M I N I P R O J E K T Y
Wspólną cechą układów opisywanych w dziale "Miniprojekty" jest łatwość ich praktycznej realizacji.
Zmontowanie układu nie zabiera zwykle więcej niż dwa, trzy kwadranse, a z jego uruchomieniem można
poradzić sobie w ciągu kilkunastu minut. "Miniprojekty" mogą być układami stosunkowo skomplikowanymi
funkcjonalnie, lecz prostymi w montażu i uruchamianiu, gdyż ich złożoność i inteligencja jest zawarta
w układach scalonych. Wszystkie projekty opisywane w tej rubryce są wykonywane i badane
w laboratorium AVT. Większość z nich wchodzi do oferty kitów AVT jako wyodrębniona seria
 Miniprojekty o numeracji zaczynajÄ…cej siÄ™ od 1000.
Układ przywołania do telefonu lampką nocną
Nasz układ uzalełnia
OdzywajÄ…cy siÍ
głośnośĘ sygnału akustyczne-
w nocnej ciszy dzwonek
go, oznajmiajÄ…cego o czekajÄ…-
telefonu jest wyjÄ…tkowo
cej nas rozmowie, od czasu
nieprzyjemny. Nie
jaki upłynął od pierwszego
wnikajÄ…c, kto i po co
sygnału wywołania. Kałdy
kolejny ìdzwonekî telefonu
wpadÅ‚ na barbarzyÒski
powoduje podwojenie
pomysł budzenia nas
głośności tego sygnału. Po-
w środku nocy, staramy
zwalato mieĘ nadziejÍ,Å‚ezo-
siÍ wtedy jak najszybciej
staniemy obudzeni w mołli-
odebraĘ telefon, co
wie delikatnysposÛbi Å‚esyg-
nał telefonu nie postawi na
w przypadku
nogi wszystkich domowni-
zlokalizowania aparatu
kÛw.
telefonicznego w pewnej
odlegÅ‚oÅ›ci od Å‚ÛÅ‚ka jest
Opis działania
nieuchronnie połączone
Schemat elektryczny pro-
ponowanego układu pokaza-
z potykaniem siÍ
no na rys. 1. UrzÄ…dzenie jest
o domowe sprzÍty
dołączane doliniitelefonicz-
i poszukiwaniem po
nej za poÅ›rednictwem ukÅ‚a- miÍdzy tÄ… liniÄ… a naszym
omacku telefonu.
duz transoptoremIC1i mos- urzÄ…dzeniem. Pojawienie siÍ
Prezentowane
tkiem prostowniczym zbudo- w linii telefonicznej sygnału zystora i w konsekwencji ła-
wanym na diodach D2..D5. przywoÅ‚ania, czyli ciÄ…gu im- dowanie siÍ kondensatora
w artykule urzÄ…dzenie
Zastosowanie mostka pros- pulsÛw o amplitudzie ok. C2. NaÅ‚adowanie siÍ tego
wyklucza takie sytuacjÍ,
towniczego uniezaleÅ‚nia pra- 60V, powoduje okresowe kondensatora do napiÍcia
włączając oświetlenie
cÍ ukÅ‚adu od biegunowoÅ›ci wÅ‚Ä…czanie diody LED zawar- wiÍkszego od progu przeÅ‚Ä…-
pomieszczenia
linii telefonicznej, natomiast tej w strukturze transoptora czania bramki SchmittaIC2A
natychmiast po
transoptor zapewnia dosko- IC1, impulsowe przewodze- powoduje powstanie krÛtkie-
naÅ‚Ä…izolacjÍgalwanicznÄ… po- nie wewnÍtrznego fototran- goimpulsu ujemnego na wej-
pierwszym dzwonku.
C1 VCC
100nF
D3 D2
R1 R2
VCC
8,2k
3,3k
CON1 1N4148 1N4148
1 5
R8
IC1 R6 R7
100k 10k 1M
CNY17
R16
D1
100k
1N4148
4 8
D5
D4
2 6 4 IC2A
C3
1 10nF IC2C
T1
R U
3 2 3 R17 BC557
8
C
TR Q
1N4148 1N4148
2 10
C
7
9
DIS
4093 10k
5 G 6 4093
CV THR
S1
N
C2
D
10uF
R9
Fotorezystor
IC3
C4
1 C5
NE555
CON3 IC2B 100nF RL1
R5
5 RM82
100k 100uF
4
R3
6
100k
C9
C8 4093
220uF
R4
100nF
1M(*)
D6
VCC IC2D 1N4148
13
11
CON2
12 VCC
4093
R10 R11 R12 R13 R14 R15
1k 2k 3,9k 8,2k 15k 30k
R20 6
CON4
IC5 2 1
560 8
1 5 C7
0
2 3
1 100uF
7
IC4A 3
2
4
1 3 15 4
CLK Q0 A 3 1
2 4 14 5 R19
EN Q1 B 4 R18
IC6 30
5 13 6
10k
Q2 C 5
LM386
7 6 12 7 CON5 2
RST Q3 D 6
9
7 1 D7
10
4518
8 2 IC7
11
C6
9 UM66
100nF
3 2,4V
74LS145
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 1/2000
80
M I N I P R O J E K T Y
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory C7, C5: 100µF/16V
R1: 3,3k&! C9: 220µF/16V
R2, R13: 8,2k&! Półprzewodniki
R3, R5, R6, R16: 100k&! D1, D2, D3, D4, D5, D6:
1N4148
R4: 1M&!(*)
D7: dioda Zenera 2,4V
R7, R17, R18: 10k&!
IC1: CNY17
R8: 1M&!
IC2: 4093
R9: fotorezystor
IC3: NE555
R10: 1k&!
IC4: 4518
R11: 2k&!
IC5: 74LS145
R12: 3,9k&!
IC6: LM386
R14: 15k&!
IC7: UM66 lub podobny
R15: 30k&!
T1: BC557
R19: 30&!
Różne
R20: 560&!
CON1, CON3, CON4: ARK2/3,5
Rys. 2. Kondensatory
CON2: ARK2/500
C1, C4, C6, C8: 100nF
ściu wyzwalania układu IC3 sensowne marnowanie ener-
RL1: RM82/12V
C2: 10µF/16V
i rozpoczÍcie przezten ukÅ‚ad gii elektrycznej.
C3: 10nF
generowania impulsu o cza- Dotychczassygnał wytwa-
sie trwania określonym po- rzany przez generator melo-
PÅ‚ytka drukowana wraz z kompletem elementÛw jest dostÍpna
jemnością C5 i rezystancją dii IC7 byłzwierany do masy
w AVT - oznaczenie AVT-1258.
R8. Stan wysoki z wyjścia przez wyjście1 dekoderaIC5.
IC3zostaje doprowadzony do PojawieniesiÍstanu wysokiej
Wzory pÅ‚ytek drukowanych w formacie PDF sÄ… dostÍpne
wejściabramkiIC2C,a poza- impedancji na tym wyjściu,
w Internecie pod adresem: http://www.ep.com.pl/pcb.html oraz
negowaniu powoduje spola- a zwarcie do masy wyjścia 2
na płycie CD-EP01/2000 w katalogu PCB.
ryzowanie bazy tranzystora powoduje utworzenie dzielni-
T1 i wÅ‚Ä…czenie przekaünika ka napiÍciowego zbudowane- MontaÅ‚ i uruchomienie stosowanego fotorezystora
RLzasilajÄ…cegoÅ‚arÛwkÍlam- go z rezystorÛw R18 i R10 Na rys. 2 pokazano roz- i warunkÛw oÅ›wietlenia pa-
pki nocnej. i przedostanie siÍ na wejÅ›cie mieszczenie elementÛw na nujÄ…cych w pomieszczeniu.
Warto zauwałyĘ, łe poja- wzmacniacza akustycznego płytce obwodu drukowanego Takłe rezystory dzielnika na-
wienie siÍ stanu niskiego na IC6 sygnaÅ‚u o stosunkowo wykonanego nalaminaciejed- piÍciowego mogÄ… byĘ dobra-
wyjściubramkiIC2C uwarun- niewielkiej amplitudzie. nostronnym. Montał układu neindywidualnie w zalełnoś-
kowane jest istnieniem stanu Po wygenerowaniu ostat- rozpoczniemy od wlutowania ci od wymaganej amplitudy
wysokiego na jej drugim wej- niego, najsilniejszego sygna- trzech zworek oznaczonych sygnału na wejściu CON5. Do
Å›ciu, naktÛre, poprzezinwer- Å‚u,stan niski na wyjÅ›ciu9 IC5 na stronie opisowej pÅ‚ytki tego wejÅ›cia moÅ‚emy wÅ‚aÅ›nie
ter (IC2B), jest podawane na- powoduje zablokowanie grubymi liniami. NastÍpnie doÅ‚Ä…czyĘ inne, praktycznie
piÍcie z dzielnika zbudowa- bramki IC2A. JeÅ‚eli bowiem lutujemy pozostaÅ‚e elementy, dowolne ürÛdÅ‚o sygnaÅ‚u bu-
nego z rezystora R4 i fotore- nikt nie zareagowaÅ‚ na zapa- niezapominajÄ…c o zastosowa- dzenia, zastÍpujÄ…c nim dośĘ
zystora R9. UmoÅ‚liwiato wÅ‚Ä…- lenie siÍ Å›wiatÅ‚a, a nastÍpnie niu podstawek pod ukÅ‚ady prymitywny ukÅ‚ad UM66.
czenie lampki tylko wtedy, na kolejne sygnały akustycz- scalone. Jako ostatni element Układ powinien byĘ zasi-
kiedy w pomieszczeniu panu- ne, to moÅ‚e to Å›wiadczyĘ tyl- lutujemy przekaünik RL1. lany napiÍciemstaÅ‚ym o war-
jeciemnośĘ,czyli w nocy. Za- ko o tym, łe albo nikogo nie Układ wymaga jedynie pros- tości 12VDC, najlepiej z tzw.
palanie lampki w dzieÒ nie ma w domu, albo Å‚e jego tej regulacji, polegajÄ…cej na zasilacza ìwtyczkowegoî.
miaÅ‚oby wiÍkszego sensu mieszkaÒcy po prostu nie dobraniu wartoÅ›ci rezystora Zbigniew Raabe, AVT
i powodowałoby jedynie bez- chcą podnieśĘ słuchawki. R4 w zalełności od typu za- [e-mail]
Jednoliniowy interfejs alfanumerycznego wyświetlacza LCD
Czasami zdarza siÍ, Å‚e z artykuÅ‚u opublikowanego znajduje siÍ takÅ‚e na pÅ‚ycie
Prezentowany
dodanie standardowego wy- w zeszłorocznym, listopado- CD-EP1/2000. Układy te do-
w artykule interfejs
świetlacza do systemu nie wym wydaniu EP. Elektro- starczają dane do kontrolera
doskonale mieÅ›ci siÍ
jest moÅ‚liwe ze wzglÍdu na niczna wersja tego artykuÅ‚u wyÅ›wietlacza 4-bitowÄ… magi-
w formule Miniprojektu:
niewystarczajÄ…cÄ… liczbÍ wol-
jeden układ scalony
nych wyprowadzeÒ mikro-
WejS
cie RS232 (+/-12V)
+5V
C3
kontrolera. Ale jedno wolne
realizuje złołoną C1
47uF
pin 3 DB9F R1
100nF
wyjÅ›cie zawsze siÍ zna- RXI 33k
funkcjÍ, zwalniajÄ…c
US1 C2
jdzie...
EDE700/701
100nF
ułytkownika
1 18
Na rys. 1 przedstawiono BAUD OUT
z konieczności 2 17 X1
schemat konwertera RS232 POLARITY RCV
4 MHz
LCD pin 1
3 16 P1
szczegÛlnego zgÅ‚Íbiania ->LCD. UrzÄ…dzenie odbiera +5V OSC1
10k
LCD pin 3
4 15
dane z dowolnego złącza +5V OSC2
tajnikÛw obsÅ‚ugi
pin 5 DB9F
LCD pin 2
5 14
zgodnego ze standardem GND +5V
wyświetlacza LCD.
6 13 LCD pin 14
RS232(2,4lub9,6kb/s)i kon- Enable Data 7
7 12 LCD pin 13
wertuje je do postaci rÛwno- RS Data 6
8 11 LCD pin 12
ległej, akceptowanej przez
RW Data 5
LCD pin 11
9 10
kontroler wyświetlacza LCD
N/C Data 4
LCD pin 5
zgodny z HD44870.
LCD pin 4
Układy serii EDE700/701/
LCD pin 6
702 sÄ… znane Czytelnikom
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 1/2000
81
ZÅ‚Ä…cze wyS
wietlacza LCD
M I N I P R O J E K T Y
terfejsu.Jej projektopracowa-
WYKAZ ELEMENTÓW
no pod kÄ…tem maksymalnego
Rezystory
ograniczenia zajmowanego
R1: 33k&!
miejsca i mołliwości monta-
P1: 10k&! (miniaturowy
łu bezpośrednio pod płytką
potencjometr do druku)
wyświetlacza.
Kondensatory
RK
C1, C2: 100nF
Kartykatalogowe ukÅ‚adÛw C3: 47µF/10V
EDE700/701/702 znajdujÄ… siÍ Półprzewodniki
na płycie CD-EP1/2000, US1: EDE700, 701 lub 702
Rys. 2.
w katalogu Nowe Podzespo- Różne
ły\ede70x\,a takłe w Inter- X1: kwarc 4 lub 20MHz (dla
straląi generują odpowiednie rowania i obsługi kontrolera necie pod adresem: www.ep.- EDE700)
sygnaÅ‚y sterujÄ…ce: ENA, RW LCD. Podstawowa rÛÅ‚nica com.pl/ftp/ede700.pdf, ../ftp/
PÅ‚ytka drukowana wraz z kom-
i RS. pomiÍdzytymi ukÅ‚adami po- ede701.pdf,../ftp/ede702.pdf.
pletemelementÛwjest dostÍpna
Firma e-lab oferuje trzy lega na zastosowaniu
w AVT- oznaczenie AVT-1259.
podobne dosiebie ukÅ‚adyro- w EDE700rezonatorao czÍs- Na pÅ‚ycie CD-EP1/2000
dziny EDE70x: EDE700/701 totliwoÅ›ci rezonansowej znajdujesiÍtakÅ‚eelektronicz-
Wzory płytek drukowanych
i 702. Są one ze sobą kom- 20MHz, a 4MHz w układach na wersja artykułu o ukła-
w formacie PDF sÄ… dostÍpne
patybilne pod wzglÍdemroz- EDE701/702. dach EDE700/701, ktÛry zo- w Internecie pod adresem:
kÅ‚adu wyprowadzeÒ i, Na rys. 2 znajduje siÍ wi- staÅ‚ opublikowany w EP11/ http://www.ep.com.pl/pcb.-
w znacznym stopniu, pod dok rozmieszczenia elemen- 99 w dziale ìNowe Podze- html oraz na pÅ‚ycie CD-EP01/
2000 w katalogu PCB.
wzglÍdem sposobu konfigu- tÛw na pÅ‚ytce drukowanej in- spoÅ‚yî.
Elektronika Praktyczna 1/2000
82