00 typologia(1)

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

DOKUMENTY JAKO ŹRÓDŁA INFORMACJI

D. PIERWOTNE

D. POCHODNE

WTÓRNE

D. PIŚMIENNICZE

NIEPIŚMIENNICZE

FORMALNE

NIEFORMALNE

∗

OPUBLIKOWANE

• wydawnictwa

• strony

• mapy, plany

• reprodukcja • opis bibliograficzny

zwarte

internetowe

• nuty

• kopia

• abstrakt

• wydawnictwa

• fotografie, ilustracje • duplikat

• opracowanie

ciągłe

• rysunki techniczne

• reprint

• tłumaczenie

• artykuły

• dokumenty

• skan

specjalne rodzaje

audiowizualne

• zdjęcie

wydawnictw:

• dokumenty audialne

cyfrowe

• patenty

• ikonografia

• mikrofilmy,

• normy

mikrofisze

• akty prawne

• szara literatura

• literatura firmowa

FAKTOGRAFICZNE

• dokumenty życia

• słowniki

społecznego

• leksykony

NIEOPUBLIKOWANE

•

• encyklopedie

dysertacje

naukowe

• materiały

archiwalne

• rękopisy

(maszynopisy)

___________________________________________________________________________

OSOBOWE I INSTYTUCJONALNE ŹRÓDŁA INFORMACJI

personalne źródła informacji

instytucjonalne źródła informacji

• eksperci

• biblioteki

• nauczyciele akademiccy

• ośrodki informacji

• archiwa

∗ utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie [Ustawa o prawie autorskim]

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska wymienione tu źródła występują w formie drukowanej i elektronicznej ŹRÓDŁA INFORMACJI O DOKUMENTACH (z przykładami)

D. PIERWOTNE

D. WTÓRNE

D. POCHODNE

D. PIŚMIENNICZE

NIEPIŚMIENNICZE

FORMALNE

NIEFORMALNE

∗

OPUBLIKOWANE

• bibliografie, katalogi książek • katalogi stron

• Bibliografia Dokumentów

• biblioteki cyfrowe

• bibliografie bibliografi

(BIBLIOGRAFIA

internetowych

Kartograficznych

najcenniejszych

(np. Bibliografia

ESTREICHERÓW

http://www.bn.org.pl/katalogi-i-

zabytków

Bibliografi Polskich

http://www.estreicher.uj.edu.

bibliografie/bibliografia-

piśmiennictwa (np.

http://mak.bn.org.pl/cgi-

pl/ ; BIBLIOGRAFIA

narodowa/bibliografia-

katalog Federacji

bin/makwww.exe?BM=28

POLSKA 1901-1939 oraz

dokumentow-kartograficznych ,

Bibliotek Cyfrowych

, http://mak.bn.org.pl/cgi-

PRZEWODNIK

katalogi biblioteczne zbiorów

http://fbc.pionier.net.pl/

bin/makwww.exe?BM=13

BIBLIOGRAFICZNY pod

kartograficznych

owoc, Cyfrowa

, http://mak.bn.org.pl/cgi-

adresem

• bibliografie dokumentów

Biblioteka Narodowa

bin/makwww.exe?BM=14

http://www.bn.org.pl/katalogi-

muzycznych

POLONA

)

i-bibliografie )

•

http://polona.pl/dlibra,

•

katalogi dokumentacji

bibliografie, katalogi

Cyfrowa Biblioteka

technicznej

czasopism

•

Druków Ulotnych XVI-

baza Filmoteki Narodowej

http://mak.bn.org.pl/w12.htm

XVIII w.

•

http://www.fn.org.pl/page/index.

http://cbdu.id.uw.edu.pl

bibliografie artykułów

php?str=11

http://mak.bn.org.pl/w14.htm

http://www.fn.org.pl/page/

•

specjalne rodzaje wydawnictw:

•

Narodowe Archiwum

•

bazy nagrań dźwiękowych lub

Cyfrowe (zdjęcia,

bazy danych opisów

ich opisów

nagrania archiwalne)

patentowych (Urząd

(np. Bibliografia Narodowa

http://audiovis.nac.gov.

Patentowy

Dokumentów Dźwiękowych

pl/

http://www.uprp.pl/Polski/Ba

http://www.bn.org.pl/katalogi-i-

•

zy+danych+UPRP/ )

katalogi mikrofilmów

bibliografie/bibliografia-

•

(np. katalog

bazy, katalogi norm (Polski

narodowa/bibliografia-

mikrofilmów druków

Komitet Normalizacyjny

dokumentow-dzwiekowych ,

XVI-XVIII w.

http://www.pkn.pl/?m=katalo

Biblioteka Polskiej Piosenki

http://mak.bn.org.pl/cgi

g )

http://www.bibliotekapiosenki.pl

•

bazy aktów prawnych (Sejm

/static:Strona_Glowna )

bin/makwww.exe?BM=

Polski

• baza Narodowego Instytutu

21 )

http://isap.sejm.gov.pl/ )

Audiowizualnego NInATEKA

• bibliografie dokumentów

(nagrania spektakli teatralnych,

życia społecznego: źródła

muzycznych i operowych, filmy

tworzone przez biblioteki

dokumentalne i animacja)

publiczne

http://www.nina.gov.pl/ninateka/

http://www.bj.uj.edu.pl/var/bi

term/11

bl_reg1_pl.php, Cyfrowa

• np. Wirtualny Gabinet Rycin BJ

Biblioteka Druków Ulotnych

http://www.bj.uj.edu.pl/wgr/katal

XVI-XVIII w.

og/

http://cbdu.id.uw.edu.pl/

• bazy szarej literatury

(Krajowy System Informacji

o Szarej Literaturze

POLSIGLE

http://nauka.opi.org.pl/polsigl

e/polsigle_f.htm

NIEOPUBLIKOWANE

• bazy, katalogi dysertacji

naukowych (np. OPI

http://www.opi.org.pl/pl/bazy-

danych/nauka-polska-

/synaba/ )

• bazy, katalogi, kartoteki

materiałów archiwalnych

(Archiwa Państwowe

http://www.archiwa.gov.pl/?C

IDA=35 )

∗ utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie [Ustawa o prawie autorskim]

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska

ŹRÓDŁA INFORMACJI O OSOBOWYCH I INSTYTUCJONALNYCH ŹRÓDŁACH INFORMACJI

• bazy pracowników naukowych (OPI: Ludzie Nauki - informatory, bazy bibliotek i ośrodków informacji http://www.opi.org.pl/pl/bazy-danych/nauka-polska-

(BN: Informator o bibliotekach w Polsce

/ludzie-nauki/

http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/makwww.exe?BM=8 )

• bazy ekspertów (np. UJ:

• informatory o archiwach (Archiwa Państwowe: http://www.cittru.uj.edu.pl/ibd/ )

Informator Adresowy

http://www.archiwa.gov.pl/images/stories/file/pdf/info rmator_adresowy_2010_4.pdf )

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska wymienione tu źródła występują w formie drukowanej i elektronicznej TYPOLOGIA DOKUMENTALNYCH ŹRÓDEŁ INFORMACJI

O DOKUMENTACH

ŹRÓDŁA BIBLIOGRAFICZNE

NARZĘDZIA

rejestracyjne (z dostępem lub bez dostępu do zawartości) zapewniające rejestrację, selekcję,

zaawansowane wyszukiwanie,

wartościowanie (licencjonowane, z

ograniczonym dostępem)

katalogi handlowe bazy abstraktowe

indeksy cytowań

HISTORYCZNE

WSPÓŁCZESNE

targowe

księgarskie

current contents

aukcyjne

sortymentowe

wydawnicze

bazy opracowań dokumentacyjnych (w tym

nakładowe

typu evidence based)

zintegrowane źródła informacji (agregatory)

katalogi biblioteczne

w formie wydawnictw książkowych

kartkowe

OPAC

centralne

bibliografie

OGÓLNE

SPECJALNE

narodowe

dziedzin

powszechne

zagadnień

uniwersalne

(osobowe, przedmiotowe,

krajoznawcze, regionalne lub

lokalne przedmiotowe)

katalogi stron WWW

serwisy WWW

bazy dokumentów niepiśmienniczych

obrazy, video, wzory chemiczne, bazy genomów organizmów żywych, sekwencje białek

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska 5

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska instytucje

Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA)

centralny ośrodek specjalizujący się w digitalizacji i koordynujący program zachowania, rozbudowy i udostępniania cyfrowego dziedzictwa kulturowego. Podlega Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

NInA został powołany 1 kwietnia 2009r. w wyniku przemianowania, działającego od roku 2005

Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego. Tym samym znacząco rozszerzone zostały cele statutowe stawiane tej instytucji. Oprócz rejestrowania najbardziej wartościowych zjawisk polskiej kultury i działalności wydawniczej, misją Narodowego Instytutu Audiowizualnego jest systematyczna digitalizacja i upowszechnianie dostępu do zrekonstruowanych i zapisanych cyfrowo materiałów. Specjalizacja: twórczość teatralna, muzyczna i operowa, filmy dokumentalne i animacja.

Narodowe Archiwum Cyfrowe

W prototypie Zbiorów NAC on-line – audiovis, użytkownik znajdzie blisko 110

tysięcy fotografii oraz około 15 tysięcy opisów nagrań. Ilość obiektów dostępnych on-line będzie się zwiększać wraz z postępem digitalizacji zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.

TEMATYKA FOTOGRAFII DOSTĘPNYCH ON-LINE:

1 Początek XX wieku oraz okres II Rzeczpospolita.

2 Okres I wojny światowej oraz kształtowanie granic Polski.

3 Okres II wojny światowej okres I wojny światowej.

4 Okres PRL.

5 Kultura, sztuka, religia.

NAGRANIA DŻWIĘKOWE

W zbiorach NAC on-line udostępnione są opisy nagrań z Zespołu 33 Narodowego Archiwum Cyfrowego (większość są to audycje z Archiwum Polskiego Radia).

Archiwum Cyfrowe

1. Archiwum z swoich zbiorach posiada 14mln zdjęć, 30tys nagrań oraz 2tys filmów.

2. Typy zbiorów:

- Fotografie

- Nagrania dźwiękowe

- Filmy

3. Fotografie obejmują okres od lat czterdziestych XIX wieku, aż po czasy współczesne:

- około 2% zbioru to materiały najstarsze – z okresu od 1840 roku do początków II Rzeczpospolitej, -

około 6% zbioru dokumentuje okres międzywojenny,

- 3% materiałów pochodzi z czasów okupacji,

- blisko 90% zdjęć to okres PRL.

Kolekcję można podzielić na dwie grupy:

1. Sekcja Polska Radia Wolna Europa

Blisko 17 tysięcy nagrań, zarejestrowanych w latach 1952 – 1994.

2. Nagrania różnego pochodzenia

Około 5% z nich obejmuje okres do 1939 roku, 10% pochodzi z czasu II wojny światowej, pozostałe 85% to okres PRL.

Obok typowych materiałów dźwiękowych, w zbiorach NAC znajdują się także skrypty programów Polskiego Radia oraz Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa.

ŹRÓDŁA INFORMACJI / Typologia źródeł 2009/10 dr M. Jaskowska Zbiór filmów liczy około 2,4 tysiąca tytułów z lat 1928 – 1993. Większość z nich (około 90%) to materiały pochodzące z Instytutu Badań Edukacyjnych, Wytwórni Filmowej „Sportfilm” oraz Wytwórni Filmowej „Czołówka”. W zbiorach dominują kroniki: polskie z lat 1958 – 1975 (głównie o tematyce wojskowej) oraz niemieckie z okresu II wojny światowej – przedstawiają przede wszystkim walki na różnych frontach, życie na terenach okupowanych przez wojska hitlerowskie, w tym w Generalnej Guberni.

Niezwykle cenne są filmy z lat 20 i 30 XX wieku. Wśród nich jest m.in. "Polonia Restituta", dokumentujący walki o kształt granic II RP.

4. Archiwum posiada własną bazę online, w której można przeszukiwać zbiory na wiele sposobów. W

bazie tej znajduje się ponad 110 tysięcy skanów zdjęć oraz ok. 15 tysięcy opisów nagrań.

Archiwum włączone jest do centralnej bazy SEZAM, a także ZOSIA.