształtowania się wskaźnika w badanej firmie
w czasie. Pozytywnie oceniane są tendencje
wzrostowe, które świadczą o prawidłowym
rozwoju działalności przedsiębiorstwa.

AF 6

2011-05-16

2

W literaturze polskiej określenia rentowności i

zyskowności są:

• stosowane zamiennie lub
• zyskownośd rozumiana jest w odniesieniu do

sprzedaży, natomiast rentownośd w
odniesieniu do zainwestowanego majątku i
kapitałów.

Rentownośd można rozpatrywad w trzech

ujęciach:

• rentownośd sprzedaży (rentownośd

handlowa),

• rentownośd majątku (rentownośd

ekonomiczna),

• rentownośd zaangażowanych kapitałów

własnych (rentownośd finansowa).

Rentownośd sprzedaży (Return On Sales)

informuje o tym, jaką marżę zysku przynosi
dana wielkośd sprzedaży, dlatego często
nazywa się go wskaźnikiem zwrotu ze
sprzedaży lub wskaźnikiem zyskowności netto.

Zysk netto

ROS = x 100 %

Przychody ze sprzedaży

Niska wartośd tego wskaźnika oznacza, że należy

więcej sprzedad, aby uzyskad określoną kwotę
zysku. Wysoka wartośd wskaźnika jest zatem
informacją o korzystnej kondycji finansowej
firmy – większej efektywności sprzedaży.

Im

niższy poziom wskaźnika, tym większa wartośd
sprzedaży powinna byd zrealizowana dla określonej
kwoty zysku. Podniesienie rentowności netto oznacza
zatem wzrost efektywności sprzedaży – zwiększenie
kwoty zysku, jaką przyniesie ze sobą każda złotówka
sprzedaży.

AF 6

2011-05-16

3

Z reguły niższą zyskownośd daje produkcja wyrobów o

krótkim cyklu produkcyjnym, którą można szybko
sprzedad. Wyższej marży zysku wymaga natomiast
dłuższy cykl produkcyjny. Jest to spowodowane
ryzykiem i zapłatą za nie. Krótki cykl oznacza zwykle
małe ryzyko, a przy dłuższym konieczne jest
kompensowanie ryzyka wyższą rentownością
sprzedaży. Wzrost sprzedaży powoduje wtedy
dynamiczny wzrost zysku przedsiębiorstwa.
Dodatkowo, dzięki wysokiej marży, przedsiębiorstwo
jest odporne na wahania kosztów produkcji.

Rentownośd majątku (Return On Assets)

informuje o wielkości zysku netto
przypadającego na jednostkę wartości
zaangażowanego w przedsiębiorstwie
majątku.

Zysk netto

ROA = x 100 %

Aktywa ogółem

Wskaźnik rentowności aktywów pokazuje jaki zysk

generuje każda złotówka posiadanych aktywów.
Wskaźnik ten, określany również zwrotem z majątku,
wyznacza ogólną zdolnośd aktywów przedsiębiorstwa
do generowania zysku, im wartośd wskaźnika wyższa,
tym korzystniejsza sytuacja finansowa firmy -
przedsiębiorstwo bardziej efektywnie zarządza
aktywami w celu generowania zysku. Wskaźnik
stanowi bowiem ogólny miernik podnoszenia
efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie.
Wartośd wskaźnika determinuje szereg różnorodnych
czynników, niekiedy o przeciwnym kierunku
oddziaływania.

(rentowność aktywów = rentowność sprzedaży neto x rotacja aktywów)

Z równania wynika, że taka sama rentownośd aktywów

może byd wynikiem zupełnie różnej polityki
sprzedaży:

• polityki ilości (niskich cen), charakteryzującej się

niską zyskownością jednostkową, ale odpowiednio
wyższą wielkością sprzedaży,

• polityki jakości (wysokich cen), charakteryzującej się

wysoką zyskownością i niską rotacją aktywów.

AF 6

2011-05-16

4

Rentownośd zainwestowanego majątku (Return

On Investment) niesie ze sobą podobne treści
ekonomiczne, co wcześniej zaprezentowany
wskaźnik, lecz oceniana tu jest zdolnośd majątku
do generowania zysku z podstawowej sfery
działalności – bez wpływu czynników
zewnętrznych takich, jak struktura finansowania
przedsiębiorstwa, zdarzenia nadzwyczajne,
płacony podatek dochodowy.

Zysk operacyjny

ROI = x 100%

Aktywa ogółem

Rentownośd finansowa dotyczy zyskowności

zaangażowanego kapitału własnego, stanowi
obszar zainteresowania akcjonariuszy, pozwala
określid stopę zysku z inwestycji w dane
przedsiębiorstwo. Podstawowym wskaźnikiem ją
charakteryzującym jest wskaźnik rentowności
kapitału własnego (Return On Equity)

Zysk netto

ROE = x 100%

Kapitał własny

Podobnie, jak w przypadku pozostałych wskaźników

rentowności, pożądanym zjawiskiem jest wzrost jego
wartości w czasie, świadczący o dobrej sytuacji
finansowej przedsiębiorstwa. Jest to również korzystny
sygnał dla inwestorów giełdowych i akcjonariuszy.
Wyższa efektywnośd kapitału własnego stwarza szanse
wyższej dywidendy i dalszego dynamicznego rozwoju
przedsiębiorstwa. Wskaźnik ten często jest uznawany za
najważniejszy dla inwestora giełdowego. Można na
jego podstawie ocenid, czy spółka nastawia się na zysk
w krótkim okresie, czy przez inwestowanie w rozwój
rozkłada w czasie osiąganie zysku. Analizując wskaźnik
rentowności kapitału należy więc ocenid jego zmiany w
dłuższym okresie czasu.

Badanie wartości rynkowej przedsiębiorstwa.
Bardzo ważnym czynnikiem przy kształtowaniu się

wizerunku firmy jest jej pozycja na rynku, jednym

z podstawowych wskaźników ją obrazujących jest

zysk przypadający na jedną akcję EPS (Earnings

per Share). Jest to miernik ogólny, po którym

akcjonariusze mogą oceniad wysokośd

spodziewanej dywidendy przy założeniu, że jest

ona uzależniona od wielkości

wygospodarowanego zysku.

Zysk netto

EPS =

Liczba wyemitowanych akcji

AF 6

2011-05-16

5

C/Z - Cena/Zysk (Price Earnings Ratio, PE, PER, P/E)
Należy do najpopularniejszych wskaźników oceny

atrakcyjności akcji giełdowych. Oblicza się go

dzieląc aktualną cenę jednej akcji przez zysk netto

na jedną akcję.

Cena rynkowa jednej akcji

PE =

Zysk na jedną akcję

Określa stopieo opłacalności zakupu danych

papierów wartościowych.

Wzrost jego wartości informuje, że inwestorzy skłonni

są płacid za akcje firmy więcej niż poprzednio. Niski
poziom wskaźnika może sugerowad, że inwestycja
jest korzystna, ponieważ firma osiąga spore zyski,
przy relatywnie niskiej wycenie rynkowej. Zbyt niski
jego poziom sygnalizuje, że akcje spółki są
niedowartościowane i zachęca do taniego ich
nabycia. W praktyce zbyt duża wartośd C/Z może
świadczyd o dużym entuzjazmie inwestorów lub o
spekulacji dużych inwestorów.

Wskaźnik C/Z powinien byd porównywany z przeciętną

wartością branżową (podobnie jak wskaźniki
rentowności), lub do wskaźnika tej samej spółki w
przeszłości. Porównując C/Z firm z tej samej branży,
można spodziewad się, że akcje spółki o wysokim
poziomie C/Z są przewartościowane i ich kurs może
w najbliższym czasie spaśd.

Wzrost kursu akcji na giełdzie oczywiście powoduje

również wzrost wartości tego wskaźnika.

Dziękuję za uwagę