CYKL KOMÓRKOWY
PODZIAŁ KOMÓRKI
MITOZA
MEJOZA
4
2
1
Liczba komórek
1c
2c
4c
4c
2c
Ilość DNA
1n
1n
2n
2n
2n
Liczba chromosomów
II podział
I podział
G2
S
G1
Mejoza
Interfaza
2c, 4c – ilość DNA
4c
2c
2c
4c
4c
2c
G1 (6-12h)
Produkcja RNA i białek
Zwiększenie objętości,
Przygotowania do replikacji
S (6-8h)
Replikacja DNA
G2 (3-4h)
Przygotowania do podziału
MITOZA
2n=6 chromosomów, czyli 3 pary
MEJOZA
CROSSING-OVER
2n
1n 1n 1n 1n
2n
2n 2n
Warunkuje stałosć liczby chromosomów dla każdego
gatunku
Jest to proces namnażania się komórek
somatycznych
Cytokineza następuje dopiero po drugim podziale
mejotycznym
Potelofazie następuje cytokineza i tworzenie błon
komórkowych
W anafazie I podziału do biegunów wrzeciona
rozchodzą się chromosomy (rozdzielanie
chromosomów homologicznych), dopiero w anafazie
II podziału - chromatydy
W anafazie do biegunów wrzeciona rozchodzą się
chromatydy
W metafazie I podziału w płaszczyźnie równikowej
wrzeciona kariokinetycznego ustawiają się biwalenty
– pary chromosomów homologicznych (każdy z nich
składa się z dwóch chromatyd
(biwalent = 4 chromatydy)
W metafazie w płaszczyźnie równikowej wrzeciona
kariokinetycznego ustawiają się chromosomy, złożone
z dwóch chromatyd
Profaza długa i skomplikowana, złożona z 5 etapów
(leptoten, zygoten, pachyten, diploten i diakineza)
Krótka profaza
Te same fazy podziałowe
Te same fazy podziałowe
Każda komórka potomna ma o połowę mniejszą liczbę
chromosomów niż komórka macierzysta (1n)
Każda komórka potomna ma tę samą liczbę
chromosomów, co komórka macierzysta (2n)
Dwa podziały, powstają cztery komórki
Jeden podział, powstają dwie komórki
Rozdzielanie jednostek dziedzicznych, prowadzące do
rekombinacji materiału genetycznego
Służy do namnażania ilości materiału komórkowego
wzrost i rozwój organizmu)
Zachodzi w komórkach macierzystych gamet (w jej
wyniku powstają gamety)
Zachodzi w komórkach somatycznych (komórkach
ciała)
MEJOZA
MITOZA
BAKTERIE
FORMY KULISTE
PACIORKOWIEC
DWOINKI
ZIARNIAKI
GRONKOWIEC
PAKIETOWIEC
LASECZKA
FORMY WYDŁUŻONE
MACZUGOWIEC
PAŁECZKA
KRĘTEK
PRZECINKOWIEC
ŚRUBOWIEC
FORMY SKRĘCONE SPIRALNIE
PRĄTEK
PROMIENIOWIEC
FORMY ROZGAŁĘZIONE
KOMÓRKA PROKARIOTYCZNA
BAKTERIE
heterotroficzne
(cudzożywne)
autotroficzne
(samożywne)
pasożyty
saprofity
fotosyntetyzujące
chemosyntetyzujące
beztlenowe
(zielone i purpurowe)
tlenowe
(sinice)
BAKTERIE
BEZTLENOWE
TLENOWE
fermentujące
wykorzystujące nieorganiczny
akceptor elektronów
inny niż tlen
kwas propionowy, bursztynowy,
octowy, dwutlenek węgla
propionowa
Propionibacterium
aceton, butanol
acetonowo - butanolowa
Clostridium
wodór, kwas masłowy,
bursztynowy, octowy, etanol
masłowa
Clostridium
kwas mlekowy
mlekowa
Lactobacillus
Końcowe produkty
Fermentacja
Przykład bakterii
Bakterie fermentujące
Sposoby oddychania bakterii
W przypadku zranienia
podanie surowicy
przeciwtężcowej
Martwica tkanek
Laseczka zgorzeli gazowej
przenoszona podobnie jak
tężca
Zgorzel
(gangrena)
Szczepienia ochronne, w
przypadku zranienia
podanie surowicy
przeciwtężcowej
Mrowienie w okolicach rany, niepokój,
bóle głowy, szczękościsk i utrudnione
połykanie, bolesne skurcze, bóle mięśni
Laseczka tężca
występującego w
zanieczyszczonej ziemi w
kontakcie z raną
Tężec
Izolacja chorych,
dezynfekcja mieszkania
Zapalenie gardła, wysoka gorączka,
wymioty, bóle brzucha i głowy, biegunka,
szkarłatna wysypka
Paciorkowiec ropny
przenoszony drogą
powietrzną
Płonica
(szkarlatyna)
Zwalczanie wszawicy,
izolacja chorych,
szczepienia ochronne
Wysoka gorączka, dreszcze, utrata
przytomności, drobna plamista wysypka
na ciele, halucynacje
Riketsje (pałeczki)
przenoszone przez wesz
odzieżową, rzadziej
głowową
Dur plamisty
(tyfus plamisty)
Podobna jak przy
zakażeniu krętkiem bladym
Mężczyźni: ropny wyciek z cewki
moczowej, pieczenie, ból przy oddawaniu
moczu, w stanie przewlekłym zapalenie
gruczołu krokowego
Kobiety: upławy, zaburzenia cyklu
miesiączkowego, bezpłodność, zapalenie
stawów
Dwoinki rzeżączki
przenoszone drogą płciową
oraz przez wspólne
używanie np. pościeli,
ręczników
Rzeżączka
Higiena osobista, unikanie
przypadkowych kontaktów
seksualnych; obowiązkowe
badania kobiet w ciąży
(test Wassermanna)
Owrzodzenia na narządach płciowych,
czerwona wysypka na ciele, bóle głowy,
kości, stawów. Po latach utajenia
zapalenie stawów, uszkodzenie serca i
układu nerwowego (wcześnie wykryta-
całkowicie uleczalna, nieleczona prowadzi
do śmierci)
Krętek blady przenoszony
drogą płciową i z matki na
dziecko przed lub w czasie
porodu
Kiła
(syfilis)
Unikanie kontaktów z
chorymi, obowiązkowe
szczepienia ochronne
Osłabienie, bóle gardła, gorączka,
zaczerwienienie gardła i migdałków,
obrzęk podrzuchwowych węzłów
chłonnych
Maczugowiec błonicy
przenoszony głównie
drogą kropelkową
Błonica
(dyfteryt)
PROFILAKTYKA
OBJAWY
SPOSÓB ZAKAZENIA
CHOROBA
ANTYBIOTYKI
hamują
rozbudowę ścian bakterii
syntezę białek
streptomycyna
penicylina
ampicylina
OPORNOŚĆ BAKTERII
mutacje np. aminokwas w białku
rybosomalnym jest zmieniony
i streptomycyna nie hamuje jego działania
obecność w plazmidzie genu
degradującego antybiotyk
bryłowo-spiralny
np. bakteriofag
WIRUSY
pałeczkowaty
np. mozaiki tytoniu
bryłowy z otoczką
np. HIV
bryłowy
np. poliomyelitis
Opryszczka –
bolące pęcherzyki
wypełnione płynem lub bolesne czerwona
ranki dokoła ust, na palcach rąk, na
narządach płciowych, możliwe są
zakazenia spojówki i rogówki oka
Bezpośredni kontakt z osobą
zakażoną, używanie wspólnych talerzy,
sztućców, ręczników, maszynek do
golenia
Opryszczki
Grypa –
kaszel, katar bóle głowy,
gorączka, bóle mięśni, ogólne zmęczenie
Bezpośredni kontakt z osobą chorą,
drogą kropelkową
Grypy
WZB – żółtaczka wszczepienna
Przewlekłe zapalenie może prowadzić do
żółtaczki, marskości wątroby, a nawet
śmierci
Bezpośredni kontakt z chorym,
głównie przez krew, ale też ślinę, mocz,
nasienie, wydzielinę z pochwy, łono
matki
Zapalenia wątroby typu B
(HBV)
WZA –
brak apetytu, zmęczenie, stany
podgorączkowe, bóle brzucha, mięśni i
stawów, nudności i wymioty
Produkty spożywcze i woda
zanieczyszczona ludzkimi odchodami
Zapalenia wątroby typu A
(HAV)
Ospa prawdziwa –
wysoka gorączka, bóle
krzyża, zaczerwienienie spojówek,
swędząca wysypka na skórze i błonach
śluzowych
Bezpośredni kontakt z osobą chorą,
drogą kropelkową przez powietrze
(katar, kaszel)
Ospy prawdziwej
CHOROBY - OBJAWY
SPOSÓB ZAKAŻENIA
WIRUS