ZAGADNIENIA NA ZALICZENIE WYKA
ADÓW Z EKONOMII
BUDOWNICTWO PG SEM. 2
1. Ekonomia  nauka zajmująca się badaniem zachowań i konsekwencji zachowań podmiotów gospodarczych
w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być użyte w sferze produkcji, podziału,
wymiany i konsumpcji.
2. Prawa ekonomiczne  związki i zależności między elementami procesu produkcji, powtarzające się
regularnie i w określony sposób:
a) prawa przyczynowe  oznaczają że po zdarzeniu A nast. zdarzenie B (przyczyna  skutek),
b) prawa współistnienia  związki polegające na występowaniu dwóch lub więcej zdarzeń razem, jeśli
warunki się nie zmieniają,
c) prawa funkcjonalne - można je zapisać w postaci funkcji matematycznej.
3. Zasoby:
a) ludzkie (ludzie, ich umiejętności i potencjał),
b) naturalne (ziemia, bogactwa naturalne, woda),
c) zasoby będące wynikiem działalności człowieka (półprodukty, maszyny, budynki, środki transportu itd.).
4. Funkcje ekonomii:
a) poznawcza  dostarczenie wiedzy o zjawiskach, procesach oraz o rządzących nimi prawidłowościach
( co, jak i dla kogo produkować? ),
b) aplikacyjna  jej ustalenia i wynikające z niej wnioski dostarczają wskazówek przydatnych w działalności
gospodarczej.
5. Typowy model rynku:
a) POPYT  określa postępowanie nabywców:
 ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić przy różnym poziomie ceny,
 wielkość zapotrzebowania (w odniesieniu do konkretnej ceny).
b) PODAŻ  określa postępowanie sprzedawców:
 ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny,
 wielkość oferowana (w odniesieniu do konkretnej ceny).
c) Dostosowanie popytu i podaży polega na tym, że w jakimś punkcie czasowym istnieje jedna cena, przy
której ilość dóbr, jaką chcą nabyć konsumenci i ilość dóbr, jaką chcą sprzedać producencie będzie taka
sama  mówimy wtedy o równowadze rynkowej.
Determinanty popytu: Determinanty podaży:
 dochody konsumentów,  ceny czynników produkcji,
 ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych,  technologie,
 liczba ludności,  podatki,
 gusty,  przewidywanie cen relatywnych,
 efekty naśladownictwa.  liczba przedsiębiorstw i gałęzi.
6. Funkcje rynku jako regulatora procesów gospodarczych:
 dokonuje wyceny różnych dóbr,
 jest podstawowym z
ródłem informacji,
 jest niezbędnym warunkiem racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych,
 umożliwia ustalanie się stanów równowagi,
 jest mechanizmem dostosowywania produkcji do potrzeb.
7. Gospodarka rynkowa:
ZALETY WADY
 racjonalne wykorzystanie zasobów,  wyst. negatywnych efektów zewnętrznych,
 dobry system motywacyjny,  zjawiska destabilizujące gospodarkę (bezrobocie,
 innowacyjność i elastyczność gospodarki, wahania koniunktury),
 dyscyplina finansowa przedsiębiorstw,  duże różnice dochodowe wśród społeczeństwa.
 ustalanie się równowagi rynkowej,
 dobre zaopatrzenie w produkty.
8. Ekonomia pozytywna:
Sądy pozytywne  badacz stara się w sposób maksymalnie bezstronny wyjaśnić wszystkie prawidłowości.
Ekonomia pozytywna szuka najbardziej uniwersalnych wyjaśnień zjawisk, opiera się na obiektywnej wiedzy o
rzeczywistości.
(np. inflacja obniża skłonność do oszczędzania)
9. Ekonomia normatywna:
Sądy normatywne  badacz wyraża swoje przekonania i formułuje na nich założenia.
Ekonomia normatywna koncentruje się na budowie określonego systemu poglądów.
(np. bezrobocie jest poważniejszym problemem gospodarczym niż inflacja)
10. Mikroekonomia  bada elementy tworzące gospodarkę takie jak gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa
itp. Zajmuje się badaniem jednostkowym.
11. Makroekonomia  analizuje gospodarkę jako całość, bada czynniki wpływające na poziom i zmiany wielkości
ekonomicznych takich jak globalna produkcja, konsumpcja itp.
12. Dobro  środek zaspokajania ludzkich potrzeb, coś co przedstawia dla nas pewną wartość. Podział:
a) produkty  dobra materialne będące efektem produkcji,
b) usługi  dobra niematerialne,
c) dobra wolne  wyst. w przyrodzie w postaci nadającej się do zaspokojenia ludzkich potrzeb, np. powietrze.
13. Czynniki produkcji:
a) PRACA  zespół świadomych i celowych czynności człowieka,
b) ZIEMIA  szeroko rozumiane zasoby naturalne,
c) KAPITAA
 obejmuje budynki, maszyny, surowce, zapasy oraz środki finansowe.
14. Własność  zbiór efektywnie wykorzystywanych uprawnień jakimi dany właściciel dysponuje w odniesieniu
do określonego przedmiotu własności. Wyróżniamy dwa podzbiory uprawnień:
a) faktyczne korzystanie z obiektu własności,
b) zarządzanie obiektem własności.
Z praktyki faktyczne korzystanie z obiektu jest silnie uzależnione od udziału w zarządzaniu nim.
15. Podmioty gospodarcze:
Podstawowymi podmiotami są przedsiębiorstwa (ludzie operującymi środkami). Są to na przykład sklepy,
gospodarstwa, hotele banki itd. Ważnym podmiotem gospodarczym jest państwo.
16. Procesy gospodarcze:
 produkcja,
 podział (wynagrodzenie czynników produkcji),
 wymiana (kupno/sprzedaż),
 konsumpcja (korzystanie z dóbr).
17. Klasyfikacja spółek:
 podział + spółki prawa cywilnego  spółki cywilne
18. Aktywa  zasoby majątkowe jednostki gospodarczej, są to:
a) aktywa trwałe  składniki rzeczowe (budynki, maszyny), składniki niematerialne (koncesje, patenty) oraz
finansowe składniki majątku (udziały, należności długoterminowe),
b) aktywa obrotowe  zapasy, należności, krótkoterminowe papiery wartościowe.
19. Pasywa  kapitał własny przedsiębiorstwa (kapitał, udziały, zyski) oraz kapitał obcy przedsiębiorstwa
(zobowiązania, rezerwy na zobowiązania, rozliczenia międzyokresowe).
20. Struktury rynkowe:
a) konkurencja doskonała  identyczne produkty, swoboda wejścia i zejścia z rynku, doskonała informacja o
rynku,
b) monopol  jeden sprzedawca wyznacza cenę i ilość produktu, blokuje wejście na rynek,
c) konkurencja monopolistyczna  większa niż w monopolu swoboda wejścia na rynek, na rynku występują
zróżnicowane produkty,
d) oligopol  kilkunastu producentów, ceny zależne wzajemnie od konkurentów, swoboda wejścia na rynek
względnie trudna.
21. Formy porozumień:
a) kartel  wspólnicy samodzielnie się zmawiają i zaopatrują rynek w te same produkty,
b) syndykat  czasowe porozumienie w celu transakcji,
c) trust  oparte na zaufaniu, służy by ograniczyć konkurencje,
d) koncern  odrębne przedsiębiorstwa zachowują się jak całość należąca do jednego właściciela,
e) konglomerat  połączenie niezależnych przedsiębiorstw,
f) holding  spółki kapitałowe, jedna część spółki posiada akcje drugiej.
22. Pieniądz  powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonywana jest wymiana produktów i usług.
23. Funkcje pieniądza:
 środek wymiany,
 jednostka obrachunkowa,
 środek płatniczy,
 środek przechowywania bogactwa.
24. Zasoby pieniądza  w Polsce wyróżniamy 3 agregaty pieniądza:
M1  gotówka, depozyty na żądanie,
M2  M1+depozyty terminowe osób prywatnych i firm do 2 lat,
M3  M2+papiery wartościowe, których termin wykupu nie przekracza 1 roku.
25. Kreacja pieniądza  proces, polegający na wprowadzeniu do obiegu przez banki komercyjne dodatkowych
ilości pieniądza na drodze operacji kredytowych. Pieniądze stale krążą w systemie bankowym a w wyniku
udzielania kolejnych kredytów zwiększa się ilość pieniędzy w systemie.
26. Funkcje banków:
 przyjmowanie depozytów w zamian za odsetki,
 świadczenie usług finansowych związanych z obiegiem pieniądza,
 udzielanie kredytów osobom fizycznym i przedsiębiorstwom,
 kreacja pieniądza.
27. Funkcje Banku Centralnego:
 funkcja emisyjna  odpowiada za wielkość oraz moment emisji pieniądza, organizuje i reguluje ilość
pieniądza w obiegu,
 funkcja banku banków  zapewnia bezpieczeństwo depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilność
sektora bankowego,
 funkcja centralnego banku państwa  prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki
bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych.
28. Giełda  instytucja publiczna mająca na celu zapewnienie możliwości obrotu papierami wartościowymi i
instrumentami finansowymi. Maklerzy dokonują na rachunek klientów transakcji kupna-sprzedaży papierów
wartościowych. W PL GPW w Warszawie.
29. Inflacja i jej rodzaje oraz przyczyny inflacji:
Inflacja  proces wzrostu ogólnego poziomu cen. Przyczyny inflacji:
 nadmierny wzrost popytu,
Rodzaje:
 wzrost kosztów produkcyjnych,
 pełzająca: < 5% rocznie
 nadmierna emisja pieniędzy,
 umiarkowana/krocząca: 5-50% rocznie
 przeinwestowanie gospodarki (za duże nakłady na
 galopująca: > 50% rocznie
inwestycje),
 hiperinflacja: > 150% rocznie
 niezrównoważony budżet państwa,
 ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku Centralnego.
30. Inflacja a bezrobocie:
KRZYWA PHILIPSA  popyt globalny wzrasta, inflacja rośnie, pociąga to
za sobą spadek bezrobocia, poruszamy się więc w górę krzywej.
Gdy popyt spada doprowadza do ruchu w dół krzywej.
Krzywa Philipsa sprawdza się tylko w pewnych szczególnych warunkach.
31. Pomiary inflacji:
Miernikiem inflacji jest stopa inflacji, która jest procentową zmianą poziomu cen. Pomiary inflacji:
a) CPI  indeks wzrostu cen (pod uwagę bierze się statystyczny koszyk zakupów, ok. 2000 produktów),
b) deflator PKB  procentowa zmiana cen wszystkich dóbr wchodzących w skład PKB pomiędzy rokiem
bazowym a bieżącym.
32. Rodzaje bezrobocia:
a) naturalne (3-4% optymalnie):
 frykcyjne  związane z ruchem na rynku pracy(  zdrowe bezrobocie),
 strukturalne  niedostosowanie struktury popytu do podaży, niedopasowanie się pracowników i miejsc pracy,
b) przymusowe:
 technologiczne  związane z wprowadzaniem nowych technologii,
 sezonowe  występuje w branżach cechujących się sezonowością, też w budownictwie,
 koniunkturalne  związane z występowaniem cykli koniunkturalnych,
 ukryte  zwiększanie liczby pracowników nie zwiększa produkcji.
PRAWO OKUNA  wraz ze wzrostem bezrobocia przymusowego spada PKB.
33. Cykle koniunkturalne  zjawisko występowania w gospodarce krótkookresowych wahań różnych mierników
ekonomicznych. Charakter poziomu koniunktury, wokół rosnącego trendu wzrostu gospodarczego,
analizowanego w długim okresie. Najczęściej tymi zmiennymi są PKB, zatrudnienie, ceny, wielkość eksportu
i importu, wskaz
niki rynku kapitałowego, nakłady inwestycyjne i zapasy przedsiębiorstw, dochody i wydatki
ludności, obroty i zyski przedsiębiorstw. Rodzaje:
a) krótkie (Kitchnia)  3-4 lat, przyczyną zmiana stanu zapasów, cen hurtowych. A
agodne zakończenie.
b) średnie (Juglara)  6-10 lat, przyczyną zmiana wydatków inwestycyjnych. Kończą się nagłym załamaniem
na rynku, paniką na rynkach.
c) długie (Kondratieva)  45-60 lat, związane z odkryciami lub ważnymi innowacjami, zmianami na rynku
pieniądza.
34. PKB  produkt krajowy brutto, miernik dochodu narodowego, pokazuje wartość dóbr wytworzonych na
terenie danego kraju w określonym przedziale czasu.
PKB per capita  PKB na głowę  jeden z najczęściej stosowanych wskaz
ników zamożności obywateli danego
państwa.
35. Zarządzanie  sztuka/praktyka rozumnego wykorzystania stosowania środków. Funkcje/proces zarządzania:
 planowanie  wytyczanie celów organizacji, określenie najlepszej jej organizacji,
 organizowanie  logiczne grupowanie działań i zasobów,
 kierowanie  sprawienie, by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie organizacji,
 kontrolowanie  obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej celów.
36. Struktury w zatrudnieniu
a) Liniowa  przeważnie w małych organizacjach, władza jest zcentralizowana. Wymaga zdolnego
kierownika, każdy pracownik ma tylko jednego przełożonego.
b) Macierzowa  komórki organizacyjne ułożone są w macierzy, wymaga zaangażowania, nie ma w niej
miejsca na indywidualizm, jest elastyczna, minusem jest to że pracownicy mają  więcej przełożonych ,
koszty zarządzania są wyższe, istnieje możliwość wystąpienia anarchii.
c) Liniowo-sztabowa  istnieje dyrektor który wydaje polecenia kierownikom, którzy wydają je dalej a poza
kierownikiem istnieje też sztab, który wyręcza kierownika w niektórych zadaniach  może wystąpić
konflikt na linii dyrektor-sztab.
37. Podejście klasyczne do zarządzania:
a) naukowe  poprawa metody pracy i efektywności pojedynczego robotnika (F. Taylor),
b) administracyjne  najlepsza wewnętrzna struktura organizacji (H. Fayol).
38. Funkcje państwa:
 alokacyjna  stworzenie warunków rozwoju gospodarczego,
 dystrybucyjna  zabezpieczenie społeczne, opodatkowanie dochodów,
 stabilizacyjna  działania mające na celu ograniczyć niesprawność mechanizmu rynkowego.