ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

1

DOKUMENTY JAKO

Ź

RÓDŁA INFORMACJI

D. PIERWOTNE

D.
WTÓRNE

D. POCHODNE

D. PIŚMIENNICZE

D.

NIEPIŚMIENNICZE

FORMALNE

NIEFORMALNE

OPUBLIKOWANE

∗∗∗∗

•

wydawnictwa
zwarte

•

wydawnictwa
ciągłe

•

artykuły

specjalne rodzaje
wydawnictw:

•

patenty

•

normy

•

akty prawne

•

szara literatura

•

literatura firmowa

•

dokumenty życia
społecznego

NIEOPUBLIKOWANE

•

dysertacje
naukowe

•

materiały
archiwalne

•

rękopisy
(maszynopisy)

•

strony
internetowe

•

mapy, plany

•

nuty

•

fotografie, ilustracje

•

rysunki techniczne

•

dokumenty
audiowizualne

•

dokumenty audialne

•

ikonografia

•

reprodukcja

•

kopia

•

duplikat

•

reprint

•

skan

•

zdjęcie
cyfrowe

•

mikrofilmy,
mikrofisze

•

opis bibliograficzny

•

abstrakt

•

opracowanie

•

tłumaczenie

D.
FAKTOGRAFICZNE

•

słowniki

•

leksykony

•

encyklopedie

___________________________________________________________________________

OSOBOWE I INSTYTUCJONALNE

ŹRÓDŁA INFORMACJI

personalne źródła informacji

instytucjonalne źródła informacji

•

eksperci

•

nauczyciele akademiccy

•

biblioteki

•

ośrodki informacji

•

archiwa

∗

utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały

udostępnione publicznie [Ustawa o prawie autorskim]

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

2

wymienione tu źródła występują w formie drukowanej i elektronicznej

Ź

RÓDŁA INFORMACJI

O DOKUMENTACH (z przykładami)

D. PIERWOTNE

D. WTÓRNE

D. POCHODNE

D. PIŚMIENNICZE

D.

NIEPIŚMIENNICZE

FORMALNE

NIEFORMALNE

OPUBLIKOWANE

∗∗∗∗

•

bibliografie, katalogi książek
(BIBLIOGRAFIA
ESTREICHERÓW

http://www.estreicher.uj.edu.
pl/

; BIBLIOGRAFIA

POLSKA 1901-1939 oraz
PRZEWODNIK
BIBLIOGRAFICZNY pod
adresem

http://www.bn.org.pl/katalogi-
i-bibliografie

)

•

bibliografie, katalogi
czasopism

http://mak.bn.org.pl/w12.htm

•

bibliografie artykułów

http://mak.bn.org.pl/w14.htm

specjalne rodzaje wydawnictw:

•

bazy danych opisów
patentowych (Urząd
Patentowy

http://www.uprp.pl/Polski/Ba
zy+danych+UPRP/

)

•

bazy, katalogi norm (Polski
Komitet Normalizacyjny

http://www.pkn.pl/?m=katalo
g

)

•

bazy aktów prawnych (Sejm
Polski

http://isap.sejm.gov.pl/

)

•

bibliografie dokumentów
życia społecznego: źródła
tworzone przez biblioteki
publiczne

http://www.bj.uj.edu.pl/var/bi
bl_reg1_pl.php

, Cyfrowa

Biblioteka Druków Ulotnych
XVI-XVIII w.

http://cbdu.id.uw.edu.pl/

•

bazy szarej literatury
(Krajowy System Informacji
o Szarej Literaturze
POLSIGLE

http://nauka.opi.org.pl/polsigl
e/polsigle_f.htm

NIEOPUBLIKOWANE

•

bazy, katalogi dysertacji
naukowych (np. OPI

http://www.opi.org.pl/pl/bazy-
danych/nauka-polska-
/synaba/

)

•

bazy, katalogi, kartoteki
materiałów archiwalnych
(Archiwa Państwowe

http://www.archiwa.gov.pl/?C
IDA=35

)

•

katalogi stron
internetowych

•

Bibliografia Dokumentów
Kartograficznych

http://www.bn.org.pl/katalogi-i-
bibliografie/bibliografia-
narodowa/bibliografia-
dokumentow-kartograficznych

,

katalogi biblioteczne zbiorów
kartograficznych

•

bibliografie dokumentów
muzycznych

•

katalogi dokumentacji
technicznej

•

baza Filmoteki Narodowej

http://www.fn.org.pl/page/index.
php?str=11

http://www.fn.org.pl/page/

•

bazy nagrań dźwiękowych lub
ich opisów
(np. Bibliografia Narodowa
Dokumentów Dźwiękowych

http://www.bn.org.pl/katalogi-i-
bibliografie/bibliografia-
narodowa/bibliografia-
dokumentow-dzwiekowych

,

Biblioteka Polskiej Piosenki

http://www.bibliotekapiosenki.pl
/static:Strona_Glowna

)

•

baza Narodowego Instytutu
Audiowizualnego NInATEKA
(nagrania spektakli teatralnych,
muzycznych i operowych, filmy
dokumentalne i animacja)

http://www.nina.gov.pl/ninateka/
term/11

•

np. Wirtualny Gabinet Rycin BJ

http://www.bj.uj.edu.pl/wgr/katal
og/

•

biblioteki cyfrowe
najcenniejszych
zabytków
piśmiennictwa (np.
katalog Federacji
Bibliotek Cyfrowych

http://fbc.pionier.net.pl/
owoc

, Cyfrowa

Biblioteka Narodowa
POLONA

http://polona.pl/dlibra

,

Cyfrowa Biblioteka
Druków Ulotnych XVI-
XVIII w.

http://cbdu.id.uw.edu.pl
/

)

•

Narodowe Archiwum
Cyfrowe (zdjęcia,
nagrania archiwalne)

http://audiovis.nac.gov.
pl/

•

katalogi mikrofilmów
(np. katalog
mikrofilmów druków
XVI-XVIII w.

http://mak.bn.org.pl/cgi
-
bin/makwww.exe?BM=
21

)

•

bibliografie bibliografii
(np. Bibliografia
Bibliografii Polskich

http://mak.bn.org.pl/cgi-
bin/makwww.exe?BM=28

,

http://mak.bn.org.pl/cgi-

bin/makwww.exe?BM=13

,

http://mak.bn.org.pl/cgi-

bin/makwww.exe?BM=14

)

∗

utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały

udostępnione publicznie [Ustawa o prawie autorskim]

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

3

ŹRÓDŁA INFORMACJI O

OSOBOWYCH I INSTYTUCJONALNYCH

ŹRÓDŁACH INFORMACJI

•

bazy pracowników naukowych (OPI: Ludzie Nauki

http://www.opi.org.pl/pl/bazy-danych/nauka-polska-
/ludzie-nauki/

•

bazy ekspertów (np. UJ:

http://www.cittru.uj.edu.pl/ibd/

)

-

informatory, bazy bibliotek i ośrodków informacji
(BN: Informator o bibliotekach w Polsce

http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/makwww.exe?BM=8

)

•

informatory o archiwach (Archiwa Państwowe:
Informator Adresowy

http://www.archiwa.gov.pl/images/stories/file/pdf/info
rmator_adresowy_2010_4.pdf

)

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

4

wymienione tu źródła występują w formie drukowanej i elektronicznej

TYPOLOGIA

DOKUMENTALNYCH

Ź

RÓDEŁ INFORMACJI

O DOKUMENTACH

ŹRÓDŁA BIBLIOGRAFICZNE

rejestracyjne (z dostępem lub bez dostępu do zawartości)

NARZĘDZIA

zapewniające rejestrację, selekcję,

zaawansowane wyszukiwanie,

wartościowanie (licencjonowane, z

ograniczonym dostępem)

katalogi handlowe

HISTORYCZNE

WSPÓŁCZESNE

-

targowe

-

aukcyjne

-

sortymentowe

-

nakładowe

-

księgarskie

-

aukcyjne

-

wydawnicze

bazy abstraktowe

indeksy cytowań

current contents

bazy opracowań dokumentacyjnych (w tym

typu evidence based)

zintegrowane źródła informacji (agregatory)

katalogi biblioteczne

-

w formie wydawnictw książkowych

-

kartkowe

-

OPAC

-

centralne

bibliografie

OGÓLNE

-

narodowe

-

powszechne

-

uniwersalne

SPECJALNE

-

dziedzin

-

zagadnień

(osobowe, przedmiotowe,
krajoznawcze, regionalne lub
lokalne przedmiotowe)

katalogi stron WWW

serwisy WWW

bazy dokumentów niepiśmienniczych

obrazy, video, wzory chemiczne, bazy genomów organizmów

żywych, sekwencje białek

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

5

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

6

instytucje
Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA)
centralny ośrodek specjalizujący się w digitalizacji i koordynujący program zachowania, rozbudowy i
udostępniania cyfrowego dziedzictwa kulturowego. Podlega Ministrowi Kultury i Dziedzictwa
Narodowego.
NInA został powołany 1 kwietnia 2009r. w wyniku przemianowania, działającego od roku 2005
Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego. Tym samym znacząco rozszerzone zostały cele statutowe
stawiane tej instytucji. Oprócz rejestrowania najbardziej wartościowych zjawisk polskiej kultury i
działalności wydawniczej, misją Narodowego Instytutu Audiowizualnego jest systematyczna digitalizacja
i upowszechnianie dostępu do zrekonstruowanych i zapisanych cyfrowo materiałów. Specjalizacja:
twórczość teatralna, muzyczna i operowa, filmy dokumentalne i animacja.

Narodowe Archiwum Cyfrowe
W prototypie Zbiorów NAC on-line – audiovis, użytkownik znajdzie blisko 110
tysięcy fotografii oraz około 15 tysięcy opisów nagrań. Ilość obiektów dostępnych on-line będzie się
zwiększać wraz z postępem digitalizacji zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
TEMATYKA FOTOGRAFII DOSTĘPNYCH ON-LINE:

1 Początek XX wieku oraz okres II Rzeczpospolita.
2 Okres I wojny światowej oraz kształtowanie granic Polski.
3 Okres II wojny światowej okres I wojny światowej.
4 Okres PRL.
5 Kultura, sztuka, religia.

NAGRANIA DŻWIĘKOWE
W zbiorach NAC on-line udostępnione są opisy nagrań z Zespołu 33 Narodowego
Archiwum Cyfrowego (większość są to audycje z Archiwum Polskiego Radia).
Archiwum Cyfrowe
1. Archiwum z swoich zbiorach posiada 14mln zdjęć, 30tys nagrań oraz 2tys filmów.

2. Typy zbiorów:
- Fotografie
- Nagrania dźwiękowe
- Filmy

3. Fotografie obejmują okres od lat czterdziestych XIX wieku, aż po czasy współczesne:
- około 2% zbioru to materiały najstarsze – z okresu od 1840 roku do początków II Rzeczpospolitej, -
około 6% zbioru dokumentuje okres międzywojenny,
- 3% materiałów pochodzi z czasów okupacji,
- blisko 90% zdjęć to okres PRL.

Kolekcję można podzielić na dwie grupy:
1. Sekcja Polska Radia Wolna Europa
Blisko 17 tysięcy nagrań, zarejestrowanych w latach 1952 – 1994.
2. Nagrania różnego pochodzenia
Około 5% z nich obejmuje okres do 1939 roku, 10% pochodzi z czasu II wojny światowej, pozostałe
85% to okres PRL.
Obok typowych materiałów dźwiękowych, w zbiorach NAC znajdują się także skrypty programów
Polskiego Radia oraz Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa.

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

7

Zbiór filmów liczy około 2,4 tysiąca tytułów z lat 1928 – 1993. Większość z nich (około 90%) to
materiały pochodzące z Instytutu Badań Edukacyjnych, Wytwórni Filmowej „Sportfilm” oraz Wytwórni
Filmowej „Czołówka”. W zbiorach dominują kroniki: polskie z lat 1958 – 1975 (głównie o tematyce
wojskowej) oraz niemieckie z okresu II wojny światowej – przedstawiają przede wszystkim walki na
różnych frontach, życie na terenach okupowanych przez wojska hitlerowskie, w tym w Generalnej
Guberni.
Niezwykle cenne są filmy z lat 20 i 30 XX wieku. Wśród nich jest m.in. "Polonia Restituta",
dokumentujący walki o kształt granic II RP.

4. Archiwum posiada własną bazę online, w której można przeszukiwać zbiory na wiele sposobów. W
bazie tej znajduje się ponad 110 tysięcy skanów zdjęć oraz ok. 15 tysięcy opisów nagrań.
Archiwum włączone jest do centralnej bazy SEZAM, a także ZOSIA.